Báo cáo " Cần dạy học những ngoại ngữ nào trong trường phổ thông Việt Nam? "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

76
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một vấn đề cực kì quan trọng trong chính sách giáo dục ngoại ngữ là xác định đúng số lượng ngoại ngữ chủ yếu cần dạy phổ cập và vị trí cùng tỉ lệ tương quan giữa chúng trong nền giáo dục của Việt Nam (không kể các ngoại ngữ phục vụ cho các mục đích chuyên biệt trong một số lĩnh vực và một số miền cụ thể). Ngay sau Cách mạng tháng Tám tại buổi lễ khai gi.ng trường Đại học Quốc gia Việt Nam ngày 15ư11ư1945, với sự có mặt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, giáo...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Cần dạy học những ngoại ngữ nào trong trường phổ thông Việt Nam? "

T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, ngo¹i ng÷, T.xxI, Sè 3, 2005 CÇn d¹y häc nh÷ng ngo¹i ng÷ nµo trong tr−êng phæ th«ng ViÖt Nam? Bïi HiÒn(*) C¨n cø vµo vai trß, vÞ trÝ, nhu cÇu cña Mét vÊn ®Ò cùc k× quan träng trong c¸c ngo¹i ng÷ trong sù nghiÖp x©y dùng vµ chÝnh s¸ch gi¸o dôc ngo¹i ng÷ lµ x¸c ®Þnh b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, ®óng sè l−îng ngo¹i ng÷ chñ yÕu cÇn d¹y Nhµ n−íc ®· kh¼ng ®Þnh chñ tr−¬ng ph¶i phæ cËp vµ vÞ trÝ cïng tØ lÖ t−¬ng quan gi÷a d¹y phæ biÕn 4 ng«n ng÷ quèc tÕ th«ng chóng trong nÒn gi¸o dôc cña ViÖt Nam dông nhÊt trong 7 ng«n ng÷ chÝnh thøc (kh«ng kÓ c¸c ngo¹i ng÷ phôc vô cho c¸c cña Liªn HiÖp Quèc lµ: Anh, Nga, Trung, môc ®Ých chuyªn biÖt trong mét sè lÜnh vùc Ph¸p. Trªn nÒn t¶ng ®ã Thñ t−íng ChÝnh vµ mét sè miÒn cô thÓ). Ngay sau C¸ch phñ c¨n cø vµo sù thay ®æi trong quan hÖ m¹ng th¸ng T¸m t¹i buæi lÔ khai gi¶ng quèc tÕ cña ViÖt Nam t¹i tõng thêi k× mµ tr−êng §¹i häc Quèc gia ViÖt Nam ngµy x¸c ®Þnh l¹i vÞ trÝ vµ thø tù −u tiªn gi÷a 4 15-11-1945, víi sù cã mÆt cña Chñ tÞch Hå ngo¹i ng÷ chñ yÕu Êy: trong ChØ thÞ 43TTg- ChÝ Minh, gi¸o s− NguyÔn V¨n Huyªn, 1968 x¸c ®Þnh lµ Nga-Trung-Anh- Ph¸p, Gi¸m ®èc §¹i häc vô, ®· tuyªn bè: “Thªm QuyÕt ®Þnh 251TTg-1972 lµ Anh-Nga- n÷a, v× nhËn xÐt r»ng trong thÕ giíi ®¹i Trung-Ph¸p, vµ ChØ thÞ 422TTg-1994 coi ®ång ngµy nay kh«ng mét n−íc nµo dÇu tiÕng Anh lµ ngo¹i ng÷ chñ yÕu. Suèt mÊy lín hay nhá, lµ cã thÓ sèng t¸ch biÖt ®−îc, chôc n¨m qua §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ch−a nªn tr−êng §¹i häc sÏ chó träng ®Æc biÖt bao giê cã chñ tr−¬ng bá ®i mét ngo¹i ng÷ ngay trong niªn kho¸ 1945-1946 tíi nh÷ng nµo c¶. (ViÖc xãa bá tiÕng Trung Quèc lµ do sinh ng÷ cã quan träng cho v¨n ho¸, nh− Bé Gi¸o dôc tù quyÕt ®Þnh mµ kh«ng xin tiÕng Trung Hoa, tiÕng Anh-MÜ, tiÕng phÐp Thñ t−íng vµ bÞ Tæng bÝ th− §ç M−êi Nga.” (Nh©n d©n, 31-12-2001). Khi miÒn phª ph¸n lµ mét sai lÇm nghiªm träng, B¾c ®−îc gi¶i phãng vµ b¾t tay vµo kh«i ®ång thêi nh¾c nhë Bé tr−ëng Ph¹m Minh phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ theo con ®−êng H¹c kh«ng ®−îc ®Ó t¸i diÔn ®èi víi tiÕng x· héi chñ nghÜa, ChÝnh phñ ®· cho më Nga). Cßn giê ®©y trong bèi c¶nh toµn cÇu ngay tr−êng ngo¹i ng÷ ®Ó ®µo t¹o phiªn ho¸ vµ trong xu thÕ héi nhËp víi thÕ giíi dÞch vµ gi¸o viªn tiÕng Nga vµ tiÕng Trung hiÖn nay ®ang dïng tiÕng Anh rÊt phæ Quèc. TiÕp sau ®ã ®Õn n¨m 1958 l¹i cho më biÕn, nªn cã nhiÒu ng−êi muèn thay ®æi thªm c¸c khoa tiÕng Anh vµ tiÕng Ph¸p t¹i h¼n chiÕn l−îc ngo¹i ng÷ cña Nhµ n−íc vµ ®Ò xuÊt chñ tr−¬ng quy ®Þnh: tiÕng Anh lµ tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi. Tõ ®ã c¸c ngo¹i ng÷ ®−îc d¹y b¾t buéc trong hÖ ngo¹i ng÷ Nga, Trung, Anh, Ph¸p dÇn dÇn thèng gi¸o dôc quèc d©n ViÖt Nam. C¸c ®−îc ®−a vµo d¹y häc phæ biÕn ë bËc trung ngo¹i ng÷ kh¸c nh− Ph¸p v¨n, Trung v¨n, häc vµ ®¹i häc trªn toµn miÒn B¾c. (*) PGS.TS., ViÖn ChiÕn l−îc vµ Ch−¬ng tr×nh Gi¸o dôc. 1
Bïi HiÒn 2 Nga v¨n, NhËt v¨n vµ §øc v¨n ®−îc d¹y nhanh vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt v× ®©y võa lµ nh− ngo¹i ng÷ b¾t buéc thø hai hoÆc lùa thêi c¬ võa lµ th¸ch thøc, mµ ngo¹i ng÷ chän. Cã ý kiÕn muèn Bé Gi¸o dôc vµ §µo (thùc chÊt hiÖn nay ë ViÖt Nam chØ cßn lµ t¹o quy ®Þnh râ rµng, cô thÓ h¬n: ViÖc häc tiÕng Anh) ®−îc coi lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt, ngo¹i ng÷ thø hai ®−îc thùc hiÖn tõ líp 6 lµ mét c«ng cô, ph−¬ng tiÖn ®¾c lùc vµ h÷u cho ®Õn líp 12 víi thêi l−îng 2 tiÕt/tuÇn. hiÖu trong tiÕn tr×nh héi nhËp vµ ph¸t Víi tæng sè tiÕt lµ 490 tiÕt, khi tèt nghiÖp triÓn trong thêi ®¹i ngµy nay. Tr−íc hÕt phæ th«ng trung häc häc sinh ngo¹i ng÷ ph¶i ®Ýnh chÝnh l¹i mét ®iÒu r»ng ngo¹i thø 2 cã thÓ ®¹t ®−îc bËc 1,5 gièng nh− yªu ng÷ tuy cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù cÇu ®¸nh gi¸ cña TOEFL. Nh−ng thùc tÕ ph¸t triÓn cña nhiÒu quèc gia, nh−ng nã sÏ kh«ng thÓ d¹y häc ngo¹i ng÷ hai ngay kh«ng ph¶i lµ vµ còng ch−a bao giê lµ ®iÒu ®−îc, v× kh«ng bè trÝ ®−îc giê d¹y, kh«ng kiÖn tiªn quyÕt cña sù ph¸t triÓn cña bÊt cã gi¸o viªn, vµ kh«ng cã s¸ch gi¸o khoa cø mét quèc gia nµo. Cho dï tiÕng Anh phï hîp, nªn ch¾c ch¾n tiÕng Anh sÏ ®ang cã vai trß to lín trong th−¬ng m¹i chiÕm ®Þa vÞ ®éc t«n vµ b¾t buéc. §Ó biÖn quèc tÕ vµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ hiÖn nay minh cho chñ tr−¬ng trªn hä lËp luËn r»ng thùc, nh−ng nã kh«ng ph¶i vµ còng sÏ trong xu thÕ cña thêi ®¹i vµ trong bèi c¶nh kh«ng thÓ lµ chiÕc gËy thÇn gióp cho sù míi, më cöa h−íng ra thÕ giíi, lµm b¹n víi ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhiÒu n−íc. Ch¼ng c¸c n−íc trªn thÕ giíi, chóng ta ®· nhËn h¹n nh− ë ch©u Phi cã kh¸ nhiÒu n−íc thÊy nh÷ng bÊt cËp cña viÖc d¹y häc ngo¹i kh«ng nh÷ng chØ d¹y mét tiÕng Anh kh«ng ng÷ tr−íc ®ßi hái cña ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th«i, mµ cßn lÊy tiÕng Anh lµm ng«n ng÷ tr−íc nhu cÇu më réng giao l−u v−ît ra quèc gia duy nhÊt n÷a, nh−ng cã ph¶i nhê khái ph¹m vi quèc gia cña ®«ng ®¶o nh©n cã tiÕng Anh Êy mµ trë thµnh nh÷ng n−íc d©n, råi kh¼ng ®Þnh r»ng ®Ó hoµ nhËp vµo ph¸t triÓn trªn thÕ giíi ®©u. Cßn ë ViÖt sù ph¸t triÓn chung cña x· héi, t×m cho Nam hiÖn nay th× t×nh h×nh cµng kh«ng m×nh mét chç ®øng thùc sù trong thÕ giíi ph¶i nh− vËy vµ trong t−¬ng lai héi nhËp ®ang toµn cÇu ho¸ mét c¸ch m¹nh mÏ, cµng kh«ng thÓ tr«ng cËy vµo mét tiÕng chóng ta kh«ng thÓ kh«ng xem xÐt mét c¸ch nghiªm tóc thùc tr¹ng d¹y häc ngo¹i Anh, mµ chØ coi nã lµ chñ yÕu trong 4 ngo¹i ng÷ trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n ng÷ quèc tÕ nh− ChØ thÞ 422TTg-1994 cña trong nh÷ng n¨m qua, tõ ®ã nghiªn cøu kÜ Thñ t−íng Vâ V¨n KiÖt ®· x¸c ®Þnh. Ta l−ìng, ho¹ch ®Þnh mét chiÕn l−îc d¹y häc thö nh×n trªn hai mÆt thuéc lÜnh vùc kinh ngo¹i ng÷ võa kh¶ thi, võa ®¸p øng nh÷ng tÕ lµ ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i kh«ng th«i th× yªu cÇu ph¸t triÓn t−¬ng lai cña n−íc ta. ®· thÊy tØ träng bu«n b¸n cña ViÖt Nam Chñ tr−¬ng chiÕn l−îc míi ®ã vÒ d¹y häc víi khèi c¸c n−íc nãi tiÕng Anh-MÜ (kÓ c¶ ngo¹i ng÷ t¹i tr−êng phæ th«ng cã thÓ nãi c¸c n−íc §«ng Nam ¸) vµ víi c¸c quèc gia gän l¹i b»ng mét c©u lµ ®ñ: ChØ cÇn d¹y chñ yÕu kh¸c kh«ng hÒ nghiªng vÒ khèi häc mét ngo¹i ng÷ b¾t buéc lµ tiÕng Anh!? Anh-MÜ. Cô thÓ lµ: trong kim ng¹ch bu«n Cã thÓ thÊy t− t−ëng chñ ®¹o duy nhÊt b¸n cña EU víi ViÖt Nam n−íc Anh chØ trong c¸c ®Ò xuÊt trªn lµ ph¶i cè g¾ng lµm chiÕm 12,7%, cßn l¹i 87,3% lµ cña Ph¸p, sao ®Ó ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ thËt §øc, I-ta-li-a vµ c¸c n−íc kh¸c; trong 7 tØ T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, Ngo¹i ng÷, T.XXI, Sè 3, 2005
CÇn d¹y häc nh÷ng ngo¹i ng÷ nµo trong... 3 USD cña EU ®Çu t− vµo ViÖt Nam th× Anh h»ng n¨m. Râ rµng chØ ®øng trªn ph−¬ng còng chØ chiÕm cã 1,8 tØ (Nghiªn cøu ch©u diÖn héi nhËp kinh tÕ kh«ng th«i, chóng ta ¢u, sè 3, 2004, tr.74-76). NÕu gép MÜ, Ca- ®· cÇn ph¶i dïng ®Õn nhiÒu ng«n ng÷ quèc na-®a vµ ¤-xtr©y-li-a l¹i th× tØ träng bu«n tÕ kh¸c n÷a, chÝ Ýt còng lµ tiÕng Trung b¸n cña khèi nµy còng chØ t−¬ng ®−¬ng víi Quèc, tiÕng Nga, tiÕng Ph¸p nh− trong c¸c Trung Quèc, §µi Loan vµ Hång C«ng. ChØ thÞ vÒ ngo¹i ng÷ cña Thñ t−íng ChÝnh Ngoµi ra, khèi ASEAN s¸nh sao kÞp NhËt phñ, th× ta míi gi÷ ®−îc thÕ c©n b»ng vµ æn B¶n, Hµn Quèc vµ §µi Loan trong quan hÖ ®Þnh l©u dµi trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i víi ViÖt Nam, Êy lµ ho¸, míi tr¸nh lÖ thuéc vµo siªu c−êng ch−a kÓ ngay t¹i nh÷ng n−íc §«ng Nam ¸ kinh tÕ tiÕng Anh. Con c¸ ba sa cña ViÖt nµy th× c¸c doanh nh©n gèc Trung Quèc Nam chuyÓn sang thÞ tr−êng NhËt B¶n, còng chiÕm tØ lÖ rÊt lín, cao h¬n tØ lÖ d©n EU… ®· lµm cho nghÒ nu«i c¸ cña ®ång sè nãi chung t¹i ®ã, v× phÇn lín ng−êi Hoa b»ng s«ng Cöu Long phôc håi nhanh chãng ®Òu tËp trung ë c¸c thµnh phè lín vµ th©u vµ sÏ cßn m¹nh mÏ h¬n n÷a nÕu ®i s©u tãm nhiÒu c¬ së kinh tÕ then chèt t¹i mçi ®−îc vµo thÞ tr−êng h¬n 1,3 tØ d©n Trung n−íc (ë Xin-ga-po ng−êi Hoa chiÕm tíi Quèc kh«ng nãi tiÕng Anh. H¬n n÷a, víi ®µ 76,4%, ë Ma-lai-xi-a-26%, ë Th¸i Lan 14%). t¨ng tr−ëng kinh tÕ m¹nh mÏ hiÖn nay Cßn l¹i ph¶i kÓ ®Õn quan hÖ kinh tÕ vµ nhu cÇu du lÞch n−íc ngoµi cña ng−êi th−¬ng m¹i gi÷a Nga víi ViÖt Nam ®ang Trung Quèc còng sÏ t¨ng rÊt cao, nh−ng sè trªn ®µ kh«i phôc vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. ng−êi giµu cã ®ñ tiÒn sang ch©u ¢u, ch©u Sù hîp t¸c, ®Çu t− cña Liªn bang Nga vµo MÜ ch¾c ch¾n ch−a ph¶i nhiÒu, mµ tuyÖt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ chèt cña ViÖt ®¹i ®a sè sÏ h−íng tíi c¸c n−íc l©n cËn nh− Nam nh− dÇu khÝ, ®iÖn lùc, c¬ khÝ, luyÖn NhËt B¶n, Hµn Quèc, Th¸i Lan, ViÖt kim, khai th¸c tµi nguyªn v.v… nÕu kh«ng Nam…, trong ®ã ViÖt Nam l¹i cã thÕ m¹nh ph¶i lµ h¬n, th× còng ®©u cã ph¶i lµ kÐm so h¬n c¸c n−íc trªn lµ rÎ h¬n, gÇn h¬n vµ víi nhiÒu n−íc, kÓ c¶ víi Anh, MÜ. T¹i thêi tiÖn ®−êng s¾t, ®−êng bé, nªn ch¾c ch¾n ®iÓm nµy tr−êng §¹i häc Giao th«ng ®ang trong 10-15 n¨m tíi con sè 33% kh¸ch tËp trung hµng tr¨m c¸n bé vµ sinh viªn Trung Quèc vµo ViÖt Nam hiÖn nay cã thÓ cÊp tèc häc tiÕng Nga (v× tiÕng Nga ë phæ sÏ lªn tíi 50%, thËm chÝ gÊp ®«i. VËy nÕu th«ng kh«ng cßn d¹y n÷a) ®Ó sang Nga häc ta bá tiÕng Trung Quèc th× tiÕng Anh lµm c¸ch x©y dùng ®−êng tµu ®iÖn ngÇm, mµ sao cã thÓ thay thÕ ®−îc, do ®ã thêi c¬ vµng kh«ng chän con ®−êng sang Anh-MÜ, h¼n lµ Êy còng cã thÓ trë thµnh khã kh¨n, phøc ph¶i cã nh÷ng lîi thÕ so s¸nh h¬n Anh-MÜ t¹p ®èi víi ngµnh du lÞch ViÖt Nam. Cßn vÒ mÆt kinh tÕ-kÜ thuËt, v.v… Êy lµ ch−a n÷a, xuÊt khÈu lao ®éng còng ®em l¹i kÓ ®Õn c¸c quan hÖ cña ta víi khèi ¶ RËp, nguån ngo¹i tÖ lín, nh÷ng ngo¹i ng÷ cÇn víi c¸c n−íc ch©u MÜ La Tinh ®ang ngµy thiÕt ph¶i chuÈn bÞ cho hä ®©u ph¶i lµ cµng më réng. NÕu xÐt thªm c¶ lÜnh vùc du tiÕng Anh, mµ lµ tiÕng Trung Quèc, Hµn lÞch lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ViÖt Quèc, NhËt B¶n, Ma-lai-xi-a. GÇn ®©y Hµn Nam, th× l−îng du kh¸ch tiÕng Anh vµo Quèc quy ®Þnh tiªu chuÈn thu nhËn ng−êi ViÖt Nam kh«ng thÓ chiÕm næi 1/3 tæng sè lao ®éng n−íc ngoµi b¾t buéc ph¶i biÕt nãi T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, Ngo¹i ng÷, T.XXI, Sè 3, 2005
Bïi HiÒn 4 biÓu trªn ®µi truyÒn thanh, truyÒn h×nh tiÕng Hµn, chø ®©u ph¶i tiÕng Anh. Mµ thÞ vÉn cßn ph¹m nh÷ng lçi s¬ ®¼ng trong tr−êng lao ®éng Hµn Quèc, céng thªm c¶ ng«n tõ (kiÓu: ban chÊp hµnh ®¶ng uû, NhËt B¶n vµ §µi Loan h»ng n¨m cã thÓ sÏ ®ång chÝ cÇn kh¾c phôc nh÷ng yÕu ®iÓm thu hót hµng tr¨m ngµn lao ®éng ViÖt cña m×nh, nh÷ng ®iÓm tèi −u nhÊt v.v…), Nam, gÊp bao nhiªu lÇn sè ng−êi ®i Anh- nãi chi ®Õn chuyÖn hiÓu ®óng, viÕt ®óng MÜ-óc? Nh− vËy ®ñ thÊy, chØ riªng trong c¸c v¨n b¶n phøc t¹p, trong ®ã cã kh«ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× tiÕng Anh ®· d−íi 50% nh÷ng tõ ng÷ H¸n N«m cïng víi kh«ng thÓ chiÕm vÞ trÝ ®éc t«n ®èi víi ViÖt nh÷ng thµnh ng÷, ®iÓn tÝch cã nguån gèc Nam ®−îc. Trong t−¬ng lai khi h×nh thµnh tõ tiÕng Trung Quèc. §èi víi tiÕng Ph¸p khèi thÞ tr−êng chung ASEAN-Trung Quèc còng vËy, chóng ta kh«ng thÓ kÓ hÕt ®−îc vµ thÞ tr−êng tù do §«ng ¸ (NhËt B¶n-Hµn nh÷ng g× mµ ng«n ng÷ vµ v¨n ho¸ Ph¸p ®· Quèc-Trung Quèc-ASEAN) th× ngo¹i ng÷ lµm cho phong phó kho tµng v¨n ho¸, ng«n chñ yÕu cÇn cho ViÖt Nam ë khu vùc ng÷ ViÖt Nam thêi cËn ®¹i vµ giê ®©y nhê gÇn 2 tØ d©n nµy sÏ lµ tiÕng Trung cã tiÕng Ph¸p mµ chóng ta b−íc vµo Liªn Quèc, NhËt B¶n, råi sau ®ã míi ®Õn tiÕng minh ch©u ¢u vµ céng ®ång h¬n 40 n−íc Anh vµ c¸c thø tiÕng kh¸c. nãi tiÕng Ph¸p ®−îc thuËn lîi h¬n. Cßn ThÕ nh−ng quan hÖ quèc tÕ n−íc ta ®©u tiÕng Nga thùc sù cã nhiÒu ®iÓm næi tréi ph¶i chØ bã gän trong lÜnh vùc kinh tÕ, mµ trong nhiÒu lÜnh vùc ®êi sèng cña ViÖt cßn ph¶i ®a d¹ng ho¸ vÒ c¸c mÆt chÝnh trÞ, Nam: nÒn khoa häc c¬ b¶n hiÖn nay, nÒn v¨n ho¸, gi¸o dôc, khoa häc, c«ng nghÖ, v¨n ho¸ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®Òu qu©n sù… th× míi cã thÓ lµm b¹n b×nh ®−îc x©y dùng trªn c¬ së häc tËp vµ ph¸t ®¼ng víi tÊt c¶ c¸c n−íc ®−îc. Trªn c¸c huy c¸c tinh hoa cña nÒn v¨n ho¸, khoa lÜnh vùc nµy, trõ c«ng nghÖ th«ng tin vµ häc X« ViÕt, mµ ngµy nay n−íc Nga vÉn tin häc chñ yÕu vÉn cßn dïng tiÕng Anh- ®ang thõa kÕ vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, MÜ, th× tiÕng Trung Quèc, tiÕng Nga vµ nªn nã rÊt gÇn gòi víi ®êi sèng tinh thÇn tiÕng Ph¸p ë ViÖt Nam còng cã vai trß cña con ng−êi ViÖt Nam. L¹i cßn cã riªng kh«ng kÐm tiÕng Anh, thËm chÝ cßn v−ît mét lÜnh vùc nh¹y c¶m nhÊt ®èi víi sù xa trong mét sè lÜnh vùc quan träng. ViÖt nghiÖp b¶o vÖ nÒn ®éc lËp cña ViÖt Nam Nam víi Trung Quèc cã quan hÖ g¾n bã kh«ng thÓ t¸ch rêi khái tiÕng Nga lµ khoa chÆt chÏ víi nhau trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc häc vµ trang thiÕt bÞ qu©n sù. Cã thÓ nãi, rÊt l©u ®êi, nªn ng«n ng÷ vµ v¨n ho¸ chóng ta kh«ng thÓ cã mét ®èi t¸c qu©n sù Trung Quèc tõ x−a ®· trë thµnh nh÷ng nµo kh¸c ®¸ng tin cËy h¬n vµ cÇn thiÕt h¬n yÕu tè cùc k× quan träng trong ®êi sèng lµ Liªn bang Nga. Do lÞch sö ®· g¾n bã hai tinh thÇn cña nh©n d©n ViÖt Nam. Bá d©n téc víi nhau, ngµy nay nÒn an ninh vµ tiÕng Trung Quèc tøc lµ tù ta t−íc bá mét quèc phßng ViÖt Nam muèn ®−îc cñng cè phÇn quan träng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, tinh vµ hiÖn ®¹i ho¸ th× kh«ng thÓ tr«ng cËy thÇn vèn cã cña chóng ta. ChØ v× l©u nay vµo ai tèt h¬n, ®¸ng tin cËy h¬n vµ thuËn kh«ng d¹y häc tiÕng Trung Quèc, vøt bá lîi h¬n lµ n−íc Nga, cho nªn tiÕng Nga ®èi H¸n N«m trong tr−êng häc, nªn nhiÒu c¸n víi ViÖt Nam kh«ng chØ lµ v× g¾n liÒn víi bé l·nh ®¹o chÝnh trÞ, v¨n ho¸ lªn ph¸t kinh tÕ, mµ cßn lµ v× nã g¾n liÒn víi nÒn T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, Ngo¹i ng÷, T.XXI, Sè 3, 2005
CÇn d¹y häc nh÷ng ngo¹i ng÷ nµo trong... 5 ®éc lËp, tù chñ cña ViÖt Nam. VËy sao ta cã lîi Ých toµn thÓ, gi÷a lîi Ých tr−íc m¾t víi thÓ l¹nh lïng g¹t bá tiÕng Nga ra ngoµi triÓn väng l©u dµi. Ngµy nay cã mét sè rÊt ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc cña c¸c cÊp häc, bËc Ýt ng−êi häc giµu cã ®ang thÊy lîi Ých cña häc ®−îc? §−îc biÕt hiÖn nay tÊt c¶ c¸c m×nh chØ g¾n bã mËt thiÕt víi tiÕng Anh, tr−êng cao ®¼ng vµ ®¹i häc thuéc bé Quèc mµ hä kh«ng thÊy r»ng hµng chôc v¹n phßng vµ bé C«ng an ®Òu coi tiÕng Nga lµ ng−êi lao ®éng b×nh th−êng cña ViÖt Nam ngo¹i ng÷ b¾t buéc ®Çu tiªn còng v× lÏ ®ã. ®i ra n−íc ngoµi l¹i chØ cã thÓ tho¸t ®−îc Nay nÕu ë phæ th«ng kh«ng cßn d¹y tiÕng ®ãi nghÌo th«ng qua c¸c thø tiÕng NhËt, Nga n÷a (con sè 0,2% häc sinh PTCS vµ Hµn, Trung Quèc, Ma-lai-xi-a hay ¶ RËp. 1,39% häc sinh PTTH cßn häc tiÕng Nga Êy lµ míi nãi tíi vÕ h−íng ngo¹i cña gi¸o hiÖn giê thùc chÊt kh«ng cã gi¸ trÞ g× c¶!), dôc ngo¹i ng÷, mµ ®èi toµn d©n ViÖt Nam vËy sinh viªn c¸c tr−êng an ninh vµ quèc ngµy nay th× ngo¹i ng÷ h−íng néi míi phï phßng lµm sao cã thÓ n¾m ®−îc tiÕng Nga hîp víi lîi Ých c¬ b¶n l©u dµi cña ®Êt n−íc, ®Ó gãp phÇn hiÖn ®¹i hãa lùc l−îng vò mµ h−íng néi th× kh«ng thÓ coi nhÑ c¸c trang cña ViÖt Nam. NÕu tiÕng Nga mÊt ®i ngo¹i ng÷ Nga, Trung, Ph¸p. Nh−ng chÝnh sø mÖnh Êy, th× ®−¬ng nhiªn tiÕng Anh sÏ mét sè Ýt ng−êi giµu, cã thÕ lùc Êy l¹i ®· thay thÕ trän vÑn. §iÒu nµy cã phï hîp víi lµm ®¶o lén c¸c ®Þnh h−íng cña Nhµ n−íc lîi Ých sèng cßn cña chñ nghÜa x· héi ë ViÖt vÒ vai trß, vÞ trÝ cña c¸c ngo¹i ng÷ trong Nam kh«ng? Nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam, cßn c¬ quan qu¶n qu¶n lÝ gi¸o dôc ch¾c h¼n ch−a quªn mét lÝ gi¸o dôc c¸c cÊp th× lµm ng¬ vµ bu«ng ®iÒu t©m huyÕt mµ sinh thêi Chñ tÞch Hå láng ®Ó cho phong trµo häc tiÕng Anh trong ChÝ Minh ®· nhiÒu lÇn nh¾c nhë r»ng tr−êng phæ th«ng cña c¶ n−íc ph¸t triÓn tù muèn lµm c¸ch m¹ng th× ph¶i häc tiÕng do ®Õn møc g¹t bá hÕt c¸c ngo¹i ng÷ kh¸c cña Lª-nin. HiÖn nay §¶ng Céng s¶n ViÖt ra ngoµi: tiÕng Anh chiÕm 99,2% ë phæ Nam vÉn kh¼ng ®Þnh trong c−¬ng lÜnh cña th«ng c¬ së vµ 96,2% ë phæ th«ng trung m×nh lµ lÊy chñ nghÜa M¸c-Lª-nin lµm kim häc. VËy lµ c¸c c¬ quan nhµ n−íc trªn thùc chØ nam, th× liÖu viÖc tõ bá d¹y häc tiÕng thÕ kh«ng cßn gi÷ vai trß l·nh ®¹o vµ Nga trong tr−êng phæ th«ng cã hµm chøa ý kh«ng thùc hiÖn ®−îc chøc n¨ng ®Þnh nghÜa g×? h−íng x· héi chñ nghÜa cho c«ng cuéc gi¸o dôc ngo¹i ng÷ cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. Chñ NhiÒu ng−êi l¹i cho r»ng thùc tÕ b©y tr−¬ng cña §¶ng chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ giê cha mÑ vµ häc sinh chØ chän tiÕng Anh quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ ®Ó häc, nªn cã muèn më c¸c líp ngo¹i ng÷ tr−êng theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa kh¸c còng kh«ng cã häc sinh, mµ b¾t buéc trong lÜnh vùc gi¸o dôc ngo¹i ng÷ cã quan lµ mÊt d©n chñ. Song ®ã lµ thùc tiÔn cña hÖ tíi thÞ tr−êng lao ®éng cña c¶ n−íc ®· bÞ thÞ tr−êng tù do ®ang th©m nhËp vµo nÒn ng−êi ta c¾t bá mÊt c¸i ®u«i l¸i cña con tµu gi¸o dôc x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Mµ ®· x· héi chñ nghÜa vµ bá mÆc cho nã tr«i theo lµ thÞ tr−êng tù do th× nã lu«n lu«n mï h−íng kh«ng ph¶i §¶ng vµ nh©n d©n lao qu¸ng, chØ biÕt ®æ x« ch¹y theo lîi Ých c¸ ®éng ViÖt Nam mong muèn. nh©n, côc bé tr−íc m¾t ®¬n thuÇn, nªn kh«ng thÊy ®−îc bøc tranh ph¸t triÓn toµn Tãm l¹i, theo ®Þnh h−íng ph¸t triÓn c¶nh hµi hoµ l©u dµi gi÷a lîi Ých côc bé vµ kinh tÕ-x· héi ViÖt Nam trong thêi ®¹i T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, Ngo¹i ng÷, T.XXI, Sè 3, 2005
Bïi HiÒn 6 toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp quèc tÕ, ngµnh tõng ®Þa ph−¬ng, tõng ngµnh cô thÓ tù c©n gi¸o dôc chóng ta ph¶i ra søc kiªn tr× thùc nh¾c vµ lùa chän cho m×nh mét ngo¹i ng÷ hiÖn chñ tr−¬ng ®èi ngo¹i ®a ph−¬ng ho¸, chñ yÕu, chø kh«ng nhÊt thiÕt ®ång lo¹t ®©u ®©u còng lµ tiÕng Anh. Chñ yÕu kh«ng ®a d¹ng ho¸, ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n−íc, th«ng qua viÖc chÊp hµnh bao giê cã nghÜa lµ gÇn 100% nh− tiÕng nghiªm chØnh ®Þnh h−íng chiÕn l−îc ®· Anh hiÖn nay, mµ lµ tíi kho¶ng 60-70%! ®−îc Thñ t−íng chÝnh phñ chØ thÞ ®iÒu NÕu ®ßi chØ d¹y mét ngo¹i ng÷ duy nhÊt lµ chØnh tõ n¨m 1994 vÒ c¬ cÊu ngo¹i ng÷ cÇn tiÕng Anh, th× ch¾c ch¾n chñ tr−¬ng Êy gi¶ng d¹y vµ häc tËp trong tÊt c¶ c¸c lo¹i kh«ng phï hîp víi lîi Ých c¬ b¶n vµ l©u dµi nhµ tr−êng vµ cho tÊt c¶ c¸c lo¹i ®èi t−îng cña c¶ d©n téc ViÖt Nam, vµ rÊt cã thÓ nã nãi chung trªn b×nh diÖn vÜ m« lµ: d¹y häc sÏ biÕn ViÖt Nam thµnh mét n−íc phô c¶ 4 ngo¹i ng÷ Nga, Trung, Anh, Ph¸p, thuéc vµo chñ nghÜa thùc d©n kiÓu míi trong ®ã tiÕng Anh lµ chñ yÕu. Cßn ë cÊp ®é ®ang ra søc tr¸ h×nh. vi m« th× tuú nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cña VNU. JOURNAL OF SCIENCE, Foreign Languages, T.xXI, n03, 2005 Which foreign languages should we teach at school in vietnam? Assoc.Prof.Dr. Bui Hien National Institute for Education Strategy and Curriculum Development In this article the author presents the actual state of teaching and learning foreign languages at school in Vietnam. In his opinion, English is a compulsory subject in our national educational system. Other foreign languages, such as French, Russian and Chinese are considered as a second foreign languages. This policy is not suitable for our national interest. He gives some advices for the administrators. T¹p chÝ Khoa häc §HQGHN, Ngo¹i ng÷, T.XXI, Sè 3, 2005