Ảnh hưởng của khẩu phần thức ăn lên sinh trưởng và tỷ lệ thân thịt của heo rừng lai nuôi tại Trà Vinh

DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI<br /> <br /> <br /> grown female broiler chickens raised in organic or (2011). Effect of the initial body weight of Ross 308<br /> conventional production system. Asian-Australas J. chicken broilers on rate of growth. Anim Scie Annals<br /> Anim. Sci., 29(7): 987-97. Warsaw Uni. Life Sci., 49: 121-25.<br /> 5. Guan, R.F., F. Lyu, X.Q. Chen, J.Q. Ma, H. Jiang and 11. Naeemasa M., A.A. Alaw Qotbi, A. Seidavi, D. Norris,<br /> C.G. Xiao (2013). Meat quality traits of four Chinese D. Brown and M. Ginindza (2015). Effects of coriander<br /> indigenous chicken breeds and one commercial broiler (Coriandrum sativum L.) seed powder and extract on<br /> stock. J. Zhejiang Univ. Sci., B14(10): 896-02. performance of broiler chickens. South Afri J. Anim.<br /> 6. Haščík, P., I.O.E.Elimam, J. Garlík, M. Bobko, M. Sci., 45(4): 371-78.<br /> Kačániová and J. Čuboň (2014). Broiler´s Ross 308 12. Pournazari M., A.A.A. Qotbi, A. Seidavi and M.<br /> meat chemical composition after addition of bee pollen Corazzin (2017). Prebiotics, probiotics and thyme<br /> as a supplement in their feed mixtures. J. Microbiol. (Thymus vulgaris) for broilers: performance, carcass<br /> Biotech. Food Sci., 3(3): 11-13. traits and blood variables. Rev. Colomb Cie. Pecu., 30:<br /> 7. Hoan N.D. and M.A. Khoa (2016). Meat quality 3-10.<br /> comparison between fast growing broiler Ross 308 and 13. USAID (2011). Feed Conversion Ratio - Technical<br /> slow growing Sasso laying males reared in free range Bulletin #07 (https://pdf.usaid.gov/pdf_docs/<br /> system. J. Sci. Devel., 14(1): 101-08. PA00K8MQ.pdf).<br /> 8. Kefali S., F. Kaygisiz and N.Y. Toker (2007). Effects of 14. Yirga H. (2015). The Use of Probiotics in Animal<br /> probiotics on feed consumption, live weight gain and Nutrition. J. Prob. Health, 3:132.<br /> production cost in broilers. Indian Vet. J., 8: 267-69. 15. Torshizi M.A.K., A.R. Moghaddam, Sh Rahimi and N.<br /> 9. Đỗ Võ Anh Khoa (2019). Ảnh hưởng của khối lượng Mojgani (2010). Assessing the effect of administering<br /> sống lên các thành phần thân thịt ở gà Ross 308. Tạp chí probiotics in water or as a feed supplement on broiler<br /> KHKT Chăn nuôi (bài đã được chấp nhận đăng). performance and immune response. British Poul. Sci.,<br /> 10. Michalczuk M., M. Stepinska and M. Lukasiewicz 51(2): 178-84.<br /> <br /> <br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA KHẨU PHẦN THỨC ĂN LÊN SINH<br /> TRƯỞNG VÀ TỶ LỆ THÂN THỊT CỦA HEO RỪNG LAI NUÔI TẠI<br /> TRÀ VINH<br /> Lâm Thái Hùng1* và Lý Thị Thu Lan1<br /> Ngày nhận bài báo: 30/07/2018 - Ngày nhận bài phản biện: 28/08/2018<br /> Ngày bài báo được chấp nhận đăng: 28/09/2018<br /> TÓM TẮT<br /> Thí nghiệm nuôi dưỡng được bố trí theo thể thức hoàn toàn ngẫu nhiên với 4 khẩu phần và<br /> 3 lần lặp lại (trong đó gồm 2 heo cái và 1 heo đực thiến) để đánh giá khả năng sinh trưởng và tỷ<br /> lệ thân thịt heo Rừng lai 2-5 tháng tuổi. Các nghiệm thức khác nhau do các mức độ khác nhau của<br /> thức ăn hỗn hợp trong khẩu phần (0, 10, 20 và 30%). Heo được ăn uống tự do và được tiêm phòng<br /> một số bệnh thông thường. Tất cả heo thí nghiệm được mổ khảo sát lúc 5 tháng tuổi để xác định<br /> tỷ lệ các phần thân thịt. Kết quả nghiên cứu cho thấy tăng khối lượng và hệ số chuyển hóa thức ăn<br /> được cải thiện lần lượt ở mức 93,87 g/con/ngày và 4,76 kg thức ăn/kg tăng khối lượng khi bổ sung<br /> 20% thức ăn hỗn hợp vào khẩu phần. Mặc dù dài thân thịt và tỷ lệ thịt xẻ cũng được cải thiện lần<br /> lượt ở mức 57,5 và 66,83%, nhưng tỷ lệ thịt nạc giảm còn 39,18% và tỷ lệ mỡ tăng lên 21,88%.<br /> Từ khóa: Khẩu phần, sinh trưởng, tỷ lệ thân thịt và heo Rừng lai.<br /> ABSTRACT<br /> Evaluation for growth and carcass traits of crossbred wild pigs in different levels of<br /> concentrate in diets<br /> A feeding experiment was carried out in a completely randomized design with four treatments<br /> and three replicates (two females and one castrated male), to evaluate growth ability and carcass<br /> <br /> 1<br /> Trường Đại học Trà Vinh<br /> * Tác giả để liên hệ: TS. Lâm Thái Hùng, Trưởng khoa Nông nghiệp – Thủy sản, Trường Đại học Trà Vinh; ĐT: 0919026614;<br /> email: lthung@tvu.edu.vn<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHKT Chăn nuôi số 241 - tháng 2 năm 2019 37<br />  DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI<br /> <br /> <br /> ratios of from 2 to 5 month-age crossbred wild pigs. The treatment differed from different levels<br /> of concentrate (0, 10, 20, and 30%) in diets. Pigs were fed, watered ad libitum, and prevented some<br /> common diseases. All of them were slaughtered at 5 month of age to assess carcass ratios. The<br /> results showed that body weight gain and FCR were improved at 93.87 g/day and 4.76 kg feed<br /> intake per kg body weight gain, respectively when supplying 20% concentrate in the diet. Although<br /> carcass length and body ratios were also improved at 57.5 and 66.83%, respectively, the lean meat<br /> ratio decreased at 39.18% and the fat ratio increased at 21.88%.<br /> Keywords: Diets, growth, carcass ratios, and crossbred wild pig.<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Ở Việt Nam, chăn nuôi heo là một trong 2.1. Đối tượng và địa điểm<br /> những ngành sản xuất quan trọng trong hệ Thí nghiệm được thực hiện trên đàn heo<br /> thống sản xuất nông nghiệp và cũng là nghề Rừng lai thương phẩm, tại Trại thực nghiệm<br /> sản xuất truyền thống của nhiều nông hộ. Chăn nuôi – Khoa Nông nghiệp - Thủy sản<br /> Việc nâng cao năng suất và chất lượng thịt thuộc Trường Đại học Trà Vinh.<br /> heo là mục tiêu mà ngành chăn nuôi heo đang<br /> hướng đến để đáp ứng nhu cầu thị trường 2.2. Bố trí thí nghiệm<br /> tiêu dùng. Ngày nay, việc nâng cao năng suất Thí nghiệm được bố trí hoàn toàn ngẫu<br /> và chất lượng thịt được thực hiện bằng các nhiên với 4 nghiệm thức là 4 khẩu phần (KP)<br /> biện pháp như nhân thuần và lai tạo. Ngoài thức ăn khác nhau và 3 lần lặp lại (trong đó<br /> ra việc thay đổi khẩu phần thức ăn chăn nuôi gồm 2 con cái và 1 con đực thiến lúc 2 tháng<br /> cũng đang là hướng được quan tâm. Theo Lê tuổi). Nghiệm thức đối chứng (KP-0): 20% rau<br /> Thị Mến (2013), thức ăn là yếu tố góp phần lang (RL) + 30% rau muống (RM) + 50% cải<br /> quan trọng trong việc nâng cao khả năng sinh bắp (CB); KP-10: 30% RL + 30% RM + 30% CB +<br /> trưởng, năng suất và chất lượng quầy thịt của 10% thức ăn hỗn hợp (TAHH); KP-20: 25% RL<br /> đàn heo. + 25% RM + 30% CB + 20% TAHH; KP-30: 40%<br /> Heo Rừng, tên khoa học là Sus scrofa với RL + 25% RM + 5% CB + 30% TAHH.<br /> nguồn gốc Châu Âu và Sus cristatus với nguồn Mỗi heo được nuôi trên nền chuồng với<br /> gốc Châu Á. Thịt heo Rừng không những là diện tích 20m2 gồm 1/3 nền xi măng và 2/3 nền<br /> món ăn ưa thích hấp dẫn người tiêu dùng vì nệm lót sinh học. Heo được ăn và uống nước<br /> chất lượng thịt nạc, ít cholesterol mà nó còn tự do; được tiêm phòng một số bệnh thông<br /> là thịt sạch và an toàn do được chăn nuôi bán thường. Tất cả heo thí nghiệm được mổ khảo<br /> tự nhiên, không dùng kháng sinh. Bên cạnh sát lúc 5 tháng tuổi để xác định tỷ lệ các phần<br /> đó, nhu cầu của thị trường về thịt heo có chất thân thịt. Hàm lượng CP (%) và ME (kcal/kg<br /> lượng cao ngày càng tăng, nên hướng nghiên thức ăn) của các khẩu phần KP-0, KP-10, KP-<br /> cứu nâng cao chất lượng thịt đang được quan 20 và KP-30 lần lượt là 19,31 và 2.572; 18,85 và<br /> tâm (Newcom và ctv, 2004). Tuy nhiên, khả 2.575; 18,56 và 2.664; 17,81 và 2.665.<br /> năng TKL của heo Rừng thấp do tập tính 2.3. Phương pháp xác định các chỉ tiêu<br /> hoang dã. Đồng thời, chúng thích ăn thức<br /> Các chỉ tiêu được đánh giá gồm tiêu tốn<br /> ăn dạng cứng như hạt, củ, quả, các loại rau<br /> thức ăn (TTTA), tăng khối lượng cơ thể (TKL),<br /> và gặm nhắm rể thân cây cũng dẫn đến TKL<br /> hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR) và tỷ lệ các<br /> chậm làm hiệu quả kinh tế chăn nuôi không<br /> phần thân thịt.<br /> cao. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, việc<br /> đánh giá ảnh hưởng của tỷ lệ thức ăn hỗn hợp Tất cả heo thí nghiệm đều được cân KL đầu<br /> bổ sung trong khẩu phần lên sinh trưởng và thí nghiệm và KL hàng tuần TN để tính TKL.<br /> chất lượng thân thịt của heo Rừng lai nuôi tại Lượng TA được cân trước khi cho ăn và<br /> Trà Vinh đã được thực hiện. thừa hàng ngày để tính lượng thức ăn tiêu thụ.<br /> <br /> <br /> 38 KHKT Chăn nuôi số 241 - tháng 2 năm 2019<br /> DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI<br /> <br /> <br /> Tiêu tốn protein/kg TKL = (Mức protein/ Tuy nhiên, kết quả này lại cao hơn kết quả<br /> kgTA*TA tiêu thụ)/TKL toàn kỳ. của Lê Đình Phùng và Hà Thị Nguyệt (2011)<br /> Tiêu tốn ME/kg TKL = (Mức ME/kgTA*TA khi nghiên cứu về đặc điểm ngoại hình, tập tính<br /> tiêu thụ)/TKL toàn kỳ sinh hoạt, khả năng và tập tính sinh sản của<br /> Tăng khối lượng cơ thể (kg/con) = KL kết heo Rừng lai ở miền Trung cho kết quả là 13,83<br /> thúc TN - KL đầu TN. kg/con. Đồng thời, kết quả này cũng cao hơn<br /> Tăng khối lượng tuyệt đối (g/con/ngày) = so với nghiên cứu của Nguyễn Văn Nơi (2010);<br /> (KL kết thúc TN - KL đầu TN)/Số ngày theo dõi. Hồ Viết Dương (2011) về sức sinh trưởng của<br /> heo Rừng lai với heo Pác Nặm cho kết quả lúc 5<br /> Hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR) = Tổng<br /> tháng tuổi dao động từ 12,12-13,22 kg/con. Trái<br /> TA tiêu thụ/Tổng TKL.<br /> lại, kết quả này lại thấp hơn so với nghiên cứu<br /> Phương pháp mổ khảo sát: Sau khi kết<br /> của Bùi Thị Thơm và Trần Văn Phùng (2013),<br /> thúc thí nghiệm nuôi dưỡng heo được nhịn<br /> khi cho heo Rừng ăn khẩu phần có mức năng<br /> đói 24 giờ để ổn định khối lượng sống theo<br /> lượng 2.800-3.000 kcal/kg thức ăn có kết quả<br /> phương pháp của Lê Thị Mến (2013). Chỉ tiêu<br /> 16,44 kg/con. Sự chênh lệch về khối lượng heo<br /> dài thân thịt, tỷ lệ thịt xẻ, tỷ lệ thịt nạc và tỷ lệ<br /> lúc 5 tháng tuổi là do ở thí nghiệm của Hồ Viết<br /> mỡ được lấy theo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN<br /> Dương (2011) và Nguyễn Văn Nơi (2010) sử<br /> 3899-84) (Bộ Nông nghiệp và PTNT, 2003).<br /> dụng heo Rừng lai với Pác Nặm, kết quả của Lê<br /> 2.4. Xử lý số liệu Đình Phùng và Hà Thị Nguyệt (2011) sử sụng<br /> Số liệu được xử lý thống kê bằng ANOVA thức ăn tự nhiên và 0,3 kg/ngày cám gạo, còn<br /> và so sánh sự khác biệt trung bình giữa các ở nghiên cứu của Bùi Thị Thơm và Trần Văn<br /> nghiệm thức bằng Tukey của phần mềm Phùng (2013) sử dụng mức năng lượng cao<br /> Minitab 13.2 (2000). hơn so với khẩu phần thí nghiệm này, ngoài ra<br /> khối lượng của heo còn phụ thuộc vào giống<br /> 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> heo và đặc điểm di truyền.<br /> 3.1. Ảnh hưởng của các khẩu phần thức ăn Sự khác biệt về tăng khối lượng tuyệt đối<br /> khác nhau lên khả năng sinh trưởng của heo của heo Rừng có ý nghĩa thống kê (P0,05), ở KP-0 (81,63 g/con/ngày). Kết quả về TKL<br /> đảm bảo yếu tố đồng đều về khối lượng và tạo tuyệt đối này phù hợp với nghiên cứu của Bùi<br /> điều kiện thuận lợi đánh giá các chỉ tiêu sau Thị Thơm và Trần Văn Phùng (2013) cho kết<br /> này được rõ ràng. Khối lượng heo Rừng lúc quả 62,81-98,84 g/con/ngày ở giai đoạn heo<br /> kết thúc TN (5 tháng tuổi) khác biệt có ý nghĩa Rừng 2-6 tháng tuổi; tương đương với nghiên<br /> thống kê (P