Bài 02 GƯƠNG CẦU

Chia sẻ: Abcdef_51 Abcdef_51 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

113
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung bầy đề cập tới hiện tượng phản xạ ánh sáng trên một mặt cong, cụ thể là một mặt cầu .  HS cần biết :  Phân biệt đươc hai loại gương cầu : Gương cầu lồi và gương cầu lõm.  Hiểu rỏ tính chất của tiêu điểm, tiêu cự và tiêu diện.  Nắm vững cách vẽ đường đi tia sáng trên gương cầu và sự tạo ảnh bởi một gương cầu .

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài 02 GƯƠNG CẦU

 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 Tiết : 02 Bài 02 GƯƠNG CẦU I. MỤC TIÊU : + Nội dung bầy đề cập tới hiện tượng phản xạ ánh sáng trên một mặt cong, cụ thể là một mặt cầu .  HS cần b iết :  Phân biệt đ ươc hai loại gương cầu : Gương cầu lồi và gương cầu lõm.  Hiểu rỏ tính chất của tiêu đ iểm, tiêu cự và tiêu diện.  Nắm vững cách vẽ đường đi tia sáng trên gương cầu và sự tạo ảnh b ởi một gương cầu .  Phân biệt đ ược các trường hợp vât thật ,vật ảo , ảnh thật , ảnh ảo.  Hiểu các công thứcvề vị trí của vật và ảnh về độ phóng đ ại cùng q ui ước về dấu của càc cộng thức này.  Nắm vững điều kiện tương đ iểm đối với gương cầu để có ảnh rỏ nét .  Xác định một cách định tính các đặt trưng (tiêu điểm ,tiêu cự , tiêu diện) của hai loại thấu kính . Phân b iệt được các đ iểm khác nhau về các đ ặc trưng giữa hai loại gương .  Biết cách xác đ ịnh ảnh cho b ởi gương cầu của một vật b ằng cách vẽ các đ ường đi tia sáng .  Biết cách vận d ụng các công thức về gương cầu đ ể giải q uyết các b ài toán về gương cầ . II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY : Phương p háp thực nghiệm và nêu vấn đề . III. THIẾT BỊ , ĐỒ DÙNG DẠY HỌC . 1 ) Một gương phẳng ; Một gương cầu lõm ; Một gương cầu lồi ; Ba ngọn n ến . ; Diêm quẹt . IV. Tiến Trình Giảng dạy Phần làm việc của Giáo Viên Phân phối Hoạt đông của học sinh Ghi chú thời gian Nội dung ghi bảng Tổ chức ,điều k hiển 1. Kiểm tra Nguồn sáng là gì ? Trong các trường hợp nào thì ánh sáng không đi theo bài cũ và  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -1 /8
 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 đường thẳng ? k iến thức cũ Aûnh ảo và ảnh thật khác nhau ở điểm nào ? liên q uan với Bài tập 1,2 trang bài mới (3’)  Gương cầu 2. Nghiên HS : I. Gương cầu  Cho ba ảnh khác nhau 1. Cấu tạo : Một chỏm cầu phản xạ tốt ánh sáng đ ược gọi GV : Giới thiệu một số mô hình về gương cứu bài mới cầu Thắp ba ngọn nền đạt mội ngọn ứng với GV : nêu đ ịnh nghĩa và là gương cầu từng loại gương và cho học sinh nhận xét  các yếu tố của gương cầu Phân biệt hai lo ại gương Kluận cầu : - Gương cầu lõm có mặt phản xạ là mặt lõm - Gương cầu lồi có mặt phản xạ là mặt lồi 2. Phân loại : Có hai loại - Gương cầu lõm có mặt phản xạ là mặt lõm - Gương cầu lồi có mặt p hản xạ là mặt lồi 3. Kí hiệu  Tiêu điểm. Tiêu cự. Tiêu diện. Tiêu điểm GV : Làm thí nghiệm. SGK Hứng một chùm sáng song song (chùm sáng mặt trời) lên một gương cầu lõm. Để một II. Tiêu điểm. Tiêu cự. Tiêu diện. tấm bìa nhỏ E ở trước gương, vuông góc với 1. Tiêu điểm trụ6 c chính đ ể hứng chùm sáng phản xa . a. Thí nghiệm : SGK b. Tiêu điểm : Khi chiếu một chùm sáng song song với Gợi ý cho học sinh nhận xét hình ảnh trên trục chính tới một gương cầu , các tia p hản xạ (ho ặc đ ường màn  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -2 /8
 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 kéo dài của chúng) cắt nhau tại một điểm trên trục chính gọi là tiêu đ iểm c. Kí hiệu : F HS : Ta đ ược một vệt tròn sáng trên E. GV : Tiếp tục di chuyển E dọc theo trục chính Gợi ý cho học sinh nhận xét sự thay HS : xu ất hiện một vị trí của E đ ể hình tròn sáng đổi hình ảnh vệt sáng trên màn . trên tấm b ỉa E nhò và d. Phân lo ại :  Gương cầu lõm cho tiêu điểm thật. GV : Kết lu ận : Đó là điểm hội tụ của các tia HS : Không thấy vệt sáng phản xạ từ gương cầu . Làm lại thí nghiệm trên E , thấy một đ iểm với gương cầu lồi sáng ở sau gương.sáng nhất GV : Không thể hứng được điểm hội tụ của HS : Nhân xét chùm tia p hản xạ, nhưng nhìn thấy một điểm Với gương cầu lõm hứng sáng ở sau gương. KL : SGK được đ iểm hội tụ trên E Tiêu cự Cacù tia phản xạ thật sự  Gương cầu lồi cho tiêu điểm ảo GV :Nêu vấn đề sgk cắt nhau tại F. Tiêu đ iểm Tiêu cự là một độ dài đ ại số, kí hiệu là f, có này là một tiêu điểm thật. chiều dài b ằng kho ảng cách từ đỉnh gương Với gương cầu lồi t hì với tiêu điểm F. không hứng được điểm hội f  OF tụ trên E  các đ ương kéo dài của các tia p hản xạ cắt nhau tại F. Tiêu điểm này là một tiêu điểm ảo HS : Nhận được ảnh tót 2. Tiêu cự. nhất Tiêu cự là một độ dài đ ại số, kí hiệu là f, có chiều dài b ằng kho ảng cách từ đ ỉnh gương với tiêu điểm F. f  OF  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -3 /8
 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 Tiêu diện GV : Đặt manø E tại F . HS cho nhận xét ? GV : Kết luận SGK 3.Tiêu diện. a. Tiêu d iện (hay mặt phẳng tiêu ) : Mặt p hẳng vuông góc với trục chính tại tiêu điểm F. b. Tiêu đ iểm phụ : Giao đ iểm của trục p hụ với tiêu diện  Đương đi của tia sáng GV : hướng dẫn học sinh vẽ các lo ại tia sáng Hs tự tìm hiểu về cách vẽ đặc biệt đối với cả hai loại gương cầu các tia b ất kì .  Chú ý - Tính chính xác trong khi vẽ. - Tính chất chung của cách vẽ các lo ại tia sáng đ ặc b iệt đối với cả hai lo ại gương cầu III. Đương đi của tia sáng Xét đường đi của bốn tia sáng đ ặt biệt - Tia tới (1) song song với trục chính cho tia p hản xạ(hoặc đưường kéo dài của tia phản xạ) qua tiêu đ iểm F. - Tia tới (2) (họăc đường ké d ài) qua tiêu đ iểm F cho tia p hản xạ song song với trục chính. - Tia tới (3) hoạc đường kéo dài q ua tâm C cho tia p hản xạ có phương trùng với p hương tia tới. - Tia tới (4) đ ến đỉnh O cho tia phản xạ đối xứng với tia tới qua trục chính.  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -4 /8
 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 Quan sát cho nhận xét HS : Ta được một ảnh không rõ nét trên màn. Quan sát cho nhận xét HS : Aûnh này là ảnh thật Quan sát cho nhận xét Aûnh này là ảnh ảo . . Ghi nhớ  Aûnh cho bởi g ương cầu GV : Tiến hành thí nghiệm : IV. Aûnh cho bởi g ương cầu Trong một p hòng tối, đặt một vật sáng AB 1. Thí nghiệm : Thí nghệm minh họa (Gương lõm) hình mũi tên vuông góc với trục chính của - Ngoài tiêu đ iểm F : có ảnh trên màn (ảnh thật ) một gương cầu lõm. Trước gương, ta đ ặt - Trong khoảng tiêu cự : Không có ảnh trêmàn (ảnh ào ) 2. Xác định vị trí của ảnh bằng cách vẽ đường đi của một màn E vuông góc với trục gương. GV : Di chuyển màn dọc theo p hương của tia sáng trục chính, cho tới khi ảnh trên màn rõ nét  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -5 /8
 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 Từ B, vẽ hai tia tới (nên dùng hai tia đ ặt b iệt). Giao đ iểm nhất. Tự lực xây d ựng công của các tia p hản xạ là ảnh B’ của đ ỉnh B. Từ B’ hạ đ ường GV : Nếu cho vật tiến lại gần gương ở cách Yêu cầu thức thẳng vuông góc với trục chính, ta đ ược ảnh A’B’ của vật gương một khoảng nhỏ hơn tiêu cự thì ta trả HS không hứng đ ược ảnh trên màn nữa, mà chỉ lời câu AB thấy được một ảnh trong gương. hỏi H1,H2,H Xác định vị trí của ả nh bằng cách vẽ 3 SGK đường đi của tia sáng GV : Hướng dẫn Hs sử dụng b ốn tia đ ặc b iệt Suy luận và ghi nhớ để vẽ ảnh  Lưy ý : Các đ iểm giống nhau và khác nhau khi xét hai loại gương cầu lõm và cầu lồi . Đối với gương cầu lồi ta xác định ảnh như hình vẽ  Công thức g ương cầu GV : Hs tự chứng minh . Cần chú ý cho HS 1. Các đại lương trong công thức là đại V. Công thức g ương cầu lượng đại số 1. Công thức 2. Công thức đúng cho cả hai trường Gọi d và d’ là các khoảng cách từ vật và hình ảnh tới hợp lõm và lồi gương, ta có công thức liên hệ giữa vị trí của vật và ảnh là : 3. Aûnh cho bởi gương cầu (Tụ chứng HS : Tự tìm hiểu SGK 111 minh )  ' a. Đối với vật thật dd f - Gương lõm cho ảnh t hật khi vật nằm ngoài tiêu diện và cho ảnh ảo lớn hơn vật khi vật nằm trong tiêu d iện - Gương lồi b ao giờ cũng cho ảnh ảo nhỏ  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -6 /8
 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 hơn vật và nằm trong kho ảng từ tiêu d iện đến gương . b. Đối với vật ảo - Gương lõm bao giờ cũng cho ảnh thật nhỏ hơn vật và nằm trong kho ảng từ tiêu diện đến gương . - Gương lồi cho ảnh thật lớn hơn vật 2. Quy ước về dấu các đại lượng như sau: khi vật nằm trong tiêu diện và cho ảnh ảo Vật thật : d > 0 , vật ảo : d < 0 - khi vật nằm ngoài tiêu diện Aûnh thật : d’>0, ảnh ảo : d’ 0, gương cầu lồi : f < 0 - GV : Trình bày SGK  Ưùng dụng của gương cầu Lò mặt trời (hay b ếp mặt trời) Lò mặt trời là một ứng dụng tính chất hội tụ ánh sáng của một gương cầu lõm để tập trung năng lượng mặt trời vào tiêu điểm của gương Năng lượng này có thể được sử dụng để phục vụ vác nhu cầu của đ ời sống hằng ngày như đ un nước, sấy khô,…  Độ p hóng đại của gương Gương chiếu hậu 3. Điều kiện tương điểm Muốn có ảnh rõ nét, tất cả các tia p hản xạ ứ ng với các tia tới khác nhau xuất p hát từ S đều phải cắt nhau tại một điểm duy nhất S’. Muốn vậy, các tia tới p hải làm với trục chính một góc nhỏ. VI. Ưùng dụng của gương cầu - Lò mặt trời (hay bếp mặt trời)  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -7 /8
 TRÖÔØNG PTTH MAÏC ÑÓNH CHI GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 - Gương chiếu hậu - Gương lõm p arapol Yêu cầu học sinh nhắc lại về tiêu điểm , tiêu cự , cách vẽ Củng cố bài các tia sáng đ ặt biệt ,công thức gương cầu ,áp dụng giải các g iảng Dặn b ài tập sgk dò của học Làm câu hỏi sách giáo khoa . sinh Làm bài tập 1 ,2,3,4 trang14 sgk (5’) Chuẩn bị bài mới : Bài 3 “ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng “  GV : ÑOÃ HIEÁU THAÛO VAÄT LYÙ PB 11: 02 -8 /8