intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Chính sách “Một nước hai chế độ” trong quá trình đấu tranh thống nhất Đài Loan của Cộng hoà nhân dân Trung Hoa."

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

278
lượt xem
48
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập những báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh tác giả: 6. Phạm Ngọc Tân, Hắc Xuân Cảnh, Chính sách “Một nước hai chế độ” trong quá trình đấu tranh thống nhất Đài Loan của Cộng hoà nhân dân Trung Hoa...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Chính sách “Một nước hai chế độ” trong quá trình đấu tranh thống nhất Đài Loan của Cộng hoà nhân dân Trung Hoa."

  1. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 ChÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan cña Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa (a) (b) Ph¹m Ngäc T©n , H¾c Xu©n C¶nh Tãm t¾t. Bµi viÕt tËp trung ph©n tÝch bèi c¶nh lÞch sö, qu¸ tr×nh h×nh thµnh, néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” vµ viÖc vËn dông chÝnh s¸ch ®ã vµo qóa tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan cña Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa (CHNDTH). Tõ thùc tÕ lÞch sö, bµi viÕt ®· lµm râ ý nghÜa tÝch cùc, còng nh− nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra ®èi víi viÖc vËn dông chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan cña CHNDTH. §µi Loan kh«ng nh÷ng kh«ng gióp TQ 1. Bèi c¶nh cña sù ra ®êi chÝnh thèng nhÊt §µi Loan, mµ cßn t¹o nªn sù s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®èi kh¸ng ngµy cµng lín gi÷a hai bê eo “Mét quèc gia, hai lo¹i chÕ ®é” (gäi biÓn. §iÒu ®ã nãi lªn r»ng, qu©n sù t¾t lµ “Mét n−íc hai chÕ ®é”), lµ quèc kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p tèi −u trong s¸ch c¬ b¶n cña CHNDTH trong qóa qóa tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt §µi tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc. Loan. V× vËy, c¸c nhµ l·nh ®¹o §ã chÝnh lµ lý luËn s¸ng t¹o ®−îc §Æng CHNDTH nhËn thÊy cÇn ph¶i chÊp TiÓu B×nh ®Ò ra vµo cuèi thËp kû 70 cña nhËn thùc tÕ lµ “hai bªn ®· kh«ng dÔ thÕ kû XX trªn c¬ së tæng kÕt nh÷ng nuèt sèng nhau, th× ph¶i t«n träng hiÖn kinh nghiÖm thùc tiÔn cña cuéc ®Êu thùc, thõa nhËn sù kh¸c biÖt, h¹ thÊp tranh thèng nhÊt ®Êt n−íc cña Trung tiªu chuÈn thèng nhÊt xuèng mét chót, Quèc (TQ). Theo chóng t«i, chÝnh s¸ch thùc hiÖn biÖn ph¸p t«i kh«ng thanh “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®−îc h×nh thµnh to¸n anh, anh còng kh«ng thanh to¸n trªn nh÷ng c¬ së sau: t«i, hai bªn ®Òu cã thÓ tiÕp nhËn, hai bê Thø nhÊt, xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu vµ eo biÓn g¸c sang mét bªn sù kh¸c biÖt, thùc tiÔn cña cuéc ®Êu tranh thèng thèng nhÊt trong mét quèc gia. Cßn chÕ nhÊt §µi Loan cña CHNDTH. KÓ tõ sau ®é x· héi, lèi sèng vµ quan niÖm gi¸ trÞ khi cã sù chia c¾t gi÷a §µi Loan vµ §¹i mçi bªn th× cø gi÷, anh theo Chñ nghÜa lôc, c¸c nhµ l·nh ®¹o CHNDTH ®· tÝch Tam D©n, t«i theo CNXH, kh«ng Ðp cùc t×m con ®−êng ®Ó thèng nhÊt §µi nhau ph¶i nhÊt trÝ. Nh− vËy th× sù trë Loan. Tuy nhiªn, tr¶i qua gÇn 3 thËp kû ng¹i cho thèng nhÊt cã thÓ g¹t bá, hai ®Êu tranh, CHNDTH vÉn kh«ng ®¹t bªn cã thÓ ngåi l¹i ®µm ph¸n víi nhau” ®−îc kÕt qu¶ ®¸ng kÓ nµo trong qóa [5; tr 450-451]. §ã chÝnh lµ c¬ së ban tr×nh thèng nhÊt ®Êt n−íc. H¬n n÷a, ®Çu cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ chñ tr−¬ng dïng vò lùc ®Ó gi¶i phãng ®é”. Thø hai, xuÊt ph¸t tõ sù thay ®æi NhËn bµi ngµy 1/12/2006. Söa ch÷a xong 25/12/2006. 47
  2. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 cña t×nh h×nh TQ vµo cuèi thËp kû 70 viÖc h×nh thµnh chÝnh s¸ch “Mét n−íc cña thÕ kû XX. Th¸ng 12-1978, Héi hai chÕ ®é”. nghÞ lÇn thø 3 Ban ChÊp hµnh Trung Ngoµi ra, viÖc Liªn Hîp Quèc kh«i −¬ng §CSTQ kho¸ XI, ®· quyÕt ®Þnh phôc quyÒn ®¹i diÖn hîp ph¸p cña ®−a TQ ®i theo con ®−êng c¶i c¸ch, më CHNDTH vµo n¨m 1971 ®· t¹o c¬ së cöa. Víi t− t−ëng “thùc sù cÇu thÞ”, ph¸p lý quèc tÕ cho nguyªn t¾c “mét Héi nghÞ lÇn thø 3 ®· “gi¶i phãng t− Trung Quèc” cña CHNDTH. §ã lµ mét t−ëng” ®Ó §CSTQ tiÕn hµnh chñ trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt tr−¬ng hoµ hîp d©n téc. Cã thÓ nãi, trong viÖc biÕn nh÷ng ý t−ëng vÒ nÕu nh− kh«ng cã c«ng cuéc “gi¶i thèng nhÊt nh−ng kh«ng lo¹i trõ kh¸c phãng t− t−ëng” ®ã, th× kh«ng thÓ h×nh biÖt cña c¸c nhµ l·nh ®¹o CHNDTH cã thµnh ®−îc lý luËn “Mét n−íc hai chÕ c¬ së thùc hiÖn. §ång thêi, ®ã còng ®é” vµ chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ chÝnh lµ c¬ së cho sù ra ®êi vµ tån t¹i ®é” sau nµy. cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” Thø ba, vµo thËp kû 70 cña thÕ kû cña CHNDTH. XX, t×nh h×nh thÕ giíi ®· cã sù chuyÓn Nãi tãm l¹i, chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®· ®−îc h×nh thµnh trong biÕn nhanh chãng. Sù xÝch l¹i gÇn bèi c¶nh lÞch sö cã nhiÒu chuyÓn biÕn nhau cña c¸c n−íc cã chÕ ®é x· héi quan träng. Sù chuyÓn biÕn cña t×nh kh¸c nhau ®· më ra nh÷ng kh¶ n¨ng h×nh TQ còng nh− trªn thÕ giíi ®· hîp t¸c réng lín trong céng ®ång quèc cung cÊp nh÷ng c¬ së lý luËn vµ thùc tÕ. H¬n n÷a, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ tiÔn cho c¸c nhµ l·nh ®¹o CHNDTH cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®· lµm gia kh¸i qu¸t thµnh lý luËn s¸ng t¹o trong t¨ng sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c sù nghiÖp thèng nhÊt ®Êt n−íc. quèc gia trªn thÕ giíi. §iÒu ®ã ®· khiÕn cho §Æng TiÓu B×nh nhËn thÊy 2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ néi r»ng, “… gi÷a c¸c n−íc cßn cã thÓ bá dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch “Mét qua sù kh¸c biÖt vÒ chÕ ®é vµ h×nh th¸i n−íc hai chÕ ®é”. ý thøc ®Ó b¾t tay hoµ h¶o, t¹i sao cïng 2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña lµ con ch¸u Viªm Hoµng l¹i kh«ng thÓ chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”: v−ît qua ®iÓm ®ã, cø ®Ó sù kh¸c biÖt vÒ - Giai ®o¹n tõ gi÷a thËp kû 50 chÕ ®é x· héi g©y trë ng¹i cho sù ®Õn cuèi thËp kû 70 cña thÕ kû XX: nghiÖp thèng nhÊt? Ch¼ng lÏ m¸u §©y lµ giai ®o¹n h×nh thµnh ý t−ëng s¬ kh«ng ®Ëm ®Æc h¬n n−íc, kh«ng nuèt khai ban ®Çu vÒ “Mét n−íc hai chÕ ®é”. sèng ®èi ph−¬ng th× kh«ng tho¶ d¹? Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû T¹i sao kh«ng nghÜ tho¸ng h¬n mét XX, c¸c nhµ l·nh ®¹o CHNDTH ®· chót, g¸c sang mét bªn sù tranh chÊp ®−a ra nh÷ng ý t−ëng vÒ viÖc cïng tån vÒ chÕ ®é, tr−íc hÕt n¾m ®iÒu chñ yÕu t¹i cña c¸c chÕ ®é x· héi kh¸c nhau. lµ thèng nhÊt ®Êt n−íc”[5; tr 450]. §ã N¨m 1954, Thñ t−íng CHNDTH Chu chÝnh lµ c¬ së lý luËn quan träng cho 48
  3. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 ra vµ x¸c lËp ý t−ëng ban ®Çu vÒ “Mét ¢n Lai ®· cïng víi Thñ t−íng Ên §é n−íc hai chÕ ®é”. ®−a ra “N¨m nguyªn t¾c chung sèng Tõ ngµy 18-22/12/1978, Héi nghÞ hoµ b×nh” víi mong muèn lo¹i bá sù TW lÇn thø ba kho¸ XI §CSTQ ®· ®−îc kh¸c biÖt vÒ chÕ ®é x· héi gi÷a c¸c tiÕn hµnh. §©y ®−îc xem lµ sù kiÖn ®· n−íc ®Ó cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ph¸ vì sù trãi buéc cña lý luËn “t¶ TiÕp ®ã, n¨m 1958, trªn c¬ së nh÷ng khuynh” tån t¹i trong mét thêi gian dµi kiÕn nghÞ hoµ b×nh ®· nªu, Chu ¢n ë TQ, më ®−êng cho TQ tiÕn lªn mét Lai ®· ®óc kÕt nh÷ng ®èi s¸ch cña §¹i giai ®o¹n míi. lôc ®èi víi §µi Loan thµnh “Mét viÖc Trong chuyÕn th¨m Hoa Kú vµo bèn ®iÒu”, hay cßn gäi lµ “Mét c−¬ng th¸ng 1-1979, §Æng TiÓu B×nh ®· cã bèn môc”. Trong ®ã: “Mét viÖc lµ §µi bµi ph¸t biÓu tr−íc Quèc héi Mü, bµy tá Loan tÊt yÕu ph¶i thèng nhÊt vµo TQ. quan ®iÓm cña TQ trong viÖc gi¶i quyÕt Bèn ®iÒu lµ: 1. Sau khi §µi Loan vÊn ®Ò §µi Loan. ¤ng tuyªn bè: “… thèng nhÊt vµo TQ, trõ c«ng viÖc ngo¹i Chóng t«i kh«ng dïng l¹i c¸ch nãi giao ph¶i s¸p nhËp vµo Trung −¬ng, “gi¶i phãng §µi Loan”, chØ cÇn thèng cßn ®¹i quyÒn qu©n chÝnh, s¾p xÕp nhÊt Tæ quèc, chóng t«i sÏ t«n träng vµ nh©n sù… ®Òu do T−ëng Giíi Th¹ch lo thùc hiÖn chÕ ®é hiÖn hµnh ë ®ã”[4; tr liÖu; 2. TÊt c¶ chi phÝ vÒ viÖc qu©n 65]. Th¸ng 3-1979, ph¸t biÓu víi Tæng chÝnh, x©y dùng kinh tÕ nÕu thiÕu sÏ ®èc Hång C«ng, §Æng TiÓu B×nh ®· nãi: ®−îc Trung −¬ng bæ sung; 3. ViÖc c¶i “… trong thêi gian t−¬ng ®èi dµi cña c¸ch x· héi §µi Loan cã thÓ t¹m ho·n, thÕ kû nµy vµ giai ®o¹n ®Çu cña thÕ kû chê cho tíi ®iÒu kiÖn chÝn muåi...; 4. sau, Hång C«ng cã thÓ thùc hiÖn chÕ ®é Hai bªn sÏ kh«ng ph¸i gi¸n ®iÖp tíi TBCN cña m×nh, cßn chóng t«i thùc ®Êt ®ai cña nhau vµ kh«ng cã hµnh hiÖn chÕ ®é XHCN cña chóng t«i”[4; tr ®éng ph¸ ho¹i ®oµn kÕt cña nhau”[10; 65]. Nh÷ng ph¸t biÓu nãi trªn cña tr 18]. §Æng TiÓu B×nh ®· cho thÊy sù h×nh Cã thÓ nãi, mÆc dï ch−a nªu lªn dung ban ®Çu cña c¸c nhµ l·nh ®¹o ®−îc kh¸i niÖm “Mét n−íc hai chÕ ®é” CHNDTH vÒ ý t−ëng “Mét n−íc hai chÕ vµ còng ch−a x©y dùng ®−îc thµnh ®é”. §Õn ®©y, vÒ c¬ b¶n, ý t−ëng “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®· ®−îc nªu lªn mét ph−¬ng ch©m ®Ó thèng nhÊt ®Êt n−íc, c¸ch râ rµng. ViÖc c¸c nhµ l·nh ®¹o nh−ng nh÷ng kiÕn nghÞ nãi trªn lµ CHNDTH coi ý t−ëng “Mét n−íc hai nh÷ng ý t−ëng ban ®Çu vÒ “Mét n−íc chÕ ®é” lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p hai chÕ ®é”. §ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò quan ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc, cho träng ®Ó c¸c nhµ l·nh ®¹o CHNDTH thÊy t− t−ëng “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®· sau nµy kh¸i qu¸t thµnh lý luËn mang ®−îc x¸c lËp. tÝnh s¸ng t¹o vµ x©y dùng thµnh - Giai ®o¹n tõ th¸ng 9-1981 ®Õn ph−¬ng ch©m ®Ó thèng nhÊt ®Êt n−íc. 1984: §©y lµ giai ®o¹n h×nh thµnh - Giai ®o¹n tõ cuèi n¨m 1978 chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”. ®Õn th¸ng 8-1981: §©y lµ giai ®o¹n ®Ò 49
  4. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 gäi lµ “ChÝn ®iÓm cña «ng DiÖp”. Sau khi ý t−ëng “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®−îc x¸c lËp, c¸c nhµ l·nh ®¹o Ph−¬ng ch©m ®ã mét lÇn n÷a cho thÊy CHNDTH ®· vËn dông ý t−ëng ®ã vµo râ h¬n vÒ t− t−ëng “Mét n−íc hai chÕ qóa tr×nh thèng nhÊt ®Êt n−íc. Trong ®é”. bµi ph¸t biÓu víi c¸c phãng viªn cña Ngµy 10-1-1982, trong khi tr¶ lêi T©n Hoa x· ngµy 30-9-1981, Chñ tÞch mét vÞ kh¸ch n−íc ngoµi, §Æng TiÓu Uû ban th−êng trùc Quèc héi TQ DiÖp B×nh ®· chØ râ, ph−¬ng ch©m 9 ®iÒu mµ KiÕm Anh ®· nªu lªn ph−¬ng ch©m 9 DiÖp KiÕm Anh ®· nªu thùc chÊt lµ ®iÒu cña TQ trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn chÝnh s¸ch “Mét quèc gia, hai lo¹i chÕ ®Ò §µi Loan. Néi dung ph−¬ng ch©m 9 ®é” (sau nµy ®−îc gäi t¾t lµ “Mét n−íc ®iÒu lµ: 1. §Ó sím kÕt thóc côc diÖn hai chÕ ®é”). §ã lµ lÇn ®Çu tiªn kh¸i chia c¾t Trung Hoa, t«i kiÕn nghÞ cuéc niÖm “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®−îc nªu ®µm ph¸n gi÷a hai ®¶ng, thùc hiÖn hîp lªn. Tõ ®©y, t− t−ëng “Mét n−íc hai chÕ t¸c lÇn thø 3…; 2. Nh©n d©n c¸c d©n ®é” b¾t ®Çu ®−îc x©y dùng thµnh lý luËn vµ trë thµnh ph−¬ng ch©m, chÝnh téc hai bªn bê eo biÓn cã thÓ trao ®æi tin s¸ch cña CHNDTH trong viÖc thùc tøc, ®oµn tô ng−êi th©n…; 3. Sau khi hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc. thùc hiÖn thèng nhÊt, §µi Loan cã thÓ Th¸ng 9-1982, trong cuéc héi kiÕn lµ mét khu vùc hµnh chÝnh ®Æc biÖt, víi Thñ t−íng Anh That-cher, §Æng ®−îc h−ëng quyÒn tù trÞ cao ®é…; 4. TiÓu B×nh ®· nªu lªn quan ®iÓm cña ChÕ ®é kinh tÕ, x· héi hiÖn hµnh, quan TQ trong viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch “Mét hÖ kinh tÕ, v¨n ho¸ víi n−íc ngoµi ë n−íc hai chÕ ®é” ®Ó thu håi Hång C«ng. §µi Loan kh«ng thay ®æi…; 5. L·nh §iÒu 31 HiÕn ph¸p 1982 cña n−íc ®¹o vµ nh©n sÜ c¸c giíi ë §µi Loan cã CHNDTH còng ®· quy ®Þnh nh÷ng néi thÓ ®¶m nhiÖm c¸c chøc vô trong bé dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc m¸y chÝnh trÞ, ®−îc tham dù qu¶n lý hai chÕ ®é”. §iÒu ®ã cho thÊy, “chÝnh ®Êt n−íc; 6. NÕu tµi chÝnh ®Þa ph−¬ng s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®· trë nªn §µi Loan gÆp khã kh¨n, cã thÓ ®−îc thµnh thôc” [4; tr 65]. chÝnh phñ trung −¬ng bï ®¾p; 7. NÕu - Giai ®o¹n tõ 1984 ®Õn nay: §©y nh©n d©n vµ c¸c nh©n sÜ §µi Loan lµ giai ®o¹n ¸p dông lý luËn vµo thùc muèn trë vÒ §¹i lôc ®Þnh c−, sÏ ®−îc tiÔn vµ kh«ng ngõng bæ sung, hoµn s¾p xÕp æn tho¶; 8. Hoan nghªnh nh©n thiÖn chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”. sÜ c¸c giíi c«ng th−¬ng nghiÖp §µi Th¸ng 5-1984, t− t−ëng “Mét n−íc Loan ®Çu t− vµo §¹i lôc…; 9… Chóng hai chÕ ®é” ®· ®−îc tr×nh bµy trong t«i ch©n thµnh vµ nhiÖt liÖt hoan “B¸o c¸o c«ng t¸c ChÝnh phñ” cña nghªnh giíi nh©n sÜ, c¸c ®oµn thÓ ë §µi ChÝnh phñ CHNDTH vµ ®−îc §¹i héi Loan th«ng qua mäi con ®−êng, ¸p ®¹i biÓu nh©n d©n toµn quèc TQ th«ng dông c¸c h×nh thøc ®Ó ®−a ra kiÕn nghÞ qua, trë thµnh quèc s¸ch cã hiÖu lùc th−¬ng thuyÕt viÖc n−íc.[2; tr 171-172]. trong qóa tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt Ph−¬ng ch©m 9 ®iÒu mµ DiÖp KiÕm ®Êt n−íc cña TQ. Tõ ®©y, chÝnh s¸ch Anh nªu ra ®· ®−îc c¸c nhµ nghiªn cøu 50
  5. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®· trë thµnh ®−êng hoµn thµnh sù nghiÖp thèng ph−¬ng ch©m c¬ b¶n ®Ó gi¶i quyÕt vÊn nhÊt ®Êt n−íc cña TQ. ®Ò §µi Loan, Hång C«ng, Ma Cao. 2.2. Néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch Th¸ng 6-1984, trong buæi tiÕp kiÕn c¸c “Mét n−íc hai chÕ ®é” danh sÜ Hång C«ng, §Æng TiÓu B×nh ®· Cã thÓ nãi, “Mét n−íc hai chÕ ®é” lµ tr×nh bµy mét c¸ch râ rµng vµ hÖ thèng lý luËn quan träng, lµ t− t−ëng khoa vÒ chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”. häc cã néi dung phong phó. Trong ®ã, TiÕp ®ã, trong c¸c Tuyªn bè chung néi dung cèt lâi nhÊt cña chÝnh s¸ch Trung – Anh vµ Trung – Bå, CHNDTH “Mét ®Êt n−íc, hai chÕ ®é”(One ®· ®−a ra nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ Country, Two Systems) lµ d−íi tiÒn ®Ò viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai mét n−íc TQ, chñ thÓ cña quèc gia kiªn chÕ ®é” ®Ó thu håi Hång C«ng vµ Ma tr× chÕ ®é XHCN, §µi Loan, Hång C«ng Cao. Ngµy 4-4-1990, §¹i héi ®¹i biÓu vµ Ma Cao lµ bé phËn kh«ng thÓ t¸ch nh©n d©n toµn quèc TQ ®· th«ng qua rêi cña TQ vµ duy tr× chÕ ®é TBCN. “LuËt c¬ b¶n khu hµnh chÝnh ®Æc biÖt Trong qóa tr×nh h×nh thµnh vµ Hång C«ng” vµ ngµy 31-3-1993, “LuËt ph¸t triÓn, néi dung c¬ b¶n cña chÝnh c¬ b¶n khu hµnh chÝnh ®Æc biÖt Ma s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®−îc thÓ Cao” còng ®−îc th«ng qua. §iÒu ®ã hiÖn ë c¸c ph−¬ng diÖn sau: ®¸nh dÊu qóa tr×nh ph¸p chÕ ho¸ chÝnh Mét lµ, nguyªn t¾c c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” vÒ c¬ b¶n s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” lµ duy tr× ®· hoµn thµnh. mét n−íc TQ, ChÝnh phñ CHNDTH lµ Sau khi hoµn thµnh vÒ c¬ b¶n qóa chÝnh phñ duy nhÊt ®¹i diÖn cho toµn tr×nh x©y dùng vµ ph¸p chÕ ho¸ chÝnh TQ, chñ quyÒn quèc gia vµ sù toµn vÑn s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”, ChÝnh phñ l·nh thæ cña TQ lµ kh«ng thÓ chia c¾t. CHNDTH ®· vËn dông chÝnh s¸ch ®ã D−íi tiÒn ®Ò chØ cã mét TQ, §µi Loan, ®Ó thu håi Hång C«ng vµ Ma Cao. Ngµy Hång C«ng vµ Ma Cao cã thÓ duy tr× 1-7-1997, TQ ®· thµnh c«ng trong viÖc chÕ ®é cña m×nh vµ sù duy tr× chÕ ®é ®ã thu håi chñ quyÒn ®èi víi Hång C«ng. kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn sù thèng nhÊt vµ Ngµy 20-12-1999, Ma Cao còng trë vÒ æn ®Þnh cña TQ. §Æng TiÓu B×nh ®· víi TQ b»ng ph−¬ng thøc “Mét n−íc nhiÒu lÇn nãi, “… §µi Loan khu hµnh hai chÕ ®é”, ®¸nh dÊu sù thµnh c«ng chÝnh ®Æc biÖt, tuy lµ chÝnh quyÒn ®Þa cña chÝnh s¸ch nµy. ph−¬ng, nh−ng chÝnh quyÒn ®Þa Sau gÇn 10 n¨m ¸p dông chÝnh ph−¬ng nµy kh¸c víi c¸c tØnh thµnh vµ s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” vµo thùc tÕ, khu tù trÞ kh¸c, cã mét sè quyÒn lùc chÝnh s¸ch nµy ngµy cµng chøng tá søc riªng mµ nh÷ng n¬i kh¸c kh«ng cã, víi sèng vµ tÝnh s¸ng t¹o cña nã. HiÖn nay ®iÒu kiÖn lµ kh«ng ®−îc lµm tæn h¹i “Mét n−íc hai chÕ ®é” vÉn lµ ph−¬ng ®Õn lîi Ých thèng nhÊt cña ®Êt n−íc”[4; ch©m chØ ®¹o cao nhÊt ®Ó thèng nhÊt tr 66]. §µi Loan cña CHNDTH vµ nã ®ang Hai lµ, chñ thÓ cña “Mét n−íc hai høa hÑn thµnh c«ng míi trªn con chÕ ®é” chÝnh lµ CNXH. Ngoµi viÖc 51
  6. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 tu©n thñ nguyªn t¾c chØ cã mét TQ, th× lu«n cè g¾ng t×m con ®−êng ®Ó thèng néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch “Mét nhÊt §µi Loan. Trong nh÷ng thËp kû n−íc hai chÕ ®é” ®· kh¼ng ®Þnh chñ thÓ ®Çu sau sù chia c¾t gi÷a §µi Loan vµ cña “hai chÕ ®é” lµ CNXH. §Æng TiÓu §¹i lôc, CHNDTH ®· tranh thñ nh÷ng B×nh ®· nhÊn m¹nh “Mét n−íc hai chÕ ®iÒu kiÖn cã thÓ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®é”, ngoµi CNTB cßn cã CNXH lµ chñ §µi Loan b»ng con ®−êng hoµ b×nh. thÓ cña TQ, vïng réng lín h¬n 1 tØ d©n Tuy nhiªn, nh÷ng kiÕn nghÞ hoµ b×nh v÷ng vµng x©y dùng CNXH. §ã lµ mét mµ c¸c nhµ l·nh ®¹o CHNDTH ®Ò ra tiÒn ®Ò. Kh«ng cã tiÒn ®Ò ®ã th× kh«ng trong thËp kû 50 vµ 60 cña thÕ kû XX ®−îc. D−íi tiÒn ®Ò ®ã, cã thÓ cho phÐp ®· kh«ng ®−îc thùc hiÖn. Nguyªn nh©n thùc hiÖn CNTB trong khu vùc nhá vµ lµ do sù kh¸c nhau vÒ lËp tr−êng vµ ph¹m vi nhá ngay bªn c¹nh m×nh”[5; tr quan ®iÓm gi÷a §CS vµ QD§ vÒ vÊn ®Ò 457]. thèng nhÊt TQ. V× vËy, tr−íc sù chuyÓn Ba lµ, “hai chÕ ®é” trong chÝnh s¸ch biÕn cña t×nh h×nh quèc tÕ vµ trong “Mét n−íc hai chÕ ®é” lµ chØ sù cïng n−íc, thÕ hÖ l·nh ®¹o thø hai cña TQ tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña hai lo¹i chÕ ®é ®· cè g¾ng t×m gi¶i ph¸p nh»m lo¹i trõ sù kh¸c biÖt ®ã. x· héi kh¸c nhau ë TQ. Sù tån t¹i cña Sau khi ý t−ëng “Mét n−íc hai chÕ “hai chÕ ®é” cßn ®−îc thÓ hiÖn ®ã lµ, sau khi thèng nhÊt, tÊt c¶ c¸c ph−¬ng ®é” vÒ c¬ b¶n ®−îc x¸c lËp, CHNDTH diÖn vÒ chÕ ®é kinh tÕ – x· héi, quan hÖ ®· ®−a ra nh÷ng ®éng th¸i nh»m vËn kinh tÕ, v¨n ho¸ víi n−íc ngoµi… vèn dông ý t−ëng ®ã vµo thèng nhÊt §µi cã tr−íc ®©y cña §µi Loan, Hång C«ng Loan. Th¸ng 10-1978, §Æng TiÓu B×nh vµ Ma Cao ®Òu kh«ng thay ®æi, trong ®· chØ râ: “… Trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn khi ®ã, §¹i lôc víi h¬n 1 tØ ng−êi vÉn ®Ò §µi Loan, chóng t«i sÏ t«n träng kiªn tr× CNXH. Sù tån t¹i cña “hai chÕ hiÖn thùc cña §µi Loan… ®Çu t− cña ®é” lµ kh«ng nh»m lo¹i trõ nhau, mµ Mü vµ NhËt vµo §µi Loan, ph−¬ng thøc bæ sung cho nhau trong sù thèng nhÊt sinh ho¹t cña bªn ®ã cã thÓ kh«ng ®éng cña mét n−íc. ®Õn, nh−ng ph¶i thèng nhÊt”[2; tr 171]. Nh− vËy, víi néi dung phong phó §ã chÝnh lµ b−íc ®Çu cña chÝnh s¸ch nãi trªn, chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®−îc §CSTQ x©y ®é” võa thÓ hiÖn tÝnh nguyªn t¾c trong dùng thµnh ph−¬ng ch©m thèng nhÊt viÖc thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc, §µi Loan. duy tr× chñ quyÒn quèc gia cña TQ, võa Ngµy 1-1-1979, Uû ban th−êng vô lµ sù ®¸p øng tr−íc nhu cÇu thùc tiÔn Quèc héi TQ ®· c«ng bè “Th− göi ®ång cña §µi Loan, Hång C«ng vµ Ma Cao. bµo §µi Loan”, chØ râ, “… khi gi¶i quyÕt 3. Qu¸ tr×nh vËn dông chÝnh vÊn ®Ò §µi Loan, t«n träng hiÖn tr¹ng s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” vµo §µi Loan vµ ý kiÕn nh©n sÜ c¸c giíi, ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan kh«ng lµm cho §µi Loan thiÖt h¹i…”[1; tr 4]. Cïng ngµy h«m ®ã, Ban th−êng KÓ tõ sau khi T−ëng Giíi Th¹ch vô Héi nghÞ nh©n d©n toµn quèc TQ ®· ch¹y ra cè thñ ë §µi Loan, §CSTQ 52
  7. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 nªu “Ph−¬ng ch©m chÝnh trÞ lín vÒ hoµ xem ®ã lµ chñ tr−¬ng c¬ b¶n cña TQ b×nh thèng nhÊt Tæ quèc”, chØ râ: trong qóa tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt “Ph−¬ng ch©m cña §CSTQ ®èi víi §µi §µi Loan. Th¸ng 5-1984, kú häp thø Loan tõ “gi¶i phãng §µi Loan b»ng vò hai kho¸ VI §¹i héi ®¹i biÓu nh©n d©n lùc”, ®iÒu chØnh thµnh ph−¬ng thøc TQ ®· nhÊt trÝ th«ng qua viÖc ¸p dông th«ng qua hiÖp th−¬ng hoµ b×nh, ®µm chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” trong ph¸n chÝnh trÞ”[2; tr 171]. Nh÷ng ®éng qu¸ tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan. Tõ ®ã, vÒ c¬ b¶n ®· h×nh thµnh th¸i ®ã cho thÊy ý t−ëng “Mét n−íc hai nªn ph−¬ng ch©m “Hoµ b×nh thèng chÕ ®é” cã thÓ trë thµnh ph−¬ng ch©m nhÊt, Mét n−íc hai chÕ ®é” trong ®Êu ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt §µi Loan b»ng tranh thèng nhÊt §µi Loan cña con ®−êng hoµ b×nh. CHNDTH. Ngµy 30-9-1981, DiÖp KiÕm Anh ®· Th¸ng 12-1990, t¹i Héi nghÞ c«ng tr×nh bµy vÒ ph−¬ng ch©m 9 ®iÓm trong t¸c toµn quèc vÒ §µi Loan, Tæng bÝ th− viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò §µi Loan, trong §CSTQ Giang Tr¹ch D©n vµ Chñ tÞch ®ã ®· nªu râ vÒ chÝnh s¸ch “Mét n−íc n−íc CHNDTH D−¬ng Th−îng C«n ®· hai chÕ ®é” vµ chñ tr−¬ng dïng chÝnh nh¾c l¹i ph−¬ng ch©m chung ®èi víi s¸ch ®ã vµo viÖc thèng nhÊt §µi Loan. §µi Loan lµ “Hoµ b×nh thèng nhÊt, Mét TiÕp ®ã, ngµy 26-6-1983, §Æng TiÓu n−íc hai chÕ ®é”. TiÕp ®ã, t¹i Héi nghÞ B×nh ®· nªu ph−¬ng ¸n 6 ®iÓm vÒ viÖc lÇn thø hai kho¸ VII §¹i héi ®¹i biÓu ¸p dông chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ nh©n d©n toµn quèc n−íc CHNDTH, ®é” ®Ó thèng nhÊt §µi Loan. Ph−¬ng ¸n Thñ t−íng TQ Lý B»ng mét lÇn n÷a 6 ®iÓm mµ §Æng TiÓu B×nh ®· nªu lªn nhÊn m¹nh: “… chóng ta sÏ kiªn ®Þnh ®ã lµ: “… Sau khi thèng nhÊt, §µi Loan trë thµnh khu hµnh chÝnh ®Æc biÖt, cã ph−¬ng ch©m “Mét n−íc hai chÕ ®é” thóc ®Èy sù nghiÖp lín hoµ b×nh thèng thÓ thùc hiÖn chÕ ®é kh¸c víi §¹i lôc…; nhÊt Tæ quèc”[1; tr 5]. §µi Loan cßn cã qu©n ®éi riªng, nh−ng kh«ng ®−îc t¹o sù ®e do¹ ®èi víi §¹i Tõ gi÷a thËp kû 90 cña thÕ kû XX, lôc; §¹i lôc kh«ng cö ng−êi ®Õn §µi ph−¬ng ch©m “Hoµ b×nh thèng nhÊt, Loan, c¸c hÖ thèng ®¶ng, chÝnh quyÒn, Mét n−íc hai chÕ ®é” lu«n ®−îc c¸c nhµ qu©n ®éi cña §µi Loan ®Òu do §µi l·nh ®¹o CHNDTH coi lµ ph−¬ng ch©m Loan tù qu¶n lý; ChÝnh phñ Trung chØ ®¹o cao nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò −¬ng cßn ®Ó dµnh ghÕ cho §µi Loan; §µi Loan. T¹i lÔ giao thõa n¨m 1995, Hy väng nhµ ®−¬ng côc §µi Loan Chñ tÞch n−íc CHNDTH Giang Tr¹ch nghiªn cøu tØ mØ ý kiÕn cña chóng t«i D©n ®· cã bµi ph¸t biÓu nhan ®Ò “TiÕp ®Ó xo¸ bá hiÓu lÇm”[1; tr 4]. tôc phÊn ®Êu ®Ó hoµn thµnh thèng Sau khi §Æng TiÓu B×nh vµ DiÖp nhÊt ®Êt n−íc”, trong ®ã nªu lªn T¸m KiÕm Anh ®−a ra nh÷ng ý kiÕn vÒ viÖc kiÕn nghÞ vÒ hoµ b×nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ¸p dông chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ §µi Loan. Bµi ph¸t biÓu nãi trªn cña ®é” ®Ó thèng nhÊt §µi Loan, c¸c nhµ Giang Tr¹ch D©n ®· ®−îc c¸c nhµ l·nh ®¹o TQ ®· nhiÒu lÇn nh¾c l¹i vµ nghiªn cøu gäi lµ “Chñ tr−¬ng t¸m 53
  8. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 ®iÓm”, hay “T¸m ®iÓm cña Giang”. §ã trÞ gi÷a hai bªn ®Ó cïng nhau ®µm chÝnh lµ sù thÓ hiÖn lËp tr−êng cña ph¸n vÒ thèng nhÊt ®Êt n−íc. Thùc CHNDTH trong viÖc thùc hiÖn thèng hiÖn “Mét n−íc hai chÕ ®é” cã ý nghÜa nhÊt §µi Loan b»ng con ®−êng hoµ tÝch cùc trong qóa tr×nh ®Êu tranh b×nh. Tõ ®ã ®Õn nay, “Chñ tr−¬ng t¸m thèng nhÊt §µi Loan cña CHNDTH. Mét lµ, thùc hiÖn chÝnh s¸ch “Mét ®iÓm” lµ ph−¬ng ch©m chØ ®¹o cao nhÊt ®Ó thùc hiÖn hoµ b×nh thèng nhÊt §µi n−íc hai chÕ ®é” ®· t¹o nªn sù kh¸c Loan. biÖt c¬ b¶n vÒ chÊt so víi chñ tr−¬ng Bªn c¹nh ®ã, viÖc vËn dông chÝnh hoµ b×nh gi¶i phãng §µi Loan tr−íc s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®Ó thèng ®©y. Trong nh÷ng thËp kû 50 vµ 60 nhÊt §µi Loan b»ng con ®−êng hoµ cña thÕ kû XX, do m©u thuÉn vÒ lËp b×nh còng ®· ®−îc c¸c §¹i héi cña tr−êng thèng nhÊt gi÷a §CSTQ vµ §CSTQ th¶o luËn vµ th«ng qua. §¹i QD§, nªn nh÷ng kiÕn nghÞ hoµ b×nh héi XVI §CSTQ (11-2002), kh¼ng ®Þnh: mµ Mao Tr¹ch §«ng vµ Chu ¢n Lai “... Chóng ta kiªn tr× ph−¬ng ch©m c¬ nªu lªn ®· kh«ng ®−îc thùc hiÖn. §iÒu b¶n “Hoµ b×nh thèng nhÊt, Mét n−íc ®ã ®· khiÕn cho thÕ hÖ l·nh ®¹o thø hai chÕ ®é” vµ “Chñ tr−¬ng 8 ®iÓm”, hai cña TQ ph¶i tr¨n trë t×m ra gi¶i ph¸t triÓn quan hÖ hai bê, thóc ®Èy tiÕn ph¸p ®Ó lo¹i trõ sù kh¸c biÖt ®ã. Trong tr×nh hoµ b×nh thèng nhÊt Tæ quèc, kiªn bèi c¶nh ®ã chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai quyÕt ph¶n ®èi c¸c thÕ lùc chia rÏ §µi chÕ ®é” ®· trë thµnh mét gi¶i ph¸p Loan…” [8; tr 77-78]. quan träng. Thùc tÕ cho thÊy, thùc HiÖn nay, thÕ hÖ l·nh ®¹o thø t− hiÖn chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”, cña TQ do Hå CÈm §µo lµm h¹t nh©n nghÜa lµ thèng nhÊt nh−ng kh«ng lo¹i vÉn kiªn tr× chñ tr−¬ng hoµ b×nh thèng trõ kh¸c biÖt ®· lµm gi¶m m©u thuÉn nhÊt §µi Loan cña c¸c thÕ hÖ l·nh ®¹o trong lËp tr−êng thèng nhÊt cña hai tr−íc ®©y. Chñ tÞch Hå CÈm §µo ®ang bªn. Hai bê eo biÓn cã thÓ ®µm ph¸n nç lùc cïng víi c¸c nhµ l·nh ®¹o vµ ®Ó thèng nhÊt nh−ng vÉn cã thÓ gi÷ toµn thÓ nh©n d©n TQ tÝch cùc thóc ®Èy nguyªn chÕ ®é chÝnh trÞ cña m×nh. thùc hiÖn ®µm ph¸n hai bê, ®−a chñ Hai lµ, chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai tr−¬ng thèng nhÊt §µi Loan b»ng con chÕ ®é” ®· trë thµnh c¬ së quan träng ®−êng hoµ b×nh tíi th¾ng lîi. cña chñ tr−¬ng “Hoµ b×nh thèng nhÊt, 4. ý nghÜa cña viÖc vËn dông lý Mét n−íc hai chÕ ®é”. Trong suèt mét luËn “Mét n−íc hai chÕ ®é” vµo thêi gian dµi c¶ §CSTQ vµ QD§ ®Òu ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan muèn cã sù thèng nhÊt gi÷a §µi Loan vµ §¹i lôc, tuy nhiªn bªn nµo còng “Mét n−íc hai chÕ ®é” lµ t− t−ëng muèn thèng nhÊt d−íi sù l·nh ®¹o cña chÝnh trÞ vµ lµ gi¶i ph¸p quan träng m×nh. §iÒu ®ã ®· lµm cho hai bªn trong qóa tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ §µi Loan cña CHNDTH. Môc ®Ých cña mong muèn thèng nhÊt §µi Loan b»ng viÖc thùc hiÖn “Mét n−íc hai chÕ ®é” lµ con ®−êng hoµ b×nh còng kh«ng cã c¬ g¹t bá trë ng¹i trong quan ®iÓm chÝnh 54
  9. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 së thùc tÕ. ChÝnh v× vËy, ¸p dông quyÒn TrÇn Thuû BiÓn, viÖc kiªn tr× chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” sÏ nguyªn t¾c “mét TQ” vµ ph−¬ng ch©m g¹t bá ®−îc trë ng¹i ®ã ®Ó hai bªn cã “Mét n−íc hai chÕ ®é” sÏ lµ ®iÒu kiÖn thÓ ®µm ph¸n vÒ viÖc thèng nhÊt. tiªn quyÕt ®¶m b¶o thµnh c«ng cho sù NghÜa lµ chñ tr−¬ng thèng nhÊt hoµ nghiÖp thèng nhÊt §µi Loan cña b×nh cã c¬ së thùc tÕ ®Ó thùc hiÖn. CHNDTH. Ba lµ, thùc hiÖn “Mét n−íc hai chÕ 5. Nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra ®èi ®é”, CHNDTH cã thÓ duy tr× ®−îc víi viÖc vËn dông chÝnh s¸ch “Mét nguyªn t¾c chØ cã mét n−íc TQ, nh− n−íc hai chÕ ®é” trong qu¸ tr×nh vËy môc ®Ých chia c¾t §µi Loan ra ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan khái TQ cña c¸c thÕ lùc bªn ngoµi vµ ChÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” chÝnh quyÒn §µi Loan sÏ thÊt b¹i, TQ ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ to lín trong qua sÏ kh«ng bÞ mÊt §µi Loan. Tõ ®ã, hai tr×nh thu håi Hång C«ng vµ Ma Cao bªn cã thÓ tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ cña CHNDTH. Tuy nhiªn, khi vËn thèng nhÊt ®Êt n−íc. dông chÝnh s¸ch ®ã ®Ó thèng nhÊt §µi Bèn lµ, thùc hiÖn “Mét n−íc hai Loan, CHNDTH gÆp ph¶i kh«ng Ýt chÕ ®é” mµ chñ thÓ lµ CHNDTH víi th¸ch thøc tõ nhiÒu phÝa. viÖc kiªn tr× CNXH, thùc tÕ lµ ®· x¸c Thø nhÊt, sù ph¸t triÓn trong lÞch lËp quyÒn l·nh ®¹o cña §CSTQ ®èi víi sö cña §µi Loan ®· t¹o nªn th¸ch thøc §µi Loan. H¬n n÷a, CHNDTH còng sÏ kh«ng nhá ®èi víi c«ng thøc “Mét n−íc tranh thñ ®−îc sù ñng hé cña céng hai chÕ ®é”. KÓ tõ khi ®−îc coi lµ mét ®ång quèc tÕ còng nh− nh©n d©n hai phÇn cña l·nh thæ TQ, th× thêi gian bê eo biÓn §µi Loan trong viÖc thèng thèng nhÊt gi÷a §¹i lôc vµ §µi Loan lµ nhÊt ®Êt n−íc. rÊt Ýt. Trong khi ®ã, vÒ mÆt ®Þa lý, §µi N¨m lµ, thùc hiÖn “Mét n−íc hai Loan cã sù t¸ch biÖt víi §¹i lôc. H¬n chÕ ®é” mµ chñ thÓ lµ CHNDTH, sÏ n÷a, h¬n 20 triÖu d©n §µi Loan l¹i cã lo¹i bá ®−îc ©m m−u cña c¸c thÕ lùc sù ®éc lËp vÒ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x· bªn ngoµi hßng can thiÖp vµo §µi héi ®èi víi §¹i lôc. V× vËy, so víi Hång Loan. ChÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ C«ng hay Ma Cao, mèi quan hÖ g¾n bã ®é” ®· kh¼ng ®Þnh sù toµn vÑn vÒ l·nh gi÷a hai bê eo biÓn rÊt h¹n chÕ. §iÒu thæ cña TQ vµ chñ quyÒn cña TQ ®èi ®ã ®· ¶nh h−ëng rÊt lín ®èi víi mong víi §µi Loan, ®iÒu ®ã khiÕn cho c¸c muèn thèng nhÊt cña c− d©n §µi Loan. thÕ lùc bªn ngoµi kh«ng cßn lý do ®Ó Thø hai, tÝnh chÊt cña vÊn ®Ò §µi “quèc tÕ ho¸ vÊn ®Ò §µi Loan” vµ can Loan còng hoµn toµn kh¸c víi vÊn ®Ò thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña TQ. Hång C«ng hay Mao Cao. Cã thÓ nãi, vÊn ®Ò §µi Loan, “kh«ng ph¶i lµ ngo¹i Cho ®Õn nay, “Mét n−íc hai chÕ ®é” giao mµ lµ néi chÝnh, song l¹i ®éng vÉn lµ mét gi¶i ph¸p chÝnh trÞ h÷u ch¹m ngo¹i giao; kh«ng ph¶i lµ ®Êu hiÖu nhÊt cho c«ng cuéc thèng nhÊt tranh chèng thùc d©n ®Ó thu håi chñ §µi Loan cña CHNDTH. Tr−íc chÝnh quyÒn quèc gia tõ tay thùc d©n, mµ lµ s¸ch ®ßi “§µi Loan ®éc lËp” cña chÝnh 55
  10. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 sù tiÕp tôc chÝnh quyÒn nµy lËt ®æ TrÇn Thuû BiÓn lªn cÇm quyÒn, c¸c chÝnh quyÒn kia... ThÕ lùc n−íc ngoµi nhµ l·nh ®¹o §µi Loan ®· liªn tôc ®−a can thiÖp vµo §µi Loan lµ th«ng qua ra nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m phñ nhËn nhµ ®−¬ng côc §µi Loan vµ thÕ lùc nguyªn t¾c “mét Trung Quèc” vµ chñ chÝnh trÞ ®Þa ph−¬ng §µi Loan, trong quyÒn cña TQ ®èi víi §µi Loan, ®iÒu ®ã ngoµi kÕt hîp, lîi dông lÉn nhau, lµm ®ång nghÜa víi viÖc hä muèn phñ nhËn t¨ng h¼n møc ®é khã kh¨n trong viÖc c¬ së tån t¹i cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc hoµ b×nh thèng nhÊt §µi Loan”[3; tr hai chÕ ®é”. Do vËy, sù thay ®æi trong 556]. ChÝnh sù ph¸t triÓn phøc t¹p cña chÝnh s¸ch cña chÝnh quyÒn §µi Loan vÊn ®Ò §µi Loan ®· vµ ®ang t¹o ra lµ mét trong nh÷ng yÕu tè g©y c¶n trë th¸ch thøc rÊt lín cho c«ng thøc “Mét lín nhÊt ®èi víi chÝnh s¸ch “Mét n−íc n−íc hai chÕ ®é” cña CHNDTH. hai chÕ ®é” cña CHNDTH. Thø ba, sù chªnh lÖch vÒ møc sèng Thø n¨m, trong qóa tr×nh ®Êu gi÷a §µi Loan vµ §¹i lôc còng lµ th¸ch tranh thèng nhÊt §µi Loan, CHNDTH thøc lín kh¸c ®èi víi chÝnh s¸ch “Mét lu«n nhÊn m¹nh “®Æt hy väng vµo nh©n n−íc hai chÕ ®é”. Cho ®Õn nay, mÆc dï d©n §µi Loan” vµ coi viÖc ph¸t triÓn CHNDTH ®· ®¹t ®−îc nh÷ng b−íc tiÕn mèi quan hÖ t×nh c¶m d©n téc gi÷a v−ît bËc trong qóa tr×nh x©y dùng vµ nh©n d©n hai bê lµ nh©n tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ, nh−ng so víi thu thµnh c«ng cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc nhËp vµ møc sèng cña §µi Loan th× hai chÕ ®é”. Tuy nhiªn, thùc tÕ cho vÉn cßn mét kho¶ng c¸ch kh¸ xa. V× thÊy, th¸i ®é cña d©n chóng §µi Loan vËy, “søc m¹nh tæng hîp cña §¹i lôc ngµy cµng bÊt lîi ®èi víi CHNDTH. tuy kh«ng nhá, tiÒm lùc rÊt lín, nh−ng Sau mét thêi gian dµi sèng theo t− b×nh qu©n ®Çu ng−êi l¹i thÊp h¬n qu¸ t−ëng tù do, d©n chñ cña ph−¬ng T©y, nhiÒu so víi §µi Loan… lµm cho TQ l¹i chÞu ¶nh h−ëng tõ sù tuyªn truyÒn ®¹i lôc khã bÒ ph¸t huy t¸c dông lín chÝnh s¸ch thï ®Þch cña chÝnh quyÒn trong c¸c sù vô quèc tÕ vµ ng¨n chÆn §µi Loan, nªn ngµy cµng cã nhiÒu §µi Loan thùc hiÖn chÝnh s¸ch hai ng−êi §µi Loan phñ nhËn m×nh lµ n−íc TQ” [5; tr 557]. ng−êi TQ. §iÒu ®ã lµm cho viÖc lîi Thø t−, tr−íc ®©y, §µi Loan d−íi sù dông “sîi d©y t×nh c¶m” ®Ó thèng nhÊt hai bê cña CHNDTH ngµy cµng mÊt ®i l·nh ®¹o cña T−ëng Giíi Th¹ch vµ T−ëng Kinh Quèc, mÆc dï ®èi lËp vÒ chç dùa quan träng. Theo nhiÒu cuéc ®iÒu tra d− luËn ®−îc tiÕn hµnh ë §µi quan ®iÓm, nh−ng tr−íc sau vÉn muèn Loan th× “trung b×nh kho¶ng 80% sè thèng nhÊt gi÷a §µi Loan vµ §¹i lôc (tÊt nhiªn lµ thèng nhÊt d−íi sù l·nh ng−êi ®−îc hái cho r»ng hä kh«ng nhËn ®¹o cña QD§) vµ lu«n kiªn tr× chñ thÊy c«ng thøc “Mét n−íc hai chÕ ®é” lµ mét gi¶i ph¸p. Hä sî r»ng §µi Loan sÏ quyÒn cña TQ ®èi víi §µi Loan. §ã bÞ “thui chét”(“¶o ho¸”- chÕt), r»ng thay chÝnh lµ c¬ së quan träng ®Ó thùc hiÖn “Mét n−íc hai chÕ ®é”. ThÕ nh−ng, tõ v× ®−îc lµ chñ nh©n cña ng«i nhµ cña sau khi Lý §¨ng Huy vµ tiÕp ®ã lµ m×nh, ng−êi §µi Loan sÏ mÊt quyÒn 56
  11. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 kiÓm so¸t ®èi víi sè phËn cña m×nh”[6; ChÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” tr 10]… Sù thay ®æi ®ã trong d©n ®· vµ ®ang ®ãng vai trß tÝch cùc trong chóng §µi Loan còng ®ang ®em l¹i qu¸ tr×nh ®Êu tranh thèng nhÊt §µi nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc ®èi víi chÝnh Loan cña CHNDTH. VËn dông “Mét s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”. n−íc hai chÕ ®é” kh«ng nh÷ng h×nh Thø s¸u, tr−íc sù ph¸t triÓn nhanh thµnh ®−îc ph−¬ng ch©m “Hoµ b×nh chãng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸, viÖc thèng nhÊt, mét n−íc hai chÕ ®é” trong nhÊn m¹nh chñ quyÒn quèc gia vèn ®Êu tranh thèng nhÊt §µi Loan, mµ ®−îc xem lµ c¬ së cña chÝnh s¸ch “Mét cßn cã thÓ g¹t bá ®−îc m©u thuÉn gi÷a n−íc hai chÕ ®é” ®ang bÞ ®e do¹ bëi hai bê eo biÓn ®Ó tiÕn hµnh ®µm ph¸n nh÷ng lý luËn nh»m phñ ®Þnh chñ thèng nhÊt ®Êt n−íc. §ång thêi, vËn quyÒn d©n téc cña c¸c thÕ lùc bªn ngoµi dông “Mét n−íc hai chÕ ®é” cßn tranh muèn t¸ch §µi Loan ra khái TQ. Bªn thñ ®−îc sù ñng hé ngµy cµng lín cña c¹nh ®ã, chÝnh s¸ch cña c¸c n−íc lín, nh©n d©n hai bê eo biÓn §µi Loan, nhÊt lµ chÝnh s¸ch cña Mü, NhËt…, còng nh− nh©n d©n thÕ giíi ®èi víi cïng víi xu h−íng li khai ngµy cµng c«ng cuéc thèng nhÊt ®Êt n−íc cña t¨ng trªn thÕ giíi, ®ang ®em l¹i nh÷ng “c¬ së lý luËn” cho thÕ lùc ®ßi ®éc lËp ë CHNDTH. §µi Loan… ChÝnh sù ph¸t triÓn phøc D−íi sù chØ ®¹o cña chÝnh s¸ch t¹p ®ã cña t×nh h×nh quèc tÕ lµ nh÷ng “Mét n−íc hai chÕ ®é”, TQ ®· thµnh nh©n tè kh¸ch quan g©y trë ng¹i ®èi c«ng trong viÖc thu håi chñ quyÒn ®èi víi chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”. víi Hång C«ng vµ Ma Cao, v× vËy nã ®· KÕt luËn ®−îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu næi bËt cña TQ trong thêi kú ChÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” lµ ph−¬ng ch©m chiÕn l−îc quan träng c¶i c¸ch, më cöa. Tuy nhiªn, trong qóa cña TQ trong qóa tr×nh gi¶i quyÕt vÊn tr×nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò §µi Loan, chÝnh ®Ò §µi Loan, Hång C«ng vµ Ma Cao. s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é” ®ang ®øng §ã lµ mét lý luËn khoa häc vµ lµ quèc tr−íc nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá. s¸ch l©u dµi cña TQ. Sù h×nh thµnh vµ §iÒu ®ã ®ßi hái c¸c nhµ l·nh ®¹o ph¸t triÓn cña chÝnh s¸ch “Mét n−íc CHNDTH cÇn ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu hai chÕ ®é” lµ qóa tr×nh ®i tõ viÖc tæng ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh thÝch hîp víi kÕt nh÷ng kinh nghiÖm thùc tiÔn ®Ó sù thay ®æi cña t×nh h×nh thùc tÕ, cã h×nh thµnh ý t−ëng vµ vËn dông ý nh− vËy míi ph¸t huy ®−îc nh÷ng ý t−ëng ®ã vµo thùc tiÔn ®Ó x©y dùng nghÜa tÝch cùc cña chÝnh s¸ch “Mét thµnh lý luËn, tõ ®ã h×nh thµnh nªn n−íc hai chÕ ®é” trong qóa tr×nh ®Êu ph−¬ng ch©m, chÝnh s¸ch ®Ó ®¸p øng tranh thèng nhÊt §µi Loan, hoµn yªu cÇu cña sù nghiÖp thèng nhÊt ®Êt thµnh sù nghiÖp thèng nhÊt ®Êt n−íc. n−íc cña CHNDTH. 57
  12. §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVI, sè 2b-2007 T i liÖu tham kh¶o [1] MÉn VÜ Diªn, C¨n cø nguyªn t¾c “Mét n−íc hai chÕ ®é” xóc tiÕn hoµ b×nh thèng nhÊt Tæ quèc, Tµi liÖu tham kh¶o sè 370/Cg, th¸ng 7-1992, TTXVN, Hµ Néi, 1992. [2] L−u Kim H©m, Trung Quèc tr−íc th¸ch thøc thÕ kû XXI, NXB VHTT, Hµ Néi, 2004. [3] TrÇn Tiªn Khuª, §Æng TiÓu B×nh tõ lý luËn ®Õn thùc tiÔn, NXB KHXH, Hµ Néi, 2004. [4] D−¬ng V¨n Lîi, ChÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”- thµnh tùu lín cña TQ trong 25 n¨m c¶i c¸ch më cöa, Nghiªn cøu TQ sè 1(53)-2004. [5] Tiªu ThÞ Mü, M−u l−îc §Æng TiÓu B×nh, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 1996. [6] “Mét ®Êt n−íc hai chÕ ®é” theo quan ®iÓm cña §µi Loan, Tµi liÖu phôc vô nghiªn cøu sè TN 2003-04, ViÖn Th«ng tin KHXH, Hµ Néi, 2003. [7] TQ víi chÝnh s¸ch “Mét n−íc hai chÕ ®é”, TLTK§B, 28/8/1999, TTXVN. [8] V¨n kiÖn §¹i héi lÇn thø XVI §CS TQ, NXB CTQG, Hµ Néi, 2003. Summary Policy “One country, two systems” during struggle for Taiwan Unification of People’s Republic of China The writing focuses on analysis of historical background, process of forming basic contents of policy “One country, two systems” and application of that policy into process of struggle for Taiwan Unification of People’s Republic of China. Basing on historical reality the author of the writing has clarified the active significance as well as challenge for application of policy “One country, two systems” during struggle for Taiwan Unification of People’s Republic of China. (a) Trung t©m gi¸o dôc th−êng xuyªn, Tr−êng §¹i häc Vinh (b) Cao häc 12 LÞch sö thÕ giíi, Tr−êng §¹i häc Vinh. 58
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2