Bài giảng Bài 2: Cảnh quan nông lâm kết hợp giới thiệu đến bạn đọc nội dung như khái niệm cảnh quan nông lâm kết hợp, vai trò của cảnh quan nông lâm kết hợp, thành phần của cảnh quan nông lâm kết hợp, cấu trúc cảnh quan nông lâm kết hợp.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Bài 2: Cảnh quan nông lâm kết hợp
- 8/19/2008
Bài 2
CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Tr ầ n B ì n h Đ à
Bộ môn Nông lâm kết hợp
Tr ư ờ n g Đ ạ i h ọ c L â m n g h i ệ p
NỘI DUNG
► Khái niệm cảnh quan NLKH
► Vai trò của cảnh quan NLKH
► Thành phần của cảnh quan NLKH
► Cấu trúc của cảnh quan NLKH
► Mối quan hệ giữa các thành phần trong cảnh quan
NLKH
1
- 8/19/2008
KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Mảnh vá
► Mảnh vá là một khoảng không gian trên đó có chứa các đối tượng vật chất
(thực vật, động vật, các vật thể không sống như đất, đá, đường giao thông...)
khác với các khoảng không gian liền kề.
► Các mảnh vá có thể được chia theo các mảnh cấu trúc sinh thái cảnh quan
như sau:
Mảnh vá cấu trúc
Mảnh vá
á chức năng
Mảnh vá tài nguyên
Mảnh vá cư trú
Mảnh vá hành lang
KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Mảnh vá
► Trong cảnh quan nông lâm kết hợp các mảnh vá có thể được phân chia theo
tính chất tồn tại của chúng, gồm:
Mảnh vá vô sinh
Mảnh vá hữu sinh
Mảnh vá văn hóa
2
- 8/19/2008
KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
• Mảnh vá vô sinh: là các mảnh vá chứa các vật chất không sống như các công
trình xây dựng, địa hình, núi đá...
• Mảnh vá hữu sinh: là các mảnh vá chứa các sinh vật sống như thực vật, động
vật, vi sinh vật... Trong mảnh vá hữu sinh có thể có những mảnh vá thuần nhất
về loài, nhưng cũng có những mảnh vá hỗn hợp loài sinh vật.
− Mảnh vá cây rừng: các mảnh vá có thành phần chủ yếu là cây rừng tự nhiên
− Mảnh vá cây trồng: các mảnh vá có thành phần chủ yếu là các cây trồng như mảnh
vá rừng trồng, mảnh vá cây ăn quả, cây công nghiệp, cây lương thực...
− Mảnh vá động vật: các mảnh vá mà thành phầnầ chủ yếu
ế là các loài động vật, có thể
ể
như mảnh vá chim, ong, gia súc, gia cầm...
• Mảnh vá văn hóa: là mảnh vá con người và đặc điểm văn hóa của mỗi cộng
đồng. Đây là mảnh vá có vị trí đặc biệt trong cảnh quan nông lâm kết hợp. Mảnh
vá này có liên hệ chặt chẽ với một số mảnh vá vô sinh, đặc biệt là mảnh vá các
công trình xây dựng.
KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Khái niệm cảnh quan NLKH
“Cảnh quan Nông lâm kết hợp là một bức khảm sinh thái cảnh quan,
được tạo thành bởi sự đa dạng các mảnh vá vô sinh và hữu sinh có
mối quan hệ hữu cơ với nhau, nhờ những tác động và điều khiển của
các nhân tố sinh thái (gồm các nhân tố tự nhiên và nhân tạo), nhằm tạo
ra các sản phẩm đáp ứng nhu cầu về lương thực-thực phẩm, kinh tế,
nhân văn, và môi trường của xã hội loài người”.
3
- 8/19/2008
Cảnh quan nông lâm kết hợp xã Tú Lệ, huyện Mù Căng Chải, tỉnh Yên Bái
Nguồn: http://leductho.vietpc.biz/coppermine
KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
► Đặc điểm riêng biệt của cảnh quan nông lâm kết hợp là tính đa dạng
và tính hỗn hợp của nhiều loại mảnh vá vô sinh và hữu sinh (nhiều
mảnh đốm, hay loang lổ)..
► Cảnh quan thuần rừng và cảnh quan nông nghiệp (nhất là nông nghiệp
chuyên môn hóa, thâm canh hàng hóa) là các cảnh quan có tính thuần
nhất
hất cao
4
- 8/19/2008
Sự biến đổi giữa các cảnh quan
Cảnh quan thuần nông nghiệp Bang Queensland, Úc
5
- 8/19/2008
Cảnh quan nông nghiệp vùng Charente, Pháp
AGRICULTURAL LANDSCAPE NEAR COGNAC, Charente, France. (N 45°42' W 0°17').
Nguồn: www.wecommunic8.com
Cảnh quan thuần nông nghiệp Bang Nam Úc
6
- 8/19/2008
Cảnh quan thuần nông nghiệp Bang Nam Úc
Cảnh quan thuần rừng
7
- 8/19/2008
Cảnh quan kết hợp gồm ruộng lúa nước, ao cá, vườn cây
ăn quả, và cây nông nghiệp hàng năm trên nương rẫy
Cảnh quan kết hợp gồm cây hàng năm trên nương, cây ăn
quả và rừng
8
- 8/19/2008
Cảnh quan kết
hợp gồm cây
nông nghiệp hàng
năm trên nương
xen kẽ trong khu
vực đất rừng,
hoặc rừng ở
đỉnh
VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
► Vai trò kinh tế
ế
► Vai trò môi trường
► Vai trò xã hội, văn hóa
9
- 8/19/2008
VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Vai trò kinh tế
Thể hiện khả năng sản suất đa dạng các sản phẩm đáp ứng nhu cầu sinh
hoạt hàng ngày cũng như các nhu cầu kinh tế của con người.
Đó là:
o lương thực, thực phẩm
o g
gỗ,, củi
o sợi, và
o các sản phẩm khác có tính chất hàng hóa và dịch vụ
VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Vai trò môi trường
o Bảo vệ không gian sống, không gian sản xuất của cảnh quan (hạn chế các
tác hại của thiên tai).
o Tạo không gian đẹp cho mục đích giải trí giúp cải thiện sức khỏe, giảm
căng thẳng (stress) cho con người.
ạ và điều hòa các nguồn
o Tái tạo g tài nguyên,
g y , các nhân tố cơ bản của sự
ự sống
g
như khí hậu, đất, nước, không khí nhằm duy trì khả năng sản xuất lâu bền.
o Bảo vệ và duy trì tính đa dạng sinh học đảm bảo cho quá trình tiến hóa của
sinh vật, và thích ứng với sự biến đổi của khí hậu.
10
- 8/19/2008
VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP
Vai trò xã hội, văn hóa
o Duy trì và phát huy các kiến
ế thức bản địa, tập quán canh tác, sản xuất
ấ
của các cộng đồng dân cư (cả ở vùng đồng bằng và vùng đất dốc).
o Phát huy mối quan hệ gắn bó, gần gũi giữa con người với thiên nhiên,
tạo môi trường để giáo dục con người (đặc biệt là thế hệ trẻ) sống hòa
đồng, gần gũi với thiên nhiên.
o Là môi trường để phát huy các nét văn hóa phi vật chất của các cộng
đồng dân tộc, và tạo dựng các nét văn hóa mới trong cách đối xử giữa
con người và tự nhiên.
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
Gồm:
■ Các thành phần tự nhiên
■ Các thành phần nhân tạo
11
- 8/19/2008
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
Các thành phần tự nhiên
Là các yếu tố cấu thành cảnh quan NLKH xuất phát từ các nhân tố sinh thái
tự nhiên, gồm:
o Khí hậu - thời tiết
o Địa hình
o Đất đai
o Các thảm thực vật tự nhiên
o Các hệ động vật tự nhiên
o Các hệ vi sinh vật
o Một số yếu tố khác: dòng sông, suối, khe nước, thác nước, hồ nước
băng tuyết...
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
o Khí hậu - thời tiết
Đây là thành phần khó xác định và quan sát thấy trong cảnh quan,
nhưng chúng đóng vai trò rất lớn đối với sự hình thành và tồn tại của
một cảnh quan NLKH.
Khí hậu gồm các yếu tố sau:
Ánh sáng
Mưa (nước)
Không khí
Gió
Nhiệt độ
Ẩm độ không khí.
12
- 8/19/2008
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
o Địa hình:
Độ
ộ cao,, độ
ộ dốc,,
hướng dốc, sự phân
cắt...
o Đất đai:
Loại đất, tính chất
vật lý và hóa học đất
(thà h phần
(thành hầ cơ giới,
iới
nhiệt độ đất, không
khí, nước, dinh
dưỡng, pH, độ
mặn...)
Cảnh quan tại Bắc Hà, http://www.terragalleria.com/photo
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
o Các thảm thực vật tự nhiên:
Rừng tự nhiên,
nhiên thảm cây bụi,
bụi trảng cỏ tự nhiên,
nhiên thực vật thủy sinh...
sinh
o Các hệ động vật tự nhiên:
Thú, chim, bò sát, lưỡng cư, động vật thủy sinh, các loài côn
trùng...
o Các hệ vi sinh vật (khó xác định bằng mắt thường):
o Một số
ố yếu
ế tố
ố khác như:
Núi đá (đá vôi, ...), cồn cát, băng tuyết, dòng sông, suối, khe nước,
thác nước, hồ nước (tự nhiên)...
(đặc thù với từng cảnh quan khác nhau)
13
- 8/19/2008
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
Các thành phần nhân tạo
Là các yếu tố cấu thành cảnh quan NLKH thông qua các hoạt động của
con người như:
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
o Cây trồng:
Cây nông nghiệp hàng năm, cây nông nghiệp lâu năm (CĂQ, cây CN),
cây
â rừng,
ừ cây
â hàng
hà rào,
à cây
â cải
ải tạo
t đất...
đất
o Vật nuôi:
Gia súc, gia cầm, lợn, các vật nuôi khác (rắn, ba ba, cá sấu, ...)
o Ruộng, vườn, nương rẫy:
Ruộng bậc thang, bờ tường đá
g
o Con người và văn hóa:
Là một thành phần trong cảnh quan, chịu tác động chung của các yếu tố
vô sinh như khí hậu..., nhưng lại là thành phần trung tâm có tác động tới
toàn thể các thành phần khác trong cảnh quan theo những mục tiêu
nhất định.
14
- 8/19/2008
THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH
o Các công trình xây dựng:
• Đường xá,
xá cầu cống
• Nhà cửa, chuồng trại
• Công trình thủy lợi/cung cấp nước tưới và nước sinh hoạt: ao, hồ, đập
nước nhân tạo, trạm bơm, guồng/xe nước, bể nước, đường ống, kênh
mương, phai đập...
• Hệ thống điện,
điện viễn thông: cột điện,
điện đường dây,
dây trạm biến thế,
thế trạm thu
phát sóng
VÍ DỤ
Các thành phần trong cảnh quan NLKH
có cây ngô nương tại Sơn La
15
- 8/19/2008
Sông, suối
Có vai trò quan
trọng trong việc
2 bên bờ đất đai bảo vệ chống sạt
được tận dụng trồng nở bờ và đất đai ở
tếch, tre/luồng, cỏ phía trên
nuôi cây ăn quả
chăn nuôi, C
Cung ấ
cấp th
thực
và rau phẩm, vật liệu, thức
ăn chăn nuôi – 1
phần nguồn thu
nhập cho HGĐ
Đất, đá và rừng
Đất núi đá thích hợp
với cây ngô nương
Tầng đất dầy và
mầu mỡ Æ rất
tốt cho trồng ngô
16
- 8/19/2008
Ao cá, ruộng lúa là
Ao cá và ruộng
lúa nước thành phần nhân tạo
trong cảnh quan
Nương, rẫy
17
- 8/19/2008
Lúa nương
Cây NN hàng
năm
Sắn
Ngô nương
Tính đa dạng cây
trồng hàng năm
trên nương ở bản
Đậu tương
Văng Lùng
Bông
Vừng Lạc và Hoa hướng dương
Cây lâu
năm
Xoài
Nhãn, vải
Tre/luồng
Tếch
Chuối
18
- 8/19/2008
Vật nuôi
B ê ... ê ... ê ....!
Cỏ voi thơm và ngon lắm!
(Mùa ngô bội thu)
P....p...p..please, help me a hand
Các công trình
xây dựng
Hệ thống
điện cao thế
Nhà ở
Chuồng,
ạ
trại
Cầu treo
Các thành phần nhân tạo trong
cảnh quan
Hệ thống
nước sạch
Đường đi
19
- 8/19/2008
CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH
CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH
Kích cỡ, hình dáng, màu sắc của mảnh vá và cảnh quan NLKH
o Kích thước, hình dạng và màu sắc
ắ của mảnh vá
Các mảnh vá có hình dáng rất đa dạng như dạng hình tròn, dài, vuông, thẳng,
cong... Kích thước của các mảnh vá khác loại hay cùng loại cũng rất đa dạng.
Các mảnh vá có hình dài như đoạn đường, cây cầu, đoạn kênh mương, một
hàng cây...; có hình tròn như một hồ nước, một ụ lô cốt, một trụ cột điện...;
hình vuông, hình chữ nhật như ao cá, mảnh ruộng, mảnh rừng trồng...
Mỗi loại mảnh vá có thể có các màu sắc khác nhau, ví dụ màu của mặt nước
là màu trắng hoặc xanh, màu xanh sẫm của cây rừng, màu vàng của lúa
chín...
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
