Bài 10: Nói giảm nói tránh - Giáo án Ngữ văn 8

Chia sẻ: Trần Tuyết Hà | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

688
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TiÕt 40 - TiÕng viÖt:. NÓI GIẢM NÓI TRÁNH..1. Mục tiêu:. a. Kiến thức:. - Hiểu được thế nào là nói giảm nói tránh.. - Tác dụng của nói giảm nói tránh trong ngôn ngữ đời sống và trong tác phẩm.văn học.. b. Kĩ năng:. - Phân biệt nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật.. - Sử dụng nói giảm nói tránh đúng lúc, đúng chỗ.. - KN tự nhận thức, và kĩ năng giao tiếp.. c.Thái độ: - Có ý thức vận dụng biện pháp nói giảm nói tránh trong giao tiếp.khi cần thiết ..2. Chuẩn bị:. - GV: Giáo án, bảng phụ.. - HS: Trả lời các câu hỏi phần tìm hiểu bài..3. Các hoạt động dạy và học:. a. Kiểm tra bài cũ. (7p). - Nói quá là gì? Tác dụng?. - Nhận xét tác dụng của phép nói quá trong hai câu thơ sau :. Bác ơi tim Bác mênh mông qúa ,. ôm cả non sông mọi kiếp người !. ( Tố Hữu ). b. Bài mới: Giới thiệu bài..ở tiết hoc trước chúng ta đã tìm hiểu biện pháp tu từ nói qúa và tác dụng của nó..Bài học hôm nay chúng ta tiếp tục tìm hiểu biện pháp tu từ nói giảm nói tránh..Vậy nói giảm nói tránh là gì? Trong viết văn, thơ hoặc trong lời ăn tiếng nói.hàng ngày nó đem lại hiệu qủa gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học.. HĐ của giáo viên HĐ của HS ND Cần đạt.Hoạt động 1: HD h/s tìm hiểu nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói.tránh . (20p). I . Nói giảm nói. tránh và tác dụng. của nói giảm nói.G treo bảng phụ ghi sẵn tránh ..VD / SGK . Gọi h/s đọc 1. Ví dụ / SGK ...VD . Hs đọc ví dụ . *) VD1:.? Các từ in đậm ở VD 1 *) Nhận xét:.đều nói lên điều gì?.(nghĩa là gì ) Trả lời - Đều nói đến cái. chết: a, b: cái chết.G: CácMác, Lênin và các của Bác Hồ ..vị lãnh tụ đều là những c: cái chết ( bố mẹ.vị cách mạng tiền bối, đã nhân vật Lượng )..qua đời rất lâu. Trong Nghe-tiếp thu.qúa trình đi tìm đường.cứu nước Bác đã tiếp.cận với học thuyết Mác-.Lênin tìm ra đường lối.cách mạng đúng đắn giải.phóng dân tộc.Vậy lúc.này đây khi viết di chúc.để lại cho toàn thể nhân.dân VN, Bác đã nói rằng Suy nghĩ trả lời.Bác đi gặp cụ Các.Mác ... ở thế giới bên.kia..? Viết về cái chết nhưng - VD a, b : giảm.tại sao người viết lại nhẹ sự thương. Các nhóm thảo luận . Đại.chọn cách diễn đạt ấy tiếc , đau buồn của. diện trình bày..nhằm mục đích gì? nhà thơ , của mọi. - Bỗng loè chớp đỏ. Thôi rồi , Lượm ơi ! người đối trước cái.Câu hỏi thảo luận theo ( Lượm - Tố Hữu ). chết của Bác ..nhóm: - Bác đã lên đường theo tổ - VD c: giảm nhẹ.? Khi nói về cái chết tiên sự đau buồn,.người ta có nhiều cách (Tố Hữu ). thương tiếc của.diễn đạt khác nhau tránh - Hôm sau lão Hạc sang nhà người con.sự thật phũ phàng , giảm tôi! Vừa thấy tôi, lão bảo ( xa nhà) trước một.đau xót ngay: sự thật phũ phàng,.như: '' đi, chẳng còn ''. Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo đau xót như vậy..Em hãy tìm vài ví dụ ạ!.trong thơ văn có sử dụng (Lão Hạc - Nam Cao ).cách diễn đạt này cũng - Bác Dương thôi đã, thôi rồi...nó

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài 10: Nói giảm nói tránh - Giáo án Ngữ văn 8

TiÕt 40 - TiÕng viÖt: NÓI GIẢM NÓI TRÁNH 1. Mục tiêu: a. Kiến thức: - Hiểu được thế nào là nói giảm nói tránh. - Tác dụng của nói giảm nói tránh trong ngôn ngữ đời sống và trong tác phẩm văn học. b. Kĩ năng: - Phân biệt nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật. - Sử dụng nói giảm nói tránh đúng lúc, đúng chỗ. - KN tự nhận thức, và kĩ năng giao tiếp. c.Thái độ: - Có ý thức vận dụng biện pháp nói giảm nói tránh trong giao tiếp khi cần thiết . 2. Chuẩn bị: - GV: Giáo án, bảng phụ. - HS: Trả lời các câu hỏi phần tìm hiểu bài. 3. Các hoạt động dạy và học: a. Kiểm tra bài cũ. (7p) - Nói quá là gì? Tác dụng? - Nhận xét tác dụng của phép nói quá trong hai câu thơ sau : Bác ơi tim Bác mênh mông qúa , ôm cả non sông mọi kiếp người ! ( Tố Hữu ) b. Bài mới: Giới thiệu bài. ở tiết hoc trước chúng ta đã tìm hiểu biện pháp tu từ nói qúa và tác dụng của nó. Bài học hôm nay chúng ta tiếp tục tìm hiểu biện pháp tu từ nói giảm nói tránh. Vậy nói giảm nói tránh là gì? Trong viết văn, thơ hoặc trong lời ăn tiếng nói hàng ngày nó đem lại hiệu qủa gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học. HĐ của giáo viên HĐ của HS ND Cần đạt Hoạt động 1: HD h/s tìm hiểu nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh . (20p) I . Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói G treo bảng phụ ghi sẵn tránh . VD / SGK . Gọi h/s đọc 1. Ví dụ / SGK .
VD . Hs đọc ví dụ . *) VD1: ? Các từ in đậm ở VD 1 *) Nhận xét: đều nói lên điều gì? (nghĩa là gì ) Trả lời - Đều nói đến cái chết: a, b: cái chết G: CácMác, Lênin và các của Bác Hồ . vị lãnh tụ đều là những c: cái chết ( bố mẹ vị cách mạng tiền bối, đã nhân vật Lượng ). qua đời rất lâu. Trong Nghe-tiếp thu qúa trình đi tìm đường cứu nước Bác đã tiếp cận với học thuyết Mác- Lênin tìm ra đường lối cách mạng đúng đắn giải phóng dân tộc.Vậy lúc này đây khi viết di chúc để lại cho toàn thể nhân dân VN, Bác đã nói rằng Suy nghĩ trả lời Bác đi gặp cụ Các Mác ... ở thế giới bên kia. ? Viết về cái chết nhưng - VD a, b : giảm tại sao người viết lại nhẹ sự thương Các nhóm thảo luận . Đại chọn cách diễn đạt ấy tiếc , đau buồn của diện trình bày. nhằm mục đích gì? nhà thơ , của mọi - Bỗng loè chớp đỏ Thôi rồi , Lượm ơi ! người đối trước cái Câu hỏi thảo luận theo ( Lượm - Tố Hữu ). chết của Bác . nhóm: - Bác đã lên đường theo tổ - VD c: giảm nhẹ ? Khi nói về cái chết tiên sự đau buồn, người ta có nhiều cách (Tố Hữu ). thương tiếc của diễn đạt khác nhau tránh - Hôm sau lão Hạc sang nhà người con sự thật phũ phàng , giảm tôi! Vừa thấy tôi, lão bảo ( xa nhà) trước một đau xót ngay: sự thật phũ phàng, như: '' đi, chẳng còn ''. Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo đau xót như vậy. Em hãy tìm vài ví dụ ạ! trong thơ văn có sử dụng (Lão Hạc - Nam Cao ) cách diễn đạt này cũng - Bác Dương thôi đã, thôi rồi.
nói đến cái chết ? ( Khóc Dương khuê - Nguyễn Khuyến ) G: Trong thơ văn các tác giả rất chú ý sử dung cách nói như trên để bày tỏ tình cảm, cảm xúc của mình và tránh cảm giảm đau buồn, nặng nề. Ngoài ra sử dụng cách diễn đạt như trên còn có Hs đọc ví dụ 2. mục đích nào khác chúng ta cùng tìm hiểu VD 2. Gọi h/s đọc VD 2. ?Tại sao trong câu văn tác Trả lời giả lại dùng từ '' bầu sữa '' mà không dùng từ ngữ khác cùng nghĩa để nhằm mục đích gì ? ?Không chỉ sử dụng rộng *)VD 2: rãi và có giá trị trong thơ *) Nhận xét: văn, mà trong lời ăn tiếng - Dùng từ '' bầu sữa nói hàng ngày chúng ta '' cốt để tránh thô cũng sử dụng cách diễn Đọc ví dụ 3. tục. đạt trên. Đọc VD 3 Trả lời ?Hai câu có nội dung gì? ?So sánh hai cách nói Cách nói hai tế nhị , nhẹ nhàng trên, cách nói nào nhẹ hơn đối với người tiếp nhận. nhàng, tế nhị hơn đối với người nghe? G: Cũng là phê bình *)VD 3: nhưng ở mức độ nhe *) Nhận xét: nhàng có sự động viên, Người mẹ đều phê khuyến khích cố gắng bình sự lười biếng. - Anh hát rất dở.
vươn lên. - Anh hát chưa hay lắm. ? Đặt câu với cách nói tương tư như trên? Cách nói hai tế nhị, nhẹ nhàng hơn đối G: Tất cả những cách nói với người tiếp tránh gây cảm giác đau nhận. buồn, tránh thô tục, thiếu lịch sự chính là biện pháp tu từ nói giảm, nói tránh. Vậy em hãy nhắc lại nói giảm, nói tránh là gì? Tác Hs rút ra từ ghi nhớ . dụng của nó là gì? Hs đọc ghi nhớ / SGK. Gọi h/s đọc ghi nhớ? VD 1, 2: dùng từ đồng nghĩa. 2. Ghi nhớ (sgk) ? Qua ba ví dụ cho biết VD 3: dùng cách nó phủ định ở tác giả đã nói giảm nói măt tích cực trong cặp từ trái tránh bằng cách nào? nghĩa. G: Ngoài những cách nói trên người ta còn sử dụng các từ HV ( từ thuần Việt gây ấn tượng cụ thể, từ HV gây ấn tượng mờ nhạt ). VD: Xác chết, tử thi, thi hài. Chôn, mai táng, an táng. Yếu, kém, còn nhiều tồn tại cần khắc phục. Hoặc cách nói trống. VD: Ông ấy sắp chết. Ông ấy chỉ nay mai thôi. G: Nói giảm nói tránh thể hiện thái độ lịch sự nhã nhặn của người nói, sự quan tâm, tôn trọng của người nói đối với người nghe góp phần tạo phong cách nói năng đúng mực của người có giáo dục, có văn hóa. Là h/s các em phải học cách nói năng đúng mực, lễ phép với thầy cô, hoà nhã với bạn bè. Cần phê phán thói quen ăn nói bỗ bã, thô tục.Trong cuộc sống không phải lúc nào chúng ta cũng sử dụng cách nói giảm nói tránh.
? Việc sử dụng cách nói giảm nói tránh là tuỳ Khi cần thiết phải nói thẳng thuộc tình huống giao nói đúng sự thật. tiếp. Vậy trong những - Khi trình bày, kể lại một sự trường hợp nào không việc nào đó để tránh người nên dùng cách nói giảm nghe có sự hiểu lầm thì cần nói tránh? Lấy ví dụ? phải nói đúng mức độ sự việc. Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập . (13p) Gọi h/s đọc yêu cầu của II . Luyện tập. bài . a, Đi ngủ . Hình thức làm cá nhân . b, chia tay nhau . Bài 1 : c, khiếm thị . d, có tuổi . e, đi bước nữa . Hình thức thảo luận a, a2 . b, b2 ; c, c1 ; d, d1 ; Bài 2 : nhóm, làm ra bảng phụ. e, e2 . G: Nhận xét và bổ sung. - Đừng cười to Xin cười Bài 3: nho nhỏ một chút. BT: Cho 2 VD sau: - Giọng hát chua loét 1, Thuận vợ thuận chồng Giọng hát chưa được ngọt tát biển Đông cũng cạn . lắm. 2, Bác Dương thôi đã, - VD 1: Nói qúa nhấn thôi rồi? mạnh sự hoà thuận, chung ( Khóc Dương Khuê - thuỷ, chung lòng của vợ chồng NGuyễn Khuyễn ) . làm được những điều ? Xác định biện pháp tu lớn lao : '' tát cạn nước biển từ trong hai ví dụ trên? Đông '' - VD2: Nói qúa tránh cảm giác đau buồn, thương tiếc của nhà thơ đối với người bạn ? Qua đó hãy so sánh nói của mình. quá và nói giảm nói - Giống: Đều là biện pháp tu tránh? từ được dùng phổ biến trong thơ văn, trong lời ăn tiếng nói hàng ngày.
- Khác: + Nói quá là cách nói phóng đại mức độ , quy mô, tính chất của sự vật hiện tượng để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. Tác dụng: Nói quá để nhấn mạnh, gây ấn tượng. + Nói giảm, nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt G: Mặc dù có những tế nhị , uyển chuyển tránh gây điểm khác nhau nhưng cảm giác đau buồn, nặng nề, cả hai biện pháp tu từ tránh thô tục thiếu lịch sự. này khi sử dụng đều đem Tác dụng: tránh cảm giác đau lại hiệu qủa cao, đặc buồn, nặng nền... biệt trong văn, thơ. c. Củng cố: (3p). - Nói giảm nói tránh có tác dụng gì ? Lấy một số VD có sử dụng nói giảm nói tránh? d. Dặn dò: (2p) - Học thuộc ghi nhớ. - Sưu tầm thêm những bài văn, bài thơ sử dụng biện pháp tu từ nói giảm nói tránh. - Phân tích tác dụng của bp nói giảm nói tránh trong một đoạn văn cụ thể. - Soạn bài: Câu ghép. __________________________________________________ ------------