zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Tài chính - Ngân hàng

Báo cáo: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn và sử dụng vốn tại Ngân hàng

Chia sẻ: Shou Fanguoshou | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Báo xấu

756
lượt xem 371
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'báo cáo "một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn và sử dụng vốn tại ngân hàng"', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn và sử dụng vốn tại Ngân hàng

Báo cáo “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn của Ngân hàng thương mại Việt Nam"
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A PHẦN MỞ ĐẦU Bất kỳ một nước nào muốn tăng trưởng và phát triển đều cần một điều kiện không thể thiếu được đó là phải tạo vốn cho nền kinh tế. Việt Nam cũng nằm trong qui luật đó, hay nói cách khác Việt Nam muốn thực hiện được các mục tiêu công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước là phải có vốn. Nguồn vốn đó có thể là vốn trong nước hay vốn nước ngoài. Tiết kiệm để tạo vốn là vấn đề bức bách có tính chiến lược cho sự phát triển kinh tế xã hội của nước ta. Nếu xét ở góc độ của Ngân hàng thương mại thì nguồn vốn là cơ sở để tổ chức hoạt động kinh doanh quyết định đến quy mô của hoạt động Ngân hàng nói chung và quy mô các hoạt động tín dụng nói riêng, nguồn vốn dồi dào là cơ sở tạo uy tín đảm bảo khả năng cạnh tranh của Ngân hàng thương mại . Qua quá trình tìm hiểu và nghiên cứu, em đã mạnh dạn chọn vấn đề “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn của Ngân hàng thương mại Việt Nam ”. làm đề tài cho đề án của mình. Bài viết của em được chia thành 3 phần chính: Chương1 : Lý luận chung về hoạt động huy động vốn của NHTM. Chương2 : Thực trạng hoạt động huy động vốn của NHTM Việt Nam Chương3: Giải phấp nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn của NHTM Việt Nam Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của Cô giáo: Nguyễn Thuỳ Dương đã giúp đỡ em hoàn thành đề án này. Hà nội, ngày 25 tháng 10 năm 2004 Sinh viên TRƯƠNG ANH BẮC Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 1
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI (NHTM). 1.1. KHÁI QUÁT VỀ NHTM. 1.1.1.Khái niệm và đặc điểm của NHTM. Ngân hàng thương mại đã có quá trình hình thành và phát triển rất lâu đời.Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có một khái niệm thống nhất về NHTM. Theo luật các tổ chức tín dụng của Việt Nam được Quốc hội Nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khoá X, kỳ họp thứ 2 thông qua ngày 12/12/1997 “Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân hàng bao gồm NHTM, ngân hàng phát triển, ngân hàng đầu tư, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác và các loại hình ngân hàng khác.”. Trong đó “ tổ chức tín dụng là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật để hoạt động kinh doanh tiền tệ, làm dịch vụ ngân hàng với nội dụng chủ yếu là nhận tiền gửi và sử dụng tiền gứi để cấp tín dụng cung ứng các dịch vụ thanh toán.” Để hiểu rõ hơn về khái niệm NHTM, chúng ta hãy tìm hiểu những đặc điểm của nó. Trước hết, NHTM là một doanh nghiệp kinh doanh, vì vậy hoạt động của nó cũng nhằm mục tiêu là thu được lợi nhuận. Ngoài đặc điểm là một doanh nghiệp kinh doanh tiền tệ, NHTM còn mang đặc điểm của một trung gian tài chính điển hình. Vai trò trung gian tài chính của NHTM được thể hiện rõ trên hai phương diện: NHTM là trung gian giữa người có nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi với người cần vốn, đồng thời còn là trung gian giữa Ngân hàng Trung ương vói công chúng và nền kinh tế. Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 2
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A NHTM là trung gian giữa người có nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi với người cần vốn tạo điều kiện cho cung và cầu về nguồn vốn gặp nhau. Trong nền kinh tế luôn tồn tại những người có những khoản tiền tạm thời nhàn rỗi chưa dùng đến hay để dành cho những nhu câu chi tiêu sau này, đồng thời cũng có những người có những cầu về vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh hay tiêu dùng hiện tại. Tuy nhiên cung và cầu về nguồn vốn này không phải bao giờ cũng dễ dàng gặp được nhau trực tiếp và phù hợp với nhau do khác nhau không những về không gian mà còn về khối lượng, thời hạn của những nguồn vốn đó. Người có tiền nhàn rỗi muốn cho mựơn quyền sử dụng nguồn vốn đó để thu được khoản tiền sinh lợi nhưng chỉ trong số tiền họ có và trong khoảng thời gian tạm thời nhàn rỗi. Trong khi đó người cần vốn lại cần khoản vốn với thời hạn phù hợp với mục đích sử dụng của họ thường có số lượng và thời hạn khác. Hoạt động của NHTM giải quyết được mâu thuẫn này thông qua hoạt động tập trung huy động vốn tạm thời nhàn rỗi đem đầu tư cho vay. Vì vậy NHTM đóng vai trò trung gian giữa người có nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi và người có nhu cầu về vốn. NHTM không chỉ là trung gian giữa người có nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi với người cần vốn mà còn là trung gian giưã ngân hàng Trung ương với công chúng và nền kinh tế. Ngân hàng Trung ương là ngân hàng của các ngân hàng, là cơ quan tổ chức điều hành chính sách tiền tệ quốc gia, bằng các công cụ của mình như tỷ lệ dự trữ bắt buộc, lãi suất, cửa sổ chiết khấu..đã tác động đến hoạt động của NHTM và NHTM đã chuyển tiếp tác động của chính sách tiền tệ đến nền kinh tế 11.2. Vai trò của NHTM. 1.1.2.1. Là thủ quỹ của Doanh nghiệp. Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 3
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A NHTM đóng vai trò như một thủ quỹ cho các doanh nghiệp, với các ưu thế về công nghệ và nhân sự, chuyên môn của mình, ngân hàng đảm đang vai trò này tốt hơn các tổ chức khác. Vai trò thủ quỹ cho các doanh nghiệp bao gồm như: giữ tiền hộ , thanh toán hộ, cho vay các doanh nghiệp . Các doanh nghiệp thường có các quan hệ thường xuyên với một vài ngân hàng, ngân hàng thực hiện giữ tiền cho doanh nghiệp qua việc doanh nghiệp mở tài khoản tiền gửi thanh toán cho ngân hàng. Khi cần thanh toán, ngân hàng có thể thực hiện thanh toán hộ như thanh toán chuyển khoản, thanh toán uỷ nhiệm chi, uỷ nhiệm thu, thanh toán séc. Vì trong quá trình sản xuất kinh doanh, có khi doanh nghiệp thừa vốn tạm thời, có khi thiếu vốn, các doanh nghiệp có thể vay vốn từ ngân hàng, chiết khấu các thương phiếu… Với các chức năng này, ngân hàng đã tạo ra các tiện ích cho doanh nghiệp , giảm chi phí hoạt động đẩy nhanh quá trình chuyên môn hoá, phân công lao động xã hội 1.1.2.2. Tạo tiền trong quá trình hoạt động. Chức năng tạo tiền được thông qua các hoạt động tín dụng và đầu tư của NHTM trong mối quan hệ với hệ thống dự trữ quốc gia( dự trữ bắt buộc từ ngân hàng trung ương) . Sức mạnh của hệ thống NHTM nhằm tạo tiền mang ý nghĩa to lớn. Hệ thống tín dụng năng động là điều kiện cần thiết cho sự phát triển kinh tế theo hệ số tăng trưởng vững chắc, ngược lại hệ thống tín dụng không tạo được tiền để mở rộng thì sẽ dẫn đến làm mất hiệu quả quá trình sản xuất kinh doanh. Để hiểu rõ hơn về chức năng tạo tiền của NHTM chúng ta sẽ đi vào ví dụ: Khi một NHTM bất kỳ cấp vốn tín dụng cho khách hàng A, lập tức số tiền này có thể được chuyển thành tiền gửi của khách hàng B (Mở tại một NHTM bất kỳ ), NHTM này lại dùng nguồn vốn này để cho vay các đối tượng khác, như vậy từ một đồng vốn ký thác ban đầu, hệ thống NHTM có thể tạo ra một số vốn tín Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 4
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A dụng lớn hơn rất nhiều lần, tạo ra bội số tín dụng. Đây chính là khả năng tạo tiền của NHTM. Để kiểm soát khả năng này, luật pháp cho phép ngân hàng Nhà nước được quyền buộc các NHTM phải ký gửi tại ngân hàng Nhà nước một phần của tổng số tiền họ nhận được từ nền kinh tế, gọi là khoản dự trữ bắt buộc. (DTBB). Theo lý thuyết tạo tiền: khi một lượng tiền tăng lên, khả năng cho vay của toàn bộ hệ thống NHTM sẽ tăng lên rất nhiều lần. Ngược lại, khi bớt đi một lượng tiền gửi, khả năng cho vay của toàn hệ thống NHTM sẽ giảm đi nhiều lần. Cụ thể: Khả năng mở rộng tiền = Hệ số nhân mở rộng x Số tiền gửi huy động gửi tiền tệ Ban đầu của ngân h ng Hệ số nhân mở rộng tiền tệ = 1/ tỷ lệ dự trữ bắt buộc Chức năng tạo tiền của hệ thống NHTM liên quan chặt chẽ với chính sách tiền tệ cuả ngân hàng nhà nước. Thông qua hệ thống NHTM, ngân hàng Nhà nước có thể tăng hoặc giảm lượng tiền cung ứng bằng cách thay đổi dự trữ bắt buộc. 1.1.2.3. Là trung gian tài chính, trung gian tín dụng. NHTM cung cấp các dịch vụ ngân hàng, các dịch vụ tư vấn cho các cá nhân và doanh nghiệp dựa vào các ưu thế riêng có về công nghệ, nhân sự, về thu thập và xử lý thông tin của mình. Trong nền kinh tế, do các đơn vị kinh tế có nhu cầu về tiền, vốn vào thời điểm khác nhau là khác nhau, gây ra hiện tượng thừa, thiếu tạm thời. NHTM là người trung gian có vai trò chuyển đổi kỳ hạn nợ, thay đổi thời kỳ đáo hạn của các khoản, các món nợ Trong nền kinh tế luôn tồn tại những người nhàn rỗi, muốn kiếm lời nhưng lại không có cơ hội đầu tư, hoặc không có khả năng chịu đựng rủi ro, vì vậy cách tốt nhất là nên gửi tiền vào ngân hàng. Bên cạnh những người đó còn tồn tại Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 5
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A những người có nhu cầu về vốn nhưng không gặp được những người thừa vốn kia nên cách tốt nhất là nên đến hỏi vay ngân hàng. Ngân hàng đã giải quyết được rủi ro, giải quyết mâu thuẫn giữa người tiết kiệm và người đi vay Vai trò của NHTM trong nền kinh tế là rất lớn, muốn phát triển kinh tế, hệ thống ngân hàng phải phát triển, thậm chí hệ thống ngân hàng phải đi trước một bước. Muốn phát triển kinh tế trước hết phải phát triển hệ thống ngân hàng. 1.1.3. Các hoạt động của NHTM. 1.1.3.1. Hoạt động huy động vốn. Là hoạt động khởi đầu của các hoạt động khác của NHTM. NHTM bản chất là một trung gian tài chính có đặc điểm hoạt động chủ yếu không phải bằng nguồn vốn chủ sở hữu, vì vậy nguồn vốn hoạt động, cung cấp vốn cho nền kinh tế thì ngoài nguồn vốn chủ sở hữu, NHTM phải huy động những nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế thông qua các hoạt động nhận tiền gửi, phát hành kỳ phiếu, trái phiếu, đi vay các tổ chức tín dụng khác hay từ Ngân hàng Trung ương 1.1.3.2. Hoạt động sử dụng vốn Sau khi huy động được vốn, để bù đắp chi phí huy động vốn và có lợi nhận thì NHTM phải tìm cách sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn này để thu lãi. Đây là hoạt động chủ yếu và đem lại tỷ trọng thu nhập lớn nhất cho NHTM. NHTM sủ dụng vốn theo các hướng cơ bản là hoạt động tín dụng, đầu tư chứng khoán, đầu tư mua sắm tài sản cố định và trang thiết bị, hoạt động ngân quỹ trong đó hoạt động tín dụng là quan trọng nhất bởi nó đem lại phần lớn thu nhập cho ngân hàng. 1.1.3.3. Các hoạt động trung gian của NHTM. Các hoạt động trụng gian của ngân hàng bao gồm hoạt động thanh toán, hoạt động quản lý tài sản cho khách hàng, hoạt động phát hành chứng khoán, hoạt động mua bán và bảo quản chứng khoán, hoạt động cung cấp thông tin, tư Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 6
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A vấn kinh doanh và quản trị doanh nghiệp…Các hoạt động trung gian này thường đem lại thu nhập từ 20%-30% thu nhập cho ngân hàng, sự đa dạng của các dịch vụ là thước đo sự phát triển của ngân hàng hiện đại, việc phát triển các hoạt động trung gian có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao thu nhập, giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng. 1.2. NGUỒN VỐN CỦA NHTM VÀ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NHTM. 1.2.1. Nguồn vốn của NHTM. 1.2.1.1. Tiền gửi. Tiền gửi của ngân hàng tạo ra từ dịch vụ ngân hàng cung cấp, đó là dịch vụ nhận gửi tiền. *Tiền gửi thanh toán Tiền gửi thanh toán hay còn gọi là tiền gửi có thể phát séc (tiền gửi giao dịch, tiền gửi theo yêu cầu). Tiền gửi thanh toán gửi vào ngân hàng nhằm sử dụng các tiện ích do ngân hàng cung cấp như thanh toán hộ, chi trả hộ, thu hộ. NHTM buộc các khách hàng muốn được ngân hàng cung cấp các loại dịch vụ ngân hàng thì cần phải có một lượng tiền kí quỹ tối thiểu, điều này giúp cho ngân hàng có thể sử dụng lượng vốn này. Đây là nguồn vốn có chi phí huy động thấp nhất. Nhưng tính ổn định của nó cũng là thấp nhất, do khách hàng gửi vào đây với mục đích thanh toán nên họ có thể rút ra để chi trả, thanh toán bất cứ lúc nào, mà ngân hàng không được phép từ chối. Biến động của tiền gửi thanh toán phụ thuộc vào chu kỳ sản xuất kinh doanh, thời vụ, hoặc địa bàn hoạt động của ngân hàng. Để huy động tiền gửi thanh toán , NHTM cần khuyến khích các cá nhân và tổ chức kinh tế mở tài khoản. Lãi suất đôi khi cũng không phải là yếu tố quan trọng, mà ngân hàng cần chú ý tới những tiện ích và dịch vụ do ngân hàng đem lại cho khách hàng. *Tiền gửi có kỳ hạn Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 7
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A Tiền gửi có kỳ hạn (thường chiếm khoảng 40% tổng số tiền gửi) là loại tiền gửi có sự thỏa thuận giữa khách hàng và ngân hàng về thời hạn gửi tiền. Trong khoảng thời gian thỏa thuận đó, ngân hàng tùy ý sử dụng số tiền do khách hàng ký gửi, khi khách hàng cần rút tiền thì phải báo trước cho ngân hàng và phải được sự đồng ý của ngân hàng. Tiền gửi có kỳ hạn do các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội tạo ra, từ các quỹ như quỹ khấu hao, quỹ đầu tư, từ các nguồn thu nhập của doanh nghiệp. Khi họ biết trước được thời điểm sử dụng tiền, họ gửi những khoản tiền nhàn rỗi này vào ngân hàng nhằm mục đích thu lợi và an toàn. Ngân hàng thường phải trả lãi cao cho số dư tài khoản tiền gửi có kỳ hạn, nên chi phí huy động thường cao, nhưng bù lại, tính ổn định lại cao. *Tiền gửi tiết kiệm Tiền gửi tiết kiệm do dân cư gửi vào ngân hàng với mục đích an toàn và sinh lợi. Đây là loại tiền gửi có tỷ trọng cao nhất trong tổng số tiền gửi của ngân hàng. Người gửi tiền nhằm mục đích thu lợi, vì vậy lãi suất là yếu tố rất được người gửi tiền quan tâm. Lãi suất huy động tỷ lệ thuận với thời gian gửi tiền sẽ khuyến khích khách hàng gửi tiền với thời hạn dài hơn. 1.2.1.2. Vốn đi vay. NHTM chủ yếu cho vay bằng nguồn vốn nhận tiền gửi, song không phải lúc nào nguồn vốn đó cũng đáp ứng đủ nhu cầu tín dụng, nhiều khi thiếu cả tiền thanh toán cho khách hàng, trước tình huống như vậy, NHTM không thể chờ người đến gửi tiền để sử dụng nguồn vốn ấy được, bởi nếu ngân hàng không thanh toán kịp thời cho khách hàng thì ngân hàng sẽ mất uy tín và bị phạt theo luật định hay cơ hội đầu tư, cho vay sẽ bị bỏ qua. Để giải quyết khó khăn đó, NHTM có thể chủ động đi vay để đáp ứng nhu cầu về vốn trước mắt. NHTM có thể đi vay từ ngân hàng Trung Ương, từ các tổ chức tín dụng thông qua thị trường tiền tệ hoặc vay từ các tổ chức kinh tế, dân cư thông qua phát hành trái Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 8
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A phiếu, kỳ phiếu… Nguồn vốn đi vay chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng nguồn vốn kinh doanh của NHTM nhưng nó thực sự cần thiết bởi NHTM luôn cố gắng cho vay tới mức tối đa có thể để tối đa hoá lợi nhuận. Vì vậy, dù không mong muốn song ngân hàng khó tránh khỏi những lúc thiếu tiền mặt chi trả hay không đáp ứng nhu cầu vốn hợp lý của khách hàng. * Vay từ Ngân hàng Trung Ương: Ngân hàng Trung Ương cho vay các NHTM dưới các hình thức sau: - Cho vay chiết khấu và tái chiết khấu trái phiếu kho bạc, khế ước mà các NHTM đã cho khách hàng vay chưa đáo hạn và các thương phiếu. - Cho vay bổ sung vốn thanh toán bù trừ của các tổ chức tín dụng. - Cho vay bổ sung nguồn vốn tín dụng ngắn hạn: đây là hình thức tài trợ vốn theo kế hoạch và chỉ phân phối cho các ngân hàng thương mại Quốc doanh. * Vay các tổ chức tài chính, tín dụng trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng : NHTM thường vay nợ trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng dưới các hình thức như phát hành các chứng chỉ tiền gửi (CDs), phát hành các trái phiếu, kỳ phiếu, tín phiếu. Việc vay bằng cách phát hành các giấy tờ có giá ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn vốn đi vay. . Trên những thị trường tiền tệ phát triển thì việc vay trên thị trường tiền tệ là khá dễ dàng, với các kỳ hạn rất đa dạng và không phải dự trữ bắt buộc, tuy nhiên lãi suất vay trên thị trường liên ngân hàng lại thường rất cao. 1.2.1.3. Vốn tự có của NHTM. Cũng như hầu hết các doanh nghiệp khác, để thành lập và đi vào hoạt động chủ sở hữu ngân hàng phải bỏ ra vốn đầu tư ban đầu và được ghi vào điều lệ doanh nghiệp ( Vốn điều lệ ). Vốn điều lệ của ngân hàng thương mại phải lớn hơn hoặc bằng mức tối thiểu mà luật quy định (Vốn pháp định). Vốn điều lệ của ngân hàng được hình thành do tính chất sở hữu của ngân hàng quy định. NHTM thuộc sở hữu của nhà nước (NHTM quốc doanh) có vốn điều lệ do ngân sách Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 9
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A nhà nước cấp, vốn điều lệ của NHTM cổ phần do có sự đóng góp của các cổ đông dưới hình thức phát hành cổ phiếu, NHTM liên doanh có vốn điều lệ do các bên tham gia đóng góp. Ngoài vốn điều lệ, trong quá trình hoạt động và tồn tại, NHTM còn trích lập các quỹ dự trữ theo luật định như quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, quỹ dự trữ đặc biệt, quỹ đầu tư phát triển… hình thành nên nguồn vốn tích luỹ của ngân hàng. Vốn điều lệ và phần lợi nhuận chưa chia đều là nguồn vốn tự có của ngân hàng. 1.2.1.4. Các nguồn vốn khác. * Nguồn ủy thác cho vay. Đây là nguồn được hình thành do các tổ chức, cá nhân, ủy thác tiền, tài sản vào ngân hàng, nhờ ngân hàng để cho vay. Nguồn này khá ổn định, ngân hàng thực hiện hộ khách hàng và thu hoa hồng. * Nguồn ủy thác đầu tư. Ngoài các nguồn trên, NHTM còn nhận được các nguồn ủy thác đầu tư. Nguồn này hình thành trên cơ sở các tổ chức cá nhân, ủy thác tiền bạc, tài sản vào ngân hàng. Do ngân hàng có lợi thế về thông tin, công nghệ. Ngân hàng đầu tư vào các dự án khả thi, ngân hàng thẩm định, thực hiện dự án, ngân hàng thu hoa hồng từ tiền lãi đầu tư. * Các nguồn khác Các nguồn này được hình thành từ các nghiệp vụ mua, bán , quản lý tài sản hộ. Khi NHTM càng phát triển, nghiệp vụ trung gian càng lớn, thì nguồn này chiếm tỷ trọng ngày càng lớn và quan trọng. 1.2.2. Vai trò của nguồn vốn đối với NHTM. *Thứ nhất : Vốn là cơ sở để NHTM tổ chức mọi hoạt động kinh doanh. Bất kỳ loại hình doanh nghiệp nào muốn tiến hành sản xuất kinh doanh phải có vốn. Bởi vốn phản ánh năng lực chủ yếu để quyết định khả năng của doanh Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 10
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A nghiệp. Riêng đối với ngân hàng, do tính chất đặc thù kinh doanh tiền tệ, vốn là cơ sở để NHTM tổ chức mọi hoạt động kinh doanh. Nói cách khác ngân hàng không có vốn thì không thể thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh . Bởi đặc trưng của ngân hàng vốn không chỉ là phương tiện kinh doanh mà còn là đối tượng kinh doanh chủ yếu.. Chính vì vậy, có thể nói vốn là điểm đầu trong kinh doanh của ngân hàng. Ngân hàng muốn mở rộng kinh doanh, thu được lợi nhuận, muốn tăng uy tín thì ngoài vốn ban đầu cần thiết, tức là đủ vốn điều lệ theo luật định thì ngân hàng phải thường xuyên quan tâm tới việc tăng trưởng vốn trong suốt quá trình hoạt động của ngân hàng. * Thứ hai, vốn đầu tư của ngân hàng sẽ quy định quy mô hoạt động tín dụng trung và dài hạn và các hoạt động khác của ngân hàng: Vốn của ngân hàng quyết định đến việc mở rộng hay thu hẹp khối lượng tín dụng. Thông thường, nếu so với các ngân hàng lớn thì các ngân hàng nhỏ có các khoản mục đầu tư kém đa dạng hơn, khối lượng và phạm vi tín dụng cũng nhỏ hơn. Trong các ngân hàng lớn có nhiều vốn đầu tư trung và dài hạn cho vay được cả thị trường nước và quốc tế, thì ngân hàng nhỏ thiếu vốn nói chung và vốn trung dài hạn nói riêng sẽ bị giới hạn cho vay trong phạm vi hẹp, chủ yếu trong cộng đồng. Thêm vào đó khả năng vốn hạn hẹp nên ngân hàng nhỏ không phản ứng nhạy với những biến động về lãi suất, gây ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn từ các thành phần kinh tế và dân cư. Ngân hàng có vốn ít sẽ hiếm có điều kiện mở rộng đầu tư vào cơ sở hạ tầng, công nghệ. Mặt khác, ngân hàng cũng sẽ không tham gia vào các danh mục đầu tư dài hạn như mua trái phiếu nhà nước, trái phiếu công trình ,... đã thu lợi nhuận cao. Với xu thế ngân hàng đa năng như hiện nay, việc tham gia của ngân hàng vào thị trường chứng khoán là quan trọng, quy mô về vốn của ngân hàng có ảnh hưởng rất lớn, thậm chí giữ vai trò quyết định tới sự thâm nhập của ngân hàng thương mại vào thì trường này. Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 11
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A * Thứ ba, vốn quyết định năng lực thanh toán của ngân hàng, đảm bảo uy tín của ngân hàng trên thương trường từ đó quyết định năng lực cạnh tranh của ngân hàng đó. Ngân hàng vừa là chủ nợ, vừa là con nợ. Để đáp ứng nhu cầu chi trả của ngân hàng cho các khoản vay đến hạn, ngoài dự trữ bắt buộc, ngân hàng còn phải đảm bảo khả năng thanh toán dưới dạng tiền mặt, tín phiếu kho bạc, các giấy tờ có giá hoặc các tài sản có tính lỏng hơn. Để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường, ngân hàng phải giữ được chữ tín. Uy tín thể hiện bằng khả năng chi trả của ngân hàng khi đáo hạn. Vốn khả dụng càng cao thì khả năng thanh toán càng lớn. Nói một cách khác, khả năng thanh toán tỷ lệ thuận với nguồn vốn của ngân hàng nói chung và vốn khả dụng nói riêng. * Thứ tư, nguồn vốn sẽ tạo điều kiện cho ngân hàng có đủ khả năng tài chính để vươn tới kinh doanh đa năng. Với xu hướng ngân hàng đa năng như hiện nay, hoạt động ngân hàng không chỉ đơn giản như hoạt động của ngân hàng truyền thống, mà ngân hàng đã vươn tới nhiều lĩnh vực khác như mở rộng các hình thức liên doanh liên kết, hoạt động thuê mua, bảo lãnh, mua bán nợ, kinh doanh trên thị trường chứng khoán... Hình thức kinh doanh đa năng giúp ngân hàng phân tán được rủi ro trong hoạt động kinh doanh, tạo thêm vốn, cơ hội lợi nhuận cho ngân hàng, nâng cao khả năng cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường. Tóm lại: Vốn đối với nền kinh tế nói riêng, và nguồn vốn đối với NHTM nói chung là rất quan trọng. Có thể nói, huy động vốn là việc làm cần thiết hàng đầu của ngân hàng. Nguồn vốn của NHTM không chỉ giúp NHTM tồn tại, hoạt động được mà nó còn cho phép NHTM mở rộng quy mô hoạt động, vươn tới nhiều lĩnh vực mới, giúp ngân hàng có đủ uy tín và sức mạnh để tồn tại và phát triển được trên thương trường. Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 12
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A 1.2.3. Các nhân tố tác động đến hoạt động huy động vốn. Để tồn tại và phát triển, các NHTM không ngừng nâng cao khả năng cạnh tranh của mình trên thị trường. Trong đó, huy động vốn có tầm quan trọng hàng đầu, đặc biệt là tạo lập vốn vững chắc thông qua nghiệp vụ huy động vốn. Tuy nhiên, để có nguồn vốn vững chắc, đảm bảo cho sự phát triển bền vững của ngân hàng là một vấn đề nan giải. Nó đòi hỏi ở NHTM có những nghiệp vụ huy động vốn trung và dài hạn linh hoạt, hấp dẫn và thiết thực, phù hợp với từng giai đoạn hoạt động của ngân hàng cũng như các chính sách của Đảng và Nhà nước. Muốn vậy, NHTM cần phải phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến công tác huy động vốn của mình. 1.2.3.1. Nhân tố khách quan. - Sự ổn định và phát triển của nền kinh tế: động thái của nền kinh tế chính là cơ sở đầu tiên để người gửi tiền ra quyết định nên gửi tiền vào ngân hàng tích trữ vàng, ngoại hối hay đầu tư vào tài sản khác. Trong điều kiện nền kinh tế bất ổn định, giá cả và sức mua của tiền tệ biến động phức tạp, lạm phát xảy ra , tiêu cực thì người dân nhằm mục đích an toàn tài sản nên thường có xu hướng tích trữ vàng, mua ngoại tệ hoặc các dạng tài sản khác (như bất động sản, các tài sản quý giá...). Ngược lại, nền kinh tế phát triển ổn định với tỷ lệ lạm phát hợp lý thì người dân có cái nhìn khả quan hơn và có xu hướng gửi tiền vào ngân hàng làm cho nguồn vốn trong ngân hàng thương mại được tăng lên. -Nhân tố tiết kiệm trong nền kinh tế: Văn kiện đại hội Đảng lần thứ VIII chỉ rõ “để tạo vốn cho đầu tư phát triển, giải pháp cơ bản và lâu dài là làm ăn có hiệu quả, phát triển kinh tế và thực hành tiết kiệm kể cả trong chi tiêu của nhà nước, trong sử dụng kinh doanh và trong tiêu dùng của dân cư.” Tuy nhiên, lượng tiền tiết kiệm trong dân cư còn phụ thuộc vào xu hướng tiết kiệm mà nhân Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 13
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A tố này lại phụ thuộc vào tâm lý tiêu dùng của dân cư, do các điều kiện kinh tế xã hội văn hóa quyết định. Bên cạnh nguồn tiết kiệm từ dân cư, thì nguồn tiết kiệm từ các tổ chức kinh tế xã hội cũng rất quan trọng. NHTM có thể huy động nguồn vốn này thông qua nghiệp vụ phát hành các giấy tờ có giá. Do đó, để NHTM thực hiện tốt chức năng trung gian tài chính, phục vụ đầu tư phát triển thì đòi hỏi các tổ chức cá nhân và nhà nước có chính sách thực hiện hợp lý và coi tiết kiệm là quốc sách hàng đầu. - Chính sách của nhà nước: Để phục vụ cho công cuộc phát triển kinh tế xã hội văn hóa của một quốc gia, các chính phủ thường ban hành các chính sách. Đây là một trong những nhân tố ảnh hưởng rất lớn đến công tác huy động vốn của các NHTM. Bởi vì, khi nhà nước khuyến khích việc mở rộng nguồn vốn thì sẽ có các chính sách văn bản hướng dẫn cụ thể. Từ đó, các NHTM sẽ có các căn cứ pháp lý để thực hiện các nghiệp vụ này một cách thuận lợi hơn. Ngược lại, khi nhà nước không khuyến khích thì công tác này khó có khả năng tồn tại và phát triển. Hiện nay, Nhà nước ta đã thấy được sự cần thiết của nguồn vốn để phát triển nền kinh tế xã hội và đã ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể nhằm khuyến khích các NHTM ngày càng mở rộng huy động vốn để đáp ứng cho nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nhu cầu vốn của nền kinh tế: Trong nền kinh tế, NHTM có vai trò là cầu nối giữa tiết kiệm và đầu tư đã góp phần cung cấp một nguồn vốn lớn cho phát triển kinh tế. Tại nước ta, thị trường chứng khoán mới phát triển chưa đáp ứng được nhu cầu vốn cho nền kinh tế, vì vậy việc đáp ứng vốn cho nền kinh tế, đặc biệt là vốn trung và dài hạn của nền kinh tế thông qua hệ thống NHTM vẫn chiếm vị trí quan trọng và cấp thiết. Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 14
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A - Cơ cấu dân cư và vị trí địa lý: Tại những địa điểm dân cư đông đúc, các thành phố lớn, và nền kinh tế phát triển thì NHTM có thể huy động nhanh và nhiều hơn những nơi kém phát triển... Đặc biệt ở những thị trường sôi động, có độ nhạy cảm cao với lãi suất và tiện ích do nghiệp vụ huy động vốn của NHTM đem lại thì ở đó việc mở rộng và bổ sung nguồn vốn của NHTM sẽ thuận lợi hơn các vùng nông thôn hay miền núi. 1.2.3.1. Nhân tố chủ quan. - Uy tín của NHTM: Uy tín là một nhân tố rất quan trọng trong hoạt động của ngân hàng. Khi gửi tiền vào NHTM, người gửi thường lo sợ trước sự biến động thường xuyên của nền kinh tế. Do đó họ thường có sự cân nhắc lựa chọn NHTM mà họ cho là an toàn, thuận lợi nhất hay nói cách khác là có uy tín nhất đối với người gửi tiền. - Nhu cầu về vốn của ngân hàng trong từng thời kỳ: nhu cầu vốn ở đây không chỉ đơn thuần là nhu cầu vốn phục vụ cho hoạt động tín dụng, đầu tư mà còn có thể do nhu cầu điều hoà vốn nội bộ trong hệ thống ngân hàng. - Chính sách lãi suất cạnh tranh: Bao gồm các lãi suất huy động và cho vay. Đây là một chính sách quan trọng của NHTM, nó đòi hỏi phải có sự linh hoạt vừa hấp dẫn người gửi, đồng thời phải đảm bảo hiệu quả kinh doanh cho ngân hàng. Như vậy lãi suất huy động vốn có ảnh hưởng đến quy mô của NHTM, đặc biệt là tiền gửi tiết kiệm. Việc người dân thường quan tâm đến lãi suất tiết kiệm để so sánh với tỷ lệ trượt giá của đồng tiền và khả năng sinh lời của hình thức đầu tư khác như: cổ phiếu, trái phiếu... từ đó dân chúng sẽ đưa ra quyết định có nên gửi tiền vào NHTM hay không? - Chính sách khách hàng, chính sách marketing: chính sách Marketing đóng một vai trò quan trọng đối với tất cả mọi ngành trong giai đoạn hiện nay trong đó không loại trừ ngành ngân hàng. Đặc biệt là trong nghiệp vụ huy động Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 15
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A vốn, việc tuyên truyền, quảng cáo để mọi tầng lớp dân cư đều biết và nắm được thông tin là điều cần thiết. Trên cơ sở hiểu biết công tác huy động vốn của NHTM thì dân chúng mới nhiệt tình hưởng ứng. Tóm lại, Hoạt động huy động vốn chịu nhiều tác động của các nhân tố chủ quan và khách quan tuy nhiên yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay và nhiều năm tới là phải tạo lập và tập trung mọi nguồn lực để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong đó nguồn vốn có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu cho đầu tư phát triển. Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 16
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NHTM VIỆT NAM. 2.1. Thực trạng huy động vốn của NHTM Việt Nam hiện nay. NHTM hoạt động chủ yếu không phải bằng nguồn vốn tự có mà chủ yếu bằng nguồn vốn huy động, vì vậy hoạt động huy động vốn là một trong những hoạt động quan trọng quyết định đến hiệu quả kinh doanh của mọi NHTM. 2.1.1. Về các hình thức huy động. Nguồn vốn huy động là số vốn chủ yếu trong tổng nguồn vốn của các NHTM, các NHTM Việt Nam đã xây dựng chiến lược huy động vốn bằng nhiều hình thức: Nhận tiền gửi, tiền gửi tiết kiệm, ngoài ra còn có các hình thức huy động khác như phát hành kỳ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ tiền gửi có kì hạn. - Tiền gửi không kì hạn: Là loại tiền gửi mà khách hàng có thể rút ra bất cứ lúc nào. Ở nhiều nước thì phần lớn các giao dịch thanh toán được thực hiện bằng séc còn Việt Nam thì tài khoản được thực hiện thường gọi là tài khoản tiền gửi thanh toán gồm tài khoản thanh toán dùng cho doanh nghiệp và tài khoản thanh toán cho cá nhân. Hiện nay các NHTM trả lãi thanh toán cho loại tiền gửi này (Khoảng 0,1%/tháng) - Tiền gửi không có kì hạn: là loại tiền gửi mà khách hàng có thể rút ra sau một thời hạn nhất định ở Việt Nam trong nhưng năm qua thì tỷ trọng tiền gửi có kỳ hạn cũng có xu hướng tăng lên trong tổng số vốn tiền gửi có 2 loại tiền gửi có kỳ hạn đã được áp dụng: + Tiền gửi: Có kỳ hạn theo tài khoản: + Tiền gửi: Có kỳ hạn dưới hình thức phát hành trái phiếu Ngân hàng trong đó Ngân hàng chủ động phát hành phiếu nợ để huy động vốn thường nhằm mục đích đã định và được huy động theo 2 phương thức. Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 17
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A + Phát hành theo mệnh giá: người mua trả tiền mua kì phiếu mệnh giá đã được ghi trên kỳ phiếu khi đến hạn Ngân hàng sẽ hoàn trả vốn gốc và thanh toán lãi cho người mua kỳ phiếu. + Phát hành dưới hình thức chiết khấu. - Tiền gửi tiết kiệm: Nước ta đã có các loại tiền gửi tiết kiệm sau: + Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: Là loại tiền gửi mà khách hàng có thể gửi, rút nhiều lần vào bất cứ lúc nào. + Tiền gửi tiết kiệm có kì hạn là loại tiền gửi được rút ra sau một thời gian nhất định, nếu khách hàng rút trước thì phải có điều kiện là hưởng lãi suất thấp. + Tiền gửi tiết kiệm có mục đích là hình thức tiết kiệm trung và dài hạn nhằm mục đích xây dựng nhà ở. Ngoài số tiền lãi khách hàng còn được Ngân hàng cho vay nhằm mục đích bổ sung vốn cho xây dựng nhà ở. + Tiền gửi có kì hạn và tiền gửi tiết kiệm được gọi chung là tiền gửi phi giao dịch. Khi nguồn vốn huy động và nguồn vốn tự có không đủ cho nhu cầu sử dụng vốn của mình thì các NHTM còn được phép huy động phát hành kì phiếu, trái phiếu và các chứng chỉ tiền gửi có kì hạn để bổ sung nguồn vốn huy động của mình. 2.1.2. Về khối lượng huy động vốn : Bằng các hình thức huy động vốn của mình, các NHTM nước ta đã huy động được một số lượng vốn lớn để đáp ứng cho các nhu cầu hoạt động kinh doanh của mình. Số lượng vốn huy động ngày một tăng lên chiếm 60% tổng nguồn vốn. Đây là một số trong số kết quả huy động vốn là của các NHTM Theo báo cáo của chi nhánh Ngân hàng Nhà nước thành phố Hà Nội đến hết quí I/2001 tổng nguồn vốn huy động của các NHTM là 58.000 tỷ đồng trong đó nguồn vốn huy động bằng ngoại tệ chiếm 24.000tỷ đồng (đổi ra VNĐ) chiếm tỷ Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 18
§Ò ¸n LTTCTT Tr¬ng Anh B¾c – TCC 43A trọng 41,3% tổng nguồn vốn huy động và tăng 3,3% so với cuối năm 1990; Qua đó ta thấy việc huy đông vốn bằng ngoại tệ cũng chiếm phần lớn trong tổng số vốn huy động được. Ngân hàng công thương việt nam(NHCT VN) với thế mạnh về mạng lưới khắp các tĩnh, thành phố trong vả nước, có quan hệ truyền thống lâu năm với các doanh nghiệp ở mọi ngành, mọi thành phần kinh tế và tầng lớp dân cư, nên NHCT VN luôn duy trì dược tốc độ tăng trưởng vốn huy động ổn định Nguồn vốn huy động được năm 2000 là 46.768 tỷ so với đầu năm là 10.811tỷ, tốc độ tăng 30%, trong đó vốn huy động VNĐ tăng 24%, ngoại tệ tăng 53% nên kết quả đã vượt chỉ tiêu đề ra là 3%. Năm 2002 nguồn tiền gửi đạt xấp xỉ 55 tỷ đồng, tăng 20% so với cuối năm 2001, trong đó tiền gửi VNĐ tăng 25%, tiền gửi ngoại tệ tăng 7% .Nguyên nhân cơ bản là lãi suất tiền gửi VNĐ và lãi suất USD có xu hướng trái chiều nhau vì nền kinh tế răng trưởng tương đối ổn định làm cho cầu tín dụng VNĐ tăng lên, nhu cầu vốn tăng dẫn đến các NHTM buộc phải nâng lãi suất huy động VNĐ. Ngược lại lãi suất của đông USD bị cắt giảm xuống ở mức thấp nhấp trong 40 năm qua, (1,25%/ năm), làm cho lãi suất USD trong nước cũng bị giảm theo trong khi tỷ giá VNĐ/USD chỉ biến động rất ít ( tăng 2,1% cho cả năm).Để đáp ứng đủ vốn cho nhu cầu tín dụng cũng như ổn định thanh toán, ngoài các hình Khoa: Ng©n hµng tµi chÝnh 19

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2431 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.