Bài giảng Nhập môn Hệ điều hành Unix (Bài giảng tuần 1) – Nguyễn Hải Châu

Chia sẻ: Năm Tháng Tĩnh Lặng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

223
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Nhập môn Hệ điều hành Unix (Bài giảng tuần 1) trình bày về lịch sử hệ điều hành Unix, các thao tác cơ bản với hệ thống, và một số bài tập thực hành cơ bản với hệ điều hành Unix. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nhập môn Hệ điều hành Unix (Bài giảng tuần 1) – Nguyễn Hải Châu

Mục tiêu của môn học Cung cấp cho sinh viên các khái niệm cơ bản về hệ điều hành Unix và các hệ điều Nhập môn hệ điều hành Unix hành kiểu Unix (ví dụ Linux) Khi kết thúc môn học, sinh viên có khả Nguyễn Hải Châu năng: Khoa Công nghệ Thông tin Sử dụng hệ điều hành Unix/Linux để phục vụ Trường Đại học Công nghệ học tập, nghiên cứu Đại học Quốc gia Hà Nội Có khả năng lập các chương trình trên shell script để tạo ra một số ứng dụng đơn giản Nội dung môn học Tài liệu tham khảo Lý thuyết: 30 tiết trong 10 tuần Hà Quang Thụy, Nguyễn Trí Thành, Hệ Thực hành: 30 tiết trong 10 tuần điều hành Unix-Linux, Hà Nội, 2004. Thực hành bắt đầu sau lý thuyết 1 tuần Giáo trình điện tử (PDF) có trên trang web Thi và kiểm tra: của Bộ môn Các hệ thống thông tin, Khoa Công nghệ thông tin Vấn đáp tại phòng máy Truy cập đến giáo trình Website của Bộ môn Các hệ thống thông tin: http://coltech.vnu.edu.vn/httt Chọn “Góc học tập” ở menu bên trái Chọn “Nhập môn hệ điều hành Unix” ở phần nội dung chính của trang web Chọn Giáo trình hệ điều hành Unix-Linux 1
Lịch sử hệ điều hành Unix Khởi đầu: Multics Space Travel và máy PDP-11 Trong những năm 1960, Massachusetts Ken Thompson, người trong nhóm phát Institute of Technology (MIT), AT&T Bell triển Multics, tiếp tục phát triển một trò Lab và tập đoàn General Electric khởi động chơi tên là Space Travel trên GE-645 dự án Multics – hệ điều hành dành cho Tốc độ trò chơi chậm, giá đắt máy tính lớn GE-645 Thompson và Dennis Ritchie viết lại Space Multics: Multiplexed Information and Travel trên máy PDP-11 của hãng Digital Computing Service Equiment Corporation (DEC) và có kết quả Mục tiêu của dự án: Thương phẩm khả quan -> Phát triển hệ điều hành mới Dự án Multics không thành công Unix Các tác giả của Unix Nhóm phát triển hệ điều hành mới có Ken Ken Thompson Dennis Ritchie Thompson, Dennis Ritchie, Douglas McIlroy, Brian Kernighan, Rudd Canaday, … Hệ điều hành mới được đặt tên là Unics (chữ U: Uniplexed đối lại với Multiplexed) theo cách chơi chữ của Brian Kernighan Sau đó Unix trở thành tên chính thức (cs→x) http://plan9.bell- http://plan9.bell- labs.com/who/ken/ labs.com/who/dmr/ 2
Các tác giả của Unix Douglas McIlroy Brian Kernighan http://www.cs.dartmo http://plan9.bell- Ken Thompson (trái) và Dennis Ritchie (giữa) nhận giải thưởng uth.edu/~doug/ labs.com/who/bwk/ quốc gia về công nghệ do đã phát minh ra hệ điều hành UNIX và ngôn ngữ lập trình C (ngày 27/4/1999) Linux Một số hệ điều hành Unix Là một hệ điều hành kiểu AIX (IBM) dựa trên nền AT&T System V Unix, mã nguồn mở, công bố Dynix (Sequent) dựa trên nền BSD (Berkeley lần đầu ngày 17/9/1991 SoftWare Distribution) Người tạo ra nhân của Linux: Linus Torvald (Phần Lan) HP-UX (Hewlett-Packard) nền BSD Vật lấy phước của nhân Linux: Irix (Silicon Graphics) nền AT&T System V Chim cánh cụt Tux Linux (Free SoftWare) Solaris (Sun Microsystems) nền AT&T System V SunOS (Sun Microsystems) nền BSD … Đặc trưng chính của Unix Một số chú ý Được viết trên ngôn ngữ bậc cao do đó dễ đọc, Thuật ngữ: dễ hiểu, dễ chuyển đổi Trong giáo trình dùng: “Quá trình” (Process) Có giao diện người dùng đơn giản Một số giáo trình khác dùng là “Tiến trình” Nguyên tắc: Xây dựng các chương trình phức Để minh họa các khái niệm, lệnh… trong tạp từ những chương trình đơn giản hơn môn học này, ta sử dụng hệ điều hành Chỉ có một dạng file đơn giản RedHat Linux (một HĐH kiểu Unix) Đa tiến trình, đa người dùng, phân chia thời gian (time sharing) 3
Đa tiến trình, đa người dùng và phân chia thời gian Thời gian Người dùng (Người sử dụng) Thao tác với hệ thống Trạm làm việc Trạm làm việc Unix Khởi động Linux Người quản trị và người sử dụng Quá trình khởi động: Người quản trị trên Linux/Unix có tên là root, có quyền quản trị và thao tác toàn bộ LILO hệ thống máy tính với ưu tiên cao nhất Nhân Tiến hoặc Linux trình init Người sử dụng trên Linux/Unix do root tạo GRUB ra và do root quản lý root có thể xóa hoặc vô hiệu hóa bất kỳ Cụ thể: Thực hành trên phòng máy người sử dụng nào Mọi người sử dụng đều phải được đăng ký (phải có account) với hệ thống Unix/Linux Đăng nhập và đăng xuất Dạng tổng quát của lệnh Linux Đăng nhập (login) $ [] ↵ Redhat Linux Release xxxx Tên lệnh là một dãy ký tự, không có dấu Kernel 2.4.xxx on an i686 cách, biểu thị cho một lệnh của Linux hay May1 login: một chương trình Password: Các tham số có thể có hoặc không có Đăng xuất (logout) $ là dấu nhắc chờ nhận lệnh exit hoặc Ký hiệu "↵" biểu thị việc gõ phím hết dòng logout hoặc 4
Thao tác tăng tốc độ gõ lệnh Đổi mật khẩu Sử dụng lại các lệnh đã dùng: Sử dụng các passwd dấu mũi tên lên, xuống Linux yêu cầu nhập mật khẩu cũ để kiểm tra Sửa chữa các tên, tham số của lệnh: Sử Tiếp theo Linux yêu cầu nhập mật khẩu mới 2 dụng mũi tên trái, phải lần Sử dụng phím để hiển thị tên lệnh, Mật khẩu “tốt” và “không tốt” tên file nếu không nhớ rõ tên Tốt: xyv340dvfjndf908f, fdg93n!DFffxc Gõ một phần đầu của tên Không tốt: conmeotamthe, buibichphuong Nhấn phím root đổi mật khẩu của người sử dụng khác: passwd Trang man/info Một số lệnh thường dùng Để tra cứu cách sử dụng một lệnh trong Xem các file trong thư mục: Unix: ls (xem dạng đơn giản) $ man ls –l (xem dạng đầy đủ) Để tra cứu cách sử dụng một lệnh trong Các tùy chọn khác: xem hướng dẫn man ls Linux: Xem thời gian: date $ man hoặc root được phép đặt lại thời gian (xem trang 31 $ info giáo trình) Người sử dụng chỉ được xem thời gian Một số lệnh thường dùng Dừng hệ thống Unix/Linux Xem lịch: Unix/Linux là hệ thống dành cho nhiều người sử cal [tùy-chọn] [ []] dụng, do đó tránh dừng hoặc khởi động lại hệ thống mà không báo trước Xem thông tin về hệ thống: Các lệnh này chỉ dùng cho mục đích thực hành, uname [tùy-chọn] không nên sử dụng nhiều trong môi trường làm Xem tất cả các thông tin hệ thống: uname –a việc có nhiều người: Tính toán số học (xem như máy tính tay): reboot (Unix/Linux) halt (Linux) bc poweroff (Linux) 5^3 init 0 (Unix/Linux) 125 5
Các vấn đề cần nhớ Bài tập Các đặc điểm cơ bản của hệ điều hành Unix, Thực hành trên phòng máy: Linux Thử nghiệm khởi động hệ thống Người sử dụng/Người quản trị hệ thống Đăng nhập, đăng xuất Đăng nhập và đăng xuất, tên và mật khẩu Đổi mật khẩu, sử dụng một số lệnh cơ bản Cấu trúc lệnh, xem hướng dẫn sử dụng lệnh Xem hướng dẫn lệnh Cách gõ lệnh trong Unix, các thao tác tăng tốc độ gõ lệnh Một số lệnh thường dùng 6