Bài giảng Tình hình bệnh lao, lao kháng thuốc và ý thức sử dụng kháng sinh hợp lý trong nhiễm khuẩn hô hấp cộng đồng - BS. Nguyễn Viết Nhung

Chia sẻ: ViMarkzuckerberg Markzuckerberg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng trình bày thực trạng bệnh lao và lao kháng thuốc trên thế giới và Việt Nam; Triển vọng chấm dứt bệnh lao và các thách thức; Phát hiện, điều trị và lao kháng thuốc; Các nguy cơ của sử dụng fluoroquinolone cho viêm đường hô hấp; Thực hành sử dụng kháng sinh hợp lý viêm đường hô hấp tại cộng đồng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tình hình bệnh lao, lao kháng thuốc và ý thức sử dụng kháng sinh hợp lý trong nhiễm khuẩn hô hấp cộng đồng - BS. Nguyễn Viết Nhung

Tình hình bệnh lao, lao kháng thuốc và ý thức sử dụng kháng sinh hợp lý trong NKHH cộng đồng Nguyễn Viết Nhung Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam GĐ BV Phổi Trung ương Chủ nhiệm CTCLQG Trưởng BM Lao & BP ĐHYHN Trưởng BM Phổi ĐHQGHN
Nội dung 1. Thực trạng bệnh lao và lao kháng thuốc trên thế giới và Việt Nam 2. Triển vọng chấm dứt bệnh lao và các thách thức : Phát hiện, điều trị và lao kháng thuốc 3. Các nguy cơ của sử dụng fluoroquinolone cho viêm đường hô hấp 4. Thực hành sử dụng kháng sinh hợp lý viêm đường hô hấp tại cộng đồng 5. Kết luận
LAO – BỆNH TRUYỀN NHIỄM GÂY TỬ VONG CAO NHẤT TRÊN THẾ GIỚI BN lao chưa Undiagnosed TB phát Bệnh lao: hiện • 10,4 triệu người mắc / năm • 1.7 triệu người chết • Nguyên nhân hàng đầu tử vong BN lao chưa điều trị MDR ở người có HIV • >4 triệu BN lao không được Toàn bộ BN lao chẩn đoán và điều trị Bệnh lao kháng thuốc • 600 000 BN kháng Rifampicin • Dưới 25% BN lao kháng thuốc được phát hiện và điều trị WHO Global TB report
Dịch tễ lao, lao/hiv, lao kháng thuốc 30 quốc gia có gánh nặng cao về lao, Lao/HIV và MDR-TB (2016−2020) Việt Nam: 16/30 –TB 15/30 : MDR-TB
Dịch tễ lao kháng thuốc Số mắc mới Tử vong 558,000 RR 230,000 Lao kháng R/MDR-TB (460,000; 82% là MDR) (140,000–310,000) XDR-TB (8.5% /MDR-TB) 7.1% (/mới) Kháng đơn H 7.9% (/điều trị lại) 47% người bệnh kháng R/ MDR TB từ 3 nước: Ấn độ, TQ, Liên bang Nga Hiển thị quốc gia > 1000 bệnh nhân MDR/RR TB mới mắc
Dịch tễ lao kháng thuốc MDR-TB trong số người bệnh lao mới MDR-TB: 18% (95%CI:6.3-34%) 3.5% (95%CI:2.5-4.7%) trong số NB lao đã điều trị
Dịch tễ bệnh lao ở Việt Nam  16/30 nước có gánh nặng bệnh lao cao (WHO Báo cáo năm 2018)  13/30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng thuốc cao Chỉ số 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Hiện mắc lao / 100,000 323 218 209 198 187 180 x Mới mắc lao / 100,000 199 147 144 140 137 133 129 Tử vong do lao / 100,000 33 20 19 18 17 14 12 Mắc Lao - HIV / 100,000 16 10 10 7.6 5.9 4.4 4.7 Tỷ lệ phát hiện (%) 56 76 76 77 79 81 83 Annual declining Annual declining Annual declining prevalence: 4,6% incidence: 2,6% mortality:4,4%
Tỷ lệ mắc lao phổi đã giảm rất có ý nghĩa sau 10 năm ở người lớn qua 2 điều tra mắc lao toàn quốc 2007 2017 461 (415 - 507) 316 (253 - 395) 31% decrease Density 0.009 0.006 2017 2007 0.003 0.000 200 300 400 500 600 70 Prevalence per 100 000
BỆNH LAO Ở VIỆT NAM VẪN CAO ! Dịch tễ bệnh lao theo khu vực: Dịch tễ bệnh lao theo giới: Khu vực Tỷ lệ / 100.000 Giới Tỷ lệ mắc lao/ 100.000 M. Bắc 268 (178 - 402) Nữ 126 (86.5 - 183) M. Trung 323 (181 - 574) Nam 514 (412 - 639) M. Nam 364 (282 - 470) Nam mắc lao cao hơn nữ: T. QUỐC 289 (124 - 354) 4.2 lần (2.5 – 5.9) Nhóm tuổi Tỷ lệ hiện mắc/100 000 dân (15 - 25] 80.5 (36.6 - 177) Dịch tễ bệnh lao (25 - 35] 199 (107 - 367) theo (35 - 45] 321 (219 - 469) nhóm (45 - 55] 463 (336 - 637) tuổi: (55 - 65] 585 (437 - 782) (65 - ] 665 (495 - 893)
Việt Nam là mô hình Phillippines PCL thành công 10
Thailand DPR Korea 11
TUYÊN BỐ CHẤM DỨT BỆNH LAO TOÀN CẦU CHƯƠNG TRÌNH NGHỊ SỰ 2030 VIỆT Mặc dù khá NAM tham vọng nhưng tuyên BƯỚC bố này vô cùng có ý VÀO nghĩa vì có CON thể cứu sống hàng triệu ĐƯỜNG người và làm CHẤM cho hàng chục triệu gia đình DỨT hạnh phúc mỗi năm ! BỆNH LAO N. T. K. Tiến 12
NGHỊ QUYẾT TRUNG ƯƠNG 6 KHOÁ XII ĐẶT MỤC TIÊU ĐẾN NĂM 2030 VIỆT NAM CƠ BẢN CHẤM DỨT BỆNH LAO 2017 2025 2030 350 289 300 265 240 250 217 195 200 170 139 150 111 100 85 64 48 36 50 27 20 0 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 Tỷ lệ hiện mắc lao trên 100.000 dân Từ năm 2017 đến 2025 mỗi năm giảm 9% Từ năm 2025 đến năm 2030 mỗi năm giảm 15%
BẢN CHẤT VẤN ĐỀ LÀ GÌ: 1. PHÁT HIỆN ĐIỀU TRỊ SỚM VÀ HẾT ĐỂ CẮT NHANH NGUỒN LÂY 2. ĐIỀU TRỊ LAO TIỀM ẨN ĐỂ CẮT NGUY CƠ NHIỄM THÀNH BỆNH Giảm được 10% PHÁT HIỆN VÀ ĐIỀU TRỊ LAO END TB STRATEGY HOẠT ĐỘNG ĐỂ CẮT NGUỒN LÂY VICTORY ĐIỀU TRỊ LAO TIỀM ẨN ĐỂ KHÔNG PHÁT Giảm được 20% TRIỂN BỆNH LAO
Việt Nam đã hội tụ gần đủ các điều kiện để chấm dứt bệnh lao ! ĐÃ HỘI TỤ CÁC ĐIỀU KIỆN CÒN CẦN … 1. NGHỊ QUYẾT TW 6 KHOÁ XII 1. TÍNH BỀN VỮNG : 2. CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA • Trách nhiệm đa ngành: UBQG về chấm dứt 3. CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU YT-DS bệnh lao 4. CÁC THÔNG TƯ HỖ TRỢ (02, 04, …) • Chương trình hành động quốc gia chấm dứt bệnh lao đến 2030 5. MẠNG LƯỚI PHÒNG CHỐNG LAO MẠNH PHỦ KÍN TOÀN QUỐC • Văn bản Luật về CHẤM DỨT BỆNH LAO 6. PHÁC ĐỒ CHUẨN THỐNG NHẤT • 15 tỉnh chưa có bệnh viện, mô hình CDC cần TOÀN QUỐC tổ chức phù hợp 7. CÓ MẠNG LƯỚI NGHIÊN CỨU 2. NGƯỜI DÂN HƯỞNG ỨNG & CHỦ MẠNH ĐỘNG TIẾP CẬN DỊCH VỤ 8. HỖ TRỢ QUỐC TẾ MẠNH MẼ • Tìm hiểu và thực hành hưởng ứng phát 9. CÁC ĐỐI TÁC TRONG NƯỚC VÀ hiện sớm, Không kỳ thị, mặc cảm, TUÂN THỦ QUỐC TẾ ỦNG HỘ ĐIỀU TRỊ 10. QUYẾT TÂM CAO • Bảo trợ xã hội •15 PASTB
THÁCH THỨC: Lao kháng thuốc đe doạ an ninh y tế toàn cầu Dịch tễ MDR TB DRS 3 (06-07) DRS 4 (11-12) WHO 2018 Tỷ lệ MDR trong số BN mới 2.7 % 4.0 % 4.1% Tỷ lệ MDR trong số BN đã điều trị 19% 23.3 17% Tổng số BN MDR-TB trong số BN 3700 5200 4.900 lao phát hiện XDR-TB/MDR-TB 5.6% Kháng FQ/MDR-TB 16.7% Kháng H 44.7% (đơn 10,4%) Số mới mắc MDR/RR-TB : Số 7.100 (7.4) lượng (tỷ lệ/100.000 dân)
QUẢN LÝ LAO ĐA KHÁNG THUỐC MDR-TB Tỷ lệ phát hiện kháng Rifampicin trong số bệnh nhân lao phát hiện bằng Xpert MTB/RIF 30 60000 Bệnh nhân lao được phát hiện 48183 25 50000 39135 Tỷ lệ kháng R (%) 20 40000 15 30000 23366 10 20000 13947 8309 5 10000 4342 0 0 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Proportion of RIF positivity (%) Proportion of RIF positivity, (new cases) (%) Total MTB detected via Xpert
Phân loại Lao kháng thuốc
HỆ THỐNG XÉT NGHIỆM Phòng XN kiểm chuẩn siêu quốc gia, IMVS, 4 Trung tâm chẩn đoán: Adelaide - 1 Lab QG - BVPTW; - 1 Lab khu vực BV PNT HCM - 1 Lab khu vực Can Tho, - 1 Lab khu vực Da Nang DST Cấp III/central, EQA of smears; monitoring and Culture regional supervision of culture laboratories Xpert LPA Smear Cấp II/ Phân bổ tại tuyến tỉnh Xpert intermediate - Điểm chẩn đoán với Xpert Culture Smear - Lab nuôi cấy Cấp I/ peripheral Microscopy Tuyến quận huyện hoặc tương Xpert đương Năm 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Trung tâm chẩn 2 2 2 2 2 2 2 2 3 4 đoán DST Điểm chẩn đoán 14 25 40 71 72 92 157 (Xpert) Điểm nuôi cấy 1 6 17 19 19 19 19 26 25 30 (culture)
Phân loại BN và phác đồ Xác định tình trạng kháng thuốc khi chỉ định phác đồ – Y HỌC CHÍNH XÁC Người nghi lao/lao đa kháng Diagnostic algorithm: Xpert and at least molecular tests for FQ and SLI (+/- DST) Nhạy cảm Lao đa kháng MDR Pre-XDR đơn thuần (RIF-) MDR (RIF+) XDR phức tạp (RIF+) Thuốc lao hàng 1 Phác đồ ngắn Phác đồ MDR có thuốc mới