intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Ngân hàng trung ương: Chương 1 - ThS. Trần Thạch Uyên Vy

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

33
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của Bài giảng Ngân hàng trung ương chương 1 nhằm giúp các bạn nắm và hiểu được khái niệm, quá trình ra đời, bản chất, chức năng của NHTW, hiểu được các mô hình tổ chức NHTW; Phân tích được các chức năng và nhiệm vụ của NHTW, mô hình tổ chức NHTW; Vận dùng để đưa ra những phân tích, đánh giá về mô hình tổ chức Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngân hàng trung ương: Chương 1 - ThS. Trần Thạch Uyên Vy

  1. 4/11/2020 BÀI GIẢNG: NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG GV: THS. TRẦN THẠCH UYÊN VY KHOA: TÀI CHÍNH – KẾ TOÁN – NGÂN HÀNG 4/11/2020 1 Mô tả môn học • Giúp người học hiểu sâu các mặt hoạt động của NHTW (NHNN) để vận dụng trong việc quản lý, điều hành, tiếp cận hoạt động của TCTD, làm cho hoạt động của TCTD vừa bám sát yêu cầu phát triển của nền kinh tế xã hội vừa bảo đảm an toàn và có hiệu quả cao nhất. • Số tiết: 30 tiết. • Đối tượng: Học viên chuyên ngành TC-NH. 4/11/2020 2 Mục tiêu môn học Sau khi học xong môn học này, học viên có thể: • Nhận biết các khái niệm, thuật ngữ chuyên môn trong hoạt động NHTW (NHNN). • Hiểu rõ về các hoạt động của NHTW (NHNN): nghiệp vụ phát hành tiền, nghiệp vụ tín dụng, nghiệp vụ trên thị trường mở, nghiệp vụ quản lý ngoại hối, tổ chức hệ thống thanh toán qua ngân hàng, điều hành chính sách tiền tệ quốc gia và hoạt động thanh tra, giám sát của NHTW (NHNN). 4/11/2020 3 1
  2. 4/11/2020 Tài liệu tham khảo 1. PGS.TS. Lê Thị Mận, 2014, Nghiệp vụ ngân hàng trung ương, NXB Lao động xã hội. 2. PGS.TS Nguyễn Đăng Dờn, 2018, Nghiệp vụ ngân hàng trung ương, NXB Đại học Quốc Gia TP.HCM. 3. Luật Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam năm 2010 (Luật số: 46/2010/QH12 4. Luật Các Tổ chức tín dụng năm 2010 (Luật số: 47/2010/QH12), Luật sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Các Tổ chức tín dụng năm 2017 (Luật số: 17/2017/QH14) 5. www.sbv.gov.vn 4/11/2020 4 Phương pháp đánh giá Tính chất của nội dung Hình thức Trọng số kiểm tra Chuyên cần Chuyên cần 10% Thi giữa kỳ Ôn lại những kiến thức 30% đã học. Thi cuối kỳ Ôn lại toàn bộ nội dung 60% môn học 4/11/2020 5 Nội dung chính 1. Tổng quan về Ngân hàng Trung ương 2. Nghiệp vụ phát hành tiền 3. Nghiệp vụ tín dụng của NHTW 4. Nghiệp vụ quản lý ngoại hối 5. Nghiệp vụ thị trường mở 4/11/2020 6 2
  3. 4/11/2020 Đề tài bài tập nhóm • Hoạt động cấp tín dụng của NHNNVN: Cơ 1 chế và tình hình thực hiện • Thanh toán qua NHTW - Thực tiễn ở VN 2 • Hoạt động quản lý và kinh doanh ngoại hối 3 của NHNNVN • Hoạt động thị trường mở của NHNNVN 4 4/11/2020 7 3
  4. 4/11/2020 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG GV: THS. TRẦN THẠCH UYÊN VY 4/11/2020 1 Mục tiêu chương • Nắm và hiểu được khái niệm, quá trình ra đời, bản chất, chức năng của NHTW, hiểu được các mô hình tổ chức NHTW. • Phân tích được các chức năng và nhiệm vụ của NHTW, mô hình tổ chức NHTW. • Vận dùng để đưa ra những phân tích, đánh giá về mô hình tổ chức Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. 4/11/2020 2 Kết cấu chương 1 KHÁI NIỆM VÀ BẢN CHẤT CỦA NHTW 2 3 SỰ RA ĐỜI CỦA NHTW 43 CHỨC NĂNG CỦA NHTW 4 MÔ HÌNH TỔ CHỨC CỦA NHTW 5 4 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 4/11/2020 3 1
  5. 4/11/2020 1. Khái 1 niệm và bản chất của NHTW: 1.1 KHÁI NIỆM VÀ BẢN CHẤT CỦA NHTW: • Ngân hàng Trung ương là ngân hàng phát hành tiền của quốc gia, là cơ quan quản lý và kiểm soát lĩnh vực tiền tệ ngân hàng trong phạm vi toàn quốc. • Là bộ máy tài chính tổng hợp, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động NH. • Là NH của các NH và TCTD khác trong nền kinh tế. 4/11/2020 4 Sự khác biệt so với NHTM Không hoạt động vì mục tiêu LN, hoạt động vì sự ổn định và phát triển của toàn bộ nền kinh tế, là cơ quan quản lý vĩ mô trong lĩnh vực tiền tệ NH Không giao dịch với các DN, tổ chức và cá nhân. Chỉ giao dịch với các NHTM để điều tiết hoạt động của hệ thống NHTM Là NH phát hành tiền của 1 QG, cung ứng phương tiện thanh toán cho nền kinh tế, là NH duy nhất của 1 nước 4/11/2020 5 1. Khái niệm và bản chất của NHTW: Ngân hàng phát hành độc quyền Thể chế bậc cao Bản của hệ thống NHTM chất Bộ máy nhà nước Cơ quan quản lý kinh tế tài chính tổng hợp 4/11/2020 6 2
  6. 4/11/2020 2. Sự ra đời của NHTW: • Thời kỳ sơ khai hình thành ngân hàng: Thời kỳ I Nghề ngân hàng ra đời ban đầu với nghiệp vụ đơn giản: Nhận bảo quản tiền và được trả thù lao bảo quản, đổi chác tiền đúc và ăn hoa hồng đổi tiền. Nghề ngân hàng sơ khai kiểu như vậy xuất hiện từ Hy Lạp rồi lan ra các nước khác. Thời kỳ II • Thời kỳ phát triển hệ thống ngân hàng: Hoạt động ngân hàng trong thời kỳ từ thế kỷ thứ V đến XV sau Công nguyên đã có những bước phát triển mới tiến bộ so với giai đoạn sơ khai. 4/11/2020 7 2. Sự ra đời của NHTW: Thời kỳ III Giai đoạn I • Giai đoạn phát triển từ loại NHTM trở thành loại ngân hàng phát hành (XV đến thế kỷ XVII): + Gắn liền hệ thống lưu thông tiền đúc bằng kim loại quý + Các NHTM đều sử dụng kỳ phiếu của ngân hàng mình + Sự phân hóa: hệ thống ngân hàng đã hình thành khá rõ nét bao gồm các NHTM được phát hành kỳ phiếu và NHTM không phát hành kỳ phiếu. Tuy nhiên, cả hai loại ngân hàng này đều thực hiện chức năng chính của ngân hàng trung gian. 4/11/2020 8 2. Sự ra đời của NHTW: Giai đoạn II Giai đoạn phát triển của ngân hàng phát hành trở thành các ngân hàng phát hành độc quyền (Khoảng từ đầu thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XX) + Đây cũng là quá trình cạnh tranh diễn ra rất mạnh mẽ và gay gắt trong ngành ngân hàng. + Sự tiếp tay giúp sức của bộ máy chính quyền nhà nước, làm cho hệ thống ngân hàng ở mỗi quốc gia đều phân hóa thành hai cấp rõ rệt: > Hệ thống ngân hàng. > Ngân hàng phát hành độc quyền. 4/11/2020 9 3
  7. 4/11/2020 2. Sự ra đời của NHTW: Giai đoạn III • Giai đoạn phát triển từ ngân hàng phát hành độc quyền thành NHTW. + Quốc hữu hóa ngân hàng phát hành từ ngân hàng phát hành thuộc sở hữu tư nhân thành ngân hàng phát hành thuộc sở hữu nhà nước, cho nhà nước nắm trong tay trọn vẹn bộ máy kinh tế tài chính quan trọng nhất để điều tiết Sự định vĩ mô các hoạt động kinh tế tài chính. hình hệ + Hệ thống ngân hàng trong một quốc gia đã được định thống hai hình thành 2 cấp: cấp như > NHTW thực hiện các chức năng thuộc tầm vĩ mô, vậy là một quá trình > Các NHTM và các tổ chức tài chính khác, thực hiện khách quan chức năng và nhiệm vụ kinh doanh tiền tệ - tín dụng và dịch vụ ngân hàng. và 4/11/2020 tất yếu. 10 3. Chức năng của NHTW: 1. Ngân 2. Ngân hàng hàng của phát các ngân hành tiền hàng 4. Chức 3. Ngân năng hàng của quản lý Chính nhà phủ nước 4/11/2020 11 Ngân hàng phát hành tiền Độc Kênh quyền Nguyên phát phát tắc phát hành hành hành tiền tiền mặt Quản lí tập Kênh nghiệp Kênh Kênh thị Cân Bảo Kênh vụ thị trường trường đối đảm trung NSNN NHTM thống nhất mở hối đoái 4/11/2020 12 4
  8. 4/11/2020 Ngân hàng của các ngân hàng NHTW cung ứng đầy đủ các dịch vụ của một ngân hàng cho các NHTM 1. Mở TK 2. Làm và nhận trung gian 3. Cấp tín tiền gửi thanh toán dụng cho của các cho các các NHTM NHTM NHTM 4/11/2020 13 Thủ quỹ Kho bạc Cung cấp các dv Nhà nước ngân hàng cho CP Dịch vụ thanh Ngân hàng của toán Chính phủ Đại lý phát hành Tạm ứng tạm và bán trái phiếu thời chi tiêu CP 4/11/2020 14 Chức năng quản lý nhà nước 4/11/2020 15 5
  9. 4/11/2020 4. Mô hình tổ chức 4/11/2020 16 4.1 Mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ: Quốc hội Chính phủ Bộ và các cơ Ngân hàng quan ngang bộ Trung ương Các mục tiêu kinh tế - xã hội 4/11/2020 17 4.1 Mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ: NHTW trực thuộc Chính phủ NHTW là CSTT là một bộ một cơ quan phận của CS của Chính phủ quản lý 4/11/2020 18 6
  10. 4/11/2020 4.1 Mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ: Đánh giá Ưu điểm: ưu Hoạt động của NHTW nằm điểm,nhược trong sự kiểm tra và giám sát điểm của chặt chẽ của Chính phủ mô hình? Nhược điểm: Làm mất tính độc lập của NHTW 4/11/2020 19 4.2 Mô hình NHTW độc lập với Chính phủ: Quốc hội Chính phủ Ngân hàng Trung ương Bộ và các cơ quan ngang bộ Các mục tiêu kinh tế - xã hội 4/11/2020 20 4.2 Mô hình NHTW độc lập với Chính phủ: NHTW độc lập với Chính phủ NHTW và Chính NHTW được đặt phủ cùng chịu dưới sự kiểm soát trách nhiệm trước trực tiếp của toàn dân. Quốc hội 4/11/2020 21 7
  11. 4/11/2020 4.2 Mô hình NHTW độc lập với Chính phủ: Đánh giá Ưu điểm: ưu NHTW độc lập trong điều hành điểm,nhược CSTT điểm của mô hình? Nhược điểm: Thiếu sự phối hợp giữa Chính phủ và NHTW khiến cho mục tiêu kinh tế - xã hội không được thực hiện một cách nhất quán. 4/11/2020 22 Thảo luận: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ. Theo anh (chị) NHNN Việt Nam sẽ gặp phải những bất cập nào? 4/11/2020 23 Trả lời: - NHNN Việt Nam chịu sự kiểm soát của cả hai cơ quan là Quốc hội và Chính phủ. -NHNN Việt Nam là cơ quan đa mục tiêu. - Sử dụng các công cụ điều hành không rõ ràng 4/11/2020 24 8
  12. 4/11/2020 5. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Sự ra đời của NHNN Việt Nam Quá trình phát triển của hệ thống NH NHNN Việt Cơ cấu tổ chức Nam Nhiệm vụ và quyền hạn Cơ chế tài chính 4/11/2020 25 Home Giới thiệu NHNHVN Cơ cấu tổ chức Ch.năng,Nh.vụ Tư liệu Giới Thiệu Về Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam 4/11/2020 26 Giới thiệu NHNHVN  Lịch sử Ngân hàng NNVN > Lịch sử Ngân hàng NNVN Ngày 6 tháng 5 năm 1951 > Quá trình phát Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc triển lệnh số 15/SL > Chức năng nhiệm vụ của Ngân hàng Quốc gia Việt Nam NHNN VN > Cơ cấu tổ Tháng 1/1960 đến nay là Ngân hàng Nhà nước Việt chức Nam 4/11/2020 27 9
  13. 4/11/2020 Giới thiệu NHNHVN  Quá trình phát triển 1. Thời kỳ 1951-1954: > Lịch sử Ngân Ngân hàng Quốc gia Việt Nam hoạt động độc hàng NNVN lập tương đối > Quá trình phát - Phát hành giấy bạc Ngân hàng - Thu hồi giấy bạc Tài chính, phát triển tín dụng triển - Quản lý Kho bạc Nhà nước > Chức năng > Chức năng nhiệm 2. Thời kỳ 1955-1975: nhiệm vụNHNNVN vụ của của NHNN VN - Củng cố thị trường tiền tệ, giữ cho tiền tệ ổn định > Cơ >cấu tổtổ chức Mô hình - Phát triển công tác tín dụng chức Tháng 1/1960 - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 4/11/2020 28  Quá trình phát triển 3. Thời kỳ 1975-1985: > Lịch sử Ngân > Lịch sử Ngân hànghàngNNVNNNVN - Thống nhất trong cả nước về hệ thống ngân > Quá trình phát hàng và hệ thống tiền tệ triển - Ngân hàng Nhà nước về cơ bản vẫn hoạt > Chức năng động như là một công cụ ngân sách, chưa thực > Chức năng nhiệm nhiệm vụNHNNVN vụ của của hiện các HĐKD NHNN VN > Cơ >cấu tổtổ chức Cơ cấu chức 4/11/2020 29  Quá trình phát triển 4. Thời kỳ 1986 đến nay: - Tháng 7/1987 bắt đầu thử chuyển hệ thống > Lịch sử Ngân ngân hàng sang hoạt động kinh doanh XHCN > Lịch sử Ngân hànghàngNNVNNNVN - Tháng 3/1988: chính thức chuyển hệ thống > Quá trình phát ngân hàng sang hoạt động kinh doanh triển - Tháng 5/1990: hệ thống ngân hàng VN chia làm > Chức năng 2 cấp > Chức năng nhiệm > Ngân hàng Nhà nước thực hiện chức năng nhiệm vụNHNNVN vụ của của NHNN VN của 1 NHTW - Ngày 2/12/1997, Luật Ngân hàng Nhà nước > Cơ cấu tổ > Cơ cấu tổ chức Việt Nam và Luật Các tổ chức tín dụng được chức thông qua 4/11/2020 30 10
  14. 4/11/2020  Chức năng nhiệm vụ của NHNNVN > Lịch sử Ngân > Lịch sử Ngân Ngân hàng Nhà nước thực hiện các nhiệm vụ, hànghàngNNVNNNVN quyền hạn quy định tại Nghị định số > Quá trình phát 96/2008/NĐ-CP ngày 26/8/2008 của Chính > Quá trình phát triển triển phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn > Chức năng và cơ cấu tổ chức của Bộ, cơ quan ngang Bộ. nhiệm vụ của NHNN VN > Cơ >cấu tổtổ chức Cơ cấu chức 4/11/2020 31  Chức năng nhiệm vụ của NHNNVN - Xây dựng chính sách tiền tệ quốc gia > Lịch sử Ngân > Lịch sử Ngân - Cấp, thu hồi giấy phép thành lập và hoạt động hànghàngNNVNNNVN của các TCTD > Quá trình phát > Quá trình phát triển - Sử dụng các công cụ (lãi suất,tỷ giá..) thực triển hiện chính sách TTQG > Chức năng - Quản lý ngoại hối và xây dựng cán cân thanh nhiệm vụ của toán quốc tế NHNN VN - Quản lý việc vay, trả nợ nước ngoài của cá > Cơ >cấu tổtổtổchức Cơ cấu Mô hình chức nhân, TCKT chức 4/11/2020 32  Chức năng nhiệm vụ của NHNNVN Các nghiệp vụ Ngân hàng Trung ương - In, đúc, bảo quản, vận chuyển tiền > Lịch sử Ngân > Lịch sử Ngân hànghàngNNVNNNVN - Thực hiện nghiệp vụ phát hành, thu hồi, thay thế và tiêu hủy tiền > Quá trình phát > Quá trình phát triển - Thực hiện tái cấp vốn, điều hành thị trường triển tiền tệ > Chức năng - Thực hiện nghiệp vụ thị trường mở và một số nhiệm vụ của nghiệp vụ quan trọng khác NHNN VN > Cơ >cấu tổtổ chức Cơ cấu chức 4/11/2020 33 11
  15. 4/11/2020 Cơ cấu tổ chức 4/11/2020 34  Cơ cấu tổ chức > Lịch sử Ngân Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam được tổ chức > Lịch sử Ngân hànghàngNNVNNNVN thành một bộ máy tập trung thống nhất gồm bộ máy điều hành và hoạt động nghiệp vụ tại trụ sở > Quá trình phát > Quá trình phát triển chính và mạng lưới chi nhánh tại các tỉnh thành triển phố trực thuộc trung ương. Đứng đầu là Thống > Chức năng đốc Ngân hàng Nhà Nước được Quốc hội bổ > Chức năng nhiệm nhiệm vụNHNNVN vụ của của nhiệm theo đề nghị của Chính phủ, dưới Thống NHNN VN đốc là các Phó Thống đốc giúp việc. Tham mưu > Cơ cấu tổ cho Ban Thống đốc là các Vụ, Cục chức năng. chức 4/11/2020 35 BÀI TẬP CHƯƠNG I 1) Vị trí và chức năng của Ngân hàng nhà nước Việt Nam (NHNNVN) được quy định trong Chương? Điều? Khoản? nào của luật NHNNVN số 46/2010/QH12. 2) NHNNVN có thuộc sở hữu của Chính phủ Việt Nam được thể hiện trong chương? Điều? Khoản? của luật NHNNVN 3) Cơ cấu tổ chức của NHNNVN được quy định trong số bao nhiêu? “?/?/NĐ-CP về “Tổ chức bộ máy NHNNVN” 4/11/2020 36 12
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2