Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chương 6 - ThS. Lê Văn Dũng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:59

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Tư tưởng Hồ Chí Minh" Chương 6 - Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, đạo đức, con người, cung cấp những kiến thức như: Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa; tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức; tư tưởng Hồ Chí Minh về con người; xây dựng văn hoá, đạo đức, con người Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh: Chương 6 - ThS. Lê Văn Dũng

Chương 6: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA, ĐẠO ĐỨC, CON NGƯỜI 6.1 TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA 6.2 TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC 6.3 TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON NGƯỜI 6.4 XÂY DỰNG VĂN HOÁ, ĐẠO ĐỨC, CON NGƯỜI VIỆT NAM HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HCM
6.1 TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA 6.1.1 Một số nhận thức chung về văn hóa & quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác 6.1.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa. 6.1.3 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nền văn hóa mới
6.1.1 Một số nhận thức chung về văn hóa & quan hệ giữa văn hóa với các lĩnh vực khác ❖ Quan niệm của Hồ Chí Minh về văn hóa “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn hóa nghệ thuật. Những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về ăn, ở, mặc và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa”
“Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng với những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
➢ Hồ Chí Minh tiếp cận văn hóa theo bốn cách: 1) Tiếp cận theo nghĩa rộng, tổng hợp mọi phương thức sinh hoạt của con người; 2) Tiếp cận theo nghĩa hẹp là đời sống tinh thần của xã hội, thuộc kiến trúc thượng tầng; 3) Tiếp cận theo nghĩa hẹp hơn là bàn đến các trường học, số người đi học, xóa nạn mù chữ, biết đọc, biết viết; 4) Tiếp cận theo phương thức sử dụng công cụ sinh hoạt.
❖ Quan điểm của Hồ Chí Minh về quan hệ giữa văn hoá với các lĩnh vực khác ➢ Với chính trị: Sự giải phóng chính trị để mở đường cho văn hóa phát triển và văn hóa không thể đứng ngoài mà phải ở trong chính trị; ➢ Với kinh tế: Văn hóa cũng không thể đứng ngoài mà phải đứng trong kinh tế: văn hóa không hoàn toàn phụ thuộc vào kinh tế, mà có vai trò tác động tích cực trở lại kinh tế;
❖ Quan điểm của Hồ Chí Minh về quan hệ giữa văn hoá với các lĩnh vực khác ➢Với xã hội: Giải phóng CT đồng nghĩa với giải phóng XH, từ đó VH mới có điều kiện phát triển. XH thế nào VH thế ấy; ➢Về giữ gìn bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa VHNL: ✓“Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”; “Càng thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin càng phải coi trọng những truyền thống tốt đẹp của cha ông”. ✓“VHVN ảnh hưởng lẫn nhau của văn hóa Đông phương và Tây phương chung đúc lại...”.
6.1.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa. ❖ Văn hoá là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng ❖ Văn hóa là một mặt trận ❖ Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân
❖ Văn hoá là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng ➢Văn hóa là mục tiêu ✓Mục tiêu của CMVN là ĐLDT gắn liền với CNXH. Như vậy, cùng với CT, KT, XH, VH nằm trong mục tiêu chung của toàn bộ tiến trình cách mạng. ✓VH là mục tiêu - nhìn một cách tổng quát là quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc; là khát vọng của nhân dân về các giá trị chân, thiện, mỹ. Đó là một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, ai cũng cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành…
❖ Văn hoá là mục tiêu, động lực của sự nghiệp cách mạng ➢Văn hóa là động lực ✓VHCT là một trong những động lực có ý nghĩa soi đường cho quốc dân đi, lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự chủ. ✓VHVN góp phần nâng cao lòng yêu nước, lý tưởng, tình cảm cách mạng, sự lạc quan, ý chí, quyết tâm và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng. ✓VHĐĐ: lối sống nâng cao phẩm giá, phong cách lành mạnh cho con người, hướng con người tới các giá trị chân, thiện, mỹ. ✓VHPL bảo đảm dân chủ, trật tự, kỷ cương, phép nước.
❖ Văn hóa là một mặt trận ➢ Văn hóa là một trong bốn nội dung chính của đời sống kinh tế - xã hội: kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội. ➢ Nội dung mặt trận văn hóa là đấu tranh trên các lĩnh vực: tư tưởng, đạo đức, lối sống... của các hoạt động văn nghệ, báo chí, công tác lý luận, đặc biệt là định hướng giá trị chân, thiện, mỹ của VHNT. ➢ Để làm tròn nhiệm vụ, chiến sĩ nghệ thuật phải có lập trường tư tưởng vững vàng; ngòi bút là vũ khí sắc bén trong sự nghiệp “phò chính trừ tà”.
❖ Văn hóa phục vụ quần chúng nhân dân ➢ Mọi hoạt động văn hóa phải trở về với cuộc sống thực tại của quần chúng, phản ánh được tư tưởng và khát vọng của quần chúng. ➢ Viết cho ai? Mục đích viết? Lấy tài liệu đâu mà viết? Cách viết như thế nào? Viết phải thiết thực.
6.1.3 Quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng nền văn hóa mới  Trước Cách mạng Tháng Tám 1945: Xây dựng tâm lý; Xây dựng luân lý; Xây dựng xã hội; Xây dựng chính trị; Xây dựng kinh tế  Trong kháng chiến chống thực dân Pháp: nền văn hóa có tính chất dân tộc, khoa học và đại chúng  Trong thời kỳ xây dựng CNXH: nền văn hóa có nội dung XHCN và tính chất dân tộc => Một nền văn hoá toàn diện, giữ gìn được cốt cách văn hoá dân tộc, bảo đảm tính khoa học, tiến bộ và nhân văn.
6.2 TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC 6.2.3 6.2.1 6.2.2 Quan điểm Quan điểm Quan điểm về những về vai trò và về những nguyên tắc sức mạnh chuẩn mực xây dựng của đạo đức đạo đức đạo đức cách mạng cách mạng cách mạng 1 4
6.2.1 Quan ❖ Đạo đức là gốc, là nền tảng điểm về tinh thần của xã hội, của người vai trò và cách mạng sức mạnh của đạo ❖ Đạo đức là nhân tố tạo nên sức đức cách hấp dẫn của CNXH mạng 1 5
❖ Đạo đức là gốc, là nền tảng tinh thần của xã hội, của người cách mạng ✓Người khẳng định đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển con người, như gốc của cây, ngọn nguồn của sông suối. "Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân". 16
✓“Sức có mạnh mới gánh được nặng và xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang”. ✓Không phải “cứ là người Cộng sản” là được dân quý mến. Dân chỉ quý mến những người “Cộng sản” nào “có tư cách, đạo đức".
Trong điều kiện “Đảng cầm quyền” : ✓ Đảng phải là “đạo đức, là văn minh” ✓ Đảng Cộng sản phải tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự, lương tâm của dân tộc và thời đại. “Phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thực sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân" 18
➢Theo Hồ Chí Minh, thước đo đạo đức là hiệu quả công việc hàng ngày mà họ được đảm nhận. "Phải lấy kết quả thiết thực đã góp sức bao nhiêu cho sản xuất và lãnh đạo sản xuất mà đo ý chí cách mạng của mình” Người chỉ rõ mối quan hệ giữa “Đức & Tài”: Có đức mà không có tài Có tài mà không có đức thì chẳng khác gì ông bụt, thì… chỉ có hại cho dân không làm hại ai nhưng cho nước, còn sự nghiệp cũng chẳng có ích gì của bản thân sớm muộn cũng đổ vỡ 19
Như vậy, trong Tư tưởng Hồ Chí Minh: ✓Đạo đức gắn với tài năng, đức là gốc của tài, hồng là gốc của chuyên, phẩm chất là nguồn gốc của năng lực. ✓Đạo đức phải gắn với hiệu quả thực tế. ✓Tài năng là thể hiện đạo đức trong hành động. 20