intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Xác định khả năng sinh trưởng, sinh sản, sản xuất sữa của bò lai hướng sữa 75% HF cố định ở thế hệ thứ nhất

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

79
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong những năm gần đây, bò sữa Việt Nam đã phát triển với tốc độ cao. Tổng đàn bò sữa đạt 104.120 con (bò cái sữa 78.329 con chiếm 75,23% tổng đàn) tại thời điểm 01 tháng 8 năm 2005 (Cục chăn nuôi-Bộ NN-PTNT). Bò lai hướng sữa có tỷ lệ máu HF khác nhau chiếm 84,59% tổng đàn bò sữa. Đàn bò HF thuần chiếm 15,16%. Xác định khả năng sinh trưởng, sinh sản, sản xuất sữa của bò lai hướng sữa 75% HF cố định ở thế hệ thứ nhất...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Xác định khả năng sinh trưởng, sinh sản, sản xuất sữa của bò lai hướng sữa 75% HF cố định ở thế hệ thứ nhất

  1. Vò V¨n Néi – X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng sinh tr−ëng, sinh s¶n . . . Xác nh kh năng sinh trư ng, sinh s n, s n xu t s a c a bò lai hư ng s a 75% HF c nh th h th nh t Vũ Văn N i1*, Tr n Tr ng Thêm1, Nguy n H u Lương1, Nguy n Văn c1, Nguy n Hùng Sơn1, Tr n Sơn Hà1, Ngô ình Tân2, Lê Thu Hà3 1 Vi n Chăn nuôi; 2 Trung tâm nghiên c u bò và ng c Ba Vì 3 Công ty c ph n bò s a An Phư c - ng Nai * Tác gi liên h : TS. Vũ Văn N i, Nguyên Trư ng B môn nghiên c u Bò - Vi n Chăn nuôi; T: (04)8 242 653 / 0912100623 Abstract Study on productivity of dairy crossbred cow (75% HF bulls × 75% HF cows) Body weight of the 75% HF crossbred at 12 months of age was 236kg and average daily weight gain was 0.40kg/day. The age at the first calving of the 75% HF crossbred was 28.41 months, the calving interval between the second and the first lactation was 16.46 months. Milk yield of the 75% HF crossbred was 3997- 4485kg. The milk yield was not significant differences between 75%HF and imported HF cows. Keyword: milk production, dairy cattle, growth, average daily weight gain. tv n Trong nh ng năm g n ây, bò s a Vi t Nam ã phát tri n v i t c cao. T ng àn bò s a t 104.120 con (bò cái s a 78.329 con chi m 75,23% t ng àn) t i th i i m 01 tháng 8 năm 2005 (C c chăn nuôi-B NN-PTNT). Bò lai hư ng s a có t l máu HF khác nhau chi m 84,59% t ng àn bò s a. àn bò HF thu n chi m 15,16%. Sau 10 năm, 1994-2003, s n lư ng s a /chu kỳ(CK) c a àn bò s a tăng rõ r t Bò lai hư ng s a HF: t 2.300kg/CK n 3.500kg/CK tăng 52,17% Bò HF thu n t 3.400kg/CK n 4.600kg/CK tăng 35.29% Nguyên nhân tăng s n lư ng s a/CK là do công tác chăm sóc nuôi dư ng àn bò s a và công tác gi ng ư c t t hơn. Ngư i chăn nuôi ã ý th c ư c r ng hi u qu chăn nuôi bò s a cao hơn n u ư c chăm sóc t t, qu n lý nuôi dư ng và tác ng k thu t và công tác gi ng t t hơn. Công tác gi ng bò s a trong th i gian t i có nh ng ý ki n khác nhau: có ý ki n cho r ng phát tri n gi ng bò s a nư c ta không quan tâm n hàm lư ng máu HF trong bò lai hư ng s a mà c n quan tâm n s n lư ng s a c a chu kỳ và hi u qu kinh t trong chăn nuôi bò s a. Trong lúc ó, có ý ki n cho r ng c n c nh nhóm bò lai phù h p v i i u ki n chăn nuôi m i vùng t ó ch n l c t o thành gi ng bò s a Vi t Nam thích h p. Nhìn chung công tác t o gi ng bò s a Vi t Nam chưa th t hoàn thi n. góp ph n lý lu n và th c ti n c a công tác t o gi ng bò s a Vi t Nam, chúng tôi ti n hành tài: “Xác nh kh năng sinh trư ng, sinh s n, s n xu t s a c a bò lai hư ng s a 75% HF và 87,5% HF c nh th h th nh t”, v i m c tiêu ánh giá ch n ư c àn bò lai hư ng s a t s n lư ng s a/chu kỳ là 4.000-4.500kg/CK nh m góp ph n phát tri n ngành chăn nuôi bò s a b n v ng, thích h p v i i u ki n nóng m và có hi u qu kinh t cao nư c ta.
  2. ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 4 (Th¸ng 2-2007) V t li u và phương pháp nghiên c u V t li u - Bò cái lai hư ng s a 75% HF t t c p 1 tr lên. - Bê cái lai sinh ra c a bò lai hư ng s a 75% HF b ng ph i c nh th h th nh t. Phương pháp nghiên c u - Ch n bò cái 75% HF theo tiêu chu n TCN 10 c a B Nông nghi p và PTNN. - Căn c vào h ph c a c gi ng, ki m tra cá th ch n ôi ph i gi ng. - Theo dõi kh năng sinh trư ng, sinh s n, s n lư ng s a: Theo phương pháp truy n th ng và phương pháp so sánh trong cùng i u ki n gi a i m và i con, àn bò HF thu n. - S li u ư c x lý theo chương trình Minitab và SAS. N i dung nghiên c u - ánh giá kh năng sinh trư ng c a àn bê c nh th h th nh t, t sơ sinh n 24 tháng c a bê 75% HF. - Kh năng sinh s n: Tu i la u, kho ng cách gi a hai l a c a bò m và bò con 75% HF ư c c d nh. - Kh năng s n xu t s a c a bò m và bò con 75%HF c nh. K t qu và th o lu n Kh năng sinh trư ng c a bê cái c nh 75% HF àn bê cái c nh 75% HF t kh i lư ng lúc 12 tháng tu i là 236,08kg, tăng kh i lư ng bình quân/ngày t sơ sinh n 12 tháng tu i là 400g/ngày. Theo Tăng Văn Lưu (2004) kh i lư ng lúc 12 tháng tu i bê 75% HF t 186kg. B ng 1: Kh i lư ng bê cái qua các giai o n (kg) Bò cái c nh 75% HF Kh i lư ng n SE Tăng kh i lư ng kg/ngày X Sơ sinh 64 28,27 0,43 3 tháng 49 97,71 1,94 0,77 6 tháng 48 151,04 2,43 0,59 9 tháng 29 200,10 3,77 0,55 12 tháng 26 236,08 6,25 0,40 18 tháng 13 290,23 5,23 0,30 24 tháng 13 320,70 10,70 0,17
  3. Vò V¨n Néi – X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng sinh tr−ëng, sinh s¶n . . . KL (kg) T ¨ng khèi l−îng bª qua c¸c th¸ng tuæi 400 320 240 160 80 75% HF Th¸ng 0 h ng ng ng ng ng ng si n h¸ h¸ h¸ h¸ h¸ h¸ 3t 6t 9t 2t 8t 4t S¬ 1 1 2 Kh năng sinh s n àn bò lai hư ng s a 75% HF sinh ra do ph i gi ng c nh so sánh v kh năng sinh s n v i bò m và àn bò HF thu n t i Trung tâm nghiên c u bò và ng c Ba Vì. B ng 2: Kh năng sinh s n c a các ph m gi ng (tháng tu i) Bò m 75% HF Bò c nh 75% HF Bò HF thu n Chi tiêu n SE n SE n SE X X X Ph i ch a 112 19,19 0,45 10 18,61 1,42 20 17,78 0,873 Tu i u 53 29,64 0,75 10 28,41 1,66 14 26,98 1,08 KC hai l a 1-2 53 17,70 0,58 8 16,46 1,46 9 21,04 1,73 Các ch tiêu sinh s n c a bò m 75% HF và bò con 75% HF c nh và àn bò HF thu n không có s sai khác v m t th ng kê (P>0,05) v i s lư ng bò cái 75% HF c nh còn ít cho th y các ch tiêu sinh s n u cao i m 75% HF và gi m d n t 75% HF c nh và HF thu n. Nhưng kho ng cách l a 2 và 1 l i cao nh t HF thu n, m 75% HF và th p nh t 75% HF c nh là 16,46 tháng ± 1,46. Như v y t l c a àn 75% HF c nh hàng năm là 72,9%, cao hơn so v i i trà c a àn bò s a t 55 - 65%. Theo Vũ Chí Cương (2004) kho ng cách 2 l a c a bò 75%HF và 87,5%HF ư c ch n l c t i Ba Vì là 14,77 tháng và 15,39 tháng; t i TP H Chí Minh là 15,24 tháng và 15,36 tháng. Kh năng s n xu t s a àn bò cái 75%HF ư c ph i c nh v i c gi ng 75%HF như 005, 004, 130 cho th y àn bê c nh 75% HF không th t ng u, s n lư ng s a 305 ngày c a àn con 2 chu kỳ cho s a u cao hơn bò m nhưng không có s sai khác v m t th ng kê (P>0,05). Như v y công tác ch n l c bò c gi ng c nh àn bò hư ng s a 75% HF có v trí r t quan tr ng, nó quy t nh s thành công hay th t b i c a công tác ch n gi ng.
  4. ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 4 (Th¸ng 2-2007) B ng 3: Kh năng s n su t s a c a àn 75% HF c nh t i Trung tâm NC bò và C Ba Vì. Bò m 75% HF Bò con c nh 75% HF Chu kỳ Ch tiêu n n sa X ± SE X ± SE 109 8 317,36 ± 2,58 347,25 ± 6,08 Ngày cho s a 1 109 8 3502 ± 127,94 3686,75 ± 508,75 SLS 305 ngày 109 8 3657,0 ± 118 3997,0 ± 550 SLS th c t 85 3 310,29 ± 2,87 328,66 ± 2,33 Ngày cho s a 85 3 2 3672,0 ± 137,88 3689,0 ± 262,66 SLS 305 ngày 85 3 3798,0 ± 141,51 3957,0 ± 296 SLS th c t 44 1 319 309,2 ± 5,98 Ngày cho s a 44 1 3720 3 3751,88 ± 198,09 SLS 305 ngày 44 1 3915 3907,47 ± 209,07 SLS th c t Kh¶ n¨ng s¶n suÊt s÷a cña ®µn me 75% HF SLS (kg) vµ con 75% HF cè ®Þnh T¹i Ba V× 4500 3997 3957 3907 3915 4000 3798 3752 3720 3689 3687 3657 3672 3502 3500 3000 y y y c tÕ c tÕ c tÕ ú1 ú2 ú3 g g g uk uk uk 5n 5n 5n hù hù hù St St St Ch S 30 Ch S 30 Ch S 30 SL SL SL SL SL SL Bß mÑ 75% HF Bß con cè ®Þnh 75% HF Trong s n xu t, công tác c nh gi ng bò lai hư ng s a 75% HF và 87,5% HF chưa có s c thuy t ph c, m c dù ngư i nuôi bò s a có kinh nghi m u th a nh n khi khi t l ngu n gen HF trong con lai càng cao càng khó nuôi trong i u ki n dinh dư ng và chu ng tr i như hi n nay. B ng 4: Kh năng s n xu t s a c a àn bò hư ng s a 75% HF c nh t i An Phư c Bò m 75% HF Bò con c nh 75% HF Chi tiªu X X n SE n SE SLS 305 ngày l a 1 26 3359 103 26 3882 166 SLS 305 ngày l a 2 26 3549 91 10 4103 235 SLS 305 ngày l a 3 26 3867 106 2 4485 375
  5. Vò V¨n Néi – X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng sinh tr−ëng, sinh s¶n . . . T i An Phư c, ch s d ng c gi ng 75% HF, s hi u 5701 c nh àn bò lai hư ng s a 75% HF. S n lư ng s a m 75% HF so sánh v i con 75%HF c nh chu kỳ 1 và chu kỳ 2 có s sai khác rõ s t (P
  6. ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 4 (Th¸ng 2-2007) So s¸nh SLS cña 3 phÈm gièng SLS (kg) 5000 4000 3000 2000 SLS 305 ng y SLS thùc tÕ 1000 0 PhÈm gièng HF F n H huÇ 75% 75% HF t co n mÑ T i Ba Vì, năng su t s a c a àn bò HF M thu n cao hơn àn bò 75% HF c nh cũng như àn bò m 75% HF. Nhưng àn bò c nh 75%HF có năng su t s a cao hơn àn bò m 75% HF m c dù i con không còn ư c hư ng ưu th lai. Tuy nhiên, s ng u trong àn c nh th p hơn àn bò m 75% HF. àn bò m ư c truy n gi ng v i nhi u bò c gi ng khác nhau ( c gi ng 75%HF s hi u 005, 004, 130...) nên ch t lư ng i con cũng khác nhau. Trong th i gian t i c n chú tr ng n ch n t o àn bò c gi ng 75% HF có ch t lư ng ngày càng cao hơn. Trong i u ki n khí h u c a mi n ông Nam b , chúng tôi bư c u so sánh kh năng s n xu t s a chu kỳ 1 và chu kỳ 2 c a 3 àn bò s a ( àn bò 75% HF nuôi t i xí nghi p bò s a An Phư c, àn bò HF nuôi t i công ty TP H Chí Minh và bò HF nuôi t i Trung tâm chuy n giao TBKT t i TP H Chí Minh). B ng 6: Kh năng s n xu t s a t i mi n ông Nam b Bò c nh75% HF Bò HF (CTG.BS) Bò HF ((TTNC) ChØ tiªu (An Phư c) n n n Chu kỳ cho s a Chu kỳ cho s a Chu kỳ cho s a 1 2 1 2 1 2 26 3965 4249 128 3024 3024 10 3348 3920 S n lư ng s a kg/CK Kh¶ n¨ng s¶n suÊt s÷a cña bß 75%HF cè ®Þnh t¹i AP SLS (kg) víi bß HF t¹i Tp HCM 5000 4249 3920 3965 4000 3348 3024 3024 3000 Chu kú s÷a 1 2000 Chu kú s÷a 2 1000 0 Bß cè ®Þnh75% HF (AP) Bß HF (CTG.BS) Bß HF (TTNC)
  7. Vò V¨n Néi – X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng sinh tr−ëng, sinh s¶n . . . Q ua b ng trên cho th y s n lư ng s a c a bò lai 75% HF và bò HF (TTNC) chu kỳ 2 cao hơn chu kỳ1: 7,16% (75% HF ) và 17,08% (HF: TTNC), s n lư ng s a c a àn 75% HF không nh ng không th p hơn àn bò HF mà còn cao hơn (Công ty gi ng bò s a TP.HCM: 31,12%/CK1; 40,51%/Ck2 và TTNC&CGTBKTCN: 18,43%/CK1, 8,39%/CK2) K t qu bư c u cho th y: Chăn nuôi bò lai 75% HF c nh v n cho s n lư ng cao, chúng thích nghi v i i u ki n nuôi dư ng và khí h u nóng m c a mi n ông Nam B . K t qu trên phù h p v i nh n nh c a Nguy n Qu c t (2004) s n lư ng s a c a bò HF thu n nh p n i ch tương ương v i àn bò lai 75%HF và 87,5%HF, trung bình khá hi n ang nuôi t i khu v c thành ph H Chí Minh. Tuy nhiên, gi i quy t vi c c nh àn bò lai hư ng s a 75% HF và 87,5% HF có hi u qu c n gi i quy t: (1) Nâng cao ch t lư ng àn c gi ng 75% HF và 87,5% HF, ch n nh ng bò cái m 50% HF và 75% HF có s n lư ng s a cao làm n n ph i gi ng v i tinh c a bò c nh p n i có ti m năng cho s a cao nhưng không trùng v i tinh c a bò c ư c truy n gi ng i trà tránh ng huy t. (2) Có k ho ch s d ng tinh bò 75% HF và 87,5% HF t ng a phương c n thay tinh bò c gi ng sau 2 năm s d ng i trà. K t lu n và ngh K t lu n V i s lư ng bò lai hư ng s a 75% HF chưa nhi u nhưng ã g i m m t s nh n nh sau: - Vi c c nh àn bò lai hư ng s a có 75%HF là kh thi, nó t o i u ki n cho nh ng vùng chăn nuôi còn thi u thu n l i v i u ki n dinh dư ng, chu ng tr i có th chăn nuôi bò s a m t cách b n v ng có hi u qu . - àn bò 75%HF c nh th h th nh t t ư c các ch tiêu v kh i lư ng lúc 12 tháng tu i 236kg, tăng kh i lư ng 400g/ngày, tu i u 28,41 tháng, kho ng cách hai l a 1 và 2 là 16,46 tháng. SLS 3997 - 4485kg/chu kỳ. Chúng không nh ng không thua kém bò m cùng t l ngu n gen HF v kh năng sinh s n mà tri n v ng cho năng su t s a cao hơn n u chương trình ch n t o ư c nh ng bò c gi ng 75%HF có ch t lư ng ngày càng cao và ch n theo phương pháp ki m tra qua i sau ho c qua ki m tra ch em gái cùng cha khác m . Ch n t o c gi ng càng c n th n thì công tác c nh àn bò s a Vi t Nam s nhanh thành công. M t khác, ic nh th h th nh t tuy ưu th lai không còn cao, nhưng ch t lư ng t t hơn m chúng. Vi c ch n l c úng nên ti m năng di truy n t t v s n lư ng s a, sinh trư ng, sinh s n có th di truy n cho i con c a chúng ngày m t t t hơn. ngh tài c n ư c ti p t c có nh ng k t lu n chính xác hơn và có s c thuy t ph c cao hơn.
  8. ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 4 (Th¸ng 2-2007) Tài li u tham kh o C c Chăn nuôi. S li u th ng kê năm 2005. Nguy n Qu c t, Nguy n Thanh Bình (2004). Kh năng sinh s n và s n xu t c a bò Holstein Friesian thu n nh p n i nuôi t i khu v c thành ph H Chí Minh. Trang 13-16. Báo cáo khoa h c 2004 c a Vi n Chăn nuôi. Hà N i 6/2005. Ph m Văn Gi i, Nguy n Văn c và Tr n Tr ng Thêm (2004). Kh năng s n xu t s a c a bò lai hư ng s a Vi t Nam. Trang 11-13. Báo cáo khoa h c 2004 c a Vi n Chăn nuôi. Hà N i 6/2005. Tăng Xuân Lưu, Lê Tr ng L p, Ngô ình Tân, Nguy n Qu c To n, Vũ Chí Cương, Nguy n Văn Niêm (2004). K t qu ch n t o àn bò cái 3/4 và 7/8 HF h t nhân t s n lư ng s a trên 4000kg/chu kỳ t i Trung tâm Nghiên c u bò và ng c Ba Vì. Trang 15-17. T p chí chăn nuôi năm th 11, s 9 (67)-2004. Vũ Chí Cương, Vũ Văn N i, Nguy n Văn Niêm, Võ Văn S , Lê Tr ng L p, Tăng Xuân Lưu, Nguy n Qu c t, oàn Tr ng Tu n, Lưu Công Khánh, Ph m Th Hu , ng Th Dung, Nguy n Xuân Tr ch (2004). K t qu bư c u nghiên c u ch n l c bò cái 3/4 và 7/8 HF h t nhân lai v i bò c cao s n t o àn bò lai hư ng s a t trên 4000kg s a/chu kỳ. Trang 7-8. Báo cáo khoa h c 2004 c a Vi n Chăn nuôi. Hà N i 6/2005.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2