Bài giảng Bệnh thiếu vitamin A - ThS. Nguyễn Hoài Phong

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

170
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Bệnh thiếu vitamin A sau đây sẽ trang bị cho các bạn những kiến thức về các biểu hiện thiếu vitamin A ở trẻ em; chỉ định, liều, tác dụng phụ của việc điều trị vitamin A liều tấn công; nội dung chính của chương trình quốc gia phòng chống bệnh thiếu vitamin A.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Bệnh thiếu vitamin A - ThS. Nguyễn Hoài Phong

BỆNH THIẾU VITAMINE A ThS Nguyễn Hoài Phong
MỤC TIÊU HỌC TẬP 1. Phát hiện được các biểu hiện thiếu vitamin A ở trẻ em. 2. Trình bày được chỉ định, liều, tác dụng phụ của việc điều trị vitamine A liều tấn công 3. Kể được 3 nội dung chính của chương trình quốc gia phòng chống bệnh thiếu vitamin A.
NỘI DUNG  Vitamine A : Các dẫn xuất ionone: retinol, retinal (retinaldehyde), retinoic acid và retinyl esters. 1µg retinol = 3,31 IU.  Hoạt tính của vitamin A: 1µg retinol = 12 µg carotene = 24 µg carotenoids khác.  Nhu cầu của trẻ 06 tháng: 400µg retinol, 712 tháng: 500 µg, 13 tuổi: 300µg, 48 tuổi: 400µg, trẻ lớn và người lớn:600900µg.
 Vitamine A nhạy cảm ánh sáng, tan trong mỡ, bền nhiệt, cần mật để hấp thu, gắn với protein đặc hiệu trong huyết tương là RBP (Retinol Binding Protein) và dự trữ ở gan.  Việc nấu nướng, đóng hộp, đông lạnh thực phẩm làm mất lượng nhỏ vitamin A.  Vitamin A bị hủy bởi các chất oxyt hóa và acid.
NGUỒN CUNG CẤP VÀ CHUYỂN HÓA  Nguồn cung cấp:  Động vật: Thịt, trứng, cá, gan: Bơ, sữa: Retinyl ester Retinol tại ruột, Gan :Retinyl palmitate Retinol tự do RBP.(Kẽm)  Thực vật: rau xanh, trái cây vàng, xanh: Provitamin A carotenoids, carotenoid ~ß Carotene. ß Carotene : Hấp thu vào mạch bạch huyết ruột, 2 phân tử retinol. Khi ăn quá nhiều ß Carotene  vàng da (bệnh gan, tiểu đường, suy giáp, thiếu men chuyển provitamin A carotenoids )
Chuyển hóa  Tại ruột vitamine A hòa tan trong chất béo  Hấp thu vào máu nhờ mật; 40% tổ chức; 60% gan.  Từ gan, muốn được sử dụng, retinol phải gắn với RBP. Ở trẻ SDD hoặc suy gan, RBP giảm  Thiếu vitamine A.  Gan dự trữ 90% vitamin A Nồng độ vit A/máu # 3050 µg/dL ở nhũ nhi 30225 µg/dL ở trẻ lớn và người lớn. Dự trữ ở gan : Cạn khi nồng độ vit A/máu
NGUYEÂN NHAÂN THIEÁU VIT A  90% các bà mẹ chưa biết cho con tận hưởng sữa mẹ, vit A trong sữa non cao hơn trong sữa vĩnh viễn.  Trẻ
VAI TRÒ CỦA VITAMIN A 1. Vitamin A và sự phát triển thể chất của trẻ: Vit A giúp trẻ tăng cân nhanh, phát triển chiều cao, tăng chuyển hóa các chất, giúp biệt hóa tế bào. 2. Vitamin A và hệ thống miễn dịch: Vit A ảnh hưởng lên số lượng và chất lượng của tế bào miễn dịch: tế bào lympho T&B, bạch cầu đa nhân trung tính. 3. Vitamin A và lớp thượng bì của da, niêm mạc và mắt: Vit A có vai trò trong việc sừng hóa da, tạo giác mạc, phát triển nhau thai, phát triển và tăng trưởng tinh trùng và hình thành chất nhày.
VAI TRÒ CỦA VITAMIN A 4. Vitamin A và thị giác: quan trọng nhất  Võng mạc có 2 hệ thống nhận cảm ánh sáng: tế bào hình que nhạy cảm với ánh sáng cường độ thấp, tế bào hình nón nhạy cảm với màu sắc và ánh sáng cường độ cao. Retinal gắn với cả 2 sắc tố thị giác: que (Rhodopsin) và nón (Iodopsin). Trong bóng tối, tất cả các transretinal đồng phân hóa thành 11 cis retinal, dạng này kết hợp với opsin để hình thành rhodopsin. Năng lượng từ nguồn ánh sáng biến 11 cisretinal thành trans retinal và sự trao đổi năng lượng này truyền qua thần kinh thị giác đến não gây cảm giác thị giác. 5. Vitamin A thúc đẩy chức năng của tế bào xương:  Giúp phát triển răng và xương
BIỂU HIỆN LÂM SÀNG CỦA THIẾU VIT A Bệnh khô mắt: Phân độ tổn thương ở mắt theo tổ chức y tế thế giới:  XN : Quáng gà  X1A : Khô kết mạc  X1B : Vệt Bitot  X2 : Khô giác mạc  X3A: Loét giác mạc/nhuyễn GM 1/3 diện tích GM  XS : Sẹo giác mạc  XF : Tổn thương đáy mắt
X1A: KHÔ KẾT MẠC X1B:VỆT BITOT TRÊN KẾT MẠ X2: KHÔ GIÁC MẠC X1B (MÔ HẠT TRÊN BỀ MẶT)
X3A: LOÉT/NHUYỄN GIÁC MẠ 1/3 DIỆN TÍCH GÍAC MẠC
XS: SẸO GIÁC MẠC MÙ HOÀN TOÀN
Chậm tăng trưởng: Chậm phát triển thể chất, tâm thần và trạng thái thờ ơ. Thiếu máu gan lách to. Tăng ALNS với giãn rộng khớp sọ. Não úng thủy, liệt thần kinh sọ Giảm sức đề kháng đối với nhiễm trùng: Da khô, bong vảy, tăng sừng hóa dạng nhú trên vùng vai, mông, mặt duỗi của chi. Biểu mô âm đạo cũng bị sừng hóa, dị sản biểu mô đường tiểu gây tiểu mủ và tiểu máu.
CHẨN ĐOÁN  Test với bóng tối  Khám mắt bằng kính hiển vi sinh học để phát hiện khô giác mạc  Khám các mảnh vụn thải ra từ mắt và âm đạo  Đo nồng độ Carotene, Retinol trong máu. Thường Carotene giảm nhanh hơn Retinol.
ĐIỀU TRỊ 1.Tấn công (vùng thiếu vitamin A):  Chỉ định: Thiếu vit A gây khô mắt XN XF Suy dinh dưỡng nặng Nhiễm trùng tái phát ở da, hô hấp, tiết niệu. Trẻ đang mắc các bệnh làm suy giảm miễn dịch: sởi, ho gà, lao.  Liều : Trẻ 1 tuổi: 600.000 UI chia 3 liều vào N1, N2 và N14
NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý KHI ĐIỀU TRỊ VIT A LIỀU CAO  Nhũ nhi sau uống 100.000 g (333.333 UI) vitamin A sẽ tăng vitamin A trong máu  Tăng vitamin trong máu mãn do uống lượng nhiều trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng  Cần phải theo dõi retinyl esters huyết thanh  Nhiều dị tật bẩm sinh có thể xảy ra ở trẻ có mẹ dùng lượng lớn vitamin A điều trị mụn trứng cá.  Với liều tấn công lượng vit A đủ dùng trong 3 tháng. Nếu kèm chế độ ăn giàu vit A sẽ đủ dùng trong 6 tháng  Nếu trẻ có xơ gan, suy gan, viêm gan, dự trữ vit A giảm: