Báo cáo nghiên cứu khoa học: "HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG - TỪ TƯ DUY ĐẾN THỰC TIỄN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài báo nêu ra những cơ hội và thách thức tác động đến hoạt động đối ngoại của Đảng trước và trong quá trình đổi mới. Từ đó trình bày hoạt động đối ngoại đổi mới của Đảng từ tư duy đến thực tiễn, những kết quả đạt được và những kinh nghiệm của hoạt động đó.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG - TỪ TƯ DUY ĐẾN THỰC TIỄN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI"

HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG - TỪ TƯ DUY ĐẾN THỰC TIỄN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI FOREIGN AFFAIR ACTIVITIES OF THE PARTY IN THE PROCESS OF RENOVATION - FROM THOUGHT TO REALITY NGUYỄN VĂN HOÀN Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Bài báo nêu ra những cơ hội v à thách thức tác động đến hoạt động đối ngoại của Đảng trước và trong quá trình đổi mới. Từ đó trình bày hoạt động đối ngoại đổi mới của Đảng từ tư duy đến thực tiễn, những kết quả đạt được và những kinh nghiệm của hoạt động đó. ABSTRACT The article presents some opportunities and challenges affecting the foreign affair activities of the Party before and in the process renovation. On this basis, it introduces the foreign affairs activities in the renovation process - f rom thought to reality - as well as the results achieved from these efforts. 1. §Æt vÊn ®Ò Sau 20 n¨m tiÕn hµnh sù nghiÖp ®æi míi díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu cã ý nghÜa lÞch sö, lµm cho ®Êt níc khëi s¾c mäi mÆt, trong ®ã cã sù ®ãng gãp cña mÆt trËn ngo¹i giao. B¸o c¸o ChÝnh trÞ t¹i §¹i héi X viÕt: “Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña §¶ng, Nhµ níc vµ nh©n d©n ph¸t triÓn m¹nh, gãp phÇn gi÷ v÷ng m«i trêng hoµ b×nh, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §· gi¶i quyÕt ®îc mét sè vÊn ®Ò vÒ biªn giíi, vïng chång lÊn trªn biÓn víi mét sè quèc gia; chñ ®éng vµ tÝch cùc tham gia c¸c diÔn ®µn thÕ giíi; tæ chøc thµnh c«ng nhiÒu héi nghÞ quèc tÕ vµ khu vùc t¹i ViÖt Nam” {6, 59}. Nh÷ng kÕt qu¶ tõ qu¸ tr×nh thùc tiÔn ho¸ ®æi míi t duy ®èi ngo¹i n»m trong sù ®æi míi toµn diÖn, ®ång bé c¸c mÆt, c¸c lÜnh vùc cña ®Êt níc ®· ®a “VÞ thÕ cña níc ta trªn trêng quèc tÕ kh«ng ngõng n©ng cao. Søc m¹nh tæng hîp cña quèc gia ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu, t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho ®Êt níc tiÕp tôc ®i lªn víi triÓn väng tèt ®Ñp” {6, 67 - 68}. §Ó thÊy râ h¬n ý nghÜa lÞch sö cña nh÷ng thµnh tùu hiÖn nay vÒ mÆt ®èi ngo¹i cÇn xem l¹i nh÷ng khã kh¨n vµ trë ng¹i cña ngo¹i giao ViÖt Nam tríc ®æi míi vµ nh÷ng quyÕt s¸ch ngo¹i giao ®óng ®¾n, kÞp thêi cña §¶ng nh»m gi¶i to¶ vµ khai th«ng nh÷ng bÕ t¾c trong quan hÖ ®èi ngo¹i, ®Ó ®a ®Êt níc vît ra khái t×nh tr¹ng ®ã, héi nhËp vµ ph¸t triÓn víi c¸c níc l¸ng giÒng, khu vùc vµ céng ®ång quèc tÕ. 2. Nh÷ng khã kh¨n cña quan hÖ ®èi ngo¹i tríc ®æi míi Sau th¸ng 4/1975, ®Êt níc hoµ b×nh, ®éc lËp, thèng nhÊt, nh©n d©n 2 miÒn Nam B¾c hoµ chung niÒm tin phÊn khëi vµ khÝ thÕ c¸ch m¹ng díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng tõng bíc ®a ViÖt Nam qu¸ ®é lªn CNXH. Tuy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do hËu qu¶ cña 30 n¨m chiÕn tranh (1945 - 1975) vµ di s¶n cña chñ nghÜa thùc d©n cò vµ míi, nhng níc ViÖt Nam thèng nhÊt ®· t¹o lËp ®îc vÞ thÕ vµ uy tÝn cao trªn trêng quèc tÕ th«ng qua c¸c sù kiÖn: 1- Trë thµnh thµnh viªn tÝch cùc cña Phong trµo Kh«ng liªn kÕt (1976); 2- Sau 5 lÇn nép ®¬n bÞ Mü phñ quyÕt suèt tõ n¨m 1948 - 1977, nç lùc cña ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· thµnh c«ng khi chÝnh thøc gia nhËp Liªn hiÖp quèc (20/9/1977) vµ nhiÒu tæ chøc kh¸c; 3- ThiÕt lËp thªm quan hÖ ngo¹i giao víi hµng lo¹t c¸c quèc gia ë kh¾p c¸c ch©u lôc. Tuy nhiªn, c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ - x· héi, hµn g¾n vÕt th¬ng chiÕn tranh, t¸i thiÕt vµ x©y dùng ®Êt níc, b×nh thêng ho¸ quan hÖ thêi hËu chiÕn cha tiÕn hµnh ®îc bao l©u th× nh÷ng khã kh¨n míi n¶y sinh theo thêi gian ngµy cµng trë nªn nãng báng vµ bøc xóc. Bèi c¶nh quèc tÕ cuèi thËp kû 70 ®Çu thËp kû 80 cã nh÷ng diÔn biÕn rÊt quan träng t¸c ®éng ®Õn ®êng lèi ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam. Sau h¬n 10 n¨m tranh giµnh quyÒn lùc gi÷a c¸c phe ph¸i trong ban l·nh ®¹o Trung Quèc th«ng qua “Cuéc ®¹i c¸ch m¹ng v¨n ho¸ v« s¶n” (1966 - 1976) ®· kÕt thóc, thÕ hÖ l·nh ®¹o thø 2 cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®øng ®Çu lµ §Æng TiÓu B×nh lµ tæng c«ng tr×nh s ®· quyÕt ®Þnh më
cöa, c¶i c¸ch kinh tÕ theo ph¬ng ch©m “dß ®¸ qua s«ng”, x©y dùng CNXH mang mÇu s¾c Trung Quèc b¾t ®Çu tõ Héi nghÞ TW3 (22/12/1978). Quan hÖ quèc tÕ mµ thùc chÊt lµ quan hÖ gi÷a tam gi¸c Liªn X« - Hoa Kú - Trung Quèc ®ang cã nh÷ng bíc chuyÓn biÕn theo híng hoµ dÞu, t¹o m«i trêng hoµ b×nh ®Ó tËp trung ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong níc. C¸c níc TBCN sau cuéc khñng ho¶ng dÇu löa 1973 - 1977 ®· cã nhiÒu ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch qu¶n lý nÒn kinh tÕ - chÝnh trÞ trong níc, trªn c¬ së ph¸t triÓn vµ ¸p dông nh÷ng ph¸t minh, thµnh tùu cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt. Liªn X« vµ c¸c níc XHCN §«ng ¢u ®· b¾t ®Çu béc lé nh÷ng khñng ho¶ng cña ®Êt níc, ®êi sèng cña nh©n d©n lao ®éng ®· cã khã kh¨n, c¬ chÕ qu¶n lý vµ m« h×nh CNXH ®· béc lé m©u thuÉn víi sù ph¸t triÓn thùc tÕ. Sù phôc håi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ sau ®èng hoang tµn chiÕn tranh ®Ó trë thµnh cêng quèc c«ng nghiÖp cña NhËt B¶n - ®· trë thµnh sù thÇn kú §«ng ¸. Sù liªn kÕt vµ xÝch l¹i gÇn nhau h¬n cña c¸c quèc gia T©y ¢u trong Céng ®ång hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¢u (EC). Sù v¬n lªn m¹nh mÏ cña c¸c níc c«ng nghiÖp míi (Nies) - nh÷ng con rång ë khu vùc §«ng ¸ nh Hång K«ng, Singapore, Hµn Quèc, §µi Loan...còng rÊt ®¸ng ®Ó ViÖt Nam suy ngÉm vÒ con ®êng ph¸t triÓn. 2.1. VÒ kh¸ch quan: 1- ViÖt Nam ®· ph¶i ®èi mÆt víi lÖnh cÊm vËn kinh tÕ, thï ®Þch, chèng ph¸ vµ kiÒm chÕ, phong to¶ tµi s¶n cña ViÖt Nam ë níc ngoµi, kh«ng chÊp nhËn thõa kÕ ghÕ cña Céng hoµ MiÒn Nam t¹i Quü TiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng Ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB) - Mµ Ng©n hµng Quèc gia Céng hoµ MiÒn Nam lµ mét s¸ng lËp viªn, Ng©n hµng thÕ giíi (WB) cña Hoa Kú b¾t ®Çu tõ cuèi n¨m 1975 kÐo theo mét lo¹t c¸c ®ång minh cña hä còng cã nh÷ng ®éng th¸i ®ãng b¨ng trë l¹i sau mét thêi kú ng¾n phÝa ViÖt Nam nç lùc, cè g¾ng h©m nãng l¹i quan hÖ 1975 - 1977 th«ng qua c¸c chuyÕn c«ng du, th¨m viÕng, vËn ®éng cña Thñ tíng ChÝnh phñ vµ Bé trëng, Thø trëng Ngo¹i giao nh»m gióp c¸c níc trong khu vùc vµ quèc tÕ cã c¸i nh×n tÝch cùc vÒ ViÖt Nam; 2- Tam gi¸c Trung Quèc - Campuchia - ViÖt Nam ®ang lµ ®ång minh chiÕn lîc “nói liÒn nói, s«ng liÒn s«ng”, “m«i hë r¨ng l¹nh” trong sù nghiÖp chèng chñ nghÜa ®Õ quèc, gi¶i phãng d©n téc, l¹i bíc sang mét thêi kú ®èi ®Çu dÉn ®Õn xung ®ét vµ c¨ng th¼ng suèt nöa cuèi thËp kû 70 sang cuèi thËp kû 80 {8}; 3- Quan hÖ hËu chiÕn thêi kú ®Çu 1975 - 1978 cña ViÖt Nam víi c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸ nhÊt lµ c¸c níc asean tõng bíc ®îc c¶i thiÖn theo híng tÝch cùc. Quan ®iÓm cña ViÖt Nam ®Æc biÖt víi Th¸i Lan vµ Philippin, 2 quèc gia cã can dù vµo cuéc chiÕn tranh ViÖt Nam 1954 - 1975, lµ s½n sµng “khÐp l¹i qu¸ khø, híng tíi t¬ng lai” víi th¸i ®é tÝch cùc theo híng hîp t¸c trªn tinh thÇn lµm b¹n, v× lîi Ých cña c¸c bªn ®Ó lÊy l¹i kh«ng khÝ hoµ b×nh, æn ®Þnh ë khu vùc. Tuy vËy, th¸i ®é cña c¸c níc ASEAN lµ dÌ dÆt, quan s¸t ®éng th¸i chÝnh s¸ch vµ bíc ®i thùc hiÖn cña ViÖt Nam. TiÕc thay quan hÖ ViÖt Nam - ASEAN ®ang Êm dÇn lªn l¹i bÞ trë ng¹i vµ ®ãng l¹i sau nh÷ng sù kiÖn n¹n kiÒu dÉn tíi xung ®ét víi Trung Quèc vµ ®a qu©n t×nh nguyÖn ViÖt Nam gióp ®ì c¸ch m¹ng vµ nh©n d©n Campuchia lËt ®æ chÕ ®é diÖt chñng Kh¬me ®á ®øng ®Çu gåm “Bé ba ®å tÓ giÕt ngêi” Polpot - Ieng Sary - Khieu Samphon ®Çu n¨m 1979. Tríc d luËn vµ th«ng tin mét chiÒu, kh«ng chÝnh x¸c cña Mü, c¸c thÕ lùc ®Õ quèc vµ bµnh tríng, b¸o chÝ ph¬ng T©y, c¸c níc ASEAN gièng nh nh÷ng con bµi Domino ®Èy lui theo chiÕn lîc cña c¸c níc lín thï ®Þch víi c¸ch m¹ng ViÖt Nam, quay l¹i cã th¸i ®é c¨ng th¼ng vµ hµnh ®éng ®èi ®Çu víi ViÖt Nam {9}. 2.2. VÒ chñ quan: Nh÷ng khã kh¨n trong níc còng t¸c ®éng ®Õn ®êng lèi ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam. Mçi bíc ®i cña chÝnh s¸ch ®èi néi l¹i cã ¶nh hëng Ýt nhiÒu ®Õn quan hÖ ®èi ngo¹i cña ®Êt níc. 1- Sù chèng ph¸ cña thæ phØ, gi¸n ®iÖp mµ kÎ thï ®Ó l¹i sau chiÕn tranh nh Fulro (Front Unifie de Liberation des Races Oppriemees tøc MÆt trËn ®oµn kÕt gi¶i phãng c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc) ë T©y Nguyªn, c¸c to¸n gi¸n ®iÖp, thæ phØ ë phÝa B¾c vµ c¸c phÇn tö lu manh, ph¶n ®éng cña chÕ ®é cò; 2- ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¹i héi IV - §¹i héi toµn th¾ng cña sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc vµ thèng nhÊt ®Êt níc - lµ cñng cè quan hÖ cña ViÖt Nam víi tÊt c¶ c¸c níc XHCN, Lµo, Campuchia, s½n sµng thiÕt lËp vµ ph¸t triÓn c¸c quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi c¸c níc trong khu vùc. Tuy vËy, víi t©m tr¹ng l¹c quan thiÕu tÝnh to¸n vµ cÈn träng, trªn thùc tÕ ®êng lèi ®ã kh«ng thùc hiÖn ®îc do tæng hoµ c¶ nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan; 3- T×nh c¶nh khã kh¨n cña ®Êt níc do sù tµn ph¸ cña 30 n¨m chiÕn tranh vµ sù phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo viÖn trî tõ bªn ngoµi ë c¶ 2 miÒn Nam B¾c. Thu nhËp ®Çu ngêi cña ViÖt Nam b»ng 1/4 cña Th¸i Lan vµ b»ng 1/30 cña c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn. ViÖc Mü c¾t viÖn trî cho miÒn Nam ®· g©y ra mét cuéc khñng ho¶ng tríc m¾t. Sau ®ã, viÖc c¾t gi¶m ®Õn c¾t ®øt hoµn toµn viÖn trî cña Trung Quèc (1977) vµ ViÖt Nam gia nhËp vµ chÊp nhËn luËt ch¬i cña khèi SEV (Khèi t¬ng trî kinh tÕ XHCN) n¨m 1978 (LuËt ch¬i cã nghÜa lµ c¸c níc XHCN sÏ t¨ng viÖn trî cho ViÖt Nam h»ng n¨m lªn gÊp rìi tøc tõ 1 tû róp/®«la lªn 1,5 tû róp/®«la nhng gi¸ c¶ sÏ t¨ng tõ gi¸ h÷u nghÞ lªn ngang b»ng gi¸ thÞ trêng tõ 1 lªn 3 lÇn) vµ d©n sè t¨ng qu¸ nhanh ®· ®a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam
mong manh v× nhËp siªu, do ®ã nÒn kinh tÕ ®ã ®ßi hái ph¶i ®îc qu¶n lý thËn träng nÕu muèn lµm cho nã trë l¹i lµnh m¹nh; 4- Sù chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch bªn trong vµ bªn ngoµi ®· buéc ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng chi tiªu ®¸ng kÓ cho qu©n sù quèc phßng ®Ó t¨ng cêng søc m¹nh phßng thñ ®Êt níc ®· h¹n chÕ Ýt nhiÒu ®Õn nç lùc tËp trung nguån lùc (vèn) cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, c¶i thiÖn vµ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cÊp b¸ch vÒ v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cho nh©n d©n lao ®éng. Nh÷ng khã kh¨n thuéc vÒ nh©n tè chñ quan vµ yÕu tè kh¸ch quan lµ nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi toµn diÖn ë ViÖt Nam ®Çu thËp niªn 80 cña thÕ kû tríc. Sù khã kh¨n chung cña ®Êt níc còng cã ¶nh hëng vµ t¸c ®éng ®Õn chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng ngo¹i giao cña ViÖt Nam - 1 nÒn ngo¹i giao c¸ch m¹ng ®ang ®èi mÆt víi nh÷ng thö th¸ch gay g¾t trªn mét chÆng ®êng ph¸t triÓn míi. 3. Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i ®æi míi cña §¶ng - Tõ t duy ®Õn thùc tiÔn 3.1. Tríc t×nh h×nh ®ã, ngoµi viÖc tiÕp tôc t¨ng cêng quan hÖ víi c¸c níc XHCN, mÆt trËn ®èi ngo¹i ®îc më réng víi nh÷ng ho¹t ®éng tÝch cùc ph¸t triÓn quan hÖ víi c¸c níc d©n téc chñ nghÜa vµ kh«ng liªn kÕt. ChØ trong mét thêi gian ng¾n sau chiÕn tranh, ViÖt Nam ®· thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi gÇn 40 níc thuéc thÕ giíi thø 3. Quan hÖ víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ tiÕp tôc ®îc më réng. Tõ n¨m 1976 - 1986, ViÖt Nam ®· tham gia 33 tæ chøc vµ 19 ®iÒu íc quèc tÕ. Nh÷ng chÝnh s¸ch vµ nç lùc ngo¹i giao giai ®o¹n nµy ®· gãp phÇn lµm thÊt b¹i ©m mu bao v©y, cÊm vËn cña c¸c thÕ lùc níc ngoµi vµ gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi, khoa häc - kü thuËt cña ®Êt níc. 3.2. N¨m 1986, tríc nh÷ng khã kh¨n to lín c¶ vÒ trong níc vµ quèc tÕ, §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam khëi xíng c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc toµn diÖn, më ra mét giai ®o¹n míi víi ®êng lèi vµ nh÷ng chÝnh s¸ch ngo¹i giao míi cña ViÖt Nam mµ nhiÖm vô hµng ®Çu lµ tranh thñ ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi phôc vô sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. T tëng ®èi ngo¹i nhÊt qu¸n lµ gi¬ng cao ngän cê hoµ b×nh, §LDT vµ CNXH, gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ, ®Èy m¹nh hîp t¸c h÷u nghÞ, lµm trßn nhiÖm vô d©n téc vµ nghÜa vô quèc tÕ. Trong t duy ®èi ngo¹i, bªn c¹nh t¨ng cêng ®oµn kÕt vµ quan hÖ hîp t¸c toµn diÖn víi Liªn X« - Quan hÖ vÉn ®îc coi lµ “hßn ®¸ t¶ng” trong nh÷ng n¨m ®Çu ®æi míi, quan hÖ víi c¸c níc l¸ng giÒng vµ khu vùc ®îc chó träng. V¨n kiÖn §H VI viÕt: “Ph¸t triÓn vµ cñng cè mèi quan hÖ ®Æc biÖt gi÷a ba níc §«ng D¬ng” {1, 100}, ®oµn kÕt vµ t«n träng chñ quyÒn cña mçi níc, hîp t¸c toµn diÖn, gióp ®ì nhau x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, coi ®©y lµ “quy luËt sèng cßn vµ ph¸t triÓn cña c¶ ba d©n téc anh em” ViÖt Nam - Lµo - Campuchia {1, 100}. §èi víi Trung Quèc, nh÷ng ®éng th¸i hoµ dÞu tÝch cùc ®· b¾t ®Çu râ nÐt: “ViÖt Nam s½n sµng ®µm ph¸n víi Trung Quèc bÊt cø lóc nµo, bÊt cø cÊp nµo vµ bÊt cø ë ®©u, nh»m b×nh thêng ho¸ quan hÖ gi÷a hai níc, v× lîi Ých cña nh©n d©n hai níc, v× hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ trªn thÕ giíi” {1, 107}. §Æt ®Êt níc trong mèi quan hÖ chung cña khu vùc, t duy ®èi ngo¹i trong v¨n kiÖn §¹i héi VI ®· thÓ hiÖn thiÖn chÝ, mong muèn cña §¶ng vµ nh©n d©n ViÖt Nam ®èi víi viÖc t¹o lËp m«i trêng hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸: “Chóng ta mong muèn vµ s½n sµng cïng c¸c níc trong khu vùc th¬ng lîng ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ë §«ng Nam ¸, thiÕt lËp quan hÖ cïng tån t¹i hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ hîp t¸c” {1, 108}. Nh×n tæng qu¸t, t duy trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i do §¹i héi VI ®Ò ra ®· tËp trung híng u tiªn ®èi ngo¹i cho viÖc tranh thñ më réng quan hÖ víi c¸c níc nhÊt lµ trong khu vùc §«ng Nam ¸, tranh thñ c¬ héi th¸o gì c¨ng th¼ng, tõng bíc t¹o lËp m«i trêng hoµ b×nh, æn ®Þnh ®Ó ®a ®Êt níc ra khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi, tho¸t ra thÕ bÞ bao v©y c« lËp víi bªn ngoµi. 3.3. Cô thÓ ho¸ ®êng lèi ®æi míi ngo¹i giao cña §¹i héi VI, ngµy 20/5/1988, BCT ra NghÞ quyÕt 13 víi tiªu ®Ò “Gi÷ v÷ng hoµ b×nh, ph¸t triÓn kinh tÕ”. NghÞ quyÕt ®· nhÊn m¹nh nhiÖm vô ngo¹i giao lµ phôc vô æn ®Þnh chÝnh trÞ, u tiªn ph¸t triÓn kinh tÕ lµ hµng ®Çu, ®ång thêi b¶o vÖ Tæ quèc. NghÞ quyÕt còng ®a ra nh÷ng chñ tr¬ng cô thÓ vÒ vÊn ®Ò Campuchia, b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc, c¶i thiÖn quan hÖ víi ASEAN, më réng quan hÖ víi NhËt B¶n vµ T©y ©u, tõng bíc b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Mü. NghÞ quyÕt 13 BCT lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn vµ n©ng cao ®êng lèi ®èi ngo¹i ®æi míi thµnh ®êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ nh ngµy nay. TriÓn khai thùc hiÖn t duy ®ã, ViÖt Nam ®· rót hÕt qu©n t×nh nguyÖn khái Campuchia tríc thêi h¹n (1989), sau ®ã cïng c¸c bªn liªn quan ký HiÖp ®Þnh Paris vÒ mét gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò Campuchia (1991), b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc (1991) vµ tõng bíc c¶i thiÖn quan hÖ víi tõng níc ASEAN vµ b¶n th©n tæ chøc nµy, gÆp gì vµ ®èi tho¹i ë trung cao cÊp víi c¸c ®¹i diÖn cña ChÝnh phñ Hoa Kú ®Ó gi¶i to¶ lÖnh bao v©y cÊm vËn th«ng qua gi¶i quyÕt
hiÖu qu¶ vÊn ®Ò víng m¾c POW/MIA (POW: Prisoner of War - Tï nh©n chiÕn tranh vµ MIA: Missing in Action - MÊt tÝch). Trong 5 n¨m ®Çu ®æi míi (1986 - 1990), ngo¹i giao ViÖt Nam chÞu nhiÒu t¸c ®éng tõ nh÷ng biÕn ®æi cña t×nh h×nh quèc tÕ. Cuéc chiÕn tranh l¹nh (Cold War) gi÷a hai cêng quèc X« - Mü, ®ång thêi lµ ®¹i diÖn hai khèi §«ng - T©y diÔn ra gÇn nöa thÕ kû chÊm døt (1947 - 1989), t¹o ra c¬ héi héi nhËp vµ ph¸t triÓn ®èi víi thÕ giíi thø 3. Sù khñng ho¶ng do c¶i tæ, c¶i c¸ch ®· dÉn ®Õn sôp ®æ cña chÕ ®é XHCN ë §«ng ¢u vµ Liªn X« nh÷ng n¨m 1989 - 1991 ®¸nh dÊu chÊm hÕt “trËt tù 2 cùc Ianta” {8, 302}. Sù v¬n lªn vµ trçi dËy m¹nh mÏ cña c¸c nÒn kinh tÕ vµ khu vùc kinh tÕ, cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, cña c¸c níc NIes (C«ng nghiÖp míi). Thêi c¬ ®an xen th¸ch thøc, vËn héi hoµ lÉn khã kh¨n, nhÊt lµ kh«ng cßn chç dùa tinh thÇn vµ thÞ trêng truyÒn thèng, buéc ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng kÕ s¸ch vµ bíc ®i thËn träng trong t duy vµ quan hÖ ®èi ngo¹i. Tríc nh÷ng th¸ch ®è cña lÞch sö vµ nh÷ng bíc ngoÆt trªn chÆng ®êng míi, §¶ng vÉn kiªn ®Þnh môc tiªu §LDT & CNXH trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh. ViÖc chuÈn bÞ nghiªm tóc, khÈn tr¬ng x©y dùng ®Ò c¬ng tõ §¹i héi VI (1986) vµ chÝnh thøc th«ng qua “C¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt níc trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH” t¹i §¹i héi VII (1991) ®· thÓ hiÖn râ ®iÒu ®ã cña §¶ng. 3.4. Trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu nãi chung cña 5 n¨m ®æi míi, tõ thùc tiÔn t×nh h×nh ®Êt níc, khu vùc vµ quèc tÕ, §¹i héi VII cña §¶ng (6/1991) vÉn x¸c ®Þnh nhiÖm vô ®èi ngo¹i bao trïm lµ: “Gi÷ v÷ng hoµ b×nh, më réng quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng cuéc x©y dùng CNXH vµ b¶o vÖ Tæ quèc” {2, 88}. “Ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ víi c¸c níc §«ng Nam ¸ vµ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, phÊn ®Êu cho mét §«ng Nam ¸ hoµ b×nh, h÷ nghÞ vµ hîp t¸c. Më réng sù hîp t¸c b×nh ®¼ng cïng cã lîi víi c¸c níc B¾c ¢u, T©y ¢u, NhËt B¶n vµ c¸c níc ph¸t triÓn kh¸c. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Hoa Kú” {2, 147}. §Æc biÖt, §¹i héi VII tiÕn thªm mét bíc quan träng vÒ t duy ®èi ngo¹i: “Víi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i réng më, chóng ta tuyªn bè r»ng: ViÖt Nam muèn lµ b¹n cña tÊt c¶ c¸c níc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp ph¸t triÓn” {2, 147}. 3.5. Sau khi vÊn ®Ò Campuchia ®îc gi¶i quyÕt (23/10/1991), vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ ®îc c¶i thiÖn, t¹o thuËn lîi cho c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Quan hÖ cña ViÖt Nam víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®îc thóc ®Èy nhanh, m¹nh h¬n. Trªn tinh thÇn “biÕn §«ng D¬ng tõ chiÕn trêng thµnh chiÕn trêng” cña c¸c níc ASEAN hoµ nhËp víi quan ®iÓm cña ViÖt Nam lµ “lîi Ých cña ViÖt Nam g¾n liÒn víi lîi Ých cña khu vùc”, sù c¶i thiÖn tÝch cùc quan hÖ ViÖt Nam - ASEAN ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam ký hiÖp íc Bali (1992) trë thµnh quan s¸t viªn cña tæ chøc nµy. Cô thÓ ho¸ NghÞ quyÕt §H VII x¸c ®Þnh c«ng t¸c ®èi ngo¹i gi÷ vÞ trÝ quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng CNXH vµ b¶o vÖ Tæ quèc, NghÞ quyÕt TW3 kho¸ VII (29/6/1992) ®· chñ tr¬ng “më réng, ®a d¹ng ho¸ vµ ®a ph¬ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i c¶ vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ khoa häc kü thuËt, c¶ vÒ §¶ng, Nhµ níc vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, b×nh ®¼ng cïng cã lîi, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng truyÒn thèng vµ b¶n s¾c tèt ®Ñp cña nÒn v¨n ho¸ d©n téc” {3, 6}. Sau Héi nghÞ ®¹i biÓu gi÷a nhiÖm kú (1/1994), lÜnh vùc ®èi ngo¹i ®· cã nhiÒu ph¸t triÓn míi, næi bËt lªn lµ 3 sù kiÖn quan träng gi÷a n¨m 1995: 1- Mü tuyªn bè b·i bá lÖnh bao v©y, cÊm vËn kinh tÕ kÐo dµi 2 thËp kû vµ b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam (11/7/1995); 2- Ký hiÖp ®Þnh khung hîp t¸c víi liªn minh ch©u ¢u EU (17/7/1995); 3- §îc kÕt n¹p vµ trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN (28/7/1995). Víi t c¸ch lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN, ViÖt Nam tÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc nµy trªn mäi ph¬ng diÖn hîp t¸c vµ ®îc d luËn c¸c níc §NA vµ quèc tÕ ®¸nh gi¸ cao. Nh÷ng sù kiÖn trong n¨m 1995 ®· ®îc nguyªn Ngo¹i trëng NguyÔn M¹nh CÇm ph¸t biÓu: “Cïng víi viÖc b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Mü, ký hiÖp ®Þnh hîp t¸c víi liªn minh ch©u ¢u vµ ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn ®Çy ®ñ cña ASEAN, lÇn ®Çu tiªn kÓ tõ khi giµnh ®îc ®éc lËp 50 n¨m tríc ®©y, níc ta cã quan hÖ víi tÊt c¶ c¸c níc lín vµ trung t©m kinh tÕ - chÝnh trÞ lín trªn thÕ giíi. §©y lµ kÕt qu¶, biÓu hiÖn, ®ång thêi lµ sù kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n cña chÝnh s¸ch ngo¹i giao réng më cña chóng ta” {7, 595}. 3.6. Víi nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc sau 10 n¨m ®æi míi (1986-1995), §¹i héi VIII cña §¶ng (6/1996) ®a ra quyÕt s¸ch ®a ®Êt níc chuyÓn sang thêi kú ®Èy m¹nh CNH, H§H. §¶ng ®· chØ ra mét vÊn ®Ò cã tÝnh chiÕn lîc trong ®êng lèi ®èi ngo¹i lµ t duy: “TiÕp tôc thùc hiÖn ®êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, réng më, ®a ph¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i víi tinh thÇn ViÖt Nam muèn lµ b¹n cña tÊt c¶ c¸c
níc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn” {4, 120}. Trªn c¬ së ®ã “ra søc t¨ng cêng quan hÖ víi c¸c níc l¸ng giÒng vµ c¸c níc ASEAN, kh«ng ngõng cñng cè quan hÖ víi c¸c níc b¹n truyÒn thèng, coi träng quan hÖ víi c¸c níc ph¸t triÓn vµ c¸c trung t©m kinh tÕ - chÝnh trÞ trªn thÕ giíi” {4, 121}. Trong v¨n kiÖn §¹i héi IX (4/2001), §¶ng tuyªn bè thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®êng lèi ®èi ngo¹i ë tÇm cao míi: “ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c níc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn” {5, 119}. §¶ng còng nhÊn m¹nh ®Þnh híng ®èi ngo¹i xuyªn suèt: “Coi träng vµ ph¸t triÓn quan hÖ h÷u nghÞ, hîp t¸c víi c¸c níc XHCN vµ c¸c níc l¸ng giÒng. N©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng hîp t¸c víi c¸c níc ASEAN, cïng x©y dùng §«ng Nam ¸ thµnh mét khu vùc hoµ b×nh, kh«ng cã vò khÝ h¹t nh©n, æn ®Þnh, hîp t¸c cïng ph¸t triÓn” {5, 121}. Tæng kÕt 20 n¨m ®æi míi vµ ®Ò ra ®Þnh híng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, §¹i héi X cña §¶ng (4/2006) ®· x¸c ®Þnh: “Thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn; chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i réng më, ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ. Chñ ®éng vµ tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®ång thêi më réng hîp t¸c quèc tÕ trªn c¸c lÜnh vùc kh¸c. ViÖt Nam lµ b¹n, ®èi t¸c tin cËy cña c¸c níc trong céng ®ång quèc tÕ, tham gia tÝch cùc vµo tiÕn tr×nh hîp t¸c quèc tÕ vµ khu vùc” {6, 112}. 3.7. Víi vÞ trÝ chiÕn lîc quan träng ë khu vùc vµ thÕ giíi, sau 20 n¨m ®æi míi, ViÖt Nam “®· ®¹t nh÷ng thµnh tùu to lín vµ cã ý nghÜa lÞch sö... VÞ thÕ níc ta trªn trêng quèc tÕ kh«ng ngõng ®îc n©ng cao. Søc m¹nh tæng hîp cña quèc gia ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu, t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho ®Êt níc tiÕp tôc ®i lªn víi triÓn väng tèt ®Ñp” {6, 67-68}. Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i ®æi míi - Tõ t duy ®Õn thùc tiÔn - §éc lËp, tù chñ, réng më, ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i víi tinh thÇn ViÖt Nam muèn lµ b¹n, lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña tÊt c¶ c¸c níc trong céng ®ång quèc tÕ, tõ chç bÞ bao vËy, cÊm vËn, ViÖt Nam ®· héi nhËp ngµy cµng s©u kinh tÕ - chÝnh trÞ víi khu vùc vµ thÕ giíi. Cho ®Õn nay, ViÖt Nam ®· cã quan hÖ ngo¹i giao víi 169 níc thuéc tÊt c¶ c¸c ch©u lôc, quan hÖ kinh tÕ th¬ng m¹i víi 188 quèc gia vµ vïng l·nh thæ, quan hÖ ®Çu t víi h¬n 70 níc vµ vïng l·nh thæ, cã quan hÖ b×nh thêng víi tÊt c¶ c¸c níc lín vµ c¸c trung t©m kinh tÕ thÕ giíi, lµ thµnh viªn cña hµng tr¨m tæ chøc quèc tÕ, khu vùc vµ tiÓu vïng. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ViÖt Nam kiªn ®Þnh con ®êng ®i lªn CNXH ®· lùa chän, gi÷ v÷ng mèi quan hÖ h÷u nghÞ víi c¸c níc XHCN, ph¸t triÓn hîp t¸c nhiÒu mÆt, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi. Víi c¸c níc l¸ng giÒng, ViÖt Nam chñ ®éng thóc ®Èy quan hÖ h÷u nghÞ, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tån t¹i vµ tranh chÊp b»ng th¬ng lîng, gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc lËp l¹i hoµ b×nh ë Campuchia, kh«ng ngõng cñng cè vµ t¨ng cêng mèi quan hÖ h÷u nghÞ ®Æc biÖt toµn diÖn víi Lµo. B×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc, ph¸t triÓn quan hÖ ViÖt - Trung lªn tÇm cao míi theo tinh thÇn 16 ch÷ vµng “l¸ng giÒng th©n thiÖn, hîp t¸c toµn diÖn, æn ®Þnh l©u dµi, híng tíi t¬ng lai”. §èi víi c¸c níc trong khu vùc, ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn vai trß n¨ng ®éng vµ tr¸ch nhiÖm trong c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc khu vùc, gãp phÇn tÝch cùc ®a ASEAN thµnh ASEAN 10, nç lùc tõng bíc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thµnh lËp Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), ®¶m nhËn lÇn lît c¸c chøc vô chñ tÞch Uû ban thêng trùc ASEAN, chñ tÞch DiÔn ®µn an ninh khu vùc ASEAN (ARF). N¨m 2004, ViÖt Nam xuÊt khÈu sang c¸c níc ASEAN lµ 3,873 tû USD vµ nhËp khÈu 7,766 tû USD. §Æc biÖt víi t c¸ch níc thµnh viªn cña DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng (APEC) vµo th¸ng 11/1998 vµ lµ s¸ng lËp viªn DiÔn ®µn hîp t¸c ¸ - ¢u (ASEM) vµo th¸ng 3/1996, ViÖt Nam ®· cã nhiÒu s¸ng kiÕn, kiÕn nghÞ giµnh ®îc sù ñng hé vµ nhÊt trÝ cao cña c¸c níc thµnh viªn. Theo sè liÖu n¨m 2004, ViÖt Nam xuÊt sang c¸c níc thuéc ASEM 15,6 tû USD vµ nhËp khÈu lµ 21,5 tû USD. Còng n¨m ®ã, ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo c¸c níc thµnh viªn APEC 18,88 tû USD vµ nhËp khÈu tõ c¸c níc nµy 26,1 tû USD. Vai trß cña ViÖt Nam t¹i Liªn hiÖp quèc (UN) vµ Phong trµo Kh«ng liªn kÕt kh«ng ngõng ®îc n©ng cao th«ng qua viÖc tiÕp thu thµnh tùu v¨n minh nh©n lo¹i, gãp phÇn vµo sù tiÕn bé chung cña loµi ngêi v× hoµ b×nh, b¶o vÖ m«i trêng - sinh th¸i, h×nh thµnh mét trËt tù kinh tÕ thÕ giíi hîp lý vµ c«ng b»ng h¬n. ViÖc b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Mü vµ tiÕn hµnh ®µm ph¸n vÒ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng tõ 9/1996 ®· dÉn ®Õn sù kiÖn ký kÕt HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng ViÖt Nam - Hoa Kú vµo 13/7/2001. Quan hÖ ViÖt - Mü ngµy cµng ph¸t triÓn dùa trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng cïng cã lîi, trong 5 n¨m gÇn ®©y, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Hoa Kú ®· t¨ng lªn trªn 10 lÇn. Quy chÕ th¬ng m¹i
vÜnh viÔn (PNTR) ®îc Thîng viÖn Mü th«ng qua ®èi víi ViÖt Nam sÏ thóc ®Èy, t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam gia nhËp WTO ®óng lé tr×nh vµ kÕ ho¹ch cam kÕt. 4. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng ®èi ngo¹i ®æi míi cña §¶ng Nh×n l¹i ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña §¶ng trong thêi kú ®æi míi, tõ t duy ®Õn thùc tiÔn cã thÓ rót ra nh÷ng kinh nghiÖm cã ý nghÜa tiÕp tôc chØ ®¹o c«ng t¸c ®èi ngo¹i hiÖn nay nh: - Ph¶i gi÷ v÷ng vµ kiªn ®Þnh lý tëng, môc tiªu §éc lËp d©n téc vµ CNXH, coi ®ã lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n nhÊt ®Ó chØ ®¹o ho¹t ®éng ngo¹i giao vµ øng xö trong mäi cuéc ®Êu tranh, hîp t¸c cña quan hÖ quèc tÕ. - Ho¹t ®éng ngo¹i giao ph¶i lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a néi lùc vµ ngo¹i lùc. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ chØ dÉn cña Hå ChÝ Minh “Thùc lùc lµ c¸i chiªng, ngo¹i giao lµ c¸i tiÕng. Chiªng cã tèt, tiÕng míi vang xa”. Bëi vËy, cÇn tiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p, nÒn t¶ng kinh tÕ-x· héi cã tÝch luü, hÖ thèng chÝnh trÞ vµ n©ng cao thu nhËp quèc d©n, cã nh vËy ho¹t ®éng ngo¹i giao míi cã thÓ ph¸t huy m¹nh mÏ h¬n n÷a thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc. - Ho¹t ®éng ngo¹i giao ph¶i lµ ho¹t ®éng tæng hoµ c¸c yÕu tè kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸-x· héi, c¸c nh©n tè c¸ nh©n, tËp thÓ vµ d©n téc, nh©n d©n, c¸c mÆt bªn trong vµ bªn ngoµi, c¬ b¶n vµ kh«ng c¬ b¶n gi÷a ViÖt Nam víi ®èi t¸c, khu vùc vµ céng ®ång quèc tÕ. - Ho¹t ®éng ngo¹i giao trong t duy vµ thùc tiÔn ph¶i lµ sù kÕt hîp vµ gi¶i quyÕt hµi hoµ lîi Ých ch©n chÝnh cña nh©n d©n, d©n téc ViÖt Nam víi nh©n lo¹i, thêi ®¹i, lîi Ých quèc gia víi lîi Ých quèc tÕ. §ã võa lµ bµi häc còng lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng hiÖn nay trong xu thÕ “hîp t¸c vµ ®Êu tranh trong cïng tån t¹i hoµ b×nh”. 5. KÕt luËn Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i tõ t duy ®Õn thùc tiÔn trong 20 n¨m ®æi míi (1986 - 2005) thÓ hiÖn tinh thÇn chñ ®éng, s¸ng t¹o n¾m b¾t thêi c¬, vît qua th¸ch thøc ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, CNH, H§H ®Êt níc, héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ, gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ vµ vai trß cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. Cã thÓ nãi, nh÷ng thµnh tùu trong c«ng cuéc ®æi míi ®· ®a ViÖt Nam trë thµnh mét ngêi b¹n, mét ®èi t¸c tin cËy cña nh©n d©n vµ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Nh÷ng thµnh tùu trong lÜnh vùc ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ to lín, nhng còng cßn nh÷ng h¹n chÕ vµ nhiÒu viÖc ph¶i lµm nh ®Èy m¹nh héi nhËp quèc tÕ, x¸c ®Þnh kh©u ®ét ph¸ mòi nhän trong quan hÖ hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c, bëi cÇn quan niÖm tØnh t¸o trong ®èi t¸c cã ®èi tîng, trong ®èi tîng cã ®èi t¸c, cÇn ph¸t huy mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc trong quan hÖ vµ rµng buéc quèc tÕ. Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i ®æi míi tõ t duy ®Õn thùc tiÔn ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ph¸t huy phôc vô hiÖu qu¶ nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, n©ng cao vÞ thÕ quèc tÕ cña ®Êt níc, ®¹t môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh vµ gãp phÇn tÝch cùc vµo quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ v× ®éc lËp, hoµ b×nh, b×nh ®¼ng, æn ®Þnh, phån vinh vµ d©n chñ. TÀI LIỆU THAM KHẢO Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự thật, Hà Nội. 1. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự thật, Hà Nội. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam (1992), Văn kiện Hội nghị lần thứ ba BCHTW khoá VII, Hà Nội. 3. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb CTQG, Hà Nội. 4. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, Hà Nội. 5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội. 6. Vũ Dương Ninh (Chủ biên), Một số chuyên đề lịch sử thế giới, Nxb ĐHQGHN, Hà Nội, 2002. 7. Granter Evarns & Kevin Rauley (1986), Red Brotherhood at War (Chân lý thuộc về ai), bản dịch, Nxb 8. Quân đội Nhân dân, Hà Nội. 9. Unfred Berssett (1986), Tam giác Trung Quốc - Campuchia - Việt Nam (bản dịch), Nxb Thông tin Lý luận, Hà Nội.