Ảnh hưởng của tẩy trắng răng và tác dụng của CPP-ACFP lên độ cứng bề mặt men răng: Nghiên cứu in vitro

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA TẨY TRẮNG RĂNG VÀ TÁC DỤNG CỦA CPP-ACFP<br /> LÊN ĐỘ CỨNG BỀ MẶT MEN RĂNG: NGHIÊN CỨU IN VITRO<br /> Nguyễn Thị Diễm Hà*, Nguyễn Thị Thư*, Hoàng Tử Hùng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Tẩy trắng răng ngày càng phổ biến trong thực hành nha khoa để điều trị những trường hợp răng nhiễm sắc.<br /> Tuy nhiên, ảnh hưởng của tẩy trắng răng lên độ cứng của men răng vẫn còn nhiều tranh cãi. Mục tiêu của<br /> nghiên cứu in vitro này nhằm xác định và so sánh độ cứng bề mặt men răng dưới tác dụng của chất tẩy trắng có<br /> nồng độ khác nhau: 15%CP, 20%CP, 45%CP, đồng thời xác định độ cứng bề mặt men răng (đã tẩy trắng) sau<br /> khi xử lý tái khoáng với CPP-ACFP hoặc với nước bọt nhân tạo.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu thực hiện trên 30 mẫu men răng người thu thập từ 30 răng cối lớn thứ ba hàm<br /> trên. Sau quá trình chuẩn bị mẫu, các mẫu được đo độ cứng Vickers lần đầu và chia ngẫu nhiên thành ba nhóm<br /> (n=10): Nhóm 1: tẩy trắng với Opalescence PF 15%CP 4 giờ /ngày trong 14 ngày. Nhóm 2: tẩy trắng với<br /> Opalescence PF 20%CP 4 giờ /ngày trong 14 ngày. Nhóm 3: tẩy trắng với Opalescence Quick 45%CP trong 30<br /> phút. Giữa những lần tẩy trắng, mẫu được ngâm trong nước bọt nhân tạo và ủ ở 37C. Sau khi kết thúc quá<br /> trình tẩy trắng, các mẫu được đo độ cứng lần 2. Sau đó, chia mỗi nhóm thành 2 nhóm nhỏ (a và b) (n=5): Nhóm<br /> 1a, 2a, 3a: các mẫu được bôi một lớp kem Tooth Mousse Plus 10 phút/lần x 2 lần/ngày. Giữa những lần bôi kem,<br /> các mẫu được ngâm trong nước bọt nhân tạo và ủ ở 37C. Nhóm 1b, 2b, 3b: các mẫu được ngâm trong nước bọt<br /> nhân tạo và ủ ở 37C. Nước bọt được thay mới mỗi ngày. Sau 7 ngày, các mẫu được đo độ cứng lần 3.<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy các chất tẩy trắng có nồng độ 15%CP, 20%CP, 45%CP đều làm giảm độ<br /> cứng bề mặt men răng có ý nghĩa (p0,05). CPP-ACFP làm tăng có ý nghĩa độ cứng bề mặt men<br /> răng đã được tẩy trắng (p0,05).<br /> Kết luận. Tẩy trắng răng làm giảm độ cứng bề mặt men răng. CPP-ACFP có thể giúp phục hồi độ cứng bề<br /> mặt men răng đã bị “mềm” đi do tẩy trắng.<br /> Từ khóa: Carbamide peroxide, hydrogen peroxide, độ cứng men, CPP-ACFP, tái khoáng.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> INFLUENCE OF TOOTH WHITENING AND CPP-ACFP ON ENAMEL MICROHARNESS:<br /> IN VITRO STUDY<br /> Nguyen Thi Diem Ha, Nguyen Thi Thu, Hoang Tu Hung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 2 - 2011: 140 - 145<br /> Objective: Tooth whitening is nowadays an efficient and simple procedure for removing intrinsic and<br /> extrinsic stains. However, its adverse effects on enamel microhardness are still controversial. This in vitro study<br /> was to evaluate the influence of tooth whitening agents (15% carbamide peroxide, 20% carbamide peroxide and<br /> 45% carbamide peroxide) on enamel microhardness and the effect of CPP-ACFP on bleached enamel.<br /> Materials and method: Thirty enamel specimens were obtained from human third molars and baseline<br /> Vickers’s hardness was recorded under 100g load during 10 seconds. The specimens were then divided into three<br /> *: Khoa RHM - Đại học Y Dược TP HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thị Thư<br /> <br /> 140<br /> <br /> ĐT: 0907982880,<br /> <br /> Email: nththu81@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> groups. The frist two groups were treated with 15% or 20% carbamide peroxide. The bleaching regimen was<br /> 4hours/day for 14 consecutive days. The third group was treated with 45% carbamide peroxide for 30 minutes. In<br /> between bleaching courses, the specimens were stored in artificial saliva. Microhardness were measured after 14<br /> days. After bleaching regimen, each group was divided into two subgroups. Tooth Mousse Plus was applied in<br /> first subgroups for 10 minutes 2 times a day and then immersed in artificial saliva. The second subgroups were<br /> only immersed in artificial saliva. After 7 days, microhardness was measured.<br /> Results: Tooth whitening with 15%, 20% or 45% carbamide peroxide reduced enamel microhardness<br /> significantly (p0.05). CPP-ACFP could restore effectively the<br /> microhardness of bleached enamel (p0.05).<br /> Conclusion: Different concentrations of bleaching agents decreased enamel microhardness. Application of<br /> CPP-ACFP after tooth whitening increased microhardness of bleached enamel.<br /> Key words: Carbamide peroxide, hydrogen peroxide, enamel microhardness, CPP-ACFP, remineralisation.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> VẬTLIỆU - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Màu sắc răng là một trong những yếu tố tác<br /> động nhiều đến nụ cười, ảnh hưởng nhiều đến<br /> sự tự tin của bệnh nhân. Trong số các biện pháp<br /> điều trị răng đổi màu, tẩy trắng răng được chú ý<br /> hơn cả do tính đơn giản và bảo tồn nhưng vẫn<br /> đạt được hiệu quả mong muốn. Tuy nhiên, ảnh<br /> hưởng của tẩy trắng răng lên độ cứng bề mặt<br /> men răng hiện nay vẫn chưa thống nhất.<br /> <br /> Chuẩn bị mẫu<br /> <br /> Casein Phosphopeptide-Amorphous Calcium<br /> Phosphate (CPP-ACP), một sản phẩm có nguồn<br /> gốc từ sữa bò, được báo cáo có khả năng sữa<br /> chữa các sang thương men răng mất khoáng(10).<br /> Ngoài ra, CPP-ACP còn có khả năng kết hợp với<br /> fluor tạo thành phức hợp Casein PhosphopeptideAmorphous Calcium Fluoride Phosphate (CPPACFP). CPP-ACFP là tác nhân tái khoáng đã<br /> được nhắc đến trong thời gian gần đây. Tuy<br /> nhiên, hiện nay chưa có nghiên cứu về tác<br /> dụng của CPP-ACFP đối với bề mặt men răng<br /> sau tẩy trắng.<br /> Đề tài nghiên cứu này được tiến hành với<br /> các mục tiêu sau:<br /> - Xác định và so sánh độ cứng bề mặt men<br /> răng dưới tác dụng của chất tẩy trắng có nồng<br /> độ khác nhau: 15%CP, 20%CP, 45%CP.<br /> - Xác định độ cứng bề mặt men răng (đã tẩy<br /> trắng) sau khi xử lý tái khoáng với CPP-ACFP<br /> hoặc với nước bọt nhân tạo.<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Mẫu nghiên cứu gồm 30 răng cối lớn thứ ba<br /> hàm trên của người đã được nhổ. Các răng được<br /> ngâm trong dung dịch thymol 0,1% trong thời<br /> gian tối đa 1 tháng trước thời điểm nghiên cứu.<br /> Các răng được làm sạch bằng cạo vôi siêu âm,<br /> và cắt bỏ chân răng cách đường nối men-cement<br /> khoảng 2-3mm về phía chóp bằng đĩa cắt kim<br /> cương có phun nước. Mặt ngoài thân răng được<br /> mài phẳng bằng giấy nhám ướt có độ mịn tăng<br /> dần 600, 800, 1000, 1200 grit để tạo cửa sổ thử<br /> nghiệm khoảng 3mmx3mm. Các thân răng được<br /> nhấn vào khuôn nhựa polyester hình trụ tròn<br /> sao cho cửa sổ thử nghiệm hướng lên trên và<br /> song song với mặt phẳng sàn nhà.<br /> Bảng 1: Các vật liệu sử dụng trong nghiên cứu<br /> Vật liệu<br /> <br /> Thành phần<br /> <br /> 15% carbamide peroxide,<br /> carbopol, glycerin, 3% kali<br /> nitrate, 0.11% fluor<br /> 20% carbamide peroxide,<br /> Opalescence PF 20% carbopol, glycerin, 3% kali<br /> nitrate, 0.11% fluor<br /> 45% carbamide peroxide,<br /> Opalescence Quick<br /> carbopol, glycerin, 3% kali<br /> 45%<br /> nitrate,<br /> CPP-ACP, sodium fluoride,<br /> Tooth mousse Plus<br /> glycerol, silicon dioxide, zinc<br /> (Recaldent)<br /> oxide, D sorbitol, xylitol, nước<br /> Calcium chloride 0.22g/l,<br /> sodium phosphate 1.07g/l,<br /> Nước bọt nhân tạo<br /> sodium bicarbonate 1.68g/l,<br /> sodium azide 2g/l, nước cất<br /> Opalescence PF 15%<br /> <br /> Độ<br /> pH<br /> 6,7<br /> <br /> 6,7<br /> <br /> 6,5<br /> <br /> 7,0<br /> <br /> 7,0<br /> <br /> 141<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> <br /> Quy trình nghiên cứu<br /> 30 mẫu được đo độ cứng ban đầu với máy<br /> <br /> độ cứng bề mặt men răng giữa ba nhóm sau tẩy<br /> trắng (p=0,455) (Bảng 2).<br /> <br /> HWMMT-X3, HIGHWOOD, Japan). Trên mỗi<br /> <br /> Bảng 2: Độ cứng bề mặt men răng trước và sau tẩy<br /> trắng của các nhóm<br /> <br /> bề mặt, đo tại ba vị trí với lực đo 100g trong thời<br /> <br /> Nhóm<br /> <br /> đo độ cứng chuyên dụng (microhardness tester<br /> <br /> gian 10 giây, mỗi vị trí đo cách đều nhau một<br /> khoảng 100 micrometer. Kết quả đo được quan<br /> sát dưới kính hiển vi co độ phóng đại x 40 lần.<br /> <br /> Giai đoạn 1 : Tẩy trắng răng<br /> 30 mẫu được chia ngẫu nhiên thành 3 nhóm<br /> (n=10). Nhóm 1 được tẩy trắng với Opalescence<br /> PF 15, nhóm 2 với Opalescence PF 20. Thời gian<br /> <br /> Trước tẩy trắng<br /> Sau tẩy trắng<br /> TB±ĐLC KTC 95% TB±ĐLC KTC 95%<br /> Nhóm 347,5 <br /> 336,6 309,9 –<br /> 319,0 <br /> 1<br /> 358,3<br /> 328,1<br /> 15,2<br /> 12,7<br /> Nhóm 347,9 <br /> 339,2 318,2 <br /> 308,3 - 328<br /> 2<br /> 356,7<br /> 12,2<br /> 13,7<br /> Nhóm 345,0 <br /> 333,3 –<br /> 304,9 –<br /> 313,4 <br /> 3<br /> 356,7<br /> 321,9<br /> 16,4<br /> 11,9<br /> p(2)<br /> 0,803<br /> 0,455<br /> <br /> (1)<br /> <br /> p<br /> <br /> 0,005<br /> 0,005<br /> 0,005<br /> <br /> p(1): so sánh trước và sau tẩy trắng, kiểm định Wilcoxon<br /> <br /> tẩy trắng là 4h/ngày trong 14 ngày. Nhóm 3<br /> <br /> p(2):so sánh giữa ba nhóm ở thời điểm trước và sau tẩy trắng, kiểm<br /> định Kruskal-Wallis<br /> <br /> được tẩy trắng với Opalescence Quick. Thời<br /> <br /> Sau khi xử lý với Tooth Mousse Plus, độ<br /> <br /> gian tẩy trắng là 30 phút. Giữa các lần tẩy trắng,<br /> <br /> cứng bề mặt men răng của các nhóm đều tăng<br /> <br /> các mẫu được ngâm trong nước bọt nhân tạo và<br /> <br /> có ý nghĩa so với sau khi tẩy trắng (p0,05); độ cứng của nhóm 3a tăng có<br /> ý nghĩa so với trước tẩy trắng (p=0,043) (Bảng 3).<br /> Bảng 3: Độ cứng bề mặt men răng trước tẩy trắng,<br /> sau tẩy trắng và sau xử lý với Tooth Mousse Plus<br /> của các nhóm thử nghiệm<br /> Trước tẩy<br /> Sau tẩy<br /> Sau xử lý p(1) p(2)<br /> trắng<br /> trắng<br /> TMP<br /> Nhóm<br /> TB±ĐLC<br /> TB±ĐLC<br /> TB±ĐLC<br /> Nhóm 346,4±12,3 318,8±12,5 347,3±12,4 0,043 0,686<br /> 1a<br /> Nhóm 341,7±8,4 316,8±17,2 353,6±15,6 0,043 0,08<br /> 2a<br /> Nhóm 336,9±10,5 313,5±13,7 351,2±7,8 0,043 0,043<br /> 3a<br /> p(1):so sánh trước tẩy trắng, sau tẩy trắng, kiểm định Wilcoxon<br /> p(2): so sánh trước tẩy trắng và sau xử lý với Tooth Mousse Plus,<br /> kiểm định Wilcoxon<br /> <br /> khác biệt không có ý nghĩa (p=0,803). Sau khi tẩy<br /> <br /> Sau khi xử lý với nước bọt nhân tạo, độ cứng<br /> <br /> trắng, độ cứng bề mặt men răng của các nhóm<br /> <br /> bề mặt men răng của các nhóm đều tăng không<br /> <br /> đều giảm có ý nghĩa (p0,05). Độ<br /> <br /> ba nhóm lần lượt là 319,012,7; 318,213,7;<br /> <br /> cứng VHN của ba nhóm lần lượt là 326,4±36,6;<br /> <br /> 313,411,9. Không có sự khác biệt có ý nghĩa về<br /> <br /> 333,9±31,5; 334,9±20,8 (Bảng 4).<br /> <br /> 142<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 2 * 2011<br /> Bảng 4: Độ cứng bề mặt men răng trước tẩy trắng,<br /> sau tẩy trắng và sau xử lý với nước bọt nhân tạo của<br /> các nhóm thử nghiệm<br /> Trước tẩy<br /> Sau tẩy<br /> Sau xử lý<br /> trắng<br /> trắng<br /> với NB<br /> Nhóm<br /> TB±ĐLC<br /> TB±ĐLC<br /> TB±ĐLC<br /> p(1)<br /> Nhóm 348,5±19,1<br /> 0,043<br /> 319,1±14,4 326,4±36,6<br /> 1b<br /> Nhóm 354,2±13,0<br /> 0,043<br /> 319,5±11,0 333,9±31,5<br /> 2b<br /> Nhóm 353,1±18,1<br /> 0,043<br /> 313,2±11,3 334,9±20,8<br /> 3b<br /> <br /> p(2)<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 0,08<br /> <br /> p(1): so sánh trước và sau tẩy trắng, kiểm định Wilcoxon<br /> p(2): so sánh sau khi tẩy trắng và sau khi xử lý với nước bọt nhân<br /> tạo, kiểm định Wilcoxon<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Hiện nay trên thị trường cũng xuất hiện rất<br /> nhiều sản phẩm tẩy trắng với nhiều nồng độ<br /> khác nhau. Tuy nhiên, sự ra đời của các sản<br /> phẩm tẩy trắng có nồng độ cao dẫn đến những<br /> mối lo ngại cho các nhà chuyên môn về ảnh<br /> hưởng của chúng lên bề mặt men răng. Vì vậy,<br /> chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm đánh<br /> giá ảnh hưởng của tác nhân tẩy trắng có nồng<br /> độ cao chứa 15%CP và 20%CP (dùng để tẩy<br /> trắng tại nhà) và 45%CP (dùng để tẩy trắng tại<br /> phòng nha) lên độ cứng bề mặt men răng.<br /> Trước khi tẩy trắng, độ cứng bề mặt men<br /> răng của ba nhóm khác biệt không có ý nghĩa<br /> (p>0,05). Kết quả cho thấy sau khi tẩy trắng răng<br /> với Opalescence 15%, 20% và 45% CP, độ cứng<br /> bề mặt men răng lần lượt là 319,012,7 VHN;<br /> 318,213,7 VHN; 313,411,9 VHN so với<br /> 347,515,2 VHN; 347,912,2 VHN; 345,016,4<br /> VHN ở thời điểm ban đầu (trước khi tẩy trắng).<br /> Độ cứng bề mặt men răng ở cả ba nhóm sau tẩy<br /> trắng đều giảm có ý nghĩa (p0,05). Kết quả nghiên cứu này<br /> phù hợp với nghiên cứu của Panich M và cs<br /> 2009, Tantbirojn D và cs 2008 (7,10). Như vậy<br /> nước bọt nhân tạo không làm tăng có ý nghĩa<br /> độ cứng bề mặt men răng sau khi tẩy trắng.<br /> Nghiên cứu này cũng như một số các nghiên<br /> cứu cho thấy quá trình tẩy trắng làm giảm độ<br /> cứng bề mặt men răng(3,8). Hiện nay, có nhiều<br /> phương pháp được sử dụng để trung hòa<br /> những ảnh hưởng có hại này của tẩy trắng răng<br /> lên men răng như APF, fluor, CPP-ACP… Trong<br /> nghiên cứu này chúng tôi sử dụng Tooth<br /> Mousse Plus có thành phần chính là CPP-ACFP<br /> <br /> 144<br /> <br /> gồm CPP-ACP và 900ppm fluor. Sự kết hợp này<br /> giúp Tooth Mousse Plus có tác dụng tái khoáng<br /> cộng hợp giữa CPP-ACP và fluor. CPP-ACFP sẽ<br /> cung cấp hàm lượng vô cơ bị mất đi do quá<br /> trình tẩy trắng, từ đó thúc đẩy nhanh quá trình<br /> tái khoáng hóa và làm gia tăng độ cứng bề mặt<br /> men răng. CPP-ACFP giải phóng một lượng lớn<br /> ACFP trên bề mặt bề mặt răng. Trong môi<br /> trường khử khoáng, ACFP tại chỗ sẽ đệm các<br /> ion canxi, phospho và fluor làm gia tăng số<br /> lượng các ion này trong mảng bám, giúp duy trì<br /> trạng thái quá bão hòa trên bề mặt răng. CPPACFP là nguồn nguyên liệu cung cấp các ion<br /> canxi, phospho, fluor để hình thành mới các tinh<br /> thể hydroxyapatite, hydroxyfluorapatite hay<br /> fluorapatite. Các tinh thể này có độ cứng tăng<br /> dần từ hydroxyapatite, hydroxyfluorapatite,<br /> fluorapatite; do đó làm bề mặt men răng trở nên<br /> cứng chắc hơn.<br /> Kết quả cho thấy sau khi xử lý tái khoáng<br /> với Tooth Mousse Plus độ cứng bề mặt men<br /> răng tăng lên lần lượt là 347,312,4 VHN;<br /> 353,615,6 VHN; 351,27,8 VHN so với<br /> 318,8±12,5VHN; 316,8±17,2 VHN; 313,5±13,7<br /> VHN ở thời điểm trước khi xử lý với Tooth<br /> Mousse Plus (sau khi tẩy trắng). Sự gia tăng<br /> này có ý nghĩa (p