intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Ứng dụng GIS và viễn thám trong cảnh quan (Applying GIS and remote sensing in landscape): Bài 1 - ThS. Nguyễn Duy Liêm

Chia sẻ: Bình An | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

8
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Ứng dụng GIS và viễn thám trong cảnh quan (Applying GIS and remote sensing in landscape) - Bài 1: Giới thiệu GIS và viễn thám. Nội dung chính trong bài giảng gồm có: Con người nhận thức thế giới như thế nào? Dữ liệu và thông tin khác nhau ra sao? GIS, viễn thám là gì? GIS, viễn thám ra đời khi nào? GIS, viễn thám gồm các thành phần nào? GIS có chức năng gì? Tính liên ngành của GIS, viễn thám; vai trò của GIS, viễn thám trong quản lý cảnh quan; phạm vi ứng dụng của GIS, viễn thám; các ứng dụng GIS, viễn thám điển hình. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ứng dụng GIS và viễn thám trong cảnh quan (Applying GIS and remote sensing in landscape): Bài 1 - ThS. Nguyễn Duy Liêm

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH KHOA MÔI TRƯỜNG & TÀI NGUYÊN BỘ MÔN GIS & TÀI NGUYÊN Giới thiệu về GIS và viễn thám 1
  2. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Nội dung  Con người nhận thức thế  Tính liên ngành của GIS, viễn giới như thế nào? (How does the thám (GIS, remote sensing as Multidisciplinary Science) human brain perceive the world?)  Dựa trên giác quan  Vai trò của GIS, viễn thám trong quản lý cảnh quan (Why do GIS and remote  Hỗ trợ của công nghệ sensing matter?)  Dữ liệu và thông tin khác  Phạm vi ứng dụng của GIS, viễn nhau ra sao? (Data vs. Information) thám (Area of GIS and remote sensing applications)  GIS, viễn thám là gì? (What are  Các ứng dụng GIS, viễn thám GIS and remote sensing?) điển hình (Examples of GIS and remote sensing applications)  GIS, viễn thám ra đời khi  Cảnh quan nào? (History of GIS and remote sensing)  Môi trường  GIS, viễn thám gồm các thành phần nào? (Components of  Tài nguyên thiên nhiên GIS and remote sensing)  Thiên tai  GIS có chức năng gì? (Functions of GIS)  Dịch bệnh 2
  3. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Con người nhận thức về thế giới như thế nào? Kích thích (vật lý, hóa học) Hình ảnh Vị Đụng chạm Âm thanh ? Mùi Cảm nhận (5 giác quan) Thị giác Thính giác Khứu giác Vị giác Xúc giác 3
  4. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Con người nhận thức về thế giới như thế nào? Kích thích (vật lý, hóa học) Hình ảnh Vị Đụng chạm Âm thanh ? Mùi Xử lý Cảm nhận (5 giác quan) Thị giác Thính giác Tô mì Tô mì hải sản Khứu giác sôi Tiếng nước sôi Vị giác Mùi Mùi thơm Xúc giác cay Vị cay Tô mì cay Nóng tay Nóng tay mới nấu xong 4
  5. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Công nghệ thay đổi cách nhận thức của con người Thế giới Tạo ra kích thích Thế giới Tạo ra kích thích (vật lý, hóa học) (vật lý, hóa học) Máy ảnh, Máy ghi âm, Thị giác, Thính giác, Cảm biến mùi (khói), vị, 5 giác quan Khứu giác, Vị giác, Cảm biến Màn hình cảm ứng Xúc giác Chuyển đổi thành Chuyển đổi thành tín hiệu điện Phần mềm dữ liệu Chuyển đổi thành Bộ não kích thích 5 giác quan Xử lý tín hiệu điện Chuyển đổi thành tín Cảm giác, Thông tin, hiệu điện kiến thức, Bộ não nhận thức trí tuệ Xử lý tín hiệu điện Cảm giác, Thông tin, kiến thức, nhận thức trí tuệ 5
  6. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Dữ liệu là gì?  Trong khoa học Dữ liệu là sự kết hợp của các chữ cái, con số, kí hiệu nhằm thể hiện  Tất cả hình ảnh, âm thanh, mùi, các sự kiện, hiện tượng xảy ra vị, đụng chạm từ thế giới thực trong thế giới thực. được chuyển đổi thành các chữ cái (A…Z), con số (0…9), kí hiệu (@, [, \, ,?, *,%, ...) hoặc sự kết hợp của chúng.  Trong khoa học máy tính  Ví dụ:  Các chữ cái (A…Z), con số Ân, 12, tuổi (0…9), kí hiệu (@, [, \, ,?, 2, +, 3, =, 5 *,%, ...) được chuyển sang một mã số duy nhất. me, @, gmail, ., com  Ví dụ trong hệ nhị phân: Dữ liệu là giá trị duy nhất được tạo ra cho các chữ cái, con số, kí hiệu nhằm A → 01000001 thể hiện các sự kiện, hiện tượng xảy 9 → 00111001 ra trong thế giới thực. @ → 01000000 6
  7. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Thông tin là gì?  Trong khoa học  Dữ liệu + Ngữ cảnh  Nhận thức Thông tin là sự kết hợp của dữ liệu và ngữ cảnh để tạo ra  Ví dụ: nhận thức. 12 + “Ân 12 tuổi”  12 nghĩa là độ tuổi của Ân  Trong khoa học máy tính 12 + “Một năm có 12 tháng”  Dữ liệu + Xử lý (toán tử)   12 nghĩa là số tháng trong năm Thông tin Thông tin là dữ liệu đã được  Ví dụ: xử lý bởi một quá trình (toán 2 + 3 = 5 tử số học, luận lý). 00000010, 00000011 → + → 00000101 {2,3} OR {5} = {2,3,5} Thông tin từ một quá trình có thể trở thành dữ liệu của {00000010, 00000011}, {00000101} → OR → quá trình tiếp theo. {00000010, 00000011, 00000101} 7
  8. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Chương trình “Vua Tiếng Việt” Ghép thành từ có nghĩa Sắp xếp các chuỗi từ ò/ã/H/h/a/n thành câu có nghĩa dìu / êm / thơm / dịu / Bánh / êm / , Hòa nhã > Có thái độ nhã nhặn, dịu nhẹ, lịch sự khi tiếp xúc với người khác. Bánh thơm dìu dịu, êm êm > Câu văn mô tả Bánh cuốn Thanh Trì (sách “Miếng ngon Hà Nội” của Vũ Bằng) 8
  9. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Bài tập 1  Ví dụ: Thêm ngữ cảnh (câu văn) cho dữ liệu “Omicron” để trở thành thông tin:  Omicron là một biến thể của SARS-CoV-2, virus gây bệnh COVID-19.  Omicron là kí tự thứ 15 trong Bảng chữ cái Hi Lạp.  Áp dụng tương tự cho các dữ liệu sau. Hãy thêm ngữ cảnh cho từng dữ liệu để nó trở thành thông tin? M 05/09/2024 216405 9,5 Ω 5 phút Hết giờ 9
  10. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Mô hình nhận thức của con người (DIKW) Dữ liệu (Data) Thông tin Kiến thức Trí tuệ (Wisdom) (Information) (Knowledge) Trả lời Ai? Cái gì? Ở Làm thế nào? Phương án nào câu hỏi đâu? Khi nào? Tại sao? tốt nhất? Ngữ Tạo từng phần Kết nối các phần Tạo từng nhóm Kết nối các nhóm cảnh Ví dụ Đèn giao thông, Đèn giao thông ở Tôi đang chạy Tôi nên dừng xe Màu đỏ, (107°, giao lộ A và B mới xe tới đoạn lại 19°) bật đèn đỏ giao lộ A và B Đặc tính Nghiên cứu, quan Phân loại, tính So sánh, nhân Ứng dụng, phản sát toán, chỉnh sửa quả, trao đổi ánh Giá trị Thấp nhất Trung bình Cao Cao nhất Cấu trúc/ Vật lý/ Cảm nhận Nhận thức/ Hiểu ý Niềm tin/ Có Phán đoán/ Biết Nhận nghĩa niềm tin phán đoán, ra thức quyết định 11
  11. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Vận dụng kiến thức Trí Sách, mô hình, hệ thống, lý thuyết, tuệ nguyên lý, chân lý Cấp độ tổ chức tăng dần Kiến Tổ chức thông tin thức Chương sách, tiên đề, truyện dài Liên kết dữ liệu Thông Câu văn, đoạn văn, phương trình, tin khái niệm, ý tưởng, câu hỏi, truyện ngắn Dữ Các phần tử rời rạc Từ ngữ, con số, mã số, bảng biểu, liệu cơ sở dữ liệu 12
  12. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Hệ thống là gì? Tập hợp các thực thể kết nối với nhau và các hoạt động tương tác nhằm một mục đích chung Hệ thống Tập hợp các quy trình tương tác trên dữ liệu để tạo ra thông tin hữu ích cho việc ra quyết định (Đầu vào) (Xử lý) (Đầu ra) Hệ thống phi Hệ thống thông tin thông tin Một hình thức đặc biệt của hệ thống thông tin áp dụng cho dữ liệu địa lý Hệ thống thông tin Hệ thống thông tin phi địa lý địa lý 13
  13. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Dữ liệu địa lý là gì? Dữ liệu không gian: Dữ liệu thuộc tính: Nó ở đâu? Nó là gì? Loài: sồi Chiều cao: 15 m Tuổi: 75 năm 14
  14. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Chúng ta đang ở đâu? Chúng ta đang làm gì? 15
  15. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Ứng dụng hỗ trợ đi xe buýt tại TP. Hồ Chí Minh 1. Nhập điểm xuất phát, điểm kết thúc 2. Xử lý tìm đường 3. Hiển thị những cách di chuyển tốt nhất bằng xe buýt https://busmap.vn 16
  16. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Bài tập 2  Xác định quy trình nào sau đây là hệ thống phi thông tin, hệ thống thông tin phi địa lý, hệ thống thông tin địa lý?  1: Pha trà sữa matcha Bột trà xanh, nước Ly trà sữa sôi, sữa tươi, sữa Cho trà xanh vào chén, pha với nước matcha đặc có đường sôi, dùng muỗng khuấy đều  Đổ sữa đặc, sữa tươi vào nồi, đặt lên bếp nấu lửa nhỏ  Khi sữa đã sôi, cho trà xanh vào, khuấy đều  Nấu tiếp 5 phút rồi tắt bếp, để nguội. 30 giây 27 19 11 3 End 30 29 28 26 25 24 23 22 21 20 18 17 16 15 14 13 12 10 9 8 7 6 5 4 2 1 17
  17. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Bài tập 2  Xác định quy trình nào sau đây là hệ thống phi thông tin, hệ thống thông tin phi địa lý, hệ thống thông tin địa lý?  2: Giao dịch chuyển khoản qua ATM Đưa thẻ vào máy ATM theo chiều mũi Thẻ ATM, tên trên thẻ  Chọn ngôn ngữ  Nhập mã pin, số mã Pin  Chọn chức năng Chuyển Lịch sử giao tài khoản khoản  Nhập số tài khoản chuyển đến dịch, số tiền chuyển đến,  Nhập số tiền bạn muốn chuyển khoản còn lại trong số tiền muốn  Chọn Có khi đã xác nhận thông tin tài khoản chuyển hiển thị chính xác  Bạn muốn thực khoản hiện giao dịch khác: Chọn có nếu muốn tiếp tục, Chọn không và nhận lại thẻ. 30 giây 27 19 11 3 End 30 29 28 26 25 24 23 22 21 20 18 17 16 15 14 13 12 10 9 8 7 6 5 4 2 1 18
  18. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám Bài tập 2  Xác định quy trình nào sau đây là hệ thống phi thông tin, hệ thống thông tin phi địa lý, hệ thống thông tin địa lý?  3: Giao thức ăn/ nước uống Grabfood Phí vận chuyển, giá Thức ăn/ nước đơn hàng, tên thức uống đến khách ăn/ nước uống, tên/ hàng, tiền đến số điện thoại/ địa chỉ cửa hàng, tiền cửa hàng (nơi mua), vận chuyển đến tên/ số điện thoại/ tài xế địa chỉ khách hàng (nơi nhận) Khách hàng đặt đơn hàng  Tài xế đến 30 giây cửa hàng, mua thức ăn/ nước uống theo đơn hàng  Tài xế trả tiền mua thức ăn/ nước uống  Tài xế giao thức ăn/ nước uống đến địa chỉ khách hàng đã đặt  27 19 11 3 End 30 29 28 26 25 24 23 22 21 20 18 17 16 15 14 13 12 10 9 8 7 6 5 4 2 1 Khách hàng trả lại tiền mua thức ăn/ nước uống và phí vận chuyển cho tài xế. 19
  19. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám GIS là gì?  Hệ thống Thông tin Địa lý = Geographic Information System (GIS) Dữ liệu có tham chiếu không gian (Spatially referenced data sets) Một hình thức đặc biệt của hệ thống thông tin áp dụng cho dữ liệu địa lý Dữ liệu đã được xử lý (A particular form of information system applied to geographical data) (raw data are processed) Tập hợp các quy trình tương tác trên dữ liệu để tạo ra thông tin hữu ích cho việc ra quyết định (A set of processes, executed on raw data, to produce information which will be useful for decision making) Tập hợp các thực thể kết nối với nhau và các hoạt động tương tác nhằm một mục đích chung (A group of connected entities and activities which interact for a common purpose) 21
  20. Copyright © 2023 | nguyenduyliem@hcmuaf.edu.vn Giới thiệu về GIS và viễn thám GIS là gì?  Geographic (Địa lý)  Dữ liệu lưu trữ trong GIS có tham chiếu không gian  Địa điểm | Khoảng cách, góc | Địa chỉ | Tọa độ Cổng trường Đại học Nông Lâm TPHCM | Cách QL 1A 10 m về phía Bắc | Khu phố 6, P. Linh Trung, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh | 10,87°N, 106,79°E  Có thể hiển thị dữ liệu dưới dạng bản đồ Bản đồ số lượng cây xanh ở các quốc gia trên thế giới (2015) Số cây xanh (tỉ) Quốc gia Số cây xanh (tỉ) Việt Nam Liên bang Nga 642 cây Canada 318 Brazil 302 Hoa Kì 228 Trung Quốc 140 CHDC Congo 101 Indonesia 81 Úc 77 … … Toàn thế giới có hơn 3 nghìn tỉ cây xanh. Crowther, T., Glick, H., Covey, K. et al. Mapping tree density at a global scale. Nature 525, 201–205 (2015). 22
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
16=>1