Bài giảng bộ môn Dược lý: Thuốc trợ tim

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

118
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng về "Thuốc trợ tim" giúp người học có thể hiểu được: Đại cương về thuốc trợ tim, thuốc loại glycosid (glycosid trợ tim), nguốn gốc và phân loại các glycosid tim, dược động học, tác dụng và cơ chế tác dụng của Glycosid cường tim, chỉ định của glycosid tim, chế phẩm và liều,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng bộ môn Dược lý: Thuốc trợ tim

Bộ môn dược lý Học viện quân y Thuốc trợ tim Người soạn: Nguyễn Bích Luyện
Thuốc trợ tim. Thuốc trợ tim là những thuốc có tác dụng làm tăng lực co bóp của cơ tim, dùng trong những trường hợp suy tim. Các thuốc chia làm 2 nhóm: Thuốc loại glycosid được chỉ định trong suy tim mạn tính. Thuốc không phải glycosid, dùng trong suy tim cấp tính.
1. Thuốc loại glycosid (glycosid trợ tim) Các loại thuốc này đều có 3 đặc điểm. Tất cả đều có nguồn gốc từ thực vật, có hoạt chất là các glycosid, tác dụng chủ yếu lên tim, là thuốc chữa suy tim. Cấu trúc hóa học gần giống nhau. Có chung một cơ chế tác dụng.
1.1. Nguốn gốc và phân loại các glycosid tim. 1.1.1. Nguồn gốc: Các glycosid cường tim có trong các cây. + Dương địa hoàng: tên khoa học là Digitalis, có 2 loài. D. Purpureae chế phẩm của Glycosid là Digitoxin. D. Lanata chế phẩm của Glycosid là Digoxin.
+ Cây sừng trâu: tên khoa học là Strophantus, có 2 loài. Strophantus kombé, chế phẩm của Glycosid là StrophantinK. Strophantus gratus, chế phẩm của Glycosid là StrophantinG hay Ouabain. + Cây hành biển, cỏ phúc thọ, cây thông thiên.
+ ở Việt Nam có cây trúc đào: tên khoa học là Nerium oleandes, hoạt chất chính là Neriolin. 1.1.2. Phân loại : có 3 loại: + Các Glycosid tác dụng dài: Digitoxin. + Các Glycosid tác dụng trung bình Digoxin. + Các Glycosid tim tác dụng nhanh: Strophantin, Ouabain.
1.2. Dược động học 1.2.1. Hấp thu: + Digitoxin và Digoxin dễ tan trong lipid, không ion hóa, nên được hấp thu tốt qua đường tiêu hóa. + Digitoxin, có tác dụng sau 2 giờ uống thuốc, tác dụng tối đa từ 8 – 12 giờ, kéo dài 2 – 3 ngày sau 1 liều điều trị. + Digoxin, tác dụng điều trị sau 1 giờ, tối đa 6 giờ, kéo dài 24 giờ.
+ Ouabain không hấp thụ qua đường tiêu hóa nên phải tiêm, tác dụng nhanh sau tiêm t/m 7 – 20 phút, kéo dài trong vài giờ. 1.2.2. Phân phối: + Digitoxin rất dễ tan trong lipid, gắn vào Protein huyết tương 90%. + Digoxin gắn 25%. + Ouabain không gắn (0%).
Glycosid tim gắn vào nhiều mô, đặc biệt là tim, thận, gan, phổi, (vì những cơ quan này được tưới máu nhiều). + Glycosid gắn vào tim nhiều hay ít còn phụ thuộc vào lượng Kali trong máu, kali máu cao, Glycosid gắn ít, ngược lại kali máu giảm, Glycosid gắn nhiều vào tim, dễ gây độc.
1.2.3. Chuyển hóa: Digoxin và Digitoxin chuyển hóa chủ yếu ở gan làm giảm tác dụng của thuốc , Ouabain không chuyển hóa.
1.2.4. Thải trừ: + Digoxin và Digitoxin thải trừ qua thận và gan, ở những nơi đó một phần thuốc được tái hấp thu nên làm tăng tích lũy trong cơ thể. Tốc độ thải trừ 7% liều dùng trong một ngày, 40 ngày còn thấy trong nước tiểu. + Digoxin thải trừ 20% liều dùng trong một ngày, một tuần sau còn thấy trong nước tiểu. + Ouabain thải trừ qua thận nhanh dưới dạng còn hoạt tính.
1.3. Tác dụng và cơ chế tác dụng của Glycosid cường tim. 1.3.1. Tác dụng trên tim: + Trên cơ thể bình thường, Glycosid tim ít tác dụng. + Trên tim bệnh lý, các Glycosid tác dụng rất rõ rệt:
a. Tác dụng trên tâm thu: Các Glycosid làm: Tăng lực co bóp của cơ tim trong thì tâm thu: co bóp mạnh, nhanh, rút ngắn thời gian tâm thu. Tăng thể tích tâm thu (tăng cung lượng tim). Tăng lưu lượng tim.
Giảm lương máu tồn đọng ở buồng tim, giảm áp lực tĩnh mạch, giảm ứ trệ tuần hoàn, giảm phù. Giảm mức tiêu thụ oxy và tiêu thụ năng lượng.
b. Tác dụng trên trương lực: Tăng trương lực cơ tim. Giảm kích thước khi tim giãn. (so sánh hình ảnh X.quang trước và sau khi dùng glycosid, bóng tim thu hẹp lại, bờ tim rõ hơn). c. Tác dụng trên thì tâm trương: Do tim đập mạnh, cung lượng tim tăng, máu vào động mạch vành nhiều hơn.
d. Tác dụng trên thần kinh tim: Làm giảm hoạt tính của các nút thần kinh tự động, chậm dẫn truyền xung động, tim có điều kiện lọc các xung động bất thường, làm tim đập đều. Tóm lại: Glycosid tim làm cho tim đập : Mạnh Chậm Đều. Tác dụng này là đặc hiệu, vì vậy các lycosid tim trở thành thuốc có hiệu lực duy nhất trong bệnh suy tim.
e. Tác dụng trên tính hưng phấn cơ tim: Khi quá liều làm cơ tim dễ bị kích thích – loạn nhịp, ngoại tâm thu thất. 1.3.2. Cơ chế tác dụng của Glycosid tim. + ức chế ATPase màng. + Kích thích các bơm calci của túi, tăng thu hồi calci khi kích thích sẽ tăng giải phóng calci tự do.
+ Tăng nhập Ca++ vào tế bào cơ tim, lam co rút sợi cơ, ức chế ATPaza vận chuyển (Na+. K+ ATPaza) không choNa+ từ trong ra ngoài và K+ từ ngoài vào trong ở giai đoạn tái cực màng làm cơ tim co bóp mạnh. + Liều cao (độc) gây thừa Ca++, Na+, thiếu K+ làm tăng tính hưng phấn và loạn nhịp tim. + Glycosid tim (thông qua vai trò của ion calci) làm tăng đồng hóa năng lượng ATP, tăng dự trữ glycogen, tăng tổng hợp protein và men.
1.3.3. Các tác dụng ngoài tim. Gan nhỏ lại do thuốc làm áp lực tĩnh mạch. Lợi niệu. Tiêu hóa: tăng nhu động ruột. Thần kinh: tăng oxy não, tăng tuần hoàn, giảm bớt sự kích thích của trung vận mạch trong suy tim.
1.4. Chỉ định của Glycosid tim: Suy tim cấp do: choáng, phù phổi cấp, viêm cơ tim: Ouabain, Strophantin. Suy tim mãn do tổn thương van tim, giãn tâm thất: Digoxin, Digitoxin. Suy tim nhịp nhanh. Phòng suy tim trong nhiễm trùng nhiễm độc: Strophantin, Digoxin. Các rối loạn nhịp tim, rung nhĩ, nhịp nhanh trên thất loạn nhịp: Digoxin, Digitoxin.