Báo cáo nghiên cứu khoa học " HÀNH LANG KINH TẾ VÀ HÀNH LANG KINH TẾ CÔN MINH - LÀO CAI - HÀ NỘI - HẢI PHÒNG "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khái quát chung về hành lang kinh tế (1) Hành lang kinh tế không phải là khái niệm mới trên thế giới. Tr-ớc khi Ngân hàng phát triển Châu á (ADB) đ-a ra khái niệm này nh- một sáng kiến để thúc đẩy hợp tác kinh tế ở Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng, ng-ời ta đã biết đến nhiều hành lang kinh tế ở Mỹ, châu Âu, châu Phi… nh- là một tiếp cận phát triển ở những khu vực địa lý liền kề, lấy các trục tuyến giao thông làm cơ sở để kết nối các vùng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " HÀNH LANG KINH TẾ VÀ HÀNH LANG KINH TẾ CÔN MINH - LÀO CAI - HÀ NỘI - HẢI PHÒNG "

37 H nh lang kinh tÕ… nguyÔn Xu©n Th¾ng vïng s«ng Mª K«ng më réng, ng−êi ta I. Kh¸i qu¸t chung vÒ hµnh nhÊn m¹nh ®Õn ph¸t triÓn c¸c h¹ tÇng c¬ lang kinh tÕ së giao th«ng. VÝ dô, hµnh lang kinh tÕ (1) Hµnh lang kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ §«ng T©y (East-west ecnomic corridor) kh¸i niÖm míi trªn thÕ giíi. Tr−íc khi kÐo dµi tõ Mawlamyine - Myawaddy Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB) ®−a (Myanmar) ®i Th¸i Lan - Lµo vµ ®Õn §µ N½ng (ViÖt Nam) ®· tËp trung ph¸t triÓn ra kh¸i niÖm nµy nh− mét s¸ng kiÕn ®Ó 6 dù ¸n: a) Hµnh lang giao th«ng §«ng thóc ®Èy hîp t¸c kinh tÕ ë TiÓu vïng s«ng T©y; b) Ph¸t triÓn giao th«ng thuû; c) Ph¸t Mª K«ng më réng, ng−êi ta ®· biÕt ®Õn triÓn ®−êng s¾t; ®) §−êng hµng kh«ng; e) nhiÒu hµnh lang kinh tÕ ë Mü, ch©u ¢u, T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù di chuyÓn ch©u Phi… nh− lµ mét tiÕp cËn ph¸t triÓn hµng ho¸ vµ ng−êi qua biªn giíi; f) Ph¸t ë nh÷ng khu vùc ®Þa lý liÒn kÒ, lÊy c¸c triÓn nguån lùc con ng−êi cho c¶ khu vùc trôc tuyÕn giao th«ng lµm c¬ së ®Ó kÕt nèi nµy. Còng t−¬ng tù nh− vËy, hµnh lang c¸c vïng nh»m x©y dùng c¸c khu«n khæ kinh tÕ phÝa Nam (Southern economic hîp t¸c vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. LÊy corridor) b¾t ®Çu tõ B¨ngkok (Th¸i Lan) vÝ dô, theo hÖ thèng ph¸t triÓn ®−êng cao ®Õn Vòng Tµu (ViÖt Nam) ®−îc tËp trung tèc Appalachian ë West Virgina (Mü) ph¸t triÓn c¸c tuyÕn giao th«ng thuû, bé, ng−êi ta x©y dùng 26 hµnh lang kinh tÕ hµng kh«ng trªn trôc giao th«ng xuyªn nh»m c¶i thiÖn vÞ trÝ kinh tÕ cña khu vùc qua 3 n−íc Th¸i Lan - Campuchia vµ ViÖt Appalachian(1)hoÆc hµnh lang kinh tÕ Nam. Næi bËt lµ c¸c ch−¬ng tr×nh: a) C¶i t¹o ®−êng bé Bangkoc - Phnompenh - Hå Niger còng cã vai trß tÝch cùc trong ph¸t ChÝ Minh - Vòng Tµu; tuyÕn ®−êng ven triÓn kinh tÕ - x· héi ë Nigeria… biÓn phÝa Nam; c) C¶i t¹o ®−êng bé (2) Theo nghiªn cøu cña chóng t«i, trôc Sihanuc ville (Campuchia) ®Õn Nam Lµo tuyÕn giao th«ng trong c¸c hµnh lang kinh vµ 4) Ph¸t triÓn dù ¸n hµnh lang §«ng tÕ lµ nh©n tè quan träng nhÊt, nghÜa lµ nãi T©y t¹i Trung Campuchia. ®Õn hµnh lang kinh tÕ tr−íc hÕt ph¶i nãi ®Õn viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c¸c tuyÕn PGS.TS. ViÖn Kinh tÕ vµ chÝnh trÞ thÕ giíi giao th«ng, c¶ vÒ ®−êng bé, ®−êng s¾t, (3) Hµnh lang kinh tÕ thÓ hiÖn mét ®−êng thuû vµ ®−êng hµng kh«ng. Do ®ã, quan hÖ tû lÖ thuËn gi÷a ph¸t triÓn hÖ kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ khi bµn ®Õn thèng h¹ tÇng giao th«ng víi t¨ng c¸c hµnh lang kinh tÕ trong hîp t¸c TiÓu tr−ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, víi nghÜa
nghiªn cøu trung quèc sè 6(65) - 2005 38 (4) Còng theo tiÕp cËn nµy, cïng víi lµ hÖ thèng c¸c tuyÕn ®−êng giao th«ng sù ph¸t triÓn m¹ng l−íi hÖ thèng giao lµ tiÒn ®Ò, ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù th«ng, m¹ng l−íi c¸c hµnh lang kinh tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë nh÷ng vïng, còng cã xu h−íng h×nh thµnh rÊt m¹nh. miÒn liÒn kÒ cña c¸c trôc tuyÕn giao ë khu vùc TiÓu vïng s«ng Mª K«ng, th«ng ®ã. Do ®ã, hÖ thèng ®−êng giao ADB ®· ®−a ra s¸ng kiÕn vÒ 5 hµnh lang th«ng ph¸t triÓn ®Õn ®©u, kh¶ n¨ng ph¸t kinh tÕ, trong ®ã 3 hµnh lang kinh tÕ lín triÓn kinh tÕ - x· héi sÏ cã thÓ ®−îc më bao gåm: 1- Hµnh lang kinh tÕ B¾c - réng ®Õn ®ã. Còng cã nghÜa lµ møc ®é Nam kÐo tõ V©n Nam (Trung Quèc) ®Õn hiÖn ®¹i ho¸ cña hÖ thèng h¹ tÇng giao tËn B¨ng Kèc (Th¸i Lan) vµ trªn thùc tÕ th«ng sÏ gãp phÇn lµm thay ®æi c¶ tèc ®é nã bao gåm c¶ hµnh lang kinh tÕ C«n t¨ng tr−ëng vµ chÊt l−îng ph¸t triÓn ë Minh - Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng; 2- c¸c vïng l©n cËn. Nãi cô thÓ ra, s¸ng Hµnh lang kinh tÕ §«ng - T©y, nèi tõ kiÕn vÒ hµnh lang kinh tÕ trùc tiÕp hç Yanggon (Myanmar) qua Th¸i - Lµo - §µ trî c¸c ®ét ph¸ chiÕn l−îc trong khu«n N½ng vµ 3- Hµnh lang kinh tÕ phÝa khæ ph¸t triÓn: a. Th«ng qua gi¶i ph¸p Nam, nèi tõ B¨ng Kèc - Phnompenh nhiÒu mÆt ®Ó t¨ng c−êng c¸c liªn kÕt vÒ (Campuchia) ®Õn Vòng Tµu (ViÖt Nam). c¬ së h¹ tÇng; b. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi §iÒu quan träng nhÊt, c¶ 3 hµnh lang h¬n cho th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− gi÷a c¸c nµy t¹o ra mét m¹ng liªn kÕt ®èi víi vïng, miÒn liÒn kÒ; c. T¨ng c−êng sù toµn GMS, ®ã lµ ch−a kÓ ®Õn trong tham gia cña khu vùc t− nh©n trong ph¹m vi tõng quèc gia, c¸c hµnh lang ph¸t triÓn vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh nµy còng ®−îc kÕt nèi thµnh c¸c kh«ng cña nã; d. Thùc hiÖn gi¶m nghÌo, ph¸t gian ®Þa lý kinh tÕ cã ®Æc tÝnh bæ sung triÓn khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, m¹nh cho sù ph¸t triÓn gi÷a chóng. t¨ng c−êng thu nhËp cho c¸c nhãm thu Trong m¹ng c¸c hµnh lang kinh tÕ cña nhËp thÊp, dÔ bÞ tæn th−¬ng, t¹o c¬ héi GMS, xÐt theo cù ly vµ nÒn t¶ng ph¸t viÖc lµm cho phô n÷, thóc ®Èy ph¸t triÓn triÓn hiÖn t¹i, hµnh lang C«n Minh - Lµo du lÞch gi÷a c¸c vïng ¶nh h−ëng vµ Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng ®−îc ADB e.Trong ®iÒu kiÖn tù do ho¸ vµ héi nhËp ®¸nh gi¸ lµ cã cù lý ng¾n nhÊt vµ t−¬ng kinh tÕ quèc tÕ ngµy nay, h×nh thµnh ®èi cã tÝnh kh¶ thi v× hÇu nh− nã ®−îc khu«n khæ hiÖn thùc ho¸ c¸c hiÖp ®Þnh ph¸t triÓn dùa trªn c¸c nÒn t¶ng h¹ tÇng th−¬ng m¹i song ph−¬ng, ®a ph−¬ng tiÓu giao th«ng ®· cã s½n vµ h¬n n÷a, c¸c mèi khu vùc vµ ®a ph−¬ng réng lín h¬n. Tãm quan hÖ kinh tÕ - mËu dÞch gi÷a c¸c tØnh l¹i, trªn c¬ së −u tiªn ph¸t triÓn h¹ tÇng biªn giíi Trung Quèc vµ ViÖt Nam ®· cã c¬ së nh−: giao th«ng, n¨ng l−îng, th«ng b−íc ph¸t triÓn t−¬ng ®èi tèt (Xem b¶n tin vµ du lÞch, hµnh lang kinh tÕ gãp ®å vÒ m¹ng c¸c hµnh lang kinh tÕ trong phÇn h×nh thµnh mét kh«ng gian ®Þa lý GMS). më ®Ó tèi ®a ho¸ c¸c t¸c ®éng ®Õn ph¸t II. hµnh lang kinh tÕ C«n Minh triÓn kinh tÕ - x· héi vµ theo ®ã, lµ tèi - Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng vµ thiÓu ho¸ vÒ c¸c phÝ tæn. DÜ nhiªn, nã vÞ trÝ cña nã trong ACFTA gãp phÇn hç trî hiÖu qu¶ cho c¸c c¬ héi kinh doanh ®−îc lùa chän.
39 H nh lang kinh tÕ… (1) Däc theo c¸c tuyÕn giao th«ng hµnh lang kinh tÕ nµy trong môc tiªu thuû, bé, ®−êng s¾t vµ hµnh lang hµng h−íng tíi gia t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ cña hîp kh«ng tõ V©n Nam Trung Quèc ®i Lµo t¸c TiÓu vïng s«ng Mª K«ng mµ cßn coi Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng, vÒ thùc chÊt, ®©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn hµnh lang kinh tÕ nµy lµ kh«ng gian ®Þa c¸c ch−¬ng tr×nh hîp t¸c réng h¬n gi÷a lý kinh tÕ tÕ kÕt nèi 4 ch©u thµnh vµ 20 ASEAN vµ Trung Quèc. Theo ®ã, hµnh huyÖn cña V©n Nam (Trung Quèc), lÊy lang kinh tÕ nµy sÏ kh«ng ®¬n tuyÕn mµ C«n Minh lµ träng t©m víi c¸c tØnh T©y lµ mét bé phËn hîp thµnh cña m¹ng l−íi B¾c vµ ®ång b»ng B¾c Bé cña ViÖt Nam liªn kÕt ASEAN - Trung Quèc, c¶ theo lÊy Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng lµm trôc B¾c - Nam còng nh− c¸c trôc §«ng - träng t©m ®Ó t¹o ra c¸c hiÖu øng ph¸t T©y. Theo ®ã, xÐt theo vÞ thÕ ®Þa - chiÕn triÓn "lan to¶". VÒ quy m«, ®©y còng sÏ l−îc, V©n Nam vµ Qu¶ng T©y (Trung lµ khu vùc hµnh lang kinh tÕ t−¬ng ®èi Quèc) vµ ViÖt Nam (dÜ nhiªn lµ th«ng lín, c¶ vÒ diÖn tÝch vµ d©n sè (phÝa V©n qua c¸c tØnh biªn giíi) sÏ trë thµnh cÇu Nam - 10% diÖn tÝch víi 40.000km2 vµ nèi quan träng ®Ó thùc hiÖn ACFTA. 30% d©n sè víi kho¶ng 13 triÖu ng−êi vµ Nh− vËy, theo chóng t«i, hµnh lang kinh phÝa ViÖt Nam: diÖn tÝch 80.000km2 tÕ C«n Minh - Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i (24,5%) vµ d©n sè 19 triÖu ng−êi (25%). Phßng cã thÓ coi lµ mét trong c¸c trôc chÝnh cña quan hÖ cÇu nèi gi÷a ASEAN (2) Sau khi Trung Quèc ký HiÖp ®Þnh - Trung Quèc. khung víi c¸c n−íc ASEAN vÒ khu vùc (3) ý t−ëng hµnh lang kinh tÕ nµy mËu dÞch tù do ASEAN (n¨m 2002) trïng hîp víi sù ®iÒu chØnh chiÕn l−îc ch−¬ng tr×nh thu ho¹ch sím (EHP) ®−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¶ Trung coi lµ b−íc ®i quan träng ®Ó t¹o tiÒn ®Ò Quèc vµ ViÖt Nam. Trong chñ tr−¬ng ®¹i cho viÖc hiÖn thùc ho¸ ACFTA b¾t ®Çu khai ph¸ miÒn T©y cña Trung Quèc, ®Ó tõ n¨m 2005, trong ®ã viÖc sím më cöa thùc hiÖn ph¸t triÓn c©n b»ng §«ng - biªn giíi nh»m gia t¨ng chu chuyÓn T©y, V©n Nam n»m trong vïng ®Æc biÖt hµng ho¸ trong khu«n khæ EHP cho c¸c −u tiªn ®Ó thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c víi mÆt hµng rau qu¶ ®· thóc ®Èy c¸c n−íc c¸c n−íc TiÓu vïng s«ng Mª K«ng më thµnh viªn ph¶i nç lùc t¹o dùng c¸c ®iÒu réng nãi riªng, víi ASEAN nãi chung. kiÖn (c¶ vÒ m«i tr−êng chÝnh s¸ch, h¹ Nhê lîi thÕ so s¸nh, sù bæ sung vÒ ®Þa lý tÇng c¬ së, hÖ thèng dÞch vô hç trî, c¶i vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ - th−¬ng m¹i c¸ch thÓ chÕ qu¶n lý…) mét c¸ch thuËn t−¬ng ®èi ph¸t triÓn so víi c¸c n−íc kh¸c lîi nhÊt cho tiÕn tr×nh −u tiªn tù do ho¸ trong GMS, ViÖt Nam ®−îc coi lµ mòi nµy. Do ®ã, còng cã thÓ hiÓu ®−îc r»ng, quan träng nhÊt trong chÝnh s¸ch ph¸t yªu cÇu ph¸t triÓn míi ®· khiÕn cho triÓn hîp t¸c kinh tÕ víi ASEAN cña ng−êi ta quan t©m h¬n ®Õn c¸c hµnh V©n Nam, ®Æc biÖt lµ trong vÊn ®Ò kÕt lang kinh tÕ trong khu«n khæ hîp t¸c nèi c¸c cöa khÈu biªn giíi ®Êt liÒn víi hÖ GMS. NghÜa lµ, ng−êi ta kh«ng chØ ®Æt thèng c¸c c¶ng biÓn cña ViÖt Nam. Theo
nghiªn cøu trung quèc sè 6(65) - 2005 40 ®ã hµnh lang kinh tÕ nµy sÏ cã tÇm ¶nh nµy sÏ ph¸t triÓn theo h−íng h×nh thµnh h−ëng tèt h¬n so víi c¸c hµnh lang kinh khu vùc kinh tÕ më, tù do ho¸, nghÜa lµ tÕ kÕt nèi gi÷a V©n Nam víi c¸c tØnh gi¶m dÇn c¸c rµo c¶n vÒ thuÕ, phi thuÕ biªn giíi cña Myanma vµ Lµo. §ã lµ vµ c¸c rµo c¶n kh¸c nh»m tiÕn tíi hoµn ch−a kÓ do ®Þa h×nh phøc t¹p, hiÓm trë thµnh ACFTA còng nh− h−íng tíi h×nh cïng nh÷ng quan hÖ kinh tÕ - th−¬ng thµnh mét khu vùc mËu dÞch tù do toµn §«ng ¸ trong nay mai. m¹i kÐm ph¸t triÓn vµ cßn qu¸ nhiÒu nh÷ng sù kh¸c biÖt kh¸c khiÕn cho ®· cã (4) Tõ ý t−ëng cña ADB ®Õn quyÕt kh«ng Ýt chuyªn gia nghiªn cøu vÒ Lµo t©m chÝnh trÞ cña ChÝnh phñ hai n−íc (tõ Trung Quèc)(2) b¾t ®Çu tÝnh ®Õn kh¶ ViÖt Nam -Trung Quèc, viÖc x©y dùng n¨ng m−în ®−êng ViÖt Nam ®Ó thóc ®Èy hµnh lang kinh tÕ C«n Minh - Lµi Cai - quan hÖ kinh tÕ - th−¬ng m¹i Trung Hµ Néi - H¶i Phßng, vÒ thùc chÊt, lµ x©y Quèc víi Lµo. H¬n n÷a, vÞ trÝ ®Æc biÖt dùng mét khu vùc kinh tÕ tù do ho¸ n»m cña ViÖt Nam ë trong hµnh lang kinh tÕ trong khu«n khæ ACFTA cho c¸c vïng nµy cßn ®−îc nh©n lªn bëi chÝnh s¸ch −u liÒn kÒ ®−îc kÕt nèi theo c¸c trôc, tuyÕn tiªn thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ th−¬ng giao th«ng lín víi nhiÒu lîi thÕ ®Ó cã thÓ m¹i cña ChÝnh phñ ViÖt Nam víi Trung bæ sung vµ thóc ®Èy nhau ph¸t triÓn mét Quèc còng nh− chÝnh s¸ch −u tiªn ph¸t c¸ch hµi hoµ vµ h¬n n÷a, nhê c¸c lîi thÕ triÓn c¸c tØnh vïng s©u, vïng xa cña vÒ ®Þa - chiÕn l−îc vµ ®Þa - kinh tÕ, hµnh ViÖt Nam. §©y lµ c¬ së rÊt quan träng ®Ó lang nµy mang trong ®ã tÝnh hÊp thô vµ Thñ t−íng hai n−íc nhÊt trÝ ®ång ý ®−a "lan to¶" hiÖu øng ph¸t triÓn vïng ®èi ra ý t−ëng vÒ hµnh lang kinh tÕ: C«n víi nhiÒu tØnh, vïng l©n cËn. Do ®ã, theo Minh - Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng víi quan ®iÓm cña chóng t«i, viÖc x©y dùng hµnh lang Nam Ninh - L¹ng S¬n - Hµ sím hµnh lang kinh tÕ nµy sÏ lµ mét Néi - H¶i Phßng vµ vµnh ®ai kinh tÕ trong c¸c ®ét ph¸ quan träng nhÊt ®Ó vÞnh B¾c Bé… nh− lµ mét chiÕn l−îc thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - phèi hîp chung gi÷a hai n−íc v× sù ph¸t Trung Quèc còng nh− ®Ó n©ng cao h¬n triÓn cña mçi bªn vµ v× sù gia t¨ng tÝnh n÷a vai trß, vÞ thÕ vµ lîi Ých cña ViÖt kh¶ thi cña ACFTA. Nãi c¸ch kh¸c, ý Nam vµ Trung Quèc trong tiÕn tr×nh t−ëng vÒ hµnh lang kinh tÕ C«n Minh - hiÖn thùc ho¸ ACFTA. HiÖn t¹i sao c¸c Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng tuy kh«ng s¸ng kiÕn cña Héi nghÞ cÊp cao GMS II míi nh−ng ®iÒu quan träng h¬n lµ nã ®· (7/2005) víi viÖc x¸c ®Þnh khu«n khæ trë thµnh quyÕt t©m chÝnh trÞ cña ChÝnh chiÕn l−îc hîp t¸c trªn 4 lÜnh vùc chÝnh: phñ hai n−íc. H¬n n÷a, nã ®ang hµm 1) Cñng cè c¬ së h¹ tÇng ph¹m vi cho trong ®ã nh÷ng néi dung míi: kh«ng ph¸t triÓn; 2) C¶i thiÖn m«i tr−êng ®Çu dõng l¹i ë mét c¬ chÕ hîp t¸c th«ng t− vµ th−¬ng m¹i; 3) T¨ng c−êng c¬ së x· th−êng nh− ADB ®Ò xuÊt trong khu«n héi vµ m«i tr−êng vµ 4) Huy ®éng tµi khæ hîp t¸c GMS mµ nã ®· v−ît lªn mét chÝnh vµ ®Èy m¹nh c¸c quan hÖ ®èi t¸c… b−íc, lµ kh©u ®ét ph¸ ®Ó thóc ®Èy Ng−êi ta cho r»ng Trung Quèc ®· thÓ ACFTA vµ theo ®ã, hµnh lang kinh tÕ
41 H nh lang kinh tÕ… kh¸c trong viÖc h−íng c¸c −u tiªn cho hiÖn vai trß tÝch cùc thËm chÝ cã ¶nh quan hÖ hîp t¸c víi hµnh lang kinh tÕ. h−ëng lín ®Õn hîp t¸c GMS vµ theo ®ã, ®©y cã thÓ lµ mét tiÒn ®Ò quan träng ®Ó - VÒ mÆt thùc tiÔn: Cã thÓ thÊy mét sè thóc ®Èy kh¶ n¨ng tÝnh hiÖn thùc ho¸ ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh− sau: hµnh lang kinh tÕ C«n Minh - Lµo Cai - + Ngay c¶ khi ch−a ®−îc x¸c ®Þnh lµ Hµ Néi - H¶i Phßng. hµnh lang kinh tÕ, mèi quan hÖ th−¬ng m¹i, du lÞch vµ mét phÇn ®Çu t− gi÷a III. TÝnh kh¶ thi vµ triÓn väng c¸c tØnh cña ViÖt Nam vµ V©n Nam qua cña hµnh lang kinh tÕ C«n Minh c¸c cÆp cöa khÈu Lµo Cai - Hµ KhÈu; - Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng M−êng Kh−¬ng - KiÒu §Çu vµ c¸c cÆp 3.1. TÝnh kh¶ thi cña h nh lang kinh cöa khÈu tiÓu ng¹ch kh¸c… ®· t−¬ng tÕ ®èi ph¸t triÓn d−íi t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch më cöa vµ héi nhËp cña c¶ hai phÝa - VÒ mÆt lý thuyÕt, hµnh lang kinh tÕ ViÖt Nam vµ Trung Quèc. VÒ mËu dÞch C«n Minh - Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i chÝnh ng¹ch, n¨m 2003, ViÖt Nam ®øng Phßng lµ mét phÇn trong CAFTA vµ thø 3 trong 93 ®èi t¸c mËu dÞch chñ yÕu theo ®ã, CAFTA lµ khu«n khæ ®Ó x¸c cña V©n Nam víi tæng kim ng¹ch th−¬ng ®Þnh néi dung vµ c¸c tiÕn tr×nh liªn kÕt m¹i lµ 280 triÖu USD, chiÕm 5,8% tæng kinh tÕ cña nã. Nh− vËy, tÝnh chÊt vµ kim ng¹ch th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Trung kiÓu ph¸t triÓn cña hµnh lang kinh tÕ Quèc. N¨m 2004 con sè nµy lµ 568 triÖu nµy ®−îc x¸c ®Þnh lµ t−¬ng ®èi râ rµng. USD, nghÜa lµ xÊp xØ ®¹t gÇn 7% tæng §©y lµ b−íc cã tÝnh hiÖn thùc h¬n so víi kim ng¹ch th−¬ng m¹i song ph−¬ng ViÖt c¸c néi dung liªn kÕt cña hµnh lang nµy Nam - Trung Quèc. Tuy quy m« th−¬ng trong khu«n khæ hîp t¸c GMS v× nã nh− m¹i ch−a lín vµ c¬ cÊu mÆt hµng cßn lµ b−íc chuÈn bÞ ®Ó thùc hiÖn ch−¬ng ®¬n ®iÖu (ViÖt Nam chñ yÕu xuÊt khÈu tr×nh thu ho¹ch sím trong CAFTA vµ kho¸ng s¶n, n«ng, l©m thuû s¶n vµ mét mÆt kh¸c, tiÕp cËn theo gãc ®é nµy, nã sÏ sè mÆt hµng tiªu dïng th«ng th−êng mang l¹i hiÖu øng tÝch cùc cho hîp t¸c nh− bét giÆt, ®å nhùa, giµy dÐp… vµ V©n TiÓu vïng vµ nhê ®ã, sÏ tiÕp tôc nhËn Nam còng chØ míi xuÊt khÈu c¸c mÆt ®−îc sù hç trî to lín cña Céng ®ång quèc hµng ho¸ chÊt, gièng c©y trång, nguyªn tÕ, nhÊt lµ ODA tõ NhËt B¶n vµ c¸c phô liÖu thuèc l¸, vËt liÖu x©y dùng, mét n−íc kh¸c. H¬n n÷a, nÕu coi ViÖt Nam sè mÆt hµng n«ng s¶n vµ rau, hoa qu¶, vµ V©n Nam còng nh− Qu¶ng T©y lµ qu¶ t−¬i, quan hÖ th−¬ng m¹i hai chiÒu "cÇu nèi" cña quan hÖ hîp t¸c ASEAN vµ ®· t¹o ra ®−îc nh÷ng tiÒn ®Ò ®Çu tiªn Trung Quèc th× nh÷ng cÇu nèi däc theo trong tiÕp cËn thÞ tr−êng, qu¶ng b¸ c¸c hµnh lang sÏ t¹o thµnh nh÷ng "vÖt th−¬ng m¹i vµ dÇn ®i vµo bu«n b¸n lan to¶" rÊt quan träng nh»m ph¸t huy chÝnh ng¹ch lµ chñ yÕu. lîi thÕ cña c¸c vïng liÒn kÒ còng nh− t¹o + Cïng víi khèi l−îng trao ®æi th−¬ng lËp ®−îc c¸c trôc hÊp dÉn ®Ó l«i cuèn sù m¹i thuéc khu vùc hµnh lang kinh tÕ ®· tham gia cña nh÷ng vïng kh¸c, n−íc
nghiªn cøu trung quèc sè 6(65) - 2005 42 t¨ng kh¸ nhanh qua c¸c n¨m lµ viÖc d©y chuyÒn s¶n xuÊt thuèc l¸, s¶n xuÊt nh«m tÊm, thiÕt bÞ l¾p ®Æt nhµ m¸y mÝa th−¬ng m¹i dÞch vô, tuy cã chËm, song ®−êng… vµ trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, ®· cã nh÷ng b−íc tiÕn ®¸ng kÓ ®Ó ®ãng hai bªn còng ®· hîp t¸c trång thö hµng vai trß hç trî cho ho¹t ®éng trao ®æi v¹n mÉu gièng tiÓu m¹ch, ®¹i m¹ch, chÕ hµng ho¸ mµ trong hµnh lang kinh tÕ biÕn n«ng phÈm vµ chuyÓn giao kü thuËt nµy næi bËt lªn lµ dÞch vô vËn t¶i, kho chèng ®éc cho khoai t©y xuÊt khÈu. ngo¹i quan, c¶ng biÓn vµ du lÞch ®−îc kÕt nèi tõ c¶ng biÓn H¶i Phßng (ViÖt Nh×n chung, ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, Nam) lªn tËn C«n Minh (Trung Quèc). ®Çu t− vµ du lÞch gi÷a hai bªn gi÷a c¸c Cô thÓ lµ, 70% l−îng hµng ho¸ trao ®æi tØnh thuéc khu«n khæ hµnh lang kinh tÕ trªn hµnh lang kinh tÕ nµy ®−îc thùc ®· ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó vµ hiÖn b»ng vËn chuyÒn ®−êng s¾t, 30% mang tÝnh bæ sung lÉn nhau. VÝ dô, ViÖt vËn chuyÓn b»ng ®−êng bé víi khèi Nam xuÊt khÈu chñ yÕu lµ n«ng, l©m, l−îng lÇn l−ît lµ 1,16 triÖu tÊn vµ 0,75 thuû s¶n, kho¸ng s¶n, giµy dÐp, bµn triÖu tÊn (sè liÖu 2003), trong ®ã khèi ghÕ… trong khi V©n Nam xuÊt khÈu l−îng hµng qu¸ c¶nh cña V©n Nam víi m¸y mãc, thiÕt bÞ, ho¸ chÊt, gièng c©y c¸c n¬i qua c¶ng H¶i Phßng ®· t¨ng trång, vËt liÖu x©y dùng… nghÜa lµ c¸c nhanh: tõ 70.000 tÊn (2001) lªn tíi −u thÕ cña mçi bªn ®−îc ph¸t huy, ngoµi 150.000 tÊn (2003). Kho ngo¹i quan trªn ý nghÜa kinh tÕ - th−¬ng m¹i, cßn lµ sù hµnh lang kinh tÕ nµy ®· ngµy cµng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc gi¶i quyÕt ®−îc c¶i thiÖn h¬n, hiÖn ®· l−u gi÷ ®−îc c«ng ¨n viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ t¹o ra mét m«i tr−êng ph¸t triÓn æn ®Þnh 65% khèi l−îng hµng ho¸ ®Ó b¶o ®¶m v× sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë c¶ hai chÊt l−îng vµ phï hîp víi thêi gian giao phÝa. nhËn hµng ho¸. VÒ du lÞch, tiÕp nèi hiÖu øng "tÝch cùc" cña V©n Nam lµ 1 trong 4 + C¬ së h¹ tÇng trªn hµnh lang kinh tØnh cã kinh tÕ du lÞch ph¸t triÓn nhÊt tÕ ®· ®−îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. HÖ thèng Trung Quèc, hµnh lang kinh tÕ nµy ®· ®−êng s¾t liªn th«ng hai n−íc ®· ®−îc ®ãn 136.000 l−ît ng−êi, chiÕm 35% tæng n©ng cÊp, mÆc dï cßn ch−a cã sù hµi hoµ l−îng kh¸ch du lÞch Trung Quèc vµo ViÖt vÒ mÆt kÝch th−íc víi hÖ thèng ®−êng Nam n¨m 2003. s¾t ®Õn tõ V©n Nam. Tuy vËy, víi dù ¸n ®−êng s¾t nèi liÒn hµnh lang §«ng T©y + VÒ ®Çu t−, hîp t¸c s¶n xuÊt, tuy víi hµnh lang C«n Minh - Lµo Cai - Hµ ch−a m¹nh nh−ng ®· cã nh÷ng nÒn t¶ng Néi - H¶i Phßng ®ang b¾t ®Çu khëi c«ng, tÝch cùc ®Çu tiªn ®Ó ®Èy m¹nh liªn n¨ng lùc vËn chuyÓn cña tuyÕn nµy cã doanh ký kÕt gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt hai thÓ sÏ t¨ng lªn béi phÇn. Cïng víi tuyÕn bªn trªn toµn tuyÕn hµnh lang. HiÖn V©n ®−êng bé kh¸ hiÖn ®¹i tõ C«n Minh ®Õn Nam ®· cã 18 h¹ng môc hîp t¸c víi ViÖt Hµ KhÈu, phÝa ViÖt Nam còng ®· cã dù Nam vÒ xuÊt nhËp khÈu m¸y mãc, cung ¸n n©ng cÊp tuyÕn ®−êng bé Lµo Cai - cÊp d©y chuyÒn tinh luyÖn ®ång, c¶i t¹o
43 H nh lang kinh tÕ… Hµ Néi. §©y lµ ®iÒu kiÖn v« cïng quan ph−¬ng ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc träng ®Ó gi¶m thêi gian vµ chi phÝ cho t¹o cho V©n Nam mét h×nh ¶nh tÝch cùc c¸c ho¹t ®éng vËn t¶i tõ c¶ng H¶i Phßng trong tiÕn tr×nh chuÈn bÞ c¸c tiÒn ®Ò cho ®i C«n Minh. Ngoµi ra, nh÷ng c¶i tiÕn vÒ héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. Nh×n hÖ thèng h¶i quan, ph−¬ng thøc thanh chung, kÓ c¶ khi ch−a kÝ HiÖp ®Þnh to¸n, x©y dùng c¸c dù ¸n vÒ s©n bay, khung vÒ ACFTA, nh÷ng ®æi míi vÒ kh¶o s¸t vµ ®Çu t− c¸c dù ¸n vËn t¶i ph¸p lý vµ c¸c thÓ chÕ kinh tÕ gi÷a hai ®−êng thuû däc s«ng Hång…, c¬ së h¹ phÝa ®· thùc sù ®ång nhÞp vµ thÝch øng tÇng cøng vµ mÒm vÒ nhiÒu ph−¬ng diÖn víi tiÕn tr×nh tù do mËu dÞch mµ c¶ hai trªn däc tuyÕn hµnh lang ®ang thùc sù bªn cïng tham gia tõ rÊt sím. nhËn ®−îc sù quan t©m ®Æc biÖt cña hai + Nh×n mét c¸ch réng ra, tiÕn tr×nh phÝa. Cã thÓ coi ®©y còng lµ mét tiÒn ®Ò x©y dùng céng ®ång kinh tÕ ASEAN rÊt quan träng ®Ó hµnh lang nµy cã tÝnh (AEC) víi yªu cÇu héi nhËp s©u ®Ó tiÕn kh¶ thi h¬n trong t−¬ng lai gÇn. tíi mét thùc thÓ khu vùc kinh tÕ tù do vÒ + HÖ thèng ph¸p lý ®iÒu chØnh c¸c hµng ho¸, dÞch vô, ®Çu t−, lao ®éng cã kü ho¹t ®éng kinh tÕ - th−¬ng m¹i trªn n¨ng vµ mét phÇn vÒ vèn, còng lµ tiÒn ®Ò tuyÕn hµnh lang kinh tÕ nµy còng ®ang gãp phÇn n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña dÇn ®−îc c¶i thiÖn. Hai bªn ®· ¸p dông hµnh lang kinh tÕ nµy. Nh÷ng −u tiªn nhiÒu biÖn ph¸p hîp lý nh»m gia t¨ng héi nhËp nhanh trªn 11 lÜnh vùc −u tiªn khèi l−îng vµ hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng sÏ t¹o ra mét søc Ðp m¹nh ®Ó ViÖt Nam th−¬ng m¹i, ®Çu t−, du lÞch. KÓ tõ n¨m còng nh− c¸c n−íc ASEAN quan t©m vµ 1989, ViÖt Nam ®· cã chñ tr−¬ng më nç lùc tham gia vµo ph¸t triÓn cã kh¶ réng quyÒn xuÊt khÈu, níi láng qu¶n lý n¨ng ®ãng gãp kÕt qu¶ vµo hµnh lang vÒ ngo¹i tÖ nh»m ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ nµy nãi riªng, vµo ACFTA nãi biªn mËu víi Trung Quèc, ®· chó ý x©y chung. MÆt kh¸c, hµnh lang nµy còng dùng cöa khÈu, cïng Trung Quèc kÝ ®−îc kÕt nèi víi c¸c khu vùc mËu dÞch tù "HiÖp ®Þnh trao ®æi vÒ xö lý hµng ho¸ do gi÷a ASEAN víi Hµn Quèc, NhËt xuÊt nhËp khÈu biªn giíi" (n¨m 1991) B¶n, víi c¸c FTA song ph−¬ng mµ c¸c nªn ®· më ra ®−îc 9 cöa khÈu, ®· sím thµnh viªn ASEAN lµ mét bªn…vµ theo ®ã, nh×n tõ vai trß cÇu nèi, hµnh lang thùc thi c¸c ®iÒu chØnh gi¶m thuÕ vµ phÝ kinh tÕ C«n Minh - Lµo Cai – Hµ Néi – ®èi víi mËu dÞch biªn giíi, nghiªm cÊm H¶i Phßng sÏ thu hót ®−îc sù quan t©m c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng can thiÖp vµ tÝch cùc ®Çu t− cña c¸c ®èi t¸c bªn kh«ng hîp lý vµo c¸c ho¹t ®éng nµy. ngoµi ASEAN vµ Trung Quèc. Nãi c¸ch Còng t−¬ng tù nh− vËy, tõ chiÕn l−îc ®¹i kh¸c, sù tham gia cña c¸c n−íc lín vµ khai ph¸ miÒn T©y, c¸c −u tiªn cña céng ®ång quèc tÕ ®èi víi TiÓu vïng s«ng Trung Quèc ®èi víi V©n Nam c¶ vÒ ®Çu Mªk«ng më réng vµo hµnh lang kinh tÕ t− nguån lùc, më réng c¬ chÕ tù chñ ë ®Þa
nghiªn cøu trung quèc sè 6(65) - 2005 44 (Trung Quèc) thay v× vµo c¸c hµnh lang nµy sÏ gãp phÇn kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n kinh tÕ tiÕp gi¸p biªn giíi víi c¸c n−íc h¬n tÝnh kh¶ thi cña nã. TiÓu vïng s«ng Mªk«ng. HiÖn c¸c tØnh 3.2. Mét sè vÊn ®Ò khã kh¨n trë ng¹i ®ång b»ng s«ng Tr−êng Giang ®· chiÕm 40% nhËp khÈu vµ 30% ®Çu t− tõ + Quy m« th−¬ng m¹i, du lÞch, ®Çu t− ASEAN trong tæng nhËp khÈu vµ ®Çu t− trªn hµnh lang kinh tÕ nµy cßn qu¸ bÐ cña toµn Trung Quèc víi ASEAN. §©y nhá so víi tiÒm n¨ng vµ mong muèn cña còng lµ mét trong c¸c th¸ch thøc lín ®Æt c¶ hai bªn. HiÖn kim ng¹ch xuÊt/nhËp ra cho hµnh lang kinh tÕ C«n Minh – khÈu ViÖt Nam – V©n Nam míi chØ ®¹t Lµo Cai – Hµ Néi – H¶i Phßng. 5,8% tæng kim ng¹ch xuÊt/nhËp khÈu + HÖ thèng h¹ tÇng c¬ së, mÆc dï ®· ViÖt Nam – Trung Quèc, trong ®ã møc cã c¶i thiÖn, song ch−a ®¸p øng ®−îc yªu nhËp siªu cña ViÖt Nam cßn lín (kho¶ng 43%). §iÒu nµy ch−a ph¸t huy ®−îc hÕt cÇu ph¸t triÓn cña hµnh lang kinh tÕ do lîi thÕ vµ kh¶ n¨ng bæ sung cña c¶ hai c¸c tuyÕn giao th«ng, nh×n chung, rÊt bªn. C¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t hiÓm trë, møc ®é n©ng cÊp chËm tõ phÝa ®éng kinh tÕ trªn tuyÕn hµnh lang phÇn ViÖt Nam vµ thiÕu sù ®ång bé so víi phÝa lín lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, ho¹t V©n Nam Trung Quèc. Ngoµi ®−êng s¾t, ®éng ch−a chuÈn theo c¸c th«ng lÖ quèc c¸c ph−¬ng thøc vËn t¶i kh¸c nh− ®−êng tÕ. thuû, ®−êng hµng kh«ng ph¸t triÓn cßn + C¬ cÊu hµng ho¸ trao ®æi gi÷a hai chËm, thËm chÝ ®· cã dù ¸n vÒ n©ng cÊp bªn (nh− ®· nªu ë trªn) Ýt ®−îc thay ®æi, ®−êng bé nh−ng vÉn ch−a triÓn khai. ch−a tá ra b¾t kÞp víi b−íc chuyÓn sang Ph¶i nãi mét c¸ch c«ng b»ng, so víi gia t¨ng c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ tuyÕn giao th«ng Nam Ninh-L¹ng S¬n- biÕn vµ dÞch vô, nhÊt lµ nh÷ng ngµnh Hµ Néi-H¶i Phßng, hµnh lang nµy ®i l¹i dùa trªn c«ng nghÖ míi. Trong khi, ®©y khã kh¨n vµ cã cù ly xa h¬n. l¹i lµ nh÷ng mÆt hµng sÏ ®−îc thô + HÖ thèng dÞch vô hç trî cho c¸c ho¹t h−ëng c¸c −u ®·i tõ khu vùc mËu dÞch tù ®éng th−¬ng m¹i, ®Çu t−, du lÞch cßn do ASEAN-Trung Quèc. H¬n n÷a, còng yÕu. Trong ®ã th−¬ng m¹i dÞch vô ph¸t v× lÏ ®ã, gi¸ trÞ gia t¨ng cã ®−îc tõ c¸c triÓn chËm, chñ yÕu vÉn lµ du lÞch vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu trªn hµnh lang vËn t¶i, mét lo¹t c¸c ph©n ngµnh dÞch vô kinh tÕ cho tõng bªn lµ kh«ng cao. Còng quan träng thËm chÝ ch−a cã. NÕu kh«ng cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh thªm r»ng do ®Æc cã c¸c dÞch vô gi÷ vai trß kÕt nèi c¸c ®iÓm cña c¸c trao ®æi cho biªn mËu lµ ngµnh dÞch vô kh¸c nh−: dÞch vô viÔn chñ yÕu vµ do ®iÒu kiÖn h¹ tÇng c¬ së ë th«ng, dÞch vô tµi chÝnh-ng©n hµng, dÞch ®©y, khu vùc nµy ch−a thùc sù hÊp dÉn vô kinh doanh…ch¾c ch¾n r»ng c¸c ho¹t c¸c n−íc ASEAN kh¸c (vÝ dô c¸c nÒn ®éng kinh tÕ trªn hµnh lang sÏ rÊt chËm kinh tÕ ASEAN 6 chñ yÕu h−íng c¸c ®−îc triÓn khai. VÝ dô, dï ®· kÝ HiÖp ho¹t ®éng ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i vµo khu vùc ®ång b»ng s«ng Tr−êng Giang ®Þnh thanh to¸n tiÒn hµng trong quan
45 H nh lang kinh tÕ… hÖ th−¬ng m¹i hai n−íc, viÖc triÓn khai l−îng hµng ho¸ ®i qua hµnh lang nµy sÏ thùc hiÖn thanh to¸n d−íi c¸c h×nh thøc: cã c¬ héi gia t¨ng rÊt m¹nh. hµng ®æi hµng, thanh to¸n b»ng b¶n tÖ, + VÊn ®Ò quyÕt t©m chÝnh trÞ vÒ x©y tiÒn mÆt ngo¹i tÖ….vÉn lµ chñ yÕu, tù dùng hµnh lang kinh tÕ lµ râ song cã mét ph¸t vµ kh«ng qua hÖ thèng ng©n hµng vÊn ®Ò ®Æt ra ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó t¹o vµ nªn tû lÖ thùc hiÖn qua ng©n hµng míi tuyªn truyÒn ®−îc mét c¬ chÕ lßng tin cho chØ ®¹t 20% - lµ con sè kh«ng thÓ chÊp c¶ bªn vµ cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ tham nhËn trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng gia vµo hµnh lang kinh tÕ nµy. V× hµnh ®· dÇn ®i vµo tù do ho¸ nh− hiÖn nay. lang nµy ®Æt trong ACFTA nªn, nh− + ChÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng chóng ta ®· biÕt, trong 10 n¨m qua, hîp kinh tÕ – th−¬ng m¹i cßn bÊt cËp. Cã c¸c t¸c cña ASEAN trong AFTA hiÖu qu¶ HiÖp ®Þnh kÝ kÕt nh−ng thùc thi ch−a thÊp cßn lµ do c¸c n−íc thµnh viªn Ýt tin t−ëng lÉn nhau vµ kh«ng tin nhiÒu vµo thèng nhÊt, ch−a cã khu b¶o thuÕ t¹i c¸c kÕt qu¶ héi nhËp. Do vËy, chóng ta khu kinh tÕ cöa khÈu Lµo Cai…vµ do nªn c¶nh b¸o sím t×nh h×nh nµy nh− lµ vËy, c«ng t¸c qu¶n lý hµng ho¸ xuÊt mét vÊn ®Ò næi cém ®Ó t¹o dùng c¬ chÕ nhËp khÈu Ýt hiÖu qu¶, chØ míi thùc hiÖn lßng tin cho c¸c bªn tham gia hµnh lang ®èi víi mËu dÞch biªn giíi, cßn c¸c ho¹t kinh tÕ, lµm râ sù cÇn thiÕt, tÝnh hiÖu ®éng bu«n b¸n qua biªn giíi cña c− d©n qu¶ vµ quyÕt t©m lµm thùc sù chø kh«ng kh«ng kiÓm so¸t ®−îc. Thñ tôc h¶i quan dõng trªn lêi nãi vµ c¸c v¨n b¶n kÝ kÕt, chËm, mÊt nhiÒu thêi gian, mét xe hµng c¸c HiÖp ®Þnh khi triÓn khai hµnh lang ph¶i mÊt 2-3 ngµy, dï lµ xuÊt khÈu kinh tÕ nµy. chÝnh ng¹ch. T×nh tr¹ng nµy cã nguyªn nh©n tõ c¸c quy ®Þnh ch−a thèng nhÊt, - NhiÒu tØnh cña ViÖt Nam theo däc hµng ho¸ tõ V©n Nam vµo ViÖt nam tuyÕn Hµnh lang vÉn cßn ch−a s½n sµng ®−îc lùa chän ph−¬ng thøc nhËp khÈu cho bµi to¸n tham gia ph¸t triÓn cïng tù do, thñ tôc thuËn tiÖn, nhanh chãng Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng cho dï ®· trong khi hµng ho¸ ViÖt Nam sang V©n cã héi nghÞ bµn vÒ triÓn khai thùc hiÖn. Nam l¹i phô thuéc vµo quy ®Þnh qu¶n lý 3.3. TriÓn väng vÒ h nh lang kinh tÕ cña Côc biªn mËu Hµ khÈu vÒ chñng C«n Minh – L o Cai – H Néi – H¶i lo¹i mÆt hµng, sè l−îng, m· ng¹ch. NÕu Phßng kh«ng thèng nhÊt vµ gi¶i quyÕt sím, ®©y sÏ lµ mét trë ng¹i rÊt lín cho viÖc x©y - V× hµnh lang kinh tÕ nµy ®Æt trong ACFTA nªn triÓn väng lµ kh¶ quan bëi dùng hµnh lang kinh tÕ. HiÖn viÖc thùc yªu cÇu thóc ®Èy ACFTA ph¶i b¾t ®Çu hiÖn EHP ®· vÊp ph¶i khã kh¨n trªn tõ c¸c ®ét ph¸. Hµnh lang nµy sÏ lµ mét thùc tÕ, nhÊt lµ hµng ho¸ tõ ViÖt Nam trong c¸c ®ét ph¸ ®Ó khai th«ng c¸c sang Trung Quèc. Cã thÓ vÊn ®Ò cßn lµ ch−¬ng tr×nh hîp t¸c trong khu«n khæ do c¶ viÖc x¸c ®Þnh xuÊt xø, tiªu chuÈn ACFTA. kü thuËt nh−ng nÕu cã quy ®Þnh râ rµng,
nghiªn cøu trung quèc sè 6(65) - 2005 46 - Trung Quèc ®· lµ thµnh viªn WTO nh− thùc hiÖn ACFTA sÏ lµ rÊt quan vµ s¾p tíi ViÖt Nam cã thÓ trë thµnh träng ®Ó triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO nªn thùc hiÖn nh»m hiÖn thùc ho¸ ý t−ëng ®iÒu kiÖn nµy sÏ cã hiÖu øng tÝch cùc ®Ó chiÕn l−îc nµy. thÞ tr−êng hai bªn trë nªn hÊp dÉn h¬n XÐt trªn c¸c khÝa c¹nh ®· ph©n tÝch, víi c¸c ®èi t¸c bªn ngoµi khu vùc. Hµnh hoµn toµn cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng hµnh lang kinh tÕ sÏ trë thµnh ®Þa chØ hÊp dÉn lang kinh tÕ C«n Minh-Lµo Cai-Hµ Néi- h¬n khi nã lµ h×nh ¶nh tÝch cùc cña vïng H¶i Phßng cã nhiÒu thuËn lîi ®Ó ph¸t kinh tÕ biªn mËu tù do ®iÓn h×nh ®Ó lµm triÓn vµ ch¾c ch¾n sÏ cã triÓn väng tèt cÇu nèi cho sù th©m nhËp cña c¸c nhµ ®Ñp trong t−¬ng lai. ®Çu t− vµ kinh doanh quèc tÕ vµo thÞ VI. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ x©y tr−êng néi ®Þa cña c¶ ViÖt Nam vµ dùng hµnh lang kinh tÕ C«n Trung Quèc. Minh -Lµo Cai - Hµ Néi - H¶i Phßng + Cïng nèi víi hµnh lang kinh tÕ 1. CÇn rµ so¸t, ®¸nh gi¸ l¹i tiÒm Nam Ninh-L¹ng S¬n-Hµ Néi-H¶i Phßng n¨ng, c¸c lîi thÕ vµ bÊt lîi thÕ mét c¸ch vµ vµnh ®ai kinh tÕ VÞnh B¾c Bé, hµnh toµn diÖn, c¬ b¶n ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh lang kinh tÕ C«n Minh-Lµo Cai-Hµ Néi- khu«n khæ vµ c¸c −u tiªn chiÕn l−îc H¶i Phßng sÏ tham gia t¹o lËp mét tam trong hµnh lang kinh tÕ nµy gi¸c ph¸t triÓn, kÕt nèi tÊt c¶ c¸c tØnh miÒn §«ng Nam vµ miÒn T©y Nam 2. Tõ c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khã (Trung Quèc) cïng víi toµn bé c¸c tØnh kh¨n, x¸c ®Þnh râ vÞ thÕ cña hµnh lang miÒn nói vµ ®ång b»ng B¾c Bé (ViÖt kinh tÕ nµy trong quan hÖ so s¸nh víi Nam) thµnh mét trung t©m ph¸t triÓn hµnh lang kinh tÕ Nam Ninh-L¹ng S¬n- ®¸ng kÓ cña §«ng vµ §«ng Nam ¸. §©y Hµ Néi-H¶i Phßng vµ trong tam gi¸c cã thÓ coi lµ vïng ®Öm rÊt cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn víi sù tham gia cña hai hµnh trong quan hÖ liªn kÕt gi÷a ASEAN lang vµ mét vµnh ®ai kinh tÕ ®Ó t¹o ra (th«ng qua tuyÕn hµnh lang §«ng T©y) mét khu vùc ph¸t triÓn hµi hoµ, réng víi c¸c tØnh miÒn T©y Nam vµ duyªn h¶i lín, kh«ng lo¹i trõ mµ lµ bæ sung lÉn §«ng Nam Trung Quèc còng nh− sù gia nhau v× môc tiªu thóc ®Èy sù hîp t¸c t¨ng ho¹t ®éng kinh tÕ th−¬ng m¹i gi÷a toµn diÖn gi÷a ViÖt Nam – Trung Quèc c¸c nÒn kinh tÕ §«ng ¸ ®èi víi tam gi¸c nãi riªng; gi÷a ASEAN-Trung Quèc nãi ph¸t triÓn nµy, thÝch øng víi xu h−íng chung. vµ triÓn väng ra ®êi cña khu vùc mËu 3. §Æc biÖt chó träng x©y dùng hÖ dÞch tù do toµn §«ng ¸ nay mai. thèng h¹ tÇng c¬ së (c¶ cøng vµ mÒm) cho hµnh lang kinh tÕ. Chó ý tÝnh toµn - QuyÕt t©m chÝnh trÞ cña Thñ t−íng diÖn vµ ®ång bé cña hÖ thèng giao th«ng, hai n−íc vÒ ph¸t triÓn hai hµnh lang hµi hoµ tõ trong tõng bªn vµ gi÷a hai kinh tÕ nh»m t¹o dùng quan hÖ “cÇu nèi” bªn, nhÊt lµ hÖ thèng ®−êng bé vµ ®−êng trong hîp t¸c ASEAN-Trung Quèc còng
47 H nh lang kinh tÕ… ban Hîp t¸c kinh tÕ – th−¬ng m¹i ViÖt s¾t. T¨ng c−êng c¸c hÖ thèng dÞch vô hç Nam –Trung Quèc. trî ®Ó triÓn khai c¸c ho¹t ®éng th−¬ng m¹i nh−: kho ngo¹i quan, c¸c trung t©m chó thÝch: giao dÞch th−¬ng m¹i, hÖ thèng ng©n hµng vµ viÔn th«ng, c¶i thiÖn thñ tôc h¶i (1)http://ww.wvcorridorh.com//economic quan theo h−íng thuËn tiÖn, hîp lý vµ /economic. html. chi phÝ Ýt cho c¸c nhµ kinh doanh… (2) B¸o c¸o cña mét chuyªn gia ®Õn tõ 4. Nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ vÒ mäi mÆt ViÖn Khoa häc x· héi Qu¶ng T©y t¹i Héi ®Ó hµnh lang kinh tÕ nµy g¾n kÕt víi th¶o "Thóc ®Èy quan hÖ th−¬ng m¹i hµnh lang kinh tÕ §«ng T©y còng nh− ASEAN - Trung Quèc ®−îc tæ chøc ë B»ng T−êng (Qu¶ng T©y) ngµy 26-27/09/2004. hµnh lang kinh tÕ phÝa Nam nh»m ph¸t huy hiÖu qu¶ lîi Ých so s¸nh cña ViÖt Nam trong hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng Tµi liÖu tham kh¶o cña GMS còng nh− m¹ng s¶n xuÊt cña toµn ASEAN. 1. ViÖn Nghiªn cøu th−¬ng m¹i (ViÖt 5. §Ó t¹o lßng tin vµ tÝnh kh¶ thi cho Nam): C«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ "Ph¸t hµnh lang kinh tÕ nªn hoµn thiÖn nhanh triÓn th−¬ng m¹i khu vùc hµnh lang kinh tÕ C«n Minh - LµoCai - H¶i Phßng" Hµ néi c¸c khu«n khæ ph¸p lý vµ c¬ chÕ ®iÒu 10/2004. hµnh theo c¸c néi dung ®· cam kÕt trong 2. Bé Ngo¹i giao (ViÖt Nam): Hîp t¸c ACFTA. VÒ thùc chÊt, c¸c quy ®Þnh trªn hµnh lang §«ng-T©y. NXB KHXH, Hµ chÝnh s¸ch ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh theo Néi, n¨m 2001. h−íng thuËn lîi nhÊt cho c¸c chñ thÓ 3. ViÖn KHXH ViÖt Nam vµ Bé Th−¬ng tham gia trªn hµnh lang kinh tÕ. m¹i: §Ò ¸n tr×nh ChÝnh phñ vÒ “ý t−ëng 6. Më réng h¬n n÷a quyÒn tù chñ cña céng ®ång kinh tÕ ASEAN”, 10/2003 c¸c ®Þa ph−¬ng trong khi triÓn khai 4. Zhou Honli: ASEAN-Trung Quèc: ®èi hµnh lang kinh tÕ vµ dÜ nhiªn, lµ ®Æt t¸c kinh tÕ míi. Bé Ngo¹i giao Trung Quèc trong khu«n khæ cña ACFTA vµ tiÕn (tiÕng Anh), 2/2004 tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ chung cña 5. ViÖn KHXH V©n Nam (Trung Quèc): c¶ ViÖt Nam vµ Trung Quèc T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – th−¬ng m¹i, 7. Nhanh chãng thµnh lËp “Uû ban giao th«ng vËn t¶i cña tØnh V©n Nam (2002) hçn hîp” víi sù tham gia cña hai bªn ViÖt Nam-Trung Quèc ®Ó qu¶n lý, ®iÒu 6. C¸c th«ng tin kinh tÕ th−¬ng m¹i hµnh ho¹t ®éng cña hµnh lang kinh tÕ, ViÖt Nam vµ Trung Quèc kh¸c. tr¸nh hiÖn t−îng lµm ¨n tuú tiÖn, kh«ng 7. China daily, Octorber 6, 2005 quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ kh«ng tËp 8. ADB, 26-6-2005 vÒ East-west trung ®−îc nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn hµnh economic corridor, Nort-South economic lang kinh tÕ. Tèt nhÊt, Uû ban hçn hîp corridor and Southern economic corridor. nµy cã thÓ ®Æt d−íi sù chØ ®¹o cña Uû (GMS flagship Juitiative).