Ảnh hưởng của điều kiện hạn đến một số chỉ tiêu sinh lý và năng suất của một số giống đậu tương trong điều kiện nhà lưới

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

62
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày kết quả nghiên cứu sự ảnh hưởng của điều kiện hạn như : cường độ thoát hơi nước, cường độ quang hợp, độ thiếu hụt bão hòa nướcđ ến các chỉ tiêu sinh lý và năng suất của một số giống đậu tương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ảnh hưởng của điều kiện hạn đến một số chỉ tiêu sinh lý và năng suất của một số giống đậu tương trong điều kiện nhà lưới

T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 3: 17-22 §¹i häc N«ng nghiÖp I ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn h¹n ®Õn mét sè chØ tiªu sinh lý vµ n¨ng suÊt cña mét sè gièng ®Ëu t−¬ng trong ®iÒu kiÖn nhµ l−íi Physiological and yield response of soybean to water stress under nethouse conditions TrÇn Anh TuÊn1, Vò Ngäc Th¾ng1, Vò §×nh Ho SUMMARY Physiological and yield response of four soybean cultivars, DT 84, D140, M103 and Vang Cao Bang to water stress was investigated using a pot experiment under nethouse conditions. Water stress was imposed at two developmental stages, viz. at peak flowering stage and pod-filling stage until 70% of plants or 75% of leaves per plant wilted when the plants were re-watered. Under water deficit, the rate of transpiration, photosynthesis, water- use efficiency, and individual grain yield were adversely affected, the response depending on soybean genotypes. Peak flowering stage and pod-filling stage appeared highly sensitive to water deficit, pod-filling stage being more susceptible. Among four cultivars studied, Vang Cao Bang seemed to be relatively drought tolerant, which can be utilized for genetic improvement of soybean yield under water-stressed growing conditions. Key words: Soybean (Glycine max (L.) Merill.), water stress, transpiration; water-use efficiency, photosynthesis, yield. 1. §ÆT VÊN §Ò vËy, viÖc nghiªn cøu chän t¹o c¸c gièng cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n l hÕt søc cÇn thiÕt. ë ViÖt Nam, diÖn tÝch trång ®Ëu t−¬ng n¨m 2005 l 185 ngh×n ha, n¨ng suÊt chØ ®¹t Trong c«ng t¸c chän gièng, mét vÊn ®Ò quan träng l cÇn cã ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ 13 t¹/ha v hÇu nh− kh«ng t¨ng trong 3 n¨m kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña c¸c gièng. HiÖn t¹i trë l¹i ®©y. Nh− vËy n¨ng suÊt ®Ëu t−¬ng vÉn ch−a cã mét quy tr×nh cô thÓ ®Ó ®¸nh gi¸ n−íc ta míi chØ b»ng 56% n¨ng suÊt b×nh kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña ®Ëu t−¬ng. § cã qu©n thÕ giíi. MÆc dï ë n−íc ta ®Ëu t−¬ng cã nhiÒu nghiªn cøu chØ ra sù liªn quan cña c¸c thÓ trång 3 vô trong n¨m, nh−ng thùc tÕ n¨ng ®Æc ®iÓm h×nh th¸i ®Õn kh¶ n¨ng chÞu h¹n, suÊt v s¶n l−îng cßn thÊp. Mét trong nh÷ng nh−ng ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÞu h¹n th«ng qua nguyªn nh©n l m n¨ng suÊt thÊp l tæn thÊt c¸c ®Æc ®iÓm n y ®«i khi kh«ng chÝnh x¸c do thiÕu n−íc. §Ëu t−¬ng hiÖn ®ang ®−îc (Tyree & cs, 2003). Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch trång trong c¶ n−íc, nh−ng tËp trung chñ yÕu s©u vÒ c¸c ®Æc ®iÓm ho¸ sinh hoÆc dïng c¸c ë c¸c tØnh phÝa B¾c nh− S¬n La, Cao B»ng, kü thuËt sinh häc ph©n tö ®Ó chÈn ®o¸n kh¶ B¾c Giang, H T©y... chiÕm kho¶ng 60%. n¨ng chÞu h¹n tuy chÝnh x¸c nh−ng kh¸ tèn DiÖn tÝch trång cßn l¹i ë c¸c tØnh nh− §ång kÐm (Heerden & cs, 2002; Trinchant & cs, Nai, §ång Th¸p v §¾c L¾c... §iÒu ®¸ng 2004). Khi c©y bÞ h¹n, ¶nh h−ëng nhanh nhÊt quan t©m l cã tíi 65% diÖn tÝch trång ®Ëu v dÔ quan s¸t nhÊt l c©y thay ®æi gi¸ trÞ vÒ t−¬ng ë vïng cao, cã ®Êt nghÌo dinh d−ìng c¸c chØ tiªu sinh lý. NhiÒu nghiªn cøu cho v th−êng xuyªn bÞ kh« h¹n. ThiÕu n−íc thÊy cã sù t−¬ng quan chÆt gi÷a c¸c chØ tiªu trong giai ®o¹n ra hoa, ph¸t triÓn h¹t ® l m sinh lý cña c©y víi kh¶ n¨ng chÞu h¹n (Earl, gi¶m ®¸ng kÓ n¨ng suÊt cña ®Ëu t−¬ng. V× 2002). §iÒu thuËn lîi l c¸c chØ tiªu sinh lý cã thÓ x¸c ®Þnh nhanh chãng v chÝnh x¸c
TrÇn Anh TuÊn, Vò Ngäc Th¾ng, Vò §×nh Hoµ nÕu cã c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. B i viÕt n y tr×nh 2002). C¸c thÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo b y kÕt qu¶ nghiªn cøu sù ¶nh h−ëng cña ph−¬ng ph¸p « chÝnh-« phô (Split-plot). C¸c ®iÒu kiÖn h¹n ®Õn c¸c chØ tiªu sinh lý v n¨ng chØ tiªu sinh lý ®−îc x¸c ®Þnh bao gåm: c−êng suÊt cña mét sè gièng ®Ëu t−¬ng. ®é tho¸t h¬i n−íc (Itn); c−êng ®é quang hîp (Iqh); hiÖu suÊt sö dông n−íc. C¸c chØ tiªu n y 2. VËT LIÖU V PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU ®−îc ®o b»ng m¸y PP-systemt (USA). Thêi Nghiªn cøu ®−îc tiÕn h nh trªn 4 gièng gian ®o tõ 11-13 giê h ng ng y; l¸ ®−îc ®o l ®Ëu t−¬ng: DT84, D140, M103 v V ng Cao l¸ thËt thø 3 tÝnh tõ trªn xuèng. DiÖn tÝch l¸ B»ng (VCB). Thêi gian thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn ®−a v o curvet l 9cm2. Trong tÊt c¶ c¸c lÇn h nh tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 5 n¨m 2006, t¹i khu ®o, dßng kh«ng khÝ ®−a v o m¸y l kh«ng khÝ nh l−íi Khoa N«ng häc, tr−êng §¹i häc cña nh l−íi v ®−îc chuÈn: nång ®é CO2 l N«ng nghiÖp I. C©y ®−îc trång trong chËu v¹i 360ppm; ®é Èm v nhiÖt ®é cña curvet kh«ng (cao 40cm; ®−êng kÝnh: 30cm), mçi chËu chøa ®−îc ®iÒu chØnh v phô thuéc v o kh«ng khÝ 7 kg ®Êt phï sa S«ng Hång kh«ng ®−îc båi trong nh l−íi (Earl, 2002). §é thiÕu hôt b o h ng h ng n¨m (lÊy t¹i khu ®Êt trång m u cña ho n−íc (§THBN); n¨ng suÊt c¸ thÓ ®−îc x¸c Khoa N«ng häc). §Êt ®−îc ph¬i kh«, s ng kü, ®Þnh theo c¸c ph−¬ng ph¸p th«ng dông. trén ph©n bãn lãt: 0,03g N : 0,64g P2O5 : Sè liÖu ®−îc xö lý theo ph−¬ng ph¸p 0,43g K2O/chËu. Mçi chËu gieo 10 h¹t, phñ thèng kª b»ng ch−¬ng tr×nh Excel v ch−¬ng ®Êt kÝn lªn trªn (h¹t c¸ch mÆt chËu 3-4 cm) v tr×nh IRRISTAT 4.0. t−íi ®ñ n−íc (®é Èm 70-85%). Khi h¹t n¶y mÇm nh« cao khái mÆt ®Êt (10-12 ng y sau 3. KÕT QU¶ V TH¶O LUËN khi gieo) th× tØa chØ ®Ó l¹i 5 c©y/chËu. ChËu trång c©y ®−îc ®Æt trong nh l−íi cã m¸i che 3.1. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn h¹n ®Õn mét b»ng nil«ng tr¾ng. NhiÖt ®é, ®é Èm kh«ng khÝ sè chØ tiªu sinh lý phô thuéc m«i tr−êng. §é Èm ®Êt ®−îc kiÓm tra b»ng m¸y ®o ®é Èm Aquater Instruments 3.1.1. C−êng ®é tho¸t h¬i n−íc (C§THN) T300 (USA). Thùc vËt cã kh¶ n¨ng gi¶m sù tho¸t h¬i Nghiªn cøu ®−îc tiÕn h nh víi hai thÝ n−íc trong ®iÒu kiÖn thiÕu n−íc. §©y l ph¶n nghiÖm riªng biÖt. øng thÝch nghi cña c©y ®Ó chèng l¹i sù mÊt n−íc. Tuy nhiªn, møc ®é ph¶n øng kh¸c nhau ThÝ nghiÖm 1: Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña ë c¸c lo i v c¸c gièng kh¸c nhau tuú theo kh¶ h¹n ë thêi kú në hoa ré. Gåm 2 c«ng thøc, n¨ng chèng chÞu (Lu & Neumann, 1999; c«ng thøc 1: t−íi n−íc ®Çy ®ñ suèt thêi gian Marshall & cs., 1999; Trinchant & cs, 2004; trång (®é Èm ®Êt lu«n duy tr× tõ 70-85%) v Stiler & cs, 2003). c«ng thøc 2: t−íi n−íc ®Çy ®ñ (®é Èm ®Êt lu«n duy tr× tõ 70-85%), ®Õn khi c©y ra hoa ré th× KÕt qu¶ cho thÊy tr−íc khi dõng t−íi n−íc dõng t−íi n−íc. Khi xuÊt hiÖn 70% sè c©y bÞ (®é Èm ®Êt >70%), c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc hÐo (75% sè l¸/c©y bÞ hÐo) th× t−íi n−íc trë l¹i. cña 4 gièng chªnh lÖch nhau kh«ng ®¸ng kÓ. ë thêi kú hoa ré, c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc thÊp ThÝ nghiÖm 2: Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña h¹n nhÊt ë gièng V ng Cao B»ng (3,15 ë thêi kú qu¶ mÈy. Gåm 2 c«ng thøc, c«ng mmolH2O/m2/s) v cao nhÊt ë gièng M103 thøc 1: t−íi n−íc ®Çy ®ñ suèt thêi gian trång (®é Èm ®Êt lu«n duy tr× tõ 70-85%) v c«ng (4,08mmolH2O/m2/s). ë thêi kú qu¶ mÈy, thøc 2: t−íi n−íc ®Çy ®ñ (®é Èm ®Êt lu«n duy c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc thÊp nhÊt ë gièng tr× tõ 70-85%), ®Õn khi qu¶ mÈy th× dõng t−íi V ng Cao B»ng (2,81 mmolH2O/m2/s) v cao n−íc. Khi xuÊt hiÖn 70% sè c©y bÞ hÐo (75% nhÊt ë gièng M103 (3,66 mmolH2O/m2/s). sè l¸/c©y bÞ hÐo) th× t−íi n−íc trë l¹i (Earl,
TrÇn Anh TuÊn, Vò Ngäc Th¾ng, Vò §×nh Hoµ Sau 3 ng y ®Ó h¹n (®é Èm ®Êt 60%), gièng D140 l 0,42 mmolH2O/m2/s ë thêi kú c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc cña bèn gièng ®Ëu hoa ré; v 0,39 mmolH2O/m2/s ë thêi qu¶ mÈy t−¬ng ®Òu gi¶m nhanh, xuèng ®Õn thÊp nhÊt ë (H×nh 1 v 2). 4,5 4 C§THN (mmol/H2O/m /s) 4 3.5 2 C§THN (mmol/H2O/m /s) DT84 DT84 3,5 2 3 3 D140 D140 2.5 2,5 M103 2 M103 2 1.5 1,5 VCB VCB 1 1 0,5 0.5 0 Ng y ®Ó h¹n 0 Ng y ®Ó h¹n 0 3 5 7 0 3 5 H×nh 1. Sù thay ®æi C§THN qua c¸c ng y H×nh 2. Sù thay ®æi C§THN qua c¸c ng y ®Ó h¹n thêi kú hoa ré ®Ó h¹n thêi kú qu¶ mÈy Sau ng y thø 3, c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc H2O/m2/s. Thêi kú qu¶ mÈy, c−êng ®é tho¸t vÉn gi¶m nh−ng tèc ®é chËm h¬n. Khi xuÊt h¬i n−íc thÊp nhÊt ë gièng V ng Cao B»ng hiÖn kho¶ng 70% c©y bÞ hÐo (®é Èm ®Êt 0,22 mmol H2O/m2/s v cao nhÊt ë gièng DT84 kho¶ng 45% ë ng y g©y h¹n thø 7 thêi kú l 0,30 mmol H2O/m2/s. hoa ré; ®é Èm ®Êt kho¶ng 50% ë ng y thø 5 Thêi kú në hoa ré, c¸c gièng cã c−êng ®é thêi kú qu¶ mÈy) th× dõng g©y h¹n v t−íi tho¸t h¬i n−íc kh¸c nhau khi gÆp ®iÒu kiÖn n−íc trë l¹i. C−êng ®é tho¸t h¬i n−íc cña 4 h¹n. Tuy nhiªn kÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy chØ gièng ®Ëu t−¬ng (c«ng thøc g©y h¹n) ®o tr−íc cã gièng V ng Cao B»ng cã c−êng ®é tho¸t khi t−íi n−íc trë l¹i ®−îc tr×nh b y ë b¶ng 1a h¬i n−íc cao h¬n c¸c gièng cßn l¹i ë møc sai v 1b. kh¸c cã ý nghÜa. Nh−ng ë thêi kú qu¶ mÈy KÕt qu¶ ë b¶ng 1a v 1b cho thÊy, thêi kú gièng V ng Cao B»ng l¹i cã c−êng ®é tho¸t hoa ré, c−êng ®é tho¸t h¬i n−íc thÊp nhÊt ë h¬i n−íc thÊp nhÊt trong c¸c gièng v sù sai gièng DT84 l 0,34 mmol H2O/m2/s v cao kh¸c cã ý nghÜa chØ ë gi÷a hai gièng DT84 v nhÊt ë gièng V ng Cao B»ng l 0,42 mmol gièng V ng Cao B»ng. B¶ng 1a. C−êng ®é tho¸t h¬i n−íc, c−êng ®é quang hîp, hiÖu suÊt sö dông n−íc cña c¸c gièng thêi kú hoa ré (ng y g©y h¹n thø 7) C−êng ®é tho¸t h¬i n−íc C−êng ®é quang hîp HiÖu suÊt sö dông n−íc Tªn gièng (mmolH2O/m2/s) (µmolCO2/m2/s) (gCO2/kgH2O) DT84 0,34 0,83 5,97 D140 0,35 0,75 5,23 M103 0,36 1,13 7,67 VCB 0,42 1,11 6,46 LSD5% 0,02 0,46 0,79
TrÇn Anh TuÊn, Vò Ngäc Th¾ng, Vò §×nh Hoµ Cv (%) 5,1 7,2 6,4 B¶ng 1b. C−êng ®é tho¸t h¬i n−íc, c−êng ®é quang hîp, hiÖu suÊt sö dông n−íc cña c¸c gièng thêi kú qu¶ mÈy (ng y g©y h¹n thø 5) C−êng ®é tho¸t h¬i n−íc C−êng ®é quang hîp HiÖu suÊt sö dông n−íc Tªn gièng (mmolH2O/m2/s) (µmolCO2/m2/s) (gCO2/kgH2O) DT84 0,30 0,06 0,49 D140 0,25 0,05 0,49 M103 0,26 0,17 1,59 VCB 0,22 0,15 1,66 LSD5% 0,07 0,03 0,26 Cv (%) 10,6 5,5 7,7 3.1.2. C−êng ®é quang hîp (C§QH) nhau gi÷a c¸c gièng v møc ®é suy gi¶m ë hai thêi kú sinh tr−ëng còng kh¸c nhau. Khi thiÕu n−íc thùc vËt ®ãng khÝ khæng ®Ó C−êng ®é quang hîp thÊp nhÊt ë gièng gi¶m tho¸t n−íc, nh−ng kÌm theo gi¶m CO2 x©m nhËp v o l¸ nªn ¶nh h−ëng ®Õn tèc ®é D140 l 0,75 µmolCO2/m2/s thêi kú hoa ré, v quang hîp. Theo nghiªn cøu cña Earl (Earl, 0,05 µmolCO2/m2/s thêi kú qu¶ mÈy; c−êng 2002), sù liªn quan chÆt chÏ n y thÓ hiÖn l c©y ®é quang hîp cao nhÊt ë gièng M103 l 1,13 cã kh¶ n¨ng quang hîp cao khi ®é Èm ®Êt thuËn µmolCO2/m2/s thêi kú hoa ré, v 0,17 lîi v kh¶ n¨ng n y gi¶m khi bÞ kh« h¹n. µmolCO2/m2/s thêi kú qu¶ mÈy (B¶ng 1a v KÕt qu¶ cho thÊy khi bÞ h¹n c−êng ®é 1b). Sù gi¶m c−êng ®é quang hîp x¶y ra quang hîp cña c¸c gièng ®Òu gi¶m m¹nh ë c¶ nhanh ë thêi kú qu¶ mÈy chøng tá giai ®o¹n thêi kú hoa ré v thêi kú qu¶ mÈy (H×nh 3 v n y c©y rÊt mÉn c¶m víi sù thiÕu n−íc. Tuy h×nh 4). Sau 3 ng y g©y h¹n, c−êng ®é quang nhiªn, sù sai kh¸c cã ý nghÜa chØ cã ë thêi kú hîp ® gi¶m xuèng rÊt thÊp ë c¸c gièng qu¶ mÈy, gi÷a gièng M103 so víi gièng DT84 nghiªn cøu. Tuy nhiªn, sù suy gi¶m n y kh¸c v D140; gi÷a gièng V ng Cao B»ng so víi gièng DT84 v D140. 12 10 CðQH (µmolCO2/m2/s) CðQH (µmolCO2/m2/s) 10 DT84 8 DT84 8 6 D140 D140 6 4 4 M103 M103 2 2 VCB VCB 0 Ng y ®Ó h¹n 0 Ng y ®Ó h¹n 0 3 5 7 0 3 5 H×nh 3. Sù thay ®æi C§QH H×nh 4. Sù thay ®æi C§QH qua c¸c ng y ®Ó h¹n thêi kú hoa ré qua c¸c ng y ®Ó h¹n thêi kú qu¶ mÈy 3.1.3. HiÖu suÊt sö dông n−íc Khi c©y gÆp ®iÒu kiÖn h¹n, ph¶n øng thÝch nghi cña c©y l gi¶m sù tho¸t h¬i n−íc. Nh−ng
¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn h¹n ®Õn mét sè chØ tiªu sinh lý v n¨ng suÊt... tho¸t n−íc gi¶m còng l m gi¶m quang hîp, LSD5% 4,53 2,59 dÉn ®Õn kh¶ n¨ng tÝch lòy chÊt kh« gi¶m. Mét Cv (%) 6,6 3,7 sè t¸c gi¶ cho r»ng, c¸c c©y cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n cao, mÆc dï c−êng ®é quang hîp cã gi¶m KÕt qu¶ cho thÊy, ë ng y g©y h¹n cuèi trong t×nh tr¹ng thiÕu n−íc, nh−ng th−êng Ýt cïng trong c¶ hai giai ®o¹n sinh tr−ëng, gièng nghiªm träng h¬n so víi c¸c c©y kh«ng cã kh¶ M103 cã ®é thiÕu hôt b o ho n−íc ë møc n¨ng chÞu h¹n. §iÒu n y thÓ hiÖn ë hiÖu suÊt thÊp nhÊt trong c¸c gièng (48,85% v sö dông n−íc cña chóng th−êng cao (Earl, 50,65%), trong khi ®ã, gièng DT 84 cã ®é 2002; Kaln, 2005). HiÖu suÊt sö dông n−íc l thiÕu hôt b o ho n−íc cao nhÊt (54,23% v chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸ chÝnh x¸c kh¶ n¨ng chÞu 57,81%) (B¶ng 2). MÆt kh¸c, kh¶ n¨ng chÞu ®ùng sù thiÕu n−íc cña thùc vËt. NhiÒu nghiªn ®ùng sù thiÕu n−íc ë giai ®o¹n qu¶ mÈy còng kÐm h¬n so víi giai ®o¹n ra hoa. ThÓ hiÖn l cøu cho thÊy, gièng n o cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n c©y bÞ hÐo nhanh khi cã ®é thiÕu b o ho n−íc cao th× cã hiÖu suÊt sö dông n−íc cao trong thÊp h¬n. ®iÒu kiÖn h¹n. KÕt qu¶ nghiªn cøu (B¶ng 1a v 1b) cho 3.2. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn h¹n ®Õn n¨ng thÊy thêi kú hoa ré, v o ng y g©y h¹n thø 7 suÊt c¸ thÓ hiÖu suÊt sö dông n−íc cña c¸c gièng vÉn duy N¨ng suÊt c¸ thÓ cña c¸c gièng nghiªn tr× kh¸ cao (giao ®éng tõ 5,23- cøu kh¸c nhau trong ®iÒu kiÖn t−íi n−íc ®Çy 7,67gCO2/kgH2O). Nh−ng trong thêi kú qu¶ mÈy, v o ng y g©y h¹n thø 5, hiÖu suÊt sö ®ñ v trong ®iÒu kiÖn h¹n. Sù suy gi¶m n¨ng dông n−íc cña c¸c gièng rÊt thÊp. ThÊp nhÊt ë suÊt cña c¸c c©y bÞ h¹n so víi c¸c c©y ®−îc hai gièng D140 v DT 84 l 0,49 t−íi n−íc ®Çy ®ñ ® ®−îc so s¸nh ®Ó ®¸nh gi¸ gCO2/kgH2O; HiÖu suÊt sö dông n−íc cao h¬n kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña chóng th«ng qua chØ ë hai gièng M103 v V ng Cao B»ng, t−¬ng tiªu n y (Vò §×nh ChÝnh, 1995; Lanceras & øng l 1,59 v 1,66 gCO2/kgH2O. cs., 2004). Trong c¸c gièng nghiªn cøu, gièng V ng Cao B»ng cã sù suy gi¶m n¨ng suÊt thÊp 3.1.4. §é thiÕu hôt b o ho n−íc nhÊt, 36,28% ë thêi kú hoa ré, v 39,75% ë Kh¶ n¨ng duy tr× l−îng n−íc trong m« thêi kú qu¶ mÈy (B¶ng 3). Sù suy gi¶m n¨ng liªn quan quan ®Õn mét sè c¬ chÕ kh¸c nhau suÊt cao nhÊt ë thêi kú hoa ré l gièng D140 (Roberts, 1998; Amiard & cs, 2003). C¸c (53,78%) v ë thêi kú qu¶ mÈy l gièng DT84 gièng cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n cao, khi gÆp ®iÒu (62,11%). Nh− vËy, ë thêi kú ra hoa ré c¸c kiÖn h¹n th−êng duy tr× h m l−îng n−íc trong m« cao h¬n c¸c gièng kh«ng chÞu h¹n. §Ó gièng DT84, D140, M103 cã kh¶ n¨ng chÞu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÞu h¹n cña c¸c gièng h¹n trung b×nh. Thêi kú qu¶ mÈy, gièng DT84 nghiªn cøu, chóng t«i ® x¸c ®Þnh ®é thiÕu hôt cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n yÕu; gièng D140 v b o ho n−íc cña c©y. M103 cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n trung b×nh. Riªng gièng V ng Cao B»ng cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n B¶ng 2. §é thiÕu b·o ho n−íc (%) kh¸ ë c¶ giai ®o¹n në hoa ré v giai ®o¹n qu¶ cña c©y bÞ h¹n mÈy (Vò §×nh ChÝnh, 1995). Tªn Thêi kú hoa ré Thêi kú qu¶ mÈy MÆt kh¸c, c¸c c©y sèng sãt sau khi bÞ h¹n gièng (x¸c ®Þnh ë ng y g©y (x¸c ®Þnh ë ng y ë giai ®o¹n ra hoa, khi ®−îc t−íi n−íc trë l¹i h¹n thø 7) g©y h¹n thø 5) vÉn tiÕp tôc ra mét sè hoa bæ sung v Ýt qu¶ bÞ DT84 57,81 54,23 lÐp. §iÒu n y dÉn tíi sù suy gi¶m n¨ng suÊt D140 50,30 53,01 khi bÞ h¹n ë giai ®o¹n ra hoa ré nhá h¬n so víi sù suy gi¶m n¨ng suÊt ë giai ®o¹n qu¶ mÈy. M103 48,85 50,65 VCB 50,03 50,75
TrÇn Anh TuÊn, Vò Ngäc Th¾ng, Vò §×nh Hoµ B¶ng 3. §é suy gi¶m n¨ng suÊt c¸ thÓ (%) cña Lanceras Jonaliza C., Grienggrai Pantuwan, c¸c c©y bÞ h¹n so víi ®èi chøng Boonrat Jongdee and Theerayut Toojinda (2004). Quantitative Trait Tªn gièng Thêi kú në hoa ré Thêi kú qu¶ mÈy (h¹n 7 ng y) (h¹n 5 ng y) Loci Associated with Drought Tolerance at Reproductive Stage in DT84 50,01 62,11 Rice. Plant Physiol. 135: 384-399. D140 53,78 59,07 Marshall John G., and Erwin B. Dumbroff M103 47,99 58,40 (1999).“Turgor Regulation via Cell VCB 36,28 39,75 Wall Adjustment in White Spruce”. Plant physiol. 119: 313-320. 4. KÕT LUËN Earl Hugh J. (2002). Stomatal and non- C−êng ®é tho¸t h¬i n−íc, c−êng ®é stomatal restrictions to carbon quang hîp, hiÖu suÊt sö dông n−íc v n¨ng assimilation in soybean (Glycine max) suÊt cña c¸c gièng ®Ëu t−¬ng nghiªn cøu ®Òu lines differing in water use efficiency. bÞ gi¶m khi bÞ thiÕu n−íc, sù suy gi¶m kh¸c Environmental and Experimental nhau gi÷a c¸c gièng. Giai ®o¹n ra hoa ré v Botany 48(2002): 237-246. giai ®o¹n qu¶ mÈy l hai giai ®o¹n mÉn c¶m Tyree Melvin T., Bettina M.J. Engelbrecht, víi sù thiÕu n−íc, nh−ng giai ®o¹n qu¶ mÈy Gustavo Vargas, and Thomas A. Kursar bÞ ¶nh h−ëng nghiªm träng nhÊt khi gÆp ®iÒu (2003). Desiccation Tolerance of Five kiÖn h¹n. Trong c¸c gièng nghiªn cøu, gièng Tropical Seedings in Panama. V ng Cao B»ng cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n tèt Relationship to a Field Assessment of nhÊt cã thÓ sö dông l m vËt liÖu bè mÑ ®Ó c¶i Drought Performance. Plant Physiol. tiÕn tÝnh chÞu h¹n. 132: 1439-1447. T I LIÖU THAM KH¶O Van Heerden Riekert P.D, Gert H.J. Kruger (2002). Separtely and simultaneously Amiard Voronique, Annet Morvan-Bertrand, induced dark chilling and drought Jean-Pierre Billard, Claude Huault, stress effects on photosynthesis, proline Felix Keeler, and Marie-Pascale accumulation and antoxidant Prud’homme (2003). “Fructans, But metabolism in soybean. Plant Physiol. Not the Sucrosyl-Galactosides, 159: 1077-1086. Raffinose and Loliose, Are affected by Drought Stress in Perennial Ryegrass”. Roberts Stephen K.(1998). Regulation of K+ Plant Physiol. 132: 2218-2229. Channels in Maize Roots by Water Stress and Abscisic Acid. Plant Physiol. Vò §×nh ChÝnh (1995). “Nghiªn cøu vËt liÖu 116: 145-153. khëi ®Çu ®Ó chän t¹o gièng ®Ëu t−¬ng thÝch hîp cho vô hÌ, vïng ®ång b»ng Stiller Volker, H. Renee Lafitte, and John S. trung du B¾c Bé”. LuËn ¸n PTS. Khoa Sperry (2003). “Hydaulic Properties of häc n«ng nghiÖp. §HNNI, H Néi. Rice and the Response of Gas Exchange Trinchant J.C., Alexandre Boscari, Guillaume to Water Stress”. Plant Physiol. 132: Spentano, Ghislaine Van de Sype, and 1698-1706. Daniel Le Rudulier (2004). Proline Lu Zhongjin, and Peter M. Neumann (1999). Betaine Accumulation and Metabolism Water Stress Inhibits Hydrolic in Alfalfa Pants under Sodium Conductance and Leaf Growth in Rice Chloride Stress. Exploring Its Seedings but Not the Transport of Compartmentalization in Nodules. Water via Mercury-Sensitive Water Plant Physiol. 135: 1583-1594. Channels in the Root. Plant Physiol. 120: 143-152.
Xu h−íng biÕn ®éng d©n sè - lao ®éng n«ng nghiÖp, ®Êt canh t¸c, s¶n l−îng lóa...