Bài giảng Nhập môn công nghệ phần mềm - Chương 1: Nguyễn Văn Danh

16/02/2014<br /> <br /> Môn: Công Nghệ Phần Mềm<br /> Trường CĐ-KT Lý Tự Trọng<br /> Khoa Công Nghệ Thông Tin<br /> Giáo trình tham khảo: Nhập môn công<br /> nghệ phần mềm của Nguyễn Tiến Huy –<br /> ĐH-KHTN<br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> Chương I: Tổng quan về CNPM<br /> Sinh viên biết các khái niệm cơ bản về công nghệ phần mềm,<br /> quy trình xây dựng phần mềm.<br />  Phần mềm và lớp phần mềm<br />  Kiến trúc các thành phần của phần mềm<br />  Công nghệ phần mềm<br />  Qui trình công nghệ phần mềm<br />  Phương pháp và công cụ phát triển phần mềm<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> I. Phần mềm và lớp phần mềm<br /> Phần mềm.<br /> Định nghĩa: là hệ thống các chương trình được thực<br /> hiện trên máy tính nhằm hỗ trợ cho các nhà chuyên<br /> môn trong từng lĩnh vực chuyên ngành thực hiện tốt<br /> các thao tác nghiệp vụ của mình.( Đây là quan điểm<br /> của các người sử dụng phần mềm).<br /> - Nhà chuyên môn<br /> - Lĩnh vực chuyên nghành<br /> - Thao tác nghiệp vụ<br /> 1.<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 1<br /> <br /> 16/02/2014<br /> <br /> 2. Lớp phần mềm<br /> Là hệ thống các phần mềm trên cùng lĩnh vực hoạt động<br /> nào đó  chúng có cấu trúc & chức năng giống nhau.<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 3. Phân loại phần mềm<br /> Có nhiều cách phần loại phần mềm khác nhau. Phân loại<br /> dụa trên mục đích của người sử dụng phần mềm( trên<br /> góc độ người sử dụng) & phân loại dựa trên mục đích tạo<br /> lập phần mềm.<br /> Phân loại dựa trên mục đích sử dụng phần mềm:<br />  Phần mềm hệ thống<br />  Phần mềm khoa học kỹ thuật<br />  Phần mềm nhúng<br />  Phần mềm ứng dụng web<br />  Phần mềm thương mại ( Quản lý tiền lương, QL nhân viên)<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> II. Phân loại phần mềm<br /> phân loại dựa trên mục đích tạo lập (góc độ người lập<br /> <br /> trình)<br />  Phần mềm theo hơp đồng: là phần mềm viết ra cho một khách<br /> <br /> hàng cụ thể với các yêu cầu cụ thể, có thời gian và chi phí cụ thể<br /> và phải có trách nhiệm bảo trì phần mềm<br />  Phần mềm khung: Là phần mềm được tạo ra nhằm nhanh chóng<br /> triển khai một phần mềm theo hợp đồng được tiện lợi. Đây là<br /> phần mềm khong đưa cho người sử dụng và có những đăc điểm<br /> như sau: không có khách hàng cụ thể, không có yêu cầu cụ thể.<br />  Phần mềm đóng gói: Là phần mềm đươc làm ra để bán rộng rãi<br /> cho mọi người. Đặc điểm là khong có khách hàng cụ thể, không<br /> có các yêu cầu cụ thể, không bảo trì mà chỉ có phân bản nâng cấp.<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 2<br /> <br /> 16/02/2014<br /> <br /> III. Kiến trúc phần mềm<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> III. Kiến trúc phần mềm<br /> Bảng tóm tắt các hàm cùng ý nghĩa tương ứng:<br /> STT<br /> <br /> Thành phần<br /> <br /> Hàm<br /> <br /> Ý Nghĩa<br /> <br /> Ghi Chú<br /> <br /> 1<br /> <br /> Thành phần<br /> giao diện<br /> <br /> Hàm nhập<br /> Hàm xuất<br /> <br /> Nhập yêu cầu, dữ<br /> liệu nguồn, xuất kết<br /> quả đã xử lý<br /> <br /> Cần xác định hình thức<br /> nhập/xuất và tổ chức dữ<br /> liêu tương ứng<br /> <br /> 2<br /> <br /> Thành phần xử<br /> lý<br /> <br /> Hàm kiểm tra<br /> Hàm xử lý<br /> <br /> Kiểm tra tính hợp lệ<br /> dữ liệu. Xử lý tính<br /> toán phát sinh, biến<br /> đổi trên dữ liệu<br /> <br /> Sử dụng hàm nhập, hàm<br /> đọc, hàm xuất, hàm ghi<br /> <br /> 3<br /> <br /> Thành phần dữ<br /> liệu<br /> <br /> Hàm đọc<br /> Hàm ghi<br /> <br /> Đọc dữ liệu từ bộ<br /> nhớ phụ vào bộ nhớ<br /> chính. Ghi dl từ bộ<br /> nhớ chính vào bộ<br /> nhớ phụ<br /> <br /> Cần xác định cách thức tổ<br /> chức lưu trữ dữ liệu<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> IV. Chất lượng phần mềm<br /> Một phần mềm được đánh giá có chất lượng tuỳ vào những<br /> yếu tố sau:<br />  Tính đúng đắn: chạy tốt, chạy đúng theo yêu cầu người sử dụng.<br />  Tính tiến hoá: là khả năng đáp ứng của phần mềm khi qui định<br /> <br /> của nghiệp vụ thay đổitheo thời gian, hoặc tốc độ thực hiện theo<br /> máy móc.<br />  Tính hiệu quả: Việc chiếm bộ nhớ trong hay bộ nhớ ngoài sao cho<br /> hiệu quả.<br />  Tính tương thích: Là khả năng tương tác giữa phần mềm với các<br /> phần mềm khác.<br />  Tính tiện dụng: Phần mềm dễ học dễ sử dụng, thân thiện với<br /> người dùng<br /> <br />  Trong 5 tính chất trên, tính chất nào là quan trọng nhất.<br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 3<br /> <br /> 16/02/2014<br /> <br /> V. Công nghệ phần mềm<br />  Bauer(1969): Việc thiết lập và sử dụng các nguyên lý<br /> <br /> công nghệ đúng đắn để thu được phần mềm một cách<br /> kinh tế vừa tin cậy vừa làm việc hiệu quả trên các<br /> máy thực.<br />  Ghezzi(1991) Một lĩnh vực của khoa học máy tính<br /> liên quan đến việc xây dựng các phần mềm vừa lớn<br /> vừa phức tạp bởi một hay một số nhóm kỹ sư.<br />  Sommervile(1995): là lĩnh vực liên quan đến lý<br /> thuyết, phương pháp và công cụ dùng cho phát triển<br /> phần mềm.<br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> V. Công nghệ phần mềm<br /> Kawamura(1995): là lĩnh vực học vấn về các kỹ<br /> thuật, phương pháp luận công nghệ học trong toàn<br /> bộ quy trình phát triển phần mềm nhằm nâng cao cả<br /> chất và lượng của sản xuất phần mềm.<br />  Pressman(1995): là bộ môn tích hợp cả qui trình, các<br /> phương pháp, các công cụ để phát triển phần mềm<br /> máy tính.<br /> Ta có thể đưa định nghĩa tóm tắt như sau:<br /> Công nghệ phần mềm là một nghành khoa học nghiên<br /> cứu về việc xây dựng các phần mềm có chất lượng trong<br /> khoảng thời gian và chi phí hợp lý.<br /> <br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> VI. Đối tượng nghiên cứu<br /> CNPM đưa ra 3 đối tượng nghiên cứu chính:<br />  Quy trình công nghệ phần mềm:<br /> o Là hệ thống các giai đoạn mà quá trình phát triển phần<br /> <br /> mềm trải qua.<br /> <br /> o Cần xác định rõ mục tiêu, kết quả nhận được, kết quả<br /> <br /> chuyển giao.<br /> <br />  Phương pháp phát triển phần mềm: hệ thống các<br /> <br /> hướng dẫn để thực hiện một giai đoạn nào đó.<br /> <br />  Công cụ và môi trường phát triển phần mềm: Hệ thống<br /> <br /> các phần mềm trợ giúp trong lĩnh vực xây dựng phần<br /> mềm.<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 4<br /> <br /> 16/02/2014<br /> <br /> 1. Qui trình công nghệ phần mềm<br /> 1.1. Các bước cơ bản xây dựng phần mềm:<br /> 1.1.1 Xác định:<br />  Hình thành đề tài  ước lượng công việc.<br />  Khách hàng muốn gì?<br />  Thu thập thông tin.<br /> 1.1.2 Phát triển:<br />  Xây dựng chương trình.<br /> Kiểm tra tính đúng đắn.<br /> 1.1.3 Bảo trì( vận hành)<br />  Giúp chương trình chạy ổn định với điều kiện mới.<br /> Làm phù hợp với hiện tại.<br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 1.2. Một số mô hình triển khai xây dựng<br /> phần mềm<br /> 1.2.1 Mô hình thác nước<br /> 1.2.1.1 Mô hình thác nước 2 giai đoạn<br /> Giai đoạn<br /> <br /> Xác định yêu<br /> cầu<br /> <br /> Lập trình<br /> <br /> Mục tiêu<br /> <br /> Kết quả nhận được<br /> <br /> Kết quả chuyển giao<br /> <br /> Xác định chính xác<br /> các yêu cầu đặt ra cho<br /> phần mềm<br /> <br /> Thông tin về các hoạt<br /> động của thế giới thực.<br /> <br /> Danh sách các yêu cầu,<br /> cùng với các thông tin<br /> mô tả chi tiết về các yêu<br /> cầu.<br /> <br /> Tạo lập phần mềm<br /> mong muốn theo yêu<br /> cầu<br /> <br /> Danh sách các yêu cầu<br /> cùng thông tin liên quan<br /> <br /> Chương trình thực hiện<br /> được trên máy tính.<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 1.2.1.2 Mô hình thác nước 3 giai đoạn<br /> Giai đoạn<br /> <br /> Mục tiêu<br /> <br /> Xác định yêu<br /> cầu<br /> <br /> Xác định chính xác<br /> các yêu cầu đặt ra cho<br /> phần mềm<br /> <br /> Thông tin về các hoạt<br /> động của thế giới thực.<br /> <br /> Kết quả nhận được<br /> <br /> Danh sách các yêu cầu,<br /> cùng với các thông tin<br /> mô tả chi tiết về các yêu<br /> cầu.<br /> <br /> Mô tả các thành phần<br /> của phần mềm<br /> <br /> Danh sách các yêu cầu<br /> cùng thông tin liên quan<br /> <br /> Mô tả thành phần giao<br /> diện.<br /> Mô tả thành phần xử lý.<br /> Mô tả thành phần dữ<br /> liệu.<br /> <br /> Tạo lập phần mềm<br /> mong muốn theo yêu<br /> cầu<br /> <br /> Mô hình phần mềm<br /> <br /> Chương trình phần mềm<br /> nguồn với cấu trúc cơ sở<br /> dữ liệu tương ứng.<br /> <br /> Thiết kế<br /> <br /> Lập trình<br /> <br /> Kết quả chuyển giao<br /> <br /> GV: Nguyễn Văn Danh<br /> <br /> 5<br /> <br />