Bài giảng môn học Máy điện

ƯỜ

Ẳ

Ệ

TR

NG CAO Đ NG CÔNG NGH  VÀ KINH

Ế Ả

Ộ

T  B O L C

MÔN H CỌ

MÁY ĐI NỆ

Ọ Ậ Ệ B C TRUNG H C CHUYÊN NGHI P

ớ

ọ

ệ

Gi i thi u môn h c

Chương 1: Mở đầu

Chương 2: Máy biến áp

Chương 3: Máy điện không đồng bộ

Chương 4: Máy điện đồng bộ

Chương 5: Máy điện một chiều

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

Ệ Ề Ế 1.1. KHÁI NI M CHUNG V  MÁY BI N ÁP

ị

1.1.1. Đ nh nghĩa

ế

ừ

ả ứ

ừ

ể ế ề ở ệ

ệ ệ

ệ

ổ

ố

ộ

ệ

ộ

ố ớ ầ

ề ở ệ

ố

ổ

ệ ế ị ệ     Máy bi n áp là thi t b  đi n t  tĩnh, làm vi c  theo nguyên lý c m  ng đi n t , dùng đ  bi n   đi n  đ i m t h  th ng dòng đi n xoay chi u  ệ áp này thành m t h  th ng dòng đi n xoay  chi u

đi n áp khác, v i t n s  không thay đ i.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

Ề Ế

ÁP Ệ

1.1. KHÁI NI M CHUNG V  MÁY BI N ÁP

ạ ượ

ị

1.1.2. Các đ i l

ứ ng đ nh m c ứ ị

ấ

ượ

ng (công su t đ nh m c) Sđm (VA hay

1. Dung l kVA)

ơ ấ

ứ

ệ

ị 2. Đi n áp dây s  c p đ nh m c U1đm (V, kV)

ứ ấ

ứ

ệ

ị 3. Đi n áp dây th  c p đ nh m c U2đm (V hay kV)

ệ

ứ

ơ ấ ứ

ứ ấ

ố ớ

ộ

ị 4. Dòng đi n dây s  c p đ nh m c I1đm (A hay kA)  ị và th  c p đ nh m c I2đm  Đ i v i MBA m t pha:

ố ớ

Đ i v i MBA ba pha:

ố ị

ứ

ầ

5. T n s  đ nh m c fđm(Hz)

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

Ế

ÁP Ệ

Ề 1.1. KHÁI NI M CHUNG V  MÁY BI N ÁP

ụ

ế

ủ

1.1.3. Công d ng c a máy bi n áp

ườ

ầ

ng dây và gi m  ế

ệ ố ườ

Thi t b  đ  tăng đi n áp đ u đ ọ  cu i đ

ả ng dây g i là máy bi n áp

ế ị ể ở ệ đi n áp

Ả

Ế

BÀI Gi NG LÝ THUY T

Ọ

Ệ

MÔN H C: MÁY ĐI N

ƯƠ

Ế

CH

NG 1: MÁY BI N ÁP

ươ

Ế

Ch

ng I: MÁY BI N ÁP

ệ 1.1 Khái ni m chung

ấ ạ ế 1.2 C u t o máy bi n áp

ệ ủ ế 1.3 Nguyên lý làm vi c c a máy bi n áp

ươ ệ ằ 1.4 Các ph ng trình cân b ng đi n

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ả ế ế ộ 1.6 Ch  đ  không t i máy bi n áp

ế ộ ắ ế ạ 1.7 Ch  đ  ng n m ch máy bi n áp

ả ế ế ộ 1.8 Ch  đ  có t i máy bi n áp

ế 1.9 Máy bi n áp ba pha

ế ặ ạ ệ 1.10 Các lo i máy bi n áp đ c bi t

Ạ

Ế

Ấ ế

ộ

ỏ

ậ ấ

ừ

ạ

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP Máy bi n áp có các b  ph n chính sau: v  máy,  lõi thép(m ch t ), dây qu n.

1.2.1 Lõi thép

ẫ ừ ồ

ờ

- Lõi thép dùng làm m ch d n t

đ ng th i làm

ể

ạ ấ

ấ khung đ  qu n dây qu n.

ế ạ

ệ

ậ ệ

ằ ỹ

ặ ạ ớ

ẫ ừ ố ượ - Đ c  ch   t o  b ng  các  v t  li u  d n  t   t t,  ề ừ ậ ườ ng là thép k  thu t đi n có b  dày t  0.35  th ệ ơ ế đ n 1 mm, m t ngoài các lá thép s n cách đi n  ồ r i ghép l i v i nhau thành lõi thép.

1.2.1 Lõi thép

ồ

ụ

ầ

ụ

ụ ạ ớ

ố

Lõi thép g m 2 ph n: Tr  và gông ầ             ­ Tr  (T): ph n trên đó có qu n dây,             ­ Gông (G): n i các tr  l

ấ i v i nhau thành

ạ m ch t

ấ  kín, trên đó không có dây qu n. ữ

ằ

ừ                   Lõi thép  đ

ệ ở ề

ủ ơ

c ghép b ng nh ng lá thép   b

ặ ể ả

ệ

ổ

ượ KTĐ dày 0,35 mm có ph  s n cách đi n  m t đ  gi m t n hao do dòng đi n xoáy.

ụ

ờ

ể            Tr  và gông có th  ghép riêng (ghép r i) sau

đó dùng xà ép và bulông vít ch t l

ặ ạ i

Ấ Ạ Ế Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP

1.2.1 Lõi thép

ụ

Ấ Ạ Ế Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP

ể

ụ

ờ ự Tr  và gông cũng có th  ghép  ẽ xen  k :  các  lá  thép  làm  tr   và  làm  ẽ ồ ượ c  ghép  đ ng  th i,  xen  k   gôngđ ầ ượ t theo trình t nhau l n l

Hình 1.1 a

ệ ủ ụ ế

ậ t  di n  ngang  c a  tr   thép  ng  làm  thành  hình  b c  thang

Ti ườ th ầ g n tròn

ệ ủ

ữ ế t  di n  ngang c a  gông làm         Ti ơ ả ơ đ n  gi n  h n:  hình  vuông,  hình  ặ ữ ậ ch  th p ho c hình ch  T

Hình 1.1b

Ấ Ạ Ế

ườ

Theo hình dáng lõi thép ng

i ta chia ra:

ụ

ể

ể

ế

­ Máy bi n áp ki u lõi hay ki u tr  (hình 1.3)

G

G

2

1

1

2

T

T

G

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP 1.2.1 Lõi thép

a)

b)

(cid:0)

Hình 1.2

Ấ Ạ Ế

ế

ể

ọ

- Máy bi n áp ki u b c

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP 1.2.1 Lõi thép

Hình 1.3

Ấ Ạ Ế

ế

ể

ụ ọ - Máy bi n áp ki u tr  b c

ụ ọ

ế

ể

ộ

- Hình 1.4 Máy bi n áp ki u tr  b c: a) m t pha và b) ba pha

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP 1.2.1 Lõi thép

Ấ Ạ Ế

ộ

ấ

ệ ủ

ế

ậ

ề

ẫ   ­ Dây qu n là b  ph n d n đi n c a máy bi n áp,  ượ ụ làm  nhi m  v   thu  năng  l ng  vào  và  truy n  năng  ượ l

ệ ng ra

ấ

ườ

ượ

ằ

ặ

ồ

ng  đ

ệ

ậ

c  làm  b ng  đ ng  ho c  ữ t  đi n  tròn  hay  ch   nh t,  bên  ngoài  dây

­  Dây  qu n  th ế nhôm,  ti ệ ọ ẫ d n có b c cách đi n

ắ

ế

ấ

ạ

ấ

ườ ấ

ồ

­  Theo  cách  s p  x p  dây  qu n  cao  áp  và  h   áp,  ạ ng i  ta  chia  làm  hai  lo i  dây  qu n    chính:  Dây  ẽ ấ qu n đ ng tâm và dây qu n xen k .

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP 1.2.2 Dây qu nấ

Ở

ồ

ồ

ế

dây qu n đ ng tâm ti

t

ấ ồ

ữ

ệ

Ế Ạ Ấ

ấ

ể

ữ

ồ

ấ

ụ

ấ

ắ

ắ ố

ụ

ấ

ồ ­ Nh ng ki u dây qu n đ ng tâm chính g m: dây  qu n hình tr  (hình 1.6a,b), Dây qu n hình xo n  (hình 1.6c); Dây qu n hình xo n  c liên t c (hình  1.6d.

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP 1.2.2 Dây qu nấ ấ ­ Dây qu n đ ng tâm:  di n ngang là nh ng vòng tròn đ ng tâm.

d)

a)

c)

b)

Hình 1.5. a) Dây tròn nhiều lớp; b) Dây bẹt hai lớp; c) Dây quấn hình xoắn; d) Dây quấn xoáy ốc liên tục

ạ

ẽ ẽ

ụ

ọ

Ế Ấ Ạ

CA

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP 1.2.2  Dây qu nấ ấ   Dây qu n xen k : các bánh dây cao áp và h  áp  ầ ượ ặ l n l t đ t xen k  nhau d c theo tr  thép

HA

Hình 1.6. Dây quấn xen kẽ

Ấ Ạ Ế

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP ỏ 1.2.3 V  máy

ồ

ắ

ộ ậ  thùng và n p thùng

G m hai b  ph n:

ượ

ằ c  làm  b ng  thép

ế ầ ụ

ườ

a)  Thùng  máy  bi n  áp:  đ ng là hình b u d c. th

ả

ế

ậ

ể ả ụ

ị

ờ ườ

ạ

ớ ả   ­ Đ  đ m b o cho máy bi n áp v n hành v i t i  ị ự liên  t c  trong  th i  gian  quy  đ nh  và  không  b   s   ằ ả ố ng  làm  l nh  b ng  cách  ngâm  c ,  ph i  tăng  c ầ ế máy bi n áp trong d u.

ệ

ầ

ườ

ệ

ụ     ­  Ngoài  ra  máy  bi n  áp  d u  còn  làm  nhi m  v   tăng c

ế ng cách đi n.

ế

ng máy bi n áp mà hình dáng

ế ấ

ượ ầ

­ Tùy theo dung l và k t c u thùng d u có khác nhau:

ầ

ẳ

+ Thùng d u ph ng

ầ

ố

+ Thùng d u có  ng

ộ ả

ầ

ệ

+ Thùng d u có b  t n nhi

t

Ấ Ạ Ế

ắ

b) N p thùng máy bi n áp: dùng đ  đ y thùng và  ặ trên đó đ t các chi ti

ế ể ậ ư ọ ế t quan tr ng nh :

ủ

ứ

ấ

ạ

­ Các s  ra c a dây qu n cao áp và h  áp

­ Bình giãn d uầ

Ố

ể

ả ­  ng b o hi m

ể

ạ

ặ ộ ấ

ắ ủ

ầ

ặ

ổ ­ Ngoài ra trên n p còn đ t b  chuy n m ch đ i  ơ ố n i các đ u dây c a dây qu n cao áp, ho c các r   le h i.ơ

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP ỏ 1.2.3 V  máy

Hình 1.8

Hình 1.9

Hình 1.10

Hình 9-15. Bình giãn dầu (1) và ống phòng nổ (2)

Ấ Ạ Ế

Ủ 1.2 C U T O C A MÁY BI N ÁP ỏ 1.2.3 V  máy

Một số hình ảnh về cấu tạo m.b.a

ươ

ng 1:  MÁY BI N

Ủ Ế

Ế Ch Ệ 1.3 NGUYÊN LÝ LÀM VI C C A MÁY BI N ÁP

ÁP

ế ưở ư ấ Xét máy bi n áp lý t ng có các tính ch t nh  sau:

ệ ộ ở 1. Cu n dây không có đi n tr .

ạ ừ ớ

ừ ấ ả ổ

2. T  thông ch y trong lõi thép móc vòng v i hai  dây qu n, không có t  thông t n và không có t n  hao trong lõi thép.

ẩ ư ậ (cid:0) = ∞), nh  v y

ộ ừ ừ ấ ớ ể ừ ầ ả

ể ầ ỏ

ấ ừ ậ ằ ủ 3. Đ  t  th m c a thép r t l n (  dòng t  hoá c n ph i có đ  sinh ra t  thông trong                   lõi thép là r t nh  không đáng k , do v y stđ c n  ể đ  sinh ra t  thông trong lõi thép cho b ng không.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

Ủ Ệ Ế 1.3 NGUYÊN LÝ LÀM VI C C A MÁY BI N ÁP

ả ế Gi thi t

ậ ả ứ ị Theo đ nh lu t c m  ng đi n t ệ ừ      :

ị ố ệ ứ ấ ơ ấ ủ ụ E1, E2 là tr  s  hi u d ng c a sđđ s  c p và th  c p

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

Ủ Ế Ệ 1.3 NGUYÊN LÝ LÀM VI C C A MÁY BI N ÁP

ỉ ố ế ủ T  s  bi n áp k c a MBA:

ế ế ả ưở Gi  thi t là máy bi n áp lý t ng

ỏ ế ổ

N u b  qua t n hao trong        MBA thì:                  U1I1 = U2I2

ư ậ Nh  v y, ta có:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

Ủ Ệ Ế 1.3 NGUYÊN LÝ LÀM VI C C A MÁY BI N ÁP

ả

ế N u k > 1: N1 > N2 thì U1 > U2 và I1 < I2 : MBA gi m  áp;

ế N u k < 1: N1 < N2 thì U1 < U2 và I1 > I2 : MBA tăng áp;

(cid:0) ự ẫ ế N u k ế  1: Máy bi n p t  ng u

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

Ằ Ệ

ÁP ƯƠ

Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ươ ệ ằ 1.4.1 Ph ng trình cân b ng đi n

Φ ừ T  thông chính gây nên trong các

ứ ấ ơ ấ ữ ấ dây qu n s  c p và th  c p nh ng

ư ệ ấ ộ su t đi n đ ng e1 và e2 nh  sau:

Ψ ớ

Φ ơ ấ ớ ừ Φ ấ Ψ ừ 1 = N1  và  2 = N2  là t  thông móc vòng v i dây  ứ ấ ứ ấ qu n s  c p và dây qu n th  c p  ng v i t  thông chính

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ươ ệ ằ 1.4.1 Ph ng trình cân b ng đi n

Φ ừ ế ừ , máy bi n áp còn gây nên t

Φ ả Ngoài t  thông chính  Φ thông t n  t1  và  t2

ầ ượ ớ L n l ả t là t  thông t n móc vòng v i

ơ ấ ừ ấ ơ ấ dây qu n s  c p và s  c p

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ươ ệ ằ 1.4.1 Ph ng trình cân b ng đi n

ả ậ ả

ứ ấ

ơ ấ

ấ

ả

ả

ế

ủ ệ Lt1  và Lt2 Là đi n c m t n c a dây qu n s  c p và th  c p Th  (3.3) vào (3.2a,b), ta có

ừ ắ ừ ệ ệ ớ    do t  thông t n móc vòng v i không gian không ph i v t  ỉ ệ ớ li u s t t  cho nên t  l  v i dòng đi n sinh ra nó

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ơ ấ

ả

ả

ấ

ế

ươ ệ ằ 1.4.1 Ph ng trình cân b ng đi n

ễ

ể

ướ ạ

ố

Bi u di n 3.4a,b d

ứ i d ng s  ph c

Lt1  và Lt2 Là đi n c m t n c a dây qu n s  c p và th  c p ứ ấ ủ ệ Th  (3.3) vào (3.2a,b), ta có

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ng

ơ ấ

ấ

ở

ứ ủ ấ

ệ

ổ  Z1 = r1 + jx1 là t ng tr  ph c c a dây qu n s  c p ơ  Z1I1 Là đi n áp r i trên dây qu n

ươ 1.4.1 Ph trình cân  ệ ằ b ng đi n ươ ng  a) Ph

trình cân

ệ

ằ

b ng đi n áp

ơ ấ

s  c p

Xét m ch ạ

ơ ấ

ệ

đi n s  c p,

ụ

áp d ng ĐL

K2 ta có

ươ

ph

ng trình

u1 = ­e1

– et1 + r1i1

(3.6a)

ễ

ể

Bi u di n

ướ ạ

ố

d

i d ng s

ph cứ

Thay 3.5a vào

3.6b, ta có

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ng

ứ ấ

ấ

ở

ứ ủ ấ

ệ

ổ  Z2 = r2 + jx2   là t ng tr  ph c c a dây qu n th  c p ơ  Z2I2   Là đi n áp r i trên dây qu n

ươ 1.4.1 Ph trình cân  ệ ằ b ng đi n ươ ng  b) Ph

trình cân

ệ

ằ

b ng đi n áp

ứ ấ

th  c p

Xét m ch ạ

ứ ấ

ệ

đi n th  c p,

ụ

áp d ng ĐL

K2 ta có

ươ

ph

ng trình

u1 = e1

+ et1 ­ r1i1

(3.8a)

ễ

ể

Bi u di n

ướ ạ

ố

d

i d ng s

ph cứ

Thay 3.5a vào

3.8b, ta có

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

Ằ Ệ

ÁP ƯƠ

Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ươ ằ ừ 1.4.2 Ph ng trình cân b ng t

ụ ạ ị ừ

Φ ậ Áp d ng đ nh lu t ôm vào m ch t  (3.12) N1i1 ­ N2i2 = Rμ

ứ ể Trong bi u th c (3.7)

ậ ừ ứ ừ ự ạ V y t  (2.6) công th c t  thông c c đ i

ế ộ ả Trong ch  đ  không t i i2 = 0 và i1 = i0

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ươ ằ ừ 1.4.2 Ph ng trình cân b ng t

ổ ề ơ ấ

ứ ấ ệ Là dòng đi n th  c p  quy đ i v  s  c p

ệ ố

ổ H  s  quy đ i

ế Chia 2 v  (3.15) cho N

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ươ ừ 1.4.2 Ph ng trình cân b ng t

ọ ủ Mô hình toán h c c a máy bi n  áp

ằ ế

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ổ

ế

ấ

ả Máy bi n áp không t n và t n hao dây qu n

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ạ ượ ề ứ ấ ơ ấ ổ 1.5.1. Qui đ i các đ i l ng s  c p v  th  c p

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ạ ượ ề ứ ấ ơ ấ ổ 1.5.1. Qui đ i các đ i l ng s  c p v  th  c p

ế ạ ệ ạ M ch đi n (3.17b) vi t l i thành

ươ ệ ệ ấ ổ

ổ ề ơ ấ ệ ở ả ứ ấ ổ ở ộ T ng  ng là su t đi n đ ng, đi n áp, dòng đi n, t ng tr   ứ ấ dây qu n và t ng tr  t i th  c p quy đ i v  s  c p

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ạ ượ ề ứ ấ ơ ấ ổ 1.5.1. Qui đ i các đ i l ng s  c p v  th  c p

ạ ọ ổ Tóm l i mô hình toán h c sau khi quy đ i là:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ủ ệ ạ ế 1.5.2. M ch đi n thay th  chính xác c a MBA

ở ừ

ư

ạ

ặ

ổ

Trong đó : Zm = rm + jxm là t ng tr  t  hóa đ c tr ng cho m ch  từ

ở ừ

ư

ệ

ổ

V i: ớ

ặ ­ rm là đi n tr  t  hóa đ c tr ng cho t n hao s t

ắ từ

ừ

ừ

ư

ệ

ặ ­xm là đi n kháng t  hóa đ c tr ng cho t  thông chính

ừ ả ệ T  thông chính do dòng đi n không t i sinh ra:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ủ ế

ạ ệ 1.5.2. M ch đi n thay th  chính xác c a MBA ( 1 pha  hai dây qu n)ấ

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ƯƠ

Ằ Ệ Ừ NG TRÌNH CÂN B NG ĐI N – T

Ế 1.4 CÁC PH TRONG MÁY BI N ÁP

ơ ồ ế ế 1.5 S  đ  thay th  máy bi n áp

ừ

ở

ổ

ỏ

Khi b  qua t ng tr  nhánh t  hóa

ế ầ ủ ệ ạ 1.5.2. M ch đi n thay th  g n đúngc a MBA

ủ

ế

ạ

ổ

ở

ắ Zn = rn + jxn T ng tr  ng n m ch c a máy bi n áp

ủ

ệ

ế

ạ

ắ

ở

Zn = Z1 + Z’2 = rn + jxn (3.28)

ủ

ệ

ế

ắ

ạ

rn = r1 + r’2    Đi n tr  ng n m ch c a máy bi n áp

xn = x1 + x’2  Đi n kháng ng n m ch c a máy bi n áp

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ả ủ ế ộ ế 1.5 Ch  đ  không t i c a máy bi n áp

ở ạ ứ ấ ả

ế ộ ơ ấ ộ ộ ượ ệ ấ ộ ế ộ ĐN: ch  đ  không t i là ch  đ  cu n th  c p h  m ch còn  ở cu n s  c p đ c cung c p b i m t đi n áp U.

ứ ấ ệ ả Khi không t i (hinh 1.11) dòng đi n th  c p I2 = 0, ta có pt

Ho c ặ

ủ ổ ở

Trong đó:  Z0 = Z1 + Zm = ro + jxo  là t ng tr  không c a  ả t i mba;

ủ ả ệ ở ro = r1 + rm  là đi n tr  không c a t i mba;

ủ ả ệ xo = x1 + xm  là đi n kháng không c a t i mba;

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ả ủ ế ộ ế 1.5 Ch  đ  không t i c a máy bi n áp

ơ ồ

ơ ồ

ế

Hình 1.11: S  đ  thay th  mba khi không t i

ả     Hình 1.12: S  đ  thí

ệ

ả

nghi m không t i

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ắ

ế ộ ủ ế ạ 1.7. Ch  đ  ng n m ch c a máy bi n áp

ế ộ ế ộ ế

ắ ị ố ắ ạ ơ ấ ứ ấ ệ ộ ĐN: Ch  đ  ng n m ch máy bi n áp là ch  đ  mà phía  ặ th  c p b  n i t t, s  c p đ t vào m t đi n áp U1.

ệ

ạ

ơ ồ

Hình 1.13: M ch di n thay th

ế                  Hình 1.14: S  đ  th

ắ

ạ

ệ

nghi m ng n m ch                                                        MBA khi

ạ

ắ

ng n m ch

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ắ

ế ộ ủ ế ạ 1.7. Ch  đ  ng n m ch c a máy bi n áp

ươ ệ ạ ắ Ph ủ ng trình đi n áp c a mba ng n m ch:

ươ ệ ắ ạ ng trình (3.41), ta có dòng đi n ng n m ch khi

ừ T  ph U1 = Uđm:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ắ

ủ ệ ế ạ Thí nghi m ng n m ch c a máy bi n áp

ệ ế ổ ỉ

ắ ế ệ ạ ắ ơ

ứ ấ ứ ị ạ    Un là đi n áp ng n m ch; oát k  ch  Pn là t n hao     ỉ ng n m ch; Ampe k  ch  I1đm và I2đm là dòng đi n s    ấ c p và th  c p đ nh m c.

ạ ắ ổ a) T n hao ng n m ch

ắ ệ ệ ắ

ỏ ạ ể ỏ ỏ

ượ ừ ệ ấ ắ

ạ ắ ạ       Lúc  thí  nghi m  ng n  m ch,  đi n  áp  ng n  m ch  Un  ừ nh  (un = 4­15%Uđm) nên t  thông  nh , có th  b  qua  ổ t n  hao  s t  t .  Công  su t  đo  đ c  trong  thí  nghi m  ng n m ch Pn là :

Pn = rnIn2 = r1I21đm + r2I22đm (3.44)

ổ ư ậ ạ ồ

ổ ứ ấ ắ ơ ấ ấ ả ấ

ứ ị Nh   v y  t n  hao  ng n  m ch  chính  là  t n  hao  đ ng  trên  hai  dây  qu n  s   c p  và  dây  qu n  th   c p  khi  t i  đ nh m c.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP ắ

ủ ế ệ ạ Thí nghi m ng n m ch c a máy bi n áp

ở ệ ệ ắ ạ ổ ở b) T ng tr , đi n tr  và đi n kháng ng n m ch.

ắ ạ ổ ở + T ng tr  ng n m ch:

ệ ạ ắ ở + Đi n tr  ng n m ch:

ệ ắ ạ + Đi n kháng ng n m ch:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ủ ệ ế ắ ạ    Thí nghi m ng n m ch c a máy bi n áp

ệ ậ ở ng r1 = r’2 và x1 = x’2. V y đi n tr    và

ơ ấ ệ ấ ả ườ    Trong m.b.a th ủ đi n kháng t n c a dây qu n s  c p:

ứ ấ ủ ệ ệ ấ ở ả    Đi n tr  và đi n kháng t n c a dây qu n th  c p:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ủ ệ ế ắ ạ    Thí nghi m ng n m ch c a máy bi n áp

ệ ố ắ ấ ạ c) H  s  công su t ng n m ch

ệ ắ ạ d) Đi n áp ng n m ch

ệ ạ ắ ầ Đi n áp ng n m ch ph n trăm:

ệ ạ ầ ắ

ụ ệ ệ ạ ắ ở ọ ồ Đi n  áp  ng n  m ch  Un  g m  hai  thành  ph n:  Thành  ầ ph n trên đi n tr  rn, g i là đi n áp ng n m ch tác d ng

ệ ệ ầ ắ ọ Unr, Thành ph n trên đi n kháng xn, g i là đi n áp ng n

ả ạ m ch ph n kháng Unx.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ạ ắ ầ

ệ ầ ệ ắ ở

ạ ọ ệ ệ ầ

ụ ệ ắ ả ạ ồ Đi n áp ng n m ch Un g m hai thành ph n: Thành  ọ ph n trên đi n tr  rn, g i là đi n áp ng n m ch tác  d ng Unr, Thành ph n trên đi n kháng xn, g i là  đi n áp ng n m ch ph n kháng Unx.

ụ ệ ắ ạ ầ + Đi n áp ng n m ch tác d ng ph n trăm:

ệ ả ầ ắ ạ + Đi n áp ng n m ch ph n kháng ph n trăm:

ụ ệ ể ạ ắ + Đi n áp ng n m ch tác d ng cũng có th  tính:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ế ộ ế ả ủ 1.8. Ch  đ  có t i c a máy bi n áp

ả

ế ộ ồ ấ ứ ấ ệ ấ ị

ơ ố ớ ố ớ ả ớ ả ứ ộ ả ủ ứ

ệ ố ả ể ị ứ ị ế ộ    Ch  đ  có t i MBA là ch  đ  mà dây qu n s  n i v i  ngu n đi n áp đ nh m c, dây qu n th  c p n i v i t i.  Đ  đánh giá m c đ  t i c a máy, ta so sánh nó v i t i  đ nh m c và đ nh nghĩa h  s  t i kt:

ả ị ứ ả

Khi kt = 1: máy có t i đ nh m c; kt < 1: máy non t i; kt  > 1: máy quá t i. ả

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ộ ế ứ ấ ệ a) Đ  bi n thiên đi n áp th  c p

ự ả ẫ

ệ ế ứ ấ

ứ ấ ả ổ ệ ữ

ứ ấ

ả ả ệ ệ

ế    Khi máy bi n áp mang t i, s  thay t i d n đ n  ệ ộ ế đi n  áp  th   c p  U2  thay  đ i.  Đ   bi n  thiên  đi n  (cid:0) U2 là hi u s  s  h c gi a tr  s   ị ố ố ố ọ áp th  c p MBA  ề đi n  áp  th   c p  lúc  không  t i  U20=U2đm  (đi u  (cid:0) U2  =  ki n  U1  =  U1đm)  và  lúc  có t i  U2  ,  đó là:   U2đm – U2

ộ ệ ế ầ

ư ứ ấ       Đ   bi n  đi n  áp  th   c p  ph n  trăm  tính  nh   sau:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ủ ặ b) Đ c tính ngoài c a MBA

ặ ườ ế

ể ϕ ệ

ễ ủ Đ ng đ c tính ngoài c a máy bi n áp bi u di n  quan h  U2 = f(I2), khi U1 = U1đm và cos  t =  const (hình 1.17).

ϕ

Hình 1.16: Quan h   ệ (cid:0) U2 = f(kt); cos t =const

Hình 1.17: Đ c ặ

tính

ngoài U2 = f(I2)

ứ ấ ệ Đi n áp th  c p U2 là:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ấ ủ ổ ế ệ 3. T n hao và hi u su t c a máy bi n áp

ồ ượ ả Hnh 1.18: Gi n đ  năng l ng trong MBA

ề ả

ụ ầ ấ ộ

ị ổ Trong quá trình truy n t i năng  a/ T n hao : ượ l ng qua MBA, m t ph n công su t tác d ng và  ả ph n kháng b  tiêu hao trong máy.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ấ ư ộ ­ Công su t đ a vào m t pha  P1= m1U1I1cos 1 ϕ

ở ủ ệ ấ ấ (cid:0) Pcu1=

­  Công  su t  tiêu  hao  trên  đi n  tr   c a  dây  qu n:  R1I21

ấ ỏ ­ Công su t tiêu hao trên l i thép: (cid:0) PFe= rmI20

ầ ấ ạ ệ ừ ­ Ph n còn l i là công su t đi nt

Pđt = P1 ­ (pcu1 + pFe ) = E’2I’22  cos Ψ2

ữ ệ Ψ   2 Góc l ch pha gi a E’2và I’2

ấ ầ ­ Công su t đ u ra P2; P2= Pđt ­

ấ ổ ồ ­ T n hao d ng trên dây qu n th  c p: (cid:0) Pcu2 = U2I2  cos Ψ2  ứ ấ (cid:0) Pcu2= r2I22

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ụ ự ằ ấ ượ S  cân b ng công su t tác d ng đ ị ể c bi u th

ả ồ

ượ

Hình 1.18: Gi n đ  năng l

ng trong MBA

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ệ ấ b/ Hi u su t MBA

ệ ầ ấ

2 t

(cid:0)

%

.

1%100

.

1%100

%100.

(cid:0)

(

2 t

Sk t

PkP n 0 PkP cos n 0

2

dm

P  Fe )P  Fe

P cu

P 2

I

2

2

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ỉ ố ữ ấ ủ     Hi u su t c a mba là t  s  gi a công su t đ u ra P2 và  ầ công su t đ u vào P1:   P cu (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ P 2 P 1

k

t

I

S S

dm

dm

2

2

ấ ự

ệ

= f((cid:0) ,cos(cid:0) t), cho cos(cid:0) t = const, ta tìm hi u su t c c

Ta th y ấ (cid:0) ạ đ i imax :

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ấ ấ

ắ ổ ằ

P0: Công su t không t i, Pn :công su t ng n m ch  ổ ấ ế ả ị ự ạ ằ ổ ồ ổ ạ Hi u ệ ổ ạ su t m.b.a đ t giá tr  c c đ i khi t n hao không đ i b ng t n hao  ắ b ng t n hao đ ng. ổ bi n đ i hay t n hao s t

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ể ủ ệ ố ệ ế ệ ổ

Đn: Đ   bi n đ i đi n áp c a h  th ng dòng đi n ba pha ta  ế dùng máy bi n áp ba pha.

ế ế ạ ổ Có hai lo i máy bi n áp ba pha: + T  máy bi n áp ba pha

ế ụ + Máy bi n áp ba pha ba tr

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ượ ủ ế

ấ ằ ơ ấ ữ

c kí  Dây qu n s  c p c a máy bi n áp ba pha đ ệ hi u b ng ch  in hoa: pha A: AX, pha B: BY, Pha  C: CZ

ấ ượ ữ ườ ằ c kí hi u b ng ch  th ng:

ệ ứ ấ Dây qu n th  c p đ pha a: ax, pha b: by, pha c: cz

ổ

ế a/ T  máy bi n áp ba pha

b/ MBA ba pha ba trụ

Hình 1.21

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ổ ố ế 1.9.2. T  n i dây máy bi n áp ba pha

ơ ả ế ấ ấ

ệ Có 4 cách đ u c  b n: Y/Y, Y/Δ, Δ/Δ, Δ/Y, n u đ u  hình sao có dây trung tính ta kí hi u Y0

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ệ

ổ ấ ệ ệ ữ ệ ệ ấ

ứ ấ ơ ấ ế Kí hi u t  đ u dây máy bi n áp: ngoài kí hi u cách  ỉ ố đ u còn kí hi u thêm ch  s  góc l ch pha gi a đi n  áp dây s  c p và th  c p

ỉ ố ữ ệ ệ

ứ ấ ơ ấ ươ ng pháp kim đ ng

ệ Cách ghi kí hi u ch  s  góc l ch pha gi a đi n áp  ồ ằ dây s  c p và th  c p b ng ph h :ồ

ổ ấ ế vd: máy bi n áp có t  đ u dây

Hình 1.22: Biểu thị góc lệch pha

Y/Y­12

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ệ ố ế 1.9.3. H  s  máy bi n áp ba pha

ọ ủ ộ ố G i N1 và N2 l n l t là s  vòng dây m t pha c a

ứ ấ ơ ấ ầ ượ ộ cuôn s  c p và cu n th  c p

ỉ ố ơ ấ ữ ế

ứ ­ T  s  máy bi n áp ba pha gi a dây s  c p và dây th   c p: ấ

ỉ ố ế ế ủ ­ T  s  bi n áp dây c a máy bi n áp ba pha:

ỉ ố ế ụ ộ ỉ ­ T  s  bi n áp dây không ch  ph  thu c vào

ụ ủ ộ ộ ỉ ố t  s  vòng dây c a hai cu n mà còn ph  thu c

ấ vào cách đ u dây

ố + Khi MBA n i Y/Y

ố + Khi MBA n i Δ/ Δ

ố + Khi MBA n i Δ/ Y

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ệ ế ể ệ

ớ ề 1.9.4.  Đi u  ki n  đ   các  máy  bi n  áp  ba  pha  làm  vi c  song song v i nhau

ữ ề ệ

ệ ệ ề ấ ợ ế ế Nh ng  máy  bi n  áp  làm  vi c  song  song  trong  đi u  ỏ ki n có l i nh t n u th a mãn các đi u ki n sau:

- 1) Cùng t  n i dây

ổ ố

ệ ứ ấ ơ ấ ằ ị ứ - 2) Đi n áp s  c p đ nh m c s  c p và th  c p b ng

ơ ấ nhau :U1I = U1II ;U2I = U2II

- ho c t  s  máy bi n áp b ng nhau: aI = aII

ặ ỉ ố ế ằ

ệ ằ ạ ắ 3) Đi n áp ng n m ch b ng nhau

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ề

ổ ố

ÁP ệ

1) Đi u ki n cùng t

n i dây:

ế

ế

ổ ố

ế

ứ ấ

ề ủ

ệ

n i dây Y/Δ­11 thì        N u hai máy bi n áp I có t ổ ố   n i  dây  Y/Δ­11,  đi u  máy  bi n  áp  II  cũng  có  t ả ệ ả ki n  này  đ m  b o  cho  đi n  áp  dây  th   c p  c a  ế hai máy bi n áp trùng pha nhau .

ế ệ Máy bi n áp làm vi c song song

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ế ệ ặ 1.10. Các máy bi n áp đ c bi t

ự ế 1.10.1. Máy t  bi n áp

ự ế ượ ọ

ự c g i là MBA t   ấ ệ

ẫ ấ ệ ậ ấ ộ ­ Máy t  bi n áp hay còn đ ự ế ng u. Máy t  bi n áp là MBA có dây qu n đi n áp  ủ ộ th p là m t b  ph n c a dây qu n đi n áp cao.

ự ế ỏ ượ ấ c

ệ

ị ệ ụ ệ ề ầ ộ     ­ Máy t  bi n áp m t pha công su t nh  đ ế dùng trong các phòng thí nghi m và trong các thi t  ỉ b  đi n có yêu c u đi u ch nh đi n áp ra liên t c.

ườ ự ế ể ề

ệ ở

ộ

ng dùng đ  đi u  ơ ệ ộ ể ả ệ ỉ ồ ở ệ ệ ể ố

ệ ấ ầ ­ Máy t  bi n áp ba pha th ch nh đi n áp khi m  máy các đ ng c  đi n không  ấ ớ đ ng b  ba pha công su t l n đ  gi m dòng đi n  ạ m  máy và dùng đ  liên l c trong h  th ng đi n có  các c p đi n áp g n nhau.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ươ

ự

ệ

bi n áp t

ự ế ộ

ng t ơ ấ ấ

ứ ấ

ủ ấ ơ ấ

ứ ấ

ấ

ề ấ ạ  MBA      V  c u t o và nguyên lý làm vi c máy t ứ ữ ỉ ườ ấ ng, ch  khác cách đ u dây gi a hai cu n dây s  c p và th   thông th ự ế ấ ả c p. Trong máy t  bi n áp gi m áp (hình 1.24a) dây qu n th  c p là  ơ ấ ấ ầ ộ m t ph n c a dây qu n s  c p. Trong máy tăng áp (hình 1.24b) dây  ầ ủ ộ ấ qu n dây qu n s  c p là m t ph n c a dây qu n th  c p.

Hình 1.24:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ườ ế Máy bi n áp đo l ng

ầ ệ ớ ườ

ệ ế

ỉ ố ẩ ụ ạ

ế ệ ế ụ ườ ng: máy bi n dòng đi n và máy bi n

ớ ế ệ ặ i ta      Khi c n do đi n áp ho c dòng đi n l n, ng ợ ế ệ dùng các máy bi n đi n có t  s  chính xác k t h p  v i các d ng c  đo tiêu chu n. Có hai lo i máy  bi n áp đo l đi n áp.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ệ ế 1. Máy bi n đi n áp

ệ

ể ế ườ ế ệ ụ ằ ấ ụ ng b ng các d ng c

ệ    Máy bi n đi n áp dùng đ  bi n đi n áp cao  ể thành đi n áp th p đ  đo l đo tiêu chu n. ẩ

ụ ạ ụ    Các lo i d ng c  này

ở ấ ớ ổ có t ng tr  r t l n nên

ư     xem nh  làm vi c ệ ở

ế ộ ả ch  đ  không t i.

Hnh 1.25:

ử ụ

ệ

ế

Chú ý: Khi s  d ng máy bi n đi n áp

ượ

ố ắ

ứ ấ

ạ

ố

không đ

c n i t t m ch th  c p vì n i

ứ ấ ươ

ạ

ươ

ố ắ ơ

ắ t t m ch th  c p t

ng đ

ng n i t t s

ự

ấ

ắ

ạ

ở ướ

ệ

c p nghĩa là gây s  có ng n m ch

l

i đi n.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ế ệ 2. Máy bi n dòng đi n

ế ệ ế ể ớ

ụ ụ ằ ố

ệ ỏ ể ụ ẩ Máy  bi n  dòng  đi n  dùng  đ   bi n  dòng  đi n  l n  ườ ệ xu ng  dòng  đi n  nh   đ   đo  l ng  b ng  các  d ng  c   đo  tiêu chu n và các m c đích khác.

Hnh 1.26:

ệ

ế

ể

ấ

ử ụ ạ

ứ ấ

ừ

ở

ượ ấ ớ ấ

ữ

ơ

ọ

Chú  ý: Khi s   d ng máy  bi n dòng đi n  không đ c  đ  dây  qu n  ư ậ th  c p h  m ch vì nh  v y dòng t  hóa I0 = I1 r t l n và lõi thép  ừ ẽ bão  hòa  nghiêm  tr ng  s   nóng  lên  làm  cháy  dây  qu n,  h n  n a  t

ầ ở

ứ ấ

ể

ấ

ẽ

ầ

ọ

ằ

thông b ng đ u s  sinh ra sđđ nh n đ u

dây qu n th  c p có th

ấ

ứ

ệ

ấ

ệ

xu t  hi n  đi n  áp  cao  hàng  nghìn  vôn  làm  cho  dây  qu n  th   và

ườ ử ụ

ng

i s  d ng không an toàn

.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ồ

ế

1.10.3. Máy bi n áp hàn h  quang

ạ ệ ằ

ồ ươ ệ ệ

ả ế ng pháp h  quang  đi n. Máy đ ộ ứ ấ

ớ ể ạ ế

ặ ấ ầ ợ ớ ố

ặ ể       Là  lo i  máy  bi n  áp  đ c  bi t  dùng  đ   hàn  b ng  ế ạ ượ c ch  t o có đi n  ph ệ ớ ố kháng  t n  l n  và  cu n  dây  th   c p  n i  v i  đi n  kháng  ế ệ ngoài  K  đ   h n  ch   dòng  đi n  hàn  (hình  1.27).  Vì  th   ườ ng  đ c  tính  hàn  r t  d c,  phù  h p  v i  yêu  c u  hàn  đ đi n. ệ

Hình 1.27:

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ế

ồ

1.10.3. Máy bi n áp hàn h  quang ộ

ệ ồ

ơ ấ ố ớ ồ ố ớ ộ ộ ệ

ạ ầ ầ ầ ố ớ ứ    ­ Cu n dây s  c p n i v i ngu n đi n, cu n dây th   ộ ấ c p m t đ u n i v i cu n đi n kháng K r i n i t i que  ố ớ ấ hàn, còn đ u kia n i v i t m kim lo i c n hàn.

ệ ở ế ộ ạ ắ ắ ch   đ   ng n  m ch  ng n

ứ ấ ạ ế       ­  Máy  bi n  áp  làm  vi c  ấ h n dây qu n th  c p.

ỉ ể ể

ế ấ

ổ ổ

ề ổ ố ệ       ­  Đ   đi u  ch nh  dòng  đi n  hàn,  có  th   thay  đ i  s   ứ ấ ủ ặ vòng dây c a dây qu n th  c p máy bi n áp hàn ho c  ở ằ ệ thay đ i đi n kháng ngoài b ng cách thay đ i khe h   ủ không khí c a lõi thép K.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ế

ấ

1.10.4. Máy bi n áp ba dây qu n

ế ộ

ế ơ ấ ấ ấ ứ ấ ấ Máy bi n áp ba dây qu n là máy bi n áp có m t dây  qu n s  c p và hai dây qu n th  c p

Ư ủ ể ấ ớ ấ u đi m c a mba ba dây qu n so v i mba hai dây qu n:

ả ấ ấ ẻ ơ 1. Giá thành s n xu t r  h n mba hai dây qu n.

ặ ằ ơ ỗ ế 2. M t b ng chi m ch  bé h n.

ụ ừ

ấ ơ ứ ầ ề ứ ả ặ ấ ấ

ứ ấ ượ ng  t   dây  qu n  s   sang  3.  Liên  t c  truy n  t i  năng  l ừ ề hai dây qu n th  ho c truy n t  dây qu n th  n y sang  dây qu n th  khác.

ượ ả ấ ơ ổ ng  bé  h n  mba  2  dây  qu n kho ng

ừ ầ ấ 4.  T n  th t  năng  l ch ng hai l n.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ế ấ Máy bi n áp ba dây qu n

ủ ể ấ ớ

ế     Khuy t đi m c a mba ba dây qu n so v i mba  hai dây qu n : ấ

ộ ấ ơ

ậ ủ 1. Đ  tin c y c a mba 3 dây qu n bé h n mba 2  ấ dây qu n vì ...

ứ ạ ủ ệ ấ ầ ố 2. Vi c b  trí đ u ra c a mba 3 dây qu n ph c t p

ấ ơ h n mba 2 dây qu n.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ế ệ Máy bi n dòng đi n

ẩ ế ị

ế ệ ộ ườ ­chu n các thi t b  đo l bi n dòng có dòng đi n ra ng là 5A nên các máy  ừ ấ ở  cu n th  c p là 5A.

ử ụ ề ế

ế ị ố ế ị ắ ớ ấ ế ­Khi s  d ng máy bi n dòng cung c p cho nhi u  thi t b  thì ta m c các thi t b  n i ti p v i nhau.

ạ ấ C u t o:

ư ộ ế Nh  m t máy bi n áp cách ly:

ấ ộ ng là m t vòng,ti t

ộ ệ ơ ấ ớ ườ ớ ế ệ ấ

ế ­cu n s  c p có r t ít vòng th di n dây l n,công su t càng l n thì ti t di n dây  càng l n.ớ

ứ ấ ế ấ ấ ỏ

ộ ề ệ ­cu n th  c p có ti t di n dây nh  và qu n r t  nhi u vòng

ử ụ ượ ể ở ế ộ ­Khi s  d ng máy không đ c đ ch  đ  không

ơ ấ ủ ệ ế ả ấ t i vì đi n áp phía s  c p c a máy bi n dòng r t

ủ ủ ệ ớ l n gây phá h y cách đi n phá h y máy.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ệ

ạ

ắ

Thí nghi m ng n m ch

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

 A.Các kí hi u đ u dây:

ệ ầ

ể ộ

 ­đ i v i máy bi n áp m t pha thì có th  tùy ý  ố ầ ch n đ u đ u­đ u cu i

ố ớ ầ ọ ế ầ

 ­đ i v i máy bi n áp 3 pha đ u đ u và đ u cu i  ố

ầ ầ ố

ố ớ ả ầ ấ ọ ộ ế ph i ch n m t cách th ng nh t.

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

 B.Các ki u đ u

ể ấ

 ­đ u sao:

ấ

 N u s  d ng t i h n h p ng

ế ử ụ

ấ ườ i ta đ u sao  ơ ộ ả ỗ ệ ử ụ ạ

ệ ắ ợ ử ụ không s  d ng đi n áp ch y đ ng c  và s  d ng  ể đi n áp đ  th p sáng

ượ ề ầ c dùng nhi u khi không c n

 Đ u tam giác đ đi n áp pha

ấ ệ

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

 C. cách đi u ch nh đi n áp

ệ ề ỉ

 Đi u ch nh đi n áp là thay đ i h  s  MBA k

 k= W1/W2

ổ ệ ố ề ệ ỉ

 W1: s  vòng dây cu n s  c p

ơ ấ ộ ố

 W2: s  vòng dây cu n th  c p

ứ ấ ố ộ

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

 D. hi u su t MBA : là t  s  gi a công su t đ u ra

ỉ ố ữ ệ ấ ầ ấ

(cid:0)

P(cid:0) 2 P 1

ầ ấ P2 và công su t đ u vào P1

ươ

Ế

Ch

ng 1:  MÁY BI N

ÁP

ệ ể ế ề

ớ ệ 1.9.4.  Đi u  ki n  đ   các  máy  bi n  áp  ba  pha  làm  vi c song song v i nhau

ạ Ở ộ ườ ế ả ặ m t tr m bi n áp tăng ho c gi m áp th

ề ệ ộ

ấ ủ ả ằ ả ng đăt 2,     ­  ụ ế 3 hay nhi u máy bi n áp làm vi c song song ph  thu c  ạ vào công su t c a tr m nh m đ m b o:

ụ ề ấ ơ ng cho n i tiêu th  trong

ượ ế ữ ườ ữ ế ầ ợ ­ D  trù v  cung c p năng l ự ố tr ự ng h p s  c  và c n thi t s a ch a máy bi n áp.

ổ ấ ả ỏ ủ ả ờ

ệ ế ằ ắ

ượ ng  trong  th i  kì  t i  nh   c a    ­  Gi m  t n  th t  năng  l ố ộ ạ tr m  b ng  cách  c t  m t  s   máy  bi n  áp  làm  vi c  song  song đi