2. Nh ng gì mà Đông Nam Á nói riêng và Châu Á nói chung h c t pữ ọ ậ
đ c và có th áp d ng mô hình này hay không?(tri n v ng có thượ ể ụ ể ọ ể
hình thành nên lo i ti n chung châu Á?)ạ ề
2.1 Châu Á h c t p đ c = bài h c kinh nghi m (đã có ph n 1 không nênọ ậ ượ ọ ệ ở ầ
cho ph n này vào)ầ
2.2 Tri n v ng hình thành đ ng ti n chung châu Áể ọ ồ ề
-Tình hình kinh t chung châu Áế
Qua nhi u thăng tr m c a l ch s kinh t th gi i, M và Nh t B n v n làề ầ ủ ị ử ế ế ớ ỹ ậ ả ẫ
nh ng n c đ ng đ u th gi i v kinh t , th y đ c r ng kinh t châu Á có vaiữ ướ ứ ầ ế ớ ề ế ấ ượ ằ ế
trò to l n trong phát tri n kinh t th gi i. B c sang th k 21, Trung Qu c vàớ ể ế ế ớ ướ ế ỷ ố
m t s n c khác nh Hàn Qu c, Singapore… đang thu hút s quan tâm chú ýộ ố ướ ư ố ự
c a toàn th gi i. Đ c bi t là Trung Qu c – s phát tri n không ng ng, đangủ ế ớ ặ ệ ố ự ể ừ
ngày càng v n xa chi m lĩnh th tr ng th gi i khi n các n c trong khu v cươ ế ị ườ ế ớ ế ướ ự
cũng nh toàn c u c n xem xét s nh h ng l n m nh c a nó. ư ầ ầ ự ả ưở ớ ạ ủ
N n kinh t châu Á đang ngày càng kh ng đ nh v th c a mình trên thề ế ẳ ị ị ế ủ ị
tr ng qu c t . Vi c th ng nh t, k t h p phát tri n kinh t toàn khu v c tr lênườ ố ế ệ ố ấ ế ợ ể ế ự ở
c n thi t h n, vi c thành l p đ a ra m t đ ng ti n chung châu Á đ c quan tâmầ ế ơ ệ ậ ư ộ ồ ề ượ
nhi u h n, nh t là sau khi th y đ c giá tr đ ng ti n chung châu Âu đã thúcề ơ ấ ấ ượ ị ồ ề
đ y kinh t các n c liên minh châu Âu gia tăng đáng k .ẩ ế ướ ể
T ch c H p tác và Phát tri n Kinh t (OECD) d báo, châu Á, không k Nh tổ ứ ợ ể ế ự ể ậ
B n, trong năm năm s đ t k l c tăng tr ng trung bình 8,6%. Đây là m c caoả ẽ ạ ỷ ụ ưở ứ
nh t trong hai m i năm qua. V i đà này, đ n năm 2030, châu Á cung c p đ nấ ươ ớ ế ấ ế
m t n a GDP toàn c u. Trong khi đó, vào gi a th k XX, t l này m i ch làộ ử ầ ữ ế ỷ ỷ ệ ớ ỉ
1/5.
Nghiên c u c a OECD công b cũng nh n m nh: Ch trong năm năm s p t i, đàứ ủ ố ấ ạ ỉ ắ ớ
v n lên c a các n c ch m phát tri n, đ ng đ u là Trung Qu c, s làm nhi uươ ủ ướ ậ ể ứ ầ ố ẽ ề
n c ph ng Tây lo ng i.ướ ươ ạ
Vào năm 2004, t ng s n ph m c a các n c thành viên OECD t ngổ ả ẩ ủ ướ ươ
đ ng v i h n 77% GDP toàn c u, đ n năm 2015 t l này ch còn ch a đ yươ ớ ơ ầ ế ỷ ệ ỉ ư ầ
66%. Trong cùng th i kỳ, t ng s n ph m n i đ a c a Trung Qu c nh y v t t 7ờ ổ ả ẩ ộ ị ủ ố ả ọ ừ
- 11%. Kh ng ho ng tài chính m màn t năm 2008 cho th y rõ châu Á ngàyủ ả ở ừ ấ
càng tr thành tr ng tâm kinh t c a th gi i.ở ọ ế ủ ế ớ
Trung Qu c là đ u tàu kinh t c a châu Á. Ngay c trong giai đo n đen t i nh tố ầ ế ủ ả ạ ố ấ
c a c n bão tài chính v a qua, Trung Qu c v n duy trì t l tăng tr ng 9%ủ ơ ừ ố ẫ ỷ ệ ưở
trong năm 2008 và g n 10% vào năm ngoái nh chính sách kích c u quy môầ ờ ầ
4.000 t nhân dân t và ch tr ng n i l ng tín d ng h tr tiêu th và đ u t .ỷ ệ ủ ươ ớ ỏ ụ ỗ ợ ụ ầ ư
M t d u hi u khác ch ng minh cho đà v n lên c a các n n kinh t châu Á làộ ấ ệ ứ ươ ủ ề ế
hi n nay, mua c phi u c a các DN châu Á b o đ m có đ c lãi su t cao nh t.ệ ổ ế ủ ả ả ượ ấ ấ
Theo b ng x p h ng v a đ c Văn phòng t v n BCG Consulting thông báo,ả ế ạ ừ ượ ư ấ
đ u tháng Chín này, m i t p đoàn đang đem l i l i nhu n cao nh t cho cầ ườ ậ ạ ợ ậ ấ ổ
đông trên th gi i đ u là các công ty l n c a Á châu, trong s đó có năm t pế ớ ề ớ ủ ố ậ
đoàn Trung Qu c và hai có tr s t i H ng Kông. Trong s m i DN hàng đ uố ụ ở ạ ồ ố ườ ầ
nói trên không h có m t t p đoàn nào c a ph ng Tây.ề ộ ậ ủ ươ
Đáng chú ý h n n a là tr ng h p t p đoàn vi n thông Trung Qu c Tencent:ơ ữ ườ ợ ậ ễ ố
Vào cao đi m c a cu c kh ng ho ng tài chính th gi i 2009, c phi u c a t pể ủ ộ ủ ả ế ớ ổ ế ủ ậ
đoàn này v n mang v h n 106% ti n l i cho c đông m t năm. Đ so sánh,ẫ ề ơ ề ờ ổ ộ ể
trong cùng th i kỳ, n u mua c phi u c a T p đoàn Apple thì l i nhu n ch làờ ế ổ ế ủ ậ ợ ậ ỉ
47%.
Theo giám đ c BCG Consulting t i Paris Jérôme Hervé, đi u này ch ng t cácố ạ ề ứ ỏ
DN châu Á đang ngày càng chi m v trí quan tr ng trên bàn c kinh t và côngở ế ị ọ ờ ế
nghi p c a th gi i.ệ ủ ế ớ
V m t khách quan, các nu c châu Á cũng đang có m t s thu n l i l n cho sề ặ ớ ộ ố ậ ợ ớ ự
h p nh t v tài chính trong khu v c. Đó là đa s các n n kinh t đang lên trongợ ấ ề ự ố ề ế
khu v c này đ u tăng tr ng t t và d ki n đ t m c bình quân 7% trong nămự ề ưở ố ự ế ạ ứ
nay. Ngu n d tr ngo i h i cũng v ng m nh và đang có chi u h ng tăng lênồ ự ữ ạ ố ữ ạ ề ướ
(hi n nay đã v t con s 2.000 t đô-la M ). Mua bán gi a n i b các n c Hànệ ượ ố ỉ ỹ ữ ộ ộ ướ
Qu c, Nh t và Trung Qu c hi n chi m h n m t ph n ba t ng kim ng ch muaố ậ ố ệ ế ơ ộ ầ ổ ạ
bán c a t ng n c này.ủ ừ ướ
Kinh t châu Á đang ngày càng phát tri n m t cách sâu r ng, vi c hình thànhế ể ộ ộ ệ
m t t ch c tín d ng chung s là ti n đ cho vi c thành l p đ ng ti n chungộ ổ ứ ụ ẽ ề ề ệ ậ ồ ề
châu Á.
-S c n thi t c a đ ng ti n chung châu Áự ầ ế ủ ồ ề
K t năm 1997, các n c châu Á liên t c h p tác ch t ch v kinh t - tàiể ừ ướ ụ ợ ặ ẽ ề ế
chính hòa nh p và đ n năm 2000 đã ti n t i Hi p đ nh trao đ i ti n t gi aậ ế ế ớ ệ ị ổ ề ệ ữ
nhóm ASEAN+3.
C ch này quy đ nh rõ, các bên s cung c p ngu n v n ng n h n đ gi i quy tơ ế ị ẽ ấ ồ ố ắ ạ ể ả ế
nh ng r i ro mang tính l u đ ng, qua đó b o v các đ ng ti n trong khu v c vàữ ủ ư ộ ả ệ ồ ề ự
l p ra m t h th ng báo đ ng s m đ giám sát các ngu n v n ng n h n.ậ ộ ệ ố ộ ớ ể ồ ố ắ ạ
Năm 2003, cha đ c a đ ng euro cũng đ a ra ki n ngh xây d ng m t đ ng ti nẻ ủ ồ ư ế ị ự ộ ồ ề
chung cho châu Á, cùng s d ng song song v i đ ng ti n hi n t i c a các n cử ụ ớ ồ ề ệ ạ ủ ướ
trong khu v c.ự
Ý t ng xây d ng kho d tr ngo i h i c a châu Á l i đ c đ a ra trênưở ự ự ữ ạ ố ủ ạ ượ ư
c s Hi p đ nh trao đ i ti n t . Cu i năm 2009, ba qu c gia g m Trung Qu c,ơ ở ệ ị ổ ề ệ ố ố ồ ố
Nh t B n, Hàn Qu c đã cùng v i Hi p h i các N c Đông Nam Á (ASEAN) kýậ ả ố ớ ệ ộ ướ
th a thu n xây d ng Qu kh n c p v i s v n 120 t USD, theo đó các n cỏ ậ ự ỹ ẩ ấ ớ ố ố ỷ ướ
tham gia th a thu n có th s d ng qu này khi tình hình ngo i h i căng th ng.ỏ ậ ể ử ụ ỹ ạ ố ẳ
Trung Qu c và Nh t B n, m i n c s đóng góp 32%, t ng đ ng 38,4 tố ậ ả ỗ ướ ẽ ươ ươ ỷ
USD; Hàn Qu c góp 16%, 10 n c kh i ASEAN góp 20%. Đây là c ch h pố ướ ố ơ ế ợ
tác ch đ hóa tài chính đ u tiên c a châu Á và các bên tham gia Hi p đ nh cóế ộ ầ ủ ệ ị
quy n quy đ i đ ng n i t v i USD c a qu . Trong tr ng h p n ra kh ngề ổ ồ ộ ệ ớ ủ ỹ ườ ợ ổ ủ
ho ng tài chính, qu này s giúp đ m b o tính l u đ ng c a đ ng USD.ả ỹ ẽ ả ả ư ộ ủ ồ
Sau cu c kh ng ho ng tài chính năm 2008, d tr b ng đ ng USD d n bộ ủ ả ự ữ ằ ồ ầ ị
phân tán, trong khi đ ng euro và yen Nh t đã tr thành m t trong nh ng đ ngồ ậ ở ộ ữ ồ
ti n đáng tin c y cho các ngu n v n d tr . Tuy nhiên, do s c c nh tranh c aề ậ ồ ố ự ữ ứ ạ ủ
kinh t châu Âu và Nh t B n b suy gi m nên USD v n là đ ng ti n m nh nh t.ế ậ ả ị ả ẫ ồ ề ạ ấ
Lúc này, v n đ hình thành đ ng ti n chung châu Á l i đ c các n c trong khuấ ề ồ ề ạ ượ ướ
v c đ c bi t quan tâm. Câu h i đ c đ t ra là li u đ ng ti n chung châu Á cóự ặ ệ ỏ ượ ặ ệ ồ ề
th tr thành m t lo i ti n t th c s và lúc nào m i có th ra đ i?ể ở ộ ạ ề ệ ự ự ớ ể ờ
Đ bình n và thúc đ y kinh t các n c châu Á phát tri n, vi c hìnhể ổ ẩ ế ướ ể ệ
thành đ ng ti n chung s góp ph n quan tr ng trong s nghi p đó. Gi m b t sồ ề ẽ ầ ọ ự ệ ả ớ ự
ph thu c vào đ ng USD, gia tăng tính t l p khi kinh t châu Âu, M có bi nụ ộ ồ ự ậ ế ỹ ế
đ ng, s ra đ i c a đ ng ti n châu Á càng tr lên c n thi t.ộ ự ờ ủ ồ ề ở ầ ế
M t đ ng ti n chung châu Á rõ ràng s đóng góp r t l n vào vi c thúc đ y kinhộ ồ ề ẽ ấ ớ ệ ẩ
t châu Á phát tri n và c ng c thêm quá trình liên k t kinh t châu Á, phù h pế ể ủ ố ế ế ợ
v i trào l u toàn c u hóa. T i h i ngh c p cao Đông Á Malaysia v a qua,ớ ư ầ ạ ộ ị ấ ở ừ
đ ng ACU là m t trong nh ng ch đ kinh t đ c th o lu n nhi u và sâu.ồ ộ ữ ủ ề ế ượ ả ậ ề
H n n a, v i s l n m nh c a Trung Qu c, Hàn Qu c… cùng v i Nh t B n đãơ ữ ớ ự ớ ạ ủ ố ố ớ ậ ả
có s n u th , châu Á đang đ c đánh giá là khu v c kinh t quan tr ng c a thẵ ư ế ượ ự ế ọ ủ ế
gi i, ngày càng phát tri n đem l i l ng l i nhu n l n, vi c cho ra đ i m t lo iớ ể ạ ượ ợ ậ ớ ệ ờ ộ ạ
ti n th ng nh t dùng cho c khu v c châu Á ch là đi u s m mu n.ề ố ấ ả ự ỉ ề ớ ộ
-Thách th c hình thành lo i ti n chung châu Áứ ạ ề
Tuy nhiên quá trình hình thành và đ a vào s d ng đ ng ACU cũng s g pư ử ụ ồ ẽ ặ
m t s khó khănộ ố
Th nh tứ ấ , so v i châu Âu, trình đ phát tri n kinh t các n c châu Á chênhớ ộ ể ế ướ
l ch sâu h n, xem xét trên các m t GNP, GDP tính theo đ u ng i, kim ng chệ ơ ặ ầ ườ ạ
th ng m i, kh năng chuy n đ i c a đ ng ti n t ng qu c gia, dòng ch y c aươ ạ ả ể ổ ủ ồ ề ừ ố ả ủ
t b n…ư ả
Trong khi châu Á có nh ng n n kinh t kh ng l nh Nh t, Trung Qu c… thìữ ề ế ổ ồ ư ậ ố
l i có nh ng n c kinh t quá nh , l c h u nh Lào, Campuchia.ạ ữ ướ ế ỏ ạ ậ ư
Th haiứ là v n đ đ t m nh giá cho ACU, hi n nhi u n c cho r ng t m l yấ ề ặ ệ ệ ề ướ ằ ạ ấ
t giá 1 ACU = 1 euro. Nh ng còn nhi u tranh cãi gi a các n c v giá tr c aỷ ư ề ữ ướ ề ị ủ
đ ng ti n châu Âu và đ ng ti n chung châu Á. ồ ề ồ ề
Khó khăn khác là các n c ch a nh t trí v th i gian bi u đ phát hành đ ngướ ư ấ ề ờ ể ể ồ
ACU. Các n c m i đ t đ c s đ ng thu n v vi c giai đo n 1 phát hànhướ ớ ạ ượ ự ồ ậ ề ệ ạ
ACU t i các n c ASEAN, Nh t, Trung Qu c, Hàn Qu c và ch a nh t trí trongạ ướ ậ ố ố ư ấ
giai đo n 2 đ ng ACU có đ c s d ng t i Australia, New Zealand và n Đạ ồ ượ ử ụ ạ Ấ ộ
hay không.
-Tri n v ng hình thành đ ng ti n chung châu Áể ọ ồ ề
Qua các phân tích c a chuyên gia kinh t , vi c hình thành đ ng ti n chungủ ế ệ ồ ề
châu Á còn g p nhi u khó khăn và bàn cãi, đ n th i đi m này viêc đ a ra quy tặ ề ế ờ ể ư ế
đ nh khi nào phát hành đ ng ti n chung châu Á v n ch a đ c s nh t trí c aị ồ ề ẫ ư ượ ự ấ ủ
t t c các thành viên.ấ ả
Cu c th o lu n v vi c h p nh t đ n v ti n t châu Á s luôn th phòng thộ ả ậ ề ệ ợ ấ ơ ị ề ệ ẽ ở ế ủ
h n là t n công. Xét v m t nào đó, m t vài qu nh Qu Ti n t châu Á có thơ ấ ề ặ ộ ỹ ư ỹ ề ệ ể
s b o v các đ n v ti n t y u h n kh i vi c đ u c tích tr hay b t n đ nh.ẽ ả ệ ơ ị ề ệ ế ơ ỏ ệ ầ ơ ữ ấ ổ ị
Do v y vi c đ t đ c th a thu n không ph i là đi u g p gáp. Tuy nhiên, nh ngậ ệ ạ ượ ỏ ậ ả ề ấ ữ
v n đ c a đ ng euro đã làm cho vi c h p nh t châu Á tr nên c n thi t h n.ấ ề ủ ồ ệ ợ ấ ở ầ ế ơ
H n n a vào th p k tr c, s khác bi t v thu nh p gi a các n c đãơ ữ ậ ỷ ướ ự ệ ề ậ ữ ướ
b t đ u thu h p l i. S ch ng l i c a Nh t B n, cùng v i đà đi lên c a Trungắ ầ ẹ ạ ự ữ ạ ủ ậ ả ớ ủ
Qu c, n Đ , các n c vùng v nh và m t s n c Đông Á khác, các qu c giaố Ấ ộ ướ ị ộ ố ướ ố
châu Á đang ngày m t đ ng đ u h n. N u nh 10 năm tr c, Nh t B n là qu cộ ồ ề ơ ế ư ướ ậ ả ố
gia tiên ti n duy nh t châu Á, thì ngày nay, Trung Qu c, n Đ , Hàn Qu cế ấ ở ố Ấ ộ ố
cũng đã là thành viên c a G-20. 7 trên t ng s 15 trung tâm tài chính l n nh t thủ ổ ố ớ ấ ế
gi i n m châu Á- Thái Bình D ng.ớ ằ ở ươ
Ngoài ra, t giá đ ng nhân dân t đ c đi u ch nh theo h ng linh ho tỷ ồ ệ ượ ề ỉ ướ ạ
và s tăng giá c a các đ n v ti n t châu Á trong nh ng tháng g n đây ch raự ủ ơ ị ề ệ ữ ầ ỉ
r ng th tr ng tài chính đang chuy n tr ng tâm kinh t sang các n c ph ngằ ị ườ ể ọ ế ướ ươ
Đông. Châu Á cũng s nh n đ c nhi u dòng ti n nóng và s ph i đ i m t v iẽ ậ ượ ề ề ẽ ả ố ặ ớ
s c ép nh nh ng gì đã di n ra v i Đông Á đ u nh ng năm 90, ngay tr c cu cứ ư ữ ễ ớ ầ ữ ướ ộ
kh ng ho ng tài chính châu Á.ủ ả
Có l giai đo n ti p theo c a vi c h p nh t tài chính châu Á s đ c thúc đ yẽ ạ ế ủ ệ ợ ấ ẽ ượ ẩ
m t cách ít chính th c h n và h ng đ n th tr ng nhi u h n thông qua vi cộ ứ ơ ướ ế ị ườ ề ơ ệ
g b các rào c n đ i v i vi c h p nh t các th ch tài chính trong khu v c.ỡ ỏ ả ố ớ ệ ợ ấ ể ế ự
Cho phép nhi u th ch cùng tham gia vào th tr ng n i đ a c a nhau cũng sề ể ế ị ườ ộ ị ủ ẽ
là m t b c ti n v ng ch c h ng đ n vi c h p nh t khu v c.ộ ướ ế ữ ắ ướ ế ệ ợ ấ ự
K T LU N: Ế Ậ V i ti m l c tài chính cũng nh s l n m nh c a các n n kinh tớ ề ự ư ự ớ ạ ủ ề ế
riêng l trong khu v c châu Á, vi c hình thành t ch c Qu ti n t châu Á đã vàẻ ự ệ ổ ứ ỹ ề ệ
s là ti n đ t o ra s ra đ i chính th c c a đ ng ti n chung châu Á. Tuy nhiên,ẽ ề ề ạ ự ờ ứ ủ ồ ề
đ làm đ c đi u đó c n có s th ng nh t, liên k t không ch v kinh t mà cònể ượ ề ầ ự ố ấ ế ỉ ề ế
các v n đ văn hóa, xã h i, chính tr khác. Trong t ng lai, đ ng ti n chung châuấ ề ộ ị ươ ồ ề
Á s đ c ra đ i, các t ch c tài chính kinh t , chính tr đ ng đ u châu Á c nẽ ượ ờ ổ ứ ế ị ứ ầ ầ
