Bài giảng Xây dựng đường ôtô (Phần: Tổ chức thi công): Phần 1

Chia sẻ: Cố Tiêu Tiêu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 của tập bài giảng "Xây dựng đường ôtô (Phần: Tổ chức thi công)" trình bày những nội dung sau: Chương 1 - Các vấn đề chung; Chương 2 - Công tác chuẩn bị thi công; Chương 3 - Các phương pháp tổ chức thi công đường ô tô; Chương 4 - Tổ chức công tác cung cấp vật tư;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xây dựng đường ôtô (Phần: Tổ chức thi công): Phần 1

Tr−êng ®¹i häc giao th«ng vËn t¶i thµnh phè hå chÝ minh KHOA C¤NG tr×nh ====== ====== Bµi gi¶ng X©y dùng ®−êng «t« PhÇn: tæ chøc thi c«ng Ths. trÇn thiÖn l−u Thµnh phè hå chÝ minh, 2009 1
CH¦¥NG 1 C¸C VÊN §Ò CHUNG 1.1. Më §ÇU 1.1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ m«n häc C«ng t¸c x©y dùng ®−êng «t«, nhÊt lµ ®−êng «t« cÊp cao, lµ sù tæng hîp cña nhiÒu lo¹i c«ng t¸c kh¸c nhau (c«ng t¸c chuÈn bÞ, c«ng t¸c vËn chuyÓn vËt liÖu, c«ng t¸c ®µo ®¾p, c«ng t¸c x©y l¾p c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh), diÔn ra t−¬ng ®èi phøc t¹p, phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu... §ång thêi khèi l−îng thùc hiÖn th−êng rÊt lín, ph¶i sö dông nhiÒu m¸y mãc, thiÕt bÞ kh¸c nhau trong ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng ngõng thay ®æi. V× vËy, c«ng t¸c x©y dùng ®−êng «t« chØ cã thÓ tiÕn hµnh tèt nÕu lµm tèt c«ng t¸c tæ chøc thi c«ng. Tæ chøc thi c«ng lµ c«ng t¸c nghiªn cøu vµ chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sö dông hîp lý nh©n lùc, vËt lùc, tµi lùc ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh trong thêi h¹n quy ®Þnh, theo ®óng hå s¬ thiÕt kÕ víi chÊt l−îng tèt, gi¸ thµnh h¹. C«ng t¸c tæ chøc thi c«ng th−êng tiÕn hµnh theo hai giai ®o¹n: giai ®o¹n ®Çu - thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng vµ giai ®o¹n thø hai - chØ ®¹o t¸c nghiÖp thi c«ng. ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng lµ tÝnh to¸n, lËp c¸c hå s¬ cÇn thiÕt ®Ó tæ chøc toµn bé qu¸ tr×nh thi c«ng vµ tõng lo¹i c«ng t¸c thi c«ng riªng rÏ. §¬n vÞ thiÕt kÕ lËp thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng tæng thÓ ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thuéc vÒ nguyªn t¾c. §¬n vÞ thi c«ng lËp thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chi tiÕt nh»m bæ sung chÝnh x¸c vµ chi tiÕt hãa c¸c vÊn ®Ò ®· nªu ra trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng tæng thÓ. ChØ ®¹o t¸c nghiÖp thi c«ng lµ giai ®o¹n tÝnh tõ lóc b¾t ®Çu c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ kÕt thóc sau khi bµn giao ®−êng cho ®¬n vÞ sö dông. Néi dung bao gåm: lËp kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp hµng ngµy, kiÓm tra sè l−îng, chÊt l−îng vµ thèng kª c¸c c«ng t¸c ®· lµm, gi¶i quyÕt nhiÖm vô c«ng t¸c vËt t−, khai th¸c xe m¸y hµng ngµy, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sö dông hîp lý nh©n, vËt lùc. §ång thêi, viÖc chØ ®¹o t¸c nghiÖp lµ cßn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p cña thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng do thêi tiÕt xÊu, do cung cÊp vËt t− kh«ng ®¶m b¶o... vµ ®iÒu chØnh c¸c gi¶i ph¸p thiÕt kÕ cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. Khi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy ph¶i nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu chÝnh lµ thùc hiÖn tèt hå s¬ thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng. 1.1.2. Môc tiªu nghiªn cøu cña m«n häc - Nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò cô thÓ vÒ c«ng t¸c tæ chøc c¸c qu¸ tr×nh: s¶n xuÊt, cung cÊp nguyªn vËt liÖu, vËn chuyÓn, x©y l¾p c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vÒ ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, khÝ hËu, thuû v¨n... 2
- Nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè: tiÕn ®é thi c«ng, n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l−îng vµ gi¸ thµnh x©y dùng c«ng tr×nh. - Nghiªn cøu ¸p dông kÞp thêi c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn, c¸c s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt. 1.1.3. C¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn m«n häc - Kü thuËt thi c«ng c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh (nÒn, mÆt ®−êng, c«ng tr×nh tho¸t n−íc...) - C¸c quy tr×nh, quy ph¹m thi c«ng vµ nghiÖm thu - C¸c ®Þnh møc sö dông m¸y mãc, nh©n lùc, vËt liÖu trong x©y dùng - Dù to¸n trong x©y dùng - C¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc vµ c¸c ®Þa ph−¬ng 1.2. PH¢N LO¹I C¸C C¤NG T¸C X¢Y DùNG §−êng «t« Theo ý nghÜa, ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt sö dông vµ tÝnh chÊt tæ chøc, c¸c c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n ®−êng «t« ®−îc chia thµnh 3 nhãm: - C«ng t¸c chuÈn bÞ - C«ng t¸c vËn chuyÓn - C«ng t¸c x©y l¾p 1.2.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ Bao gåm c«ng t¸c chuÈn bÞ vËt liÖu x©y dùng (®¸, c¸t, sái, s¹n…), c¸c b¸n thµnh phÈm (hçn hîp bªt«ng xim¨ng vµ bªt«ng nhùa…), c¸c cÊu kiÖn ®óc s½n (®èt cèng, gèi cèng, dÇm cÇu, tÊm bªt«ng mÆt ®−êng l¾p ghÐp..v.v). C«ng t¸c chuÈn bÞ th−êng do c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô cña c«ng ty x©y dùng ®−êng hoÆc do c¸c xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng ®¶m nhËn (c¸c má khai th¸c ®¸, tr¹m trén bª t«ng nhùa, bª t«ng xi m¨ng, xÝ nghiÖp chÕ t¹o cÊu kiÖn ®óc s½n). 1.2.2. C«ng t¸c vËn chuyÓn Th−êng gåm c¸c kh©u vËn chuyÓn sau: - VËn chuyÓn vËt liÖu tõ má vËt liÖu x©y dùng ®Õn c«ng tr−êng thi c«ng - VËn chuyÓn vËt liÖu tõ má ®Õn c¸c xÝ nghiÖp phô - VËn chuyÓn c¸c b¸n thµnh phÈm, cÊu kiÖn ®óc s½n tõ xÝ nghiÖp phô ®Õn c«ng tr−êng thi c«ng. ViÖc vËn chuyÓn ®Êt khi x©y dùng nÒn ®−êng thuéc vÒ c«ng t¸c lµm ®Êt vµ xem nh− mét bé phËn cña c«ng t¸c x©y l¾p. 1.3.3. C«ng t¸c x©y l¾p 3
Lµ nh÷ng c«ng t¸c trùc tiÕp hoµn thµnh tõng h¹ng môc x©y l¾p c«ng tr×nh nh− cÇu, cèng, kÌ, nÒn, mÆt ®−êng. Nhãm c«ng t¸c x©y l¾p ®−îc chia thµnh 2 lo¹i c«ng t¸c: C«ng t¸c r¶i theo tuyÕn: cã khèi l−îng ph©n bæ t−¬ng ®èi ®Òu trªn mét ®¬n vÞ chiÒu dµi tuyÕn, cã kü thuËt thi c«ng lÆp ®i lÆp l¹i mét c¸ch chu kú. VÝ dô c«ng t¸c x©y dùng mÆt ®−êng, cèng vµ cÇu nhá, c«ng t¸c ®Æt c¸c biÓn b¸o, ch«n cäc tiªu… C«ng t¸c tËp trung: lµ c«ng t¸c cã khèi l−îng ®Æc biÖt lín, cã kü thuËt thi c«ng phøc t¹p, hÇu nh− kh«ng lÆp l¹i trªn c¸c ®o¹n l©n cËn. VÝ dô c«ng t¸c x©y dùng c¸c ®o¹n nÒn ®−êng ®¾p cao, ®µo s©u, c¸c ®o¹n nÒn ®−êng qua nói ®¸, c«ng t¸c x©y dùng c¸c cÇu trung vµ cÇu lín, x©y dùng nhµ cöa, c¸c xÝ nghiÖp phô s¶n xuÊt bªt«ng vµ bªt«ng nhùa cì lín. 1.3. ®Æc ®iÓm cña c«ng t¸c x©y dùng ®−êng «t« C«ng t¸c x©y dùng ®−êng «t« cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: - DiÖn thi c«ng hÑp vµ kÐo dµi theo mét h−íng - N¬i lµm viÖc cña c¸c ®¬n vÞ thi c«ng th−êng xuyªn thay ®æi - Khèi l−îng cña mét sè c«ng t¸c ph©n bè kh«ng ®Òu trªn tuyÕn - Phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu, thêi tiÕt. 1.3.1. DiÖn thi c«ng hÑp vµ kÐo dµi DiÖn thi c«ng (ph¹m vi thi c«ng): lµ chiÒu réng d¶i ®Êt mµ ®¬n vÞ thi c«ng ®−îc phÐp ®µo, ®æ ®Êt, bè trÝ c¸c ph−¬ng tiÖn thi c«ng, tËp kÕt vËt liÖu. DiÖn thi c«ng th−êng chØ réng vµi mÐt ®Õn vµi chôc mÐt song l¹i kÐo dµi hµng chôc (®«i khi ®Õn hµng tr¨m) km, lµm cho viÖc tæ chøc thi c«ng trë nªn phøc t¹p, g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho viÖc kiÓm tra, bè trÝ c«ng nh©n, ®iÒu ®é m¸y thi c«ng, tæ chøc söa ch÷a m¸y thi c«ng,… 1.3.2. N¬i lµm viÖc cña ®¬n vÞ thi c«ng th−êng xuyªn thay ®æi Kh¸c víi d©y chuyÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, nguyªn vËt liÖu di chuyÓn qua c¸c kh©u gia c«ng ®Ó thµnh s¶n phÈm, c¸c tuyÕn ®−êng ph¶i thi c«ng n»m cè ®Þnh, ®¬n vÞ thi c«ng ph¶i th−êng xuyªn di chuyÓn trªn tuyÕn ®Ó hoµn thµnh ®−îc c¸c khèi l−îng c«ng t¸c cña m×nh. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc chuÈn bÞ diÖn thi c«ng, tæ chøc bè trÝ ¨n ë cho c«ng nh©n vµ c¸n bé thi c«ng, bè trÝ c¸c kho tµng, b·i vËt liÖu. §Ó kh¾c phôc, cã thÓ cã c¸c ph−¬ng ¸n bè trÝ sau: 4
a) Cø mét thêi gian nhÊt ®Þnh, c«ng tr−êng l¹i di chuyÓn ®Þa ®iÓm ®Ó tiÕt kiÖm thêi gian ®i l¹i vµ gi¶m bít chi phÝ di chuyÓn c«ng nh©n, nh−ng nh− vËy sÏ ¶nh h−ëng kh«ng tèt tíi ®iÒu kiÖn sinh ho¹t cña c«ng nh©n. b) C«ng nh©n ë trªn c¸c nhµ l−u ®éng di chuyÓn theo diÖn thi c«ng. Ph−¬ng ¸n nµy hîp lý nhÊt v× nã t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho c«ng nh©n ®Õn n¬i lµm viÖc kÞp thêi. c) C¸n bé c«ng nh©n ë mét n¬i cè ®Þnh vµ cã «t« chë ®Õn n¬i lµm viÖc. 1.3.3. Khèi l−îng c«ng t¸c ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu trªn tuyÕn Khèi l−îng thi c«ng ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu trªn tuyÕn sÏ lµm cho thêi gian thi c«ng ë c¸c ®o¹n kh¸c nhau kh«ng b»ng nhau, kü thuËt thi c«ng ®«i khi còng kh¸c nhau. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho viÖc tæ chøc thi c«ng d©y chuyÒn. 1.3.4. ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn khÝ hËu thêi tiÕt §a sè c¸c h¹ng môc c«ng t¸c ®Òu ph¶i tiÕn hµnh ngoµi trêi, v× vËy c¸c yÕu tè khÝ hËu thêi tiÕt cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc thi c«ng. C¸c yÕu tè khÝ hËu ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh thi c«ng chñ yÕu lµ n¾ng, m−a, b·o, sù thay ®æi cña nhiÖt ®é kh«ng khÝ… §iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi cã thÓ ph¸ vì tiÕn ®é thi c«ng ®· dù kiÕn, lµm gi¶m chÊt l−îng c«ng tr×nh, t¨ng chi phÝ x©y dùng do m¸y mãc vµ nh©n lùc ph¶i lµm viÖc gi¸n ®o¹n hoÆc do c¸c h¹ng môc c«ng t¸c ®ang triÓn khai bÞ háng. V× vËy, khi tæ chøc thi c«ng ph¶i xÐt ®Õn sù t¸c ®éng cña nh©n tè khÝ hËu, thêi tiÕt; ph¶i biÕt thêi gian cña c¸c mïa kh«, mïa m−a trong n¨m, sè ngµy m−a vµ l−îng m−a trong c¸c th¸ng. HoÆc còng cã thÓ cè g¾ng ®−a c¸c h¹ng môc c«ng t¸c vµo lµm trong c¸c xÝ nghiÖp phô (gia c«ng vËt liÖu, chÕ t¹o c¸c cÊu kiÖn ®óc s½n), viÖc lµm nµy cã nh÷ng −u ®iÓm sau: - VÞ trÝ lµm viÖc t−¬ng ®èi æn ®Þnh - C«ng nghÖ cè ®Þnh vµ thµnh phÇn c«ng t¸c t−¬ng ®èi gi¶n ®¬n - NhiÒu tr−êng hîp cã thÓ lîi dông c¸c nguån ®iÖn, n−íc, h¬i n−íc... ®· cã s½n. - §iÒu kiÖn tæ chøc, b¶o d−ìng, söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ vµ bè trÝ c«ng nh©n tèt h¬n. - Ýt chÞu ¶nh h−ëng cña thêi tiÕt. 1.4. nguyªn t¾c c¬ b¶n TRONG tæ chøc thi c«ng ®−êng «t« Do c¸c ®Æc ®iÓm nªu trªn, ®Ó ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ cao, khi tæ chøc thi c«ng ®−êng «t« ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nguyªn t¾c sau: - §¶m b¶o tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao 5
Nªn ph©n c«ng t¸c x©y l¾p thµnh nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau theo tÝnh chÊt c«ng viÖc, ph−¬ng ph¸p thi c«ng, ph−¬ng tiÖn sö dông vµ ph−¬ng ph¸p thi c«ng cô thÓ. Nh÷ng c«ng viÖc nµy ®−îc thùc hiÖn bëi c¸c ®éi thi c«ng chuyªn nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, ®¶m b¶o chÊt l−îng, rót ng¾n thêi gian thi c«ng. - §¶m b¶o tÝnh c©n ®èi Tæ chøc c¸c ®¬n vÞ chuyªn nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c©n ®èi gi÷a m¸y mãc - thiÕt bÞ - nh©n lùc, gi÷a m¸y chÝnh - m¸y phô, gi÷a khèi l−îng thùc hiÖn, n¨ng lùc c«ng t¸c cña c¸c ®éi chuyªn nghiÖp vµ gi÷a c¸c ®éi chuyªn nghiÖp víi nhau ®Ó cã thÓ phèi hîp nhÞp nhµng. - Ph¶i hoµn thµnh sím c¸c h¹ng môc c«ng t¸c tËp trung Ph¶i x¸c ®Þnh râ c¸c h¹ng môc c«ng t¸c cã tÝnh chÊt tËp trung trªn tuyÕn vµ tËp trung m¸y mãc nh©n lùc ®Ó hoµn thµnh sím c¸c c«ng t¸c nµy. - H¹n chÕ ¶nh h−ëng cña c¸c ®iÒu kiÖn khÝ hËu thêi tiÕt xÊu, bÊt lîi b»ng c¸ch chän mïa thi c«ng cã lîi, c¬ giíi ho¸ ®ång bé c¸c kh©u thi c«ng, sö dông nhiÒu c¸c cÊu kiÖn b¸n thµnh phÈm vµ cÊu kiÖn ®óc s½n. - Tæ chøc tèt kh©u cung cÊp vËt t−, vËn chuyÓn trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. - Th−êng xuyªn kiÓm tra tiÕn ®é trong qu¸ tr×nh thi c«ng ®Ó cã c¸c ®iÒu chØnh nhanh chãng, kÞp thêi, hîp lý. 6
Ch−¬ng 2 C«ng t¸c chuÈn bÞ thi c«ng 2.1. kh¸i niÖm chung C«ng t¸c x©y dùng ®−êng «t« chØ cã thÓ b¾t ®Çu sau khi ®· hoµn thµnh toµn bé c¸c biÖn ph¸p chuÈn bÞ vÒ tæ chøc vµ kü thuËt. Môc ®Ých cña viÖc chuÈn bÞ nµy nh»m t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c x©y dùng chñ yÕu b»ng ph−¬ng ph¸p c«ng nghiÖp, ¸p dông kü thuËt thi c«ng tiªn tiÕn, b¶o ®¶m hoµn thµnh c«ng tr×nh trong mét thêi gian ng¾n vµ cã chÊt l−îng cao. Lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ triÓn khai c«ng t¸c mét c¸ch nhÞp nhµng trong thêi kú b¾t ®Çu thi c«ng lµ c©u hái ®Æc biÖt quan träng. Muèn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, cÇn lµm tèt c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ. ViÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p chuÈn bÞ mét c¸ch hîp lý vµ toµn diÖn cßn cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn thêi h¹n vµ gi¸ thµnh x©y dùng, còng nh− c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt kh¸c cña viÖc tæ chøc thi c«ng. C«ng t¸c chuÈn bÞ vµ tæ chøc vµ kü thuËt thi c«ng th−êng ®−îc tiÕn hµnh thµnh hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n ®Çu: cã nhiÖm vô chuÈn bÞ c¸c hå s¬ vÒ kü thuËt, tµi vô, hîp ®ång vµ c¸c tµi liÖu kh¸c, ®ång thêi tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p tæ chøc cÇn thiÕt ®Ó b¾t ®Çu c«ng t¸c x©y l¾p (lµ c«ng t¸c chñ yÕu ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh) vµ lµm c«ng t¸c chuÈn bÞ cho giai ®o¹n thø hai. Trong giai ®o¹n ®Çu, tr−íc khi b¾t ®Çu c«ng t¸c x©y l¾p cÇn ph¶i: - LËp thiÕt kÕ s¬ bé, thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng vµ kh¸i to¸n tæng hîp cho toµn bé c¸c h¹ng môc cïng víi b¶n vÏ thi c«ng vµ dù to¸n cho c¸c c«ng t¸c cña n¨m thi c«ng ®Çu tiªn. - Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cung cÊp vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, cÊu kiÖn ®óc s½n cho c«ng tr−êng, nhËn c¸c vèn cÇn thiÕt, chØnh lý vµ lµm thñ tôc hîp ®ång cung cÊp s¶n phÈm víi c¸c xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng, x¸c ®Þnh c¸c lo¹i vµ c«ng suÊt cña c¸c xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng, x¸c ®Þnh c¸c lo¹i vµ c«ng suÊt cña c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt lËp ra ®Ó phôc vô cho c«ng tr−êng. - QuyÕt ®Þnh ®¬n vÞ sÏ nhËn nhiÖm vô thi c«ng (B chÝnh) vµ ®¬n vÞ nhËn thÇu lín thø hai (B phô) lµm c¸c thñ tôc tµi vô cña c«ng tr−êng vµ ký hîp ®ång giao thÇu. - Lµm thñ tôc mua ®Êt hay tr−ng dông ®Êt ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh, khai th¸c má ®¸, bè trÝ nhµ m¸y, c¬ së s¶n xuÊt vµ c¸c xÝ nghiÖp kh¸c. Ngoµi ra, trong giai ®o¹n ®Çu nµy cßn ph¶i tiÕn hµnh di chuyÓn nhµ cöa, lµng m¹c, må m¶ cÇn ph¶i dêi ®i trong qu¸ tr×nh thi c«ng. C¸c biÖn ph¸p chuÈn bÞ vÒ mÆt tæ chøc vµ kü thuËt lµm trong giai ®o¹n ®Çu nµy do bªn A ®¶m nhiÖm sau khi ®· thèng nhÊt víi ®¬n vÞ thiÕt kÕ vµ bªn B. 7
Thêi gian chuÈn bÞ trong giai ®o¹n ®Çu kh«ng tÝnh vµo thêi gian thi c«ng, v× vËy kh«ng bao gåm trong thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh. Giai ®o¹n thø hai: chuÈn bÞ vÒ tæ chøc vµ kü thuËt cho c«ng tr−êng, gäi lµ thêi kú chuÈn bÞ thi c«ng. Thêi gian chuÈn bÞ c«ng t¸c cña thêi kú chuÈn bÞ n»m trong thêi gian quy ®Þnh ®Ó thi c«ng tõng h¹ng môc. Trong thêi kú nµy sÏ hoµn thµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ cho x©y l¾p vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tæ chøc cung cÊp vËt t− cÇn thiÕt cho ®¬n vÞ thi c«ng. ViÖc hoµn thµnh c¸c c«ng t¸c cña thêi kú chuÈn bÞ lµ nhiÖm vô cña ®¬n vÞ thi c«ng. §Ó triÓn khai c¸c c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n ®−îc th«ng suèt nhÞp nhµng, trong giai ®o¹n chuÈn bÞ thi c«ng cÇn ph¶i: - Dän s¹ch khu ®Êt ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh chÝnh, c¸c xÝ nghiÖp vµ c¬ së s¶n xuÊt, chÆt c©y, ®µo gèc, dêi c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cò kh«ng thÝch hîp cho sö dông c«ng tr×nh míi, di chuyÓn c¸c ®−êng d©y ®iÖn tho¹i vµ ®iÖn lùc, di chuyÓn må m¶… - Tæ chøc c¬ së s¶n xuÊt cña c«ng tr−êng (x©y dùng nhµ cöa xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p dùng thiÕt bÞ, bãc ®Êt trªn c¸c má vËt liÖu x©y dùng, x©y dùng c¸c kho b·i…) - X©y dùng nhµ ë, nhµ lµm viÖc t¹m thêi - §Æt ®−êng d©y ®iÖn tho¹i gi÷a c«ng tr−êng víi c¸c ®¬n vÞ thi c«ng - Cung cÊp n¨ng l−îng, ®iÖn, n−íc, h¬i cho c«ng tr−êng - ChuÈn bÞ m¸y mãc, ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ c¸c ph−¬ng tiÖn söa ch÷a c¸c lo¹i m¸y mãc xe cé - ChuÈn bÞ c¸n bé thi c«ng vµ söa ch÷a c¬ khÝ - LËp thiÕt kÕ thi c«ng vµ kÕ ho¹ch toµn diÖn hµng n¨m cña c«ng ty. Khi thi c«ng trong thêi h¹n vµi n¨m th× nªn ®Æt kÕ ho¹ch chuÈn bÞ cho mét sè c«ng t¸c r¶i ra theo tõng thêi gian. VÝ dô, nÕu dù ®Þnh thi c«ng mÆt ®−êng trong n¨m x©y dùng thø hai th× c«ng t¸c chuÈn bÞ c¬ së s¶n xuÊt vËt liÖu vµ b¸n thµnh phÈm lµm mÆt ®−êng nªn tiÕn hµnh vµo cuèi n¨m ®Çu, chø kh«ng ph¶i vµo nh÷ng ngµy thi c«ng ®Çu. NÕu x©y dùng sím qu¸, thiÕt bÞ cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt sÏ ph¶i chê viÖc l©u dµi trong khi cã thÓ phôc vô cho c¸c c«ng tr×nh kh¸c. Nªn cè g¾ng ph©n t¸n c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ theo thêi gian ®Ó gi¶m bít khèi l−îng chi phÝ ®ång thêi vµ cã thÓ hoµn thµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ cho c«ng tr−êng mµ kh«ng cÇn nhiÒu lùc l−îng vµ ph−¬ng tiÖn. Tuy nhiªn, còng cÇn ph¶i b¶o ®¶m hoµn thµnh kÞp thêi c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ, v× nÕu c«ng t¸c chuÈn bÞ chËm trÔ sÏ ¶nh h−ëng ®Õn thêi gian khëi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh. 8
Trong mäi tr−êng hîp ®Òu cÇn ph¶i x¸c ®Þnh tr−íc thêi h¹n hoµn thµnh c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng vµ sau ®ã chØnh lý l¹i trong thiÕt kÕ thi c«ng chi tiÕt. 2.2. nhµ cöa t¹m thêi Mét trong nh÷ng nhiÖm vô hµng ®Çu cña thêi kú chuÈn bÞ thi c«ng lµ chuÈn bÞ nhµ cöa t¹m thêi, gåm c¸c lo¹i: - Nhµ ë cña c«ng nh©n, c¸n bé nh©n viªn phôc vô c¸c ®¬n vÞ thi c«ng - Nhµ ¨n, nhµ t¾m, c©u l¹c bé - Nhµ lµm viÖc cña ban chØ huy c«ng tr−êng vµ c¸c ®éi thi c«ng - Nhµ kho c¸c lo¹i - Nhµ ®Ó bè trÝ c¸c x−ëng s¶n xuÊt, tr¹m söa ch÷a Trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng vµ thiÕt kÕ thi c«ng cÇn x¸c ®Þnh sè l−îng nhµ cöa t¹m thêi cÇn x©y dùng. Bëi v× nhµ cöa mµ ®¬n vÞ thi c«ng sö dông chØ cã t¸c dông phôc vô qu¸ tr×nh thi c«ng, kh«ng lµm t¨ng gi¸ trÞ gi¸ trÞ sö dông cña c«ng tr×nh x©y dùng nªn cÇn nghiªn cøu tËn dông, gi¶m bít chi phÝ nµy. Tuy nhiªn kh«ng ®−îc bít xÐn tiªu chuÈn, ¶nh h−ëng xÊu ®Õn ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña c¸n bé, c«ng nh©n trªn c«ng tr−êng. Nhu cÇu vÒ nhµ cöa t¹m thêi phô thuéc vµo khèi l−îng c«ng tr×nh, vµo thêi h¹n thi c«ng vµ vµo ®iÒu kiÖn ®Þa ph−¬ng nªn cÇn ph¶i tÝnh to¸n cô thÓ ®Ó x¸c ®Þnh. C¬ së ®Ó tÝnh to¸n sè l−îng nhµ cöa t¹m thêi phôc vô ®êi sèng vµ nhu cÇu v¨n hãa lµ sè c¸n bé c«ng nh©n viªn phôc vô vµ d©n sè c«ng tr−êng. Cã thÓ chia c¸n bé c«ng nh©n viªn trªn c«ng tr−êng thµnh mÊy nhãm sau: Nhãm A – c«ng nh©n x©y l¾p Nhãm B – c«ng nh©n lµm ë c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô Nhãm C – c¸n bé, nh©n viªn kü thuËt Nhãm D – nh©n viªn hµnh chÝnh Nhãm E – c«ng nh©n viªn phôc vô c«ng céng (nhµ ¨n, y tÕ, mËu dÞch). TÝnh to¸n gÇn ®óng d©n sè c«ng tr−êng nh− sau: Nhãm A (c«ng nh©n x©y l¾p) x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Q A= b Trong ®ã: Q – khèi l−îng c«ng t¸c x©y l¾p hµng n¨m, lÊy n¨m cã khèi l−îng lín nhÊt trong tiÕn ®é, tÝnh b»ng tiÒn. b – n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n trong n¨m cña mét c«ng nh©n, tÝnh b»ng tiÒn, cã xÐt ®Õn khu vùc khÝ hËu. 9
Tr−êng hîp c«ng tr−êng ®−îc cung cÊp b¸n thµnh phÈm vµ c¸c cÊu kiÖn ®óc s½n tõ c¸c xÝ nghiÖp hoÆc c¸c c«ng tr−êng kh¸c tíi th× ph¶i gi¶m sè c«ng nh©n nhãm A xuèng mét phÇn. N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n n¨m cña mét sè c«ng tr×nh chñ yÕu th−êng ®−îc c¸c Bé tæng kÕt vµ quy ®Þnh hµng n¨m. Khi thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng cã thÓ lÊy n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña n¨m tr−íc céng víi tû lÖ phÇn tr¨m t¨ng n¨ng suÊt cã thÓ trong n¨m tíi. Trong tr−êng hîp c«ng t¸c x©y l¾p ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu theo c¸c quý trong n¨m th× trÞ sè A tÝnh theo c«ng thøc: 4Q q A= nb Trong ®ã: Qq - khèi l−îng c«ng t¸c x©y l¾p trong quý khÈn tr−¬ng nhÊt tÝnh b»ng tiÒn. n – hÖ sè t¨ng n¨ng suÊt cña mét c«ng nh©n trong quý khÈn tr−¬ng nhÊt, n = 1,10 – 1,15. Nhãm B (c«ng nh©n lµm ë xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô) tÝnh theo tØ lÖ phÇn tr¨m cña nhãm A: Víi: m tØ lÖ phÇn tr¨m thay ®æi tuú theo møc ®é c«ng nghiÖp ho¸ cña c«ng tr−êng: m = 20 – 30 víi c«ng tr−êng cã møc ®é c«ng nghiÖp hãa thi c«ng trung b×nh. m = 50 – 60 víi c«ng tr−êng cã møc ®é c«ng nghiÖp hãa thi c«ng cao. Nhãm C (c¸n bé c«ng nh©n viªn kü thuËt) chiÕm: C = 4 ÷ 8% (A + B) Tuú theo c«ng tr×nh do ®Þa ph−¬ng hay trung −¬ng qu¶n lý. Nhãm D (nh©n viªn hµnh chÝnh qu¶n trÞ): D = 5 ÷ 6% ( A+ B) Nhãm E (c«ng nh©n viªn phôc vô c«ng céng): A+B+C+D E=p 100 Víi: p = 5 ÷ 10 ®èi víi c«ng tr−êng lo¹i nhá. p = 10 ÷ 15 ®èi víi c«ng tr−êng lo¹i võa. p = 15 ÷ 20 ®èi víi c«ng tr−êng lo¹i lín. NÕu lÊy tØ lÖ sè ng−êi èm trung b×nh lµ 2%, sè ng−êi nghØ phÐp n¨m lµ 4 th× tæng sè c¸c bé c«ng nh©n viªn c«ng tr−êng; G = 1,06 (A + B + C +D +E) 10
Vµ d©n sè c«ng tr−êng N = (1,5 ÷ 2) G víi (1,5 ÷ 2,0) lµ hÖ sè gia ®×nh cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Sau khi biÕt ®−îc d©n sè c«ng tr−êng th× ph¶i dùa vµo tiªu chuÈn diÖn tÝch ë vµ diÖn tÝch sinh ho¹t v¨n hãa do nhµ n−íc quy ®Þnh ®Ó tÝnh ra nhu cÇu vÒ nhµ cöa t¹m thêi, ®ång thêi còng tÝnh ®−îc nhu cÇu vÒ l−¬ng thùc, thùc phÈm, ®å dïng sinh ho¹t cÇn ph¶i cung cÊp. Cã thÓ tham kh¶o nh÷ng tiªu chuÈn diÖn tÝch, khèi tÝch cña nh÷ng lo¹i nhµ t¹m thêi phôc vô cho ®êi sèng vµ sinh ho¹t v¨n hãa theo c¸c sè liÖu trong b¶ng 2.1. B¶ng 2.1. TI£U CHUÈN DIÖN TÝCH, KhèI TÝCH CHO C¸C LO¹I NHµ ë T¹M ThêI Lo¹i nhµ ChØ tiªu ®Ó tÝnh §¬n vÞ Tiªu chuÈn Nhµ ë tËp thÓ TÝnh cho mét ®Çu ng−êi m2 4 2 Nhµ ë cña c¸n bé nt m 6 2 Nhµ lµm viÖc cña c¸n bé nt m 4 Nhµ kh¸ch Sè kh¸ch tÝnh cho 1000 d©n Ng−êi 5 TÝnh cho mét ng−êi kh¸ch m2 50 Nhµ t¾m Sè c«ng nh©n t¾m % 30 2 TÝnh cho mét ng−êi t¾m m 2,5 Nhµ vÖ sinh Kh¶ n¨ng cña mét nhµ vÖ Ngµy- 30-35 sinh giê tÝnh cho mét nhµ vÖ sinh m2 2,5 Nhµ ¨n Sè c«ng nh©n ¨n % 30 2 TÝnh cho mét ng−êi ¨n m 1 Nhµ trÎ Sè trÎ tÝnh cho 1000 d©n Ng−êi 80-100 TÝnh cho mét trÎ m3 20-25 Héi tr−êng Sè chç cho 1000 ng−êi d©n Chç 40-45 3 TÝnh cho mét chç m 15-18 BÖnh x¸ Sè chç n»m cho 1000 d©n Chç 8-10 TÝnh cho mét chç n»m m3 1000 Tr¹m y tÕ TÝnh cho m«t c«ng nh©n m2 0,04 Cöa hµng b¸ch ho¸ tÝnh cho 1000 d©n m3 300 DiÖn tÝch khu l¸n tr¹i c«ng nh©n lÊy réng b»ng 6 lÇn diÖn tÝch ë. Cã thÓ x©y dùng nhµ cöa t¹m thêi theo mÊy ph−¬ng h−íng sau: - Lµm l¸n tr¹i b»ng vËt liÖu ®Þa ph−¬ng rÎ tiÒn (chñ yÕu tre, nøa, l¸) - Lµm c¸c nhµ l¾p ghÐp cã thÓ th¸o ra vµ sö dông l¹i 11
- Dïng c¸c nhµ l−u ®éng kiÓu nhµ xe r¬ moãc - Thuª m−în cña c¸c c¬ quan vµ nh©n d©n ®Þa ph−¬ng X©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhµ cöa chÝnh tr−íc khi triÓn khai c¸c c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n kh¸c vµ sö dông t¹m c¸c nhµ nµy lµm nhµ ë tr−íc khi bµn giao cho sö dông. Trong x©y dùng ®−êng hiÖn nay, chi phÝ vÒ l¸n tr¹i chiÕm ®Õn 3,3% gi¸ trÞ dù to¸n c«ng tr×nh mµ ®iÒu kiÖn ¨n ë sinh ho¹t cña c«ng nh©n vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, chñ yÕu do c¸c vËt liÖu x©y dùng nh− tranh, tre, nøa ngµy cµng hiÕm vµ Ýt thÝch hîp khi ph¶i dì ®i lµm l¹i chç kh¸c. V× vËy, víi c¸c ®¬n vÞ thi c«ng l−u ®éng (nh− c¸c ®éi c«ng tr×nh cÇu ®−êng, c¸c ®éi thi c«ng c¬ giíi) nªn nghiªn cøu ph−¬ng ¸n lµm c¸c lo¹i nhµ th¸o l¾p còng nh− c¸c nhµ l−u ®éng l¾p trªn b¸nh xe do «t« hoÆc m¸y kÐo theo. 2.3. c¬ së s¶n xuÊt cña c«ng Tr−êng C¬ së s¶n xuÊt cña c«ng tr−êng gåm toµn bé c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, c¸c xÝ nghiÖp phô trî vµ phôc vô nh»m b¶o ®¶m hoµn thµnh c«ng t¸c x©y l¾p cho nh÷ng c«ng tr×nh chñ yÕu. Tr×nh ®é c¬ giíi hãa cña c«ng tr−êng cµng cao th× khèi l−îng c«ng viÖc trong c¸c xÝ nghiÖp, c¬ s¬ s¶n xuÊt cña c«ng tr−êng cµng lín. Tuú theo ý nghÜa vµ thêi h¹n sö dông cã thÓ chia ra: C¬ së s¶n xuÊt kiÓu t¹m thêi: th−êng ®−îc tæ chøc ®Ó phôc vô thi c«ng mét tuyÕn ®−êng cã thêi h¹n sö dông tõ 1 - 3 n¨m. C¸c xÝ nghiÖp cña c¬ së s¶n xuÊt nµy lµ nh÷ng ®¬n vÞ trùc thuéc c¬ quan tæng bao thÇu. Sau khi hoµn thµnh c«ng tr×nh, c¸c xÝ nghiÖp nµy sÏ th«i ho¹t ®éng, c¸c thiÕt bÞ ®−îc th¸o dì chuyÓn ®Õn mét c«ng tr−êng kh¸c. V× vËy ng−êi ta th−êng chän lo¹i thiÕt bÞ di ®éng ®Ó l¾p dùng vµ th¸o rêi. C¬ së s¶n xuÊt kiÓu cè ®Þnh: Sö dông trong mét thêi gian dµi vµ th−êng ®−îc x©y dùng khi cã kÕ ho¹ch thi c«ng lµm míi vµ c¶i t¹o ®−êng s¸ dµi h¹n cña khu vùc hay vïng kinh tÕ nµo ®ã. C¸c xÝ nghiÖp cña c¬ së s¶n xuÊt cè ®Þnh nµy cÇn bè trÝ lµm sao ®Ó khai th¸c thuËn lîi, chi phÝ vËn chuyÓn vËt liÖu ®Õn vµ chë s¶n phÈm ®i ®Õn n¬i sö dông lµ rÎ nhÊt vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm thÊp nhÊt. Khi chuÈn bÞ thi c«ng cÇn ph¶i nghiªn cøu tËn dông c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp x©y dùng s½n cã cña c¸c ngµnh x©y dùng kh¸c. ë c¸c thµnh phè lín, khèi l−îng c«ng tr×nh x©y dùng nhiÒu nªn cÇn lËp c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµ phô trî chung cho c¸c ngµnh, phôc vô cho toµn bé c¸c c«ng tr×nh x©y dùng cña khu vùc ®ã vµ vïng l©n cËn. 12
H×nh thøc tæ chøc c¬ së s¶n xuÊt nh− vËy lµ kinh tÕ nhÊt, b¶o ®¶m kh¶ n¨ng sö dông thiÕt bÞ cao vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm h¹. Trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng cÇn tiÕn hµnh so s¸nh vÒ kinh tÕ vµ kü thuËt cña c¸c ph−¬ng ¸n ®Ó chän h×nh thøc tæ chøc c¬ së s¶n xuÊt. ViÖc thiÕt kÕ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt còng bao gåm trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng. Thêi kú chuÈn bÞ cña xÝ nghiÖp s¶n xuÊt ®−îc x¸c ®Þnh theo thêi h¹n mµ xÝ nghiÖp ®ã ph¶i cung cÊp s¶n phÈm cho c¸c c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n. §Ó tæ chøc thi c«ng c¸c xÝ nghiÖp nµy còng ph¶i lËp tiÕn ®é thi c«ng, trong ®ã ghi râ ngµy khëi c«ng vµ hoµn thµnh toµn bé nhµ cöa s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t, thêi kú vËn chuyÓn thiÕt bÞ ®Õn vµ l¾p dùng, thêi gian ch¹y thö vµ s¶n xuÊt thö, thêi gian vËn chuyÓn vËt liÖu ®Õn, thêi gian x©y dùng ®−êng c«ng vô ®Ó vËn chuyÓn vËt liÖu ®Õn vµ ®−a s¶n phÈm tõ xÝ nghiÖp ®i. Tr−íc khi xÝ nghiÖp ®i vµo s¶n xuÊt thùc sù cÇn cã mét kho¶ng thêi gian dù tr÷ (Ýt nhÊt lµ 2 - 4 tuÇn) ®Ó söa ch÷a c¸c thiÕu sãt ph¸t hiÖn ®−îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thö. Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cßn ph¶i tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o, båi d−ìng ng¾n h¹n ®Ó cã ®ñ c¸n bé, c«ng nh©n ®óng ngµnh nghÒ phôc vô cho xÝ nghiÖp ®ã. Trong ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o ph¶i cã c¶ néi dung an toµn kü thuËt b¶o hé lao ®éng. 2.4. ®−êng t¹m Khi x©y dùng c«ng tr×nh cÇu ®−êng, cã thÓ vËn chuyÓn vËt liÖu x©y dùng, b¸n thµnh phÈm vµ c¸c cÊu kiÖn ®óc s½n theo c¸c ®−êng ®· cã s½n hoÆc ®−êng t¹m ®−îc lµm riªng ®Ó phôc vô cho nhu cÇu thi c«ng. §−êng cã s½n ®−îc lîi dông ®Ó vËn chuyÓn vËt liÖu phôc vô thi c«ng vµ c¸c ®−êng t¹m míi lµm sÏ h×nh thµnh nªn mét hÖ thèng ®−êng t¹m cña c«ng tr−êng. §«i khi cßn ph¶i x©y dùng c¶ ®−êng t¹m ®Ó ®−a m¸y thi c«ng ®Õn c«ng tr−êng. Thêi gian phôc vô ®−êng t¹m nµy th−êng kh«ng lín h¬n thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh chñ yÕu vµ víi tõng ®o¹n ®−êng t¹m mét th× thêi gian nµy rÊt ng¾n. VÝ dô khi tæ chøc thi c«ng nÒn theo ph−¬ng ph¸p d©y chuyÒn, song song víi viÖc ®−a c¸c ®o¹n ®−êng ®· lµm xong vµo sö dông, cÇn ph¶i hñy bá c¸c ®−êng c«ng vô t¹m thêi phôc vô thi c«ng nh÷ng ®o¹n ®ã. §¬n vÞ thi c«ng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o d−ìng vµ söa ch÷a hÖ thèng ®−êng t¹m trong suèt qu¸ tr×nh sö dông; ph¶i ®¶m b¶o ®Ó sau khi thi c«ng xong, chÊt l−îng cña c¸c ®−êng cã s½n ®−îc sö dông t¹m thêi ®Ó chuyªn chë vËt liÖu, m¸y mãc kh«ng ®−îc xÊu h¬n chÊt l−îng lóc ban ®Çu. HÖ thèng ®−êng t¹m ®−îc chia thµnh ®−êng c«ng vô vµ ®−êng tr¸nh: §−êng c«ng vô nèi liÒn c¸c nguån cung cÊp vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu ®óc s½n vµ b¸n thµnh phÈm (má vËt liÖu, ®−êng s¾t, bÕn c¶ng, xÝ nghiÖp bªt«ng xi m¨ng 13
vµ bªt«ng nhùa, xÝ nghiÖp bªt«ng ®óc s½n, c¸c kho b·i) víi c«ng tr×nh ®ang x©y dùng. Thêi gian sö dông ®−êng nµy x¸c ®Þnh theo thêi gian ho¹t ®éng cña nguån cung cÊp vËt liÖu mµ nã phôc vô. Thêi gian b¾t ®Çu sö dông ®−êng c«ng vô tÝnh tõ sau khi hoµn thµnh toµn bé chiÒu dµi ®−êng, tõ nguån cung cÊp vËt liÖu ®Õn c«ng tr×nh ®ang thi c«ng. §−êng tr¸nh ®−îc x©y dùng däc theo tuyÕn ®−êng ®ang thi c«ng. T¸c dông cña ®−êng tr¸nh lµ ®Ó ®¶m b¶o giao th«ng trªn c¸c ®o¹n thi c«ng khi xe cé kh«ng thÓ ®i l¹i trªn c¸c ®o¹n ®ã (vÝ dô ch−a ®¾p xong nÒn ®−êng), hoÆc kh«ng nªn ch¹y trªn ®ã v× lý do thi c«ng (vÝ dô kh«ng cho phÐp xe ch¹y trªn mÆt ®−êng ®¸ d¨m ®· chuÈn bÞ ®Ó thÊm nhËp nhùa). Th−êng kh«ng sö dông ®−êng tr¸nh trªn toµn bé chiÒu dµi mµ chØ sö dông lu©n l−u trªn tõng ®o¹n cÇn tr¸nh xe khi thi c«ng. HiÖn nay ë c¸c n−íc th−êng thi c«ng theo ph−¬ng ph¸p d©y chuyÒn, nªn ®−êng tr¸nh còng thi c«ng theo ph−¬ng ph¸p d©y chuyÒn vµ ®i tr−íc d©y chuyÒn thi c«ng ®−êng chÝnh mét b−íc. Kh¸c víi ®−êng c«ng vô chñ yÕu chØ gi¶i quyÕt cho nhu cÇu vËn chuyÓn phôc vô thi c«ng, c¸c ®−êng tr¸nh ®−îc sö dông chung cho c¶ nhu cÇu l−u th«ng ®i l¹i. V× vËy l−îng giao th«ng ®i l¹i trªn ®−êng tr¸nh cã thÓ rÊt lín, nhÊt lµ khi c¶i t¹o hoÆc x©y dùng l¹i c¸c ®−êng cò. Trong tr−êng hîp ®ã, vÊn ®Ò b¶o ®¶m giao th«ng kh«ng bÞ gi¸n ®äan lµ mét trong c¸c nhiÖm vô chÝnh kh¸ phøc t¹p vµ tèn kÐm, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt trong thêi kú chuÈn bÞ. M¹ng l−íi ®−êng t¹m ®−îc v¹ch s¬ bé trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng, vµ sau ®ã quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c lÇn cuèi cïng trong thiÕt kÕ thi c«ng. Khi v¹ch m¹ng l−íi ®−êng t¹m, cÇn dùa theo c¸c yªu cÇu sau: - Gi¸ thµnh x©y dùng c¸c ®−êng t¹m ph¶i nhá nhÊt. - Gi¸ thµnh khai th¸c vËn t¶i trªn c¸c ®−êng t¹m còng nhá nhÊt. Râ rµng hai yªu cÇu trªn ®©y m©u thuÉn víi nhau, v× vËy ®ång thêi tho¶ m·n ®−îc c¶ hai yªu cÇu lµ mét vÊn ®Ò khã kh¨n. §Ó gi¶m bít kinh phÝ x©y dùng ®−êng t¹m, nªn cè g¾ng tËn dông tèi ®a c¸c ®−êng hiÖn cã, nÕu nh− ph−¬ng h−íng c¸c ®−êng nµy tháa m·n ®−îc yªu cÇu thi c«ng. Tuy nhiªn ph−¬ng h−íng cña c¸c ®−êng cã s½n kh«ng ph¶i lu«n trïng víi ph−¬ng h−íng vËn chuyÓn nªn chi phÝ vËn chuyÓn th−êng t¨ng lªn. ChØ cho phÐp sö dông c¸c ®−êng cã s½n nh−ng n»m lÖch víi ph−¬ng h−íng vËn chuyÓn ng¾n nhÊt theo lý thuyÕt, nÕu tæng kinh phÝ vËn chuyÓn, khai th¸c vµ x©y dùng theo ph−¬ng ¸n sö dông ®−êng cã s½n ®ã nhá h¬n tæng chi phÝ trªn khi lµm míi c¸c ®−êng t¹m theo ph−¬ng ¸n ng¾n nhÊt mµ ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh cho phÐp. §iÒu kiÖn trªn ®©y ®−îc biÓu thÞ b»ng ph−¬ng tr×nh sau: 14
L (C 'vc Q + C 'kt ) ≤ l(C "vc Q + C "kt + C xd ) Trong ®ã: L - chiÒu dµi tæng céng cña c¸c ®−êng t¹m khi sö dông c¸c ®−êng hiÖn cã (sö dông toµn bé chiÒu dµi hay mét phÇn), km. l - ChiÒu dµi c¸c ®−êng t¹m khi thiÕt kÕ theo h−íng ng¾n nhÊt mµ ®Þa h×nh vµ ®iÒu kiÖn kh¸c cho phÐp, km. Q - L−îng hµng vËn chuyÓn theo ®−êng t¹m trong toµn bé thêi kú khai th¸c t. C’vc - Gi¸ thµnh vËn chuyÓn 1km theo ph−¬ng ¸n ®Çu, ®ång. C”vc- Gi¸ thµnh vËn chuyÓn 1 tÊn km theo ph−¬ng ¸n ng¾n nhÊt, ®ång Cxd- Gi¸ thµnh b×nh qu©n ®Ó x©y dùng 1km ®−êng míi vµ lîi dông c¸c ®−êng hiÖn cã theo ph−¬ng ¸n ng¾n nhÊt, ®ång. C’kt- Chi phÝ duy tu b¶o qu¶n vµ söa ch÷a 1km ®−êng t¹m theo ph−¬ng ¸n ®Çu trong toµn bé thêi kú sö dông ®−êng, ®ång. C”kt - Chi phÝ duy tu b¶o qu¶n vµ söa ch÷a 1km ®−êng t¹m theo ph−¬ng ¸n thø hai, ®ång. Th−êng dïng ®−êng ®Êt gia cè b»ng vËt liÖu ®¸ ®Þa ph−¬ng trªn mét sè ®o¹n ®Ó lµm ®−êng t¹m. §«i khi ng−êi ta cßn lµm ®−êng b»ng c¶ mÆt ®−êng thø cÊp hay cao cÊp. VÝ dô lµm ®−êng tr¸nh cña c¸c ®−êng trôc chÝnh cã l−îng giao th«ng lín b»ng c¸c tÊm bªt«ng l¾p ghÐp trªn toµn bé chiÒu réng hoÆc theo hai vÖt b¸nh. Khi tæ chøc thi c«ng ®−êng chÝnh theo ph−¬ng ph¸p d©y chuyÒn th× lµm ®−êng tr¸nh b»ng c¸c tÊm bªt«ng cèt thÐp l¾p ghÐp hoÆc b»ng mÆt ®−êng phªn s¾t lµ hîp lý, v× cø c¸ch mét thêi gian nhÊt ®Þnh l¹i cã thÓ dì c¸c ®o¹n tr¸nh cò ®· ngõng ch¹y xe ®Ó lµm c¸c ®o¹n tr¸nh míi (®ång thêi víi sù chuyÓn ®éng cña d©y chuyÒn x©y dùng ®−êng chÝnh). Muèn x¸c ®Þnh xem viÖc sö dông mÆt ®−êng l¾p ghÐp lµm ®−êng tr¸nh cã hîp lý kh«ng, cÇn ph¶i so s¸nh gi¸ thµnh mua vµ sö dông lo¹i mÆt ®−êng nµy (kÓ c¶ phÝ tæn th¸o l¾p ghÐp nhiÒu lÇn) víi gi¸ thµnh x©y dùng vµ sö dông mÆt ®−êng theo ph−¬ng ¸n lµm t¹i chç. §iÒu kiÖn ®Ó sö dông mÆt ®−êng ®Ó l¾p ghÐp cã lîi, cã thÓ biÓu thÞ b»ng ph−¬ng tr×nh sau: l(C xd + C kt ) + N (C tl − C nh ) ≤ L (C 'xd + C 'kt ) Trong ®ã: l _ chiÒu dµi cña mét bé mÆt ®−êng l¾p ghÐp, km. L _ chiÒu dµi cña ®−êng tr¸nh cã mÆt ®−êng lµm t¹i chç, km. 15
Cxd - Gi¸ thµnh ®óc(hay mua) 1km mÆt ®−êng l¾p ghÐp t¹i n¬i sö dông, ®ång. Ckt - Gi¸ thµnh b¶o qu¶n vµ söa ch÷a 1km ®−êng l¾p ghÐp, ®ång. N - Sè lÇn quay vßng cña mÆt ®−êng l¾p ghÐp (sè lÇn th¸o vµ l¾p). Ctl - Gi¸ thµng tæng céng cña mét l−ît th¸o vµ l¾p toµn bé mÆt ®−êng, kÓ c¶ gi¸ thµnh vËn chuyÓn trong ph¹m vi khu vùc c«ng tr−êng, ®ång. Cnh - Gi¸ thµnh b×nh qu©n cña ®−êng nh¸nh nèi ®−êng chÝnh víi ®−êng tr¸nh, ®ång. C’xd - Gi¸ thµnh x©y dùng 1km ®−êng lµm t¹i chç, ®ång. Ckt - Gi¸ thµnh b¶o qu¶n vµ söa ch÷a 1km ®−êng lµm t¹i chç, ®ång. NÕu t¨ng nhanh sè lÇn quay vßng vµ gi¶m bít träng l−îng c¸c tÊm th× sö dông mÆt ®−êng th¸o l¾p cµng cã lîi. ViÖc sö dông mÆt ®−êng th¸o l¾p cã kh¶ n¨ng quay vßng nhanh sÏ hîp lý nhÊt trong tr−êng hîp: L = N. Tøc lµ khi n¨ng l−îng lµm viÖc cña bé mÆt ®−êng l¾p ghÐp hoµn toµn ®−îc sö dông khi x©y ®−êng. 2.5. th«ng tin liªn l¹c Muèn l·nh ®¹o tèt c«ng tr−êng thi c«ng lo¹i lín cã nhiÒu c«ng nh©n, m¸y mãc vµ xe cé tham gia, cÇn ph¶i tæ chøc th«ng suèt viÖc liªn l¹c gi÷a c¸c ®¬n vÞ thi c«ng, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµ c¸c c¬ quan hµnh chÝnh. Trong x©y dùng ®−êng cã thÓ sö dông tèt c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin nh− ®iÖn tho¹i vµ ®iÖn tho¹i di ®éng. ë c¸c ®Þa ®iÓm thi c«ng cè ®Þnh ph¶i cã ®−êng d©y ®iÖn tho¹i. HÖ thèng ®−êng d©y ®iÖn tho¹i nµy cã thÓ lµ t¹m thêi hay cè ®Þnh. HÖ thèng t¹m thêi nèi víi c¸c má vËt liÖu x©y dùng nhá cña c«ng tr−êng, nèi víi c¸c xÝ nghiÖp di ®éng vµ nèi c¸c ®iÓm s¶n xuÊt kh¸c ngoµi c«ng tr−êng mµ thêi gian sö dông t−¬ng ®èi ng¾n (tõ 1 - 3 th¸ng). Däc tuyÕn ®−êng ®ang thi c«ng ph¶i cã ®−êng d©y ®iÖn tho¹i cè ®Þnh. NÕu trong thiÕt kÕ cã ®−êng d©y ®iÖn tho¹i vÜnh viÔn phôc vô trong qu¸ tr×nh sö dông sau nµy th× ph¶i x©y dùng ngay lóc b¾t ®Çu thêi kú chuÈn bÞ vµ dïng ®Ó phôc vô cho thi c«ng. §iÖn tho¹i di ®éng th−êng dïng ®Ó liªn l¹c víi ®éi thi c«ng l−u ®éng c¸c ®éi m¸y thi c«ng vµ vËn chuyÓn. 2.6. chuÈn bÞ phÇn ®Êt thi c«ng 16
§Ó cã thÓ triÓn khai c«ng t¸c x©y l¾p kÞp thêi, cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c chuÈn bÞ phÇn ®Êt thi c«ng mµ c«ng tr×nh còng nh− c¸c b·i thi c«ng sÏ chiÕm dông sau nµy. Trong giai ®o¹n ®Çu cña thêi kú chuÈn bÞ, ph¶i gi¶i quyÕt xong thñ tôc mua vµ tr−ng dông ruéng ®Êt sÏ chiÕm dïng trong qu¸ tr×nh thi c«ng vµ c¾m cäc ®Þnh râ giíi h¹n chiÕm ®Êt nµy. §ång thêi cÇn ph¶i c¾m l¹i tuyÕn vµ tim cÇu cèng, ®Æt c¸c mèc cao ®é däc tuyÕn c¸ch nhau 1÷2 km, c¹nh c¸c cÇu cèng lín, vµ vÞ trÝ c«ng t¸c tËp trung. C¸c mèc cao ®é nµy ph¶i n»m ngoµi ph¹m vi thi c«ng ®Ó tr¸nh bÞ ph¸ ho¹i. Nh÷ng c«ng t¸c trªn ®©y do ®¬n vÞ thiÕt kÕ lµm vµ sau ®ã bµn giao cho thi c«ng. Ngoµi d¶i ®Êt mµ tuyÕn ®−êng ®i qua, cßn ph¶i c¾m thªm c¸c b·i ®Ó x©y dùng nhµ cöa, cung h¹t bÕn xe, ®Ó bè trÝ c¸c xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng, khai th¸c má ®Êt, c¸t, ®µo hè lÊy ®Êt vµ ®Ó lµm ®−êng t¹m. PhÇn ®Êt dïng lµm b·i ®ç m¸y, ®ç xe t¹m thêi hoÆc ®Ó chøa vËt liÖu phôc vô thi c«ng...th× chØ cÇn th−¬ng l−îng thuª m−în trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Sau khi gi¶i quyÕt xong thñ tôc tr−ng dông ruéng ®Êt th× b¾t ®Çu c«ng t¸c chÆt c©y, dän ®Êt, bÈy c¸c t¶ng ®¸ lín vµ di chuyÓn c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cò ¶nh h−ëng ®Õn thi c«ng nh− nhµ cöa, må m¶ vµ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc kh¸c. Ph¶i x¸c ®Þnh ph¹m vi chÆt c©y cèi mét c¸ch thËn träng, tr¸nh hiÖn t−îng chÆt ph¸ bõa b·i, vi ph¹m chÝnh s¸ch b¶o vÖ rõng cña l©m nghiÖp. Khi tuyÕn ®−êng ®i qua c¸c v−ên c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp quý th× cÇn cã thiÕt kÕ biÖn ph¸p b¶o vÖ c©y cÈn thËn, h¹n chÕ viÖc chÆt ph¸. Thêi gian chuÈn bÞ phÇn ®Êt thi c«ng kh«ng nªn giíi h¹n trong thêi kú tiÕn hµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ. Khi tuyÕn ®−êng thi c«ng rÊt dµi th× viÖc chuÈn bÞ phÇn ®Êt thi c«ng cã thÓ lµm theo ph−¬ng ph¸p d©y chuyÒn, ®i tr−íc d©y chuyÒn x©y dùng cÇu cèng vµ ®¾p nÒn ®−êng. Trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ, dän dÑp phÇn ®Êt thi c«ng nªn cè g¾ng tËn dông nh÷ng vËt liÖu x©y dùng thu ®−îc khi ph¸ bá c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cò, ®ång thêi tiÕn hµnh c«ng t¸c di chuyÓn nhµ cöa, må m¶, ®−êng èng dÉn n−íc, ®−êng d©y vµ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc kh¸c n»m trong ph¹m vi ®−êng vµ c¸c b·i thi c«ng. Ph¶i di chuyÓn c¸c c«ng tr×nh trªn trong c¸c tr−êng hîp: a) NÕu chóng ¶nh h−ëng ®Õn thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh (vÝ dô khi cã nhµ cöa n»m trong ph¹m vi nÒn ®−êng t−¬ng lai). b) NÕu c¸c c«ng tr×nh ®ã sÏ g©y trë ng¹i cho viÖc sö dông c«ng tr×nh sau khi x©y dùng xong (vÝ dô khi cã ®−êng d©y c¸p quang hoÆc ®iÖn lùc ®i qua d−íi mÆt ®−êng). c) Khi c«ng tr×nh míi x©y dùng ¶nh h−ëng xÊu ®Õn viÖc sö dông b×nh th−êng cña c«ng tr×nh cò (vÝ dô khi ®¾p tr−íc lªn giÕng quan s¸t cña èng dÉn n−íc). 17
C«ng t¸c di chuyÓn vµ lµm l¹i c¸c c«ng tr×nh nµy nªn giao cho ®¬n vÞ thi c«ng hoÆc sö dông c¸c c«ng tr×nh ®ã phô tr¸ch. §¬n vÞ thi c«ng ®−êng chØ nªn ®¶m nhËn viÖc di chuyÓn nh÷ng nhµ ë ®¬n gi¶n vµ khèi l−îng c«ng t¸c nhá. NÕu ph¶i di chuyÓn nhµ lín th× nªn giao cho c¸c ®¬n vÞ chuyªn nghiÖp ®¶m nhËn. Nªn tæ chøc c«ng t¸c di chuyÓn nhµ cöa sao cho cã thÓ gi÷ nguyªn ®−îc vËt liÖu x©y dùng vµ dïng nã ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh ®ang thi c«ng (nhµ cöa cña c¸c cung h¹t, bÕn xe, nhµ ga, c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt). §«i khi cã thÓ sö dông t¹m nhµ cöa mµ d©n ®· dän ®i nh−ng ch−a ph¸ dì cho c«ng nh©n ë mét thêi gian, nÕu ®¬n vÞ thi c«ng mua l¹i ®−îc sè nhµ cöa ®ã. CÇn ph¶i cã biÖn ph¸p x©y dùng ®Æc biÖt ë c¸c chç giao nhau cña ®−êng víi c¸c c«ng tr×nh ngÇm d−íi ®Êt, ®Ó khi cÇn söa ch÷a vµ b¶o d−ìng c¸c c«ng tr×nh ®ã khái ph¶i ®µo ®−êng, lµm ng−ng trÖ giao th«ng. Th«ng th−êng ng−êi ta x©y dùng c¸c ®−êng èng lín bäc ngoµi vµ cho c¸c c«ng tr×nh ngÇm xuyªn qua nÒn ®−êng theo nh÷ng ®−êng èng vá ®ã. C«ng t¸c chuÈn bÞ phÇn ®Êt cña ®−êng cÇn ph¶i biÓu thÞ b»ng tiÕn ®é riªng vµ ph¶i liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a thêi gian hoµn thµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ víi thêi gian chuÈn bÞ triÓn khai c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n. 2.7. cung cÊp n¨ng l−îng vµ n−íc cho c«ng tr×nh 2.7.1. Cung cÊp ®iÖn n¨ng Trong x©y dùng ®−êng, nhÊt lµ x©y dùng mÆt ®−êng cÊp cao, th× ®iÖn n¨ng lµ lo¹i n¨ng l−îng ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt. §iÖn n¨ng ®−îc dïng ®Ó: - Ch¹y ®éng c¬ ®iÖn - ChiÕu s¸ng n¬i lµm viÖc trong c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµ trªn tuyÕn ®−êng ®i lµm viÖc nhiÒu ca trong mét ngµy ®ªm - BiÕn thµnh nhiÖt n¨ng ®Ó ®un nãng vËt liÖu vµ hÊp c¸c cÊu kiÖn ®óc s½n. C«ng suÊt tæng céng cña c¸c ®éng c¬ ®iÖn ë c¸c xÝ nghiÖp bªt«ng nhùa vµ bªt«ng xi m¨ng hiÖn ®¹i ®«i khi cã thÓ lªn ®Õn vµi tr¨m kW. Nhu cÇu ®iÖn n¨ng cña c¸c ph©n ®éi m¸y lµm viÖc trªn ®−êng th−êng rÊt nhá v× ®¹i bé phËn m¸y x©y dùng ®−êng dïng ®éng c¬ ®èt trong (v× c¸c m¸y cã ®éng c¬ ®èt trong rÊt c¬ ®éng vµ cã thÓ di chuyÓn tõng m¸y mét). Mét sè m¸y cã ®éng c¬ ®iÖn dïng ®iÖn cña c¸c m¸y ph¸t ®iÖn di ®éng hoÆc cña c¸c m¸y biÕn thÕ truyÒn ®Õn c«ng tr−êng theo ®−êng d©y c¸p. §ã lµ: - M¸y nÐn khÝ ch¹y ®iÖn dïng ®Ó cung cÊp h¬i nÐn cho m¸y khoan lç m×n ë c¸c má - M¸y xóc ch¹y ®iÖn, chñ yÕu lµm viÖc trong má - M¸y khoan ®iÖn dïng ®Ó khoan - M¸y chÊn ®éng ch¹y ®iÖn dïng ®Ó ®Çm nÐn hçn hîp bªt«ng 18
- M¸y c−a ®iÖn ®Ó ng¶ c©y vµ xÎ gç Nhu cÇu ®iÖn n¨ng ®Ó chiÕu s¸ng n¬i lµm viÖc trªn ®−êng, c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµ nhµ ë th−êng rÊt bÐ so víi nhu cÇu ®Ó ch¹y m¸y vµ chØ kho¶ng vµi kW. Nguån ®iÖn n¨ng dïng trong x©y dùng ®−êng th−êng lÊy tõ c¸c tr¹m ph¸t ®iÖn di ®éng hoÆc cè ®Þnh. Nguån ®iÖn chiÕu s¸ng cã thÓ trùc tiÕp lÊy ë c¸c m¹ng ®iÖn hiÖn cã nÕu m¹ng ®iÖn nµy ®ñ c«ng suÊt vµ viÖc ®Êu d©y phï hîp víi quy tr×nh sö dông. §iÖn n¨ng ®Ó ch¹y m¸y lÊy tõ c¸c ®−êng d©y ®iÖn cao thÕ th«ng qua c¸c tr¹m h¹ thÕ. §iÖn n¨ng lÊy tõ m¹ng l−íi cña tr¹m ph¸t ®iÖn cè ®Þnh th−êng rÊt rÎ so víi ®iÖn n¨ng cña c¸c m¸y ph¸t ®iÖn di ®éng. V× vËy khi gÇn c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng cã s½n ®−êng d©y ®iÖn th× nªn xÐt ®Õn ph−¬ng ¸n x©y dùng ®−êng d©y ®Æc biÖt kÐo vÒ. Trong mét sè tr−êng hîp cã thÓ xÐt ®Õn ph−¬ng ¸n di chuyÓn xÝ nghiÖp ®Õn gÇn c¸c nguån ®iÖn n¨ng cè ®Þnh. Th−êng sö dông m¸y ph¸t ®iÖn di ®éng c¸c kiÓu ®Ó cung cÊp ®iÖn n¨ng phôc vô c«ng t¸c x©y l¾p trùc tiÕp trªn tuyÕn ®−êng vµ cho c¸c má vËt liÖu x©y dùng lo¹i nhá ë gÇn c«ng tr−êng. M¸y ph¸t ®iÖn di ®éng kiÓu kÐo theo l¾p trªn r¬ moãc b¸nh lèp lµ lo¹i thÝch hîp nhÊt. ViÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu ®iÖn n¨ng, lo¹i m¸y vµ sè l−îng c¸c m¸y ph¸t ®iÖn di ®éng hoÆc m¹ng ®iÖn cña tõng lo¹i h¹ng môc c«ng tr×nh (xÝ nghiÖp s¶n xuÊt ®éc lËp hoÆc ph©n ®éi thi c«ng chuyªn nghiÖp) th−êng tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: - TÝnh to¸n c«ng suÊt tæng céng cña tÊt c¶ c¸c ®éng c¬ ®iÖn vµ thiÕt bÞ chiÕu s¸ng. - C¨n cø vµo s¬ ®å c«ng nghÖ thi c«ng x¸c ®Þnh sè l−îng lín nhÊt cã thÓ cña c¸c ®éng c¬ vµ thiÕt bÞ chiÕu s¸ng ®ång thêi lµm viÖc vµ c«ng suÊt yªu cÇu cña chóng. - T×m tæng sè cuèi cïng b»ng c¸ch nh©n sè l−îng ®iÖn n¨ng yªu cÇu ®ång thêi víi hÖ sè 1.1 xÐt ®Õn sù mÊt m¸t ®iÖn n¨ng trªn m¹ng l−íi vµ dù tr÷ mét Ýt cho nh÷ng hé dïng ®ét xuÊt. - Chän kiÓu vµ nh·n hiÖu cña m¸y ph¸t ®iÖn di ®éng cã tham kh¶o ®Õn tÝnh chÊt cña phô t¶i (c¸c thiÕt bÞ ®éng lùc hay chiÕu s¸ng) vÒ chÕ ®é lµm viÖc. - X¸c ®Þnh yªu cÇu x©y dùng c¸c ®−êng d©y ®iÖn cã cét hoÆc ®−êng d©y c¸p tõ m¸y ph¸t ®iÖn di ®éng hoÆc tõ tr¹m biÕn thÕ ®Õn vÞ trÝ cña hé dïng. Th−êng víi m¸y ph¸t ®iÖn di ®éng c«ng suÊt 20 - 30 kW cÇn Ýt nhÊt tõ 400 - 500 mÐt d©y c¸p. X¸c ®Þnh c«ng suÊt yªu cÇu cÊp ®iÖn (biÕn thÕ hoÆc ph¸t ®iÖn) Nc® theo c«ng thøc:  P  Nc® = 1,1k nc  dl + Pst + Psn  (kW)  cos ϕ  19
Trong ®ã: 1.1- hÖ sè xÐt ®ªn sù mÊt m¸t c«ng suÊt trong m¹ng l−íi. cosϕ - hÖ sè c«ng suÊt, phô thuéc vµo sè l−îng vµ suÊt tiªu thô ®iÖn cña c¸c hé dïng ®éng lùc, víi tr¹m biÕn ®iÖn t¹m thêi, th−êng lÊy cosϕ = 0.75 Pdl - tæng c«ng suÊt ®Þnh møc cña c¸c hé dïng ®éng lùc, kW Pst - tæng c«ng suÊt cÇn thiÕt ®Ó chiÕu s¸ng bªn trong , kW Psn - tæng sè c«ng suÊt cÇn thiªt ®Ó chiÕu s¸ng bªn ngoµi , kW knc - hÖ sè nhu cÇu, phô thuéc vµo sè hé dïng. HÖ sè nhu cÇu knc b»ng tû sè cña c«ng suÊt yªu cÇu ®ång thêi trªn tæng sè c«ng suÊt ghÐp nèi tiÕp. Víi c¸c thiÕt bÞ chiÕu s¸ng, trÞ sè knc= 0,8 ÷ 1,0. Trong ®ã trÞ sè lín lµ tr−êng hîp dïng chiÕu s¸ng bªn ngoµi . Víi c¸c thiÕt bÞ ®éng lùc trÞ sè knc thay ®æi trong mét ph¹m vi rÊt lín (tõ 0.2 ÷ 1.0). Trong x©y dùng ®−êng th−êng lÊy knc = 0.50 ÷ 0.70 ®Ó tÝnh to¸n gÇn ®óng viÖc cÊp ®iÖn cho c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt. Khi kh«ng cã ®å ¸n thiÕt kÕ c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµ thiÕu sè l−îng, c«ng suÊt cña c¸c phô t¶i ch¹y ®iÖn th× cã thÓ tham kh¶o sè ®iÖn n¨ng tiªu hao cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm trong c¸c sæ tay kü thuËt ®Ó tÝnh to¸n gÇn ®óng. 2.7.2. Cung cÊp h¬i n−íc Trong x©y dùng cÇu ®−êng, h¬i n−íc chñ yÕu ®−îc dïng ®Ó ®un nãng nhùa bitum trong c¸c xÝ nghiÖp gia c«ng nhùa, ®Ó hÊp nhiÖt c¸c cÊu kiÖn bª t«ng, gç, tµ vÑt trong c¸c buång hÊp, ®Ó ch¹y c¸c m¸y h¬i n−íc (bóa ®ãng cäc b»ng h¬i n−íc). Trong thùc tÕ x©y dùng ®−êng th−êng dïng c¸c nåi h¬i th¼ng ®øng hoÆc cè ®Þnh hoÆc c¸c nåi l« c« di ®éng. N¨ng suÊt cña nåi h¬i th¼ng ®øng cã diÖn tÝch ®èt nãng tõ 10÷55m2 lµ 170 kg/h. N¨ng suÊt h¬i cña nåi l« c« vµo kho¶ng tõ 380 ®Õn 720kg/h (do nhiÖt ®é h¬i n−íc cao h¬n vµ ¸p lùc h¬i n−íc kh¸ lín). Th−êng dïng cñi hoÆc than ®¸ ®Ó ®un nãng nåi h¬i vµ nåi l« c«. Nåi h¬i th¼ng ®øng kiÓu cè ®Þnh khai th¸c tiÖn lîi nh−ng tèn nhiÒu chi phÝ ®Ó l¾p dùng, x©y mãng vµ lµm nhµ. Nåi l« c« thÝch hîp sö dông trong thêi gian ng¾n vµ cã thÓ ®Æt trªn mãng t¹m thêi kiÓu ®¬n gi¶n. C¨n cø vµo s¬ ®å c«ng nghÖ ®· dïng vµ vÒ nhu cÇu vÒ h¬i n−íc, tÝnh b»ng kg/h mµ tÝnh to¸n sè l−îng nåi h¬i n−íc cÇn thiÕt. §Ó chän lo¹i vµ sè l−îng c¸c nåi h¬i, ph¶i x¸c ®Þnh tæng diÖn tÝch cÇn ®un nãng theo c«ng thøc: p F = 1.2 × 1.15 a Trong ®ã : F – tæng diÖn tÝch cÇn ®un nãng, m2 20