Bài giảng Cạm bẫy trong siêu âm Doppler động mạch cảnh đốt sống - BS. Nguyễn Quang Trọng

Chia sẻ: Quenchua2 Quenchua2 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:58

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng với nội dung: siêu âm Doppler động mạch cảnh – sống, khám nghiệm thường làm; cạm bẫy mà nếu ta vướng vào nó có thể làm thay đổi hoàn toàn kết quả chẩn đoán; nhận biết cạm bẫy và giải pháp khắc phục; chẩn đoán là tắc mạch trong khi mạch máu chỉ hẹp nặng, mạch máu nằm sâu, không có tín hiệu Doppler, có thể làm là tắc mạch...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Cạm bẫy trong siêu âm Doppler động mạch cảnh đốt sống - BS. Nguyễn Quang Trọng

CẠM BẪY TRONG SIÊU ÂM DOPPLER ĐỘNG MẠCH CẢNH – ĐỐT SỐNG Bs. NGUYỄN QUANG TRỌNG Hội Nghị Siêu Âm Toàn Quốc lần thứ 03 Hà Nội, 11-12/01/2019 “Người ta chỉ thấy những gì người ta được chuẩn bị để thấy" Ralph Waldo Emerson 23/01/2019 1
NỘI DUNG • Mục tiêu. • Cạm bẫy – Giải pháp 1. • Cạm bẫy – Giải pháp 2. • Cạm bẫy – Giải pháp 3. • Cạm bẫy – Giải pháp 4. • Cạm bẫy – Giải pháp 5. • Cạm bẫy – Giải pháp 6. • Cạm bẫy – Giải pháp 7. • Cạm bẫy – Giải pháp 8. • Cạm bẫy – Giải pháp 9. • Kết luận. 23/01/2019 2
MỤC TIÊU • Siêu âm Doppler động mạch cảnh – sống: khám nghiệm thường làm. • Kết quả: Phụ thuộc vào người làm siêu âm (operator-dependent). • Trong thực hành siêu âm, có nhiều cạm bẫy mà nếu ta vướng vào nó có thể làm thay đổi hoàn toàn kết quả chẩn đoán. • Nhận biết cạm bẫy và giải pháp khắc phục: Đó là mục tiêu của bài trình bày này. 23/01/2019 3
CẠM BẪY 01 • Chẩn đoán là tắc mạch trong khi mạch máu chỉ hẹp nặng. • Ý nghĩa: – Tắc mạch, hẹp rất nặng : không còn chỉ định mổ cắt bỏ nội mạc (carotid endarterectomy - CEA) hoặc đặt giá đỡ (carotid artery stenting - CAS). – Hẹp nặng: có thể có chỉ định mổ cắt bỏ nội mạc hoặc đặt giá đỡ. 23/01/2019 4
23/01/2019 23-Jan-19 5 5
GIẢI PHÁP 01 • Cần phải giảm thang vận tốc màu (color velocity scale) xuống thật thấp (≤ 15 cm/s với động mạch cảnh) (bằng cách giảm PRF) để bắt được tín hiệu của dòng chảy vận tốc thấp. 23/01/2019 6
CẠM BẪY 02 • Chẩn đoán là tắc mạch hoặc hẹp mạch trong khi mạch máu hoàn toàn bình thường. • Yếu tố thuận lợi: cạm bẫy này thường gặp khi mạch máu nằm hơi sâu (> 2 cm) khi ta khảo sát với đầu dò linear 12 MHz. • Có thể gặp với động mạch cảnh trong (internal carotid artery-ICA), thường gặp với động mạch đốt sống (vertebral artery-VA). 23/01/2019 7
Tín hiệu màu rất kém ở đoạn mạch máu nằm sâu > 2 cm → Khi cho góc Doppler lớn hơn (nhưng không bằng 90 độ) thì tín hiệu màu tốt hơn). 23/01/2019 8
GIẢI PHÁP 2.1 • Phân tích: Nhược điểm của đầu dò linear là Doppler màu kém nhạy khi các cấu trúc mạch máu nằm sâu. • Chỉnh hộp màu sao cho góc Doppler lớn hơn (nhưng không bằng 90 độ): góc Doppler lớn hơn, vận tốc trung bình của dòng chảy cao hơn, màu sẽ nhạy hơn. 23/01/2019 9
Ta không thấy tín hiệu màu ở đoạn mạch máu nằm sâu > 2 cm → Tắc mạch (occlusion) ? Khi thay đổi hướng khảo sát, ICA nằm nông hơn (chỉ > 1 cm độ 23/01/2019 10 sâu – mũi tên): thấy rất rõ tín hiệu mày trong lòng mạch ! 10 23/01/2019
GIẢI PHÁP 2.2 • Phân tích: Nhược điểm của đầu dò linear là Doppler màu kém nhạy khi các cấu trúc mạch máu nằm sâu (2D: Frq = 12 MHz (8-15 MHz), Doppler màu = 5 MHz (5-10 MHz), Doppler xung 5 MHz (5-8.3 MHz). • Thay đổi hướng tiếp cận cấu trúc cần khảo sát sao cho cấu trúc này nằm nông hơn. 23/01/2019 11
23/01/2019 12
Động mạch đốt sống nằm ở độ sâu > 2 cm, không thấy tín hiệu Doppler màu! 23/01/2019 Doppler xung hoàn toàn bình thường. 13
GIẢI PHÁP 2.3 • Phân tích: Doppler màu nhận biết vận tốc trung bình của dòng chảy, mang tính “định tính”, trong khi Doppler xung nhận biết vận tốc tuyệt đối của dòng chảy, mang tính “định lượng”. • Tín hiệu Doppler xung sẽ nhạy hơn Doppler màu. 23/01/2019 14
Occlusion? Chuyển từ đầu dò linear sang đầu dò convex: thấy rõ tín hiệu Doppler 23/01/2019 màu và xung! 15
Occlusion? 23/01/2019 16
23/01/2019 17
GIẢI PHÁP 2.4 • Phân tích: Với đầu dò linear (12 MHz- mode 2D) thì độ sâu khoảng 3 cm trở đi, hầu như ta không thể bắt được tín hiệu Doppler màu cũng như Doppler xung. • Khi dùng đầu dò convex (4 MHz - mode 2D). Nhờ tần số đầu dò trong mode Doppler thấp hơn so với đầu dò linear, độ nhạy tốt hơn, ta bắt được phổ Doppler. • Khi mạch máu nằm sâu, nếu không lấy được tín hiệu Doppler màu và xung trên đầu dò linear, thì việc chuyển sang đầu dò convex là cần thiết (cho dù độ phân giải trên 2D sẽ kém hơn). 23/01/2019 18
TÓM TẮT GIẢI PHÁP 2 • Cạm bẫy: mạch máu nằm sâu, không có tín hiệu Doppler, có thể lầm là tắc mạch. • Giải pháp: – Chỉnh hộp màu sao cho có góc Doppler lớn hơn (nhưng không bằng 90 độ). – Thay đổi hướng tiếp cận cho mạch máu nằm nông hơn. – Không có tín hiệu Doppler màu thì chuyển sang dùng Doppler xung. – Không có tín hiệu Doppler màu và Doppler xung thì chuyển sang dùng đầu dò convex. 23/01/2019 19
CẠM BẪY 03 • Để chẩn đoán mạch máu bị tắc hoàn toàn ta cần phải giảm thang tốc độ màu xuống thấp, lúc này thường xuất hiện ảnh giả do chuyển động (flash artifacts). • Nhận biết: ảnh giả là vì màu xuất hiện cả ở trong và ngoài lòng mạch, màu trám không đều. 23/01/2019 20