Bài giảng Xem xét báo cáo đánh giá tác động - Nguyễn Đức Lam

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

90
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Xem xét báo cáo đánh giá tác động của Nguyễn Đức Lam nêu lên khái niệm đánh giá tác động (RIA); yêu cầu về RIA ở Việt Nam; các loại báo cáo RIA; nội dung của RIA. Mời các bạn tham khảo bài giảng để hiểu rõ hơn về những nội dung này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xem xét báo cáo đánh giá tác động - Nguyễn Đức Lam

XEM XÉT BÁO CÁO ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG Nguyễn Đức Lam Trung tâm bồi dưỡng đại biểu dân cử TP HCM, 23/8/2011
Đánh giá tác động (RIA) là gì? • Là một quá trình; • Để đánh giá những lợi ích, chi phí và tác động của các phương án chính sách; • Làm căn cứ cho nhà nước lựa chọn hành động hoặc không hành động; • Không phải để cố chứng minh cho phương án đã được quyết định; • Được thể hiện thành báo cáo.
Yêu cầu về RIA ở VN • Luật ban hành VBQPPL 2008 (liên quan đến QH) – Điều 23: Đề nghị về luật, pháp lệnh phải có RIA sơ bộ; – Điều 33: Cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo phải làm RIA; – Điều 34: Hồ sơ dự án, dự thảo gửi Chính phủ tham gia ý kiến phải có báo cáo RIA; – Điều 42: Hồ sơ gửi thẩm tra phải có báo cáo RIA • Nghị định 24/2009/NĐ-CP – RIA sơ bộ: Vấn đề, mục tiêu, phương án; – RIA đơn giản; – RIA đầy đủ: Nếu RIA đơn giản cho thấy tác động lớn; – Người đứng đầu cơ quan, tổ chức trình ký xác nhận
Các loại báo cáo RIA RIA đầy RIA đủ đơn RIA giản sơ bộ
Yêu cầu về RIA ở Việt Nam 5
ĐBQH có thể làm gì? • “Soi xét” báo cáo RIA (xem các slides sau); • Biết đặt ra yêu cầu về RIA: Nội dung, phạm vi, mức độ, chất lượng, thời hạn gửi v.v…; • RIA không phải là duy nhất; đối chiếu RIA với các nguồn khác; • Sử dụng thông tin trong RIA để xem xét, thảo luận, biểu quyết.
Nội dung của RIA 1. Xác định vấn đề bất cập; 2. Mục tiêu chính sách; 3. Các phương án; 4. Các tác động; 5. Chi phí-lợi ích. 7
Xác định vấn đề bất cập Xác định vấn đề bất cập Hướng dẫn Xác định vấn đề bất cập cần Nêu rõ vấn đề đang gây ảnh hưởng giải quyết tiêu cực ở Việt Nam, cần phải được giải quyết bằng sự can thiệp của nhà nước. Nêu rõ bối cảnh của vấn đề Nguyên nhân làm phát sinh vấn và giải thích tại sao, bao gồm đề? Biểu hiện của vấn đề là gì? bất cập liên quan đến quy định hiện hành. Giải thích tại sao vấn đề Thông tin về quy định hiện hành, tại không thể giải quyết được sao các quy định này không thể giải bằng các quy định hiện hành quyết được vấn đề. Có thể khắc (nếu có). phục vấn đề bằng việc thực hiện tốt hơn các quy định 8
Xác định vấn đề – Ví dụ Ví dụ tốt về xác định vấn đề Ví dụ tồi về xác định vấn đề Ngành nông nghiệp hiện nay đang đi Thiếu vốn đầu tư để hỗ trợ xuống do thiếu vốn đầu tư. Có hai nguyên phát triển ngành nông nhân dẫn tới thiếu nguồn vốn đầu tư:  Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông nghiệp ở Việt Nam trong thôn cho biết nguồn vốn từ ngân sách thập kỷ vừa qua. nhà nước và hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) dành cho dự án nông nghiệp ngày càng giảm. [Cách xác định vấn đề này  Các nhà phân tích độc lập cho biết thủ tục hành chính phức tạp, tốn thời gian có thể đúng nhưng chỉ nêu và môi trường pháp lý không ổn đã là thiếu vốn đầu tư - không khiến môi trường đầu tư ở Việt Nam trở chỉ ra được nguyên nhân nên kém hấp dẫn. VD: khoảng 15-20 cốt lõi tại sao lại thiếu mẫu đơn, mẫu tờ khai mới được cấp nguồn vốn] đất để triển khai dự án. 9
Ví dụ: Cây vấn đề về đói nghèo Hệ quả Đói nghèo Thiếu lương thực Năng suất thấp Khó tiếp cận thị trường Thiên tai Giống thoái hoá Không có đường Đất bạc màu Thiếu thông tin Thủy lợi kém Chậm chuyển đổi cơ cấu SX Tư duy ngại thay đổi Chưa có mô hình mẫu Nguyên nhân
Xác định mục tiêu chính sách Mục tiêu chính sách Hướng dẫn Nêu mục đích chung hay mục tiêu cụ thể của dự thảo VBQPPL. “Mục tiêu” là những kết quả hay tác động dự kiến mà dự thảo Nêu các mục tiêu chi tiết trong từng VBQPPL sẽ mang lại. vấn đề ưu tiên đánh giá cụ thể, nếu đó là một dự thảo VBQPPL phức tạp. Nêu các tiêu chí thực hiện hay các Nêu các mục tiêu có thể đo mục tiêu có thể đo được mà dự thảo lường được và thời hạn để đạt VBQPPL cần đạt được (nên được được các mục tiêu đó. chú trọng thực hiện) 11
Xác định mục tiêu chính sách – Ví dụ Ví dụ tốt về xác định mục tiêu Ví dụ tồi về xác định mục tiêu Giảm 20% số ca tử vong và Cải thiện sức khỏe người dân bệnh do ngộ độc thực phẩm Việt Nam. vào năm 2015. [Cách xác định mục đích này cụ [Cách xác định mục đích này thể, có thể đo lường được, có quá chung chung, do đó không thể giải trình được, thực tế và có rõ kết quả trên thực tế sẽ như thời hạn cụ thể.] thế nào.] 12
Ví dụ: Cây mục tiêu về đói nghèo Mục đích Giảm tình trạng nghèo An ninh lương thực được đảm bảo Năng suất được nâng cao Khả năng tiếp cận TT cải thiện Phòng thiên tai Cải tạo giống Xây đường Cải tạo đất Tăng cường thông tin Nâng cấp TL Chuyển đổi cơ cấu sản xuất Thay đổi tư duy XD mô hình mẫu Phương tiện
Xác định các phương án Các phương án Hướng dẫn Mô tả phương án ‘không can Nếu nhà nước không can thiệp thêm mà chỉ thiệp’. duy trì hiện trạng hay sử dụng các chính sách hiện hành thì vấn đề sẽ như thế nào Đây luôn luôn là Phương án 1. (nếu có)? Phương án này nhằm đưa ra căn cứ để so sánh các thay đổi do các phương án khác mang lại. Nêu cụ thể các phương án thay Thuyết minh nếu áp dụng phương án không thế việc ban hành VBQPPL (các dùng quy định, mà chỉ dùng các giải pháp phương án không dùng quy thay thế quy định, bao gồm cả phương án định, mà chỉ sử dụng giải pháp cải thiện thực thi của VBQPPL hiện hành thay thế quy định) (nếu có) có thể giúp gì cho việc giải quyết vấn đề? Nếu đề xuất giải pháp ban Cân nhắc các giải pháp quy định khác nhau hành VBQPPL, nêu các thiết kế để giải quyết vấn đề và thực hiện mục tiêu chính sách khác nhau. một cách hiệu quả. Ví dụ, có nên sử dụng 14
Bài tập thực hành • Xem thông tin nền trong tài liệu phát tay • 2 tổ cho điểm phần xác định vấn đề • 2 tổ cho điểm phần xác định mục tiêu • Thời gian thảo luận: 20 phút • Mỗi tổ trình bày 5 phút • Bình luận, nhận xét
Phương án không dùng quy định Phương án không ban hành VB Ví dụ Tự quy định Bộ quy tắc về hoạt động nghề nghiệp và Đồng quy định thương mại Các chiến dịch thông tin, giáo Chiến dịch tác động đến hành vi hoặc dục nhân thức về nguy cơ Giải pháp tài chính Ưu đãi hoặc bỏ ưu đãi thuế Dấu đảm bảo chất lượng Chứng nhận chất lượng sản phẩm, ví dụ: đồ gỗ Tiêu chuẩn thực hiện Quy định kết quả cần đạt được, không quy định cách thức nhằm đạt được kết quả như thế nào, ví dụ: mũ bảo hiểm Tiêu chuẩn dịch vụ Ngành du lịch thường có bản tuyên bố tiêu chuẩn dịch vụ nhằm thiết lập tiêu chuẩn tối thiểu của các cơ sở du lịch, nhằm thu hút du khách. 16
Tác động về mặt kinh tế Đánh giá tác Hướng dẫn động Xác định các chi phí tuân thủ chính cho doanh nghiệp cho từng phương án. Chi phí tiết kiệm được cho doanh nghiệp được đưa vào phần lợi ích. Báo cáo RIA sơ bộ Báo cáo RIA Tác động về Phân tích định tính cho thấy: Lượng hóa chi phí tuân kinh tế tới (1) không có tác động, (2) tác thủ trực tiếp theo năm doanh nghiệp bằng VND, động nhỏ, (3) tác động vừa, hoặc (4) tác động lớn. Mô tả chính xác các tác động khác và Khi có thể, thực hiện phân lượng hóa khi có thể. tích định lượng đối với tác động vừa hoặc lớn. 17
Đánh giá các phương án trong hồ sơ trình • Có nêu cụ thể các phương án quy định khác nhau? • Có làm rõ tại sao lựa chọn phương án này và loại bỏ các phương án khác: so sánh các phương án đã đề xuất, trình bày các ưu, nhược điểm của từng phương án? • Có loại bỏ ngay các giải pháp KHÔNG có hiệu quả trong quá khứ; các bài học rút ra từ đó? • Kinh nghiệm của nước ngoài trong việc giải quyết những vấn đề tương tự? • So tương quan chi phí-lợi ích của các phương án; đạt mục tiêu ban đầu với chi phí thấp nhất?
Tác động tới DN vừa và nhỏ Đánh giá tác Hướng dẫn động Các doanh nghiệp nhỏ phải gánh chịu các gánh nặng chính sách không cân xứng so với các doanh nghiệp lớn, mà hầu hết doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ. Do đó, cần cân nhắc xem liệu phương án đang xem xét có gây các tác động tiêu cực hoặc tích cực đáng kể nào tới các SME, và liệu Tác động về tác động đó có lớn hơn tác động đối với doanh nghiệp lớn. Ví kinh tế tới các doanh nghiệp dụ: Doanh nghiệp nhỏ phải chịu chi phí hành chính lớn hơn . vừa và nhỏ (SME) Báo cáo RIA sơ bộ Báo cáo RIA Phân tích định lượng liệu Phân tích định lượng liệu DN DN nhỏ có chịu tác động lớn nhỏ có chịu tác động lớn hơn hơn tác động đối với DN tác động đối với DN lớn. Cần lớn. Cần xác định cụ thể các xác định cụ thể và lượng hóa chi phí này. các chi phí này. 19
Tác động tới ngân sách nhà nước Đánh giá tác động Hướng dẫn Trong báo cáo RIA, cần lượng hóa chi phí thi hành văn bản trực tiếp phát sinh cho nhà nước ở cấp trung ương và địa phương cũng như tác động tới nguồn thu ngân sách (khi có thể). Đánh giá bằng VNĐ theo Tác động tới ngân năm. sách nhà nước cấp Ví dụ: Chi phí cho nhà nước có thể phát sinh từ nhu trung ương và địa cầu tuyển dụng thêm công chức, VD, thanh tra, hoặc phương mua sắm trang thiết bị như máy vi tính, hoặc nguồn lực khác như văn phòng làm việc. Báo cáo RIA sơ bộ Báo cáo RIA Lượng hóa theo VNĐ/năm Lượng hóa theo VNĐ/năm 20