Bài giảng Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề

Chia sẻ: Thị Huyền | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:77

Thêm vào BST

Báo xấu

127
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề với mục tiêu giúp học viên trình bày và thống nhất được một số khái niệm, thuật ngữ có liên quan (vấn đề, tình huống, tình huống có vấn đề, dạy học nêu vấn đề, dạy học dựa trên giải quyết vấn đề);... Mời các bạn cùng tìm hiểu và tham khảo nội dung thông tin tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề

Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề Quảng Nam, tháng 7 & 8 năm 2012
CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH Khái niệm Ưu điểm, hạn chế Quy trình Kỹ năng cần có Lập kế hoạch Thực hành Kế hoạch nhân rộng
Hoạt động 1: Các khái niệm Mục tiêu: Sau khi hoàn thành hoạt động này, học viên: 1. Trình bày và thống nhất được một số khái niệm, thuật ngữ có liên quan (vấn đề, tình huống, t ìn h h u ốn g c ó v ấn đ ề, d ạy h ọc n ê u v ấn đ ề , d ạy h ọc d ựa t rê n g iải q u y ết v ấn đ ề); 2. Nắm được bản chất của phương pháp dạy học dựa trên giải quyết vấn đề.
MỘT SỐ KHÁI NIỆM “Điều “Điềucần cầnđược đượcxemxemxét, xét, nghiên nghiêncứu, cứu,giải giảiquyết” quyết” DẠY HỌC VẤN ĐỀ NÊU VẤN ĐỀ “Sự “Câu “Sự diễn hỏi diễn biến hay một biến của điều của tình gìgìđó tình hình chứa hình (tổng đựng (tổng thể sự thể “Câu những hỏi sự hay kiện, mộthiện điềutượng đó có chứa quan đựng hệ sự với nghi những ngờ, nghi ngờ, sự không kiện, không hiệnchắc tượng chắc chắn, có khó quan chắn, gian, khăn hệ khó khăn với nhau, được nhau, diễn đưa diễnra ra rađểtrong thảo trong một mộtluậnkhônghay không tìm gian, thời kiếm thời được gian nào đưa đó, ra cho để thảo thấy mộtluậntình haytrạngtìm kiếm hoặc “Là giải gian “Là tìnhnàohuống pháp” tình đó, cho huống mà trong màthấy trong một mối mốitìnhquan trạng quan hệ với hệhoặc với giải xu thế pháp” phát triển của sự vật), về mặt cần chủ xu chủthếthể hành thểphát hành động, triểnđộng, nảy của nảy sinh sự vật), sinh vềmâu mâu thuẫn mặtthuẫn cần phải giữa đối một phó”bên phải giữa đối mộtphó” bên chủ chủ thể thể có có nhu nhu cầu cầu giải giải “Là quyết “Là toàn quyết tình toàn bộ những huống tìnhbộhuống những đó hoạt với đóhoạt động một với động bên một bên như tổ những nhưnhững chức tổ chứctritri TÌNH HUỐNG tình huống cócóvấn thức, tình thức, kỹkỹ năng huống năng vàvà đề, vấn phương đề, phươngbiểu biểuđạtpháp đạt pháp vấn hiện vấn đề đềvà hiện cóvà có chỉ của chỉ ra củachủra cho chủ thể cho HS thểHS sự chưa chưa giúp sự đủ đủđể giúp đỡ đểđỡ cần giải thiết quyết.” cần giải khi giải thiết khi giải quyết.” quyết quyết vấn vấn đề, đề,dựakiểm kiểm tra cách tra giải giải cáchquyết giảiquyết quyết đó đó “Là và “Là dạy cuốidạy học cùng học chỉ dựa trên đạotrên quá giảitrình quyết hệ vấn đề thống vấn đề và cuối thực tiễn cùng có liênchỉquanđạo đền quá người trình hệ họcthống và hóa hóa kiến thực tiễn thức kiến có thức và liên củng vàquancủngđền cố cố kiến người kiến thứchọcthu thức và thu thuộc được.” thuộc phạm vi nội dung phạm vi nội dung học tập đã đượchọc tập đã được DẠY HỌC được.” qui TÌNH HUỐNG qui địnhtrong định trong‘chuẩn ‘chuẩnkiến kiếnthức.” thức.” DỰA TRÊN CÓ VẤN ĐỀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
KHÁI NIỆM  Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề là phương pháp dạy học theo định hướng lấy học sinh làm trung tâm. Trong đó học sinh học về các chủ đề thông qua các vấn đề có trong thực tiễn và liên quan tới nội dung môn học. Làm việc theo nhóm, học sinh xác định những điều đã biết, những điều cần biết, và làm thế nào để có được những thông tin cần biết trong việc giải quyết vấn đề. (Answers.com)  Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề là dạy học dựa trên các vấn đề thực tiễn có liên quan đến người học và liên quan đến nội dung học tập đã được quy định trong “chuẩn kiến thức, kỹ năng”. Trên cơ sở đó, người học tự chiếm lĩnh tri thức và phát triển các năng lực như lập kế hoạch, tự định hướng học tập, hợp tác, các kỹ năng tư duy bậc cao, kỹ năng sống. (PGS.TS Nguyễn Văn Khôi)
DẠY HỌC DỰA TRÊN GQVĐ Khởi THỰC TIỄN đầu G.Q TÌM HIỂU NỘI DUNG MÔN HỌC HAY LIÊN MÔN dụng Vận VẤN ĐỀ KK u đầ ởi Kh
GIÁ TRỊ CỦA PBL  Thuộc nhóm phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm  Gắn nội dung môn học với thực tiễn  Kích thích hứng thú học tập của học sinh  Rèn luyện khả năng tự định hướng, tự học cho học sinh  Phát triển tư duy phê phán, kỹ năng giải quyết vấn đề, ra quyết định  Thúc đẩy làm việc hợp tác, phát triển kỹ năng sống
Ví dụ: Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề Bài Ôn dịch, thuốc lá (Ngữ văn 8): * Giới thiệu bài mới (-> nêu tình huống): Hiện nay hầu như ở bất kỳ nơi nào cũng có bản khuyến cáo hoặc lời đề nghị: “Cấm hút thuốc lá”. Thế nhưng hằng ngày vẫn nhan nhãn những người không làm đúng như thế: Ở nhà sau bữa cơm, bố thường ngồi hút thuốc lá; trong quán café, nhiều người tụ tập tán chuyện với điếu thuốc lá phì phèo trên môi; rồi đến trường có những bạn trốn vào nhà vệ sinh để hút thuốc lá; … Vì sao phải “Cấm hút thuốc lá”? Và làm thế nào để những người quanh em nhận thức đầy đủ hơn về vấn đề này?
Ví dụ: Dạy học nêu vấn đề Bài Kiều ở lầu Ngưng Bích (Ngữ văn 9): Sau khi hướng dẫn HS tìm hiểu nỗi nhớ Kim Trọng rồi đến nỗi nhớ cha mẹ trong tâm trạng Thúy Kiều lúc ở lầu Ngưng Bích, GV có thể nêu vấn đề: Phải chăng đại thi hào Nguyễn Du mặc nhiên cho nàng Kiều coi trọng người yêu hơn đấng sinh thành?
Phân biệt hai phương pháp dạy học Dạy học nêu vấn Dạy học dựa trên đề là PPDH trong giải quyết vấn đề đó HS Tham gia là dạy và học dựa một cách có hệ thống trên giải quyết vấn vào quá trình giải đề thực tiễn có liên quyết các vấn đề và quan đến người học các bài toán có vấn và nội dung học tập đề được xây dựng được quy định trong theo nội dung tài “chuẩn kiến thức, liệu học trong kỹ năng”. chương trình.
Phân biệt hai phương pháp dạy học Dạy học dựa trên giải quyết vấn đề Dạy học Vấn đề nằm trong nêu vấn đề thực tiễn đời sống có Vấn đề nằm trong liên quan đến bài học, bài học => vận dụng bản thân=>Tìm hiểu kiến thức trong bài bài học, vận dụng học để giải quyết. kiến thức trong bài Vấn đề có thể nêu học và vốn sống trước, trong và sau thực tế để giải quyết. khi tìm hiểu bài học. Vấn đề nêu ngay từ đầu tiết học/đầu hoạt động.
Giải lao (15 phút)
Hoạt động 2: Ưu điểm, hạn chế của dạy học dựa trên giải quyết vấn đề Mục tiêu Sau khi hoàn thành hoạt động này, học viên: 1. Trình bày được các ưu điểm, hạn chế của phương pháp dạy học dựa trên giải quyết vấn đề; 2. Dự kiến được những thuận lợi, khó khăn và cách khắc phục khi vận dụng phương pháp dạy học dựa trên giải quyết vấn đề.
1. Các tình huống có vấn đề * Tình huống 1: Bài Yêu thương con người (GDCD 7): Cuộc sống luôn có những con người tốt, làm việc tốt vì đồng bào, đồng loại. Hằng ngày họ đi quyên góp từng đồng tiền, từng tấm áo, từng lon gạo trợ giúp người nghèo khổ; xả thân cứu người đuối nước; truy bắt bọn cướp để bảo vệ sự bình yên cho xóm làng; … Nhưng cũng có không ít người vì ích kỷ cá nhân mà sẵn sàng hành động một cách vô tâm, tàn nhẫn:Hờ hững trước một cụ già neo đơn, bệnh tật; cướp giật tài sản của người đi đường; ra tay sát hại người mình không ưa thích, kể cả những người thân thích, … Để cho cuộc sống ngày càng văn minh hơn, và mối quan hệ giữa con người với con người ngày càng tốt đẹp hơn, nhân hậu hơn thì trước tiên bản thân em và các bạn phải làm gì?
* Tình huống 2: Hoạt động ngoài giờ lên lớp môn Địa lý: TÌM HIỂU VỀ VẤN ĐỀ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC Ở ĐỊA PHƯƠNG
Trên đây là hai tình huống của dạy học dựa trên giải quyết vấn đề của hai môn học khác nhau. Theo anh/chị: - Trong phương pháp dạy học này, GV và HS có những hoạt động nào? - Từ đó cho biết các ưu điểm, hạn chế và cách khắc phục khi vận dụng phương pháp dạy học dựa trên giải quyết vấn đề. * Phân công thảo luận: - Nhóm 1,2,3: Tình huống 1 - Nhóm 4,5: Tình huống 2 (Thời gian: 20 phút)
2. Công việc của giáo viên và học sinh GIÁO VIÊN 1. Hình thành nhóm 2. Giới thiệu tình huống HỌC SINH chứa đựng vấn đề; 1. Xác định rõ vấn đề giới thiệu vấn đề; 2. Đề xuất ý tưởng, giải 3. Thúc đẩy các nhóm; pháp; xác định những 4. Phản hồi kết quả kiến thức đã biết, chưa hoạt động nhóm; biết để giải quyết vấnđề 5. Sử dụng các câu hỏi 3. Tự nghiên cứu, tìm để định hướng các hoạt Hiểu các thông tin chưa động của học sinh biết và đưa ra các gợi ý 4. Kiểm nghiệm giả nếu cần thuyết, giải pháp 5. Trình bày kết quả giải quyết vấn đề
(Phụ lục 2, tr. 25-26) 3. Hoàn thiện phiếu thông tin Phân tích một số ưu điểm, hạn chế nổi bật và thảo luận, đề xuất cách khắc phục cũng như những điểm cần lưu ý khi vận dụng phương pháp dạy học dựa trên giải quyết vấn đề. (Thời gian: 20 phút)
=> Ưu điểm của dạy học dựa trên giải quyết vấn đề 1. Thuộc nhóm phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm 2. Gắn nội dung môn học với thực tiễn 3. Kích thích hứng thú học tập của học sinh 4. Rèn luyện khả năng tự định hướng, tự học cho học sinh 5. Phát triển tư duy phê phán, kỹ năng giải quyết vấn đề, ra quyết định 6. Thúc đẩy làm việc hợp tác, phát triển kỹ năng sống
=> Khuyết điểm và hướng khắc phục của dạy học dựa trên giải quyết vấn đề 1. HS: - Có thể không làm đúng những điều GV muốn (tinh thần, thái độ, phương pháp làm việc,…) -> quản lý, giúp đỡ, thuyết phục - Không đủ khả năng khám phá hết yêu cầu của bài học/hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp hoặc đi sai hướng giải quyết vấn đề -> không cầu toàn, theo dõi, chấn chỉnh kịp thời 2. GV: - Khó khăn khi chọn vấn đề phù hợp -> Đối chiếu nội dung, yêu cầu bài học với thực tế; cách xây dựng tình huống có vấn đề - Tốn thời gian để lập kế hoạch và thực hiện dạy học dựa trên giải quyết vấn đề -> Quy trình thực hiện