Báo cáo khoa học: ảnh hưởng của phân sinh học tới bệnh tuyến trùng nốt sưng (Meloidogyne incognita Kofoid et White, 1919/Chitwood, 1949) trên cà chua vụ đông xuân 2002-2003

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

C4 chua l4 thực phẩm quan trọng, th-ờng xuyên có mặt trong bữa ăn h4ng ng4y của ng-ời dân Việt Nam vì giá trị dinh d-ỡng cũng nh- giá trị cảm quan cao. C4 chua đ-ợc trồng rộng rOi tại các vùng trồng rau của H4 Nội v4 các tỉnh phụ cận, đem lại lợi nhuận không nhỏ cho ng-ời trồng rau. Tuy nhiên, cũng nh- các loại rau khác, việc đầu t- thâm canh hiện nay của ng-ời trồng rau cho cây c4 chua nhằm thu đ-ợc năng suất cao, mẫu mO đẹp đO l4m cho ng-ời tiêu dùng cảm thấy không an to4n về chất l-ợng sản phẩm: d- l-ợng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: ảnh hưởng của phân sinh học tới bệnh tuyến trùng nốt sưng (Meloidogyne incognita Kofoid et White, 1919/Chitwood, 1949) trên cà chua vụ đông xuân 2002-2003

Báo cáo khoa học: ảnh hưởng của phân sinh học tới bệnh tuyến trùng nốt sưng (Meloidogyne incognita Kofoid et White, 1919/Chitwood, 1949) trên cà chua vụ đông xuân 2002-2003
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 1, sè 4/2003 ¶nh h−ëng cña ph©n sinh häc tíi bÖnh tuyÕn trïng nèt s−ng (Meloidogyne incognita Kofoid et White, 1919/Chitwood, 1949) trªn cµ chua vô ®«ng xu©n 2002-2003 Effect of bio-fertilizers on root-knot nematode Meloidogyne incognita Kofoid et White, 1919/Chitwood, 1949 in tomato Ng« ThÞ Xuyªn1 Summary The root-knot nematode Meloidogyne incognita is a widely distributed disease of the tomatoes around Hanoi. The effect of bio-fertilizer (HC5.3) and bio-agents (WEHG, BAEM, Agrispon and Sincosin) on nematode population changes in different tomato varieties was studied. When compared with non-organic treatment, the number of second-stage juveniles recovered from soil 45 and 60 days after transplanting of tomato (cv. MV-1) was reduced by HC5.3, WEHG, BAEM, Agrispon and, particularly Sincosin. Root galling and egg masses on roots were also reduced. The combined use of bio-fertilizer with bio-agents was suggested to minimize the root-knot nematode infection. Keywords: Root-knot nematode Meloidogyne incognita, tomato, organic fertilizer (HC5.3), WEHG BAEM, Agrispon, Sincosin. ®¹t tiªu chuÈn vÖ sinh… Trong thùc tÕ c©y c 1. §Æt vÊn ®Ò1 chua kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÖt h¹i do C chua l thùc phÈm quan träng, th−êng c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh nh− tuyÕn trïng nèt xuyªn cã mÆt trong b÷a ¨n h ng ng y cña s−ng (TTNS) v mét sè bÖnh kh¸c (hÐo xanh, ng−êi d©n ViÖt Nam v× gi¸ trÞ dinh d−ìng hÐo v ng, virót xo¨n ngän, mèc x¸m v bÖnh còng nh− gi¸ trÞ c¶m quan cao. C chua ®−îc mèc s−¬ng). §èi t−îng tuyÕn trïng g©y h¹i l trång réng r i t¹i c¸c vïng trång rau cña H ®èi t−îng quan träng cã ý nghÜa kinh tÕ trong Néi v c¸c tØnh phô cËn, ®em l¹i lîi nhuËn s¶n xuÊt c chua, ®Æc biÖt khi TTNS xuÊt hiÖn kh«ng nhá cho ng−êi trång rau. Tuy nhiªn, sím hoÆc khi trªn c©y cã c¶ 2 t¸c nh©n TTNS còng nh− c¸c lo¹i rau kh¸c, viÖc ®Çu t− th©m v mét sè vi sinh vËt g©y bÖnh trong cïng mét canh hiÖn nay cña ng−êi trång rau cho c©y c thêi ®iÓm. Nghiªn cøu n y nh»m môc ®Ých chua nh»m thu ®−îc n¨ng suÊt cao, mÉu m x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng h¹n chÕ TTNS trªn mét sè ®Ñp ® l m cho ng−êi tiªu dïng c¶m thÊy gièng c chua trång phæ biÕn v gièng thö kh«ng an to n vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm: d− nghiÖm b»ng ph©n bãn h÷u c¬ sinh häc HC5.3 l−îng c¸c chÊt ho¸ häc g©y h¹i cho søc khoÎ v mét sè thuèc sinh häc trõ tuyÕn trïng, gãp con ng−êi v−ît qu¸ møc cho phÐp, rau kh«ng phÇn ®¸p øng nhu cÇu gi¶m thiÓu t¸c h¹i cña lo¹i ®éng vËt h¹ ®¼ng g©y h¹i nh− tuyÕn trïng còng nh− mét sè lo i nÊm, vi khuÈn g©y bÖnh. 1 Bé m«n BÖnh c©y- N«ng d−îc, Khoa N«ng häc 288
¶nh h−ëng cña c¸c yÕu tè gièng, ph©n bãn tíi bÖnh tuyÕn trïng... 2. VËt liÖu v Ph−¬ng ph¸p nghiªn ThÝ nghiÖm h¹n chÕ TTNS ë ruéng s¶n cøu xuÊt: sö dông ph©n HC5.3 kÕt hîp phun thuèc sinh häc Agrispon (0,15%) v Sincosin VËt liÖu: Hai gièng c chua MV-1, P-375 (0,15%) trªn gièng c chua Mü (VL-2000) t¹i ®−îc chän tõ c¸c gièng th−êng xuyªn nhiÔm ThÞ trÊn §åi Ng«, Lôc Nam, B¾c Giang. Phun TTNS ë §«ng Anh- H Néi, gièng c chua 1 lÇn v o gèc c chua sau khi trång håi xanh Mü VL- 2000 tõ thÞ trÊn Lôc Nam, B¾c Giang. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch trong phßng Ph©n bãn HC5.3 (nguån tõ C«ng ty s¶n xuÊt (Barker, Carter & Sasser, 1985): mÉu rÔ, mÉu ph©n bãn h÷u c¬ sinh häc T©n DÜnh-B¾c ®Êt tõ c¸c vïng ®iÒu tra v c¸c mÉu trong thÝ Giang theo c«ng nghÖ cña Quang T©y-Trung nghiÖm chËu v¹i, nh l−íi ®−îc thùc hiÖn nh− Quèc) l lo¹i ph©n h÷u c¬ sinh häc ®−îc kh¶o sau: röa s¹ch mÉu rÔ, tÝnh tû lÖ bÖnh (%), ph©n nghiÖm trªn rau vïng H Néi, H−ng Yªn, B¾c cÊp bÖnh theo thang 10 cÊp (Zeck, 1971) tÝnh Giang v B¾c Ninh tõ n¨m 2001 ®Õn nay, ®©y chØ sè bÖnh (%), ®Õm u s−ng, tói trøng v l lo¹i ph©n bãn dïng ®Ó thay thÕ cho viÖc bãn tuyÕn trïng tuæi 2/5g rÔ; x¸c ®Þnh lo i tuyÕn ph©n chuång v ph©n v« c¬ trªn rau. trïng, kh¶ n¨ng nhiÔm v møc ®é phæ biÕn Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra ngo i ®ång: ®iÒu tra cña bÖnh (Jepson, 1987; Netscher & Sikora, theo 5 ®iÓm ®−êng chÐo gãc hoÆc theo ®−êng 1993); mÉu ®Êt t¸ch läc tuyÕn trïng tuæi 2 zÝch z¾c, ®iÒu tra mçi ®iÓm hoÆc mçi « thÝ theo ph−¬ng ph¸p phÔu läc Bearman, ®Õm sè nghiÖm 3-5 c©y (Lª V¨n ThuyÕt v ctv, 1997). l−îng tuyÕn trïng tuæi 2 trong 100g ®Êt. X¸c Thu thËp mÉu ®Êt v mÉu c©y c chua tõ ruéng ®Þnh hiÖu lùc (%), so s¸nh c¸c c«ng thøc sö ®iÒu tra, ph©n tÝch mÉu c©y bÖnh v o giai ®o¹n dông ph©n h÷u c¬, thuèc sinh häc trõ TTNS cuèi khi u s−ng v kh¶ n¨ng g©y h¹i cña TTNS M. incognita víi ph−¬ng ph¸p ch¨m sãc th«ng biÓu hiÖn cã triÖu chøng ®iÓn h×nh trªn mét sè th−êng (FP) bãn ph©n v« c¬. Sè liÖu xö lý theo gièng c chua trång ë §«ng Anh, Gia L©m, ch−¬ng tr×nh IRRISTAT. §¹i häc N«ng nghiÖp I H Néi, B¾c Giang, 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu B¾c Ninh, V¨n Giang-H−ng Yªn. KÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy c¸c gièng c chua Ph−¬ng ph¸p l©y bÖnh nh©n t¹o: 2 gièng ®−îc trång phæ biÕn (P-375, CS-1, MV-1, c chua MV-1, P-375 ®−îc trång thÝ nghiÖm Ph¸p, Ba Lan Hång, Mü) trong nhiÒu vô v trong chËu v¹i v nh l−íi víi môc ®Ých t×m gièng thö nghiÖm (TL-009, CL-93, CL-204, hiÓu kh¶ n¨ng h¹n chÕ TTNS M. incognita víi CTS-386, MV-1/EG-203, TL-009/EG-203) c¸c c«ng thøc: c«ng thøc ®èi chøng (bãn NPK ®Òu bÞ nhiÔm TTNS Meloidogyne incognita tæng hîp l−îng 50g/c©y), c«ng thøc ph©n bãn Kofoid & White, 1919/Chitwood, 1949). BÖnh HC5.3 (60kg/s o), c«ng thøc dïng chÕ phÈm h¹i tõ møc trung b×nh ®Õn nÆng, tû lÖ bÖnh ®¹t sinh häc: WEHG (0,1%), BAEM (0,5%) v 26,5-80,6% trªn c chua vô sím, chÝnh vô v Agrispon (0,15%) v Sincosin (0,15%); l©y vô muén 2002-2003. NÒn ®Êt c¸t pha v ®Êt tuyÕn trïng M. incognita: 3000 trøng+tuæi 2 ë trång c chua trong nhiÒu n¨m hoÆc lu©n canh tõng c«ng thøc (Carter & Sasser, 1985). víi c©y trång c¹n th× nhiÔm TTNS nÆng v 289
Ng« ThÞ Xuyªn B¶ng 1. Kh¶ n¨ng h¹n chÕ TTNS M. incognita trong viÖc sö dông ph©n bãn h÷u c¬ sinh häc HC5.3, WEHG, BAEM v Sincosin trªn c chua MV-1 C«ng Khèi l−îng U s−ng TuyÕn trïng Tói trøng T.trïng Gi¶m so thøc* rÔ (g/c©y) /5g rÔ tuæi 2/5g rÔ /5g rÔ tuæi 2 /100g víi ®èi ®Êt chøng (%) ThÝ nghiÖm chËu v¹i 414,3 d 698 d 303,0 d 410 d NPK 9,0 - c c c 317 c HC5.3 10,0 310,2 398 205,2 22,7 160,6 b 228 b 132,3 b 288 b WEHG 10,6 29,8 b a a 132 a BAEM 11,5 171,2 139 112,6 67,8 110,2 a 109 a 102,1 a 109 a SINCOSIN 10,4 73,5 ThÝ nghiÖm nh l−íi 403,0 d 686 d 308,1 d 409 d NPK 9,0 - c c c 310 c HC5.3 10,5 296,0 395 201,4 24,3 156,3 b 227 b 126,5 b 188 b WEHG 9,8 54,1 a b b 115 a BAEM 10,9 115,8 196 122,4 71,9 105,2 a 106 a 106,0 a 104 a SINCOSIN 10,2 74,6 P = 0,05 Ghi chó: TÊt c¶ c¸c c«ng thøc ®Òu l©y víi tuyÕn trïng M. incognita tuæi 2 v 3000 trøng C¸c sè trung b×nh mang ch÷ c¸i a, b, c, d kh¸c nhau theo cét däc th× kh¸c nhau cã ý nghÜa thèng kª (P50% tói trøng trªn bé rÔ l rÊt cã ý nghÜa tuyÕn trïng tuæi 2 trong 5 gam rÔ còng gi¶m trong viÖc l m gi¶m sè l−îng, mËt ®é tuyÕn ®¸ng kÓ ë tÊt c¶ c¸c c«ng thøc dïng ph©n bãn trïng nèt s−ng sÏ thùc hiÖn t¸i x©m nhiÔm trªn h÷u c¬ sinh häc (HC5.3, WEHG) v chÕ phÈm ®ång ruéng. Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm trong ch©u ho¸ sinh (BAEM), gi¶m nhiÒu nhÊt ë c«ng v¹i v nh l−íi trªn 2 gièng c chua MV-1 v thøc dïng thuèc sinh häc Sincosin: sè u s−ng P-375 l nh÷ng gièng nhiÔm tuyÕn trïng nèt 290
¶nh h−ëng cña c¸c yÕu tè gièng, ph©n bãn tíi bÖnh tuyÕn trïng... s−ng M. incognita phæ biÕn vïng trång c hîp ph©n bãn HC5.3 víi c¶ 2 chÕ phÈm chua §«ng Anh v V¨n Giang cho thÊy c¸c Sincosin v Agrispon ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng gièng kh¸c nhau, c¸c lo¹i ph©n bãn v chÕ h¹n chÕ tèi ®a TTNS trªn gièng c chua Mü phÈm kh¸c nhau ®Òu cho kÕt qu¶ h¹n chÕ t¹i thÞ trÊn §åi Ng«, Lôc Nam-B¾c Giang, kÕt tuyÕn trïng nèt s−ng ë møc sai kh¸c cã ý qu¶ ë c«ng thøc 5 (b¶ng 3) khi kÕt hîp bãn nghÜa P = 0,05. ph©n HC5.3 v c¶ 2 chÕ phÈm sinh häc ThÝ nghiÖm kÕt hîp víi C«ng ty s¶n xuÊt Sincosin v Agrispon cho hiÖu lùc sau 15-30 ph©n bãn h÷u c¬ sinh häc ®−îc thùc hiÖn sö ng y ®¹t 53,0-77,4% nh−ng ®¹t cao nhÊt dông HC5.3 víi tõng chÕ phÈm riªng v kÕt 94,4% sau 45 ng y v sau 60 ng y hiÖu lùc B¶ng 2. Kh¶ n¨ng h¹n chÕ TTNS M. incognita trong viÖc sö dông ph©n bãn h÷u c¬ sinh häc HC5.3, WEHG, BAEM v Sincosin trªn c chua P-375 C«ng Khèi l−îng U s−ng TuyÕn trïng Tói trøng T. trïng Gi¶m so víi thøc* rÔ (g/c©y) /5g rÔ tuæi 2/5g rÔ /5g rÔ tuæi 2 /100g ®Êt ®èi chøng (%) ThÝ nghiÖm chËu v¹i - 151,8 d 338 d 124,6 c 257 c NPK 8,7 33,7 b b b 173 b HC5,3 9,9 93,3 195 76,0 32,2 100,4 c 207 c 84,4 b 177 b WEHG 9,1 35,8 b a c b BAEM 11,2 101,2 119 102,3 165 59,2 a a a a SINCOSIN 10,4 57,4 127 42,0 105 ThÝ nghiÖm nh l−íi - 197,7 d 393 d 162,3 d 299 c NPK 9,8 30,2 b b b 209 b HC5,3 11,5 122,3 238 102,7 28,2 134,3 c 258 c 110,3 c 213 b WEHG 11,3 54,8 b a b a BAEM 10,2 118,3 142 122,9 135 57,9 a a a a SINCOSIN 12,3 83,7 154 69,3 126 Ghi chó: TÊt c¶ c¸c c«ng thøc ®Òu l©y víi tuyÕn trïng M. incognita tuæi 2 v 3000 trøng C¸c sè trung b×nh mang ch÷ c¸i a, b, c, d kh¸c nhau theo cét däc th× kh¸c nhau cã ý nghÜa thèng kª (P
Ng« ThÞ Xuyªn cßn ®¹t tíi 92,4%. MËt ®é tuyÕn trïng trong Sö dông ph©n h÷u c¬ sinh häc HC5.3 kÕt ®Êt gi¶m dÉn ®Õn gi¶m kh¶ n¨ng x©m nhiÔm hîp phun chÕ phÈm sinh häc Agrispon, cña chóng v o bé rÔ c©y c chua v× vËy, h¹n Sincosin hoÆc dïng HC5.3 hçn hîp phun c¶ 2 chÕ t¸c h¹i cña tuyÕn trïng rÊt cã ý nghÜa chÕ phÈm n y ®Ó phßng trõ tuyÕn trïng nèt trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt thu ho¹ch qu¶. s−ng trªn gièng c chua Mü ngo i ®ång ruéng §iÒu n y cßn thÓ hiÖn nªn dïng bãn lãt ph©n t¹i B¾c Giang cho kÕt qu¶ h¹n chÕ tuyÕn trïng bãn h÷u c¬ tËp trung ngay tõ ban ®Çu tèt h¬n cao h¬n khi chØ sö dông riªng mét lo¹i ph©n l bãn l m nhiÒu ®ît nh− bãn ph©n chuång v h÷u c¬ HC5.3. ph©n v« c¬. Ph©n h÷u c¬ sinh häc v c¸c chÕ T i liÖu tham kh¶o phÈm sinh häc cã t¸c dông thóc ®Èy kh¶ n¨ng Carter C.C. & J.N. Sasser, 1985. Nematode sinh tr−ëng v ph¸t triÓn cña c©y c chua, t¹o management. An Advanced treatise on cho chóng søc ®Ò kh¸ng chèng chÞu bÖnh Meloidogyne: Volume I: Biology and Control. C.A.B. International Meloidogyne Project. p: TTNS h¬n khi sö dông hçn hîp c¸c lo¹i ph©n 217-309. bãn v chÕ phÈm n y. Dïng ph©n h÷u c¬ Barker, E.R., C.C. Carter and J.N. Sasser., 1985. An kh«ng mÊt nhiÒu thêi gian bãn nhiÒu lÇn nh− Advanced treatise on Meloidogyne. Volume II: ph©n chuång v ph©n v« c¬, gi¸ th nh rÎ, c«ng Methodology. International Meloidogyne vËn chuyÓn Ýt v kh«ng sö dông thuèc ho¸ häc Project. p. 3-23. nhiÒu do tû lÖ bÖnh thÊp. H¬n n÷a chÕ phÈm Jepson, S.B., 1987. Identification of root-knot Sincosin ® ®−îc sö dông ë nhiÒu n−íc trªn nematodes (Meloidogyne species). CAB International, Wallingford, U.K. p: 263-265. thÕ giíi, kh«ng nh÷ng chÕ phÈm cã t¸c dông Netscher C. & Sikora R.A., 1993. Nematode h¹n chÕ TTNS m cßn h¹n chÕ ®−îc mét sè Parasites of Vegetables. In Plant Parasitic lo i tuyÕn trïng kh¸c, mét sè nÊm v vi khuÈn Nematodes in Subtropical and Tropical g©y h¹i c©y trång sèng ë trong ®Êt, kh«ng « Agriculture. Luc, M.; R. A. Sikora & J. Bridge. nhiÔm m«i tr−êng, kh«ng ®éc h¹i cho ng−êi C.A.B International 1990. Wallingford, U.K.p: v n«ng s¶n (theo Technical Bulletin Sincosin, 237-283. Technical. Bulletin Sincosin-AG., 1987-1988. 1987-1988). Sincosin, The Root Solution Preliminary Data 4. KÕt luËn On The Efficacy of Sincosin, a Natural Biological Catalyst, On Nematode Control. SN Hai gièng c chua MV-1 v P-375 ®−îc CORP. Apptopliate Technology LTD Dallas, chän tõ c¸c gièng nhiÔm bÖnh TTNS vïng H Texas. Néi v phô cËn trong thÝ nghiÖm chËu v¹i v Lª V¨n ThuyÕt, NguyÔn V¨n VÊn, 1997. Ph−¬ng nh l−íi sö dông ph©n bãn h÷u c¬ sinh häc ph¸p ®iÒu tra thu thËp gi¸m ®Þnh tuyÕn trïng kÝ HC5.3 v c¸c chÕ phÈm WEHG, BAEM v sinh c©y trång n«ng nghiÖp. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu b¶o vÖ thùc vËt-Nh xuÊt b¶n N«ng Sincosin ®Òu cho kÕt qu¶ h¹n chÕ TTNS M. nghiÖp, H Néi- (tËp 1): 79-89. incognita trong ®ã Sincosin cho kÕt qu¶ cao Zeck, W. M., 1971. Las propiedades sistemico- h¬n so víi HC5.3 v c¸c chÕ phÈm WEHG, nematicidas de nemacur. Pflan zenschutz-Nach- BAEM. Richten Bayer-24: p 119-146. 292