intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

"红" trong tiếng Hán và "đỏ", "hồng " trong tiếng Việt

Chia sẻ: Trương Tiên | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

144
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ chỉ màu đỏ 红 trong tiếng Hán và "đỏ", "hồng " trong tiếng Việt đều mang hàm nghĩa văn hóa phong phú. Ngoài các từ tương đương nhau về mặt chữ cũng như tương đương nhau về nghĩa biểu trưng thì cũng có rất nhiều từ ngữ tương đương về mặt chữ nhưng không tương đương về nghĩa biểu trưng hoặc nghĩa mặt chữ và nghĩa biểu trưng đều không tương đương. Lý do là vì, chúng chịu tác động của hàng loạt các nhân tố xã hội-ngôn ngữ.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: "红" trong tiếng Hán và "đỏ", "hồng " trong tiếng Việt

NGONNGtr&Bdl S 6 N G<br /> <br /> S6 10 (240)-2015<br /> <br /> a TRONG TEENG HAN<br /> VA " D 6 ' % " HONG" TRONG TEENG VIET<br /> "Sl" IN CHINESE AND "DO", " H 6 N G " IN VIETNAMESE<br /> HOANG THJ BANG TAM<br /> (TS; D^i hpc Ngo^i ngfr, DHQG Hd Npi)<br /> Abstract: Ck)Ior is a remarlcable part in the culture of each coimtry, the difference in color<br /> in each language is certainly related to each nation's culture. In Vietnamese and Ctiinese,<br /> "red" is one of the basic colors. Red is not only used for describing but also carries rich<br /> cultural connotations and reflects the cultural features of the nation. There are many words<br /> wliich mean "red" in Vietnamese and Chinese, however, the words used the most is "SE" in<br /> Chinese and "dd" and "hing" in Vietnamese.<br /> Key words: red; cultural connotation; Chinese cititure; Vietnamese culture.<br /> 1. Ddt van de<br /> LL Mdu sdc dupc coi Id bilu tupng vdn<br /> hda dau tien cfla nhdn logi. Sy hlnh thanh h$<br /> thong tfl chi mau sdc gdn lien vdi ljch sfl hlnh<br /> thdnh, vdn hda truyen thing dfin t$e. M3i ddn<br /> tpc diu cd m^t h^ thing tft chi mdu sdc trong<br /> kho tfl vyng. Mdu sdc khdng chl cd tdc dyng<br /> mifiu td sy vgt tupn tupng trong ty nhien, md<br /> cdn the hipn phuang thuc tu duy, quan dilm<br /> tham my, xu hudng tfim tf vd phong tyc tgp<br /> quan cua dan tpc. Trong hp thong tfl chl mau<br /> sdc, mau dd td mpt trong nhthig mdu ca bdn.<br /> L2. Tilng Hdn sft dyng cac tfl nhu<br /> <br /> #<br /> <br /> (xich), 5fc (chu), a (hing) de chi mau dd.<br /> Trong cac tu tren, chfl ^ (xfch) xudt lufn dd<br /> lau trong vdn ty gidp cot, cflng Id mpt trong<br /> nhihig chft chi mau sdc xuat hifn sdm nhdt,<br /> cdn chft & (hong) xudt hipn sau. Tft dien "Tu<br /> nguyfin" djnh nghia "Hong, thdi cl dl chi mdu<br /> dd nhgf ( Q l ^ . - ^ J g ^ a ^ ) . Trong tilng<br /> Vift cdc tft chi mau dd cd "do", "diiu",<br /> "hong", "son", "xich". Til "hdng" ngodi chi<br /> mflc d$ cfla mdu dd, cdn dflng de chi mdu<br /> hing. "Tft diln tieng Vipf' (Nguyen Ldn chfl<br /> <br /> bien,1977) djnh nghTa vl tft "hing": "I. D6:<br /> cd hing. 2. Dd nhgt md tuoi: md hong".<br /> Cd till thdy tieng Hdn vd tilng Vift sii<br /> dyng khdng chl m$t tfl dl chi mdu dd. Nhung<br /> ngdy nay tft chi mdu dd dupc sft dyng rpng rSi<br /> nhat, pho bien nhdt trong tilng Hdn td KL,<br /> trongtiengVift Id "(?d ", "hong". Hdm nglua<br /> vdn hda trong cdc tft ndy cflng da dgng vd phiic<br /> tgp nhdt<br /> 2. Khdo sdt cv the<br /> 2.L £L trong tiing Hdn<br /> Ld mft trong nhihig tft chi mdu co bdn, fSL<br /> cd the Icet hpp vdi cdc dan vj khdc de tgo<br /> thdnh cdc tft vd cym tfl co djnh theo md hlnh:"<br /> SE X" vd ,"X fSL". Tft gde df ngft nghTa, chflng<br /> tdi phan chia "SC X" - "X SE"flidnhhai logi<br /> sau:<br /> Thit nhit, khd ndng kit hpp cfla SE de tgo<br /> cdc tft, cym tft chi mdu sdc; Cdn cfl vdo s^<br /> mieu td mdu sdc, phan bift mdu sdc, cd ihk<br /> chia nhdm tft ndy thdnh hai togi:<br /> a) Tryc tilp gpi ten mau sdc. Vf dy: SEfe,<br /> #SE.<br /> <br /> S6lO(240)-201S<br /> <br /> N G 6 N N G f & Bfa S 6 N G<br /> <br /> 67<br /> <br /> b) Mieu td mau dd: a. ket h(?p vdi dem vj<br /> Khi bdn ve mdu dd vd vdn hda dto tpc Hdn,<br /> chi miu sic ldi4c, vf dy: iSSe, 3 a;b. Itet liflp Tfr Trilu Hoa cho rdng, tfr cA chi kim, dto tpc<br /> Hdn iudn thfch mdu do tueri, djc dilm tdm 1!<br /> vdi dem vj chi sv vjt, vf du: ^SL, ^S.,:)iS.,<br /> dto tpc ndy dS dupc phto dnh trong vi$c sil<br /> a:i«si6,9:«6,«Hfe,«fl:,iiiiH:,fl:i^»; dyng t(r chi mdu sdc trong tieng Hto co. Tdc<br /> d) Ket h()p m0t don vi ldi4c, vi dv: XSL. 3K gid cdn chi rd, thdi thupng co, ngudi ta diing<br /> ^ (xfch) de chi mdu dd. Ngudi nguydn thily<br /> dOng b$t sdt, mdu dd cua bdt sa thgch, vd sd<br /> 7Ali' Aaj, Idii n9ng Icet h(;)p cAa S.ih^a dl ldm d?p. Thdi nhd Chu, dd Id mdu dupc<br /> ngudi ta ua dfmg, "Le kf' cd viet "Ngudi nhd<br /> cdc ti>, cym tif chi mdu sdc chi ngu6i ho$c s\r<br /> Thuemg thich mdu dd" (Thuong nhto thupng<br /> v?t. Vi dy: ttjfi, S A , a < t , ffft, H'S, S. xfch). Tir thdi Tam Qu6c din thdi T k Hto,<br /> ^ , v.v. NghTa bi^u trung, hdm nghta vdn h6a "ngii sdc" dupc coi Id mdu chinh thing, trong<br /> cua tfr ^ vd tur ngf}, cym tfr c6 ^ chili y^u dd mdu dd dupc coi Id mdu ciia sy cao quy.<br /> Thdi nhd Budng # (xfch) vd tt (hong) cd<br /> thuOc lo^i ndy.<br /> nghta nhu nhau. Thdi ki d^u nhd Tong, tt<br /> ZZ "Bd", " hing" trong liing Viit<br /> Trong ti^ng Vi$t, "dd", "hing" kk htfp (hing) bdt dau dupc sir dyng trong dto gian.<br /> vin cdc dem vj khdc tgo thdnh cAu true "d6 X", Thdi nhd Minh, mdu dd bdt dau dupc dto gian<br /> "h4ng X", hojc "X dd", "X hSng". Cdn cir vdo dupc gdn th€m nghta vdn hda. Cd thl thiy<br /> mdu dd cd nguin goc vto hda rdt sdu xa. Trdi<br /> ngfl' nghta, chfing tdi chia thdnh hai iogi sau:<br /> M^t Id, miiu Id mdu sdc: "dd ", "hing" qua<br /> ket vdi ngto ndm phdt triln, mdu dd dd hlnh<br /> hqfp vdi dem vj chi mdu sdc khdc ho$c cd thS thdnh nto nhihig ylu tl vto hda ddc ddo.<br /> khdng chl mdu sdc dl tgo thdnh tiT chf mdu<br /> D I tim hilu sdu hon vl nghta bilu trung<br /> sdc. Vf dy: dd ndu, dd tia, do cam. Cd ihk chfa<br /> ciia mdu dd trong vto hda Hto, chiing tdi tiln<br /> nhdm tiT ndy thdnh b6n iogi gdm: a) Gpi t€n hdnh khdo sdt cdc tir ngfj" cd chura tt trong<br /> mdu sdc, vf dy: mdu dd, hing mdu hing, b) "Tir diln Hto ngfl- hi$n dgi", "Tii diln thdnh<br /> Migu td mdu dd, vi dy: dd cam, dd Idm, dd tia;<br /> ngfl- tilng Hto". Ket qud cho thiy, cd 123 tir<br /> c) Ket hpp vdi tSn gpi m^t sy v$t de mieu td ngii cd ylu tl S. (hing). Trong dd, cd hai logi:<br /> mdu sdc, vi dy: dd cd, dd mdu, dd Ilia; d) Ketmpt id tir ngfi chi mang nghta mi6u td<br /> hpp vdi dem vj ndo dd ho$c Idy igi thdnh ph4n<br /> (45/123, chilm 37%), mdt logi mang nghta<br /> kk hpp dS chi mdu dd, vf dy: dd Ide, dd tuoi,<br /> bilu trung ho$c vfra mang nghta bilu trung<br /> dd ung dd hon hdn, dd hdy hdy.<br /> vira mang nghta mieu td (78/123, chilm 63%).<br /> Hai li, chl ngudi hodc su vdt: dd, hing cd<br /> the kit hpp vdi cdc don vj khdc tgo thdnh tit Nhu vfy cd thl thiy, cdc tir ngft cd chira S.<br /> ngft chl ngudi hojc sy v$t, vf dy : vdn dd, si trong tieng Hto nghitog ve nghta bilu tnmg<br /> dd, nhae dd; hing nhan, hdng trdn. Hdm<br /> hem nghta migu td. Nghta bilu trung cila 1£L<br /> nghta vdn hda cua dd, hong chu ylu thupe<br /> gom:<br /> trong log) ndy.<br /> Z3. Hdm nghia vdn hda cda mdu dd Irong 1) Tupng trung cho sy may mto, vui vd, tit<br /> ldnh: trong vdn hda Hto, dd dupc coi id hi sdc.<br /> liing Hdn vi liing Vi$l<br /> 2.3.1. Nghta biiu trung cda mdu dd trongId mto cua sy may mto, vui vd, tit ldnh, Vi<br /> dy: ttX^lR (cfiu dll dd) dupc cdc'gia dinh<br /> vdn hda Hdn<br /> <br /> NG6N NGC & Bin S6NG<br /> <br /> 68<br /> <br /> Trung Qaoc treo vao dip Tit; cdng ty ptidt<br /> tiln thudig gpi Id phat S E ^ (hong bao); khi<br /> kit hdn ngudi ta ddn chft S hi mdu dd ( S E ^<br /> S ? ) ; cd ddu chfl re mdc trang phyc mdu dd<br /> ( SE?!c ) . tii^ nen dd ( S E i g ^ ) .<br /> 2) Ld mau mang y nghia trft td: thdi quen<br /> tfim If ndy da hinh thdnh 1ft tfiu. Thdi c l khi ra<br /> trgn, cdc buih sT thirdng deo mpt cm tiia do gpi<br /> td SE9 d dau giao de trdnh nhftng dieu khdng<br /> may mfin. Tdc dyng trft td cfta mdu dd dd cd tfl<br /> thdi CO dgi, ngudi ta dflng mdu dd de nhufm<br /> qudn do, rdc bpt mdu dd, khdng phdi vi sy<br /> chdi lpi cfla mdu dd md vl nd Id mdu dupc<br /> dung trong cdc nghT le cdu cflng cfla xd hfi<br /> thdi dd, nd hodn todn la tfn hifu cfta cdc nghi<br /> le cau cung. Do vgy md mdu dd dupc gdn cho<br /> nghTa la " trft td ma". Tft quan nifm nay, ngudi<br /> Trung Quoc hay cho tre con m|ic mdu dd, do<br /> chai khdu bdng vdi dd, deo dfiy timg mau dd,<br /> dflng mdu dd dilm vdo trdn diu mang nghTa<br /> trdnh dieu khdng may mfin, trdnh t)f nh t§t,<br /> mong muon dupc khde mgnh, binh an.<br /> 3) Mau cfla sy tdn quy: dd Id mdu chfnh<br /> thing, quan nifm mau chfnh thong (chfnh sdc)<br /> vd mdu dan gian (gian sdc) md hlnh thdnh nen<br /> khdi nifm tdn quy vd ti tifn, chinh thong vd<br /> phi chinh thing. Tft quan nifm ndy n£n mdu<br /> dd trong xd hfi phong kien dupc dung cho quy<br /> tfc. Tudng nhd cfla hodng cung, tu thdt cfla<br /> quy tfc, den milu thudng dupc son mdu dd.<br /> Do v^y tft SEP (hong mdn) dupe dflng de chl<br /> cfla cung difn.<br /> 4) Tupng trung cho tiidnh cdng, thugn Igri,<br /> thjnh vupng, phdt dgt: Id mdu cfla sy may mfin,<br /> nen tft chi mau dd SE kit hpp vdi mpt s l tft dl<br /> bieu thi sy thdnh cdng, thjnh vupng, phdt dgt,<br /> vf dy: S E s (vgn may) , SEA (ngudi dupc<br /> ldnh dgo coi trpng vd danh gid cao) , S E ; ^ ^<br /> (phdt dgt, thjnh vupng) , 5f HSE (thanh cdng<br /> budc ddu).<br /> <br /> S6 10 (240)-2015<br /> <br /> 5) Chi ngudi phy ntt tie: Khdng chl mang<br /> cdc nghTa bilu trung trfin, SE trong tilng Hdn<br /> ket hpp vdi mft so tii cdn dimg dl chi n g i ^<br /> phy nft trd dpp, vi dy: S t S , SE®.<br /> 6 ) Mdu cfla cdch mgng, chfl nghTa xd hfi:<br /> Trung Quic giai dogn hifn dgi, dd td mdu bilu<br /> trung cfla Ddng cfng sdn, chfl nghia x3 hfi,<br /> gidc ngf cdch mgng, do vfiy rdt nhilu cdc cym<br /> tft dupc edu tgo tft SE dl chl cdch mgng ho$c<br /> xd hfi chfl nghia dupc hlnh thdnh nhu: SE^<br /> (hong qudn) , SEffil (nhgc dd) . S E f e ^ ^ (dja<br /> chidd) . £ E i g ( c d d d ) .<br /> 2.3.2. Nghta biiu trung cda mau do trong<br /> vdn hda Vi^tNam<br /> Trong quan nifm cfla ngudi Vift Nam, d6<br /> cung td mdu sdc ciia sy vui vd, may mdn, hgnh<br /> phflc. Khdo sdt hai cuin trong "Tft diln tieng<br /> Vift" (1977) vd "Tft diln tilng Viff* (2011)<br /> chflng tdi thu thgp dupe 52 tft cd chfla "dd",<br /> "hing". Trong dd cd 34 tii chl dftng dl miSu \k<br /> (chilm 65%), 18 tft mang nghta bilu trung<br /> ho$c vira mang nghTa bilu trung vfta mang<br /> nghTa mieu td (chiem 35%). Cdc tft vd cym tir<br /> chua "dd", "hong" trong tilng Vift cd nhibig<br /> nghTa bilu tnmg sau:<br /> I) Bilu trung cho sy may mdn, cdt tudng,<br /> vui vd, hgnh phuc: tieng Vift cd cdc tft ".»<br /> do ", " vgn do " dk bilu thj sy may mfin. Ngudi<br /> Vift Nam ciing dflng mdu dd trong nhttng djp<br /> long trpng nhu le dn hdi cd dau thudng m$c jo<br /> dm mdu dd, te cudi ddn chtt hi mdu dd.<br /> 2) Bilu thj sy trang trpng, chdo ddn: tilng<br /> Vift dflng tft "trdi thdm do" dl bilu tiij sv<br /> nhift tift chdo mfltng. Nhung cd thl nghta bilu<br /> tnmg ndy khdng li€n quan din ddc tnmg vSn<br /> hda dfin tpc, md nd dugc djch tryc tilp tft tieng<br /> Anh "red carpet".<br /> 3) Chi ngudi con gdi trd: tijr "hSng nhan",<br /> "hdng qudn" trong tilng Vift chf ngudi con<br /> gdi tr* vd dpp.<br /> 4) Bilu thj cdch mgng, xd hfi chfl n ^<br /> cdc tii "nhgcdd". "hdng qudn". "dfa chi do'<br /> Id nhflng tfl lien quan din cdch mgng.<br /> <br /> S6 10 (240)-2015<br /> <br /> NGON N G C & Bin S 6 N G<br /> <br /> 5) Bieu thj sy tflfc gidn ho§c mong mdi: cdc "SEA" khdng ndi la "ngudi dd", ho$c "SE'^"<br /> cym tft "dd mdt tia iai", "tdc dd mdt". "mong ngudi Vift Nam khdng ndi td "bao dd" md gpi<br /> dd mdt" bieu thj sy tftc gi^n hodc mong mdi.<br /> td "tien", "tiin thuang", ddi khi cd the gpi td<br /> 2.3.3.S0 sdnh hdm nghta vdn hda cda mdu<br /> "phongbi" "phongbao".<br /> do trong tiing Hdn vd tiing Viit<br /> Sy gilng nhau vl nghTa bilu tnmg cfla mdu<br /> Ham nghTa vdn hda cfla tft chi mdu sdc<br /> trong ngdn ngtt cd mli liSn hf m§t tiiilt vdi sy dd trong vfin hda Hdn vd vdn hda Vift Nam,<br /> tu duy liSn tudng dan tfc, do dd thdng qua ngodi cd nguygn nhfin tfl sy tu duy lidn tudng,<br /> mdu sdc cd the nhln thay tdm tf vdn hda cfla mdu dd td mdu cfla Ifl^ cfla mdt trdi n6n tgo<br /> dan tfc dd. So sdnh cdc cym tft chf mdu dd cdm gidc dm dp vui vd, thl cdn cd nguydn nhfin<br /> trong tieng Hdn vd tilng Vift, chung tdi r\h$n tft sy tiep xflc vfin hda gitta hai ddn tfc.<br /> thdy cd sy gilng vd khdc nhau sau:<br /> 3. Ket lugn<br /> 1) Tuang duong vi mdt chu vd cOng<br /> Tft chi mdu dd SE trong tilng Hdn vd<br /> giong nhau vi nghta bieu tnmg. Tilng Hdn cd "dd", "hing" tilng Vift diu mang hdm nghTa<br /> vdn<br /> hda phong phu. Ngodi cdc tfl tuong duong<br /> cdc tft SE@5, SEIS dl chi ngudi con gditihdpp,<br /> nhau vl m$t chtt vd cung tuong duong vl<br /> thi tieng Vift eiing sfl dyng cdc tft Hdn Vift<br /> nghTa bilu trung thl cung cd rdt nhilu tft ngft<br /> "hdng nhan", "hdng qudn". Tilng Hdn cd tft tucmg duong vl m^t chft nhung khdng tuong<br /> SEW;tilltilngVift cdtiJr"nhgc dd".<br /> duong vl nghTa bilu trung ho$c nghTa m^t chft<br /> 2) NghTa mdt chit tuang duang nhau, vd ng^Ta bilu tnmg deu khdng tuong duong.<br /> nhung nghia biiu tnmg khdc nhau. Tilng Hdn Lf do Id vl, chftng chju tdc dpng cfla hdng logt<br /> vd tilng Vift cd nhieu cym tft ve m^t chtt Id cdc nhdn tl xd hf i-ngdn ngtt. Ket qud so sdnh<br /> hdm nghta vdn hda cfla cdc tft chl mdu dd giflp<br /> tuong duong nhau, nhung vl nghTa bilu trung<br /> cho vifc hpc tdp cung nhu djch thugt.<br /> Igi khdc nhau. Vf dy tft SE^ trong tilng Hdn,<br /> TAI LI^U THAM KHAO<br /> tilng Vift cflng cd tft hodn todn tuong flng<br /> 1. Nguyin Khdnh Hd, (2010), Nghlit<br /> "thdm dd" , nhung hdm nghTa vdn hda cfla hai phdi sinh cOa tit chi mdu s^c trong tiing Viit<br /> tfl ndy hodn todn Ichdc nhau: SE^ dftng dl chl Ngdn ngtt & Ddi slwg; 9, tr 6-9.<br /> hdn ll, cdn 'Uhdm do" bilu thj sy nhift lift<br /> 2. ^ S S # , (1999), ±*3l@®fe^1Bl<br /> hoan nghdnh; tilng Hdn cd tft HSM,tilngVift<br /> cd cym tft "dd mdt" , nhung SEBS bilu thi sy<br /> ^en tj, cdn "dd mdt" trong tilng Vift khdng<br /> 3. K I E ^ , M i i a , (2008), S5XA^b^<br /> mang nghta ghen tj.<br /> 3) Nghia mdt chit khdng tuang duang,<br /> nghta biiu trung cSng khdc nhau: Cd nhilu<br /> 4. $SEei , (2007), 5ftit5X^Sife^S<br /> sy v§t hifn tupng, tilng Hdn dflng mdu dd dk<br /> bilu thj, nhung tilng Vift khdng dflng mdu dd.<br /> Ngupc tgi, cd rdt nhieu sy vgt hifn tupng tilng<br /> 5. SS'h^. ( 1988 ) , 3i2|s:@ifeteStfe<br /> Vift dftng mdu dd dk bilu thj, nhung tilng<br /> Hdn igi khdng dimg. Vf dy: tilng Hdn cd tfl<br /> ?f SEH, tilng Vift khdng ndi Id "md cfta dd"; ig|fe^%^?e, 1,25-28.<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2