intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Hợp tác ASEAN – Trung Quốc trong phát triển giao thông vận tải "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

79
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để tiến tới một cộng đồng kinh tế ASEAN khá đồng đều và có sức cạnh tranh cao, hội nhập đầy đủ vào nền kinh tế toàn cầu, không thể không coi trọng hợp tác với các n-ớc, khu vực. Trong rất nhiều n-ớc và tổ chức đối thoại từng hợp tác, ASEAN có mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực giao thông vận tải. Nhờ lợi thế của mình về vị trí địa lý thuận lợi - do ASEAN nằm ở ngã ba Đông - Tây, và nhằm gia tăng tính...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Hợp tác ASEAN – Trung Quốc trong phát triển giao thông vận tải "

  1. Hîp t¸c ASEAN – Trung Quèc… ts. ph¹m thanh b×nh - TS. Lª tè Hoa ViÖn Kinh tÕ vµ ChÝnh trÞ thÕ giíi §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n m¹i néi khèi còng ®ãng vai trß ngµy § Ó tiÕn tíi mét céng ®ång kinh cµng quan träng trong thóc ®Èy t¨ng tÕ ASEAN kh¸ ®ång ®Òu vµ cã tr−ëng cña ASEAN. Do vËy, ®Æt ra nhu søc c¹nh tranh cao, héi nhËp cÇu lín h¬n cho sù ph¸t triÓn c¬ së h¹ ®Çy ®ñ vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu, kh«ng tÇng, n©ng cao tÝnh hiÖu qña cña giao thÓ kh«ng coi träng hîp t¸c víi c¸c n−íc, th«ng vËn t¶i vµ dÞch vô hËu cÇn. CÇu khu vùc. Trong rÊt nhiÒu n−íc vµ tæ ®Çu t− vµo ph¸t triÓn c¶ng t¨ng sÏ l«i chøc ®èi tho¹i tõng hîp t¸c, ASEAN cã cuèn sù tham gia cña khu vùc t− nh©n, mèi quan hÖ chÆt chÏ h¬n víi Trung gi¶m tèi ®a sù ®Çu t− l·ng phÝ vµ b¶o Quèc, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc giao ®¶m ®Çu t− cã hiÖu qña cho c¸c dù ¸n th«ng vËn t¶i. Nhê lîi thÕ cña m×nh vÒ vÞ ph¸t triÓn c¶ng. trÝ ®Þa lý thuËn lîi - do ASEAN n»m ë Thóc ®Èy ph¸t triÓn hîp t¸c kinh tÕ ng· ba §«ng - T©y, vµ nh»m gia t¨ng ®Æt ra yªu cÇu ph¶i gia t¨ng hîp t¸c lÜnh tÝnh hiÖu qu¶ c¸c dÞch vô cÇu c¶ng vµ vùc hËu cÇn, trong ®ã giao th«ng vËn t¶i giao nhËn hµng h¶i,... qua ®ã n©ng cao chiÕm vai trß quan träng. Trªn thùc tÕ n¨ng lùc c¹nh tranh trong th−¬ng m¹i lÜnh vùc hËu cÇn cña ASEAN ®· héi tô cña khu vùc - ASEAN ®· vµ ®ang rÊt ®−îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®Èy tÝch cùc hîp t¸c nh»m ph¸t triÓn giao m¹nh ph¸t triÓn h¬n: th«ng vËn t¶i. Thø nhÊt, ASEAN lµ mét trong I. §iÒu kiÖn thuËn lîi thóc nh÷ng khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng víi ®Èy hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i nh÷ng b−íc t¨ng tr−ëng tÝch cùc vµ æn ASEAN - Trung Quèc ®Þnh nhÊt thÕ giíi. T¨ng tr−ëng kinh tÕ Cïng víi tiÕn tr×nh toµn cÇu hãa vµ trong c¸c n¨m 2003, 2004, 2005, 2006, liªn kÕt kinh tÕ ngµy cµng t¨ng, th−¬ng 2007 vµ 2008 ®¹t t−¬ng øng lµ 4,5%; Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 37
  2. Ph¹m thanh B×nh – Lª Tè Hoa cung cÊp hµng hãa chÕ t¹o cña khu vùc 5,5%; 5%; 5,8% vµ 5,9% vµ 6,8% bÊt cho thÞ tr−êng toµn cÇu. Cïng víi viÖc chÊp nh÷ng biÕn cè ë mét sè n−íc trong t¨ng m¹nh ®Çu t− n−íc ngoµi trong khu khu vùc còng nh− hËu qña cña thiªn tai. vùc ASEAN, xu h−íng t¨ng tr−ëng nhu Dù b¸o tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña cÇu thÞ tr−êng hËu cÇn bªn 3 (3PL- ASEAN sÏ ®¹t trung b×nh kho¶ng Third Party Logistics) sÏ rÊt m¹nh trong 6%/n¨m trong giai ®o¹n 2007-2011. t−¬ng lai. Sù chuyÓn h−íng ®Çu t− cña Thø hai, ASEAN lµ mét thÞ tr−êng rÊt nhiÒu c«ng ty chÕ t¹o toµn cÇu h−íng tiªu dïng réng lín. Víi d©n sè gÇn 600 vµo khu vùc ASEAN chøng tá r»ng 3PL triÖu ng−êi, ASEAN sÏ më ra mét thÞ sÏ trô l¹i t¹i khu vùc nµy. tr−êng tiªu thô hµng hãa vµ dÞch vô lín. Nh÷ng yÕu tè thuËn lîi trªn ®· thóc C¸c n−íc §«ng Nam ¸ ®ang ®øng tr−íc c¬ ®Èy sù ph¸t triÓn nhanh cña c¸c c«ng ty héi ph¸t triÓn kinh tÕ m¹nh mÏ víi tèc ®é giao nhËn, vËn chuyÓn ë khu vùc ASEAN t¨ng tr−ëng ®øng thø 2 ch©u ¸ (sau thêi gian gÇn ®©y. Víi nh÷ng lîi thÕ ®ã, Trung Quèc); ASEAN còng lµ trung t©m ASEAN ®−îc ®¸nh gi¸ lµ khu vùc cã tèc ®é hËu cÇn cña khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao so víi c¸c khu vùc Du¬ng, lµ thÞ tr−êng liªn kÕt thÕ giíi. kh¸c vµ còng lµ tæ chøc khu vùc thµnh Thø ba, ASEAN võa quyÕt ®Þnh rót c«ng nhÊt cña c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. ng¾n 5 n¨m thêi h¹n thµnh lËp Céng Cïng víi xu h−íng gia t¨ng ®Çu t− n−íc ®ång kinh tÕ tõ 2020 xuèng 2015. QuyÕt ngoµi vµo ASEAN, giao th«ng vËn t¶i ®Þnh cña c¸c nhµ l·nh ®¹o ASEAN vÒ ASEAN sÏ ph¸t triÓn m¹nh. viÖc ®Èy nhanh tiÕn tr×nh thµnh lËp Sù t¨ng tr−ëng nhanh cña Trung Céng ®ång kinh tÕ ASEAN sím h¬n 5 Quèc, bªn c¹nh sù c¹nh tranh ®ang diÔn n¨m sÏ thóc ®Èy nhanh liªn kÕt néi khèi, ra quyÕt liÖt th× còng cã rÊt nhiÒu nh÷ng ®Èy m¹nh sù hîp t¸c vµ t¹o thuËn lîi thuËn lîi cho sù hîp t¸c. §Æc biÖt tõ khi cho ph¸t triÓn dÞch vô hËu cÇn trong gia nhËp WTO (2001), mét sè lÜnh vùc khu vùc. giao th«ng vËn t¶i vµ hËu cÇn cña Trung Thø t−, b¶n th©n ASEAN còng nhËn Quèc ®· ®−îc më cöa cho sù tham gia thøc râ ®−îc nhiÖm vô quan träng hiÖn trùc tiÕp cña n−íc ngoµi. Ngµy cµng cã nay lµ t¨ng c−êng hîp t¸c khu vùc ®Ó nhiÒu c«ng ty n−íc ngoµi dÞch chuyÓn thóc ®Èy h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng ®Çu t− c¸c ho¹t ®éng cña m×nh tíi thÞ tr−êng n−íc ngoµi. ASEAN lµ bÕn ®ç thu hót Trung Quèc. Trung Quèc cã h¬n 18.000 lín nguån vèn ®Çu t− n−íc ngoµi cña c¸c c«ng ty dÞch vô hËu cÇn. 70% c¸c nhµ c«ng ty. ViÖc thµnh lËp khu vùc ®Çu t− cung cÊp dÞch vô hËu cÇn Trung Quèc ASEAN (AIA) kh«ng chØ ®¶m b¶o nguån trung b×nh ®· t¨ng ®−îc h¬n 30% møc vèn ®Çu t− ch¶y vµo khu vùc ngµy cµng ho¹t ®éng kinh doanh trong giai ®o¹n 5 nhiÒu, mµ cßn khai th¸c ®Çy ®ñ nh÷ng n¨m (2002 - 2007). c¬ héi thuËn lîi nhê tèi −u hãa hiÖu qña Sù t¨ng tr−ëng m¹nh cña ngµnh kinh kinh tÕ cña c¸c n−íc. ASEAN ®ang cã doanh hËu cÇn Trung Quèc, trong ®ã giao b−íc t¨ng tr−ëng æn ®Þnh trong viÖc Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 38
  3. Hîp t¸c ASEAN – Trung Quèc… th«ng vËn t¶i chiÕm h¬n 80% xuÊt ph¸t tõ Trung Quèc häp ®Þnh kú mét lÇn, héi nh÷ng nh©n tè thuËn lîi c¬ b¶n nh−: nghÞ c¸c quan chøc giao th«ng vËn t¶i Thø nhÊt, nhê sù t¨ng tr−ëng nhanh, ASEAN - Trung Quèc häp mçi n¨m hai m¹nh vµ æn ®Þnh vÒ kinh tÕ cña Trung lÇn. Hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i gi÷a Quèc. ASEAN - Trung Quèc tËp trung vµo giao Thø hai, ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi th«ng ®−êng bé, ®−êng s¾t, ®−êng biÓn vµ nhu cÇu nguån lùc vÒ dÞch vô hËu vµ ®−êng hµng kh«ng. cÇn, vËn chuyÓn cña Trung Quèc ngµy 1. Hîp t¸c ASEAN – Trung Quèc cµng t¨ng. trong ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i Thø ba, th−¬ng m¹i cïng khèi l−îng Giao th«ng vËn t¶i lµ 1 trong 11 lÜnh vËn chuyÓn hµng hãa ®· t¨ng gÊp ®«i. vùc hîp t¸c ph¸t triÓn ASEAN –Trung Dù ®o¸n th−¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu Quèc. Giao th«ng vËn t¶i lµ mét trong cña Trung Quèc sÏ t¨ng tõ møc 400 tØ c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña m«i tr−êng ®Çu t−, USD (2007) lªn 600 tØ USD (2010). nã ®ãng vai trß quan träng trong quyÕt Thø t−,, xu h−íng c¸c nguån lùc trong ®Þnh lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t−. Theo kÕt c¸c ngµnh giao th«ng vËn t¶i, qu¶n lý qña ®iÒu tra vÒ m«i tr−êng ®Çu t− cña Ng©n hµng thÕ giíi (WB) n¨m 2005 ®−îc nhµ kho, l−u tr÷ hµng hãa còng t¨ng thùc hiÖn t¹i 58 n−íc ®ang ph¸t triÓn vµ nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c c«ng ty c¸c n−íc cã nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, giao trong n−íc. th«ng vËn t¶i ®−îc c¸c doanh nghiÖp cho Thø n¨m, do sù liªn kÕt gi÷a c¸c khu lµ yÕu tè thø 3 cã ¶nh h−ëng lín nhÊt vùc ®· thóc ®Èy, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh. dÞch vô giao th«ng vËn t¶i. Ch¼ng h¹n, VËn t¶i ®−êng bé: VËn t¶i ®−êng bé lµ giao th«ng vËn t¶i Trung Quèc ph¸t triÓn ph−¬ng thøc vËn t¶i phæ biÕn ë mäi quèc m¹nh trªn c¬ së ph¶i ®¶m b¶o sù liªn kÕt gia, cã kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô vËn gi÷a 3 khu vùc kinh tÕ quan träng, ®ã lµ t¶i mét c¸ch nhanh chãng vµ ®é tin cËy Khu vùc VÞnh Bét H¶i (Bohai Bay kh¸ cao. ¦u ®iÓm næi bËt cña ph−¬ng Region), Vïng ch©u thæ s«ng D−¬ng Tö thøc nµy lµ cã tÝnh linh ho¹t cao, kh¸ (Yangtze River Delta) vµ ch©u thæ s«ng hiÖu qu¶, nhÊt lµ ë c¸c quèc gia cã hÖ Chu Giang (Pearl River Delta). Ba khu thèng ®−êng s¸, cÇu cèng vµ ph−¬ng tiÖn vùc nµy chiÕm tíi 85% ho¹t ®éng dÞch vô vËn t¶i ®−êng bé hiÖn ®¹i nh− hËu cÇn cña Trung Quèc. Singapore, Trung Quèc . Sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh cña Trong cuéc Héi th¶o ASEAN – Trung ASEAN vµ Trung Quèc vµ khèi l−îng Quèc bµn vÒ “C«ng nghÖ øng dông vµ trao ®æi th−¬ng m¹i gi÷a 2 bªn ngµy qu¶n lý giao th«ng ®−êng bé” t¹i Qu¶ng cµng lín ®· thóc ®Èy tiÕn tr×nh hîp t¸c T©y (Trung Quèc) th¸ng 10/2002 víi sù ASEAN – Trung Quèc trong ph¸t triÓn tham gia cña h¬n 30 kh¸ch mêi tõ giao th«ng vËn t¶i. Hµng n¨m, Héi nghÞ ASEAN, c¸c n−íc ASEAN thèng nhÊt viÖc Bé tr−ëng giao th«ng vËn t¶i ASEAN - ph¸t triÓn m¹ng l−íi ®−êng bé cho 22 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 39
  4. Ph¹m thanh B×nh – Lª Tè Hoa VËn t¶i ®−êng s¾t ®−îc Trung Quèc ®o¹n tuyÕn dµi 3.157km ch¹y qua c¸c −u tiªn hµng ®Çu, bëi v×: Thø nhÊt, n−íc Th¸i Lan, Lµo, Campuchia, Trung Quèc lµ quèc gia phô thuéc nÆng Malaisia, ViÖt Nam vµ ¸p dông nhiÒu nÒ vµo giao th«ng ®−êng s¾t. CÇu chu chÝnh s¸ch −u tiªn ®Çu t− cho c¬ së h¹ chuyÓn b»ng ®−êng s¾t ®· v−ît h¬n tÇng ®−êng bé, ®Æc biÖt lµ ®−êng cao tèc. nhiÒu so víi cung (kho¶ng 160.000 N¨m 2005, hîp t¸c x©y dùng m¹ng l−íi carloads mçi ngµy). Trong khi ®ã ngµnh ®−êng bé xuyªn ¸ kÕt nèi Trung Quèc ®−êng s¾t chØ ®¸p øng ®uîc 90.000 víi 5 quèc gia §«ng Nam ¸ (Singapore, carloads; Thø hai, chi phÝ cho viÖc lµm Malaysia, Lµo, Th¸i Lan vµ ViÖt Nam) ®−êng s¾t kh«ng ®¾t b»ng ®−êng bé vµ ®−îc triÓn khai. §©y ®−îc coi lµ m¹ng ®uîc coi lµ ph−¬ng ph¸p vËn chuyÓn tíi l−íi giao th«ng ®−êng bé tÝch hîp tÝnh c¸c vïng rõng nói phÝa T©y ®¹t hiÖu qña nhanh chãng, hiÖu qu¶ vµ ®¸ng tin cËy nhÊt. Song song víi ®ã, giao th«ng ®−êng nhÊt. M¹ng l−íi ®−êng bé xuyªn ¸ ®−îc bé còng ®−îc triÓn khai. x©y dùng dùa trªn nÒn t¶ng 35 n¨m Trong hîp t¸c giao th«ng ®−êng s¾t kinh nghiÖm cña viÖc qu¶n lý vµ vËn ASEAN – Trung Quèc, kh«ng thÓ kh«ng hµnh hÖ thèng ®−êng bé liªn ¢u réng kÓ ®Õn dù ¸n ®−êng s¾t Singapore – C«n lín, xuyªn kh¾p ch©u ¢u. M¹ng l−íi ®−êng bé xuyªn ¸ gióp tiÕt kiÖm ®Õn Minh (SKRL), dù ¸n tuyÕn ®−êng s¾t xuyªn ¸ (TAR - Trans Asian Railways). 30% chi phÝ so víi ®−êng hµng kh«ng vµ nhanh gÊp 3 lÇn ®−êng biÓn. Nhê cã hÖ Dù ¸n tuyÕn ®−êng s¾t Singapore - C«n thèng m¹ng l−íi ®−êng bé xuyªn ¸, khèi Minh ®i qua 7 n−íc trong khu vùc l−îng giao dÞch th−¬ng m¹i gi÷a Trung ASEAN ®ã lµ Singapore, Malaysia, Th¸i Quèc vµ ASEAN dù b¸o sÏ ®¹t tíi 250 tØ Lan, Campuchia, Lµo, ViÖt Nam vµ nèi USD (2010) so víi møc 160 tØ USD (2006) liÒn víi Trung Quèc, víi ®é dµi lµ 550 vµ møc t¨ng tr−ëng kinh tÕ hai ch÷ sè víi km. §Ó hoµn thµnh dù ¸n ®−êng s¾t cña hµng lo¹t c¸c giao nhËn an toµn, hiÖu qu¶ ASEAN nèi Singapore víi thµnh phè vÒ chi phÝ t¹o thuËn lîi cho ph¸t triÓn C«n Minh cña Trung Quèc ph¶i cÇn tíi 2 th−¬ng m¹i trong khu vùc. tØ USD. §©y ®−îc xem lµ tuyÕn ®−êng VËn t¶i ®−êng s¾t: NÕu nh− tr−íc chñ chèt trong dù ¸n hîp t¸c ph¸t triÓn ®©y, vËn chuyÓn hµng hãa b»ng ®−êng ASEAN – l−u vùc s«ng Mª C«ng mµ biÓn chiÕm −u thÕ vÒ gi¸ c−íc vµ khèi ASEAN coi lµ rÊt cÇn thiÕt, gióp héi l−îng chuyªn chë lín, th× hiÖn nay, víi nhËp nÒn kinh tÕ cña c¸c thµnh viªn nh÷ng tiÕn bé trong lÜnh vùc c«ng nghÌo nhÊt víi c¸c thµnh viªn giµu nhÊt nghiÖp ®−êng s¾t nh− søc kÐo, tèc ®é, t¶i trong ASEAN. träng chuyªn chë cña cÇu ®−êng vµ toa Dù ¸n x©y dùng tuyÕn ®−êng s¾t xe, hÖ thèng ®iÒu khiÓn, møc ®é an toµn xuyªn ¸ TAR xuÊt ph¸t tõ hai nh©n tè vµ h¬n hÕt lµ víi mèi quan hÖ chÝnh trÞ c¬ b¶n sau: ®−îc c¶i thiÖn th× qu¸ c¶nh hµng hãa Thø nhÊt, sù h×nh thµnh c¸c liªn b»ng ®−êng s¾t trong t−¬ng lai sÏ ngµy minh kinh tÕ khu vùc nh− Céng ®ång cµng cã vai trß quan träng h¬n. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 40
  5. Hîp t¸c ASEAN – Trung Quèc… kinh tÕ ch©u ¢u (EU) ë ch©u ¢u, khu khi hoµn tÊt, con ®−êng nµy sÏ khai mËu dÞch tù do cña c¸c n−íc §«ng Nam th«ng tuyÕn ®−êng s¾t ch¹y tõ ¸ (AFTA) vµ sù chuÈn bÞ h×nh thµnh Singapore ®Õn thñ ®« Phn«m Pªnh cña khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Campuchia. Quèc, ASEAN - NhËt B¶n, ASEAN - Ên §Õn nay, 18 n−íc ch©u ¸ ®· ký tháa §é... trong xu thÕ héi nhËp khu vùc vµ thuËn mang tÝnh b−íc ngoÆt x©y dùng toµn cÇu. tuyÕn ®−êng s¾t xuyªn ¸ (TAR) dµi Thø hai, Trung Quèc - mét ®èi t¸c 8.135 km, nèi liÒn c¸c thñ ®«, c¶ng biÓn vµ khu c«ng nghiÖp cña 28 n−íc ch©u ¸ th−¬ng m¹i - kinh tÕ ®Çy tiÒm n¨ng víi c¸c n−íc ch©u ¢u, ch©u ¸ cã sù t¨ng ®Õn ch©u ¢u. HÖ thèng ®−êng s¾t ®Çy tr−ëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh liªn tôc tham väng nµy sÏ kÕt nèi víi Nga vµ M«ng Cæ ë phÝa B¾c, Malaysia trong h¬n hai thËp kû qua vµ ®ang trë vµ Indonesia ë phÝa Nam vµ Hµn Quèc ë thµnh mét thÞ tr−êng to lín c¶ hai mÆt phÝa §«ng vµ Thæ NhÜ Kú ë phÝa T©y. tiªu thô vµ xuÊt khÈu hµng hãa ë c¶ ch©u ¢u vµ ch©u ¸. Dù ¸n tuyÕn ®−êng s¾t xuyªn ¸ dù kiÕn hoµn thµnh vµo n¨m 2015, trªn c¬ Nh÷ng yÕu tè trªn ®ßi hái nhu cÇu së kh«i phôc n©ng cÊp hÖ thèng ®−êng giao l−u kh«ng thÓ thiÕu vµ ngµy cµng s¾t hiÖn cã vµ x©y dùng mét sè ®o¹n míi, trë nªn bøc thiÕt, quan träng vÒ viÖc vËn tæng gi¸ trÞ ®Çu t− kho¶ng 2.5 tØ USD. chuyÓn hµng hãa nèi gi÷a hai ch©u lôc ¸ ViÖc thùc hiÖn hiÖu qu¶ c¸c ch−¬ng tr×nh - ¢u nãi chung vµ gi÷a c¸c n−íc trong vµ dù ¸n trªn sÏ n©ng cao vai trß hîp t¸c khu vùc nãi riªng. T¹i héi nghÞ Bé vµ vÞ thÕ cña ViÖt Nam trong ASEAN. tr−ëng Giao th«ng - VËn t¶i c¸c n−íc Tõ vÞ thÕ nµy, ViÖt Nam sÏ cã nhiÒu ASEAN lÇn thø 7 nhÊn m¹nh tÇm quan thuËn lîi trong hîp t¸c giao th«ng vËn träng cña dù ¸n ®−êng s¾t Singapore – t¶i song ph−¬ng víi c¸c n−íc nh− NhËt C«n Minh (SKRL) v× nã lµ mét phÇn B¶n, Trung Quèc, Hµn Quèc, Ên §é... trong dù ¸n thiÕt lËp m¹ng l−íi ®−êng Trung Quèc nghiªn cøu x©y dùng tuyÕn s¾t xuyªn ¸ (TAR- Trans Asian Railway) ®−êng s¾t ®« thÞ sè 5 (Nam Th¨ng Long cßn ®−îc gäi lµ "Con ®−êng t¬ lôa s¾t". – L¸ng Hßa L¹c) cho ViÖt Nam. Ba ®o¹n cña tuyÕn ®−êng s¾t phÝa §«ng VËn t¶i ®−êng thñy: C¶ng biÓn vµ vËn thuéc dù ¸n x©y dùng SKRL ®ang chê chuyÓn hµng hãa qua c¶ng biÓn gi÷a ®−îc x©y dùng ë Campuchia vµ ViÖt Trung Quèc – ASEAN gi÷ vai trß quan Nam. §o¹n ®−êng s¾t dµi 45 km nèi träng trong qu¸ tr×nh hîp t¸c. Th−¬ng Th¸i Lan-Campuchia ®−îc khëi c«ng x©y m¹i song ph−¬ng gi÷a 2 khu vùc th«ng dùng vµo ®Çu n¨m 2007 vµ dù kiÕn hoµn qua vËn t¶i ®−êng biÓn ®¹t 100 tØ USD tÊt vµo cuèi n¨m 2008. HÖ thèng c¸c n¨m 2007, chiÕm h¬n mét nöa tæng khèi ®−êng ray do Malaysia cung cÊp, Ng©n l−îng th−¬ng m¹i. Trung Quèc cã h¬n hµng Ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB) chu cÊp 1400 c¶ng biÓn vµ ®· ký kÕt hîp ®ång tµi chÝnh víi kho¶n tµi trî 1 triÖu USD vËn chuyÓn víi ViÖt Nam, Singapore, dù ¸n kü thuËt trong vèn vay ODA. Sau Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 41
  6. Ph¹m thanh B×nh – Lª Tè Hoa tæ chøc mét sè khãa ®µo t¹o ng¾n h¹n Malaysia, Th¸i Lan vµ In®«nªsia. Th¸ng cho c¸c n−íc ASEAN trong lÜnh vùc 11/2007, Trung Quèc chÝnh thøc khëi qu¶n lý giao th«ng, ph¸t triÓn c¶ng biÓn, c«ng x©y dùng th−¬ng c¶ng Trung Quèc t×m kiÕm cøu n¹n... Th¸ng 11/2007 c¸c – ASEAN t¹i V©n Nam víi møc chi phÝ Bé tr−ëng giao th«ng vËn t¶i ASEAN – ®Çu t− kho¶ng 1,15 tØ USD. Trung Quèc ®· ký tháa thuËn hîp t¸c VËn t¶i ®−êng thñy ®Æc biÖt quan trong lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i biÓn t¹i träng ®èi víi c¸c n−íc ASEAN – khu vùc Singapore nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®−îc thiªn nhiªn −u ®·i víi mét m¹ng vµ thóc ®Èy sù hîp t¸c ®Ó c¶i thiÖn c¸c l−íi s«ng ngßi ch»ng chÞt, kÕt hîp víi ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn viÖc vËn chuyÓn mét hÖ thèng h¶i c¶ng lín nhá kh¸c hµnh kh¸ch vµ hµng hãa b»ng ®−êng nhau do con ng−êi t¹o dùng nªn, tµu bÌ biÓn gi÷a c¸c c¶ng cña khèi ASEAN vµ cã thÓ dÔ dµng tiÕp cËn víi c¸c trung t©m Trung Quèc. d©n c− lín. Th¸ng 5/2009, Héi nghÞ c¸c quan chøc ASEAN ®−îc coi lµ mét trong nh÷ng cÊp cao giao th«ng vËn t¶i ASEAN lÇn khu vùc cã tiÒm n¨ng rÊt lín vÒ ho¹t ®éng khai th¸c kinh tÕ biÓn bëi víi bê thø 27 häp vµ ®Ò xuÊt x©y dùng chiÕn biÓn dµi, cã nhiÒu vông, vÞnh, cöa s«ng l−îc giao th«ng vËn t¶i ASEAN giai ®o¹n nèi liÒn víi Th¸i B×nh D−¬ng rÊt thuËn 2011-2015. Héi nghÞ ®¸nh gi¸ viÖc triÓn tiÖn cho viÖc x©y dùng hÖ thèng c¶ng khai c¸c dù ¸n ®−êng bé t¹i c¸c n−íc biÓn, vµ thùc hiÖn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô thµnh viªn n»m trong m¹ng l−íi ®−êng hµng h¶i th−¬ng m¹i kh¸c. VËn t¶i biÓn bé ASEAN; Th¶o luËn víi ®èi t¸c Trung hiÖn vÉn lµ ngµnh vËn t¶i chñ ®¹o víi Quèc vÒ dÞch vô vËn t¶i hµng kh«ng 80-90% khèi l−îng hµng ho¸ trong viÖc ASEAN-Trung Quèc; Dù th¶o MOU vÒ trao ®æi th−¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia c¬ chÕ tham vÊn hµng h¶i gi÷a ASEAN- trong khu vùc vµ cã møc t¨ng tr−ëng Trung Quèc vµ Danh môc c¸c dù ¸n −u b×nh qu©n n¨m lµ 8-9%. Giao th«ng vËn tiªn n»m trong kÕ ho¹ch chiÕn l−îc giao t¶i ®−êng biÓn cã møc chi phÝ thÊp do th«ng vËn t¶i ASEAN-Trung Quèc. vËy gi÷ vai trß quan träng trong hîp t¸c Qu¶ng T©y lµ ®Þa ph−¬ng duy nhÊt kinh tÕ khu vùc. cña Trung Quèc cã giao th«ng vËn t¶i Th¸ng 11/ 2004, ASEAN vµ Trung ®−êng biÓn vµ ®−êng bé tiÕp gi¸p víi Quèc ®· ký B¶n tháa thuËn vÒ hîp t¸c ASEAN, ®ång thêi còng lµ con ®−êng giao th«ng vËn t¶i t¹i Viªng Ch¨n, Lµo. giao th«ng vËn t¶i ng¾n nhÊt gi÷a Trung B¶n tháa thuËn nµy nh»m t¨ng c−êng Quèc vµ ASEAN. N¨m 2008, kim ng¹ch viÖc trao ®æi chÝnh s¸ch vµ th«ng tin bu«n b¸n gi÷a Qu¶ng T©y vµ ASEAN gi÷a hai bªn, còng nh− thùc hiÖn c¸c dù ®¹t tíi 3,99 tØ USD, t¨ng 37% so víi n¨m ¸n vµ ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc x©y 2007. Môc tiªu ph¸t triÓn c¶ng biÓn dùng c¬ së h¹ tÇng, t¹o thuËn lîi cho Qu¶ng T©y cña Trung Quèc bao gåm: giao th«ng vËn t¶i, an toµn vµ an ninh Thø nhÊt, x©y dùng c¸c c¶ng ven biÓn hµng h¶i, vËn t¶i hµng kh«ng, ph¸t triÓn phÝa Nam gåm 3 c¶ng lín lµ c¶ng Kh©m nguån nh©n lùc. Hµng n¨m, Trung Quèc Ch©u, c¶ng B¾c H¶i vµ c¶ng Phßng Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 42
  7. Hîp t¸c ASEAN – Trung Quèc… Thµnh vµ c¸c tuyÕn giao th«ng ®−êng t¨ng tr−ëng nhanh vµ æn ®Þnh, ®−îc coi thuû, c¸c bÕn ®ç cã søc chøa lín. Môc lµ khu vùc cã tèc ®é t¨ng tr−ëng nhanh tiªu ®Õn n¨m 2020 kh¶ n¨ng bèc dì cña nhÊt thÕ giíi, song hÖ thèng giao th«ng c¸c c¶ng biÓn v−ît 100 triÖu tÊn; Thø vËn t¶i ASEAN (trõ Singapore) kh«ng hai, ®Èy nhanh x©y dùng c¸c tuyÕn thÓ so s¸nh ®−îc víi quèc gia ®Êt réng, ®−êng cao tèc, träng t©m lµ tuyÕn ®−êng ng−êi ®«ng nh− Trung Quèc. Trung Nam Ninh - ViÖt Nam, tõ ®ã th«ng sang Quèc ®ang ®Çu t− rÊt m¹nh ®Ó c¶i t¹o hÖ c¸c n−íc ASEAN kh¸c. Dù kiÕn n¨m thèng ®−êng cao tèc. HiÖn Trung Quèc 2020 sÏ hoµn thµnh vµ th«ng xe h¬n cã 53.600 km ®−êng cao tèc (®øng thø 2 5000 km ®−êng; Thø ba, ®Èy nhanh x©y thÕ giíi, sau Mü vÒ sè km ®−êng cao tèc) dùng c¸c c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ, x©y vµ 3.57 triÖu km ®−êng bé, trong ®ã cã dùng s©n bay Nam Ninh thµnh s©n bay 35.000 km thuéc hÖ thèng ®−êng quèc lé quèc tÕ h−íng tíi c¸c n−íc ASEAN. gåm 5 trôc ®−êng B¾c – Nam vµ 7 trôc §Ó triÓn khai c¸c dù ¸n hîp t¸c, hai ®−êng §«ng – T©y ®· ®−îc hoµn thµnh, bªn ®· lËp Quü Hîp t¸c ASEAN - Trung sím h¬n 13 n¨m so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra. Quèc (ACCF) d−íi sù ®iÒu hµnh cña Ban N¨m 2007, Trung Quèc lµm ®−îc 8.300 Th− ký ASEAN. Trung Quèc gãp mét km ®−êng cao tèc, n©ng tæng chiÒu dµi triÖu USD cho Quü Ph¸t triÓn ASEAN c¸c tuyÕn ®−êng cao tèc x©y dùng ë (ADF) vµ sÏ tµi trî mét triÖu USD cho Trung Quèc trong vßng 5 n¨m qua lªn c¸c dù ¸n thuéc S¸ng kiÕn Liªn kÕt ASEAN (IAI). 28.000 km, t−¬ng ®−¬ng víi chiÒu dµi c¸c tuyÕn ®−êng cao tèc ë Canada vµ 2. Mét sè th¸ch thøc c¶n trë qu¸ tr×nh §øc céng l¹i. N¨m 2008, Trung Quèc cã hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i ASEAN – kÕ ho¹ch x©y dùng thªm Ýt nhÊt 5000 Trung Quèc km ®−êng cao tèc, n©ng tæng chiÒu dµi Trung Quèc vµ ASEAN hiÖn ®ang xóc ®−êng cao tèc trªn toµn quèc lªn kho¶ng tiÕn ®Èy nhanh viÖc gi¶m thuÕ quan ®Ó 60.000 km vµo cuèi n¨m vµ x©y míi, t¹o thuËn lîi cho viÖc thµnh lËp khu vùc n©ng cÊp kho¶ng 270.000 km ®−êng ë th−¬ng m¹i tù do Trung Quèc – ASEAN vïng n«ng th«n. Trung Quèc phÊn ®Êu (CAFTA). Møc thuÕ quan trung b×nh ®Õn n¨m 2020 sÏ x©y dùng ®uîc 85.000 Trung Quèc ¸p dông ®èi víi hµng hãa km ®−êng cao tèc, gÇn b»ng ®é dµi cña nhËp khÈu cña ASEAN sÏ ®−îc gi¶m tõ c¸c tuyÕn ®−êng cao tèc ë Mü hiÖn nay lµ møc 5,8% (2008) xuèng cßn 2,4% (2009). 89.000 km. Tuy nhiªn, tiÕn tr×nh hîp t¸c Trung Quèc vµ ASEAN 5 sÏ ¸p dông giao th«ng vËn t¶i ASEAN – Trung Quèc møc thuÕ 0% ®èi víi tÊt c¶ hµng hãa vµo còng ®ang gÆp mét sè nh÷ng th¸ch thøc n¨m 2010 vµ víi c¸c n−íc ASEAN cßn l¹i cÇn ph¶i v−ît qua, ®ã lµ: vµo n¨m 2015. Th¸ch thøc ®Çu tiªn lµ c¬ së h¹ tÇng Giao th«ng vËn t¶i cã vai trß rÊt lín cßn nhiÒu h¹n chÕ. §Ó tiÕn tr×nh hîp t¸c trong vËn chuyÓn xuÊt – nhËp hµng hãa ngµy cµng ph¸t triÓn th× c¬ së h¹ tÇng gi÷a c¸c n−íc. MÆc dï kinh tÕ ASEAN Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 43
  8. Ph¹m thanh B×nh – Lª Tè Hoa DiÔn ®µn hîp t¸c ph¸t triÓn c¶ng biÓn cña ASEAN nh− ®−êng s¸, giao th«ng, ASEAN - Trung Quèc víi C¬ chÕ lµm c¶ng vµ c¸c s©n bay cÇn ph¶i ®−îc n©ng viÖc chung vÒ hîp t¸c c¶ng biÓn; C¬ chÕ cÊp, më réng víi quy m« thÝch hîp. tham vÊn hµng h¶i ASEAN – Trung Trong thêi gian qua, c¸c quèc gia thuéc Quèc víi viÖc chuÈn bÞ n©ng cÊp lªn ASEAN ®· cã ®Çu t− lín cho ph¸t triÓn thµnh mét tháa thuËn kiÓm tra nhµ c¬ së h¹ tÇng, song so víi c¸c quèc gia n−íc víi c¶ng biÓn (MOU). V× vËy, viÖc ph¸t triÓn kh¸c th× râ rµng h¹ tÇng tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng, ch−¬ng ASEAN cßn thua kÐm vµ h¹n chÕ. tr×nh hîp t¸c nµy ®ßi hái sù quan t©m Th¸ch thøc thø hai lµ thiÕu nguån ®Æc biÖt, sù chØ ®¹o s¸t sao cña ChÝnh nh©n lùc cã kü n¨ng vµ c«ng nghÖ. §éi phñ, Bé Giao th«ng vËn t¶i vµ c¸c bé, ngò nh©n viªn nghiÖp vô kh«ng chuyªn, ngµnh liªn quan cña c¶ hai bªn. ®éi ngò c«ng nh©n lao ®éng trùc tiÕp cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp, ch−a ®−îc ®µo t¹o t¸c phong lµm viÖc chuyªn nghiÖp. Trong vËn t¶i ®a ph−¬ng thøc, c¸c h×nh TµI LIÖU THAM KH¶O thøc tæ chøc vËn t¶i ®−êng biÓn, ®−êng bé, ®−êng hµng kh«ng ... ch−a kÕt hîp mét c¸ch hiÖu qu¶. 1. China – ASEAN Cooperation sees remarkable improvements. Chinadaily ngµy Th¸ch thøc thø ba lµ sù t¨ng gi¸ 1/1/2008. nguyªn nhiªn liÖu vµ thÞ tr−êng ph©n 2. Ph¹m ThÞ Thanh B×nh (2008), HËu hãa cao. ASEAN kh«ng thÓ tr¸nh ®−îc cÇn Trung Quèc: §Æc ®iÓm vµ xu h−íng ph¸t t¸c ®éng tiªu cùc cña sù bÊt æn cña gi¸ triÓn. T¹p chÝ Nghiªn cøu Trung Quèc N 2 dÇu. Gi¸ dÇu t¨ng cao vµ biÕn ®éng (81), Th¸ng 3-2008. m¹nh ®· g©y ra nh÷ng hiÖu øng xÊu ®èi 3. Ph¹m ThÞ Thanh B×nh (2008), HËu cÇn víi nhiÒu n−íc trong khu vùc nh− Th¸i ViÖt Nam: Môc tiªu vµ gi¶i ph¸p. T¹p chÝ Lan, Philippin. Ngay c¶ nh÷ng quèc gia Nghiªn cøu Ch©u Phi vµ Trung §«ng. N 7 xuÊt khÈu dÇu má nh− In®«nªsia, (35), Th¸ng 7/2008. Malaysia hay ViÖt Nam còng bÞ ¶nh 4. Ph¹m ThÞ Thanh B×nh(2008), Ngµnh h−ëng ®¸ng kÓ v× nguån lîi thu ®−îc tõ hËu cÇn Trung Quèc sau 5 n¨m gia nhËp gi¸ dÇu cao phÇn lín ®Òu ®−îc dïng ®Ó WTO. T¹p chÝ Nh÷ng vÊn ®Ò Kinh tÕ vµ trî gi¸ nhiªn liÖu trong n−íc. ChÝnh trÞ ThÕ giíi N 9, th¸ng 9/ 2008. Hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i ASEAN - 5. China's Logistics Industry continues to Trung Quèc trong bèi c¶nh Trung Quèc accelerate. ®ang v−¬n lªn trë thµnh mét c−êng quèc 6. Ph¹m Hïng NghÞ (2008), Thay ®æi m« trªn thÕ giíi lµ mét vÊn ®Ò lín, cã tÝnh h×nh c¶ng biÓn: Quy ho¹ch ph¸t triÓn c¶ng chiÕn l−îc vµ rÊt nh¹y c¶m. N¨m 2008 biÓn tr−íc yªu cÇu míi, Bµo Thêi b¸o kinh tÕ cã nhiÒu ho¹t ®éng, ch−¬ng tr×nh hîp t¸c ViÖt Nam, sè 217 ngµy 9 th¸ng 9. quan träng liªn quan ®Õn Trung Quèc, 7. C¸c b¸o Nh©n d©n sè ra ngµy 26/3/2008 bao gåm: KÕ ho¹ch chiÕn l−îc hîp t¸c vµ 26/4/2008. B¸o Sµi Gßn Gi¶i Phãng, sè ra giao th«ng vËn t¶i ASEAN - Trung Quèc; ngµy 2/1/2009. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 44
  9. Hîp t¸c ASEAN – Trung Quèc… Nghiªn cøu Trung Quèc sè 11(99) - 2009 45
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2