Khẳng định doanh tài nước Việt part 1

Chia sẻ: Pham Duong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tập sách này là một phần trong bộ sách ĐẠO KINH DOANH VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI. Và bộ sách này là kết quả của dự án nghiên cứu mang tên Đi tìm Đạo Kinh doanh của Việt Nam và Thế giới do các chuyên gia của PACE cùng một số tác giả phối hợp thực hiện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khẳng định doanh tài nước Việt part 1

1 KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
ÀAÅO KINH DOANH VIÏÅT NAM VAÂ THÏË GIÚÁI Baåch Thaái Bûúãi KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT Lï Minh Quöëc vaâ caác chuyïn gia cuãa PACE Têåp saách naây laâ möåt phêìn trong böå saách ÀAÅO KINH DOANH VIÏÅT NAM VAÂ THÏË GIÚÁI. Vaâ böå saách naây laâ kïët quaã cuãa dûå aán nghiïn cûáu mang Chòu traùch nhieäm xuaát baûn: Ts. Quaùch Thu Nguyeät tïn Ài tòm Àaåo Kinh doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái do caác chuyïn Bieân taäp: Kim Tuyeán gia cuãa PACE cuâng möåt söë taác giaã phöëi húåp thûåc hiïån. Bìa: Höõu Baéc PACE giûä baãn quyïìn Söûa baûn in: Nguyeãn Phöôùc Copyright©2007 by PACE Kyõ thuaät vi tính: Mai Khanh + Thanh Haø Böå saách àaä àûúåc àùng kyá baãn quyïìn, moåi thöng tin xin vui loâng gûãi vïì: PACE Toâa nhaâ PACE NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ 161B Lyù Chính Thaéng - Quaän 3 - Thaønh phoá Hoà Chí Minh 341 Nguyïîn Traäi, Quêån 1 ÑT: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973 TP. Höì Chñ Minh, Viïåt Nam Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn Website: http://www.nxbtre.com.vn Email: BOOK@pace.edu.vn CHI NHAÙNH NHAØ XUAÁT BAÛN TREÛ TAÏI HAØ NOÄI 20 ngoõ 91, Nguyeãn Chí Thanh, Quaän Ñoáng Ña - Haø Noäi In lêìn thûá nhêët taåi TP.HCM, do Nhaâ xuêët baãn Treã êën haânh. ÑT & Fax: (04) 7734544 E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn Taác giaã têåp saách: Lï Minh Quöëc (möåt phêìn cuãa dûå aán) vaâ caác chuyïn gia cuãa PACE Giaám àöëc àiïìu phöëi dûå aán: Trêìn Vuä Nguyïn Nhoám biïn têåp vaâ àiïìu phöëi dûå aán: Trêìn Vuä Nguyïn Nguyïîn Dûúng Hiïëu Nguyïîn Höìng Dung Nguyïîn Thõ Haâ Nguyïîn Vùn Tiïën Huâng 2 3 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
Muåc luåc Cuâng baån àoåc, KIÏËM TIÏÌN HAY PHUÅNG SÛÅ XAÄ HÖÅI? 7 Lúâi noái àêìu 13 Chûúng I. ÀI TRÏN ÀÖI CHÊN CUÃA CHÑNH MÒNH 17 Thúâi loaån 18 Nöîi loâng 21 “Töi àaä nhòn thêëy con àûúâng!” 24 Chûúng II. MÚÃ LÖËI 29 Ngûúâi Phaáp, hoå cêìn gò? 30 Àöìng vöën àêìu tiïn 36 Chûúng III. DUÅNG NHÊN 41 Thêët baåi àêìu tiïn 42 “Duång nhên nhû duång möåc” 48 Chûúng IV. ÀOÁN GIOÁ CANH TÊN 55 “tên thû” tónh thûác 56 Sûå hoåc 61 Chûúng V. Nhoám chuyïn gia, nhoám àiïìu phöëi, nhoám taác giaã vaâ nhoám biïn têåp cuãa dûå aán nghiïn cûáu Ài tòm Àaåo Kinh doanh Viïåt Nam vaâ Thïë giúái xin TÙNG NHIÏÅT CHO TINH THÊÌN DÊN TÖÅC 69 chên thaânh caãm ún caác cöng ty, cú quan, àún võ vaâ caác caá nhên àaä nhiïåt Yïët Kïu sao àïí sûå thuyïìn beâ cho thiïn haå? 70 tònh höî trúå thöng tin, tû liïåu trong viïåc triïín khai dûå aán nghiïn cûáu vaâ Phaãi tiïn phong! 74 thûåc hiïån têåp saách naây. 4 5 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
Chiïën cuöåc trïn “thûúng thuyïìn” 76 “Ngûúâi Viïåt uãng höå ngûúâi Viïåt!” 81 Cuâng baån àoåc Chûúng VI. “HÛÚÁNG” VAÂ “ÀÛÚÂNG” 91 Ngoån cúâ “Giang haãi luên thuyïìn” 92 Danh, tiïìn vaâ khaát voång... 102 KIÏËM TIÏÌN HAY PHUÅNG SÛÅ XAÄ HÖÅI? Chûúng VII. “LAÂM RA CUÃA CAÃI LAÂ MÖÅT ÀAÅO LYÁ LÚÁN!” 105 Nhûäng chiïëc thuyïìn mang tïn anh huâng dên töåc Böå saách maâ baån àoåc àang cêìm trïn tay laâ kïët quaã 106 cuãa dûå aán nghiïn cûáu mang tïn Ài tòm Àaåo Kinh Khaách haâng cêìn gò? 112 doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái do Töí húåp Giaáo duåc Sûá mïånh Bònh Chuêín 115 PACE thûåc hiïån trong suöët 14 thaáng vûâa qua. “Chuáa söng” xûá Bùæc Kyâ 120 Chuáng töi àùåt tïn cho böå saách naây laâ Àaåo Kinh Chûúng VIII. doanh Viïåt Nam vaâ Thïë giúái vúái mong muöën àûúåc GIONG BUÖÌM RA BIÏÍN LÚÁN 125 chia seã cuâng baån àoåc, àùåc biïåt laâ baån àoåc doanh nhên Sûá mïånh cöång àöìng 126 vaâ baån àoåc quan têm àïën kinh doanh, nhûäng kiïën giaãi Tinh thêìn “cöng lïå” 131 vïì haâng loaåt caác cêu hoãi nhû: “Kinh doanh laâ gò?”, Chûúng IX. “Doanh nhên laâ ai?”, “Àêu laâ ‘àaåo’ cuãa nghïì kinh PHUÁT CUÖËI ÚÃ THÛÚNG TRÛÚÂNG 137 doanh?” vaâ “Taåi sao kinh doanh laâ möåt nghïì cao quyá Soáng gioá thúâi cuöåc 138 vaâ xûáng àaáng àûúåc xaä höåi tön vinh?”... Khaát voång trùm nùm: Kïët nöëi ngûúâi Viïåt! 144 Àöåi nguä chuyïn gia cuãa PACE cuâng caác cöång sûå àaä Chûúng kïët. nghiïn cûáu cuöåc àúâi vaâ sûå nghiïåp cuãa 25 doanh nhên NGÛÚÂI BIÏËN TÛ DUY THAÂNH HIÏÅN THÛÅC 149 huyïìn thoaåi, àïën tûâ 25 têåp àoaân kinh doanh dêîn àêìu Nhûäng ngûúâi àûúng thúâi 150 trong nhûäng baãng xïëp haång doanh nghiïåp trïn toaân thïë Baâi hoåc cho hêåu thïë 154 giúái, nhùçm tòm kiïëm “caái àaåo”, caái triïët lyá cöët loäi trong Phuå luåc kinh doanh cuãa hoå. Muåc àñch laâ àïí lyá giaãi xem vò sao hoå laâ nhûäng ngûúâi kiïëm tiïìn nhanh nhêët, kiïëm tiïìn nhiïìu nhêët vaâ kiïëm tiïìn bïìn vûäng nhêët thïë giúái, àöìng thúâi hoå laåi àûúåc xaä höåi àùåc biïåt kñnh troång? Phên tñch tûâng chùång àûúâng, tûâng möëc sûå nghiïåp, tûâng bûúác thùng trêìm... cuãa nhûäng huyïìn thoaåi doanh nhên naây, chuáng töi àaä àuác kïët àûúåc nhûäng neát chung 6 7 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
nhêët, noái chñnh xaác hún, laâ nhûäng yïëu töë khiïën hoå trúã Cêu chuyïån thûá hai vïì möåt cú súã saãn xuêët tuã sùæt. nïn vô àaåi, trúã thaânh nhûäng doanh nhên huyïìn thoaåi. Ngûúâi ta thûúâng mua tuã cuãa cú súã naây vïì àïí àûång höì Àoá laâ sûå khao khaát, laâ niïìm àam mï möåt caách maänh sú. Möåt cú súã beá xñu rêët àöîi bònh thûúâng thò liïåu coá liïåt àïí saáng taåo, àïí àem àïën thêåt nhiïìu giaá trõ múái mang trong ngûúâi “sûá mïånh xaä höåi”? Trong möåt thúâi cho cuöåc söëng vaâ cho xaä höåi. Hoå àaä thûåc hiïån àûúåc gian daâi, cú súã hoaåt àöång cêìm chûâng, cho àïën möåt ngaây öng chuã cuãa noá thay àöíi caách nghô: töi khöng àiïìu àoá bùçng viïåc cöëng hiïën caã cuöåc àúâi mònh lêîn viïåc “baán tuã sùæt” nûäa, maâ seä “baán giaãi phaáp lûu trûä höì sú truyïìn àaåt, dêîn àûúâng cho hêåu thïë. vùn phoâng”. Tûâ àoá, öng vaâ àöìng sûå tiïën haânh nghiïn Trong lúâi àêìu naây cuãa böå saách, chuáng töi cuäng muöën cûáu àïí taåo ra nhûäng caái tuã sao cho coá thïí chöëng àûúåc kïí laåi vúái quyá võ möåt vaâi cêu chuyïån vaâ möåt vaâi so möëi, moåt, chöëng thêëm, ngùn tuã naây thò coá khoáa kiïn cöë saánh maâ PACE luön tûå haâo khi tòm thêëy noá trong haânh àïí àûång höì sú quan troång, ngùn tuã khaác thò khöng cêìn trònh Khaát voång Doanh trñ cuãa mònh trong suöët nhûäng khoáa àïí dïî keáo ra keáo vaâo... Öng cuäng chõu khoá ài àïën nùm vûâa qua: caác vùn phoâng àïí nghiïn cûáu maâu sún, thay àöíi kñch Baâ chuã möåt tiïåm taåp hoáa suöët ngaây khöng vui vò cúä, kiïíu daáng... Thïë laâ saãn phêím cuãa öng coân thïm tñnh buön baán ïë êím. Nhûng sau nhûäng ngaây thaáng nhòn nùng laâm àeåp cho caã vùn phoâng cuãa caác cöng ty. Chó vaâo “mùæt” khaách haâng, baâ chúåt nghô: “Sao töi khöng laâ sau möåt thúâi gian ngùæn, cú súã cuãa öng àaä löåt xaác vaâ ngûúâi giaãi quyïët vêën àïì nhu yïëu phêím cho caã xoám?”. phaát triïín rêët nhanh. Vaâ moåi chuyïån thay àöíi. Tûâ àoá, nhiïìu gia àònh chûa Nhû vêåy, doanh nghiïåp lúán hay nhoã tuây thuöåc vaâo khaá giaã trong khu phöë coá thïí mua möåt, hai goái mò töm vêën àïì xaä höåi maâ hoå giaãi quyïët àûúåc. Baâ chuã taåp hoáa (maâ khöng cêìn phaãi mua caã thuâng mò), möåt teáp böåt cuãa khu phöë noå cuâng Sam Walton (öng chuã têåp àoaân ngoåt (maâ khöng cêìn phaãi mua caã goái böåt ngoåt). Baâ coá baán leã lúán nhêët thïë giúái Wal-Mart) àïìu giaãi quyïët vêën thïí múã cûãa luác múâ saáng hay nûãa àïm, khi chùèng coân àïì mua sùæm cuãa xaä höåi thöng qua viïåc múã cûãa haâng núi naâo baán haâng nûäa àïí àaáp ûáng nhu cêìu “hïët chanh baán leã. Hoå chó khaác nhau vïì phaåm vi: xaä höåi cuãa baâ àöåt xuêët” hoùåc “nhaâ khöng coân nûúác mùæm”. Hay hún chuã tiïåm taåp hoáa laâ möåt khu phöë, coân xaä höåi cuãa Sam nûäa, moåi ngûúâi chó “xeåt” möåt hai bûúác chên laâ coá ngay mang têìm cúä thïë giúái. nhûäng vêåt phêím cêìn thiïët nhêët cho gia àònh. Laåi thïm Àiïìu xaä höåi quan têm khöng phaãi laâ doanh nghiïåp chuyïån giaá caã cuãa baâ so vúái chúå vaâ siïu thõ cuäng àoá kiïëm àûúåc bao nhiïu maâ laâ hoå àaä mang laåi gò cho chùèng chïnh lïåch laâ bao. Ai cuäng àoaán ra kïët quaã: cöång àöìng. Chùèng haån, trong khi tó phuá Nhêåt, Toyoda cûãa tiïåm suöët ngaây ngûúâi ra keã vaâo, baâ thò baán haâng (“cha àeã” cuãa Toyota), vúái tinh thêìn aái quöëc àûúåc ngûúâi luön tay vaâ cûúâi noái luön miïång. Khöng chó tiïìn laäi thu Nhêåt xem nhû anh huâng dên töåc thò tó phuá Nga, àûúåc tùng cao, maâ baâ coân coá “lúåi nhuêån” lúán nhêët laâ Khodorkovsky (öng chuã cuãa Yukos), öng ta laâ ai trong sûå quyá mïën cuãa moåi ngûúâi daânh cho möåt ngûúâi biïët mùæt dên Nga thò chó ngûúâi Nga múái thêëu roä. Sûå khaác kinh doanh nhû baâ. nhau naây coá leä do caách thûác kiïëm tiïìn cuãa hoå. 8 9 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
Nghïì kinh doanh, xûa nay vêîn thûúâng bõ hiïíu chó hoå ài vaâo lõch sûã kinh doanh thïë giúái nhû nhûäng huyïìn nhû laâ nghïì “kiïëm tiïìn”. Nhûng thûåc chêët, khöng hïì thoaåi, doanh nghiïåp cuãa hoå cuäng vô àaåi vaâ trûúâng töìn. coá nghïì kiïëm tiïìn, búãi nghïì naâo thò cuäng kiïëm tiïìn Nhû vêåy, vúái möåt têm thïë luön hûúáng vïì cöång àöìng, caã. Chùèng haån, luêåt sû kiïëm tiïìn bùçng viïåc haânh luön khaát khao laâm cho xaä höåi quanh mònh (coá thïí nhoã nghïì luêåt, baác sô kiïëm tiïìn bùçng caách chûäa bïånh cûáu goån trong möåt ngöi laâng hoùåc röång lúán bùçng caã möåt ngûúâi... Vaâ doanh nhên, ngûúâi haânh nghïì kinh doanh, hïå mùåt trúâi) töët àeåp hún, chñnh hoå, nhûäng doanh nhên cuäng kiïëm tiïìn bùçng caách laänh àaåo möåt doanh (duâ lúán hay nhoã, duâ “Têy” hay “Ta”, duâ “cöí” hay “kim”) nghiïåp vaâ thöng qua doanh nghiïåp àoá àïí giaãi quyïët luön àûúåc xaä höåi tön vinh khöng phaãi vò söë cuãa caãi vêën àïì hay àaáp ûáng nhu cêìu naâo àoá cuãa xaä höåi. khöíng löì hoå kiïëm àûúåc, maâ vò nhûäng àoáng goáp vö giaá Nhûng àiïìu khaác biïåt cuãa nghïì kinh doanh laâ trong cuãa hoå vaâo sûå àöíi thay cuãa thïë giúái naây. quaá trònh haânh nghïì cuãa mònh doanh nhên khöng Song song vúái nhûäng doanh nhên lêîy lûâng cuãa thïë haânh àöång möåt caách àún leã maâ biïët kiïën taåo ra caác giúái, àiïìu khaác biïåt úã böå saách naây laâ chuáng töi àaä chuöîi giaá trõ. Cuå thïí hún, hoå nùæm lêëy möåt doanh khúãi sûå haânh trònh tòm kiïëm nhûäng “huyïìn thoaåi nghiïåp vaâ têåp húåp bïn mònh nhiïìu thaânh viïn àïí doanh nhên Viïåt Nam” àïí, nhû möåt cöë gùæng, “àõnh võ” cuâng cöång hûúãng laåi nhùçm hònh thaânh möåt sûác maånh xem öng cha ta ngaây xûa àaä khúãi sûå kinh doanh nhû töíng lûåc, tûâ àoá taåo ra nhiïìu giaá trõ hún cho xaä höåi. Àoá thïë naâo. Vaâ thêåt bêët ngúâ, trong lõch sûã Viïåt Nam àaä cuäng chñnh laâ lyá do maâ nghïì kinh doanh thûúâng tûâng coá nhûäng Lûúng Vùn Can, Baåch Thaái Bûúãi, kiïëm àûúåc nhiïìu tiïìn hún so vúái nhûäng nghïì khaác vaâ Nguyïîn Sún Haâ, Trõnh Vùn Bö... vúái nhûäng tû tûúãng vêîn àûúåc cöång àöìng xaä höåi uãng höå. kinh doanh coá thïí gêy ngaåc nhiïn cho àïën têån bêy giúâ. Nghiïn cûáu 25 huyïìn thoaåi doanh nhên thïë giúái cho Nhòn “Têy” seä thêëy “Àöng”, soi “cöí” maâ ngêîm túái thêëy, duâ coá quaá nhiïìu sûå khaác biïåt nhûng hoå àïìu coá “kim”, àoá laâ àiïìu maâ chuáng töi, nhûäng ngûúâi thûåc hiïån chung möåt tû tûúãng chuã àaåo: “Kinh doanh laâ phuång sûå böå saách, mong muöën àûúåc chia seã. Böå saách naây cuäng xaä höåi”. Hay noái möåt caách àêìy àuã hún, “Kinh doanh laâ laâ möåt cêu chuyïån, möåt phaác thaão cho bûác tranh toaân kiïëm tiïìn bùçng caách phuång sûå xaä höåi, bùçng caách duâng caãnh sinh àöång vaâ àêìy maâu sùæc vïì doanh nhên thïë saãn phêím hay dõch vuå nhû laâ phûúng tiïån àïí giaãi giúái - nhûäng doanh nhên laâm thay àöíi thïë giúái, vaâ vïì quyïët nhûäng vêën àïì cuãa xaä höåi vaâ laâm cho cuöåc söëng möåt thïë hïå doanh nhên tiïìn böëi cuãa Viïåt Nam caách trúã nïn töët àeåp hún”. àêy gêìn möåt trùm nùm lõch sûã - möåt thïë hïå doanh Caái “àaåo” kinh doanh naây àaä àûúåc hoå quaán triïåt nhên maâ àïën ngaây nay chuáng ta vêîn coá thïí tûå haâo. Tûâ ngay tûâ buöíi àêìu khúãi nghiïåp àêìy gian khoá cho túái luác àoá, nhûäng nöî lûåc naây seä goáp phêìn hònh thaânh vùn hoáa thaânh cöng. Vaâ sûå thêåt naây cuäng chñnh laâ lyá do giuáp hoå kiïëm tiïìn nhanh nhêët, nhiïìu nhêët, bïìn nhêët, coân doanh nhên Viïåt, möåt böå phêån quan troång trong vùn baãn thên hoå thò àûúåc xaä höåi tön vinh, nïí troång, vaâ röìi hoáa Viïåt Nam. 10 11 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
Chuáng töi xin àûúåc gûãi lúâi tri ên trên troång nhêët àïën nhûäng àöìng nghiïåp àaä höî trúå tinh thêìn cho chuáng töi, àïën caác caá nhên vaâ àún võ àaä sùén loâng höî trúå thöng tin, tû liïåu trong quaá trònh nghiïn cûáu. Àùåc biïåt, chuáng töi muöën gûãi lúâi caám ún chên thaânh àïën caác têåp àoaân LÚÂI NOÁI ÀÊÌU haâng àêìu thïë giúái do caác doanh nhên huyïìn thoaåi saáng lêåp, caám ún gia töåc hoå Lûúng, gia töåc hoå Baåch,... Coá leä, Baåch Thaái Bûúãi chûa phaãi laâ nhaâ tû saãn - hêåu duïå cuãa cuå Lûúng Vùn Can, cuå Baåch Thaái Bûúãi... giaâu nhêët trong lõch sûã Viïåt Nam. Nhûng öng laåi àaä nhiïåt têm giuáp àúä chuáng töi trong suöët quaá trònh chñnh laâ nhaâ buön nöíi danh nhêët vaâ àûúåc nhiïìu “ài tòm Àaåo Kinh doanh cuãa Viïåt Nam vaâ Thïë giúái”. ngûúâi kñnh troång, ngûúäng möå lêîn cöng kñch nhêët. Viïåc triïín khai dûå aán naây tûâ khêu nghiïn cûáu àïën Ngûúâi ta chùèng truyïìn tuång nhiïìu vïì gia saãn cuãa thïí hiïån thaânh saách trong möåt thúâi gian khöng daâi, öng, sûã saách cuäng chó ghi cheáp khaá taãn maån vïì cuâng nhûäng khoá khùn trong quaá trònh ài tòm tû liïåu lõch sûã vïì caác nhên vêåt, chùæc hùèn böå saách seä khoá traánh nhûäng cöng ty, nhaâ xûúãng vaâ cöng viïåc cuãa öng. khoãi nhûäng sai soát nhêët àõnh. Do vêåy, chuáng töi rêët Nhûng cho àïën maäi têån ngaây nay, ngûúâi ta vêîn mong nhêån àûúåc sûå thöng caãm cuäng nhû nhûäng goáp tön vinh Baåch Thaái Bûúãi vò öng chñnh laâ ngûúâi àêìu yá chia seã cuãa baån àoåc gêìn xa vïì böå saách àïí lêìn taái tiïn khùèng àõnh võ thïë cuãa doanh nhên Viïåt, ngûúâi baãn tiïëp theo àûúåc hoaân thiïån hún. laâm kinh doanh vúái khaát voång to lúán laâ caãi taåo xaä Chuáng töi, PACE vaâ Nhaâ xuêët baãn Treã, xin trên troång höåi, maâ cuå thïí laâ ûúác voång coá thïí xêy dûång möåt giúái thiïåu cuâng baån àoåc böå saách àêìy têm huyïët naây. Haâ Nöåi lung linh hoa lïå nhû Paris… Vaâ chuáng töi cuäng tin rùçng, qua böå saách naây, baån àoåc Khùèng àõnh doanh taâi nûúác Viïåt tûâ baân tay seä coá thïm kiïën giaãi vïì “àaåo kinh doanh”, àïí tûâ àoá, tûå trùæng, trong möåt thúâi kyâ àen töëi cuãa àêët nûúác. Quaã mònh àûa ra möåt àõnh nghôa cho nghïì kinh doanh vaâ thêåt, àoá laâ viïåc àaáng tön vinh. tûå mònh khùèng àõnh rùçng, kinh doanh laâ kiïëm tiïìn hay phuång sûå xaä höåi! Àoá laâ möåt thúâi kyâ Viïåt Nam söëng trong chïë àöå thuöåc àõa Phaáp. Àoá cuäng laâ möåt thúâi kyâ àùåc biïåt, Thay mùåt Nhoám taác giaã cuãa böå saách khi caánh cûãa múã ra, ngûúâi Viïåt lêìn àêìu tiïn àoán Giaãn Tû Trung - Ngûúâi Saáng lêåp PACE nhêån nhûäng tri thûác múái, kinh nghiïåm laâm ùn múái Saâi Goân, Xuên Àinh Húåi, 2007 cuãa thïë giúái. Möåt böå phêån trñ thûác àaä yá thûác àûúåc nhiïåm vuå tiïn phong cuãa hoå laâ phêët lïn ngoån cúâ khai trñ, kïu goåi àöìng baâo àöíi múái àïí nöî lûåc àûa 12 13 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
dên töåc phaát triïín saánh ngang vúái caác cûúâng quöëc Dûúái thúâi thuöåc àõa, caác nhaâ buön cuãa ta bûúác ra phûúng Têy. thûúng trûúâng cuäng laâ bûúác vaâo möåt cuöåc caånh Àoá laâ thúâi kyâ maâ nghïì buön lêìn àêìu tiïn trong tranh vúái tû baãn caác nûúác nhû tû baãn Hoa kiïìu, lõch sûã àûúåc xem troång, àûúåc cöí suáy nhiïåt liïåt. Möåt Phaáp kiïìu… Baåch Thaái Bûúãi àaä thaânh cöng khöng phong traâo thûåc nghiïåp rêìm röå caã nûúác. Chñnh chó nhúâ sûå nhaåy beán trong kinh doanh maâ chñnh trong buöíi àêìu phaát triïín ngaânh kinh doanh taåi laâ tûâ quan niïåm cuãa öng vïì viïåc kinh thûúng: kinh Viïåt Nam àaä xuêët hiïån möåt lúáp doanh nhên múái ûu doanh laâ caách àïí giaãi quyïët nhûäng nhu cêìu trong tuá – nhûäng doanh nhên kinh doanh thaânh àaåt nhúâ xaä höåi, àïí khùèng àõnh hònh aãnh cuãa ngûúâi Viïåt trïn giaãi quyïët töët nhûäng nhu cêìu xaä höåi vaâ coá möåt thûúng trûúâng. tinh thêìn vò cöång àöìng rêët cao. Nhaâ vùn Lï Minh Quöëc, taác giaã cuãa têåp saách naây Khi noái túái lúáp doanh nhên ûu tuá naây, caái tïn kïí vúái chuáng töi: “Möåt trong nhûäng khoá khùn cêìn Baåch Thaái Bûúãi luön àûúåc ngûúâi àûúng thúâi vaâ caã phaãi vûúåt qua laâ àaánh giaá nhû thïë naâo vïì con hêåu thïë nhùæc àïën vúái niïìm kñnh troång lêîn tûå haâo. ngûúâi Baåch Thaái Bûúãi? Thûåc chêët öng laâ ngûúâi nhû Baåch Thaái Bûúãi laâ ai? Xung quanh nhên vêåt naây thïë naâo? Coá tû liïåu cho rùçng, trong àúâi thûúâng öng coá rêët nhiïìu huyïìn thoaåi. Khoá ai coá thïí hònh dung laâ ngûúâi keo kiïåt, buãn xón, laâm giaâu bùçng nhiïìu thuã möåt ngûúâi Viïåt Nam tay trùæng coá thïí laâm nïn möåt àoaån; ngûúåc laåi coá taâi liïåu ghi nhêån öng nhû möåt sûå nghiïåp lêîy lûâng dûúái thúâi thuöåc àõa. nhaâ caách maång. Caã hai thaái àöå àaánh giaá nhû thïë Tûâ möåt cöng chûác laâm trong möåt haäng thêìu cöng àïìu coá gò àoá chûa xaác àaáng. Khöng biïët dûåa vaâo chaánh cuãa Phaáp, möåt ngaây noå Baåch Thaái Bûúãi àaä nguöìn tû liïåu naâo, coá khaá nhiïìu baâi viïët àïì cêåp quyïët chñ maåo hiïím laâm giaâu. Chaâng trai êëy àaä àïën chi tiïët “coá lêìn lïn tiïëng bïnh vûåc cho quyïìn tûâng xuêët dûúng àïí hoåc têåp kinh nghiïåm, àïí tiïëp lúåi cuãa ngûúâi dên bõ trõ, trong Höåi nghõ kinh tïë lyá cêån vúái tri thûác thïë giúái nhùçm coá möåt nïìn taãng taâi, öng bõ Toaân quyïìn Robin àe doåa: “Núi naâo coá vûäng chùæc trong kinh doanh. Robin thò khöng coá Baåch Thaái Bûúãi”, öng àaáp laåi: Chñnh tûâ khaát voång laâm giaâu vaâ nhûäng kinh “Nûúác naây coân Baåch Thaái Bûúãi thò khöng coân nghiïåm tûâ saách vúã, Baåch Thaái Bûúãi àaä thaânh cöng Robin”. Do khöng tòm àûúåc, khöng tòm thêëy trong trïn thûúng trûúâng. Chó sau möåt thúâi gian ngùæn tû liïåu göëc àïì cêåp àïën chuyïån “giêåt gên” naây nïn Baåch Thaái cöng ty àaä vûún ra rêët nhiïìu lônh vûåc, töi dûát khoaát khöng sûã duång. Hún nûäa Baåch Thaái tûâ nghïì buön göî, thêìu thuïë chúå àïën kinh doanh Bûúãi qua caác tû liïåu àaä thu thêåp vaâ choån loåc thò thuyïìn beâ trïn söng nûúác, khai moã… töi ngúâ rùçng, khöng bao giúâ öng buöåt miïång noái 14 15 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
nhûäng cêu “daåi döåt” nhû vêåy. Àoá khöng phaãi laâ tñnh caách cuãa möåt ngûúâi laäo luyïån, baãn lônh, nhiïìu kinh nghiïåm trïn thûúng trûúâng... nhû Baåch Thaái Chûúng 1. Bûúãi”. Baån àoåc àang cêìm trïn tay têåp saách viïët vïì haânh ÀI TRÏN ÀÖI CHÊN trònh àùåc biïåt cuãa möåt con ngûúâi kinh doanh vò xaä höåi, möåt haânh trònh àêìy ùæp gian nan, vêët vaã. Öng CUÃA CHÑNH MÒNH àaä àïí laåi möåt kinh nghiïåm söëng coân trong kinh doanh, möåt baâi hoåc quyá baáu cho àúâi sau laâ caách xaác lêåp muåc tiïu laâm giaâu. Nïëu chó bo bo thu veán àïí giaâu nûát nöë àöí vaách, thu veán cho riïng caá nhên Boã laåi sau lûng cuöåc söëng ùn trùæng mùåc trún cuãa möåt nhên mònh nhû biïët bao nhaâ tû saãn khaác, thò ngaây nay viïn cao cêëp trong chñnh quyïìn baão höå, Baåch Thaái Bûúãi ung khöng mêëy ai buöìn nhùæc àïën tïn tuöíi cuãa öng nûäa, dung bûúác vaâo cuöåc kinh doanh vúái têët caã sûå àam mï cöng búãi caái giaâu êëy nghô cho cuâng cuäng chó laâ “giaâu nhû viïåc cuãa möåt ngûúâi treã, vúái têët caã khaát voång cöëng hiïën cho Thaåch Suâng” maâ thöi. xaä höåi vaâ vúái têët caã niïìm tin vaâo tûúng lai cuãa nïìn doanh thûúng Hún möåt trùm nùm tröi qua, ngöìi ngêîm laåi àïí Viïåt Nam. thêëy ngûúâi xûa àaä thêåt sûå giong buöìm ra biïín lúán möåt caách tûå tin, àaâng hoaâng vaâ coân nguyïn veån nhûäng baâi hoåc vïì thuêåt xûã thïë, pheáp kinh thûúng cuäng nhû möåt têëm loâng toaân veån vúái àöìng baâo. 16 17 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT
chûa can thiïåp àûúåc thöi, chûá moåi viïåc coân laåi hoå àïìu nùæm trong tay. Chaâng ngêåm nguâi búãi thûúng cho tiïìn nhên thuúã êëy, thûúng cho nïìn kyä nghïå nûúác nhaâ àöëi vúái ngûúâi ngoaåi quöëc khaác naâo möåt trúâi möåt vûåc. Suy nghô nhû thïë nïn chaâng caâng THÚÂI LOAÅN naáo nûác mong àïën ngaây khúãi haânh. Mong àûúåc mùæt nhòn thêëy, tay súâ vaâo nhûäng hiïån vêåt tiïu biïíu Haâ Nöåi, nùm 1897. Trïn phöë Traâng Tiïìn, nùæng cho nïìn vùn minh cuãa nûúác Phaáp. ban mai mún trúán trïn nhûäng voâm cêy xanh. Chaâng thanh niïn naây tïn Baåch Thaái Bûúãi. Möåt Nùæng töët tûúi maâ trong loâng chaâng buöìn vúâi vúåi. caái tïn bònh dõ nhû bao ngûúâi Viïåt Nam nö lïå thuúã Chaâng coá caãm tûúãng nghe caã tiïëng thúã daâi naäo ruöåt êëy, nhûng vïì sau trïn thûúng trûúâng, chñnh ngûúâi cuãa boån phu keáo xe tay àang xoaãi bûúác chêåm raäi Phaáp vaâ nhûäng àöëi thuã caånh tranh vúái öng phaãi trïn phöë. Êm vang cuãa chuyïën ài Phaáp dûå Höåi chúå nghiïng noán nïí phuåc. Bordeaux vêîn coân nguyïn veån trong kyá ûác. Trûúác Öng Baåch Thaái Bûúãi sinh nùm 1874 taåi laâng An ngaây ài, taåi caãng Haãi Phoâng trong nhûäng ngaây chúâ Phuá, huyïån Thanh Trò, tónh Haâ Àöng (nay thuöåc àaáp taâu sang Phaáp, chaâng àaä tòm àoåc khaá nhiïìu ngoaåi thaânh Haâ Nöåi). Àêy laâ caái nùm bi àaát trong saách viïët vïì núi mònh seä àùåt chên àïën. Coá luác lõch sûã triïìu Nguyïîn. Thûåc dên Phaáp àaánh chiïëm chaâng ngêåm nguâi khi biïët trûúác àêy, thaáng 6 nùm Haâ Nöåi lêìn thûá nhêët; khöng giûä àûúåc thaânh, bõ 1863, phaái àoaân Phan Thanh Giaãn àûúåc vua Tûå troång thûúng, danh tûúáng Nguyïîn Tri Phûúng Àûác cûã sang Phaáp chuöåc laåi ba tónh Biïn Hoâa, Gia quyïët khöng àïí keã thuâ cûáu chûäa, nhõn ùn maâ chïët. Àõnh, Àõnh Tûúâng thò caác cuå àaä choaáng ngúåp trûúác Caác àaåi quan Nguyïîn Vùn Tûúâng, Lï Tuêën àaä kyá vùn minh nûúác Phaáp. Choaáng ngúåp û? Coá phaãi àoá vúái thiïëu tûúáng haãi quên Phaáp Dupreá möåt Hoâa ûúác laâ têm lyá tûå ti mùåc caãm cuãa möåt dên töåc nhûúåc tiïíu? göìm 22 àiïìu khoaãn. Hiïåp ûúác naây tûúng tûå phaát Chaâng khöng thïí hiïíu nöíi úã “kinh àö aánh saáng” coá suáng khai tûã chuã quyïìn cuãa vua nûúác Nam àöëi vúái gò maâ öng Tiïën sô àêìu tiïn cuãa àêët Nam Kyâ Phan saáu tónh Nam Kyâ. Tiïëng oe oe chaâo àúâi cuãa Baåch Thanh Giaãn phaãi giêåt mònh kïu lïn: Thaái Bûúãi cuäng laâ tiïëng khoác cuãa möåt con dên mêët Trùm nghïì kheáo leáo bùçng trúâi àêët nûúác. Duy viïåc söëng chïët àïí quyïìn cho taåo hoáa Coá taâi liïåu cho rùçng öng vöën hoå Àöî, nhaâ ngheâo, Ghï gúám chûa? Chó viïåc sinh - tûã laâ ngûúâi Phaáp meå buön gaánh baán bûng, cha mêët súám. Luác êëy, 18 19 BAÅCH THAÁI BÛÚÃI KHÙÈNG ÀÕNH DOANH TAÂI NÛÚÁC VIÏÅT