Bài giảng Tiền lâm sàng về kỹ năng lâm sàng - Chương 4: Kỹ năng hỏi khám lâm sàng và các thủ thuật cơ bản về tim mạch

B Ộ<br /> T R Ư Ờ N G<br /> <br /> G I Á O D Ụ C – Đ À O T Ạ O<br /> Đ Ạ I H Ọ C D U Y T Â N - K H O A<br /> <br /> Y<br /> <br /> CHƯƠNG 4<br /> KỸ NĂNG HỎI-KHÁM LÂM SÀNG &<br /> CÁC THỦ THUẬT CƠ BẢN VỀ TIM MẠCH<br /> Mục tiêu: Sau khi học xong bài này sinh viên có khả năng:<br /> 1. Khai thác được triệu chứng cơ năng thường gặp của bệnh l{ hệ tuần hoàn<br /> 2. Thực hiện đúng các bước trong thăm khám thực thể hệ tuần hoàn<br /> 3. Biết một số qui trình, kỹ năng, thủ thuật cơ bản của chuyên ngành tim mạch<br /> Nội dung<br /> 4.1 Kỹ năng hỏi & khám chuyên khoa tim mach<br /> 4.1.1 Cách tiếp cận, khai thác & đặt câu hỏi trong khám tim mạch<br /> 4.1.2 Các bước trong thăm khám thực thể hệ tuần hoàn<br /> 4.2 Các kỹ năng lâm sàng cơ bản về khám tim mạch<br /> 4.2.1 Kỹ năng bắt mạch động mạch quay<br /> 4.2.2 Kỹ năng đo huyết áp<br /> 4.2.3 Qui trình tiến hành Holter huyết áp<br /> 4.2.4 Kỹ năng khám mạch ngoại vi chi dưới<br /> 4.2.5 Kỹ năng đặt catheter tĩnh mạch<br /> 4.2.6 Qui trình đặt catheter tĩnh mạch trung ương<br /> 4.2.7 Các qui trình kỹ thuật chuyên ngành tim mạch<br /> <br /> BÀI GiẢNG TIỀN LÂM SÀNG VỀ CÁC KỸ NĂNG LÂM SÀNG - ĐÀO TẠO BÁC SĨ Y KHOA – GiẢNG VIÊN: THẠC SĨ BS NGUYỄN PHÚC HỌC – PHÓ TRƯỞNG KHOA Y / ĐẠI HỌC DUY TÂN (DTU)<br /> <br /> 4.1 Kỹ năng hỏi & khám chuyên khoa tim mach<br /> 4.1.1 Cách tiếp cận, khai thác & đặt câu hỏi trong khám Tim mạch<br /> Giới thiệu (introduction)<br /> ‒ Tự giới thiệu - tên / vai trò<br /> ‒ Xác nhận chi tiết về bệnh nhân - tên / tuổi (DOB- Date Of Birth)<br /> ‒ Giải thích nhu cầu phải có một bệnh sử<br /> ‒ Nhận được sự đồng {<br /> ‒ Đảm bảo bệnh nhân được thoải mái<br /> Trình bày diễn biến của bệnh sử (history of presenting complaint)<br /> ‒ Điều quan trọng là sử dụng câu hỏi mở để gợi ra vấn đề phàn nàn,<br /> khiếu nại, than phiền của bệnh nhân.<br /> + "Vậy hôm nay bác thấy gì nào?"<br /> + "Nói cho tôi biết về các triệu chứng của anh?"<br /> ‒ Cho phép bệnh nhân đủ thời gian trả lời, cố gắng không làm gián đoạn<br /> hoặc hướng cuộc trò chuyện.<br /> ‒ Tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh nhân mở rộng sự than phiền, phàn<br /> nàn & kể lại các triệu chứng bệnh hiện tại của họ nếu cần.<br /> + "Vâng, vậy hãy cho tôi biết thêm về điều đó"<br /> 2<br /> + "Bác có thể giải thích nỗi đau đó như thế nào?"<br /> <br /> Trình bày diễn biến các khó chịu<br /> ‒ Khởi đầu (Onset) - Khi nào triệu chứng bắt đầu? / Khởi phát cấp tính<br /> hoặc dần dần?<br /> ‒ Thời lượng - phút / giờ / ngày / tuần / tháng / năm<br /> ‒ Mức độ nghiêm trọng - ví dụ: nếu triệu chứng là khó thở:<br /> + Cô có thể nói đủ câu mà không bị ngắt quãng không?<br /> ‒ Diễn biến - là triệu chứng xấu đi, cải thiện, hoặc tiếp tục dao động?<br /> ‒ Không liên tục hoặc liên tục? - là triệu chứng luôn luôn hiện diện hay<br /> cứ đến và đi?<br /> ‒ Yếu tố gây ra - có bất kz yếu tố khởi phát nào rõ ràng cho các triệu<br /> chứng?<br /> ‒ Các yếu tố làm giảm - có bất cứ điều gì để cải thiện các triệu chứng, ví<br /> dụ như khi dùng một ống hít chống hen...<br /> ‒ Các tính năng liên quan - có các triệu chứng khác xuất hiện liên quan<br /> như sốt / khó chịu?<br /> ‒ Các đợt trước:<br /> + Chị có trải qua các triệu chứng này trước đây?<br /> 3<br /> <br /> Các triệu chứng tim mạch chính: Hỏi về các điểm sau đây: (TK tài liệu 6)<br />  Đau ngực: SOCRATES<br /> + Gần đây bạn có bất kì đau đớn hoặc khó chịu nào ở ngực không?<br /> Các nguyên nhân phổ biến của đau ngực là :<br />  Bệnh tim thiếu máu cục bộ: co thắt nghiêm trọng, đau ngực ở<br /> trung tâm rồi lan sang cổ, hàm và tay trái. đau kéo dài tối đa 15<br /> phút, khởi phát bởi vận động hay cảm xúc; và giảm khi nghỉ ngơi.<br />  Trong nhồi máu cơ tim, cơn đau có thể đến lúc nghỉ ngơi, tình<br /> trạng càng lúc càng tệ hơn và kéo dài khoảng một giờ.<br />  Đau do viêm màng phổi: đột<br /> ngột, đau khu trú, thường một<br /> bên, đau tăng lên trong thì hít<br /> vào hoặc ho.<br />  Cảm giác đau do hoang mang<br /> hoặc lo lắng: là một nguyên<br /> nhân rất phổ biến gây ra đau<br /> ngực. Hỏi thông tin về hoàn<br /> cảnh dẫn đến cơn đau.<br /> 4<br /> <br />  Khó thở (Dyspnoea):<br /> + Từ trước đến nay bạn có bị khó thở không?<br /> Khó thở (Breathlessness) và đau ngực phải được mô tả chính xác.<br /> Mức độ vận động dẫn đến các triệu chứng phải được ghi lại (ví dụ<br /> như leo lên cầu thang của một chuyến bay, hay sau khi đi bộ 0.5km.<br />  Khó thở khi nằm (Orthopnoea):<br /> + Bạn có thở được khi nằm trên giường không?<br /> + Khó thở giảm hay tăng khi mà bạn đang nằm rồi ngồi dậy?<br /> + Bạn nằm phải kê bao nhiêu cái gối?<br /> + Liệu bạn có thể ngủ mà không có gối không?<br />  Khó thở kịch phát ban đêm:<br /> + Bạn có thức dậy vào ban đêm do bất kì triệu chứng nào không?<br /> + Bạn có “thở hổn hển” không? Bạn sẽ làm gì sau đó?<br /> Khó thở khi nằm (Orthopnoea) và khó thở kịch phát về đêm (thức dậy<br /> thở hổn hển, giảm khi ngồi) là các dấu hiệu đặc trưng của suy tim trái.<br />  Phù mắt cá chân: Phổ biến trong suy tim sung huyết (suy tim phải)<br /> 5<br /> <br />