Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC: BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đề xuất một hướng giải quyết vấn đề đổi mới giáo dục đại học nhằm nâng cao chất lượng, đáp ứng những đòi hỏi của xã hội hiện đại. Những phân tích lý luận về quá trình dạy học và khảo sát các giáo trình môn học đang được sử dụng trong các trường đại học nước ta thời gian gần đây cho phép nhận định rằng nên và phải bắt đầu đổi mới giáo dục đại học từ việc biên soạn giáo trình. Xuất phát từ những yêu cầu về việc thể hiện nội dung và...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC: BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?"

ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC: BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU? EDUCATION RENOVATION: WHERE DO WE START? LÊ QUANG SƠN Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Bài viết đề xuất một hướng giải quyết vấn đề đổi mới giáo dục đại học nhằm nâng cao chất lượng, đáp ứng những đòi hỏi của xã hội hiện đại. Những phân tích lý luận về quá trình dạy học v à khảo sát các giáo trình môn học đang được sử dụng trong các trường đại học nước ta thời gian gần đây cho phép nhận định rằng nên và phải bắt đầu đổi mới giáo dục đại học từ việc biên soạn giáo trình. Xuất phát từ những yêu cầu về việc thể hiện nội dung v à phương pháp dạy học hiện đại, và những tồn tại trong các giáo trình đang sử dụng, tác giả đề xuất những thay đổi cần có trong các giáo trình môn học ở đại học. ABSTRACT This paper suggests a way to renovate and improve the higher education so that it may meet the requirements of the modern society. Theoretical analyses of the educational process and researches on coursebooks currently used in universities in Vietnam enable us to conclude that the higher education renovation may and must be started from coursebooks. Based on the objective requirement that the scientific content and modern methods of teaching must be realised in the coursebooks, and on the shortages of the current coursebooks, the author makes some suggestions to improve the coursebooks used in universities. 1. Nhu cáöu âäúi våïi viãûc âäøi måïi giaïo duûc âaûi hoüc Trong xu thãú âaûi chuïng hoaï giaïo duûc âaûi hoüc nhàòm phuûc vuû cho viãûc chuyãøn âäøi caïc xaî häüi tæì nãön kinh tãú cäng nghiãûp sang nãön kinh tãú tri thæïc, khi "giaïo duûc âaûi hoüc ngaìy caìng coï tênh cháút phäø quaït, vai troì cuía træåìng âaûi hoüc trong xaî häüi ngaìy caìng cao"1, khi toaìn cáöu hoaï vaì häüi nháûp quäúc tãú âaî laì xu thãú khäng traïnh khoíi, vaì khi maì viãûc chuáøn bë nguäön nhán læûc cho cäng cuäüc cäng nghiãûp hoaï, hiãûn âaûi hoaï âáút næåïc âaî thæûc sæû tråí thaình mäüt thaïch thæïc âäúi våïi hãû thäúng giaïo duûc âaûi hoüc næåïc ta, chuïng ta khäng thãø khäng suy xeït mäüt caïch tháúu âaïo viãûc âiãöu chènh nãön giaïo duûc âaûi hoüc cuía chuïng ta. Nhæîng âënh hæåïng chung cuía viãûc âiãöu chènh naìy âaî âæåüc vaûch ra roî raìng trong caïc vàn kiãûn cuía Âaíng, Nhaì næåïc vaì Bäü chuí quaín. Nghë quyãút 02-NQ/HNTÆ Häüi nghë láön hai BCH TÆ Âaíng khoïa VIII ngaìy 24/12/1996 yãu cáöu “Âäøi måïi maûnh meî phæång phaïp giaïo duûc âaìo taûo, khàõc phuûc läúi truyãön thuû mäüt chiãöu, reìn luyãûn thaình nãúp tæ duy saïng taûo cuía ngæåìi hoüc. Tæìng bæåïc aïp duûng caïc phæång phaïp tiãn tiãún vaì phæång tiãûn hiãûn âaûi vaìo quaï trçnh daûy hoüc, âaím baío âiãöu 1 Higher Education in the XXI century - Vision and Action, World conference on higher education, UNESCO, Paris, Oct., 1998 (taìi liãûu phuûc vuû häüi thaío, Bäü GD&ÂT, 2000).
kiãûn vaì thåìi gian tæû hoüc, tæû nghiãn cæïu cho hoüc sinh, nháút laì sinh viãn âaûi hoüc, tæû âaìo taûo thæåìng xuyãn vaì räüng khàõp trong toaìn dán, nháút laì thanh niãn”. Âiãöu 4 Luáût Giaïo duûc 1998 cuîng nãu roî phaíi “phaït huy tênh têch cæûc, tæû giaïc, chuí âäüng, tæ duy saïng taûo cuía ngæåìi hoüc; bäöi dæåîng nàng læûc tæû hoüc, loìng say mã hoüc táûp vaì yï chê væån lãn”2. Chiãún læåüc phaït triãøn giaïo duûc quäúc gia 2001-2010 âàût nhiãûm vuû cho caïc træåìng âaûi hoüc "phaíi âi âáöu trong viãûc âäøi måïi muûc tiãu, näüi dung, chæång trçnh vaì phæång phaïp giaïo duûc... tàng cå häüi hoüc âaûi hoüc cho moüi ngæåìi"3. Chiãún læåüc phaït triãøn giaïo duûc cuîng nháún maûnh viãûc "daûy ngæåìi hoüc phæång phaïp tæû hoüc, tæû thu nháûn thäng tin mäüt caïch coï hãû thäúng vaì coï tæ duy phán têch, täøng håüp, tàng cæåìng tênh chuí âäüng, tênh tæû chuí cuía sinh viãn trong hoüc táûp"4. Váún âãö coìn laûi, vaì coìn coï nhiãöu yï kiãún khaïc biãût, laì bàõït âáöu sæû âiãöu chènh, hay âäøi måïi, tæì âáu vaì nhæ thãú naìo. Baìi viãút naìy khäng coï tham voüng âæa ra giaíi phaïp cho toaìn bäü nhæîng váún âãö phæïc taûp cuía cäng cuäüc âäøi måïi giaïo duûc âaûi hoüc næåïc nhaì, maì chè mong muäún âãö xuáút mäüt âiãøm khåíi âáöu khaí thi cho quaï trçnh âáöy tràõc tråí naìy. 2. Taìi liãûu hoüc táûp - yãúu täú cäút loîi cuía giaïo duûc âaûi hoüc Giaïo duûc âaûi hoüc âæåüc hiãûn thæûc hoaï thäng qua quaï trçnh daûy hoüc. Quaï trçnh daûy hoüc âæåüc hiãøu laì quaï trçnh trong âoï dæåïi taïc âäûng chè âaûo (täø chæïc, âiãöu khiãøn, laînh âaûo) cuía ngæåìi daûy, ngæåìi hoüc tæû giaïc, têch cæûc tæû täø chæïc, tæû âiãöu khiãøn hoaût âäüng nháûn thæïc, nhàòm thæûc hiãûn täút caïc nhiãûm vuû daûy hoüc. Quaï trçnh daûy hoüc coï hai nhán täú trung tám: hoaût âäüng daûy cuía ngæåìi daûy vaì hoaût âäüng hoüc cuía ngæåìi hoüc. Hai hoaût âäüng naìy thäúng nháút våïi nhau vaì phaín aïnh tênh cháút hai màût cuía quaï trçnh daûy hoüc - chuïng ta noïi âãún mäüt hãû thäúng thäúng nháút giæîa daûy vaì hoüc. Trong hãû thäúng daûy hoüc, sæû taïc âäüng qua laûi, nháút laì taïc âäüng cuía daûy, xeït cho cuìng, laì nhàòm thæûc hiãûn täút sæû taïc âäüng qua laûi trong hãû thäúng con "ngwåìi hoüc - taìi liãûu hoüc táûp". Nhæ váûy, baín cháút cuía quaï trçnh daûy hoüc nàòm trong mäúi quan hãû giæîa hoüc sinh vaì taìi liãûu hoüc táûp. Coï thãø nháûn tháúy, trong quaï trçnh daûy hoüc, taìi liãûu hoüc táûp xuáút hiãûn nhæ yãúu täú cäút loîi, 2 Luáût giaïo duûc, Nxb CTQG, HN., 1998, tr. 9. 3 Chiãún læåüc phaït triãøn giaïo duûc 2001-2010, Nxb GD, 2000, tr. 29. 4 Sâd, tr. 30.
moüi hoaût âäüng cuía ngæåìi daûy vaì ngæåìi hoüc âãöu xoay xung quanh nhán täú haût nhán naìy. Taìi liãûu hoüc táûp khäng âån thuáön laì sæû ghi cheïp näüi dung kiãún thæïc hay kyî nàng maì ngæåìi hoüc cáön nàõm. Traïi laûi, âoï laì sæû kãút tinh cuía toaìn bäü näüi dung daûy hoüc vaì phæång phaïp daûy hoüc. Noï chè cho ngæåìi daûy, ngæåìi hoüc vaì nhaì quaín lyï, maì træåïc hãút laì ngæåìi hoüc, caïi ngæåìi hoüc cáön lénh häüi, caïch thæïc lénh häüi vaì tiãu chê lénh häüi thaình cäng. Noï laì caïi nãön trãn âoï diãùn ra háöu nhæ toaìn bäü hoaût âäüng cuía ngæåìi daûy vaì ngæåìi hoüc. Taìi liãûu hoüc táûp cå baín cuía mäùi män hoüc trong træåìng âaûi hoüc laì giaïo trçnh män hoüc. Nhæ váûy, viãûc âäøi måïi giaïo duûc âaûi hoüc phaíi âæåüc bàõt âáöu tæì viãûc âäøi måïi giaïo trçnh caïc män hoüc. Moüi hoaût âäüng cuía ngæåìi daûy vaì ngæåìi hoüc seî xoay quanh truûc giaïo trçnh. Sæû âäøi måïi giaïo trçnh táút yãúu seî keïo theo âäøi måïi caïch daûy, caïch hoüc, caïch quaín lyï quaï trçnh daûy hoüc, vaì toaìn bäü caïc yãúu täú khaïc cuía quaï trçnh daûy hoüc âaûi hoüc. Nãön giaïo duûc hiãûn âaûi âoìi hoíi näüi dung daûy hoüc phaíi phaín aïnh nhæîng thaình tæûu måïi nháút vãö caïc lénh væûc khoa hoüc tæû nhiãn, xaî häüi vaì tæ duy; phaín aïnh xu thãú phaït triãøn cuía thåìi âaûi vaì phaíi phuì håüp våïi chán lyï khaïch quan. Phæång phaïp daûy hoüc âaûi hoüc phaíi âàût trãn nãön taíng hoaût âäüng têch cæûc, tæû giaïc, tæû chuí cuía ngæåìi hoüc, láúy phæång phaïp nghiãn cæïu khoa hoüc laìm càn baín, hæåïng dáùn ngæåìi hoüc caïch tæû hoüc. Nhæ váûy, giaïo trçnh män hoüc, âãø thæûc sæû coï âæåüc vai troì yãúu täú cäút loîi, yãúu täú hæåïng dáùn toaìn bäü quaï trçnh giaïo duûc âaûi hoüc, phaíi thoaí maîn træåïc hãút nhæîng yãu cáöu sau:  Baío âaím tênh khoa hoüc cuía näüi dung tri thæïc cuía män hoüc: ngæåìi hoüc âæåüc tiãúp cáûn våïi nhæîng tri thæïc hiãûn âaûi, chuáøn xaïc, coï hãû thäúng, âæåüc tiãúp cáûn caïc váún âãö tæì nhiãöu goïc âäü.  Baío âaím dung læåüng tri thæïc håüp lyï trãn tæìng âån vë hoüc trçnh.  Thãø hiãûn âæåüc phæång phaïp daûy hoüc, coï sæû hæåïng dáùn caïch hoüc, caïch nghiãn cæïu caïc näüi dung daûy hoüc.  Coï chè dáùn cuû thãø nguäön thäng tin, taìi liãûu tham khaío âäúi våïi tæìng näüi dung âæåüc trçnh baìy, vaì âäúi våïi caïc näüi dung thaío luáûn, nghiãn cæïu måí räüng.  Coï caïc tiãu chê âaïnh giaï hoüc táûp thaình cäng.  Coï sæû cam kãút tham dæû têch cæûc cuía ngæåìi hoüc.
Khaío saït mäüt loaût giaïo trçnh män hoüc5 (kãút quaí khaío saït xin xem Baíng 1) âang âæåüc sæí duûng trong caïc træåìng âaûi hoüc næåïc ta trong thåìi gian gáön âáy theo nhæîng tiãu chê væìa nãu (chuïng täi khäng khaío saït näüi dung tri thæïc khoa hoüc maì chè khaío saït cáúu truïc giaïo trçnh), coï thãø tháúy ngay mäüt säú âiãöu báút cáûp. Baíng 1. Giaïo trçnh män hoüc qua caïc tiãu chê xem xeït Säú giaïo trçnh coï thãø hiãûn caïc Stt Caïc tiãu chê xem xeït tiãu chê (n = 20) Säú Tyí lãû læåüng % 1 Coï hãû thäúng baìi táûp thæûc 5 25 haình 2 Coï hãû thäúng cáu hoíi än táûp 6 30 3 Coï hãû thäúng cáu hoíi thaío luáûn 1 5 4 Coï hãû thäúng baìi táûp nghiãn 0 0 cæïu måí räüng (laìm baïo caïo khoa hoüc, âãö cæång nghiãn cæïu, tiãøu luáûn...) 5 Coï hæåïng dáùn caïch hoüc 0 0 6 Coï hæåïng dáùn chi tiãút taìi 0 0 liãûu tham khaío theo tæìng näüi dung hoüc táûp 7 Coï danh muûc taìi liãûu tham khaío 10 50 8 Coï toïm tàõt näüi dung chênh cáön 1 5 nàõm 9 Coï caïc tiãu chê âaïnh giaï hoüc 0 0 táûp thaình cäng 10 Trung bçnh säú trang giaïo  6 trang/tiãút lyï trçnh/tiãút hoüc thuyãút Thæï nháút, vãö dung læåüng kiãún thæïc, hiãûn khäng coï quy âënh roî raìng naìo vãö dung læåüng tri thæïc cho mäùi âån vë tiãút hoüc. Tuy nhiãn, nãúu so saïnh våïi giaïo trçnh cuía caïc næåïc coï nãön giaïo duûc âaûi hoüc tiãn tiãún, (chàóng haûn, giaïo trçnh Tám lyï hoüc xaî häüi cuía Âaûi hoüc California, Myî, cuía T.Sibutany, 1998 våïi 544 tr./03 âån vë hoüc trçnh, giaïo trçnh Statistics for the behavioral sciences, 3rd ed. cuía F.J.Gravetter vaì L.B.Wallnau, West Pub. Company, 1992 våïi 630 tr. chæa kãø phuû luûc, hay Tám lyï hoüc âaûi cæång cuía Âaûi hoüc Rostov, Nga, cuía R.X.Nhemov, 1995 våïi 576 tr./03 âvht - tæïc khoaíng 13 trang giaïo 5 Caïc giaïo trçnh âæåüc khaío saït bao gäöm mäüt säú giaïo trçnh caïc män Khoa hoüc Mac-Lãnin, Tám lyï hoüc, Giaïo duûc hoüc, Xaî häüi hoüc, Myî hoüc, Dán täüc hoüc, Tiãúng Viãût, Lëch sæí, Âëa lyï, Váût lyï, Sinh hoüc, Cå hoüc, Tin hoüc xuáút baín trong khoaíng thåìi gian 1996-2003.
trçnh/01 âån vë tiãút hoüc) thç coï thãø nháûn tháúy dung læåüng kiãún thæïc âæa vaìo giaïo trçnh cuía ta laì tháúp, âoï laì chæa kãø âãún hãû thäúng taìi liãûu tham khaío âäö säü âæåüc chè dáùn âoüc thãm trong giaïo trçnh cuía caïc næåïc. Thæï hai, phæång phaïp daûy-hoüc âæåüc thãø hiãûn trong caïc giaïo trçnh, vãö cå baín, váùn mang tênh thuû âäüng: chè coï 25% säú giaïo trçnh âæåüc khaío saït coï hãû thäúng baìi táûp thæûc haình; 5% coï cáu hoíi thaío luáûn nhoïm. Viãûc hoüc vaì tæû hoüc, tæû nghiãn cæïu chæa âæåüc hæåïng dáùn: 0% säú giaïo trçnh âæåüc xem xeït coï hæåïng dáùn caïch hoüc; 0% nãu ra caïc tiãu chê âaïnh giaï hoüc táûp thaình cäng; 5% coï toïm tàõt näüi dung chênh cáön nàõm; 30% coï hãû thäúng cáu hoíi än táûp. Khäng giaïo trçnh naìo thãø hiãûn sæû cam kãút tham dæû cuía ngæåìi hoüc. Thæï ba, viãûc hæåïng dáùn hoüc kiãøu nghiãn cæïu khoa hoüc vaì hæåïng dáùn nghiãn cæïu måí räüng caïc näüi dung hoüc táûp chæa âæåüc thãø hiãûn: chè coï 50% giaïo trçnh âæåüc xem xeït coï dáùn ra danh muûc taìi liãûu tham khaío; khäng giaïo trçnh naìo coï hæåïng dáùn chi tiãút taìi liãûu tham khaío theo tæìng näüi dung hoüc táûp; khäng giaïo trçnh naìo coï hãû thäúng baìi táûp nghiãn cæïu måí räüng (laìm baïo caïo, âãö cæång nghiãn cæïu, tiãøu luáûn). Nhæîng phán têch trãn cho tháúy roî raìng pháön låïn giaïo trçnh chuïng ta âang sæí duûng chæa âaïp æïng nhæîng âoìi hoíi cuía chiãún læåüc âäøi måïi giaïo duûc âaûi hoüc. Âäøi måïi caïch biãn soaûn giaïo trçnh thæûc sæû âang laì mäüt âoìi hoíi cáúp thiãút âuïng nhæ yãu cáöu cuía Luáût giaïo duûc 1998: “Näüi dung, phæång phaïp giaïo duûc phaíi âæåüc thãø hiãûn thaình chæång trçnh giaïo duûc; chæång trçnh giaïo duûc phaíi âæåüc cuû thãø hoaï thaình saïch giaïo khoa, giaïo trçnh"6. 3. Nhæîng âãö xuáút vãö viãûc xáy dæûng giaïo trçnh män hoüc Våïi nhæîng yãu cáöu vãö viãûc thãø hiãûn näüi dung vaì phæång phaïp daûy hoüc hiãûn âaûi (nhæ âaî phán têch åí muûc 2) vaì nhæîng täön taûi âaî phán têch (xin nhàõc laûi laì åí âáy khäng noïi âãún màût näüi dung khoa hoüc cuía caïc giaïo trçnh) giaïo trçnh män hoüc åí âaûi hoüc phaíi âæåüc cáúu truïc laûi. Coï thãø hçnh dung toïm tàõt nhæîng yãu cáöu âäúi våïi giaïo trçnh män hoüc nhæ sau: Thæï nháút, vãö näüi dung tri thæïc: caïc tri thæïc âæåüc âæa vaìo giaïo trçnh, bãn caûnh caïc yãu cáöu vãö tæ tæåíng vaì vàn hoaï, phaíi baío âaím tênh hiãûn âaûi, phaït triãøn, hãû thäúng, cho pheïp ngæåìi hoüc âæåüc tiãúp cáûn caïc váún 6 Luáût giaïo duûc, Nxb CTQG, HN., 1998, âiãöu 4, tr. 9.
âãö âàût ra tæì nhiãöu goïc âäü, quan âiãøm nghiãn cæïu, traïnh aïp âàût mäüt hæåïng nghiãn cæïu vaì giaíi quyãút duy nháút (cho duì âæåüc thæìa nháûn räüng raîi). Âiãöu naìy baío âaím tênh toaìn diãûn, hãû thäúng, saïng taûo vaì linh hoaût cuía tæ duy ngæåìi hoüc. Thæï hai, baío âaím dung læåüng tri thæïc håüp lyï trãn tæìng âån vë hoüc trçnh theo hæåïng gia tàng coï mæïc âäü dung læåüng tri thæïc, âaím baío cung cáúp âuí thäng tin (nháút laì thäng tin nguäön - tæïc laì nhæîng thäng tin tæì nguäön khåíi âáöu chæï khäng phaíi âæåüc noïi laûi theo mäüt caïch hiãøu naìo âoï, bë khuïc xaû qua làng kênh chuí quan cuía mäüt hoüc giaí naìo âoï) cho caïc hoaût âäüng xæí lyï saïng taûo, baío âaím cho hoaût âäüng trê tuãû cuía ngæåìi hoüc khäng bë "âoïi" thäng tin. Thæï ba, thãø hiãûn âæåüc phæång phaïp daûy hoüc tiïch cæûc, coï sæû hæåïng dáùn caïch hoüc, caïch nghiãn cæïu caïc näüi dung, tiãu chê âaïnh giaï hoüc táûp thaình cäng. Phæång phaïp daûy hoüc thãø hiãûn ngay trong caïch thæïc trçnh baìy caïc näüi dung män hoüc. Våïi xu thãú âæa phæång phaïp nghiãn cæïu khoa hoüc thaình phæång phaïp daûy hoüc âaûi hoüc, caïc chuí âãö âæa ra nghiãn cæïu phaíi âæåüc khai triãøn nhæ mäüt âãö taìi nghiãn cæïu khoa hoüc. Âáy laì caïch hæîu hiãûu âãø tiãúp cáûn caïc näüi dung nghiãn cæïu mäüt caïch khoa hoüc, âäöng thåìi laûi giuïp ngæåìi hoüc tiãúp cáûn våïi phæång phaïp nghiãn cæïu khoa hoüc mäüt caïch tæû nhiãn nháút. Ngoaìi ra, pháön hæåïng dáùn caïch hoüc, caïch nghiãn cæïu caïc näüi dung cuû thãø laì khäng thãø thiãúu. E.Carbone7, chuyãn gia giaïo duûc âaûi hoüc thuäüc Âaûi hoüc Maryland, khàóng âënh ràòng cáön thiãút phaíi âæa vaìo giaïo trçnh pháön "Laìm thãú naìo âãø thaình cäng trong män hoüc naìy", trong âoï trçnh baìy cuû thãø sinh viãn nãn âáöu tæ bao nhiãu thåìi gian cho män hoüc, sæû coï màût åí låïp quan troüng nhæ thãú naìo âäúi våïi viãûc hoüc män hoüc vaì âiãøm säú cuía hoü, laìm thãú naìo âãø tiãúp cáûn våïi nhæîng baìi táûp åí nhaì, laìm thãú naìo âãø hiãøu, hoüc thãú naìo âãø thi âæåüc... Âoï seî laì sæû hæåïng dáùn caïch hoüc thiãút thæûc nháút âäúi våïi sinh viãn. Thæï tæ, giaïo trçnh phaíi hæåïng tåïi phaït huy tênh têch cæûc, tênh yï thæïc cuía ngæåìi hoüc âäúi våïi viãûc hoüc. Bàòng caïch âæa vaìo giaïo trçnh nhæîng pháön nhæ hãû thäúng baìi táûp thæûc haình hay hãû thäúng cáu hoíi thaío luáûn nhoïm chuïng ta seî thuïc âáøy âæåüc caí ngæåìi daûy vaì ngæåìi hoüc têch cæûc tham dæû vaìo quaï trçnh daûy hoüc. Viãûc mä taí khaïi quaït nhæîng chuí âãö âæåüc âãö cáûp vaì yãu cáöu cuû thãø âäúi våïi tæìng váún âãö nghiãn cæïu seî 7 Carbone E.: Giaíng daûy låïp âäng sinh viãn - nhæîng cäng cuû vaì chiãún læåüc, Sage Publications, Internation and Professional publics, ThousandOaks-Lodon-NewDelhi, 1998 (baín dëch cuía Lã Thë Kim Anh).
giuïp ngæåìi hoüc coï âæåüc caïi nhçn toaìn diãûn âäúi quaï trçnh hoüc táûp. Âiãöu naìy laìm tàng tênh yï thæïc cuía ngæåìi hoüc. Hamilton vaì E.Carbone8 noïi âãún mäüt kinh nghiãûm biãn soaûn giaïo trçnh âaûi hoüc sao cho giaïo trçnh giuïp sinh viãn xaïc âënh âæåüc yãu cáöu cuía cäng viãûc maì giaïo trçnh män hoüc âàût ra cho hoü - âoï laì âãø daình nhæîng khoaíng tràõng trong giaïo trçnh âãø sinh viãn âiãön tãn cuía hoü vaìo. Âiãöu âoï, vãö màût tám lyï, noïi lãn ràòng "viãûc âoüc, laìm baìi táûp, kiãøm tra maì giaïo trçnh âoìi hoíi laì bäøn pháûn cuía täi", vaì cuîng laì sæû cam kãút tham dæû cuía baín thán ngæåìi hoüc . Noïi mäüt caïch khaïc, âiãöu naìy laìm tàng tênh yï thæïc cuía ngæåìi hoüc trong quaï trçnh hoüc táûp. Caïc khoaíng träúng cuîng âæåüc daình âãø sinh viãn viãút caïc cáu traí låìi cuía mçnh vaìo âoï. Nhæ váûy caïc cáu traí låìi naìy khäng bë råi ruûng khi sinh viãn cáön xem laûi. Cuäúi cuìng, thæï nàm, giaïo trçnh phaíi âæåüc thiãút kãú sao cho ngæåìi hoüc coï thãø tæû hoüc vaì nghiãn cæïu måí räüng theo giaïo trçnh âæåüc. Trong thåìi âaûi måïi, xu thãúú chung cuía giaïo duûc âaûi hoüc trãn thãú giåïi laì giaím säú giåì hoüc trãn låïp. Âãø hoaìn thaình báûc hoüc âaûi hoüc 4 nàm, chàóng haûn, sinh viãn Myî (bachelor) cáön hoüc 120-136 âvht; sinh viãn Nháût - 120-135; Thaïi Lan - 120-150; Trung Quäúc - 150 cho âaûi hoüc 4 nàm vaì 190 cho âaûi hoüc 5 nàm (chæång trçnh âaûi hoüc 4 nàm åí Viãût Nam gäöm 210 âvht). Våïi viãûc giaím giåì hoüc trãn låïp nhæng váùn baío âaím mäüt haìm læåüng tri thæïc cao trong caïc chæång trçnh âaìo taûo, yãu cáöu âàût ra laì phaíi tàng cæåìng viãûc tæû hoüc, tæû nghiãn cæïu cuía sinh viãn. Yãu cáöu naìy buäüc giaïo trçnh phaíi bao haìm nhæîng pháön: mä taí muûc âêch, yãu cáöu cuía män hoüc; tiãu chê âaïnh giaï hoüc táûp thaình cäng; mä taí phæång phaïp hoüc; vaì âàûc biãût - hãû thäúng taìi liãûu tham khaío. Hãû thäúng mä taí taìi liãûu tham khaío trong giaïo trçnh, êt nháút, phaíi chè ra âæåüc: 1) caïc taìi liãûu chuí yãúu âæåüc sæí duûng trong viãûc xáy dæûng vaì biãn soaûn näüi dung giaïo trçnh; 2) caïc taìi liãûu cáön âoüc âãø hiãøu roî caïc näüi dung hay chuí âãö âaî trçnh baìy; 3) caïc taìi liãûu cáön âoüc âãø hoaìn thaình pháön thaío luáûn, giaíi quyãút caïc baìi táûp vaì tæû âaïnh giaï; 4) caïc taìi liãûu gåüi yï nghiãn cæïu thãm theo caïc chuí âãö viãút âãö cæång nghiãn cæïu, baïo caïo khoa hoüc, tiãøu luáûn, nghiãn cæïu måí räüng. Trong hãû thäúng mä taí taìi liãûu tham khaío cáön chè ra mäüt caïch tháût cuû thãø, chi tiãút tãn taìi liãûu, taïc giaí, nàm xuáút baín, pháön/muûc liãn quan, caïc trang liãn quan âãún tæìng näüi dung/chuí âãö cuû thãø. Âiãöu naìy seî giuïp ngæåìi hoüc âënh hæåïng nhanh choïng trong ráút nhiãöu caïc taìi liãûu sàôn coï, tiãút kiãûm thåìi gian daình cho caïc cäng 8 Sâd.
viãûc thuáön tuyï kyî thuáût âån giaín, âäöng thåìi cuîng laì mäüt caïch buäüc ngæåìi hoüc phaíi âoüc vaì nghiãn cæïu. 4. Kãút luáûn Yãúu täú cäút loîi, truûc chênh cuía giaïo duûc âaûi hoüc, nhæ váûy, chênh laì giaïo trçnh caïc män hoüc. Âäøi måïi giaïo duûc âaûi hoüc nãn vaì phaíi bàõt âáöu chênh tæì kháu xáy dæûng giaïo trçnh caïc män hoüc. Viãûc biãn soaûn giaïo trçnh, taìi liãûu hoüc táûp phuûc vuû giaïo duûc âaûi hoüc chæa bao giåì laì mäüt cäng viãûc dãù daìng. Våïi âënh hæåïng tàng cæåìng tênh âäüc láûp vaì tæû chuí cho caïc træåìng âaûi hoüc9- càn cæï vaìo chæång trçnh khung âãø xaïc âënh chæång trçnh, kãú hoaûch giaïo duûc, biãn soaûn giaïo trçnh, - viãûc suy xeït vaì nàõm bàõt nhæîng âoìi hoíi âäúi våïi giaïo trçnh män hoüc âãø xáy dæûng, biãn soaûn vaì quaín lyï daûy hoüc âaûi hoüc laì mäüt táút yãúu khaïch quan âäúi våïi caïc træåìng âaûi hoüc vaì cå såí âaìo taûo âaûi hoüc. Våïi mong muäún goïp tiãúng noïi vaìo cäng viãûc quan troüng naìy, xin nãu ra mäüt säú âãö xuáút âäúi våïi viãûc xáy dæûng, biãn soaûn giaïo trçnh. Hy voüng seî âæåüc chia xeí cuìng nhæîng ngæåìi quan tám. TÀI LIỆU THAM KHẢO Carbone E., Giảng dạy lớp đông sinh viên - những công cụ và chiến lược, Sage [ 1] Publications, Internation and Professional publics, ThousandOaks-London-NewDelhi, 1998 (bản dịch của Lê Thị Kim Anh). Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010, Nxb GD, 2000. [ 2] [ 3] Gravetter F.J. và Wallnau L.B., Statistics for the behavioral sciences, 3rd ed., West Pub. Company, 1992. [ 4] Higher Education in the XXI century - Vision and Action, World conference on higher education, UNESCO, Paris, Oct., 1998 (tài liệu phục vụ hội thảo, Bộ GD&ĐT, 2000). Luật giáo dục, Nxb CTQG, HN, 1998. [ 5] Luật giáo dục và văn bản hướng dẫn thi hành, Nxb CTQG, HN, 2000. [ 6] Nhemov R.X., Tâm lý học T.1, M., Nxb GD, 1995 (tiếng Nga). [ 7] Sibutany T., Tâm lý học xã hội, Rostov-na-Donu, 1998 (tiếng Nga, bản dịch từ tiếng [ 8] Anh của V.B.Olshanxkij). 9 Luáût giaïo duûc vaì vàn baín hæåïng dáùn thi haình, Nxb CTQG, HN, 2000.