Bài giảng Nhập môn Tài chính Tiền tệ

Chia sẻ: Mai Hong Luu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:243

Thêm vào BST

Báo xấu

305
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Nhập môn Tài chính Tiền tệ gồm 10 chương với các nội dung sau: những vấn đề cơ bản về tài chính; những vấn đề cơ bản về tiền tệ; ngân sách nhà nước; tài chính doanh nghiệp; bảo hiểm; tín dụng; thị trường tài chính; các tổ chức tài chính trung gian; ngân hàng trung ương; tài chính quốc tế. Mời các bạn cùng tham khảo giáo trình để nắm chắc nội dung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nhập môn Tài chính Tiền tệ

NHẬP MÔN TÀI CHÍNH TIỀN TỆ Cấu trúc tín chỉ 3 (36,9) Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
NỘI DUNG MÔN HỌC Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH Chương 2: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TIỀN TỆ Chương 3: NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Chương 4: TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP Chương 5: BẢO HIỂM Chương 6: TÍN DỤNG Chương 7: THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH Chương 8: CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH TRUNG GIAN Chương 9: NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG Chương 10: TÀI CHÍNH QUỐC TẾ Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
TÀI LIỆU THAM KHẢO (1) TS. Vũ Xuân Dũng (2012), Giáo trình Nhập môn tài chính tiền tệ, Nhà xuất bản Thống kê. (2) PGS.TS. Phạm Ngọc Dũng; PGS.TS. Đinh Xuân Hạng (2011), Giáo trình tài chính - tiền tệ, Nhà xuất bản Tài chính. (3) PGS.TS. Sử Đình Thành; TS.Vũ Thị Minh Hằng (2006), Giáo trình NHập môn tài chính tiền tệNXB Đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh (4) TS. Nguyễn Thị Phương Liên; TS. Nguyễn Văn Thanh; PGS.TS. Đinh Văn Sơn (2005), Tiền tệ và ngân hàng, NXB Thống kê (5) PGS.TS. Nguyễn Văn Tiến (2008), Giáo trình Tài chính- tiền tệ- ngân hàng, Nhà xuất bản thống kê. (6) Frederic S. Mishkin (2004), The economic of money, Banking & Financial markets,, Addison Wesley. (7) Martin Shubik (2004), The Theory of Money and Financial Institutions, The MIT Press (8) David S.Kidwell; David W.Blackwell; David A.Whidbee; Richard L.Peterson (2006), Financial institutions, markets, and money, Jonh Wiley & Sons. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
CHƯƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
NỘI DUNG CHƯƠNG HỌC 1.1 Lịch sử ra đời và phát triển của tài chính 1.2 Bản chất của tài chính 1.3 Chức năng của tài chính 1.4 Hệ thống tài chính 1.5 Chính sách tài chính quốc gia Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1.1 Lịch sử ra đời và phát triển của tài chính 1.1.1 Tiền đề khách quan quyết định sự ra đời và phát triển của tài chính a. Sự ra đời, tồn tại và phát triển của nền sản xuất hàng hóa tiền tệ b. Sự ra đời, tồn tại và phát triển của Nhà nước
1.2 Khái niệm tài chính i chính là hệ thống các quan hệ kinh tế dưới hình thái gi át sinh trong quá trình phân phối của cải xã hội thông c hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ trong nền kin ốc dân nhằm đáp ứng cho các lợi ích khác nhau của các ể trong xã hội. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1.2 Bản chất của tài chính 1.2.1 Nội dung và đặc điểm của các quan hệ kinh tế thuộc phạm trù tài chính Nội dung - Các quan hệ tài chính giữa Nhà nước với các tổ chức và cá nhân trong xã hội - Các quan hệ tài chính giữa các tổ chức và cá nhân với nhau trong xã hội - Các quan hệ tài chính trong nội bộ một chủ thể - Các quan hệ TC quốc tế Đặc điểm của các quan hệ kinh tế thuộc phạm trù tài chính - Khi các quan hệ tài chính nảy sinh bao giờ cũng kéo theo sự dịch chuyển một lượng giá trị nhất định. - Tiền tệ xuất hiện trong các mối quan hệ tài chính với tư cách là phương tiện thực hiện các mối quan hệ đó. - Thông qua các mối quan hệ tài chính, các quỹ tiền tệ thường xuyên vận động tức là quá trình tạo lập (chức năng phương tiện tích lũy giá trị) và sử dụng (chức năng phương tiện thanh toán) bởi các chủ thể khác nhau trong xã hội.
1.2.2 Bản chất của tài chính * Nhận xét  Biểu hiện bề ngoài của các quan hệ tài chính là sự vận động độc lập tương đối của các quỹ tiền tệ trong quá trình tạo lập và sử dụng chúng. Thực chất đây là quá trình phân phối các nguồn tài chính, quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đạt được mục đích nhất định.  Đằng sau sự vận động của quỹ tiền tệ thể hiện các mối quan hệ về lợi ích kinh tế (các quan hệ kinh tế) giữa các chủ thể thể hiện sự phân chia của cải xã hội giữa các chủ thể liên quan dưới hình thái giá trị. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
luận về bản chất của TC  Tài chính là hệ thống các quan hệ phân phối dưới hình thái gía trị.  Các quan hệ TC phát sinh trong quá trình hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ nhưng tài chính không phải là tiền hay quỹ tiền tệ.  Tài chính là các quan hệ phân phối chịu sự tác động trực tiếp của Nhà nước và Pháp luật nhưng tài chính không phải là hệ thống các luật lệ về tài chính. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1.3 Chức năng của tài chính 1.3.1. Chức năng phân phối a. Khái niệm Chức năng phân phối của tài chính là chức năng mà nhờ vào đó các nguồn lực đại diện cho những bộ phận của cải xã hội được đưa vào các quỹ tiền tệ khác nhau để sử dụng cho các mục đích khác nhau, đảm bảo những nhu cầu khác nhau và những lợi ích khác nhau của xã hội.
.1. Chức năng phân phối (tiếp) b. Đối tượng phân phối - GDP được tạo ra hàng năm. đây là đối tượng phân phối chính của tài chính, gồm 2 bộ phận: + Bộ phận GDP sáng tạo ra trong năm (trong kỳ phân phối này) + Bộ phận GDP tạo ra từ kỳ trước nhưng chưa phân phối - Các nguồn lực tài chính được huy động từ bên ngoài - Bộ phận tài sản, tài nguyên quốc gia có thể cho thuê, nhượng bán có thời hạn Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
.1. Chức năng phân phối (tiếp) hủ thể phân phối ủ thể có quyền sở hữu các nguồn tài chính ủ thể có quyền sử dụng các nguồn tài chính ủ thể có quyền lực chính trị ủ thể là nhóm thành viên xã hội Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1.3.1. Chức năng phân phối (tiếp) d. Kết qủa phân phối của tài chính Là sự hình thành (tạo lập) hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ ở các chủ thể trong xã hội nhằm những mục đích đã định e. Đặc điểm của phân phối tài chính  Phân phối tài chính là sự phân phối chỉ diễn ra dưới hình thức giá trị nhưng không kèm theo sự thay đổi hình thái giá trị.  Phân phối tài chính luôn gắn liền với sự hình thành và sử dụng các quĩ tiền tệ.  Các quan hệ phân phối TC không phải bao giờ cũng nhất thiết kèm theo sự dịch chuyển giá trị từ chủ thể này sang chủ thể khác.  Phân phối TC bao gồm 2 quá trình phân phối lần đầu và phân phối lại trong đó phân phối lại là đặc trưng chủ yếu của phân phối TC. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1. Chức năng phân phối (tiếp) f. Quá trình phân phối của tài chính  Phân phối lần đầu - Khái niệm: Là quá trình phân phối được diễn ra trong lĩnh vực sản xuất, cho những chủ thể tham gia vào quá trình sáng tạo ra của cải vật chất hay thực hiện các dịch vụ trong các đơn vị sản xuất và dịch vụ. - Phạm vi - Kết quả của PP lần đầu: hình thành các quỹ tiền tệ bù đắp các chi phí tiêu hao, hình thành các quỹ DN (tiền lương, tự bảo hiểm..), trả cho các chủ thể sở hữu vốn và tài nguyên.  Phân phối lại - Khái niệm: là quá trình tiếp tục phân phối những phần thu nhập cơ bản, những quỹ tiền tệ đã được hình thành trong phân phối lần đầu ra phạm vi toàn xã hội hoặc theo những mục đích cụ thể hơn của các quỹ tiền tệ. - Phạm vi - Kết quả phân phối lại - Tác dụng của phân phối lại Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1.3.2 Chức năng giám đốc a. Khái niệm Chức năng giám đốc của tài chính là chức năng mà nhờ đó việc kiểm tra bằng đồng tiền được thực hiện đối với quá trình phân phối của tài chính nhằm đảm bảo cho các quỹ tiền tệ (nguồn tài chính) luôn được tạo lập và sử dụng đúng mục đích đã định. b. Đối tượng giám đốc: quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ c. Chủ thể giám đốc: là các chủ thể tham gia vào quá trình phân phối. d. Kết quả: Phát hiện những tồn tại, hạn chế, bất hợp lý trong quá trình phân phối TC. d. Phạm vi giám đốc của tài chính: Quá trình giám đốc của tài chính được diễn ra ở tất cả các khâu của HTTC. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
Chức năng giám đốc (tiếp) e. Đặc điểm - Giám đốc tài chính là giám đốc bằng đồng tiền thông qua sự vận động của tiền vốn, khi tiền tệ thực hiện chức năng thước đo phương tiện thanh toán và phương tiện tích lũy giá trị. - Giám đốc tài chính là một loại hình giám đốc rất toàn diện, thường xuyên, liên tục, do vậy nó mang hiệu quả và có tác dụng kịp thời. - Giám đốc tài chính được thực hiện chủ yếu thông qua việc phân tích các chỉ tiêu tài chính trong quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1.3.2 Chức năng giám đốc (tiếp) f. Tác dụng của chức năng giám đốc: - Đảm bảo cho quá trình phân phối của tài chính diễn ra một cách trôi chảy, đúng định hướng và phù hợp với các quy luật khách quan. - Giám đốc tài chính góp phần thúc đẩy việc sử dụng các nguồn lực tài chính một cách tiết kiệm và có hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của nền sản xuất xã hội. - Giám đốc tài chính góp phần nâng cao kỷ luật tài chính, thúc đẩy việc chấp hành các chính sách, chế độ, thể chế tài chính làm lành mạnh hoá các hoạt động kinh tế xã hội, đặc biệt là lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Bộ môn Tài chính Doanh Nghiệp
1.4 Hệ thống tài chính 1.4.1 Khái niệm Hệ thống tài chính là tổng thể các quan hệ tài chính trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau của nền kinh tế - xã hội nhưng giữa chúng có mối quan hệ hữu cơ với nhau trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các nguồn lực tài chính, các quỹ tiền tệ ở các chủ thể KT - XH hoạt động trong các lĩnh vực đó. 1.4.2 Cấu trúc hệ thống tài chính Việt Nam a. Căn cứ vào hình thức sở hữu các nguồn lực tài chính - Tài chính Nhà nước - Tài chính phi Nhà nước
1.4.2 Cấu trúc hệ thống tài chính Việt Nam (tiếp) b. Căn cứ vào mục tiêu của việc sử dụng các nguồn lực tài chính trong việc cung cấp hàng hóa dịch vụ cho xã hội: - Tài chính công - Tài chính tư c. Căn cứ vào đặc điểm hoạt động của từng lĩnh vực tài chính - Ngân sách nhà nước - Tài chính doanh nghiệp - Bảo hiểm - Tín dụng - Tài chính các tổ chức xã hội và tài chính hộ gia đình, cá nhân (tài chính dân Bộcư) môn Tài chính Doanh Nghiệp