Bài giảng Đột quỵ do thuyên tắc mỡ và khí

Chia sẻ: ViNobinu2711 ViNobinu2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Đột quỵ do thuyên tắc mỡ và khí trình bày các nội dung chính sau: Thuyên tắc mỡ – dịch tễ, thuyên tắc mỡ – căn nguyên, cơ chế bệnh sinh, thuyên tắc mỡ – lâm sàng, thuyên tắc khí, thuyên tắc khí – bệnh sinh,... Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết bài giảng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Đột quỵ do thuyên tắc mỡ và khí

ĐỘT QUỴ DO THUYÊN TẮC MỠ VÀ KHÍ Nguyễn Bá Thắng
CA LÂM SÀNG 1 BN nữ, 18 tuổi, không ghi nhận tiền sử bệnh lý gì Nhậpviện vì gãy kín không biến chứng xương chày trái do tai nạn xe hơi Chân trái đã được bất động Ghinhận vết bầm chéo qua vùng cổ trái, khả năng do dây an toàn Không có dấu chứng của chấn thương đầu BN hoàn toàn tỉnh táo, hô hấp và tuần hoàn ổn định Parizel PM et al, Stroke. 2001;32:2942-2944.
CA LÂM SÀNG 1 Sáng hôm sau, 21 giờ sau tai nạn, ý thức BN đột ngột xấu đi BN bứt rứt, lẫn lộn, không đáp ứng với lời nói Có các cơn xúc cảm, lúc thì khóc la, lúc nói những từ khó hiểu Kèm thở nhanh và tim nhanh Không ghi nhận dấu thần kinh khu trú Không ghi nhận tiền sử rối loạn lo âu, chuyển dạng Parizel PM et al, Stroke. 2001;32:2942-2944.
CA LÂM SÀNG 1 Sàng lọc độc chất không ghi nhận thuốc gây nghiện PaO2 78 mmHg, PaCO2 33 mmHg (FiO2 21%) Duplex ĐM vùng cổ tìm bóc tách ĐM không thấy bất thường CT scan não bình thường 48 giờ sau tai nạn, MRI não được thực hiện T1W bình thường, không ghi nhận bóc tách hoặc tắc ĐM T2W và DWI ghi nhận sang thương nốt và chấm ở chất trắng dưới vỏ, TTBBD, nhân xám (đồi thị, nhân nền) Parizel PM et al, Stroke. 2001;32:2942-2944.
CA LS 1 - MRI 48 GIỜ
CA LẦM SÀNG 1 BN được chẩn đoán thuyên tắc mỡ Ngày 3 sau NV: ghi nhận các chấm ban xuất huyết (petechiae) ở trước ngực và nách, ghi nhận liệt VII phải kiểu TW Từ ngày 4, bệnh nhân cải thiện dần Ngày 7 tỉnh hoàn toàn, khám TK bình thường MRIsau 4 tuần giảm tổn thương đáng kể, không còn bất thường trên DWI Parizel PM et al, Stroke. 2001;32:2942-2944.
CA LÂM SÀNG 1 – MRI SAU 4 TUẦN
THUYÊN TẮC MỠ – DỊCH TỄ FES: hội chứng thuyên tắc mỡ Là biểu hiện lâm sàng của thuyên tắc mỡ, gây đáp ứng viêm hệ thống Chủ yếu xảy ra ở hệ thống vi mạch của da, phổi, và não Biểu hiện chính ở da, hô hấp, và thần kinh Hầu như mọi ca gãy xương dài đều có thuyên tắc mỡ SA tim TQ cho thấy: khoảng >90% ca thấy thuyên tắc mỡ Vi cầu mỡ lưu thông thấy trong máu ở 60-95% ca Tỉ lệ FES không cao, khoảng 0,5-11% các trường hợp Gảy xương đùi > xương chày; Gày nhiều xương > một xương Phẫu thuật sớm giàm nguy cơ FES Treatment-Related Stroke, ed. Alexander Tsiskaridze, Arne Lindgren and Adnan Qureshi. Published by Cambridge University Press. © Cambridge University Press 2016.
THUYÊN TẮC MỠ – CĂN NGUYÊN Chấn thương Không chấn thương Treatment-Related Stroke, ed. Alexander Tsiskaridze, Arne Lindgren and Adnan Qureshi. Published by Cambridge University Press. © Cambridge University Press 2016.
CƠ CHẾ BỆNH SINH Thuyên tắc phổi: mỡ vào xoang TM nội tuỷ sau đó về tuần hoàn phổi Cơ chế thuyên tắc mỡ hệ thống chưa được hiểu chắc chắn Lý thuyết cơ học: Mỡ về tim phải rồi được đẩy lên phổi Xâm nhập tuần hoàn hệ thống qua PFO hoặc thông nối động – tĩnh mạch trong phổi Lý thuyết hoá học: Khi chấn thương, thiếu oxy, hoặc tụt HA, có sự thay đổi hoạt động hormone làm tăng hoạt tính LIPOPROTEIN LIPASE Ly giải mỡ nội mạch, phóng thích FFAs FFAs gây độc cho tế bảo phổi, kết hợp với tiểu cầu làm tắc các ĐM nhỏ Treatment-Related Stroke, ed. Alexander Tsiskaridze, Arne Lindgren and Adnan Qureshi. Published by Cambridge University Press. © Cambridge University Press 2016.
THUYÊN TẮC MỠ – LÂM SÀNG Xảy ra 12-72 giờ sau chấn thương hoặc phẫu thuật Tam chứng kinh điển của FES Hô hấp: khó thở, thở nhanh, thiếu oxy, xanh tím; 10% có ARDS Biểu hiện da: 20-50% ca, ban chấm xuất huyết , thường ở phần trên trước cơ thể (chi trên, trước ngực, niêm mạc miệng, kết mạc) Triệu chứng thần kinh: 56-100% ca, chủ yếu là encephalopathy Biểu hiện thần kinh: thay đổi và không đặc hiệu Nhức đầu, co giật, lơ mơ, ngủ gà, sảng, ảo giác, hôn mê Dấu thần kinh khu trú Có thể xảy ra khi không có biểu hiện phổi và da Cần nghĩ đến FES ở mọi bệnh nhân sau chấn thương xuất hiện rối loan ý thức hoặc hôn mê
THUYÊN TẮC MỠ – CHẨN ĐOÁN Tiêu chuẩn Gurd: Ít nhất hai TC chính, hoặc Một TC chính và 4 tiêu chuẩn phụ với Fat macroglobulinemia
CFES – HÌNH ẢNH HỌC CT não hầu hết bình thường, Một số ít thấy phù lan toả, nhiều vùng giảm đậm độ chất trắng, hoặc xuất huyết MRI não: là hình ảnh được lựa chọn DWI thấy tổn thương sớm, Kế tiếp là FLAIR và T2W Tổn thương nhỏ nhiều ổ chất trắng, như “bầu trời sao” TTBBD, chat trắng dưới vỏ, thể chai, đồi thị, than não, tiểu não
TYPE 1: STARFIELD – VÙNG XA, RANH GIỚI, TTBBD, CHẤT XÁM SÂU
TYPE 2A, 2B: PHÙ CYTOTOXIC VÀ VASOGENIC
TYPE 2C: XH CHẤT TRẮNG, SỚM VÀ KÉO DÀI
THUYÊN TẮC MỠ – ĐIỀU TRỊ Không có điều trị chuyên biệt cho CFES Chủ yếu là nâng đỡ và dự phòng Điều chỉnh thiếu oxy và hạ HA Albumin được cho là có thể gắn FFA, giảm phản ứng viêm Dextran-40 giảm kết dính tiểu cầu, cải thiện giảm TC và giảm kết tập Điều chỉnh nguy ngập hô hấp, đôi khi cần thở máy Steroid có vài nghiên cứu nhỏ ghi nhận có thể phòng ngừa xuất hiện FES sau chấn thương
CA LÂM SÀNG 2 Bệnh nhân nữ 71 tuổi, TC THA, ĐTĐ Nhập viện vì u túi mật và sau đó được phẫu thuật cắt túi mật toàn bộ, diễn tiến sau mổ ổn định Ngày thứ 7 hậu phẫu, bệnh nhân đang ngồi ghế, được chích kháng sinh qua đường tĩnh mạch trung tâm, ở tư thế ngồi Ngay sau khi chích thuốc, BN xuất hiện đột ngột khó thở, vã mồ hôi rồi mất ý thức Khám thấy lơ mơ nặng, liệt hoàn toàn nửa người trái với BBK trái (NIHSS 18 điểm) Chụp CT não khẩn Ann Indian Acad Neurol. 2014 Jan-Mar; 17(1): 89–91.
CA LÂM SÀNG 2
CA LÂM SÀNG 2 Chẩn đoán có khả năng thuyên tắc khí nặng TEE không thấy PFO Xử trí: Lấy bỏ đường truyền TM trung tâm Tư thế Trendelenburg Oxy 100%, IV methylpred, nâng đỡ CT kiểm tra sau 12 giờ, 4 ngày Lý giải: khí ngược dòng vào TM não khi ở tư thế ngồi