zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Tự Nhiên

Bài giảng toán kinh tế - Chương 3. HÀM NHIỀU BIẾN

Chia sẻ: Nguyễn Quang Hòa | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:5

Báo xấu

401
lượt xem 81
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Không gian n chiều: Một bộ gồm n số thực được sắp xếp thứ tự, ký hiệu (x1, x2,… xn) (xi Î R, i = 1,.. n) được gọi là một điểm n - chiều. Tập hợp các điểm n - chiều được ký hiệu là Rn. Rn

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng toán kinh tế - Chương 3. HÀM NHIỀU BIẾN

Bài giảng toàn kinh tế Chương 3. HÀM NHIỀU BIẾN ξ1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN Không gian n chiều: Một bộ gồm n số thực được sắp xếp thứ tự, ký hiệu (x1, x2,… xn) (xi ∈ R, i = 1,.. n) được gọi là một điểm n - chiều. Tập hợp các điểm n - chiều được ký hiệu là Rn. Rn = {x = (x1, x2,… xn): xi ∈ R, i = 1,.. n} Trong đó xi là toạ độ thứ i của điểm x. Khoảng cách 2 điểm: x = (x1,x2,… xn), y = (y1,y2,… yn) ∈ Rn: n ∑ (x d ( x, y ) = − yi ) 2 i i =1 Một số tính chất của d: a) d(x,y) ≥ 0; d(x,y) = 0 ó xi = yi, ∀I ó x = y b) d(x,y) = d(y,x) c) d(x,y) ≤ d(x,z) + d (z,y) Lân cận: Cho x0∈Rn và số r > 0. Tập S(x0, r) = {x ∈ Rn: d(x,x0) < r} được gọi là một lân cận của x0. Điểm trong: Điểm x0∈Rn được gọi là điểm trong của D ⊂ Rn nếu D chứa một lân cận của x0 Điểm biên: Điểm x0 ∈ Rn được gọi là điểm biên của D ⊂ Rn nếu mọi lân cận của x0 đều chứa ít nhất các điểm x, y: x ∈ D, y ∉ D. Tập hợp mọi điểm biên của D được gọi là biên của D Tập đóng: Nếu biên của D thuộc D. Tập mở: Nếu biên của D không thuộc D. Hàm 2 biến: D ⊂ R2, một ánh xạ f: D → R, được gọi là hàm số 2 biến. Ký hiệu: • D: miền xác định • f(D) = {z∈D: z = f(x,y), ∀(x,y) ∈ D} gọi là miền giá trị Ví dụ: Tìm miền xác định: z = 2x – 3y +5 z = 1 − x2 − y2 z = ln(x + y -1) Hàm n biến: D ⊂ Rn, một ánh xạ f: D → R được gọi là hàm số n biến. Ký hiệu: f : ( x1 , x2 ,...xn )  z = f ( x1 , x2 ,...xn ) ξ 2. GIỚI HẠN VÀ TÍNH LIÊN TỤC CỦA HÀM SỐ Giới hạn hàm số: Cho hàm f(x,y) xác định tại lân cận M0(x0,y0), có thể không xác định tại M0. Số thực L được gọi là giới hạn của f khi M(x,y) tiến đến M0(x0,y0), nếu: ∀ε > 0, δ∃ > 0: d(M,M0) < δ => | f(M) – L| < ε d(M, M 0 ) = (x - x 0 ) 2 + (y - y 0 ) 2 Nguồn: nguyenngoclam.com 1
Bài giảng toàn kinh tế lim f ( M ) = L f ( x, y ) = L lim f ( x, y ) = L lim M →M 0 ( x , y )→( x0 , y0 ) x → x0 y → y0 Khái niệm vô hạn cũng được định nghĩa tương tự như đối với hàm số một biến. • Các định lý về giới hạn của tổng, tích, thương đối với hàm số một biến cũng đúng • cho hàm số nhiều biến. Ví dụ: xy sin( x 2 + y 2 ) lim lim x2 + y 2 x + y2 2 ( x , y )→( 0 , 0 ) ( x , y )→( 0 , 0 ) Liên tục của hàm: f được gọi là liên tục tại (x0,y0) nếu f ( x, y ) = f ( x0 , y0 ) lim ( x , y )→( x0 , y0 ) Định lý: Nếu f(x,y) liên tục trên một tập đóng và bị chặn trên D ⊂ R2 thì: • Tồn tại số M: |f(x,y)| ≤ M • f đạt giá trị lớn nhất và nhỏ nhất trên D Tương tự ta có thể định nghĩa giới hạn và sự liên tục của hàm số đối với hàm n biến (n≥3) ξ 3. ĐẠO HÀM RIÊNG Định nghĩa: cho hàm z = f(x,y) xác định trong miền D, M0(x0,y0) ∈ D. Nếu cho y = y0 là hằng số, hàm số một biến f(x,y0) có đạo hàm tại x = x0, được gọi là đạo hàm riêng của f đối với x tại M0. Ký hiệu: ∂f ∂z f x' ( x0 , y0 ), ( x0 , y0 ), ( x0 , y0 ) ∂x ∂x Đặt ∆ xf = f(x0 + ∆ x, y0)-f(x0,y0): Số gia riêng của f tại M0. ∆f f x' = lim x ∆x→0 ∆x Tương tự ta cũng có định nghĩa đạo hàm riêng của f theo biến y. ∆f f y' = lim y ∆y →0 ∆y Tương tự ta cũng có đạo hàm riêng đối với hàm n biến số (n≥ 3). Ví dụ: Tính các đạo hàm riêng: z = x 4 − 5 x3 y 2 + 2 y 4 u = xy Đạo hàm riêng cấp cao: Cho hàm số f(x,y). Các đạo hàm riêng f’x, f’y được gọi là những đạo hàm riêng cấp 1. Các đạo hàm riêng của đạo hàm riêng cấp 1 nếu tồn tại được gọi là đạo hàm riêng cấp 2. ∂  ∂f  ∂ 2 f ∂  ∂f  ∂ 2 f   = 2 = f xx ( x, y )  = = f yx ( x, y ) '' '' ∂x  ∂x  ∂x ∂y  ∂x  ∂y∂x ∂  ∂f  ∂ 2 f ∂  ∂f  ∂ 2 f  =  = = f xy ( x, y ) = f yy ( x, y ) '' '' ∂x  ∂y  ∂x∂y ∂y Nguồn: nguyenngoclam.com ∂y  ∂y∂y   2
Bài giảng toàn kinh tế Tương tự, ta có định nghĩa đạo hàm riêng cấp 3,… Định lý (Schwarz): Nếu trong lân cận nào đó của M0 hàm số f(x,y) tồn tại các đạo hàm riêng và liên tục tại M0 thì fxy = fyx tại M0. Định lý này cũng đúng cho các đạo hàm riêng cấp cao hơn của n biến số (n≥ 3) Đạo hàm của hàm hợp: Nếu hàm z = f(u,v) là các hàm số khả vi của u,v và các hàm số u = u(x,y), v = v(x,y) có các đạo hàm riêng ux, uy, vx, vy thì tồn tại các đạo hàm riêng: ∂z ∂f ∂u ∂f ∂v ∂z ∂f ∂u ∂f ∂v = + = + ∂x ∂u ∂x ∂v ∂x ∂y ∂u ∂y ∂v ∂y Ví dụ: Tính z = eucosv, u = xy, v = x/y ξ 4. ĐẠO HÀM HÀM ẨN Định nghĩa hàm số ẩn 1 biến: Cho phương trình F(x,y) = 0 Nếu tồn tại hàm y = f(x) sao cho F(x,f(x)) = 0, ∀x ∈ (A,B) thì f được gọi là hàm số ẩn từ phương trình F(x,y) = 0. Ví dụ: xy – ex + ey = 0 Đạo hàm của hàm số ẩn 1 biến: F y' = − x Fy Ví dụ: Tính y’ nếu: F(x,y) = x3 + y3 – 3axy = 0 F(x,y) = xy – ex + ey = 0 Định nghĩa hàm số ẩn 2 biến: Cho phương trình F(x,y,z) = 0. Nếu tồn tại hàm số hai biến z = f(x,y) sao cho F(x,y,z) = 0, với mọi x, y thuộc miền xác định của f, thì f gọi là hàm ẩn từ phương trình F(x,y,z Đạo hàm của hàm số ẩn 2 biến: Fy ∂z ∂z F =− =− x ∂y ∂x Fz Fz Ví dụ: tính zx, zy nếu xyz = cos(x+y+z) ξ 4. CỰC TRỊ Cực trị tự do: Định nghĩa: Hàm số f(x,y) đạt cực đại (cực tiểu) tại điểm M0(x 0,y0) nếu tồn tại một lân cận ∆ của M0 sao cho f(M) ≤ f(M0), ∀M ∈ ∆ (f(M) ≥ f(M0), ∀M ∈ ∆ ). F(M0) gọi chung là cực trị. Ví dụ: Tìm cực trị của hàm số z = x2 + y2 Điều kiện cần để có cực trị: Nguồn: nguyenngoclam.com 3
Bài giảng toàn kinh tế Nếu f(x0,y0) là cực trị của f và f có đạo hàm riêng tại (x0,y0) thì: f’x(x0,y0) = 0, f’y(x0,y0) = 0 Điều kiện đủ của cực trị: Cho hàm số z = f(x,y). Tại những điểm thỏa zx = zy 0, ta gọi z xx z xy định thức Hessian: H= z yx z yy z xx z xy Đặt: H1 = z xx , H 2 = z yx z yy Nếu |H1|>0, |H2|>0: z đạt cực tiểu • Nếu |H1|0: z đạt cực đại • Ví dụ: tìm cực trị hàm số z = x2 + y2 + 4x – 2y + 8, z = x 3 + y3 Điều kiện đủ của cực trị: Cho hàm số y = f(x1,x2…xn). Tại những điểm thỏa fx1 = fx1 = … fx1 = 0, giả sử tại đó tồn tại các đạo hàm riêng cấp 2, đặt Ta có định thức Hessian: f11 f12 ... f1n f f12 f f 22 ... f 2 n H1 = f11 , H 2 = 11 ,... H n = 21 f 21 f 22 ... ... ... ... f n1 f n 2 ... f nn • Nếu |H1|>0, |H2|>0,… |Hn|>0 : z đạt cực tiểu • Nếu |H1|0,… (-1)n|Hn|>0 : z đạt cực đại Ví dụ: Tìm cực trị hàm số y = x3 + y2 + 2z2 -3x - 2y – 4z Cực trị có điều kiện: Định nghĩa: Cực trị của hàm số z = f(x,y) với điều kiện g(x,y) = c gọi là cực trị có điều kiện. Định lý: Nếu M0(x0,y0) là cực trị có điều kiện trên. Đặt hàm Lagrange: L(x,y,λ) = f(x,y) + λ(c-g(x,y)) với g’x,g’y không đồng thời bằng 0 thì:  Lx = f x − λg x = 0   Ly = f y − λg y = 0   Lλ = c − g ( x, y ) = 0 λ là nhân tử Lagrange, điểm M0(x0,y0) của hệ trên gọi là điểm dừng. Ví dụ: Tìm điểm dừng của z(x,y), với điều kiện x + y = 1. z = 1− x2 − y2 Mở rộng hàm n biến: Hàm số f(x1,x2,…xn) với điều kiện g(x1,x2,…xn) = c. Hàm Lagrange L = f + λ(c-g)  L1 = f1 − λg1 = 0  L = f − λg = 0 2 2 2  ........................  L = f − λg = 0 n n n  Lλ = c − g = 0  Điều kiện đủ để có cực trị có điều kiện: Nguồn: nguyenngoclam.com 4
Bài giảng toàn kinh tế Định lý: Nếu f, g có đạo hàm riêng cấp hai liên tục tại điểm dừng M0, xét định thức Hessian đóng: 0 gx g y H = g x Lxx Lxy g y Lyx Lyy • Nếu |H|>0: f đạt cực đại có điều kiện • Nếu |H|

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.