intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Kinh tế Trung Quốc 2020 : Những thách thức của lần quá đô thứ hai "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

62
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kể từ cuộc cơ cấu lại nền kinh tế trong thập niên 1990, Trung Quốc đã trải qua sự tăng tr-ởng sản l-ợng và năng suất ch-a từng có, thách đố mọi dự đoán về các cuộc khủng hoảng tài chính sắp xảy ra và thậm chí còn đạt thành tích tốt hơn những dự đoán lạc quan nhất.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Kinh tế Trung Quốc 2020 : Những thách thức của lần quá đô thứ hai "

  1. Kinh tÕ Trung Quèc n¨m 2020... GS. Pieter Bottelier §¹i häc Johns Hopkins, Tr−êng Nghiªn cøu Quèc tÕ cao cÊp Bµi viÕt lµ b¶n ®· söa ®æi cña bµi tham luËn tr×nh bµy t¹i héi th¶o cña Côc Nghiªn cøu ch©u ¸ Quèc gia cã tiªu ®Ò “Trung Quèc n¨m 2020: Nh÷ng kÞch b¶n t−¬ng lai”, Trung t©m Airlie, VA ngµy 15-7/2/2007. §−îc sù ®ång ý cña t¸c gi¶, chóng t«i dÞch vµ ®¨ng bµi viÕt nµy ®Ó b¹n ®äc tham kh¶o. Tãm t¾t: KÓ tõ cuéc c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ trong thËp niªn 1990, Trung Quèc ®· tr¶i qua sù t¨ng tr−ëng s¶n l−îng vµ n¨ng suÊt ch−a tõng cã, th¸ch ®è mäi dù ®o¸n vÒ c¸c cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh s¾p x¶y ra vµ thËm chÝ cßn ®¹t thµnh tÝch tèt h¬n nh÷ng dù ®o¸n l¹c quan nhÊt. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ giai ®o¹n tiÕp theo cña sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña Trung Quèc, hoÆc “lÇn qu¸ ®é thø hai”, nay ®ang ®−îc ®Æt ra. KÕ ho¹ch nµy – liªn quan tíi viÖc gi¶m ®i tÇm quan träng t−¬ng ®èi cña ngµnh gia c«ng cã gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, t¨ng sù phô thuéc vµo sù ®æi míi trong n−íc, lµm cho nÒn kinh tÕ Trung Quèc trë nªn hiÖu qu¶ vÒ mÆt n¨ng l−îng h¬n, gi¶m ®i sù bÊt b×nh ®¼ng x· héi vµ b¶o vÖ m«i tr−êng tèt h¬n - sÏ gÆp ®Çy rÉy th¸ch thøc. Nh÷ng th¸ch thøc nµy bao gåm c¶ viÖc gi¶m ®i sù phô thuéc vµo xuÊt khÈu thùc vµ ®Çu t− cho t¨ng tr−ëng, gia t¨ng tiªu dïng trong n−íc trong tû lÖ GDP vµ t¨ng c−êng chÕ ®é an sinh x· héi. Sù qu¸ ®é thø hai nµy hoµn thµnh nh− thÕ nµo sÏ quyÕt ®Þnh tiÕn tr×nh kinh tÕ cña Trung Quèc trong n¨m 2020, vµ c¸c cuéc c¶i c¸ch ®ã cã thÓ dÉn tíi ba kÕt côc hoµn toµn kh¸c nhau. vùc gia c«ng gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, t¹o ra C¸C KÞCH B¶N Cã KH¶ N¡NG X¶Y RA ®ñ viÖc lµm míi t¹i ®« thÞ, ®−a thªm Mét sù qu¸ ®é thø hai th nh c«ng – ®−îc nhiÒu nguån lùc h¬n vµo c¸c ngµnh B¾c Kinh thùc hiÖn mét nÒn kinh tÕ dÞch vô vµ tiÕn hµnh c¸c cuéc c¶i c¸ch chÝnh trÞ míi khuyÕn khÝch ®æi míi, t¨ng ®óng thêi ®iÓm ®Ó t¹o ra nh÷ng kÕt qu¶ tiªu dïng néi ®Þa, gi¶m thµnh c«ng khu tÝch cùc vµ sù t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng. 21 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
  2. Pieter Bottelier c¬ b¶n mµ Trung Quèc ph¶i ®èi mÆt hiÖn Mét sù qu¸ ®é thÊt b¹i – Mét “c¬n nay vµ kh¶ n¨ng cña ®Êt n−íc nµy xö lý b·o hoµn h¶o” (perfect storm) cña nh÷ng nh÷ng th¸ch thøc ®ã. ph¸t triÓn bÊt lîi – nh− t¨ng tr−ëng NhËn thøc vÒ sù t¨ng tr−ëng kinh n¨ng suÊt suy gi¶m vµ thÊt nghiÖp ë ®« tÕ tr−íc ®©y thÞ gia t¨ng g©y nªn bÊt æn ë ®« thÞ - dÉn Tõ n¨m 1978 tíi n¨m 2003, nÒn kinh tíi nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ vµ chÝnh trÞ tÕ Trung Quèc ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh nghiªm träng vµ t¹o ra sù suy gi¶m kinh tÝch tèt h¬n mäi kú väng l¹c quan. T¹i tÕ th¶m h¹i víi nh÷ng chia rÏ chÝnh trÞ sao nh÷ng dù ®o¸n vÒ mét sù gi¶m tèc kÌm theo. ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ nghiªm träng Qu¶n lý khñng ho¶ng” (crisis hoÆc khñng ho¶ng tµi chÝnh kh«ng trë management) – Mét sù qu¸ ®é thø hai thµnh hiÖn thùc – Ýt nhÊt kh«ng diÔn ra thµnh c«ng sÏ ®×nh trÖ hoÆc bÞ tr× ho·n cho tíi hiÖn nay? T¹i sao nÒn kinh tÕ vµo n¨m 2020, vµ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ nµy l¹i ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tÝch tèt vµ chÝnh trÞ cñng cè lÉn nhau lµm s©u h¬n mäi dù kiÕn l¹c quan nhÊt? Trong s¾c thªm. Nhµ n−íc ®éc ®¶ng xö lý khÐo nghiªn cøu “Trung Quèc n¨m 2020” cña lÐo – nh−ng víi nh÷ng khã kh¨n ®ang Ng©n hµng ThÕ giíi, tæ chøc nµy ®· chØ gia t¨ng – c¸c cuéc khñng ho¶ng theo ra r»ng GDP n¨m 1995 cña Trung Quèc c¸ch mµ mét “c¬n b·o hoµn h¶o” hoÆc lµ gÊp ®«i so víi dù ®o¸n cña Ng©n hµng ®−îc tr¸nh hoÆc bÞ tr× ho·n sau n¨m ThÕ giíi n¨m 1985. 1 Trong giai ®o¹n 2020. 2001-2010, Ng©n hµng ThÕ giíi dù ®o¸n Môc ®Ých cña bµi viÕt lµ th¶o luËn mét sù suy gi¶m tèc ®é t¨ng tr−ëng tõ nh»m n¾m râ t×nh h×nh t¹i Trung Quèc møc 9,8% (trung b×nh cho giai ®o¹n c¶ vÒ triÓn väng kinh tÕ cña n−íc nµy vµ 1985-1995) xuèng cßn 6,9%. Cho tíi n¨m vÒ quan hÖ Mü-Trung. Quü ®¹o kinh tÕ 2006, tû lÖ t¨ng tr−ëng thùc tÕ trung t−¬ng lai cña Trung Quèc sÏ bÞ ¶nh b×nh lµ 10% vµ kh«ng cã mét sù suy h−ëng bëi rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè trong gi¶m ®ét ngét nµo sím diÔn ra. RÊt n−íc vµ quèc tÕ, kÓ c¶ th¸i ®é vµ chÝnh nhiÒu ng−êi còng ®¸nh gi¸ thÊp tÇm s¸ch cña Mü víi Trung Quèc. Bµi viÕt quan träng cña sù trçi dËy cña Trung nµy x¸c ®Þnh ba kÞch b¶n cho kinh tÕ Quèc ®èi víi phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi. Trung Quèc n¨m 2020. Trong thùc tiÔn, GÇn ®©y n¨m 1999, chuyªn gia hµng ®Çu d¶i kÕt côc kh¶ thi bao gåm c¶ nh÷ng vÒ Trung Quèc Gerald Segal, lóc ®ã lµ s¾c th¸i cña nh÷ng kÞch b¶n nµy. TiÕp Gi¸m ®èc ViÖn nghiªn cøu Quèc tÕ vÒ theo mét gi¶i thÝch ng¾n gän vÒ nh÷ng ChiÕn l−îc t¹i Lu©n®«n, ®· viÕt “Trung nh©n tè chÝnh lµm nÒn t¶ng cho sù t¨ng Quèc lµ mét thÞ tr−êng nhá ch¼ng mÊy tr−ëng kinh tÕ ngo¹n môc cña Trung quan träng víi thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ bªn Quèc trong thÕ kû qua vµ c¸ch tiÕp cËn ngoµi ch©u ¸.”2 Vµo lóc ®ã, chØ míi cã 8 ®éc ®¸o cña n−íc nµy víi sù thùc hiÖn n¨m tr−íc ®©y, quan ®iÓm nµy ®· ®−îc qu¸ ®é kinh tÕ, bµi viÕt nµy tËp trung chÊp nhËn réng r·i. vµo nh÷ng th¸ch thøc kinh tÕ vµ x· héi 22 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
  3. Kinh tÕ Trung Quèc n¨m 2020... Cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc mét sè nh©n tè n¨ng suÊt quèc gia cña Trung Quèc cho gãp phÇn vµo sù t¨ng tr−ëng s¶n l−îng giai ®o¹n 2000-2005 lµ 8,7% mçi n¨m, vµ n¨ng suÊt phi th−êng cña Trung mét trong nh÷ng møc cao nhÊt trªn thÕ Quèc trong vßng 15 n¨m qua. Mét sè giíi vµ gÊp kho¶ng 3,5 lÇn cña møc t¨ng trong ®ã kh«ng dÔ dµng phï hîp víi c¸c tr−ëng n¨ng suÊt ®Çy Ên t−îng cña Mü 2,5% cïng giai ®o¹n ®ã.3 Sù t¨ng tr−ëng m« h×nh t¨ng tr−ëng kinh tÕ. Nh÷ng nh©n tè quan träng nhÊt ®uîc liÖt kª ë cña Trung Quèc lÏ ra cã thÓ thÊp h¬n d−íi ®©y: nÕu nh− cã nhiÒu quan t©m h¬n tíi vÊn - N¨ng lùc cña giíi l·nh ®¹o vµ sù ñng ®Ò m«i tr−êng, b¶o vÖ quyÒn lao ®éng vµ hé cña quÇn chóng víi c¶i c¸ch quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. - Sù kiªn ®Þnh cña ®Þnh h−íng c¶i Nh÷ng nhµ quan s¸t n−íc ngoµi c¸ch th−êng bÞ qu¸ Ên t−îng tr−íc nh÷ng vÊn - Sù cèng hiÕn mét lßng víi c¶i c¸ch ®Ò cã quy m« lín cña Trung Quèc vµ Ýt vµ ph¸t triÓn cña toµn bé thÓ chÕ chÝnh Ên t−îng tr−íc n¨ng lùc cña Trung Quèc trÞ c¸c cÊp nhËn ra vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®ã. - ¦u tiªn dµnh cho ph¸t triÓn thÓ chÕ RÊt nhiÒu häc gi¶ uyªn th©m ®· dù ®o¸n vµ c¹nh tranh thÞ tr−êng so víi c¶i c¸ch vÒ nh÷ng khã kh¨n kinh tÕ nghiªm quyÒn së h÷u träng cña Trung Quèc vµo thêi kú cña sù - Tû lÖ tiÕt kiÖm néi ®Þa cao bÊt kiÖn Thiªn An M«n n¨m 1989, møc ®é th−êng l¹m ph¸t cao n¨m 1992-1995, khñng - Sù s½n lßng cña Trung Quèc ®Ó häc ho¶ng tµi chÝnh ch©u ¸ (1997-1998) vµ hái tõ kinh nghiÖm quèc tÕ vµ quyÕt ®¹i dÞch SARS (2003). Khu vùc tµi chÝnh ®Þnh më cöa nÒn kinh tÕ cho ngo¹i th−êng ®uîc coi lµ gãt ch©n Asin cña nÒn th−¬ng vµ ®Çu t− n−íc ngoµi theo quy kinh tÕ Trung Quèc vµ bªn bê vùc sôp ®æ. t¾c quèc tÕ. Ph©n tÝch vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cña khu vùc ng©n hµng cña Trung Quèc trong cuèn Ngay tõ ®Çu giai ®o¹n t¸i c¬ cÊu nÒn s¸ch xuÊt b¶n n¨m 1998 cña Nick Lardy kinh tÕ cña Trung Quèc (kÓ c¶ c¶i c¸ch Cuéc c¸ch m¹ng kinh tÕ ch−a hoµn doanh nghiÖp nhµ n−íc) tõ gi÷a thËp thµnh cña Trung Quèc hoµn toµn ®óng, niªn 1990 tíi n¨m 2003, khu vùc gia nh−ng nh÷ng ng−êi trÝch dÉn tõ cuèn c«ng/chÕ t¹o (manufacturing) cña Trung s¸ch ®ã dù ®o¸n vÒ mét cuéc khñng Quèc – “®Çu tÇu” cña sù t¨ng tr−ëng cña ho¶ng tµi chÝnh th× l¹i sai lÇm. RÊt Trung Quèc – ®· tr¶i qua sù t¨ng tr−ëng nhiÒu ng−êi ®· ®¸nh gi¸ thÊp kh«ng chØ n¨ng suÊt (lao ®éng) hµng n¨m trung n¨ng lùc cña Trung Quèc ®Ó nhËn ra vµ b×nh h¬n 20%. Sù t¨ng tr−ëng nµy lµ ®ñ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mµ cßn sù quyÕt t©m ®Ó thÝch øng víi sù gia t¨ng tiÒn l−¬ng cña n−íc nµy ®Ó ®¹t ®uîc nh÷ng môc thùc tÕ (8-10% mçi n¨m), viÖc gi¶m gi¸ tiªu quan träng. ThÝ dô, th¸ng 4/1999 ®Ó giµnh thÞ phÇn (do ®ã gióp gi÷ tû lÖ khi Tæng thèng Clinton déi g¸o n−íc l¹m ph¸t thÊp trªn toµn cÇu) vµ lîi l¹nh lªn ®Ò xuÊt WTO tuyÖt vêi cña Thñ nhuËn trªn vèn hîp lý. Tû lÖ t¨ng tr−ëng 23 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
  4. Pieter Bottelier t−íng Trung Quèc Chu Dung C¬,4 nhiÒu - T− nh©n hãa nhµ cöa ë thµnh thÞ ng−êi ®· lo sî r»ng Trung Quèc sÏ quay (1998-2003) ®· gãp phÇn t¹o nªn mét sù l−ng l¹i tiÕn tr×nh ®ã. Tuy nhiªn, ®Õn bïng næ vÒ x©y dùng ë ®« thÞ ch−a tõng cuèi n¨m, mét tháa thuËn song ph−¬ng cã vµ sù di chuyÓn lao ®éng (vµ x· héi) vÒ ®iÒu kiÖn gia nhËp ®· ®−îc hoµn lín h¬n bao giê hÕt. thµnh. Tin t−ëng r»ng t− c¸ch thµnh - L¹m ph¸t thÊp. viªn sÏ phôc vô cho lîi Ých quèc gia, - Dßng FDI vµo trong n−íc tiÕp tôc cao. Trung Quèc quyÕt t©m gia nhËp Tæ chøc - Chi tiªu cña ng−êi tiªu dïng, mÆc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO) theo nh÷ng dï cßn kh¸ khiªm tèn, d−êng nh− cuèi ®iÒu kiÖn gia nhËp nÆng nÒ. cïng trë thµnh lùc b×nh æn trong tû lÖ cña GDP. HiÓu râ hiÖn t¹i: Th¸ch thøc cña sù - TriÓn väng kinh tÕ trong ng¾n h¹n qu¸ ®é thø hai cña Trung Quèc MÆc dï gÆp trë ng¹i bëi nh÷ng mÊt lµ tèt. c©n ®èi kinh tÕ vÜ m«, nh÷ng vÊn ®Ò Nh−ng ch¼ng mÊy ng−êi t¹i Trung ngµnh nghÒ vµ khu vùc vµ nh÷ng chØ sè Quèc võa lßng víi t×nh thÕ nµy. NhËn ra cña sù bÊt b×nh ®¼ng x· héi gia t¨ng nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr−êng nghiªm träng, cïng bÊt æn ë n«ng th«n, ®iÒu kiÖn kinh c¸c bÊt æn ë n«ng th«n ®ang gia t¨ng vµ tÕ quèc gia cña Trung Quèc hiÖn nay lµ nh÷ng c¨ng th¼ng x· héi kh¸c, chÝnh rÊt m¹nh: quyÒn cña Chñ tÞch Hå CÈm §µo vµ Thñ - T¨ng tr−ëng n¨ng suÊt vÉn duy tr× ë t−íng ¤n Gia B¶o ®· s¾p ®Æt l¹i −u tiªn tèc ®é cao kÓ tõ n¨m 2003. ph¸t triÓn quèc gia tõ t¨ng tr−ëng th« - Møc l−¬ng ë ®« thÞ ®ang t¨ng lªn sang theo ®uæi mét “x· héi hµi hßa” vµ nhanh chãng. “t¨ng tr−ëng bÒn v÷ng”. M« h×nh ph¸t - Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®· ®−îc triÓn míi cña Trung Quèc nh¾m vµo c¶ cñng cè tíi n¨m 2005 (con sè ®¸ng tin sù phô thuéc gia t¨ng vµo cÇu trong n−íc cËy cña n¨m 2006 ch−a cã). vµ ®æi míi trong n−íc (®éc lËp) vµ ®¹t tû lÖ - Lßng tin cña giíi kinh doanh lµ cao. lín h¬n gi¸ trÞ gia t¨ng trong chuçi s¶n - C¸n c©n thanh to¸n ®ang rÊt m¹nh. xuÊt toµn cÇu. GÇn ®©y, viÖc duy tr× ®−îc - Dù tr÷ ngo¹i tÖ cña Trung quèc t¨ng tr−ëng cao ®· ®−îc ®−a vµo danh ®· v−ît 1.000 tû USD vµ vÞ trÝ ®Çu t− s¸ch nh÷ng môc tiªu quan träng. quèc tÕ thùc cña nã ®· chuyÓn sang tÝch M« h×nh míi nµy rèt cuéc chÝnh lµ cùc râ rÖt. mét nghÞ tr×nh cho mét sù qu¸ ®é thø - T×nh h×nh tµi chÝnh nãi chung cña hai. LÇn qu¸ ®é thø nhÊt (1978-2003) Trung Quèc ®· c¶i thiÖn to lín kÓ tõ chñ yÕu nh¾m vµo viÖc chÊp nhËn c¸c nh÷ng c¶i c¸ch n¨m 1994. nguyªn t¾c thÞ tr−êng, t¹o ra c¸c thiÕt - §Êt n−íc nµy ®ang cã nh÷ng tiÕn bé chÕ thÞ tr−êng vµ tèi ®a hãa t¨ng tr−ëng trong c¶i c¸ch khu vùc tµi chÝnh. ®Ó võa t¹o ®−îc søc m¹nh quèc gia võa - T¨ng tr−ëng cña n«ng nghiÖp lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc t¸i s¾p xÕp quy m« ®¸ng hµi lßng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. lín lao ®éng tõ n«ng nghiÖp vµ c¸c 24 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
  5. Kinh tÕ Trung Quèc n¨m 2020... doanh nghiÖp nhµ n−íc kh«ng hiÖu qu¶ tiªu ph¸t triÓn phøc t¹p h¬n vµ khã sang nÒn kinh tÕ ®« thÞ phi nhµ n−íc. kh¨n h¬n nµy. LiÖu §¶ng cã tù t¹o ra LÇn qu¸ ®é thø hai nµy chñ yÕu nh»m mét c¸i bÉy cho m×nh? LiÖu nã, cã thÓ lµ vµo n©ng cao chÊt l−îng t¨ng tr−ëng cña v« t×nh, cã t¹o ra nh÷ng nguyªn nh©n Trung Quèc. Sù qu¸ ®é nµy ®−îc kú väng xui khiÕn cho d©n chñ hãa? §iÒu g× sÏ cã liªn quan tíi viÖc gi¶m ®i tÇm quan x¶y ra nÕu nh− kh«ng cã tiÕn bé nµo víi träng t−¬ng ®èi cña ngµnh gia c«ng gi¸ nh÷ng môc tiªu míi cã thÓ quan s¸t trÞ gia c«ng thÊp, c«ng nghÖ thÊp vµ mét ®−îc sau mét sè n¨m n÷a? LiÖu thÓ chÕ sù gia t¨ng tÇm quan träng t−¬ng ®èi chÝnh trÞ sau ®ã trë nªn ®éc ®o¸n h¬n cña ngµnh dÞch vô vµ nh÷ng ngµnh chÕ hay ¸p chÕ h¬n? LiÖu giíi l·nh ®¹o cã bÞ t¹o cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao. Mét thµnh tè chia rÏ hay mÊt niÒm tin vµo b¶n th©n? n÷a rÊt quan träng cña chiÕn l−îc míi lµ LiÖu cã mét phong trµo §oµn kÕt kiÓu lµm cho nÒn kinh tÕ Trung Quèc sö dông Ba Lan ë Trung Quèc hay kh«ng? LiÖu n¨ng l−îng tiÕt kiÖm h¬n. Do ®ã, hai c©u mét Gorbachev cña Trung quèc cã xuÊt hái ®Æt ra lµ: (a) LiÖu chÝnh quyÒn cña hiÖn vµ (kh«ng cè ý) t¹o ®iÒu kiÖn cho Hå CÈm §µo cã kh¶ n¨ng t¹o ra mét viÖc th¸o tung thÓ chÕ chÝnh trÞ Trung triÓn väng thuËn lîi cho sù qu¸ ®é thø Quèc, nh− ®· xuÊt hiÖn t¹i Liªn X« tr−íc hai nµy hay kh«ng vµ (b) ®iÒu g× sÏ x¶y ®©y? ra nÕu nh− nh÷ng nç lùc nµy thÊt b¹i? Cã hµng lo¹t nh÷ng th¸ch thøc quan Nh÷ng −u tiªn chiÕn l−îc míi nµy cã träng mµ Trung Quèc sÏ cÇn ph¶i v−ît thÓ lµ nh÷ng g× ®óng ®¾n ®èi víi Trung qua ®Ó cã thÓ ®¹t ®−îc thµnh c«ng trong Quèc, nh−ng chÝnh phñ Trung Quèc ch¾c sù qu¸ ®é thø hai nµy: ch¾n sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn chóng mµ - Gi¶m sù phô thuéc cña t¨ng tr−ëng kh«ng cã sù thay ®æi t−¬ng ®èi quan vµo xuÊt khÈu thùc vµ ®Çu t− träng nµo trong “nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ”. - Gi¶m tû lÖ tiÕt kiÖm quèc gia vµ t¨ng tû lÖ tiªu dïng ë møc tèi thiÓu, Trung Quèc sÏ cÇn võa - T¨ng c−êng hÖ thèng an sinh x· héi t¹o ra khu«n khæ ®éng c¬ cho §¶ng Céng vµ më réng nã ra khu vùc n«ng th«n s¶n Trung Quèc vµ c¸c quan chøc chÝnh - Thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn m«i tr−êng quyÒn thèng nhÊt, kiªn ®Þnh víi nh÷ng ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn nh÷ng tiªu −u tiªn chiÕn l−îc ph¸t triÓn míi, ®ång chuÈn thªm thêi trao nhiÒu sù ®éc lËp h¬n cho ngµnh - B¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ®Çy ®ñ t− ph¸p. Sù t¨ng tr−ëng th« lµ dÔ dµng cho chñ së h÷u c¶ trong n−íc vµ n−íc h¬n ®Ó ®¹t ®−îc so víi mét x· héi hµi ngoµi cña nh÷ng quyÒn nµy hßa vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, ®Æc biÖt lµ - Gi¶m møc ®é tiªu dïng n¨ng l−îng trong mét nhµ n−íc tËp trung quyÒn lùc trong nÒn kinh tÕ Trung Quèc.5 ¸p ®Æt tõ trªn xuèng. Nh−ng chÝnh - T¨ng c−êng ®éc lËp t− ph¸p quyÒn Trung Quèc ®· ®¸nh c−îc uy tÝn - C¶i c¸ch chÕ ®é tµi chÝnh ng©n s¸ch cña nã – cã thÓ thËm chÝ lµ tÝnh hîp sao cho gi¶m sù phô thuéc cña chÝnh ph¸p – vµo viÖc giµnh ®−îc nh÷ng môc 25 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
  6. Pieter Bottelier phñ cÊp thÊp h¬n vµo nh÷ng nguån thu ®Þa ph−¬ng vµ lµm c¬ së cho tham nhòng ngoµi ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng. C¸c chÕ ®é khuyÕn khÝch sÏ - Gi¶m râ rÖt sù ¶nh h−ëng chÝnh trÞ cÇn thiÕt ®Ó ®iÒu chØnh sao cho t¹o nªn víi c¸c h·ng, ®Æc biÖt trong hÖ thèng tµi tÝnh tr¸ch nhiÖm tr−íc nh©n d©n ë d−íi chÝnh nh÷ng ng−êi h−ëng lîi tõ x· héi hµi hßa, Mét sè trong nh÷ng th¸ch thøc nµy m«i truêng trong s¹ch h¬n vµ c«ng b»ng ®· ®−îc nhËn ra bëi chÝnh phñ tiÒn x· héi lín h¬n. §Ó thóc ®Èy ®æi míi nhiÖm vµ chóng ®Òu kh«ng míi. C¸i míi trong n−íc (®éc lËp) thËt sù h¬n, hÖ lµ chóng nay ®· trë thµnh mét phÇn cña thèng gi¸o dôc vµ khuyÕn khÝch cÊp nh÷ng tiªu chÝ ®o l−êng kh¶ n¨ng thùc doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i söa ®æi ®Ó hiÖn cña chÝnh phñ kh«ng chØ bëi céng khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®ång quèc tÕ mµ cßn bëi chÝnh ng−êi d©n nh÷ng suy nghÜ s¸ng t¹o. Trung Quèc. Kh«ng cã nhiÒu b»ng chøng cho thÊy lÇn qu¸ ®é thø hai ®· b¾t ®Çu tõ n¨m H−íng tíi t−¬ng lai: LiÖu Trung 2003 ®ang trë nªn hiÖn thùc hãa. ThÆng Quèc cã kh¶ n¨ng ®èi phã víi nh÷ng th¸ch thøc cña lÇn qu¸ ®é thø hai nµy d− bªn ngoµi cña Trung Quèc vÉn tiÕp kh«ng? tôc gia t¨ng. Mét nghiªn cøu cña Ng©n hµng ThÕ giíi gÇn ®©y ®· kÕt luËn kh«ng Trë ng¹i lín nhÊt ®Ó thùc hiÖn lÇn chØ sù bÊt b×nh ®¼ng thu nhËp t¹i Trung qu¸ ®é thø hai nµy cã thÓ lµ “nÒn kinh tÕ Quèc tiÕp tôc gi·n réng mµ cßn trong chÝnh trÞ” cña Trung Quèc – cã ®Æc ®iÓm, giai ®o¹n 2001-2003, 10% d©n c− d−íi cã trong nhiÒu thø kh¸c, lµ sù liªn can cña møc thu nhËp thÊp nhÊt ®· chÞu sù suy nhµ n−íc m¹nh mÏ vµo nÒn kinh tÕ gi¶m tuyÖt ®èi vÒ thu nhËp. ë khÝa c¹nh th«ng qua chÕ ®é së h÷u ®Êt ®ai vµ rÊt tÝch cùc, cã mét sè b»ng chøng r»ng t¨ng nhiÒu c«ng ty, sù kiÓm so¸t víi hÖ thèng tr−ëng ®Çu t− ®· gi¶m xuèng tíi møc ®é tµi chÝnh vµ chÝnh phñ cÊp thÊp h¬n phô b×nh th−êng vµ tiªu dïng cña hé gia thuéc vµo c¸c nguån thu ngoµi ng©n s¸ch. ®×nh trong phÇn tr¨m cña GDP ®· æn Trung Quèc sÏ kh«ng ch¾c cã thÓ t¹o ra ®Þnh vµ ®ang cã kh¶ n¨ng gia t¨ng. H¬n ®−îc sù qu¸ ®é nµy mµ kh«ng cã nh÷ng n÷a, chi tiªu cho nghiªn cøu vµ øng thay ®æi trong “nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ” dông ®· t¨ng ®¸ng kÓ (theo Tæ chøc hîp cña ®Êt n−íc nµy. Khung khæ khuyÕn t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ OECD, nÒn khÝch hiÖn t¹i ®èi víi §¶ng Céng s¶n kinh tÕ Trung Quèc hiÖn ®ang ®øng thø Trung Quèc vµ c¸c c¸n bé chÝnh quyÒn lµ 2 trªn thÕ giíi sau Hoa Kú vÒ chi tiªu kh«ng thèng nhÊt víi nh÷ng −u tiªn cho nghiªn cøu vµ triÓn khai), nh−ng ph¸t triÓn míi cña Trung Quèc. §iÒu theo quan ®iÓm cña nhiÒu chuyªn gia, sù nµy ®Æc biÖt ®óng ë cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ®æi míi trong n−íc vÉn cßn ch−a t−¬ng ph−¬ng, n¬i nhu cÇu réng kh¾p víi c¸c xøng. nguån thu ngoµi ng©n s¸ch lµm lÖch ®i Nh÷ng xu h−íng, ®iÓm yÕu vµ m¹o nh÷ng −u tiªn ph¸t triÓn, dÉn tíi sù liªn hiÓm- Thùc hiÖn lÇn qu¸ ®é thø hai cã can cña chÝnh quyÒn trong nÒn kinh tÕ 26 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
  7. Kinh tÕ Trung Quèc n¨m 2020... thÓ lµ phøc t¹p bëi nh÷ng sù ph¸t triÓn - §µi Loan vµ B¾c TriÒu Tiªn cã thÓ mµ chÝnh phñ cã rÊt Ýt hoÆc kh«ng thÓ cã thÓ hiÖn nh− lµ “sù ng¹c nhiªn khã sù kiÓm so¸t: chÞu.” §iÒu g× x¶y ra nÕu lÇn qu¸ ®é thø hai - Lùc l−îng lao ®éng cña Trung Quèc thÊt b¹i? – Mét sù kÕt hîp cña nh÷ng ®−îc cho lµ sÏ lªn tíi ®Ønh cao vÒ sè diÔn biÕn tiªu cùc cã thÓ dÉn tíi nh÷ng l−îng vµo n¨m 2015 vµ b¾t ®Çu gi¶m vÊn ®Ò kinh tÕ vµ chÝnh trÞ nghiªm träng, kh«ng l©u sau ®ã. Sù thay ®æi nh− thÕ cã thËm chÝ nÕu n¨ng lùc cña giíi l·nh ®¹o thÓ dÉn tíi nh÷ng ¸p lùc gia t¨ng thªm kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò. Nh÷ng chØ sè kinh vÒ tiÒn l−¬ng, ®Æc biÖt lµ theo nh÷ng v¨n tÕ c¬ b¶n ®Ó quan s¸t lµ t¨ng tr−ëng b¶n ph¸p luËt vÒ lao ®éng míi ®−îc ®Ò n¨ng suÊt, tiÒn l−¬ng thùc vµ thÊt xuÊt. nghiÖp ë ®« thÞ. T¨ng tr−ëng n¨ng suÊt - T¨ng tr−ëng n¨ng suÊt ch¾c ch¾n sÏ suy gi¶m kÕt hîp víi tiÒn l−¬ng thùc gia suy gi¶m khi viÖc c¬ cÊu l¹i c¸c doanh t¨ng vµ chi phÝ ®Êt ®ai t¨ng cao cã thÓ nghiÖp quy m« lín vèn ®· b¾t ®Çu vµo nhanh chãng dÉn tíi sù ®ãng cöa cña n¨m 1995 gÇn tíi thêi ®iÓm hoµn thµnh. hµng lo¹t c¸c xÝ nghiÖp vµ dÉn tíi t×nh Khi sù suy gi¶m nµy xuÊt hiÖn, kh«ng tr¹ng thÊt nghiÖp trªn quy m« lín ë gian cho viÖc t¨ng l−¬ng vµ t¨ng tû gi¸ thµnh thÞ - ®Æc biÖt nÕu nh− ®æi míi hèi ®o¸i mµ kh«ng cã mÊt m¸t viÖc lµm trong n−íc, ®iÒu cã thÓ cho phÐp mét sù sÏ trë nªn thu hÑp chuyÓn ®æi sang hÖ thèng s¶n xuÊt gi¸ - Sù khan hiÕm ®Êt ®ai gia t¨ng sÏ trÞ gia t¨ng cao h¬n chËm xuÊt hiÖn. Sù tiÕp tôc ®Èy cao chi phÝ, ®Æc biÖt ë miÒn ®æ vì nµy cã thÓ hñy ho¹i mét hÖ thèng §«ng Trung Quèc an sinh x· héi míi cßn trøng n−íc. BÊt - Mét cuéc khñng hoµng tµi chÝnh cã æn ë ®« thÞ cã thÓ kÕt hîp víi bÊt æn ë thÓ x¶y ra nÕu nh− mét sù suy gi¶m n«ng th«n vµ dÉn tíi sù bÊt æn ®Þnh kinh tÕ ®ét ngét hoÆc sù sôp ®æ cña gi¸ nghiªm träng. NÕu ®iÒu nµy cã thÓ dÉn tµi s¶n (bao gåm c¶ bÊt ®éng s¶n) – mét tíi mét cuéc næi dËy cña quÇn chóng, sù sù suy gi¶m nh− vËy cã thÓ xuÊt hiÖn ®µn ¸p hoÆc mét sù chia rÏ trong giíi ®¸p l¹i nh÷ng trõng ph¹t th−¬ng m¹i tõ l·nh ®¹o, kÕt qu¶ cã thÓ lµ mét cuéc c¸ch bªn ngoµi, mét bÖnh dÞch hoÆc mét th¶m m¹ng chÝnh trÞ kÕt hîp víi mét sù suy häa tù nhiªn hoÆc m«i tr−êng lín. tho¸i kinh tÕ nghiªm träng. - Nguån cung dÇu vµ khÝ tõ bªn goµi §iÒu g× x¶y ra nÕu nh− lÇn qu¸ ®é thø cã thÓ bÞ c¾t ®øt . hai thµnh c«ng? – Kh¶ n¨ng nµy ®−a ra mét kÞch b¶n tèt ®Ñp: Giíi l·nh ®¹o - L¹m ph¸t cã thÓ trë thµnh mét vÊn Trung Quèc tiÕp tôc tiÕn thªm mét b−íc ®Ò n÷a nÕu nh÷ng thÆng d− th−¬ng m¹i vÒ phÝa tr−íc trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch vµ tõ bªn ngoµi tiÕp tôc t¨ng vµ Ng©n hµng h−ëng mét møc ®é ñng hé hîp lý cña Trung −¬ng Trung Quèc kh«ng thÓ xö lý quÇn chóng bëi viÖc t¹o ra nh÷ng ®iÒu ®−îc t×nh tr¹ng v−ît qu¸ thanh kho¶n chØnh khung khæ chÝnh trÞ vµ khuyÕn nµy. 27 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
  8. Pieter Bottelier khÝch/®éng c¬ theo h−íng ®óng (thÝ dô, nh÷ng ¸p lùc trong hÖ thèng nµy kh«ng tr¸ch nhiÖm h−íng xuèng ng−êi d©n h¬n, t¹o ra mét cuéc khñng ho¶ng. BÊt æn ®æi míi trong n−íc h¬n, b¶o vÖ tèt h¬n trÇm träng ë ®« thÞ kÕt hîp víi bÊt æn ë m«i truêng vµ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, t− n«ng th«n, nh−ng mét giíi l·nh ®¹o kiªn ph¸p ®éc lËp h¬n vµ Ýt tham nhòng h¬n). c−êng mét c¸ch ng¹c nhiªn xö lý t×nh §ång thêi, Trung Quèc cã thÓ thµnh tr¹ng lén xén vµ tr¸nh mét cuéc khñng c«ng trong viÖc tr¸nh ®−îc nh÷ng trõng ho¶ng lµm suy yÕu. ph¹t th−¬ng m¹i hµ kh¾c bëi nh÷ng ®èi Ph¹m Ngäc Th¹ch dÞch t¸c th−¬ng m¹i lín nÕu Trung Quèc thóc chó thÝch: ®Èy c¸c biÖn ph¸p nh− ®iÒu chØnh tû gi¸ 1 Ng©n hµng ThÕ giíi, Trung Quèc n¨m 2020: hèi ®o¸i dÇn dÇn, c¶i thiÖn b¶o hé quyÒn Nh÷ng th¸ch thøc cña c¶i c¸ch trong thÕ kû míi, së h÷u trÝ tuÖ vµ tù do hãa th−¬ng m¹i Ng©n hµng ThÕ giíi, Washington D.C, 1997. h¬n còng nh− tu©n thñ ®Çy ®ñ vµ tèt 2 Gerald Segal: Trung Quèc quan träng kh«ng, WTO vµ thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ Foreign Affair, (th¸ng 9, 10/1999), tr.25 kh¸c. MÆc dï ®ßi hái nh÷ng ®iÒu chØnh 3 Con sè vÒ t¨ng tr−ëng n¨ng suÊt ®uîc lÊy tõ trong “nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ” cña Trung nghiªn cøu gÇn ®©y cña Ban Héi th¶o. Quèc, c¸ch tiÕp cËn nµy sÏ kh«ng nhÊt 4 §iÒu nµy ¸m chØ tíi nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ thiÕt ph¶i ®−a ®Õn c¶i c¸ch chÝnh trÞ Trung Quèc ph¶i chÊp nhËn khi gia nhËp WTO toµn bé. NÕu nh− cã thÓ thµnh c«ng ®Ó nh− mét thµnh viªn chÝnh thøc. Nh÷ng ®iÒu kiÖn t¹o nªn mét lÇn qu¸ ®é thø hai, Trung nµy ®· tr¶i qua ®µm ph¸n gi÷a Trung Quèc, Mü Quèc sÏ cñng cè tèt cho sù t¨ng tr−ëng vµ c¸c thµnh viªn kh¸c cña WTO trong Ban C«ng tiÕp tôc víi sù æn ®Þnh, mét sù gia t¨ng t¸c giao nhËp WTO cña Trung Quèc trong nhiÒu thùc chÊt vÒ ®Çu t− ra bªn ngoµi vµ mét n¨m. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®−îc ®Ò xuÊt bëi Chu vai trß l·nh ®¹o toµn cÇu sau n¨m 2020. Dung C¬ th¸ng 4/1999 vÒ c¬ b¶n lµ nh÷ng g× mµ Hoa Kú vÉn kiªn quyÕt ®ßi. Do ®ã, lµ khã kh¨n Cã mét kÞch b¶n nµo n÷a hay kh«ng? cho ng−êi Trung Quèc cã thÓ hiÓu næi t¹i sao ®Ò – Mét kh¶ n¨ng thø ba cã thÓ lµ mét xuÊt cña hä vÉn kh«ng ®−îc Hoa Kú chÊp nhËn. kÞch b¶n “qu¶n lý khñng ho¶ng” trong ®ã Ph¸i ®oµn Trung Quèc ®· rêi Hoa Kú víi sù thÊt mét sù qu¸ ®é thø hai thµnh c«ng bÞ väng vµ bèi rèi. Mét c¸ch trí trªu, nh÷ng ®iÒu ®×nh trÖ hoÆc tr× ho·n sau n¨m 2020 kiÖn trªn thùc tÕ ®−îc Hoa Kú vµ Trung Quèc ®¹t nh−ng nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ®uîc vµo th¸ng 12/1999 l¹i cßn h¬i −u ®·i h¬n cho cñng cè lÉn nhau trë nªn trÇm träng. Trung Quèc so víi nh÷ng ®Ò xuÊt mµ Chu Dung Nhµ n−íc ®éc ®¶ng cã thÓ xö lý khÐo lÐo C¬ ®−a ra vµo th¸ng 4-1999. Giai ®o¹n cuèi cïng c¸c cuéc khñng ho¶ng, nh−ng víi nh÷ng cña c¸c cuéc ®µm ph¸n song ph−¬ng ®−îc m« t¶ khã kh¨n ®ang gia t¨ng, theo c¸ch mµ trong cuèn s¸ch Mét tû kh¸ch hµng: Bµi häc tõ mét “c¬n b·o hoµn h¶o” ®−îc tr¸nh hoÆc viÖc kinh doanh víi Trung Quèc cña James tr× ho·n sau n¨m 2020. Trong kÞch b¶n McGregor, NXB Free Press vµ Simon&Schuster, nµy, n¨ng suÊt s¶n xuÊt suy gi¶m, tiÒn New York, 2005. l−¬ng thùc tÕ t¨ng, chi phÝ ®Êt ®ai leo 5 ViÖc sö dông n¨ng l−îng ¸m chØ tíi sè l−îng thang t¹o ra c¸c th¸ch thøc, nh−ng n¨ng l−îng sö dông trªn mçi ®ång GDP t¹o ra. 28 Nghiªn cøu trung quèc sè 8(78)-2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2