Báo cáo Một số giải pháp đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ sản phẩm tại Công ty Dược Liệu Trung Ương I

Chia sẻ: Sapthanh Danh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:86

Thêm vào BST

Báo xấu

149
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'báo cáo một số giải pháp đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ sản phẩm tại công ty dược liệu trung ương i', luận văn - báo cáo, tài chính - kế toán - ngân hàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo Một số giải pháp đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ sản phẩm tại Công ty Dược Liệu Trung Ương I

Lêi Më §Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm ®ãng vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tiªu thô s¶n phÈm lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, lµ kh©u cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ còng lµ kh©u ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. Ta thÊy r»ng kh«ng cã tiªu dïng th× kh«ng cã s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× ph¶i c¨n cø vµo viÖc cã tiªu thô dîc s¶n phÈm hay kh«ng. Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ tõ hµng sang tiÒn nh»m thùc hiÖn viÖc ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ s¶n phÈm trong kinh doanh cña doanh nghiÖp. Môc tiªu hµng ®Çu hiÖn nay mµ c¸c doanh nghiÖp theo ®uæi lµ lîi nhuËn. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó doanh nghiÖp ho¹t ®éng thµnh c«ng lµm ¨n cã l·i trong ®iÒu kiÖn m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t, tµi nguyªn khan hiÕm nh hiÖn nay. §iÒu nµy hoµn toµn phô thuéc vµo ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, vµ doanh nghiÖp cã tiªu thô ®îc s¶n phÈm míi thu håi ®îc vèn, thu ®îc lîi nhuËn. Doanh nghiÖp l¹i sö dông vèn vµ lîi nhuËn thu ®îc ®Ó t¸i s¶n xuÊt kinh doanh, chi tr¶ cho l¬ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Ngîc l¹i, nÕu kh«ng tiªu thô ®îc, s¶n phÈm c¸c doanh nghiÖp sÏ bÞ ø ®äng, doanh nghiÖp kh«ng thu ®îc vèn, kh«ng cã lîi nhuËn, ho¹t ®éng t¸i s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ®îc thùc hiÖn dÉn ®Õn thua lç vµ ph¸ s¶n. HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ë níc ta cßn cha chó träng vµ quan t©m ®óng møc c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm, do ®ã viÖc tiªu thô s¶n phÈm gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. S¶n phÈm tiªu thô chËm, hµng n¨m lîng tån kho rÊt nhiÒu,vèn kh«ng thu håi ®îc. C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I còng lµ mét trong sè ®ã. Ngµnh Dîc ViÖt Nam còng nh ë nhiÒu níc kh¸c ®ang ®øng tríc nh÷ng ¸p lùc m¹nh mÏ n¹n thuèc nhËp lËu, thuèc gi¶ kÐm chÊt lîng tr«i 1
næi trªn thÞ trêng, ngµy cµng cã nhiÒu C«ng ty, XÝ nghiÖp níc ngoµi liªn doanh vµ ®¨ng ký kinh doanh Dîc t¹i ViÖt Nam dÉn ®Õn m«i tr- êng c¹nh tranh trªn thÞ trêng thuèc ®ang diÔn ra rÊt gay g¾t. T×nh h×nh ®ã ®ßi hái C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p phï hîp vµ hiÖu qu¶ ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm, ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña C«ng ty trªn thÞ trêng, ®Ó chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh, ®a C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn lín m¹nh, xøng ®¸ng lµ mét trong nh÷ng con chim ®Çu ®µn cña ngµnh D- îc ViÖt Nam. Víi ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn ®ã, trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I, em ®· ®i s©u nghiªn cøu vµ chän ®Ò tµi LËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh lµ: “Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm t¹i C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I”. *Môc ®Ých nghiªn cøu: - Kh¶o s¸t thùc tr¹ng c«ng t¸c tiªu thô s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm ë C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I. - Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng ®ã rót ra nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n, kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm t¹i C«ng ty. *§èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: LuËn v¨n chñ yÕu tËp trung nghiªn cøu ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm t¹i C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I. T¸c gi¶ ®øng trªn gãc ®é cu¶ doanh nghiÖp ph©n tÝch, luËn gi¶i vµ ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p, c¸c ý kiÕn nh»m ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm t¹i C«ng ty. *Nh÷ng ®ãng gãp chÝnh cña LuËn v¨n: + Kh¸i qu¸t chung thùc tr¹ng ngµnh dîc hiÖn nay. Ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. + Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. 2
+ VËn dông lý thuyÕt chiÕn lîc tiªu thô ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu cho ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty. + KiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn nh»m ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm t¹i C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I. *KÕt cÊu cña LuËn v¨n: LuËn v¨n gåm 3 phÇn chÝnh: PhÇn I: Thùc tr¹ng ngµnh Dîc ViÖt Nam. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I. PhÇn II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I. PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty Dîc LiÖu Trung ¦¬ng I trong thêi gian tíi. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh, em nhËn ®îc sù chØ b¶o vµ gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o Th¹c sÜ NguyÔn M¹nh Qu©n vµ c« gi¸o Th¹c sÜ Hoµng Thuý Nga trong qu¸ tr×nh em hoµn thµnh ®Ò tµi. Bªn c¹nh ®ã em cßn ®îc c¸c c¸n bé l·nh ®¹o cña c«ng ty, c¸c c¸n bé cña c¸c phßng ban chøc n¨ng, ®Æc biÖt lµ c¸c c«, c¸c chó, c¸c anh ë phßng kinh doanh nhËp khÈu ®· gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em trong qu¸ tr×nh em thùc tËp vµ cung cÊp tµi liÖu ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh bµi viÕt cña m×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! 3
4
PhÇn I Ngµnh Dîc ViÖt Nam – thùc tr¹ng, nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi C«ng ty Dîc liÖu trung ¬ng I. I. TÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm ngµnh dîc vµ thùc tr¹ng ngµnh Dîc hiÖn nay. 1.1 TÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh hµng dîc: Còng nh tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ kh¸c, c¸c mÆt hµng dîc ®îc s¶n xuÊt, kinh doanh trªn thÞ trêng vµ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt thÞ trêng, trong ®ã cã sù c¹nh tranh gay g¾t. ThÞ trêng thuèc còng 5
b¾t ®Çu ph¸t triÓn m¹nh khi cã sù ®æi míi tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng, ®Æc biÖt trong nh÷ng thËp kû 90 nµy. Khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, trªn thÞ trêng dîc xuÊt hiÖn nhiÒu chñ thÓ cïng tham gia bu«n b¸n kinh doanh lµm cho sù c¹nh tranh ngµy cµng m¹nh mÏ vµ gay g¾t. Tuy nhiªn, ngµnh dîc lµ mét ngµnh ®Æc biÖt, nã cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng ®Æc trng cña ngµnh kh¸c xa víi nh÷ng hµng ho¸ kh¸c. * Cã liªn quan trùc tiÕp søc khoÎ vµ thÓ lùc cña ngêi d©n. §©y lµ sù kh¸c biÖt c¬ b¶n nhÊt cña c¸c mÆt hµng Dîc so víi c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c. Thuèc ®ãng mét vai trß quan träng trong cuéc sèng cña con ngêi. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña con ngêi lµ sù gia t¨ng bÖnh tËt vµ nhu cÇu ch¨m sãc b¶o vÖ søc kháe còng gia t¨ng. Thuèc ra ®êi nh»m b¶o vÖ søc khoÎ cho con ngêi, ®Èy lïi vµ chiÕn th¾ng c¸c lo¹i bÖnh. Trªn thùc tÕ trong níc vµ thÕ giíi tuæi thä con ngêi ngµy mét gia t¨ng, tû lÖ tö vong s¬ sinh ngµy mét gi¶m, sè ngêi chÕt v× bÖnh tËt gi¶m nhiÒu, trÝ tuÖ con ngêi, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh ... ®ã chÝnh lµ nhê vµo vai trß cña thuèc. ChÝnh v× vËy mµ viÖc ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh c¸c mÆt hµng nµy cã ý nghÜa quan träng h¬n hÕt. ChØ nh÷ng ®¬n vÞ nhµ nøoc míi ®îc phÐp s¶n xuÊt kinh doanh. NÕu nh c¸c hµng ho¸ kh¸c viÖc lµm hµng gi¶ kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng th× ®èi víi c¸c mÆt hµng dîc nã cã thÓ ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng ®èi víÝ ngêi tiªu dïng. Thuèc kh«ng ch÷a khái bÖnh lµm h¹i ®Õn søc khoÎ vµ thËm chÝ dÉn tíi tö vong. V× tÝnh chÊt ®Æc trng nµy mµ viÖc kinh doanh ngµnh hµng dîc ®ßi hái ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh ngÆt nghÌo vµ chÞu sù qu¶n lý chÆt chÏ cña nhµ níc. * S¶n phÈm ngµnh dîc ®îc sö dông mét c¸ch ®Æc biÖt theo sù chØ ®Þnh cña b¸c sÜ vµ ph©n phèi thuèc cña Dîc sÜ nh»m b¶o vÖ sù tin tëng cña ngêi tiªu dïng ®èi víi c¸c lo¹i thuèc. V× vËy, trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh marketing tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o ®Ó ®Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm th× vai trß tiÕp cËn ngêi tiªu dïng cña nh÷ng ngêi cã chuyªn m«n vÒ thuèc ®ãng vai trß quan träng. * S¶n phÈm ngµnh dîc cã quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ thêi gian sö dông, sè lîng sö dông nªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng Dîc cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thêi h¹n sö dông cña tõng lo¹i thuèc. Trong 6
kho¶ng thêi gian ®ã thuèc sÏ ph¸t huy t¸c dông tèt nhÊt, nÕu qu¸ thêi h¹n ®ã thuèc kh«ng cßn t¸c dông vµ dÔ g©y nªn c¸c ph¶n øng phô. * Nhu cÇu réng lín vµ tiÒm n¨ng. Nhu cÇu ®èi víi c¸c mÆt hµng Dîc lµ rÊt lín vµ nã cã kh¶ n¨ng cã mÆt kh¾p mäi n¬i cã d©n c sinh sèng v× ngêi d©n lu«n cÇn vµ mong muèn cã thuèc ®Ó ch¨m sãc b¶o vÖ søc khoÎ dï nhiÒu hay Ýt. Víi nhu cÇu réng r·i nh thÕ cho nªn viÖc s¶n xuÊt bu«n b¸n kinh doanh c¸c mÆt hµng thuèc còng më réng len lái ®Õn tÊt c¶ mäi n¬i. ThÞ trêng thuèc ph¸t triÓn kh¾p mäi n¬i tuú tõng sù ph¸t triÓn mµ thÞ trêng ë ®ã cã c¸c ®¹i lý, chi nh¸nh, cöa hµng lín hay nhá. Nhu cÇu thuèc t¨ng lªn cïng víi møc thu nhËp vµ d©n trÝ ngêi d©n. Tuú tõng ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ nhËn thøc cña ngêi d©n mµ hä cã nhu cÇu thuèc kh¸c nhau. Nh÷ng ngêi cã møc thu nhËp cao thêng mua c¸c lo¹i thuèc ®¾t tiÒn h¬n vµ hä cã nhu cÇu vµ ®iÒu kiÖn ®i kh¸m bÖnh cao h¬n. Ngoµi c¸c mÆt hµng thiÕt yÕu, nh÷ng ngêi nghÌo cã thu nhËp thÊp kh«ng thÓ mua ®îc c¸c lo¹i thuèc ®¾t tiÒn vµ hä cã thÓ bá mÆc mét sè c¨n bÖnh kh«ng ch÷a v× qu¸ kh¶ n¨ng mÆc dï hä rÊt cÇn cho søc khoÎ cña m×nh. Nhng khi cã ®iÒu kiÖn kh¸ h¬n hä sÏ s½n sµng chi tiÒn mua thuèc vµ ch÷a bÖnh, n¨ng ®i kh¸m bÖnh h¬n. Kh«ng chØ ®óng víi ngêi nghÌo mµ nã ®óng víi mäi ngêi d©n. Hä lu«n cã nhu cÇu tiªu dïng c¸c lo¹i thuèc tèt h¬n trong kh¶ n¨ng cña m×nh, ®iÒu nµy cho thÊy lµ nhu cÇu vÒ c¸c mÆt hµng thuèc lµ rÊt lín vµ kh«ng ngõng t¨ng lªn. Tr×nh ®é d©n trÝ cña ngêi d©n còng ¶nh hëng ®Õn nhu cÇu vÒ thuèc men cña hä, nã xuÊt ph¸t tõ sù nhËn thøc vÒ søc khoÎ vµ b¶o vÖ søc khoÎ. Cã ngêi cã ®iÒu kiÖn nhng kh«ng quan t©m vµ coi träng c¨n bÖnh nªn kh«ng cã nhu cÇu mua thuèc ch÷a trÞ. Ngîc l¹i, còng cã nh÷ng ngêi khã kh¨n nhng ý thøc ®îc c¨n bÖnh cña m×nh vµ hä b»ng nhiÒu c¸ch cè g¾ng ®Ó ch÷a bÖnh. Tr×nh ®é d©n trÝ ngµy cµng ®îc n©ng lªn th× nhu cÇu vÒ thuèc sÏ ngµy cµng cao. Tãm l¹i lµ cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc, x· héi, ®iÒu kiÖn sèng cña ngêi d©n ®îc n©ng lªn, thu nhËp cao h¬n, d©n trÝ cao h¬n vµ nh thÕ nhu cÇu b¶o vÖ søc khoÎ cao h¬n lµm cho nhu cÇu vÒ c¸c mÆt hµng Dîc ngµy cµng t¨ng. * Tû suÊt lîi nhuËn cao 7
Tû suÊt lîi nhuËn cao lµ mét ®Æc ®iÓm rÊt quan träng, nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña nh÷ng ngêi tham gia s¶n xuÊt, bu«n b¸n, kinh doanh ngµnh hµng nµy. So víi nhiÒu hµng ho¸ kh¸c, c¸c s¶n phÈm cña ngµnh dîc cã tû suÊt lîi nhuËn cao h¬n vµ tuú tõng lo¹i thuèc mµ tû suÊt lîi nhuËn kh¸c nhau, cµng cã c¸c lo¹i thuèc ®¾t tiÒn th× tû lÖ lîi nhuËn cµng lín. Kh«ng nh nh÷ng hµng ho¸ kh¸c, mÆt hµng dîc ®îc s¶n xuÊt víi mét c«ng nghÖ kü thuËt cùc kú hiÖn ®¹i vµ tinh vi. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh ®ßi hái nhiÒu c«ng søc nghiªn cøu vµ t×m tßi. §Ó mét s¶n phÈm dîc ra ®êi vµ b¸n trªn thÞ trêng ®ßi hái mét chi phÝ rÊt lín cho sù ra ®êi ®ã. ChÝnh v× ®iÒu nµy mµ kinh doanh mÆt hµng thuèc thêng ®em l¹i lîi nhuËn cao cho ngêi kinh doanh. Mét khÝa c¹nh kh¸c, nh trªn ®· nãi, thuèc lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, chÝnh sù ®Æc biÖt cña nã mµ tû suÊt lîi nhuËn kinh doanh cña nã lµ cao. Ch¼ng h¹n, nhu cÇu thuèc con ngêi lµ v« h¹n, khi cã bÖnh tËt lµ con ngêi ph¶i cÇn ®Õn thuèc, bÖnh nh©n ®i mua thuèc trªn thÞ trêng sÏ “s½n sµng mua b»ng mäi gi¸ ®Ó ch÷a khái bÖnh” do ®ã chi tiÒn mua hµng cña hä lµ rÊt nhiÒu. MÆt kh¸c, ®©y lµ lo¹i hµng ho¸ do nhµ níc s¶n xuÊt kinh doanh (chØ cã c¸c doanh nghiÖp nhµ níc) nªn tÝnh ®éc quyÒn trong kinh doanh còng t- ¬ng ®èi cao. Mét møc gi¸ b¸n lµ hoµn toµn kh«ng phô thuéc nhiÒu vµo chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ¸p ®Æt mét møc gi¸ tèi u nh»m ®¹t lîi nhuËn tèi ®a nÕu lµ mÆt hµng ®îc xÕp vµo lo¹i quan träng. Tû suÊt lîi nhuËn nµy còng phô thuéc kh«ng nhá vµo c¸c thÞ trêng kh¸c nhau vµ l¬ng t©m cña ngêi b¸n hµng khi hä b¸n hµng cho kh¸ch. Tãm l¹i, ngµnh hµng dîc lµ ngµnh ®em l¹i tû suÊt lîi nhuËn cao do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña nã. Cã thÓ v× ®iÒu nµy mµ ngµy nay thÞ trêng thuèc ph¸t triÓn ®Õn chãng mÆt vµ ngµy cµng cã nhiÒu chñ thÓ tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ bu«n b¸n thuèc. * Vèn kinh doanh lín Lµ ngµnh kinh doanh cã tèc ®é t¨ng trëng vµo lo¹i cao nhÊt trªn thÞ trêng, tèc dé tiªu thô ngµy cµng cao song ngµnh hµng dîc lµ ngµnh ®ßi hái cã vèn lín trong kinh doanh. §èi víi c¸c c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh ngµnh hµng Dîc, vèn lu«n lµ yÕu tè quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. Thuèc lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu dïng lu«n kh«ng phï hîp víi nhau. BÖnh tËt xuÊt hiÖn bÊt thêng vµ xuÊt hiÖn mäi lóc, mäi n¬i. ChØ khi nµo nhu cÇu ®Ó ch÷a bÖnh th× 8
ngêi sö dông míi tiªu thô thuèc. Nhng c¸c c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc nµy l¹i kh¸c, c«ng ty lu«n s¶n xuÊt vµ kh«ng ngõng s¶n xuÊt ®Ó cung øng thuèc ra thÞ trêng. Khèi lîng thuèc cung cÊp lµ liªn tôc vµ rÊt lín nhng kh«ng thÓ tiªu thô mét lóc mµ lµ c¶ thêi gian dµi, do vËy khi s¶n phÈm cha tiªu thô ®îc, c«ng ty cha thu håi ®îc vèn mµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng ph¶i tiÕp tôc diÔn ra. Nh vËy ®Ó ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng ty ph¶i cÇn mét khèi lîng vèn rÊt lín míi ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng bÞ ®øt qu·ng. §èi víi c¸c c«ng ty kinh doanh thuèc ®Æc biÖt lµ nh÷ng c«ng ty cã xuÊt nhËp khÈu thuèc víi níc ngoµi. Khèi lîng thuèc nhËp khÈu ngµy cµng lín vµ gi¸ trÞ cña nã rÊt cao. §Ó cã thÓ ®¸p øng ®îc qu¸ trinh kinh doanh cña m×nh, c«ng ty còng cÇn ph¶i cã mét sè vèn rÊt lín ®Ó cã thÓ nhËp ®ñ hµng tõ níc ngoµi. MÆt kh¸c, nh ë trªn ta thÊy ngµnh hµng dîc lµ ngµnh cã tû suÊt lîi nhuËn cao vµ cã nhu cÇu tiÒm n¨ng, thÞ trêng réng lín. §iÒu nµy còng quyÕt ®Þnh tíi nhu cÇu vèn cña ho¹t ®éng kinh doanh ngµnh nµy. Nãi tãm l¹i, ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn ®Ó cho doanh nghiÖp cã thÓ ho¹t ®éng trªn thÞ trêng Dîc ®ã lµ vèn kinh doanh lín, hay kinh doanh ngµnh hµng dîc ®ßi hái mét sè vèn lín. 1.2. Thùc tr¹ng thÞ trêng dîc phÈm ViÖt Nam Thuèc lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, cã liªn quan ®Õn tÝnh m¹ng cña nhiÒu ngêi. ChÝnh v× vËy sù ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ sö dông thuèc cña nh©n d©n cã mét vai trß hÕt søc quan träng trong ®êi sèng. Hay nãi mét c¸ch kh¸c, sù thõa thiÕu thuèc trªn thÞ trêng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ®èi víi ®êi sèng cña mét quèc gia. Trong bÊt cø mét thÞ trêng thuèc nµo, thuèc còng chia lµm hai lo¹i: thuèc néi vµ thuèc ngo¹i. Hay nãi mét c¸ch kh¸c, thuèc s¶n xuÊt trong níc vµ thuèc nhËp khÈu tõ níc ngoµi. Tríc thêi kú ®æi míi (1986-1987), còng nh nhiÒu hµng ho¸ kh¸c, thuèc ch÷a bÖnh n»m trong t×nh tr¹ng thiÕu thèn c¶ vÒ sè lîng vµ chñng lo¹i. S¶n xuÊt thuèc trong níc khã kh¨n, chÊt lîng thuèc kÓ c¶ h×nh thøc mÉu m· còng cha ®¹t yªu cÇu tèi thiÓu, ngo¹i trõ c¸c lo¹i thuèc ngo¹i nhËp... Tíi nay, c¶ níc ®· cã 17 doanh nghiÖp qu¶n lý, 12 doanh nghiÖp ®Þa ph¬ng, 5 doanh nghiÖp ngµnh kh¸c qu¶n lý, 5 xÝ nghiÖp liªn doanh, 4 c«ng ty cæ phÇn, 5 c«ng ty 100% vèn níc ngoµi vµ 170 c«ng 9
ty TNHH, c¶ níc cã 244 doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuèc (1). Mét sè doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong níc ®· m¹nh d¹n ®Çu t chiÒu s©u, ®æi míi thiÕt bÞ, c¶i tiÕn mÉu m·, nghiªn cøu s¶n phÈm míi, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®ang híng tíi ®¹t tiªu chuÈn thùc hµnh s¶n xuÊt tèt GMP (Good Manufacture Practice), ®· cã 5 doanh nghiÖp ®îc c«ng nhËn ®¹t GMP. Bªn c¹nh ®ã, mét sè doanh nghiÖp ®· biÕt ph¸t huy thÕ m¹nh cña ngµnh Dîc níc ta, ®ã lµ nguån dîc liÖu ®a d¹ng vµ phong phó, tõ ®ã s¶n xuÊt chÕ biÕn ra nh÷ng s¶n phÈm dîc liÖu nh tinh dÇu c¸c lo¹i, long nh·n, hoµi s¬n, ba kÝch... cã chÊt l- îng cao, ®îc sö dông réng r·i trong níc vµ phôc vô cho viÖc xuÊt khÈu. Nhng phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuèc trung ¬ng (trung ¬ng) nh xÝ nghiÖp Dîc phÈm TWI, xÝ nghiÖp Dîc phÈm TWII... vµ mét vµi xÝ nghiÖp dîc phÈm ®Þa ph¬ng nh c«ng ty dîc phÈm HËu Giang, c«ng ty dîc phÈm §ång Th¸p.... víi sè vèn lín, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trÎ vÒ tuæi ®êi, giái vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô l¹i cã t duy ®æi míi. Hä ®· m¹nh d¹n ®Çu t, ®æi míi, s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, cã uy tÝn trªn thÞ trêng vµ ®ñ søc c¹nh tranh ®îc víi hµng ngo¹i nhËp nh: Apiciline, Amoxicilin, c¸c lo¹i Vitamin.... Cßn t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc ®Þa ph- ¬ng th× lîng vèn cã rÊt Ýt, Ýt ®îc ®Çu t, sù qu¶n lý cßn mang nÆng tÝnh quan liªu bao cÊp, trang thiÕt bÞ th« s¬, c«ng nghÖ thÊp, tr×nh ®é c¸n bé c«ng nh©n viªn cßn nhiÒu h¹n chÕ, nÕu hä chØ s¶n xuÊt ra nh÷ng thuèc th«ng thêng tiªu thô trong ph¹m vi ®Þa ph¬ng cña m×nh. Tíi nay, nÒn c«ng nghiÖp thuèc s¶n xuÊt trong níc ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong níc tÝnh theo doanh thu n¨m 1990 lµ 82 tû ®ång ViÖt Nam, n¨m 1997 lµ 1385 tû ®ång ViÖt Nam. Nh vËy n¨m 1997 ®· t¨ng 17 lÇn so víi n¨m 1990 song còng chØ chiÕm kho¶ng 30% so víi nhu cÇu sö dông thuèc cña nh©n d©n (2). Chóng ta ®· s¶n xuÊt ®îc nhiÒu lo¹i thuèc c¶ vÒ chñng lo¹i vµ sè lîng nh thuèc kh¸ng sinh, thuèc h¹ nhiÖt, gi¶m ®au, Vitamin, c¸c thuèc chuyªn khoa, mét sè Vacxin phßng bÖnh. Nhng thùc tÕ ®iÒu trÞ tiÒn l©m sµng cho thÊy thuèc s¶n xuÊt trong níc thßng cho 1() (2) NguyÔn Träng §Ô - Nh×n l¹i c«ng t¸c cung øng thuèc trong h¬n 10 n¨m ®æi míi vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cho c«ng t¸c cung øng thuèc trong thêi gian tíi-T¹p chÝ Dîc häc sè 1-1999, tr7, tr 8. 2 10
hiÖu qu¶ thÊp, kh«ng cao b»ng nh÷ng thuèc s¶n xuÊt t¹i c¸c níc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh Ph¸p, Mü, Anh, Thuþ Sü, §øc, óc, ¸o.... Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng thuèc s¶n xuÊt ®ßi hái c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh c¸c kh¸ng sinh thÕ hÖ míi, c¸c d¹ng bµo chÕ ®Æc biÖt (viªn sñi, viªn ®Æt), c¸c vacxin phßng bÖnh thÕ hÖ míi vµ ®Æc biÖt lµ c¸c thiÕt bÞ y tÕ th× chóng ta cha s¶n xuÊt ®îc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ ®Êt níc kh«ng ngõng ph¸t triÓn, nhu cÇu vÒ sö dông thuèc còng t¨ng ®¸ng kÓ. B×nh qu©n møc tiªu dïng thuèc trªn ®Çu ngêi còng t¨ng nhanh. Tríc n¨m 1990 b×nh qu©n díi 0,5USD/ngêi/n¨m, ®Õn n¨m 1991 t¨ng lªn lµ 3,5USD/ngêi/n¨m vµ n¨m 1997 lµ 5,2USD/ngêi/n¨m, 1998 lµ 5,55USD/ngêi/n¨m. (3) Song song víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, m« h×nh bÖnh tËt ë ViÖt Nam còng gièng nh c¸c níc ®ang ph¸t triÓn kh¸c, chñ yÕu tiªu dïng c¸c thuèc chèng nhiÔm khuÈn, thuèc gi¶m ®au, h¹ nhiÖt, Vitamin... Nhng ®ång thêi ë ViÖt Nam còng xuÊt hiÖn m« h×nh bÖnh tËt cña c¸c níc ph¸t triÓn. V× vËy, trong t¬ng lai nhu cÇu thuèc lµ rÊt lín, ®Ó cã thÓ cung øng ®Çy ®ñ cho thÞ trêng tiªu thô c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i kh«ng ngõng ®Èy m¹nh c¶i tiÕn s¶n xuÊt, nhËp khÈu thuèc tõ bªn ngoµi nh»m ®¶m b¶o vÒ nhu cÇu thuèc ch÷a bÖnh cña nh©n d©n. II. thuËn lîi vµ Khã kh¨n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngµnh hµng Dîc. 2.1. Ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh M«i trêng kinh doanh lµ mét ph¹m trï tÊt yÕu mµ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¶i quan t©m. BÊt kú mét ngµnh nµo, mét doanh nghiÖp nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong mét x· héi ®Òu ph¶i chÞu sù chi phèi, ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè cÊu thµnh nªn x· héi ®ã. Nh÷ng nh©n tè ®ã ®Òu n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t vµ ý muèn. Doanh nghiÖp kh«ng thÓ thay ®æi ®îc mµ chØ cã thÓ h¹n chÕ sù ¶nh hëng cña nã nÕu n¾m b¾t vµ hiÓu râ c¸c nh©n tè ®ã. V× vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó tËn dông tèi ®a c¸c c¬ héi cña m«i trêng bªn ngoµi 3 () PGS.PTS Lª V¨n TruyÒn. Ngµnh Dîc víi hµnh trang bíc vµo thÕ kû míi - T¹p chÝ Dîc liÖu sè 4 /1999, tr 6. 11
®em l¹i vµ t×m c¸ch h¹n chÕ hoÆc nÐ tr¸nh nh÷ng th¸ch thøc ®e do¹ ®èi víi c«ng ty. §Ó t×m ra nh÷ng c¬ héi vµ mèi ®e do¹ th× c«ng viÖc tríc hÕt ph¶i lµm lµ ph©n tÝch nh÷ng yÕu tè cña m«i trêng kinh doanh t¸c ®éng, ¶nh hëng ®Õn sù tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty. 2.1.1. Ph©n tÝch m«i trêng vÜ m« 2.1.1.1. C¸c yÕu tè kinh tÕ: C¸c vÊn ®Ò thuéc lÜnh vùc kinh tÕ x¸ héi cã ¶nh hëng rÊt m¹nh mÏ tíi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung vµ ®èi víi c«ng ty nãi riªng. §èi víi ngµnh Dîc, yÕu tè kinh tÕ cã nh÷ng t¸c ®éng chñ yÕu sau: a.Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ: Nh×n chung, trong nh÷ng n¨m qua níc ta cã tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ cao vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng- êi t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §iÒu nµy ®îc cho ë b¶ng1.1. Khi kinh tÕ ph¸t triÓn thu nhËp ngêi d©n t¨ng lªn th× nhu cÇu vÒ ch¨m sãc søc khoÎ vµ b¶o vÖ søc khoÎ cña ngêi d©n còng ngµy cµng t¨ng. CÇu thÞ trêng vÒ s¶n phÈm gia t¨ng lµ yÕu tè tÝch cùc kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña ngµnh Dîc nãi chung vµ cña c«ng ty Dîc liÖu TWI nãi riªng. B¶ng 1.1: Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ vµ thu nhËp b×nh qu©n N¨m G Thu nhËp b×nh qu©n (1000®) 1995 9,5 2473,2 1996 9,3 2720,4 1997 9,0 2930,2 1998 6,0 2730,0 1999 4,8 2740,3 (Nguån: T¹p chÝ thêi b¸o kinh tÕ th¸ng 2/2000) b.Tû gi¸ hèi ®o¸i: Tû gi¸ hèi ®o¸i còng lµ mét trong sè nh÷ng ¶nh hëng tùc tiÕp ®Õn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Tû gi¸ hèi ®o¸i t¸c ®éng 12
®Õn c¶ cung cÇu vÒ tiÒn vµ tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸. Tû gi¸ cao sÏ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ ngîc l¹i, tû gi¸ thÊp sÏ khuyÕn khÝch nhËp khÈu vµ h¹n chÕ xuÊt khÈu. Víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty Dîc liÖu TW I lµ võa thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu võa cã ho¹t ®éng nhËp khÈu th× cµng cã t¸c ®éng m¹nh mÏ h¬n. Víi bÊt kú mét tû gi¸ nµo biÕn ®éng bÊt lîi trong thêi gian c«ng ty xuÊt hµng hoÆc nhËp hµng còng ®Òu ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn doanh thu cña c«ng ty. Cô thÓ lµ nÕu tû gi¸ cao sÏ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nhng ch¼ng may thêi gian ®ã c«ng ty thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ chñ yÕu sÏ lµ mét bÊt lîi cho c«ng ty ®Æc biÖt lµ vÒ gi¸ c¶ hµng ho¸ khi tiªu thô trong níc. HoÆc nh trêng hîp c«ng ty buéc ph¶i thùc hiÖn hîp ®ång trong khi tû gi¸ thÊp th× bÊt lîi nµy sÏ lµm gi¶m doanh thu lín. Nh vËy, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty chÞu søc Ðp tõ c¶ hai phÝa cña viÖc t¨ng hay gi¶m tû gÝa hèi ®o¸i, ®iÒu nµy buéc c«ng ty ph¶i cã th«ng tin vÒ yÕu tè tû gi¸ tõ c¸c nghiªn cøu dù b¸o cña nhµ níc ®Ó gi¶m thiÓu ¶nh hëng cña yÕu tè nµy. Trong nh÷ng n¨m võa qua, tû gi¸ cã nh÷ng biÕn ®éng song c«ng ty thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vÉn ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng c¬ b¶n, cô thÓ: B¶ng 1.2: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña c«ng ty (§¬n vÞ: TriÖu ®ång) N¨m Tæng gi¸ trÞ NK Tæng gi¸ trÞ XK 1995 65.514 5.502 1996 69.641 10.513 1997 74.761 80.986 1998 132.983 64.298 1999 150.841 70.252 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña C«ng ty dîc liÖu TWI tõ n¨m 1995-1999) c.Tû lÖ l¹m ph¸t 13
Tû lÖ l¹m ph¸t ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp, lîi nhuËn cña c«ng ty, cña c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ®Õn toµn x· héi. Tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng sÏ lµm cho gi¸ trÞ cña mét ®ång thu nhËp gi¶m xuèng vµ nh vËy ¶nh hëng ®Õn chi tiªu cho gia ®×nh. Khi gi¸ trÞ thu nhËp thÊp, sÏ chó ý ®Õn c¸c yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng cña hä nh vÊn ®Ò vÒ ¨n, mÆc, ë … mµ Ýt chñ träng ®Õn c«ng t¸c b¶o vÖ søc khoÎ vµ nh vËy ®èi víi ngµnh hµng Dîc sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tû lÖ l¹m ph¸t cña níc ta Ýt biÕn ®éng trong ®iÒu kiÖn ¶nh hëng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc trong thêi gian võa qua : 1996 - 4,5%, 1997 - 4%, 1998 - 4,6% vµ 1999 - 4,1% (4). Tû lÖ l¹m ph¸t nµy kh«ng g©y ra nhiÒu ¶nh hëng tiªu cùc cho nÒn kinh tÕ vµ ®©y lµ mét c¬ héi cho ngµnh Dîc tiÕp tôc ph¸t triÓn. d. Quan hÖ quèc tÕ vµ chu kú kinh tÕ. Ngoµi ba yÕu tè chñ yÕu cã t¸c ®éng trùc tiÕp, nhanh vµ râ rÖt ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty kÓ trªn th× cßn ph¶i kÓ ®Õn hai nh©n tè t¸c ®éng kh¸c ®ã lµ quan hÖ quèc tÕ vµ chu kú kinh tÕ. Sù ¶nh hëng cña hai nh©n tè nµy kh«ng cã biÓu hiÖn râ rÖt mµ ph¶i tr¶i qua mét thêi gian t¬ng ®èi dµi míi cã thÓ nhËn thÊy ®îc. • VÒ quan hÖ quèc tÕ: Tõ khi cã sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ víi chñ tr¬ng thay thÕ “®èi ®Çu” b»ng quan hÖ “®èi tho¹i” vµ ViÖt Nam s½n sµng lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi th× quan hÖ cña níc ta ngµy cµng më réng. Cïng víi ®ã th× th¬ng m¹i quèc tÕ ®· ph¸t triÓn theo chiÒu híng tÝch cùc ®· t¹o thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn. Níc ta cã ®iÒu kiÖn vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ con ngêi nhng l¹i thiÕu vèn ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn còng nh thiÕu c¸c thiÕt bÞ khoa häc - kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ¸p dông trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Do ®ã, viÖc më cöa trong quan hÖ quèc tÕ lµ mét c¸ch thøc cã hiÖu qu¶ ®Ó tiÕp cËn tíi sù ph¸t triÓn ®ã tõ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi tiªn tiÕn. Bªn c¹nh ®ã, tranh thñ vay vèn vµ vèn ®Çu t cña c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng vÒ mäi mÆt, ®ång thêi hç trî, thóc ®Èy vµ c¹nh tranh t¹o ra sù ph¸t triÓn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong níc, 4 () T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn. Th¸ng 9/1999 14
tranh thñ c¬ héi, chíp thêi c¬ ®Ó thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ mét c¸ch tèt nhÊt. Ngµy nay, tríc xu thÕ quèc tÕ ho¸ vµ khu vùc ho¸ ngµy cµng gia t¨ng th× ®©y lµ mét c¬ héi tèt song còng lµ ®iÒu ®¸ng lo ng¹i, lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh trong níc. §èi víi c«ng ty Dîc liÖu TWI nãi riªng vµ ®èi víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp thuéc Tæng c«ng ty Dîc ViÖt Nam nãi chung hiÖn nay ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi viÖc tham gia vµ ®¹t tiªu chuÈn GMP (tiªu chuÈn s¶n xuÊt thuèc tèt cña c¸c níc trong khèi ASEAN) tõ nay ®Õn 2002. NÕu thiÕt bÞ d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña bÊt kú c«ng ty, xÝ nghiÖp nµo tÝnh ®Õn 2002 cha ®îc c«ng nhËn tiªu chuÈn GMP th× c«ng ty, xÝ nghiÖp ®ã ph¶i ngõng ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Trong khi ®ã, tÝnh ®Õn nay trong Tæng c«ng ty míi cã 3 doanh nghiÖp cã hÖ thèng thiÕt bÞ d©y chuyÒn ®¹t tiªu chuÈn ®Ò ra. Nh vËy, râ rµng lµ më cöa lµ c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn song nh÷ng ®ßi hái tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp còng rÊt lín. • VÒ chu kú kinh tÕ: Cã thÓ nhËn thÊy r»ng nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam chóng ta ®ang trong giai ®o¹n chuÈn bÞ cÊt c¸nh v¬Ý ®Æc trng c¬ b¶n sau: - Khoa häc, kü thuËt ®· b¾t ®Çu ¸p dông vµo c¸c lÜnh vùc c«ng, n«ng nghiÖp, dÞch vô. - Ng©n hµng, tµi chÝnh, giao th«ng vËn t¶i ®· ph¸t triÓn. Do ®ã, cÇn thiÕt ph¶i cã sù ®Çu t vµ tÝch luü ®Ó t¹o søc bËt cho nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i vµ sau nµy. Sau nh÷ng thay ®æi vµ khã kh¨n khi thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ trêng thay cho c¬ chÕ kÕ ho¹ch, tËp trung, nÒn kinh tÕ níc ta ®ang tõng b- íc kh«i phôc, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn tõ ®ã mµ thu nhËp quèc d©n cµng cao, thóc ®Èy nhu cÇu tiªu dïng. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ thÕ giíi còng nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang chÞu ¶nh hëng cña khñng ho¶ng g©y nªn nh÷ng biÕn ®éng trong nÒn kinh tÕ vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp, viÖc lµm cña ngêi d©n mµ ®Æc biÖt lµ gi¸ trÞ ®ång tiÒn níc ta cã gi¸ h¬n ®ång tiÒn cña mét sè níc trong khu vùc. Do ®ã, ¶nh hëng ®Õn thu nhËp tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp trong níc vµ nã ¶nh hëng ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ. 15
MÆc dï vËy theo dù b¸o cña c¸c nhµ kinh tÕ th× ®Õn n¨m 2000 nÒn kinh tÕ sÏ trë l¹i æn ®Þnh vµ sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn trong c¸c n¨m tiÕp theo. 2.1.1.2. YÕu tè kü thuËt c«ng nghÖ §©y lµ yÕu tè rÊt n¨ng ®éng vµ cã ¶nh hëng ngµy cµng lín ®Õn m«i trêng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Sù gia t¨ng trong ®Çu t nghiªn cøu vµ qu¸ tr×nh øng dông vµo thùc tÕ ®· t¸c ®éng nhanh chãng vµ s©u s¾c ®Õn yÕu tè vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh. Tuy nhiªn, thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña níc ta nãi chung vµ cña c¸c doanh nghiÖp (®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp nhµ níc) nãi riªng lµ qu¸ l¹c hËu, phÇn lín m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 60-70. TÝnh n¨ng kü thuËt kh«ng cao vµ thêi gian sö dông ®· t¬ng ®èi dµi, cã nhiÒu m¸y mãc ®· hÕt khÊu hao. Trong khi ®ã, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc, kü thuËt, c«ng nghÖ ®ang ph¸t triÓn víi mét tèc ®é chãng mÆt, m¸y mãc, thiÕt bÞ rÊt nhanh bÞ l¹c hËu cßn c¸c s¶n phÈm th× ngµy cµng bÞ rót ng¾n chu kú sèng. Theo b¸o c¸o cña bé trëng bé khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i trêng cho biÕt :” c«ng nghÖ cña ViÖt Nam l¹c hËu so víi c¸c níc tiªn tiÕn nhÊt trªn thÕ giíi kho¶ng 80-100 n¨m vµ so víi møc trung b×nh hiÖn nay th× còng l¹c hËu tõ 2-3 thÕ hÖ” (5). §©y thùc sù lµ vÊn ®Ò nan gi¶i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt nãi chung. Do vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i lµm sao tù trang bÞ vµ tranh thñ ®îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi ®Ó cñng cè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. §èi víi s¶n phÈm ngµnh Dîc, yÕu tè kü thuËt c«ng nghÖ cµng cã ý nghÜa lín trong viÖc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm còng nh viÖc ®¸p øng c«ng nghÖ míi ®Ó t×m ra c¸c lo¹i thuèc míi cã tÝnh n¨ng tèt h¬n. YÕu tè nµy cßn cã ý nghÜa bëi ®Æc trng cña ngµnh Dîc lµ liªn quan trùc tiÕp ®Õn søc khoÎ cña ngêi d©n, s¶n phÈm thuèc ®¹t tiªu chuÈn chÊt lîng vµ cã thªm nhiÒu lo¹i thuèc tèt sÏ ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu tiªu dïng cña ngêi d©n. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp Dîc cña níc ta hiÖn nay ®ang ®øng tríc mét thùc tr¹ng chung ®ã lµ thiÕu vèn ®Ó ®Çu t, trang bÞ míi m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu sö dông c¸c m¸y mãc tõ nh÷ng n¨m 70-80, mét sè tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 vµ phÇn lín c¸c doanh nghiÖp cha ®¹t tiªu chuÈn GMP do ASEAN ®Ò ra. TÝnh cho ®Õn 5 () T¹p chÝ Dîc liÖu sè 3/2000 16
nay, trong c¸c doanh nghiÖp Dîc ViÖt Nam míi cã 3 doanh nghiÖp cã d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¹t tiªu chuÈn mµ ASEAN ®Æt ra. §©y lµ th¸ch thøc rÊt lín víi c«ng ty Dîc liÖu TW I. 2.1.1.3. YÕu tè chÝnh trÞ, luËt ph¸p ViÖc më réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi vÒ mäi lÜnh vùc cña níc ta cïng víi xu híng toµn cÇu ho¸ ®· më ra nhiÒu c¬ héi song còng kh«ng Ýt khã kh¨n cho ®Êt níc vµ c¸c doanh nghiÖp trong níc. Nh©n tè chÝnh trÞ, luËt ph¸p thÓ hiÖn c¸c t¸c ®éng cña nhµ níc ®Õn m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nhµ níc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ trêng th«ng qua c¸c c«ng cô vÜ m« trong ®ã cã c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ ph¸p luËt kinh tÕ. Trong nh÷ng n¨m qua vµ hiÖn nay chÝnh trÞ cña níc ta kh¸ æn ®Þnh, quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ ®èi néi lµ x©y dùng mét ®Êt níc “D©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh”, vÒ ®èi ngo¹i chóng ta kh¼ng ®Þnh muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ, trªn c¬ së hoµ b×nh, hîp t¸c, ®«i bªn cïng cã lîi. §iÒu kiÖn t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh sÏ t¹o ra mét m«i trêng tèt cho c¸c doanh nghiÖp an t©m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. HÖ thèng luËt ph¸p níc ta cha ®Çy ®ñ, ®ång bé nhng ngµy cµng ®îc x©y dùng hoµn chØnh h¬n, t¹o hµnh lang ph¸p lý cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi cña ®Êt níc, ®Æc biÖt luËt kinh tÕ ®îc x©y dùng kh¸ nhanh. §èi víi ngµnh Dîc, thêi gian qua Bé Y TÕ vµ ChÝnh phñ ®· ra rÊt nhiÒu v¨n b¶n, nghÞ ®Þnh chØ thÞ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®©y còng lµ c¬ héi tèt cho c«ng ty Dîc liÖu TW I ®Ó n¾m b¾t vµ tËn dông ®Ó ph¸t triÓn. 2.1.2. Ph©n tÝch m«i trêng ngµnh 2.1.2.1. C¸c ®¬n vÞ c¹nh tranh hiÖn thêi. §©y lµ c¸c c¬ së, doanh nghiÖp, xÝ nghiÖp cïng s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng s¶n phÈm, hµng ho¸ cïng chñng lo¹i vµ chÊt lîng t¬ng ®- ¬ng víi c«ng ty. Sù c¹nh tranh nµy rÊt m¹nh mÏ, quyÕt ®Þnh sù tån t¹i hay suy yÕu cña c«ng ty, sè lîng c¸c doanh nghiÖp vµ møc ®é t¨ng tr- ëng cña ngµnh cµng nhiÒu th× møc ®é c¹nh tranh cµng lín. V× vËy, 17
sù hiÓu biÕt vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã mét ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng ty ®Ó t×m c¸ch thiÕt lËp cho m×nh mét vÞ trÝ v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. §èi víi c«ng ty Dîc liÖu TW I ®· qua mét thêi kú dµi x©y dùng, trëng thµnh vµ ph¸t triÓn, Tríc ®©y, c«ng ty chØ thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt vµ ph©n phèi c¸c mÆt hµng truyÒn thèng nh: thuèc Nam, B¾c, cao ®¬n, tinh dÇu cho c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy ®em l¹i lîi nhuËn rÊt nhá kho¶ng 50 triÖu ®ång/ n¨m. Ngµy nay, trong c¬ chÕ thÞ trêng víi viÖc më cöa, giao lu bu«n b¸n quèc tÕ, c«ng ty ®· thùc hiÖn kinh doanh tæng hîp, võa s¶n xuÊt võa kinh doanh c¸c lo¹i thuèc Nam-B¾c, cao ®¬n, t©n dîc, vËt t ho¸ chÊt bªn c¹nh ®ã c«ng ty cßn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Trªn thÞ trêng ngµnh hµng Dîc t¹i ViÖt Nam ngoµi sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong níc (cã ®Õn trªn 240 c«ng ty vµ xÝ nghiÖp trong vµ ngoµi quèc doanh) cßn ph¶i ®¬ng ®Çu víi c¸c hµng ngo¹i nhËp tõ Ph¸p, Ên §é, BØ ... do xu híng a chuéng tiªu dïng hµng ngo¹i cña ngêi d©n còng nh chÊt lîng hµng ngo¹i cao h¬n. NÕu tÝnh trong tæng c«ng ty th× cã 22 c«ng ty, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh nhng doanh thu c«ng c«ng ty cßn nhá chØ ®¹t ë møc trung b×nh, c¸c chØ tiªu kh¸c còng kh«ng cao cô thÓ: ”c«ng ty chiÕm 1,9% doanh thu s¶n xuÊt, 9,91% tæng gi¸ trÞ kinh doanh, 9,68% tæng gi¸ trÞ mua vµo, 10,5% tæng gi¸ trÞ b¸n ra, 15,57% gi¸ trÞ xuÊt khÈu (®©y còng lµ chØ tiªu mµ c«ng ty dÉn ®Çu trong toµn c«ng ty), 7,52% gi¸ trÞ nhËp khÈu toµn tæng c«ng ty n¨m 1996” (6). Cã thÓ nhËn thÊy r»ng c¸c ®èi thñ chÝnh cña c«ng ty lµ mét sè c«ng ty, xÝ nghiÖp Dîc trong Tæng c«ng ty nh: c«ng ty Dîc phÈm TW, xÝ nghiÖp Dîc phÈm TWI, TWII, TN24, xÝ nghiÖp Dîc HËu Giang. §©y lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh quyÕt liÖt vÒ c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ vµo s¶n xuÊt trªn quy m« lín mµ vÊn ®Ò bao trïm lµ vÒ vèn. Trong khi vèn cña c«ng ty Dîc liÖu TWI cßn qu¸ nhá bÐ (vèn chñ së h÷u kho¶ng xÊp xØ 14 tû) th× cña c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp Dîc kh¸c ®¹t ®îc ®Õn con sè hµng chôc, hµng tr¨m tû ®ång. Do vËy nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng ty lu«n t×m c¸c gi¶i ph¸p ®Æc biÖt lµ vÒ vèn ®Ó kh«ng nh÷ng t¨ng nguån vèn cho kinh doanh mµ cßn cã kh¶ n¨ng ®Ó ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ míi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ cao. () 6 B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty so víi ngµnh 18
B¶ng 1.3: Gi¸ trÞ kinh doanh cña Tæng c«ng ty Dîc (§¬n vÞ: TriÖu ®ång) C¸c doanh nghiÖp Tæng gi¸ trÞ kinh Tû träng doanh Tæng gi¸ trÞ 2.102.374,1 C«ng ty DLTW I 208.360,8 9,91% C«ng ty XNK y tÕ I 219.436,0 10,44% C«ng ty DPTW I 416.993,9 19,83% C«ng ty DPTW III 22,296,4 1,06% C«ng ty XNK y tÕ II 229.442,6 10,91% C«ng ty DPTW II 879.055,0 41,81% C«ng ty DLTW II 89.833,1 4,27% Trung t©m TM DP 36.956,3 1,76% (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña Tæng C«ng ty dîc n¨m 1998) H×nh 1.1: BiÓu ®å biÓu thÞ tû träng gi¸ trÞ kinh doanh cña c¸c C«ng ty, xÝ nghiÖp trong Tæng c«ng ty dîc ViÖt Nam 1.76% 9.91% 4.27% 10.44% 41.81% 19.83% 1.17% 10.91% C«ng ty DLTW I C«ng ty xuÊ nhË khÈ y tÕI t p u C«ng ty DPTW I 19 C«ng ty DPTW III C«ng ty xuÊ nhË khÈ y tÕII t p u C«ng ty DPTW II C«ng ty DLTW II Trung t©mTMDP
2.1.2.2. S¶n phÈm thay thÕ Nh×n chung s¶n phÈm ngµnh Dîc cã ®Æc ®iÓm lµ kh«ng thÓ dïng s¶n phÈm cña ngµnh kh¸c ®Ó thay thÕ trong qu¸ tr×nh sö dông mµ chØ cã thÓ sö dông lo¹i thuèc nµy thay cho lo¹i thuèc kia khi chóng cã cïng c«ng dông. Mµ ®èi víi mét c«ng ty võa thùc hiÖn s¶n xuÊt, võa thùc hiÖn kinh doanh th× hä sÏ trang bÞ hÇu hÕt c¸c mÆt hµng, ®¶m b¶o thay thÕ c¸c mÆt hµng nÕu kh¸ch hµng yªu cÇu. Trong trêng hîp nµy chøc n¨ng ho¹t ®éng cña c«ng ty ®· ph¸t huy t¸c dông, ho¹t ®éng s¶n xuÊt gióp c«ng ty cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm do c¸c xÝ nghiÖp trong níc s¶n xuÊt. Cßn ho¹t ®éng kinh doanh nhËp hµng tõ bªn ngoµi gióp c«ng ty ®îc sù c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty kinh doanh còng nh víi c¸c mÆt hµng ngo¹i nhËp. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ngêi ta nhËn thÊy r»ng ®Ó ®iÒu trÞ bÖnh ngay lËp tøc th× c«ng dông cña thuèc t©n dîc ph¸t huy m¹nh mÏ nhng lo¹i thuèc nµy thêng kÌm theo c¸c ph¶n øng phô ®èi víi ngêi sö dông. Cßn ®Ó ch÷a bÖnh vÒ l©u dµi vµ Ýt cã c¸c ph¶n øng phô th× dïng c¸c lo¹i thuèc Nam- B¾c. ChÝnh v× vËy trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ë mét chõng mùc nµo ®ã kh«ng thÓ thay thÕ s¶n phÈm thuèc Nam- B¾c b»ng lo¹i thuèc t©n dîc. 2.1.2.3. Søc Ðp tõ phÝa ngêi cung cÊp. Trong c¬ chÕ thÞ trêng, viÖc mua b¸n tu©n theo nguyªn t¾c “thuËn mua võa b¸n” víi mét møc ®é lîi nhuËn nµo ®ã cho c¶ hai phÝa. Nh÷ng ngêi cung cÊp chÝnh cña c«ng ty gåm c¸c tØnh, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, c¸c c«ng ty trung ¬ng tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty vµ nguån nhËp khÈu. Nh×n chung, c«ng ty cã mèi quan hÖ tèt ®èi víi c¸c nhµ cung cÊp, sè lîng hµng ho¸ mua vµo ngµy cµng gia t¨ng theo c¸c n¨m, thÓ hiÖn: B¶ng 1.4: Gi¸ trÞ mua tõ c¸c nhµ cung cÊp qua c¸c n¨m (§¬n vÞ: triÖu ®ång) 20