Bài giảng Triết học - Lịch sử triết học phương Đông: Triết học Trung Quốc

Chia sẻ: Sơn Tùng | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:53

Thêm vào BST

Báo xấu

188
lượt xem 39
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Triết học - Lịch sử triết học phương Đông: Triết học Trung Quốc" trình bày các kiến thức: Những vấn đề chung về lịch sử và triết học Trung Quốc, triết học nho gia, nho gia với Việt Nam,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Triết học - Lịch sử triết học phương Đông: Triết học Trung Quốc

VIETNAM NATIONAL UNIVERSITY HCM CITY Prof.Dr. Vũ Tình
TRIẾT HỌC Chương trình dùng cho học viên cao học và nghiên cứu sinh không thuộc chuyênn ngành Triết học
Khái lược LỊCH SỬ TRIẾT HỌC PHƯƠNG ĐÔNG CỔ - TRUNG ĐẠI LỊCH SỬ TRIẾT HỌC TRUNG QUỐC
Phần thứ nhất NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
I. PHÂN KỲ LSTH TRUNG QUỐC CỔ - TRUNG ĐẠI LSTH Trung Quốc cổ – trung đại có thể chia thành 3 thời kỳ: 1. Từ thời Tam Đại đến nhà Tần (TK XXI TCN – 221 TCN). 2. Từ thời nhà Tần đến thời Thập Quốc (Từ 221 TCN – năm 960). 3. Từ thời Tống đến cận đại (Từ năm 960 – TK XIX).
1. THỜI KỲ THỨ NHẤT Từ Tam Đại - nhà Tần (XXI TCN – 221 TCN) Thời nhà Hạ, những tư tưởng về Âm – Dương, Ngũ hành, Thượng Đế, v.v. đã xuất hiện. Nhà Chu chia thành 2 giai đoạn: Tây Chu và Đông Chu. + Thời Tây Chu xã hội ổn định. + Thời Đông Chu chiến tranh triền miên, xã hội loạn lạc.
Nhu cầu giải quyết những vấn đề về bình, loạn, trị nước, mẫu hình con người lý tưởng, mẫu hình xã hội lý tưởng, v.v. được đặt ra. Nhiều học thuyết đã ra đời nhằm giải quyết những vấn đề này, tạo nên hiện tượng “Bách gia chư tử”.
Tuy nhiều song các học thuyết chia thành 6 phái lớn, gọi là “Lục gia”, gồm 1. Nho gia 2. Mặc gia 3. Đạo gia 4. Danh gia 5. Âm - Dương gia 6. Pháp gia
1.1. Tư tưởng cơ bản của Nho gia Nho gia được sáng lập bởi Khổng Tử (551 TCN – 479 TCN); được Mạnh Tử (372 TCN – 289 TCN); Tuân Tử (331 TCN – 288 TCN) và các triều Hán, Đường, Tống, Minh, Thanh bổ sung, hoàn thiện.
Triết học Nho gia đề cập đến nhiều nội dung qua: - Thuyết Thiên mệnh; - Thuyết Chính danh; - Quan điểm về nhân trị, đức trị, lễ trị; - Quan điểm về quân tử với tư cách là mẫu người lý tưởng. - V.v.
1.2. Tư tưởng cơ bản của Mặc gia Mặc gia được sáng lập bởi Mặc Tử (479 TCN – 381 TCN). Tư tưởng cơ bản của Mặc gia được thể hiện qua: - Thuyết Phi Thiên mệnh; - Thuyết Kiêm ái; - Thuyết Tam biểu; - Quan điểm thượng đồng, tiết dụng, tiết táng, v.v.
1.3. Tư tưởng cơ bản của Đạo gia Đạo gia được sáng lập bởi Lão Tử (TK thứ VI TCN), sau đó được Dương Tử (395 TCN – 335 TCN), Trang Tử (369 TCN – 286 TCN) phát triển
Tư tưởng cơ bản của Đạo gia được thể hiện qua Học thuyết về “Đạo”; Thuyết “Vô vi”.
1.4. Tư tưởng cơ bản của Danh gia Đại diện cho Danh gia là Huệ Thi (370 TCN – 310 TCN) và Công Tôn Long (320 – 250 TCN) Danh gia tuyệt đối hóa tính tương đối của vạn vật và lập luận theo dạng ngụy biện
1.5. Tư tưởng cơ bản của Âm - Dương gia Âm - Dương gia là sự hợp nhất của thuyết Âm Dương và thuyết Ngũ hành. Cả 2 thuyết này đều xuất hiện vào thời nhà Hạ.
Thuyết Âm – Dương chủ yếu đề cập đến sự vận hành của vũ trụ. Theo thuyết này, từ Vô cực đến Thái cực và mọi biến đổi trong vũ trụ đều bắt đầu từ sự tương tác giữa 2 thế lực vừa đối lập, vừa không tách rời nhau là Âm và Dương
Thuyết Ngũ hành chủ yếu đề cập đến cơ cấu của vũ trụ. Theo thuyết này, Ngũ hành (5 chất đầu tiên của vũ trụ) là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mọi vật đều ứng với Ngũ hành. Ngũ hành tương sinh, tương thắng tạo ra quá trình sinh thành, chuyển hóa, hủy diệt.
1.6. Tư tưởng cơ bản của Pháp gia Người khởi xướng ra Pháp gia là Quản Trọng (TK VI TCN) nhưng đại diện tiêu biểu cho phái này là Hàn Phi Tử (280 TCN – 233 TCN)
Tư tưởng cơ bản của Pháp gia là dùng hình pháp để trị nước. Theo Hàn Phi Tử Pháp trị là sự tổng hợp giữa pháp, thế, thuật. + Pháp là mọi quy định, luật lệ mà dân phải theo. + Thế là thế lực, quyền uy của người cầm quyền. + Thuật là cách thức, thủ thuật trị vì đất nước.
2. THỜI KỲ THỨ HAI Từ nhà Tần đến hết thời Ngũ Đại (Từ 221 TCN – 960) Thời Tần – Hán đất nước Trung Quốc thống nhất. Bách gia chư tử tiếp tục phát triển nhưng đã có sự dung hợp với tư tưởng Phật giáo từ Ấn Độ du nhập vào