intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Xây dựng mô hình sản xuất trình diễn giống cải bó xôi Toraido có giá trị kinh tế cao trên địa bàn tỉnh Hải Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

3
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sản xuất rau theo hướng nông nghiệp công nghệ cao đã bước đầu được hình thành như: sản xuất trong nhà màn, nhà lưới chống côn trùng, sản xuất trong nhà plastic không cố định để hạn chế tác hại của các yếu tố môi trường bất lợi, trồng rau bằng kỹ thuật thuỷ canh, màng dinh dưỡng, nhân giống và sản xuất các loại cây quí hiếm, năng suất cao bằng công nghệ nhà kính của Israel có điều khiển kiểm soát các yếu tố môi trường. Bài viết trình bày việc xây dựng mô hình sản xuất trình diễn giống cải bó xôi Toraido có giá trị kinh tế cao trên địa bàn tỉnh Hải Dương

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Xây dựng mô hình sản xuất trình diễn giống cải bó xôi Toraido có giá trị kinh tế cao trên địa bàn tỉnh Hải Dương

  1. TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG Xây dựng mô hình sản xuất trình diễn giống cải bó xôi Toraido có giá trị kinh tế cao trên địa bàn tỉnh Hải Dương 1 TS. Nguyễn Văn Quyên 1 Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hải Dương TÓM TẮT: Sản xuất rau theo hướng nông nghiệp công nghệ cao đã bước đầu được hình thành như: sản xuất trong nhà màn, nhà lưới chống côn trùng, sản xuất trong nhà plastic không cố định để hạn chế tác hại của các yếu tố môi trường bất lợi, trồng rau bằng kỹ thuật thuỷ canh, màng dinh dưỡng, nhân giống và sản xuất các loại cây quí hiếm, năng suất cao bằng công nghệ nhà kính của Israel có điều khiển kiểm soát các yếu tố môi trường. Các công nghệ này đã và đang được ứng dụng ở các vùng rau chuyên canh, bước đầu đã cho hiệu quả kinh tế rõ rệt. Cải bó xôi Toraido là giống rau có nguồn gốc xuất sứ từ Nhật Bản, có giá trị kinh tế cao, có thể trồng nhiều vụ/năm, đồng thời lên khung thời vụ tối ưu có sự phối hợp các giống rau giúp người nông dân có thể hình thành vùng rau chuyên canh, sản xuất quanh năm mang lại hiệu quả kinh tế cao. Từ khóa: cải bó xôi Toraido, sản xuất trình diễn, chuyên canh. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Hiện nay sản xuất rau tại Hải Dương tuy đã đạt được Sản xuất rau của Việt Nam không ngừng tăng cả về số những thành tựu bước đầu về sản xuất và tiêu thụ rau an toàn lượng và chất lượng. Hiện nay rau được sản xuất theo 2 (RAT) tại tỉnh song việc biến cây rau thành cây hàng hóa cho phương thức: tự cung tự cấp và sản xuất hàng hoá, trong đó giá trị cao, phổ biến việc sản xuất và tiêu thụ RAT, chất lượng rau hàng hoá tập trung chính ở 2 khu vực là vùng rau chuyên cao, khai thác được những lợi thế địa bàn thì nông dân Hải canh và luân canh. Sản xuất rau theo hướng nông nghiệp công Dương và một số doanh nghiệp kinh doanh về rau trên địa bàn nghệ cao đã bước đầu được hình thành như: sản xuất trong tỉnh vẫn chưa làm được. Nguyên nhân chủ yếu là do việc ứng nhà màn, nhà lưới chống côn trùng, sản xuất trong nhà plastic dụng tiến bộ kĩ thuật về giống mới, kỹ thuật canh tác và tổ không cố định để hạn chế tác hại của các yếu tố môi trường chức quảng bá, tiêu thụ sản phẩm vẫn còn nhiều hạn chế. bất lợi, trồng rau bằng kỹ thuật thuỷ canh, màng dinh dưỡng, Nhiều giống rau mới chưa được triển khai áp dụng trồng tại nhân giống và sản xuất các loại cây quí hiếm, năng suất cao Hải Dương để đa dạng hóa sản phẩm rau. bằng công nghệ nhà kính của Israel có điều khiển kiểm soát Do vậy, việc xây dựng và đẩy nhanh phát triển nông các yếu tố môi trường. Các công nghệ này đã và đang được nghiệp sạch, có hiệu quả kinh tế cao giúp phát triển nông ứng dụng ở các vùng rau chuyên canh, bước đầu đã cho hiệu nghiệp và nông thôn hiện nay tại Hải Dương là một vấn đề có quả kinh tế rõ rệt. ý nghĩa rất to lớn và cấp thiết. Căn cứ vào nhu cầu của thị Sản xuất rau, quả là một trong 8 Danh mục sản phẩm nông trường, tình hình thực tiễn sản xuất, vào tiềm năng phát triển nghiệp chủ lực tỉnh Hải Dương giai đoạn 2021-2025. Diện nông nghiệp tại tỉnh Hải Dương việc Xây dựng mô hình sản tích gieo trồng rau, màu tiếp tục tăng từ 41.171 ha như hiện xuất trình diễn giống rau cải bó xôi Toraido mới có giá trị nay lên 42.000 ha vào năm 2025, tổng sản lượng rau khoảng 1 kinh tế cao trên địa bàn tỉnh Hải Dương là rất quan trọng và có triệu tấn/năm và định hướng diện tích khoảng 43.000 ha rau ý nghĩa thiết thực. màu vào năm 2030. Trong đó, ổn định diện tích cây vụ đông ở 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU mức 20.000-21.000 ha/năm, diện tích rau màu vụ xuân, vụ hè 2.1. Vật liệu thu 10.500 ha/vụ. Nâng giá trị sản xuất cây vụ đông đạt trên Giống cải bó xôi Toraido là giống nhập khẩu do Viện 250 triệu đồng/ha năm 2025. Tiếp tục duy trì và mở rộng các vùng sản xuất tập trung cây rau màu truyền thống, có thị Nghiên cứu Rau quả giới thiệu, do công ty giống Takii sản trường tiêu thụ ổn định, giá trị kinh tế cao. Mở rộng diện tích xuất và phân phối. các loại cây rau màu phục vụ xuất xuất khẩu các nước và diện 2.2. Phương pháp nghiên cứu tích rau sản xuất an toàn theo quy trình thực hành nông Phương pháp thu thập số liệu: Thu thập số liệu thống kê nghiệp tốt (VietGAP, GlobalGAP) và rau hữu cơ từ 0,5% từ các cơ quan chuyên môn, bao gồm 2 dạng: Số liệu thứ cấp hiện nay lên 5% năm 2025 [1]. và Số liệu sơ cấp Số 3/2024 47
  2. TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG Phương pháp thí nghiệm đồng ruộng: Thí nghiệm xây dựng mô hình trình diễn sản xuất giống - Phương pháp bố trí thí nghiệm cải bó xôi Toraido được bố trí cả trong nhà lưới và ngoài đồng - Phương pháp xây dựng mô hình sản xuất có sự tham gia ruộng trong 2 năm 2017 - 2018 [3,4,6]. của cộng đồng. - Trong nhà lưới: 250 m2 x 8 vụ = 2000 m2 tại cơ sở 2 Trường - Phương pháp đánh giá hiệu quả kinh tế Cao đẳng Hải Dương (nay là Trường Đại học Hải Dương) - Tổ chức hội nghị đầu bờ - Ngoài đồng ruộng: 4608 m2 x 8 vụ= 39204 m2 tại các hộ - Phương pháp phân tích số liệu gia đình xã Hồng Lạc, Thanh Hà, Hải Dương Phương pháp nghiên cứu thử nghiệm trên đồng ruộng Cải bó xôi Toraido được trồng liên tục quanh năm (4 vụ/ (On - Farm Research): Thử nghiệm sản xuất trong môi năm), cây sinh trưởng phát triển tốt, kháng sâu bệnh tốt, cho trường nông dân (xây dựng mô hình) để xây dựng các tiêu chí năng suất trung bình từ 21,58 - 24,70 tấn/ ha. Cải bó xôi đánh giá gần với sản xuất, qua đó nông dân sẽ nắm chắc kỹ Toraido là giống rau có giá trị dinh dưỡng rất cao, được người thuật và áp dụng hiệu quả hơn khi mở rộng [5]. dân ưa chuộng, nên nhu cầu tiêu thụ cao đem lại hiệu quả kinh 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN tế cao cho người sản xuất. 3.1. Xây dựng mô hình trình diễn sản xuất cải bó xôi Tiến hành theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển và Toraido trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng năng suất của cải bó xôi Toraido, kết quả cụ thể như sau: Bảng 1. Đặc điểm nông sinh học giống cải bó xôi Toraido trong mô hình với giống F1 (Lucky Seeds) đang trồng tại Hải Dương Cải bó xôi Toraido có khả năng sinh trưởng tốt với điều Cải bó xôi Toraido trồng ngoài đồng ruộng có áp dụng các kiện khí hậu tỉnh Hải Dương, đặc biệt là đối với vụ đông và tiến bộ kĩ thuật (TBKT) vào sản xuất cho năng suất đạt 83- đông xuân. Năng suất trong nhà lưới đạt 23,2 - 24,7 tấn/ha, 96% so với năng suất lý thuyết và thích hợp trồng quanh năm tăng hơn giống F1 (Lucky Seeds) 14,25% , đối với trồng trong điều kiện tỉnh Hải Dương. ngoài đồng ruộng đạt 21,1 - 22,6 tấn/ha, tăng hơn giống F1 Theo dõi dịch hại đối với giống cải bó xôi Toraido cho (Lucky Seeds) 19,15%. Cây thu hoạch có thân dài từ 18,5 - thấy một số sâu bệnh hại chính đối như sau: 32,5 cm, thân mềm hơn so với giống F1 (Lucky Seeds). 48 Số 3/2024
  3. TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG Bảng 2. Tình hình sâu bệnh hại trên giống cải bó xôi Toraido trồng tại Hải Dương (%) Cải bó xôi Toraido xuất hiện một số sâu bệnh: Sâu xuất rau an toàn thì sản xuất cải bó xôi Toraido ngoài đồng khoang, bọ nhảy.., chủ yếu ở ngoài đồng ruộng. Nhìn chung ruộng cũng đem lại hiệu quả kinh tế cao lại không tốn kém cải bó xôi Toraido có khả năng chống chịu với một số sâu cho việc thiết kế nhà lưới, vì vậy sản xuất cải bó xôi Toraido bệnh hại nguy hiểm khá cao, thích hợp với cả trồng trong nhà quanh năm ngoài đồng ruộng sẽ là lựa chọn tối ưu cho các hộ lưới và ngoài đồng ruộng. gia đình xã Hồng Lạc nói riêng và các hộ trên địa bàn tỉnh Hải Giống cải bó xôi Toraido sinh trưởng, phát triển tốt ở cả Dương nói chung. hai điều kiện trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng năng suất 3.2. Kết quả sản xuất cải bó xôi Toraido tại Hải Dương đạt từ 83-96% so với năng suất lý thuyết đặc biệt là trồng Thực hiện trồng cải bó xôi Toraido ở các khung thời vụ trong nhà lưới với điều kiện lý tưởng nên năng suất đạt tới 90- khác nhau. Đánh giá năng suất và các yếu tố cấu thành năng 96% so với lý thuyết. Song với việc áp dụng TBKT trong sản suất giống cải bó xôi Toraido thu được kết quả như sau: Bảng 3. Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất giống cải bó xôi Toraido Kết quả cho thấy: Năm 2017-2018 thời vụ gieo ngày 22/1 đồng ruộng. Kết quả cả 2 môi trường cây đều sinh trưởng, và 21/4 thu được năng suất đạt 85-96% so với lý thuyết cả khi phát triển tốt, năng suất đạt từ 83-96% so với lý thuyết. Trồng trồng trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng. Thời vụ 20/7 do trong nhà lưới hạn chế sâu bệnh, điều kiện khí hậu đảm bảo, ảnh hưởng thời tiết cây cải bó xôi xuất hiện một số dịch bệnh ổn định nên năng suất cao hơn, đặc biệt khi thời tiết bất lợi làm ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây, nên năng nhiều biến đổi như năm 2017-2018. Tuy nhiên cải bó xôi suất ngoài đồng ruộng chỉ đạt 21,5 tấn/ha (83% so với năng Toraido là giống có khả năng chống sâu bệnh tốt, khả năng suất lý thuyết) trong khi đó trồng trong nhà lưới tránh được sự sinh trưởng phát triển mạnh, nên ngoài đồng ruộng cây vẫn bất lợi về thời tiết nên năng suất vẫn đạt 24,4 tấn/ha (94% so sinh trưởng tốt, cây to khỏe, là cây trồng được quanh năm lại với lý thuyết) và tăng gần 11% so với ngoài đồng ruộng. không tốn kinh phí thiết kế nhà lưới. Do vậy, giống cải bó xôi Cải bó xôi Toraido được trồng cả trong nhà lưới và ngoài Toraido vẫn là loại cây thích hợp trồng quanh năm ngoài Số 3/2024 49
  4. TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG đồng ruộng. Kết quả cho thấy các loại rau đều đảm bảo an toàn vệ sinh 3.3. Đánh giá chất lượng sản phẩm thực phẩm theo quy định: Quyết định số 46/2007/QĐ-BYT Các sản phẩm rau sau khi thu hoạch được chúng tôi đánh ngày 19/12/2007 về quy định tối đa ô nhiễm sinh học và hóa giá về chất lượng rau sản phẩm bao gồm: giá trị dinh dưỡng, học trong thực phẩm; Thông tư số 50/2016/TT-BYT, ngày chỉ số vi sinh vật, chỉ số kim loại nặng theo quy định về an 30/12/2016 quy định dư lượng tối đa thuốc BVTV trong thực toàn thực phẩm. phẩm), trong đó: Bảng 4. Thành phần dinh dưỡng cơ bản trong rau (%) (%) (%) Đối với các thành phần dinh dưỡng giống rau Cải bó xôi Sơn La và Đà Lạt - Lâm Đồng. Toraido đều đạt chất lượng tương tự khi trồng tại Mộc Châu - Bảng 5. Bảng chỉ số vi sinh vật trên rau sản phẩm Các chỉ số về nghiễm vi sinh vật trên các sản phẩm rau đạt đó: E.coli, Salmonella không thấy phát hiện; Coliform xuất tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định, trong hiện trên các mẫu rau có từ 50 ± 5 (TB khuẩn lạc/g). Bảng 6. Bảng chỉ số nhóm hoạt chất trên rau sản phẩm Các chỉ số về nhóm hoạt chất đều đạt mức an toàn vệ sinh thực phẩm. Bảng 7. Bảng chỉ số kim loại nặng trên rau sản phẩm Các chỉ số về As, Hg, Cd, Pb đều đạt mức an toàn vệ sinh trên với giống cải bó xôi Toraido. Tuy nhiên các thời vụ cải bó thực phẩm theo quy định. xôi Toraido có thể sinh trưởng và phát triển tốt, có khả năng 3.4. Hoàn thiện quy trình sản xuất giống cải bó xôi chống chịu sâu bệnh, cho năng suất, chất lượng tốt nhất là vào Toraido trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng tại Hải 3 thời vụ dưới đây tại Hải Dương: Dương Chính vụ: gieo 15/10-15/12 3.4.1. Thời vụ Vụ sớm gieo cuối tháng 8 - đầu tháng 10 Nhằm mục đích sản xuất quanh năm chúng tôi đã thực Vụ muộn gieo tháng 12 - đầu tháng 2 nghiệm trồng 4 vụ trong năm theo công thức luân canh đã nêu 50 Số 3/2024
  5. TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG Bảng 8: Khung thời vụ cải bó xôi Toraido trong mô hình sản xuất tại Hải Dương - Ký hiệu: T: Thời gian trồng tối ưu (chính vụ) x: Thời gian trồng muộn và sớm so với chính vụ xΩ: Trồng phải sử dụng các biện pháp cắt mưa, giảm nhiệt,... 3.4.2. Địa điểm trồng Chú ý: Ngưng bón hoặc tưới phân và phun thuốc bảo vệ Theo quy trình chuẩn, giống bó xôi Toraido thích hợp thực vật ít nhất một tuần trước khi thu hoạch để bảo đảm an trồng trong điều kiện ngoài ruộng. Tuy nhiên để nâng cao toàn cho nguời sử dụng. năng suất, chất lượng và đặc biệt có thể sản xuất quanh năm 3.4.4. Che cắt nắng vào vụ trái theo công nghệ cao chúng tôi thực nghiệm trồng cải bó xôi Cây cải bó xôi thích hợp với nhiệt độ mát mẻ, để trồng vào Toraido trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng. vụ sớm khi nhiệt độ cao và hay có mưa lớn, chúng tôi dùng Kết quả cho thấy cải bó xôi Toraido thích hợp với điều kiện lưới cắt nắng che phủ lên khum hình chữ U vào những lúc trời nhà lưới hơn ngoài đồng ruộng. Do trong nhà lưới có thể che có nắng hoặc mưa to. Việc này giúp cây vẫn sinh trưởng phát cắt nắng, mưa vào mùa hè, chắn côn trùng gây bệnh. Tuy nhiên triển và cho năng suất chất lượng tốt. ngoài đồng ruộng không phải đầu tư làm nhà lưới nên chi phí 3.4.5. Tưới nước sản xuất giảm mà năng suất chất lượng của rau vẫn rất tốt. - Sử dụng nguồn nước tưới sạch (nước giếng khoan). 3.4.3. Phân bón Tuyệt đối không sử dụng nước thải, nước bị ô nhiễm, nước Tuyệt đối không được dùng phân chuồng tươi, phân bắc gần khu công nghiệp hoặc bệnh viện chưa qua xử lý. tươi và nước phân tươi để bón hoặc tưới. Tưới lót trước khi - Sau khi gieo trồng cần thường xuyên giữ độ ẩm đất gieo trồng bằng phân hữu cơ vi sinh EMZ - FUSA, dùng 2-3 80-85% lít EMZ - FUSA đậm đặc/1ha (pha với nước tỉ lệ 1:100, bổ - Biện pháp tưới: Dùng biện pháp tưới phun mưa và tưới sung 2 kg dỉ đường, ủ từ 5 - 7 ngày), sử dụng 2 tuần/lần sau đó. rãnh tràn vừa tiết kiệm công lao động, vừa đảm bảo độ ẩm. Trong quá trình ra lá, ra hoa kết trái thì bón thúc theo từng giai 3.4.6. Phòng trừ sâu bệnh đoạn theo mùa vụ, điều kiện đất đai và năng suất mong muốn. Đối với nhóm rau ăn lá nên áp dụng triệt để các biện pháp Tưới cho thấm rễ. Tưới vào xế chiều. Luôn giữ ẩm cho đất IPM trong phòng trừ dịch hại. IPM là phương pháp hiệu quả trước khi tưới. Dùng phân bón này giúp bộ rễ cây phát triển, nhất, không những bảo vệ sức khoẻ cho người sản xuất, tiêu nhiều rễ hơn, cung cấp dinh dưỡng cho cây nhiều hơn. Cây dùng và môi trường, mà còn đem hiệu quả rất lớn về kinh tế. khỏe mạnh hơn, có sức đề kháng tốt hơn, nên chống chọi Khi mật độ sâu nhiều thì bà con nên phun xịt các loại thuốc được một số loại bệnh và vi khuẩn xấu. Lá và mầu sắc tươi hóa học, sinh học, thảo mộc: t hơn. Đất tơi xốp trở lại. Sâu hại. Kết quả: Sử dụng phân hữu cơ vi sinh bón cho cà chua làm - Sâu tơ, sâu xanh, bọ nhảy. Thuốc trị sokupi, các thuốc giảm được 30% lượng phân bón hóa học bón cho cây và giảm gốc sinh học BT, Reasgent 3.6 ec. t thành phần, tỷ lệ bệnh hại cây do nấm và khuẩn gây ra. Nấm bệnh: Sử dụng phân bón lá: - Thối cổ rễ: phun thuốcValidan 5DD, Thane M 80WP, - Cứ 7-10 ngày phun một lần bà con dùng một số loại phân Kasuran, Viben sau đây: - Cháy lá, đốm lá: No Mildew 25 WP, Thane M 80WP, * Antonic Bavisan 50 WP. * Dekammon - Thối bẹ: No Mildew 25 WP, Thane M 80WP Số 3/2024 51
  6. TẠP CHÍ ĐẠI HỌC HẢI DƯƠNG 4. KẾT LUẬN Dương. Bước đầu xây dựng chuỗi sản xuất - tiêu thụ có sự Mô hình sản xuất giống cải bó xôi Toraido quanh năm tại liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, người sản xuất và nhà Hải Dương trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng 4 vụ/năm cho khoa học mang lại hiệu quả kinh tế cao. năng suất cao (tăng trung bình từ 15- 28% so với giống đang Hoàn thiện quy trình sản xuất phù hợp tại Hải Dương về: trồng tại địa phương), chất lượng sản phẩm tốt, hình thức đẹp, khung thời vụ, phân bón, ứng dụng TBKT (lưới che,...), kỹ đáp ứng yêu cầu rau an toàn của thị trường. Giống cải bó xôi thuật chăm sóc, phòng trừ dịch hại, thu hoạch cho giống cải Toraido áp dụng phù hợp với điều kiện sinh thái tỉnh Hải bó xôi Toraido TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. UBND Tỉnh Hải Dương (2022) Kế hoạch cơ cấu lại ngành Nông nghiệp tỉnh Hải Dương giai đoạn 2022 - 2025, số 200/KH-UBND ngày 20 tháng 1 năm 2022 2. Trần Khắc Thi, Tô Thị Thu Hà, Phạm Mỹ Linh, Lê Thị Thủy, Dương Kim Thoa (2013). Báo cáo kết quả điều tra xác định chi phí, giá thành sản phẩm khi áp dụng qui trình thực hành sản xuất tốt (VietGAP/GMPs, VietGAHP) đối với sản phẩm rau và chăn nuôi gà an toàn, Dự án Xây dựng và quản lý chất lượng nông sản (CIDA- 2013). 3. Ngô Thị Hạnh, Phạm Mỹ Linh, Trần Khắc Thi, Nguyễn Quốc Vọng, 2007. Nghiên cứu đánh giá giá thể thích hợp trồng cà chua (Lycopersicon esculentum Mill.) trong nhà lưới sử dụng phương pháp tưới nhỏ giọt RtW (Run to Waste) tại Viện Nghiên cứu Rau quả 2005 - 2006 4. Tiwari, K. N., Singh, A., & Mal, P. K. (2003). Effect of drip irrigation on yield of cabbage under mulch and non-mulch conditions, Agricultural Water Management, 58 (1), p.19-28. 5. Postel, S., Polak, P., Gonzales, F., & Keller, J. (2001). Drip irrigation for small farmers: A new initiative to alleviate hunger and poverty, Water International, 26 (1), p.3-13. 6. Mahajan, G., & Singh, K. G. (2006). Response of greenhouse tomato to irrigation and fertigation, Agricultural water management, 84 (1), 202-206. 52 Số 3/2024
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2