intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

BÁO CÁO " NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI SÁN ECHINOCOCCUS GRANULOSUS DƯỚI KÍNH HIỂN VI ĐIỆN TỬ QUÉT "

Chia sẻ: Vồng Cầu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

71
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu này tiến hành quan sát và mô tả các đặc điểm hình thái học của 25 mẫu sán dây trưởng thành loài Echinococcus granulosus dưới kính hiển vi điện tử quét. Kết quả cho thấy, cơ thể sán trưởng thành gồm 5 đốt, kích thước cơ thể 0,8 - 1,35 mm. Chiều dài đầu sán 0,06 - 0,22 mm và chiều rộng là 0,04 - 0,121 mm. Đường kính mõm 30,5 - 89,1 µm và có 20 - 32 móc bám nhỏ được xếp thành hai hàng. Chiều dài đốt chửa 0,33 - 0,62 mm. Toàn bộ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO " NGHIÊN CỨU HÌNH THÁI SÁN ECHINOCOCCUS GRANULOSUS DƯỚI KÍNH HIỂN VI ĐIỆN TỬ QUÉT "

  1. Tạp chí Khoa học và Phát triển 2009: Tập 7, số 6: 744 - 750 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI NGHI£N CøU H×NH TH¸I S¸N ECHINOCOCCUS GRANULOSUS D¦íI KÝNH HIÓN VI §IÖN Tö QUÐT Morphological Study of Echinococcus granulosus Using the Scanning Electron Microscope Nguyễn Thị Lan1, Phạm Thanh An1, Phạm Ngọc Doanh2, Tatsuo Nasu3 1 Khoa Thú y, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội 2 Viện Công nghệ sinh học Việt Nam 3 Trường Đại học Miyazaki, Nhật Bản Địa chỉ email tác giả liên lạc: lanjp2000@yahoo.com TÓM TẮT Nghiên cứu này tiến hành quan sát và mô tả các đặc điểm hình thái học của 25 mẫu sán dây trưởng thành loài Echinococcus granulosus dưới kính hiển vi điện tử quét. Kết quả cho thấy, cơ thể sán trưởng thành gồm 5 đốt, kích thước cơ thể 0,8 - 1,35 mm. Chiều dài đầu sán 0,06 - 0,22 mm và chiều rộng là 0,04 - 0,121 mm. Đường kính mõm 30,5 - 89,1 µm và có 20 - 32 móc bám nhỏ được xếp thành hai hàng. Chiều dài đốt chửa 0,33 - 0,62 mm. Toàn bộ cơ thể sán được bao phủ bởi hai loại lông tơ khác nhau rõ rệt. Lông tơ bao phủ phần cơ thể sán được mô tả lần đầu tiên trong nghiên cứu này. Từ khóa: Echinococcus granulosus, hình thái, kính hiển vi điện tử quét, lông tơ, SEM. SUMMARY Morphology of 25 adult flat worms of Echinococcus granulosus was observed and described using the scanning electron microscope (SEM). Results showed that the flat worm body was 0.8 - 1.35 mm in length and consisted of 5 segments. The scolex was 0.06 - 0.22 mm in length and 0.04 - 0.121 mm in width. The rostellum, which was 30.5 - 89.1 µm in diameter, was armed with two rows of 20 - 32 tiny hooks. The gravid segment was 0.33 - 0.62 mm in length. The body surface of the adult worms was covered with 2 different types of microtriches. The microtriches covering the worm body was described for the first time in this study. Key words: Echinococcus granulosus, flat worm, microtriches, SEM. 1. §ÆT VÊN §Ò lªn vËt chñ cuèi cïng kh«ng lín nh−ng c¸c S¸n d©y Echinococcus granulosus thuéc ®èt s¸n chøa ®Çy trøng s¸n cã kh¶ n¨ng g©y gièng Echinococcus, bé Cyclophyllidea lμ loμi nhiÔm cã thÓ tù ®éng bß ra bªn ngoμi ph¸t s¸n nguy hiÓm g©y ra bÖnh Echinococcosis. t¸n vμo m«i tr−êng xung quanh. Khi c¸c vËt §©y lμ mét trong nh÷ng bÖnh ký sinh trïng chñ trung gian lμ c¸c loμi ®éng vËt cã x−¬ng truyÒn l©y rÊt nguy hiÓm gi÷a ng−êi vμ ®éng sèng, trong ®ã cã c¶ ng−êi ¨n ph¶i trøng s¸n vËt (Thompson and Lymbery, 1988). S¸n sÏ t¹o thμnh c¸c nang s¸n trong c¸c c¬ quan tr−ëng thμnh ký sinh trong ruét non cña vËt néi t¹ng quan nh− gan, phæi, thËn, n·o… chñ cuèi cïng lμ c¸c loμi ®éng vËt hä nhμ g©y ra c¸c triÖu chøng rÊt nÆng nÒ, cã thÓ chã, mÌo th−êng g©y ra c¸c triÖu chøng viªm g©y tö vong nÕu kh«ng ®−îc can thiÖp kÞp ruét, gÇy cßm, gi¶m ¨n… T¸c h¹i trùc tiÕp thêi (McManus vμ cs., 2003). 744
  2. Nghiên cứu hình thái sán Echinococcus granulosus dưới kính hiển vi điện tử quét BÖnh l−u hμnh trªn tÊt c¶ c¸c ch©u lôc 2. NGUY£N LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P cña thÕ giíi, ®Æc biÖt ë mét sè khu vùc NGHI£N CøU Trung vμ §«ng ¸, ch©u ¢u, Nam Mü, B¾c Phi, g©y ¶nh h−ëng nghiªm träng tíi søc 2.1. MÉu vμ nguån gèc mÉu kháe con ng−êi vμ ®éng vËt vμ g©y thiÖt h¹i MÉu s¸n sö dông trong nghiªn cøu nμy kinh tÕ cho ng−êi ch¨n nu«i (Jenkins vμ cs., ®−îc cung cÊp bëi ViÖn nghiªn cøu Thó y vμ 2005; Torgerson, 2003). §éng vËt nu«i, §¹i häc Qinghai, Trung Sö dông kÝnh hiÓn vi quang häc m« t¶ Quèc. h×nh th¸i ký sinh trïng hiÖn vÉn lμ ph−¬ng MÉu s¸n lμ s¸n Echinococcus granulosus ph¸p phæ biÕn. Tuy nhiªn lo¹i kÝnh nμy cã tr−ëng thμnh thu t¹i Qinghai, Trung Quèc. giíi h¹n ph©n gi¶i cao nªn kh«ng quan s¸t MÉu s¸n ®−îc thu tõ ruét non cña c¸c ®−îc nh÷ng vi cÊu tróc. KÝnh hiÓn vi ®iÖn loμi chã nu«i, l−u gi÷ trong dung dÞch formol tö quÐt (Scanning Electron Microscope - 10% vμ b¶o qu¶n l¹nh cho ®Õn khi sö dông. SEM) cã giíi h¹n ph©n gi¶i thÊp cho phÐp 2.2. §Þa ®iÓm nghiªn cøu quan s¸t ®−îc c¸c vi cÊu tróc cña mÉu vËt, ®· ®−îc øng dông trong ®Þnh loμi vμ quan Qu¸ tr×nh xö lý mÉu vμ kÕt qu¶ ®−îc s¸t h×nh th¸i ký sinh trïng dùa trªn h×nh tiÕn hμnh t¹i bé m«n Gi¶i phÉu - BÖnh lý, th¸i c¬ thÓ, nhó, vÞ trÝ lç hËu m«n, vßng Tr−êng §¹i häc Miyazaki, NhËt B¶n vμ gai,… (Grzebyk and Sako, 1998; Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp Hμ Néi, ViÖt Fernanda vμ cs., 2004). Nam. Nghiªn cøu h×nh th¸i s¸n gièng 2.3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu h×nh th¸i Echinococcus, mét sè t¸c gi¶ ®· sö dông s¸n b»ng kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt SEM m« t¶ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vμ kÝch Cho s¸n tr−ëng thμnh vμo tói ®ùng mÉu th−íc mãc b¸m cña Êu trïng s¸n (5 s¸n/tói). Sau ®ã tuÇn tù tiÕn hμnh c¸c Echinococcus granulosus (Antoniou and b−íc: Tselentis, 1993), quan s¸t sù biÕn ®æi h×nh - Tr−íc tiªn, ®Ó gi÷ cÊu tróc nguyªn vÑn, th¸i khi xö lý víi thuèc trÞ s¸n (George vμ mÉu ®−îc cè ®Þnh ®Çu tiªn b»ng dung dÞch cs., 1981; Mirjam vμ cs., 2004). Tuy nhiªn glutaraldehyde 2,5% trong ®Öm phosphate gÇn nh− ch−a cã nghiªn cøu øng dông SEM 0,13M trong kho¶ng 3 - 5 giê ë nhiÖt ®é m« t¶ chi tiÕt h×nh th¸i d¹ng s¸n tr−ëng phßng. Röa l¹i mÉu b»ng dung dÞch ®Öm thμnh. phosphate 0,13M mét vμi lÇn. Sau ®ã, mÉu Trong bμi b¸o nμy, chóng t«i m« t¶ chi ®−îc chuyÓn sang dung dÞch osmium tiÕt c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i s¸n tr−ëng tetroxide (OsO4) 1% kho¶ng 1 giê t¹i nhiÖt thμnh cña s¸n Echinococcus granulosus ®é phßng. Röa l¹i mÉu b»ng n−íc cÊt mét vμi d−íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt gãp phÇn bæ lÇn. TiÕp theo, tiÕn hμnh lo¹i n−íc khái mÉu sung mét sè hiÓu biÕt vÒ h×nh th¸i s¸n th«ng qua c¸c nång ®é ethanol 30%, 50%, tr−ëng thμnh nμy mμ c¸c tμi liÖu cã ®−îc 70%, 90% vμ sau cïng lμ acetone 80% vμ cho ®Õn nay ch−a hoÆc cßn Ýt ®Ò cËp. §Æc 100%. Mçi nång ®é tõ 5 - 7 giê. Sau ®ã, lo¹i ®iÓm h×nh th¸i chi tiÕt thu ®−îc sÏ lμm c¬ aceton vμ lμm kh« mÉu tíi ®iÓm tíi h¹n bëi së ®Ó so s¸nh vμ ph¸t hiÖn ®iÓm kh¸c biÖt thiÕt bÞ lμm kh« sö dông khÝ CO2 d¹ng láng gi÷a c¸c loμi d−íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt, (Critical Point Drying) vμ g¾n mÉu trªn tõ ®ã lμm c¬ së cho viÖc ph©n lo¹i c¸c loμi block kim lo¹i chuyªn dông nhê líp keo s¸n trong gièng Echinococcus dùa vμo h×nh DOTITE. Cuèi cïng, mÉu ®−îc phñ nhuém th¸i sÏ trë nªn chÝnh x¸c h¬n. víi muèi kim lo¹i nÆng, palladium vμng, 745
  3. Nguyễn Thị Lan, Phạm Thanh An, Phạm Ngọc Doanh, Tatsuo Nasu trªn m¸y phun b¾n ion Hitachi E-1030 vμ Toμn bé c¬ thÓ s¸n ®−îc bao phñ bëi hai tiÕn hμnh quan s¸t trªn kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö lo¹i l«ng kh¸c nhau vÒ h×nh th¸i. L«ng bao quÐt S-4100M, Hitachi, Japan. phñ tõ gèc mâm ®Õn cuèi c¬ thÓ lμ lo¹i l«ng dμy, ng¾n (dμi kho¶ng 1 m), kh«ng kÕt nèi víi nhau ë tËn cïng, ®−îc s¾p xÕp rÊt chÆt 3. KÕT QU¶ Vμ TH¶O LUËN chÏ vμ ®Òu ®Æn tr«ng gièng nh− th¶m cá TiÕn hμnh quan s¸t 25 mÉu s¸n (H×nh 5C vμ D). Ng−îc l¹i, lo¹i l«ng thø hai Echinococcus granulosus tr−ëng thμnh thu ë bao phñ toμn bé mâm s¸n máng vμ dμi h¬n, Qinghai qua kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt, kÕt chóng ®−îc kÕt nèi víi nhau t¹o thμnh c¸c qu¶ cho thÊy: c¬ thÓ s¸n cã 5 ®èt (H×nh 1), nót, ®iÓm t¹i phÇn cuèi cña l«ng (H×nh 4A vμ ®−îc chia thμnh hai phÇn chñ yÕu lμ ®Çu s¸n 4B). Lo¹i l«ng nμy gièng víi h×nh th¸i cña vμ c¸c ®èt s¸n sinh s¶n. Hai phÇn nμy ®−îc l«ng t¬ ®−îc m« t¶ bëi Antoniou vμ Tselentis kÕt nèi víi nhau bëi phÇn cæ nhá. (1993) khi quan s¸t qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña §Çu s¸n h×nh bÇu dôc mang 4 gi¸c b¸m Êu trïng s¸n tõ c¸c bäc s¸n thμnh d¹ng s¸n h×nh oval hay bÇu dôc. Trªn gi¸c b¸m kh«ng tr−ëng thμnh trong phßng thÝ nghiÖm d−íi cã mãc b¸m. §Ønh ®Çu cã mâm nh« cao, trªn kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt. C¸c t¸c gi¶ cho mâm nμy cã c¸c mãc b¸m cong nhá ®−îc xÕp r»ng, lo¹i l«ng t¬ nμy cã thÓ ®ãng vai trß nh− thμnh hai hμng so le nhau (H×nh 2A vμ 2B). lμ bé phËn nhËn c¶m cho s¸n. Tuy nhiªn, §èt cæ nèi liÒn sau phÇn ®Çu cña s¸n, lo¹i l«ng bao phñ trªn bÒ mÆt c¬ thÓ s¸n lÇn l−ît ®Õn ®èt ch−a thμnh thôc, ®èt thμnh quan s¸t ®−îc trong nghiªn cøu nμy ch−a thôc vμ cuèi cïng lμ ®èt giμ (®èt chöa). tõng ®−îc miªu t¶ ë s¸n tr−ëng thμnh. Chøc §èt giμ cã chiÒu dμi lín h¬n chiÒu réng, n¨ng cña chóng cÇn ®−îc nghiªn cøu thªm, ®©y lμ ®èt dμi vμ cã kÝch th−íc lín nhÊt, chóng t«i cho r»ng chóng cã thÓ ®ãng vai trß chiÕm gÇn nöa chiÒu dμi cña s¸n. Lç sinh gióp hÊp thu chÊt dinh d−ìng qua bÒ mÆt c¬ dôc th«ng ra bªn ngoμi ë phÇn cuèi cña ®èt thÓ s¸n, ®iÒu hßa ho¹t ®éng bμi tiÕt, nhËn giμ (H×nh 3). c¶m,… cña s¸n. KÕt qu¶ h×nh ¶nh s¸n d−íi kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt H×nh 1. S¸n tr−ëng thμnh víi 5 ®èt s¸n 1- ®Çu s¸n; 2- ®èt cæ; 3- ®èt ch−a thμnh thôc; 4- ®èt thμnh thôc; 5- ®èt giμ 746
  4. Nghiên cứu hình thái sán Echinococcus granulosus dưới kính hiển vi điện tử quét H×nh 2. A. Mâm s¸n mang c¸c mãc b¸m nhá B. Gi¸c b¸m h×nh oval H×nh 3. §èt giμ (mòi tªn: vÞ trÝ lç sinh dôc th«ng ra ngoμi c¬ thÓ) H×nh 4. A. L«ng t¬ mâm (L), Mãc b¸m (M); B. L«ng t¬ bao phñ phÇn mâm s¸n ®−îc phãng ®¹i (Mòi tªn: ®iÓm giao nhau cña c¸c l«ng) 747
  5. Nguyễn Thị Lan, Phạm Thanh An, Phạm Ngọc Doanh, Tatsuo Nasu H×nh 5. L«ng t¬ bao phñ trªn bÒ mÆt c¬ thÓ víi ®é phãng ®¹i kh¸c nhau KÕt qu¶ ph©n tÝch c¸c mÉu s¸n thu ®−îc Qua b¶ng 1 cho thÊy, kÝch th−íc s¸n (B¶ng 1) cho thÊy, chiÒu dμi c¬ thÓ trung tr−ëng thμnh nghiªn cøu rÊt nhá, tõ 0,8 - b×nh cña s¸n ®¹t 1,03 ± 0,18 mm (mÉu nhá 1,35 mm. Theo Thompson vμ Lymbery nhÊt lμ 0,8 mm vμ lín nhÊt ®¹t 1,35 mm). (1988), kÝch th−íc s¸n Echinococcus ChiÒu dμi ®èt s¸n chöa lμ 0,33 - 0,62 mm granulosus quan s¸t d−íi kÝnh hiÓn vi quang (trung b×nh lμ 0,44 ± 0,08 mm), chiÕm tû lÖ häc rÊt biÕn ®éng tõ 2,0 - 11,0 mm phô thuéc 1/3 c¬ thÓ s¸n. vμo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña s¸n còng §Çu s¸n cã chiÒu dμi lμ 0,06 - 0,22 mm nh− bÞ ¶nh h−ëng bëi c¸c yÕu tè ngo¹i c¶nh (0,13 ± 0,03 mm) vμ chiÒu réng lμ 0,04 - kh¸c nh− vïng ®Þa lý, ph¶n øng cña c¬ thÓ 0,121 mm (0,08 ± 0,01 mm). §−êng kÝnh gi¸c vËt chñ... Conchedda vμ cs. (2006) g©y bÖnh b¸m ®¹t 16,2 - 35,4 μm (27,20 ± 5,51 μm). thÝ nghiÖm trªn chuét nh¶y (Meriones §−êng kÝnh mâm s¸n 30,5 - 89,1 μm (68,90 ± unguiculatus) vμ quan s¸t toμn bé qu¸ tr×nh 14,90 μm) vμ cã tõ 20 - 32 mãc cong nhá. x©m nhËp, ph¸t triÓn vμ sinh s¶n cña s¸n. B¶ng 1. Mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i chi tiÕt cña s¸n Echinococcus granulosus δ 2 STT Tính trạng Kích thước X ± SD Cv% 1 Đốt sán 5 2 Chiều dài cơ thể (mm) 0,8 - 1,35 1,03 ± 0,18 0,032 17,5 3 Chiều dài đốt chửa (mm) 0,33 - 0,62 0,44 ± 0,08 0,006 18,2 4 Chiều dài đầu (mm) 0,06 - 0,22 0,13 ± 0,03 0,001 23,08 5 Chiều rộng đầu (mm) 0,04 - 0,121 0,08 ± 0,01 0,0001 12,5 6 Đường kính giác bám (µm) 16,2 - 35,4 27,20 ± 5,51 30,36 20,26 7 Đường kính mõm (µm) 30,5 - 89,1 68,90 ± 14,90 222,01 21,62 8 Móc bám 25,04 ± 3,37 11,37 13,46 Chú thích: X : giá trị trung bình; SD: Độ lệch chuẩn; 2 : Phương sai; Cv%: Hệ số biến động. δ 748
  6. Nghiên cứu hình thái sán Echinococcus granulosus dưới kính hiển vi điện tử quét C¸c t¸c gi¶ nμy ®· chøng minh trong c¬ tr×nh nghiªn cøu tr−íc ®· sö dông. Nh÷ng thÓ vËt chñ cuèi cïng tån t¹i nhiÒu giai kÕt qu¶ h×nh th¸i bªn ngoμi ®−îc miªu t¶ ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau cña s¸n, tõ Êu trong nghiªn cøu nμy bæ sung hiÓu biÕt vÒ trïng sau khi x©m nhiÔm vμo ®−êng tiªu h×nh th¸i s¸n tr−ëng thμnh Echinococcus hãa sÏ ph¸t triÓn, kÝch th−íc c¬ thÓ t¨ng granulosus. Do vËy c¸c nghiªn cøu trong dÇn tõ ~ 350 μm sau vμi ngμy g©y nhiÔm vμ t−¬ng lai cÇn quan s¸t h×nh th¸i bªn ngoμi vμ ®¹t trªn 3,2 mm lóc s¸n thμnh thôc. Sù bªn trong cña c¸c s¸n tr−ëng thμnh cßn l¹i h×nh thμnh ®Çy ®ñ c¸c ®èt s¸n ®−îc quan s¸t trong gièng ®Ó lμm c¬ së so s¸nh vμ x¸c ®Þnh t−¬ng ®èi sím, ë ngμy thø 21 ®Õn ngμy thø 27 loμi ký sinh trïng nguy hiÓm nμy. trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Do ®ã, chóng t«i Gièng Echinococcus lμ mét gièng lín, cho r»ng kÝch th−íc c¬ thÓ s¸n kiÓm tra trong ®−îc ph©n lo¹i dùa trªn ph−¬ng ph¸p kiÓm nghiªn cøu nμy nhá so víi kÝch th−íc cña loμi tra c¸c ®Æc tÝnh h×nh th¸i häc, cßn gÆp rÊt Echinococcus granulosus ®· c«ng bè lμ do nhiÒu h¹n chÕ nh− c¸c mÉu sinh vËt ®−îc thu cã thÓ ®ang ë giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c mÉu s¸n ®−îc thu ë giai ®o¹n non, ®ang ph¸t nhau, kh«ng thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nh÷ng triÓn nªn kÝch th−íc ch−a ®¹t tèi ®a, cÇn tiÕn sinh vËt cã h×nh th¸i bªn ngoμi t−¬ng ®èi hμnh thu thËp thªm mÉu s¸n ë c¸c giai ®o¹n gièng nhau nh−ng l¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ ph¸t triÓn sau. Sè l−îng mãc b¸m cña c¸c di truyÒn vμ sinh häc kh¸c nhau. H¬n n÷a mÉu s¸n nghiªn cøu lμ 20 - 32 mãc. So s¸nh kh«ng cã nghiªn cøu nμo ®¸nh gi¸ ®−îc møc víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Hussain vμ cs. ®é biÕn ®æi ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña cïng mét (2005) trªn c¸c s¸n tr−ëng thμnh thu tõ loμi nh−ng ë vïng ®Þa lý hay c¸c vËt chñ tr©u, bß, cõu, l¹c ®μ, dª lμ 27 - 50 cho thÊy, kh¸c nhau, còng nh− viÖc ¸p dông c¸c biÖn sè l−îng mãc b¸m cña mçi s¸n biÕn thiªn ph¸p kiÓm tra kh¸c nhau. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã t−¬ng ®èi lín, cã sù biÕn ®æi gi÷a c¸c loμi vËt ®· dÉn ®Õn nhiÒu nhÇm lÉn trong viÖc ph©n chñ kh¸c nhau. §Æc ®iÓm nμy cÇn ®−îc chó ý lo¹i loμi sinh vËt nμy (Kumaratilake and trong ph©n lo¹i. Thompson, 1928; Thompson and Lymbery, KÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt giíi h¹n ph©n 1988). §Ó kÕt qu¶ ph©n lo¹i s¸n chÝnh x¸c, gi¶i thÊp cã thÓ quan s¸t ®−îc c¸c vi cÊu tróc c¸c nghiªn cøu cÇn ph¶i kÕt hîp víi viÖc vμ thu ®−îc h×nh ¶nh rÊt râ nÐt nªn ®· cã ph©n tÝch c¸c ®Æc tÝnh sinh häc ph©n tö cña nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu øng dông ®Ó chóng, bëi v× hÖ gen cña sinh vËt cã tÝnh æn ph©n lo¹i vμ nhËn diÖn loμi dùa trªn c¸c sai ®Þnh t−¬ng ®èi cao, Ýt bÞ ¶nh h−ëng bëi c¸c kh¸c cÊu tróc chi tiÕt nh− h×nh th¸i c¬ thÓ, yÕu tè m«i tr−êng, ®ång thêi cã thÓ tiÕn hμnh nhó, vÞ trÝ lç hËu m«n, vßng gai,… (Grzebyk ph©n tÝch mÉu vËt ë bÊt kú giai ®o¹n nμo and Sako, 1998; Fernanda vμ cs., 2004). Tuy trong chu kú sèng tõ trøng ®Õn tr−ëng nhiªn, viÖc sö dông kÝnh nμy ®Ó ph©n lo¹i c¸c thμnh. loμi s¸n tr−ëng thμnh gièng Echinococcus vÉn ë ViÖt Nam, bÖnh do c¸c loμi giun s¸n lμ cßn Ýt ®−îc ®Ò cËp. Do sù h¹n chÕ vÒ mÆt kü bÖnh rÊt phæ biÕn ë ®μn chã vμ c¸c gia sóc ¨n thuËt, trong nghiªn cøu nμy, chóng t«i ch−a thÞt. Mét sè loμi s¸n d©y g©y h¹i cho chã m« t¶ ®−îc c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o bªn trong c¬ còng lμ t¸c nh©n g©y bÖnh cho ng−êi vμ mét thÓ s¸n nh− cÊu t¹o hÖ thèng c¬ quan sinh sè loμi thó kh¸c. RÊt nhiÒu t¸c gi¶ ®· quan dôc s¸n, sè l−îng tinh hoμn,... vμ x¸c ®Þnh t©m ®iÒu tra vμ nghiªn cøu vÒ bÖnh giun s¸n kÝch th−íc cña mãc b¸m, nh÷ng ®Æc ®iÓm nμy trªn chã. Cho ®Õn nay ®· cã 8 loμi s¸n d©y ®· ®−îc sö dông phæ biÕn trong ph©n lo¹i phæ biÕn ®· ®−îc x¸c ®Þnh: Diphyllobothrium gi÷a c¸c loμi ký sinh trïng kh¸c nhau vμ gi÷a mansoni, Diphyllobothrium reptans, c¸c loμi trong gièng Echinococcus mμ c¸c c«ng Dipylidium caninum, Taenia hydatigena, 749
  7. Nguyễn Thị Lan, Phạm Thanh An, Phạm Ngọc Doanh, Tatsuo Nasu Taenia pisiformis, Multiceps multiceps, George A. Conder, Alan A. Marchiondo, and Echinococcus granulosus, MEsocestoides Ferron L. Andersen (1981). Effect of lincolus (QuÕ Anh, 2008). Tuy nhiªn hÇu Praziquantel on Adult Echinococcus nh− ch−a cã c¸c th«ng tin dÞch tÔ vÒ dÞch granulosus In Vitro: Scanning Electron bÖnh trªn ng−êi còng nh− trªn c¸c loμi gia Microscopy. Z Parasitenkunde 66: 191-199. sóc. Th¸ng 8 n¨m 2007 t¹i BÖnh viÖn Lao vμ Grzebyk D. and Y. Sako (1998). Phylogenetic bÖnh phæi Trung −¬ng ®· ghi nhËn mét analysis of nine species of Prorocentrum tr−êng hîp bÖnh nh©n nam giíi m¾c bÖnh do (Dinophyceae) inferred from 18S Êu trïng loμi Echinococcus granulosus g©y ribosomal ADN sequences, Morphological ra (Ng« ThÕ Qu©n vμ cs., 2007). §iÒu nμy comparisons, and description of cho thÊy, loμi s¸n nμy ®ang hiÖn diÖn ë ViÖt Prorocentrum panamensis, sp. Nov. J. Nam. Do ®ã cÇn cã nh÷ng ®iÒu tra cô thÓ ®Ó Phycol 34: 1055-1068. biÕt ®−îc sù tån t¹i vμ ph©n bè cña loμi s¸n Husain A., A. Maqbool, A. Tanveer and A. d©y nguy hiÓm nμy tõ ®ã thùc hiÖn c¸c biÖn Anees (2005). Studies on morphology of ph¸p phßng chèng bÖnh cho céng ®ång vμ echinococcus granulosus from different cho ®μn gia sóc. animal-dog origin. Punjab Univ. J. Zool 20(2): 151-157. 4. KÕT LUËN McManus, D.P., W. Zhang, J. Li, P.B. Sö dông kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö quÐt chóng Bartley (2003). Echinococcosis. Lancet t«i ®· m« t¶ ®−îc mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i 362, 1295 -1304. chi tiÕt cña s¸n tr−ëng thμnh Echinococcus Mirjam W., F. Jean, R. Paul, H. Andrew granulosus. S¸n tr−ëng thμnh gåm 5 ®èt, kÝch (2004). In vitro effects of nitazoxanide on th−íc toμn c¬ thÓ 0,8 - 1,35 mm. ChiÒu dμi Echinococcus granulosus protoscoleces and ®Çu s¸n 0,06 - 0,22 mm vμ chiÒu réng lμ 0,04 - metacestodes. Journal of Antimicrobial 0,121 mm. §−êng kÝnh mâm 30,5 - 89,1 μm Chemotherapy 54(3):609 -616. vμ cã 20 - 32 mãc b¸m. ChiÒu dμi ®èt chöa Jenkins D.J., T. Romig, C.A. Thompson 0,33 – 0,62 mm. §Çu s¸n ®−îc bao phñ bëi (2005). Emergence/re-emergence of l«ng t¬ mâm, m¶nh, dμi vμ kÕt nèi víi nhau. Echinococcus spp. – a global update. PhÇn th©n s¸n ®−îc bao phñ bëi l«ng t¬ th©n, International Journal for Parasitology 35: dμy, ng¾n h¬n, s¾p xÕp chÆt chÏ vμ ®Òu ®Æn 1205-1219. vμ kh«ng nèi víi nhau. L«ng t¬ bao phñ phÇn Thompson, R.C.A. and A.J. Lymbery (1988). c¬ thÓ s¸n ®−îc m« t¶ lÇn ®Çu tiªn trong The nature, extent and significance of nghiªn cøu nμy. S¸n tr−ëng thμnh ®−îc quan variation within the genus Echinococcus. s¸t cßn non nªn kÝch th−íc c¬ thÓ nhá. Advances in Parasitology 27: 210–263. Torgerson P. R. (2003). Economic effects of TμI LIÖU THAM KH¶O Echinococcosis. Acta Tropical 85:113-118. QuÕ Anh (2008). BÖnh s¸n d©y ë mét sè tØnh Antoniou M., Y. Tselentis (1993). Studies on phÝa B¾c ViÖt Nam..................................... Echinococcus granulosus using the http://tuyenquangkhcn.org.vn. CËp nhËt scanning electron microscope. Parasitol 22/4/2008. Res 79:537-546. Fernanda P. B., C.M.W. Renata, T. Tiana , Ng« ThÕ Qu©n (2007). Êu trïng s¸n chã g©y A.D.C. Geraldo (2004). Scanning electron bÖnh kÐn n−íc ë phæi – LÇn ®Çu tiªn ®−îc microscopy study of Tritrichomonas ph¸t hiÖn ë ViÖt Nam................................... augusta. Parasitol Res 94:158-161. http://www.bvlaobp.org. CËp nhËt 11/2/2007. 750
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2