intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Các giải pháp đảm bảo phát triển bền vững và bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay "

Chia sẻ: Mơ Mộng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

90
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các giải pháp đảm bảo phát triển bền vững và bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay Trước khi đơn phương chấm dứt hợp đồng với NLĐ, NSDLĐ phải tham khảo ý kiến HĐXN, trong đó phải thông báo đầy đủ mọi lí do. Nếu không đồng ý với việc chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ, trong vòng 1 tuần (đối với loại đơn phương chấm dứt hợp đồng có báo trước) hoặc 3 ngày (nếu NSDLĐ chấm dứt hợp đồng không báo trước),...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Các giải pháp đảm bảo phát triển bền vững và bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ths. NguyÔn ®øc Long * K gi i t hái ni m “phát tri n b n v ng” xu t hi n trong phong trào b o v môi trư ng th u nh ng năm 70 c a th k XX. nguyên nhân u tiên c a s suy thoái môi trư ng, cũng không ph i là công c t t nh t gi i quy t v n môi trư ng. i v i các Năm 1987, trong Báo cáo “Tương lai chung nư c ang phát tri n, thương m i là công c c a chúng ta”, H i ng th gi i v môi quan tr ng b o m ngu n tài nguyên c n trư ng và phát tri n (WCED) c a Liên h p thi t cho vi c b o v môi trư ng. Nh ng l i Qu c ã nh nghĩa “phát tri n b n v ng” “là h a h n chính tr t i H i ngh Liên h p qu c s phát tri n áp ng ư c nh ng yêu c u c a v môi trư ng và phát tri n (UNCED) năm hi n t i nhưng không gây tr ng i cho vi c 1992 v ngu n tài chính l n và chuy n giao áp ng nhu c u c a các th h mai sau”. công ngh cho các nư c ang phát tri n H i ngh thư ng nh trái t v môi giúp các nư c này áp ng các nhu c u phát trư ng và phát tri n t ch c Rio de Janeiro tri n kinh t và b o v môi trư ng ã không (Brazil) năm 1992 và H i ngh thư ng nh ư c th c hi n. Do ó, t do hoá thương m i th gi i v phát tri n b n v ng t ch c - t o thu n l i cho ho t ng xu t kh u c a Johannesburg (C ng hoà Nam Phi) năm các nư c ang phát tri n l i tr thành công 2002 ã xác nh “phát tri n b n v ng” là c giúp các nư c này th c hi n m c tiêu quá trình phát tri n có s k t h p ch t ch , phát tri n b n v ng. h p lí và hài hoà gi a ba m t c a s phát 1. Các gi i pháp v chính sách phát tri n tri n, bao g m: phát tri n kinh t , phát tri n Các gi i pháp v chính sách phát tri n có xã h i và b o v môi trư ng. Tiêu chí tác ng r t quan tr ng t i vi c phát tri n ánh giá s phát tri n b n v ng là s tăng b n v ng và b o v môi trư ng. trư ng kinh t n nh; th c hi n t t ti n b a. Chính sách phát tri n chung và công b ng xã h i; khai thác h p lí, s Trong các chi n lư c, quy ho ch t ng d ng ti t ki m tài nguyên thiên nhiên, b o v th và k ho ch phát tri n kinh t -xã h i c a và nâng cao ch t lư ng môi trư ng s ng. t nư c cũng như c a các ngành và a Quá trình t do hoá thương m i ã và phương, ba m t c a s phát tri n: kinh t , xã ang t ra nh ng thách th c gi a phát tri n h i và b o v môi trư ng c n ư c k t h p b n v ng và b o v môi trư ng trong ph m và l ng ghép ch t ch v i nhau. vi qu c gia cũng như t m qu c t . V cơ b n, t do hoá thương m i không ph i là * Gi ng viên Trư ng cao ng kinh t -kĩ thu t Thái Bình 38 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010
  2. nghiªn cøu - trao ®æi Hi n t i, quan i m phát tri n b n v ng khoa h c-công ngh c a s n ph m hàng hoá chưa ư c th hi n m t cách rõ r t và nh t và d ch v . quán trong h th ng chính sách và các công i m i m nh m hơn n a cơ ch qu n c i u ti t c a Nhà nư c. M t m t, các lí kinh t nh m t o l p môi trư ng kinh t - chính sách kinh t -xã h i ch y u nh m xã h i theo hư ng v a t o i u ki n, m c tiêu tăng trư ng nhanh kinh t và n khuy n khích, v a ràng bu c các doanh nh xã h i, chưa quan tâm y , úng nghi p thu c m i thành ph n kinh t u tư m c n tính b n v ng khi khai thác và s vào nghiên c u i m i công ngh , áp d ng d ng tài nguyên thiên nhiên và b o v môi công ngh s n xu t s ch và thân thi n v i trư ng. M t khác, các chính sách b o v môi trư ng, i m i và nâng cao tính c nh môi trư ng l i chú tr ng vi c gi i quy t các tranh c a s n ph m trên th trư ng trong s c môi trư ng, ph c h i suy thoái và c i nư c và ngoài nư c. Tháo g các khó khăn thi n ch t lư ng môi trư ng mà chưa nh khai thông và m r ng th trư ng khoa hư ng phát tri n lâu dài nh m áp ng nhu h c và công ngh . c u tương lai c a xã h i. Quá trình l p quy c. Chính sách phát tri n kinh t -thương m i ho ch và k ho ch phát tri n kinh t -xã h i Thay i mô hình và công ngh s n xu t, và quá trình xây d ng chính sách b o v mô hình tiêu dùng theo hư ng s ch hơn và môi trư ng còn chưa ư c k t h p ch t ch , thân thi n v i môi trư ng, d a trên cơ s l ng ghép h p lí v i nhau. Cơ ch qu n lí s d ng ti t ki m các ngu n tài nguyên và giám sát s phát tri n b n v ng chưa không tái t o l i ư c, gi m t i a ch t ư c thi t l p rõ ràng và có hi u l c. th i c h i và khó phân hu , duy trì l i Do ó, vi c th c hi n gi i pháp này s s ng c a cá nhân và xã h i hài hoà và g n góp ph n g n k t ch t ch gi a ho t ng gũi v i thiên nhiên. kinh t v i b o v môi trư ng. C n có chính sách và bi n pháp c th b. Chính sách phát tri n khoa h c và hư ng d n phương th c tiêu dùng h p lí, công ngh nh t là các chính sách, bi n pháp tài chính Khoa h c và công ngh là n n t ng và khuy n khích tiêu dùng thân thi n v i môi ng l c cho công nghi p hoá, hi n i hoá, trư ng. Áp d ng m t s công c kinh t như thúc y phát tri n nhanh, m nh và b n v ng thu tiêu dùng i u ch nh nh ng hành vi t nư c. Công ngh hi n i, s ch và thân tiêu dùng không h p lí gây h i cho môi trư ng. thi n v i môi trư ng c n ư c ưu tiên s Th c hi n quá trình “công nghi p hoá d ng r ng rãi trong các ngành s n xu t, s ch”, nghĩa là ngay t u ph i quy ho ch trư c m t c n ư c y m nh s d ng s phát tri n công nghi p g n v i cơ c u nh ng ngành và lĩnh v c s n xu t có tác ngành ngh , công ngh , thi t b b o m d ng lan truy n m nh, có kh năng thúc y nguyên t c thân thi n v i môi trư ng; tích s phát tri n c a nhi u ngành và lĩnh v c s n c c ngăn ng a và x lí ô nhi m công nghi p, xu t khác. Chú tr ng nâng cao hàm lư ng xây d ng n n “công nghi p xanh”. t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010 39
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Phát tri n nông nghi p và nông thôn b n a) Phù h p v i các quy nh c a WTO v ng. Trong khi phát tri n s n xu t ngày và pháp lu t thương m i qu c t nói chung. càng nhi u hàng hoá theo yêu c u c a th Vi c so n th o và ban hành các quy nh trư ng, ph i b o m v sinh, an toàn th c pháp lu t v các bi n pháp môi trư ng ph i ph m, b o t n và phát tri n ư c các ngu n phù h p v i các quy nh c a WTO và pháp tài nguyên: t, nư c, không khí, r ng và a lu t thương m i qu c t nói chung. V n d ng sinh h c. t ra là: vi c áp d ng các bi n pháp môi Trong quá trình h i nh p kinh t qu c t , trư ng (dư i hình th c các quy nh v kĩ bên c nh nh ng tác ng tích c c, thương thu t, tiêu chu n và các quy nh khác) m i cũng làm gia tăng nguy cơ phá v tính m c nào thì b coi là rào c n i v i b n v ng c a s phát tri n. y m nh xu t thương m i qu c t . Theo pháp lu t thương kh u ng nghĩa v i gia tăng khai thác tài m i qu c t hi n hành, các thành viên WTO nguyên. N u không b o v , tái t o ng th i có th t do ban hành các quy nh pháp lu t t ng bư c chuy n sang ch bi n tinh hơn các nh m m c tiêu b o v môi trư ng nhưng ngu n nguyên v t li u thì ngu n tài nguyên ph i tuân th nguyên t c không phân bi t i x trong vi c so n th o, thông qua, áp d ng thiên nhiên s nhanh chóng b c n ki t, môi các quy nh kĩ thu t, tiêu chu n và nguyên trư ng b suy thoái. Vi c nh p kh u hàng t c minh b ch. hoá ch a nh ng ch t c h i, khó phân hu Bên c nh ó, o n 31 (iii) Tuyên b cũng làm tăng kh i lư ng ch t th i. Vi c Doha (2001) yêu c u các thành viên WTO nh p kh u v t tư, thi t b cũ và l c h u ph i àm phán v vi c gi m ho c lo i b không nh ng là tác nhân gây ra ô nhi m môi thu quan và các hàng rào phi thu quan i trư ng mà còn c n tr vi c nâng cao năng v i “hàng hoá và d ch v liên quan n môi su t lao ng và hi u qu s n xu t, kinh trư ng”. Tuy nhiên, v n th nào là “hàng doanh, gây tác h i t i s c kho c ng ng. hoá liên quan n môi trư ng” còn ang Do ó, c n chuy n n n kinh t t khai thác trong quá trình tranh lu n. i u ó nghĩa là và s d ng tài nguyên dư i d ng thô sang trong tương lai, các nhà l p pháp c n chú ý ch bi n tinh; chuy n d n cơ c u hàng xu t n yêu c u c a o n 31(iii) nêu trên. kh u t nh ng s n ph m thô sang d ng các b) Ph i mang tính bao quát, toàn di n; s n ph m ch bi n tinh và d ch v . c) Tính n năng l c c a Vi t Nam và 2. Các gi i pháp v pháp lu t các nư c ang phát tri n nói chung trong Các gi i pháp v chính sách phát tri n vi c th c thi các bi n pháp môi trư ng. nêu trên s không th th c hi n ư c n u Theo Nguyên t c 11 c a Tuyên b Rio thi u các gi i pháp v pháp lu t. v môi trư ng và phát tri n (1992), các tiêu Th nh t, nghiên c u so n th o và chu n môi trư ng, các m c tiêu và ưu tiên ban hành các quy nh pháp lu t v các bi n phát tri n c n ph n ánh b i c nh môi trư ng pháp môi trư ng theo hư ng sau: và phát tri n c thù c a qu c gia. Trong 40 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010
  4. nghiªn cøu - trao ®æi th c ti n c a m t s nư c, nh t là các nư c ô nhi m môi trư ng nư c ta trong nh ng ang phát tri n, các tiêu chu n môi trư ng năm qua cho th y m t trong nh ng b t c p ư c t ra có th không phù h p và không l n nh t là các chính sách b o v môi m b o chi phí kinh t và xã h i. Các doanh trư ng v ch ra quá “t ng quát” nhưng các nghi p v a và nh (SMEs) thư ng b tác quy nh pháp lu t l i không chi ti t ng v v n này. i u ch nh các quan h phát sinh trong tình d) áp ng các m c tiêu chính sách hu ng c th ; ti p n là v n thi u năng chính áng c a Vi t Nam v i tư cách là l c kĩ thu t th m nh, giám sát. Do ó, nư c nh p kh u. vi c hoàn thi n các quy nh v c m nh p Th c ti n thương m i qu c t cho th y: kh u, h n ch nh p kh u nh ng hàng hoá năm 1982, m t s nư c ang phát tri n th gây h i i v i môi trư ng; c m cho phép hi n s lo ng i v vi c các s n ph m b c m ho c h n ch ti n hành các d ch v gây tác các nư c phát tri n vì lí do nguy hi m i ng b t l i cho môi trư ng là vi c làm c p v i môi trư ng, s c kho ho c an toàn, ti p bách hi n nay. t c ư c xu t kh u sang các nư c ang phát ) Làm gi m b t các tác ng thương tri n. T i H i ngh b trư ng năm 1982 c a m i tiêu c c. GATT 1947, các bên kí k t quy t nh xem M t trong các chính sách môi trư ng liên xét các bi n pháp c n thi t ki m soát vi c quan n thương m i là chính sách tr c p. xu t kh u DPGs, theo ó t t c các bên kí Chính sách tr c p có th gây tác ng tích k t u ph i thông báo cho GATT v DPGs. c c ho c tiêu c c i v i môi trư ng. Trong Trên th c t , h th ng thông báo này ã lĩnh v c nông nghi p và năng lư ng, chính không thành công. Năm 1989, GATT 1947 sách tr c p thư ng b coi là bi n pháp bóp thành l p Nhóm công tác v xu t kh u các méo thương m i nhưng trong m t s trư ng hàng hoá và các ch t nguy hi m khác b c m h p khác l i b coi là nguyên nhân gây suy trong nư c (Working Group on the Export thoái môi trư ng. Các nhà b o v môi trư ng of Domestically Prohibited Goods and Other g i ý r ng các quy t c thương m i c n m m Hazardous Substances). d o hơn n a khi quy nh v tr c p áp ng các m c tiêu chính sách khuy n khích các ho t ng ho c công ngh chính áng c a Vi t Nam v i tư cách là gây tác ng có l i cho môi trư ng. nư c nh p kh u, c n quy nh vi c c m nh p Th hai, nghiên c u vi c ban hành và kh u các DPGs. làm ư c i u này c n hoàn thi n các quy nh pháp lu t v vi c s tăng cư ng năng l c kĩ thu t giám sát và d ng các công c kinh t qu n lí môi trong trư ng h p c n thi t, ph i ki m soát trư ng, như: nhãn sinh thái, quy trình và ư c hàng nh p kh u DPGs. phương pháp s n xu t (PPMs), các i u ki n Kinh nghi m gi i quy t các v tranh v óng gói bao bì, thu và phí môi trư ng, ch p v nh p kh u ph li u và hàng hoá gây thu tiêu dùng… t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010 41
  5. nghiªn cøu - trao ®æi - Nói chung, các thành viên WTO nh t WTO theo u i các m c tiêu chính sách trí r ng các h th ng nhãn môi trư ng t môi trư ng qu c gia. i v i Vi t Nam, c n nguy n, có s tham gia r ng rãi, d a trên quan tâm nghiên c u m t s công c như: y u t th trư ng và minh b ch là các công thu s d ng các thành ph n môi trư ng; c kinh t h u hi u thông tin cho ngư i ti p t c th c hi n thu phí b o v môi trư ng tiêu dùng v các s n ph m thân thi n v i i v i khí th i, ti ng n, sân bay, nhà ga, môi trư ng. Tuy nhiên, các h th ng nhãn b n c ng…; nhãn sinh thái; gi y phép x môi trư ng có th b l m d ng b o h th th i ch t gây ô nhi m.(1) Theo kinh nghi m trư ng n i a. Do ó, các h th ng nhãn c a Hoa Kỳ, ki m soát lư ng khí SO2 môi trư ng này ph i không mang tính phân phát th i ra không khí, o lu t v không bi t i x và không t o thành các rào c n khí s ch (Clean Air Act) ã ư c ban hành không c n thi t ho c các h n ch trá hình i năm 1970, trong ó áp d ng phương pháp v i thương m i qu c t . c p quota ô nhi m và t o th trư ng mua -M tv n c bi t gai góc trong cu c bán quota ô nhi m nh m gi m b t s can tranh lu n v nhãn sinh thái là vi c s d ng thi p c a Chính ph vào ho t ng c a (2) các tiêu chu n g n li n v i PPMs. Các doanh nghi p. thành viên WTO nh t trí r ng trong ph m vi - Bên c nh ó, c n nghiên c u vi c áp các quy n c a mình theo quy nh c a d ng m t s công c kinh t khác, như thu WTO, ư c phép ưa ra các tiêu chu n v tiêu dùng i u ch nh nh ng hành vi tiêu cách s n xu t s n ph m, n u phương pháp dùng không h p lí gây h i cho môi trư ng và s n xu t chúng l i d u hi u trên thành phát tri n b n v ng. ph m (ví d : vi c tr ng bông s d ng thu c Th ba, hoàn thi n các quy nh pháp tr sâu, do ó có dư lư ng thu c tr sâu lu t v gi i quy t tranh ch p thương m i liên trên s n ph m bông). quan n môi trư ng - M t s nư c ban hành chính sách v a) Trư c h t, c n hoàn thi n các quy óng gói bao bì, s d ng l i, tái ch ho c nh pháp lu t v gi i quy t tranh ch p h y v t li u óng gói. Chính sách này có th thương m i nói chung; ti p n là hoàn thi n làm tăng chi phí cho nhà xu t kh u, gi ng các quy nh pháp lu t v môi trư ng m t như rào c n thương m i ti m tàng và t o ra cách ng b (v phát tri n nông nghi p; h s phân bi t i x , k c trư ng h p các th ng qu n lí và b o v tài nguyên t ai, i u ki n gi ng nhau ư c áp d ng cho c tài nguyên nư c, các gi ng cây tr ng, v t s n ph m n i a l n s n ph m nh p kh u. ví nuôi, các ngu n tài nguyên thiên nhiên khác d : g ư c s d ng óng gói bao bì s d ng trong nông, lâm, ngư nghi p; các nhi u nư c châu Á nhưng l i không ư c coi phương pháp canh tác tiên ti n và v n b o là s n ph m có th tái ch châu Âu. v môi trư ng nông nghi p, nông thôn,...): - Thu và phí môi trư ng ngày càng Lu t b o v môi trư ng; Lu t t ai; Lu t ư c s d ng nhi u các nư c thành viên khoáng s n; Lu t d u khí; Lu t hàng h i; 42 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010
  6. nghiªn cøu - trao ®æi Lu t th y s n; Lu t b o v và phát tri n gi i quy t ư c các v n môi trư ng. Tuy r ng; các quy nh và quy trình kĩ thu t v nhiên, các chính sách thương m i qu c t và s d ng, b o v và qu n lí ngu n nư c; các b o v môi trư ng có th b sung cho nhau. quy nh v ánh giá tác ng môi trư ng; Vi c b o v môi trư ng s b o t n ngu n tài v b o t n a d ng sinh h c; các quy nh v nguyên thiên nhiên ph c v cho tăng trư ng b i thư ng thi t h i, x lí vi ph m hành kinh t và t do hoá thương m i d n t i tăng chính và hình s ... trư ng kinh t cũng c n ph i b o v môi Gi i pháp này (hoàn thi n khuôn kh trư ng tương x ng. Do ó, vai trò c a WTO pháp lu t v ho t ng thương m i và gi i là ti p t c thúc y t do hoá thương m i, quy t tranh ch p thương m i qu c t liên ng th i b o m r ng m t m t các thành quan n môi trư ng) là gi i pháp căn b n viên không s d ng chính sách môi trư ng góp ph n x lí tranh ch p thương m i qu c như rào c n i v i thương m i qu c t , m t t trong nư c liên quan n môi trư ng, khác các quy t c thương m i qu c t không b o v quy n l i qu c gia v i tư cách nư c làm c n tr vi c b o v môi trư ng trong nh p kh u và các doanh nghi p Vi t Nam nư c. m b o hài hoà hơn gi a các quy t c trên th trư ng n i a. thương m i toàn c u và chính sách b o v b) Tích c c tham gia xây d ng pháp lu t môi trư ng là y u t quan tr ng c a chi n thương m i qu c t liên quan n môi lư c toàn c u v ngăn ch n suy thoái môi trư ng, nh m b o v l i ích thương m i và trư ng ti p di n. môi trư ng c a Vi t Nam trong các tranh Th c t cho th y h th ng pháp lu t c a ch p thương m i nư c ngoài và trong WTO chưa th c s hoàn h o. Nh ng b t c p khuôn kh WTO. v v n m i quan h gi a thương m i qu c Khi k t thúc Vòng àm phán Uruguay t và môi trư ng c n ph i ư c s a i năm 1994, các v n môi trư ng liên quan b o v quy n l i c a các nư c ang phát n thương m i qu c t m t l n n a l i ư c tri n nói chung và Vi t Nam nói riêng./. chú ý cùng v i vai trò c a WTO trong lĩnh v c thương m i qu c t và môi trư ng. C n (1). Nguy n Hưng Th nh & Dương Thanh An, Công kh ng nh r ng WTO không ph i là t ch c c kinh t trong qu n lí môi trư ng - Th c tr ng và gi i pháp hoàn thi n, Tài li u H i th o “ ánh giá b o v môi trư ng. Th m quy n c a WTO th c tr ng áp d ng các công c kinh t trong qu n lí trong lĩnh v c thương m i qu c t và môi môi trư ng Vi t Nam hi n nay - Gi i pháp hoàn trư ng ư c gi i h n các chính sách thi n”, B tư pháp (Vi n khoa h c pháp lí), ngày thương m i và các khía c nh thương m i c a 23/3/2005. chính sách môi trư ng mà nó gây tác ng (2). Nguy n Văn Cương, S d ng quota phát th i ki m soát ô nhi m môi trư ng - Kinh nghi m Hoa Kỳ, l n i v i thương m i. Khi quan tâm n Tài li u H i th o “ ánh giá th c tr ng áp d ng các m i quan h gi a thương m i qu c t và môi công c kinh t trong qu n lí môi trư ng Vi t Nam trư ng, các thành viên WTO không t ra hi n nay - Gi i pháp hoàn thi n”, B tư pháp (Vi n v n theo ó chính b n thân WTO có th khoa h c pháp lí), ngày 23/3/2005. t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010 43
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2