intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỸ THUẬT: MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CƠ LÝ CỦA KEO LAI

Chia sẻ: Linh Ha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

45
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt magium Acacia auriculiformis là fastgrowing và đã thể hiện khả năng thích ứng rộng với một loạt các điều kiện invironmental.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỸ THUẬT: MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CƠ LÝ CỦA KEO LAI

  1. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 89 MOÄT SOÁ ÑAËC ÑIEÅM CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CÔ LYÙ CUÛA KEO LAI SOME ANATOMICAL CHARACTERISTICS, PHYSICAL AND MECHANICAL PROPERTIES OF Acacia auriculiformis magium Nguyeãn Thò Aùnh Nguyeät Boä moân Cheá bieán Laâm saûn, Khoa Laâm nghieäp, Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh ÑT: 8968815 - 8964442; Fax: 89660173 ABSTRACT lai chieám tæ leä lôùn trong toång dieän tích röøng troàng töø nhöõng naêm 1995 trôû laïi ñaây vaø laø moät trong Acacia auriculiformis magium is fastgrowing nhöõng loaøi caây ñöôïc öu tieân troàng röøng saûn xuaát, and has shown wide adaptability to a wide range röøng phoøng hoä trong chöông trình troàng môùi 5 of invironmental condition. It has yellow brown trieäu ha röøng. Ñeå coù theå söû duïng goã keo lai sao color. The growth rings, sapwood and heartwood, cho hôïp lyù caàn tieán haønh caùc nghieân cöùu cô baûn earlywood and latewood are usually clearly veà goã keo lai. defined. Luster medium. Odor and taste not Muïc tieâu nghieân cöùu: Xaùc ñònh moät soá ñaëc distinct. Moderately hard and heavy. Texture medium. Grain straight. Works easily and finishes ñieåm caáu taïo, tính chaát cô lyù coù aûnh höôûng ñeán smoothly. quaù trình gia coâng cheá bieán goã vaø söû duïng goã. VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP - Physical properties: Hydrohylic 149%; basic density 0,48g/cm3; proportions of sweeling (Radial, Caùc caù theå caây keo lai choïn ñeå khaûo saùt ñöôïc tangential, longitudinal) (6.92; 3.96; 0,6);. troàng thuaàn loaïi, ñeàu tuoåi, taïi phaân tröôøng Soâng - Mechanical properties: Longitudinal maây, Laâm tröôøng Trò An thuoäc Coâng ty nguyeân compressive strength (479.84KG/cm2); crossection lieäu giaáy Ñoàng Nai. Ñòa hình löôïn soùng, goàm nhieàu ñoài nhoû, ñoä doác nhoû hôn 300. Ñaát feralit ñoû vaøng compressive strength (radial, tangential) (88,5; 85.53KG/cm2); tensile (longitudinal, crossection) phaùt trieån treân phieán thaïch seùt, xeáp loaïi ñaát caáp (548.80; 42.41KG/cm 2 ); longitudinal and II. Caây ñöôïc choïn ñeå khaûo saùt coù ñoä tuoåi laø 5, crossection shearing strength (radial, tangential) ñöôøng kính D1,3 13,5cm, chieàu cao Hvn 16,2m. (92.99; 93.31; 48.08; 50.59KG/cm 2); bending (1206,46% KG/cm2)… It is a valuable material for Maãu goã duøng ñeå quan saùt thoâ ñaïi coù kích thöôùc 20x50 x100mm, vôùi kích thöôùc lôùn nhaát theo chieàu processing industries such as: paper pulp, doïc thôù. Maët goã ñöôïc gia coâng nhaün. Khi quan furniture. saùt baèng maét thöôøng hay kính luùp coù ñoä phoùng ÑAËT VAÁN ÑEÀ ñaïi x10 caàn duøng dao laïng moät lôùp moûng ñeå taïo maët phaúng môùi. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, kim ngaïch xuaát khaåu ñoà goã cuûa Vieät Nam khoâng ngöøng gia taêng. Maãu quan saùt caáu taïo hieån vi ñöôïc caét treân Naêm 2007 ñaït 2,37 tyû USD, döï kieán naêm 2008 laø maùy caét vi phaåu A.O Sliding microtome vôùi ñoä 3 tyû USD. Söï taêng tröôûng naøy laø daáu hieäu ñaùng daøy phaãu thöùc laø 10 – 20 mm, tieán haønh khöû nöôùc, möøng, tuy nhieân chuùng ta phaûi nhaäp khaåu tôùi 80% nhuoäm maøu vaø coá ñònh treân lame baèng keo nguyeân lieäu. Neáu nhö tröôùc ñaây ngaønh cheá bieán Canada. Quan saùt quan kính hieån vi coù ñoä phoùng goã döïa vaøo röøng töï nhieân laø chính thì nay ñaõ ñaõ ñaïi X40, X100 laàn. chuyeån sang söû duïng goã nhaäp khaåu vaø goã röøng Caùc maãu thöû tính chaát cô lyù ñöôïc gia coâng vôùi troàng. Do vaäy, vieäc tìm kieám nguoàn nguyeân lieäu kích thöôùc theo TCVN. Aùp duïng phöông phaùp môùi ñoùng vai troø quan troïng cho söï toàn taïi vaø phaân tích hoài qui (Regression) ñeå moâ hình hoùa phaùt trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp cheá bieán laâm moät ñöôøng hoài qui thöïc nghieäm theo daïng cuûa saûn. Ñeå thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu ñoù phaûi coù keá moät haøm toaùn hoïc bieåu dieãn keát quaû nghieân cöùu. hoaïch phaùt trieån röøng, troàng nhöõng loaïi caây coù khaû naêng moïc nhanh, coù giaù trò kinh teá, cho naêng KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN suaát cao, coù nhieàu coâng duïng khaùc nhau nhaèm giaûi quyeát nhu caàu nguyeân lieäu. Qua nhieàu nghieân Ñaëc ñieåm caáu taïo cöùu ñaõ tìm thaáy moät soá loaøi caây hoï ñaäu, baïch ñaøn coù khaû naêng ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu treân. Trong Thaân caây thaúng, ñeïp troøn ñeàu, tiaû caønh töï ñoù, keo lai (Acacia auriculiformis mangium) laø nhieân toát, phaân caønh cao. Voû caây khi coøn non coù gioáng lai töï nhieân giöõa keo tai töôïng (Acacia maøu traéng xanh, khoâng nöùt, khi giaø ngaû sang maøu magium) vaø Keo laù traøm (Acacia auriculiformis) naâu, nöùt thaønh nhöõng raõnh nhoû vaø saâu, coù phaàn thuoäc hoï ñaäu Fabacea. ÔÛ vuøng Ñoâng Nam boä, keo Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  2. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 90 Hình 1. Ñaëc ñieåm caáu taïo goã keo lai thanh goã saáy, hình thaønh öùng suaát trong goã saáy. Goã keo lai thöôøng coù moät soá khuyeát taät chuû yeáu nhö: maét soáng, maét muïc, goã bò bieán maøu, bò muïc, haø. Voøng sinh tröôûng roõ raøng, goã sôùm goã muoän phaân bieät, beà roäng thöôøng 10- 12mm. Maët goã trung bình, chieàu höôùng thôù goã khaù thaúng thôùù. Loã maïch phaân boá theo hình thöùc phaân taùn, moâ meàm vaây quanh maïch, tia goã nhoû, trong maïch thöôøng coù chaát chöùa. Quan saùt döôùi kính hieån vi, loã maïch coù hình baàu duïc hoaëc troøn, phaàn lôùn laø maïch ñôn, ñoâi khi xuaát hieän maïch keùp (2- 3), ñöôøng kính loã maïch khoâng ñoàng ñeàu. Ñöôøng kính loã maïch lôùn trung bình 157 mm, ñöôøng kính loã maïch nhoû trung bình 52mm. Maät ñoä loã maïch 4/ mm2. Teá baøo maïch coù daïng hình troáng, taám xuyeân maïch ñôn, naèm ngang hoaëc hôi xieân taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình thoaùt daãn aåm cuûa goã theo chieàu doïc thôù. Loã thoâng ngang treân vaùch maïch xeáp so le, maät ñoä nhieàu taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình huùt vaø thoaùt nöôùc theo chieàu ngang thaân caây. Teá baøo moâ meàm chieám tæ leä khoâng nhieàu, chuû yeáu laø moâ meàm vaây quanh maïch beà roäng töø 1- 2 teá baøo, vaây quanh maïch khoâng kín hoaëc hình caùnh. Tia ñoàng hình coù xu höôùng taïo thaønh taàng so le, beà roäng tia (1-2) teá baøo, chuû yeáu laø 1 haøng teá baøo; ngöôïc laïi chieàu cao tia goã bieán ñoäng töø 5 ñeán 15 haøng teá baøo (285mm). Maät ñoä tia 7/mm. Tia nhoû vaø heïp taïo cho ñoä nghieâng cheùo thôù goã khoâng lôùn, goã deã gia coâng vì goùc taïo bôûi truïc doïc thaân caây vaø truïc doïc teá baøo sôïi goã nhoû. Treân maët caét ngang, sôïi goã coù hình ña giaùc, ôû phaàn goã sôùm teá baøo lôùn vaùch moûng, ôû phaàn goã muoän teá baøo baøo vaùch daøy hôn. Tuy nhieân, do goã muoän chieám tæ leä khoâng ñaùng keå neân goã keo lai gioáng voû Keo laù traøm. Quan saùt treân maët caét ngang ít bò raên nöùt maët treân beà maët. goã coù giaùc loõi phaân bieät, giaùc coù maøu vaøng nhaït hay vaøng xaùm, loõi coù maøu vaøng naâu, tæ leä goã loõi Tính chaát vaät lyù chieám 60%. Söï phaân chia giaùc vaø loõi cuûa goã laø moät ñaëc ñieåm caàn chuù yù trong gia coâng caét goït, Söùc huùt nöôùc do goã loõi thöôøng cöùng raén hôn goã giaùc. Söï toàn taïi cuøng goã giaùc vaø loõi trong cuøng meû saáy hay treân Qua baûng 1 vaø ñoà thò 1 cho thaáy trong cuøng ñieàu cuøng thanh goã xeû thöôøng daãn ñeán hieän töôïng khoâ kieän moâi tröôøng, khaû naêng huùt nöôùc cuûa goã phuï khoâng ñoàng ñeàu trong meû saáy hoaëc treân cuøng Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  3. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 91 thuoäc vaøo thôøi gian ngaâm. Goã khoâ kieät sau 2 giôø Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy tæ leä daõn nôû cuûa ngaâm trong nöôùc ñoä aåm ñaït ñeán 23,01 %, sau 3 ngaøy goã keo lai khaù phuø hôïp vôùi lyù thuyeát khoa hoïc ñoä aåm ñaõ ñaït ñeán 62,88%; trong khoaûng thôøi gian goã: Ytt = 16,9xDcb, Yxt= 9,1x Dcb; Yv= 26,5 x Dcb. naøy song song vôùi quaù trình huùt nöôùc seõ dieãn ra quaù Ngoaøi ra, tæ leä co ruùt tieáp tuyeán vaø xuyeân taâm trình daõn nôû cuûa goã ñeán khi goã ñaït kích thöôùc lôùn 1,75 cho thaáy goã naøy coù theå söû duïng laøm nguyeân nhaát; sau ñoù, ñoä aåm goã vaãn tieáp tuïc taêng ñeán khi goã lieäu saûn xuaát haøng moäc (Baûng 3). ñaït ñoä aåm toái ña. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy ñoä Tính chaát cô hoïc aåm cuûa goã ngaâm nöôùc töø ngaøy thöù 29 trôû ñi haàu nhö khoâng thay ñoåi »149 %. Toác ñoä huùt vaø thoaùt nöôùc coù ÖÙng suaát neùn (KG/cm2) aûnh höôûng ñeán kyõ thuaät coâng ngheä phun keo, traùng keo, kyõ thuaät baûo quaûn goã. So saùnh vôùi moät soá loaïi Theo soá lieäu cuûa baûng 4 cho thaáy khaû naêng goã Sung ñe (295%), Laùt hoa (106%), Ñieàu (136%), Choø chòu neùn cuûa goã keo lai trung bình. ÖÙng suaát neùn chæ (72%) cho thaáy goã keo lai coù khaû naêng huùt nöôùc doïc ñöôïc xem laø chæ tieâu chuû yeáu ñeå ñaùnh giaù khaù cao, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong coâng ngheä khaû naêng chòu löïc cuûa goã. Söï khaùc bieät cuûa öùng saûn xuaát boät giaáy vaø vaùn sôïi öôùt. suaát khi neùn ngang thôù theo caùc chieàu xuyeân taâm, tieáp tuyeán cuûa goã laø cô sôû cho vieäc tìm giaù trò Khoái löôïng theå tích thích hôïp khi eùp nhöõng chi tieát coù söï khaùc nhau Vôùi giaù trò Dcb= 0,48(g/cm3); ñoái chieáu vôùi baûng veà chieàu taùc duïng löïc. Tuy nhieân, do goã keo lai coù ñaëc ñieåm tia goã nhoû vaø heïp daãn ñeán söï khaùc bieät phaân nhoùm goã theo khoái löôïng theå tích trong TCVN veà öùng suaát eùp ngang theo chieàu xuyeân taâm vaø 1072-71 thì goã keo lai thuoäc nhoùm V. Baûng 2. tieáp tuyeán khoâng ñaùng keå. Ñaây laø moät ñaëc ñieåm Tæ leä co daõn thuaän lôïi trong daùn gheùp goã. Baûng 1. Söùc huùt nöôùc cuûa goã keo lai S. ngaøy 2 giôø 3 4 7 12 20 29 40 Ñ.aåm (%) X 21,12 62,88 79,09 108,6 130,65 141,2 147,5 149,1 Sd 5,99 10,1 10,36 11,86 11,88 8,74 9,25 9,05 Cv % 28,38 16,07 13,10 10,92 9,09 6,19 6,27 6,07 Ñ oä huù t nöôù c (%) 160 140 120 y = 22.489Ln(x) + 64.419 100 2 R = 0.9082 80 60 40 T. gian (ngaø y) 20 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 Ñoà thò 1. Ñöôøng bieåu dieãn thöïc nghieäm vaø lyù thuyeát söùc huùt nöôùc cuûa goã keo lai Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  4. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 92 Baûng 2. Khoái löôïng theå tích cuûa goã Khoái löôïng theå tích (g/cm3) Dcb DO Dtb X 0,48 0,50 0,54 Sd 0,04 0,03 0,03 Cv% 8,89 6,25 5,77 Baûng 3. Tæ leä daõn nôû cuûa goã Tæ leä daõn nôû (%) Chæ tieâu Tæ leä Ytt/Yxt Ytt Yxt Ydt Yv X 6,92 3,96 0,6 8,95 1.75 Sd 1,77 1,14 0,21 1,42 CV(%) 25,64 28,75 35,12 15,83 Baûng 4. ÖÙng suaát neùn σnntt(KG/cm2) σnd(KG/cm2) Chæ tieâu Xuyeân taâm Tieáp tuyeán X18% 407,86 79,26 76,55 X15% 479,84 88,56 85,53 Sd 70,36 13,5 10,7 Cv(%) 14,66 15,23 12,52 Baûng 5. ÖÙng suaát keùo cuûa goã (KG/cm2)ù ÖÙng suaát keùo doïc (KG/cm2)ù ÖÙng suaát keùo ngang (KG/cm2)ù Chæ tieâu X18% 524,1 41,14 X15% 548,80 42,41 Sd 251,57 14,6 Cv(%) 45,84 34,33 ÖÙng suaát keùo (KG/cm2) laù roäng khaùc nhö cao su (135,85; 108,01); Goõ maät (137,10; 116,85) cho thaáy goã keo lai coù öùng suaát Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy öùng suaát keùo cuûa tröôït khaù thaáp do keát caáu goã ít chaët cheõ, goã khaù goã keo lai khaù thaáp ñieàu naøy coù theå giaûi thích do goã thaúng thôù. Öùng löïc tröôït laø moät trong nhöõng keo lai coù keát caáu ít chaët cheõ, maét nhieàu aûnh höôûng nguyeân nhaân laøm phaù hoaïi caùc keát caáu baèng goã, ñeán öùng suaát keùo doïc thôù vaø ngang thôù cuûa goã. Baûng laø cô sôû ñeå tính toaùn chi phí ñoäng löïc cho quaùtrình 5. baêm daêm nghieàn sôïi. Vì vaäy, coù theå noùi keo lai thích hôïp laøm nguyeân lieäu saûn xuaát vaùn daêm, vaùn ÖÙng suaát tröôït (KG/cm2) sôïi, giaáy. Maët khaùc, öùng löïc tröôït thaáp caàn ñöôïc chuù yù trong caùc keát caáu baèng goã keo lai. Baûng 6. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy coù söï khaùc bieät ÖÙng suaát uoán tónh (KG/cm2) veà söùc chòu tröôït cuûa goã theo caùc chieàu thôù. Goã keo lai thöôøng coù nhieàu maét seõ laøm taêng öùng löïc tröôït doïc thôù. Ngoaøi ra, tia goã nhoû daãn ñeán söï ÖÙng suaát uoán tónh laø chæ tieâu quan troïng thöù khaùc bieät öùng suaát tröôït khoâng nhieàu giöõa chieàu hai sau öùng suaát neùn doïc trong caùc chæ tieâu cô hoïc xuyeân taâm vaø tieáp tuyeán. So saùnh vôùi caùc loaïi goã cuûa goã.Theo baûng 7, goã keo lai coù öùng suaát uoán tónh khoâng cao 963,61 KG/cm2. Ñoái chieáu vôùi baûng Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  5. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 93 KEÁT LUAÄN phaân haïng goã theo cöôøng ñoä, goã keo lai coù: S snd+sut =1256(KG/cm2), ñöôïc xeáp vaøo nhoùm goã Goã keo lai coù giaùc loõi phaân bieät, goã loõi cöùng coù cöôøng ñoä trung bình. Baûng 8. raén hôn giaùc, beàn hôn trong quaù trình söû duïng; ÖÙng suaát taùch (KG/cm) tuy nhieân coù theå gaây khoù khaên trong gia coâng caét goït. ÔÛ goã loõi, do maïch goã coù nhieàu chaát chöùa coù Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy löïc taùch tieáp theå aûnh höôûng ñeán quaù trình thoaùt daãn aåm, taïo tuyeán lôùn hôn löïc taùch theo phöông xuyeân taâm laø neân caùc khuyeát taät nöùt neû, cong veânh cuûa goã; ñaây khoâng nhieàu do goã coù ñaëc ñieåm tia goã nhoû vaø laø moät ñaëc ñieåm caàn chuù yù trong quaù trình saáy vaø heïp. Vôùi caùc giaù trò öùng suaát taùch giuùp ta xaùc hong phôi. Goã keo lai coù nhieàu maét ñaëc bieät laø ñònh caùc thoâng soá trong caùc keát caáu goã caàn noái maét muïc, ngoaøi ra goã coù theå bò bieán maøu, bò muïc gheùp baèng ñinh hay moäng vaø gia coâng döôùi hình vaø haø do vaäy caàn söû duïng goã hôïp lyù. Goã keo lai coù thöùc boå cheû. So saùnh vôùi caùc loaïi goã traâm voû ñoû khoái löôïng theå tích trung bình, ñoä co daõn vaø tæ leä (36,68; 41,56) Hoaøng linh (26,39; 28,52) cho thaáy co daõn tieáp tuyeán/xuyeân taâm khoâng lôùn seõ phuø goã keo lai coù öùng suaát taùch khaù thaáp. Baûng 9. hôïp laøm nguyeân lieäu cho saûn xuaát haøng moäc. Ngoaøi ra, goã keo lai thöôøng coù ñöôøng kính nhoû Baûng 6. ÖÙng suaát tröôït cuûa goã (KG/cm2)ù ÖÙng suaát tröôït doïc thôù (KG/cm2)ù ÖÙng suaát tröôït ngang thôù (KG/cm2) Chæ tieâu σtdxt σtdtt σtnxt σtntt X18% 79,04 79,31 40,87 43 X15% 92,99 93,31 48,08 50,59 Sd 24,91 28,10 16,17 9,09 Cv(%) 26,79 30,12 33,63 17,91 Baûng 7. ÖÙng suaát uoán tónh Chæ tieâu X18% X15% Sd Cv(%) σut(KG/cm2) 847,98 963,61 219,79 22,81 Baûng 8. Phaân haïng theo cöôøng ñoä Loaïi goã Haïng Nhaän xeùt Σ σnd+σut Keát luaän I Cöôøng ñoä thaáp 1700 Keo lai (II) Cöôøng ñoä trung bình 1256 II Baûng 9. ÖÙng suaát taùch cuûa goã Chæ tieâu X18% X13% Sd Cv(%) σtx(KG/cm) 19,80 21,76 3,8 17,46 σtt(KG/cm) 20,25 23,28 2,79 11,98 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  6. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 94 David A. K.,1968. Consulting wood technologist. ñeán trung bình, phuø hôïp laøm nguyeân lieäu saûn xuaát vaùn gheùp thanh. Commercial foreign wood on the american market –Dover publications, inc,.. New york. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Jan F. R. and Peter B. L., 1994. Physical and Buøi Vieät Haûi, 2000. Baøi giaûng thoáng keâ trong laâm related properties of 145 timbers. Kluwer academic nghieäp. Tröôøng Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Chí publishers. Minh. Silvester D., 1987. Mechanical properties of timber Traàn Hôïp, 2002. Taøi nguyeân caây goã Vieät Nam. – Pergamon Press Ltd. NXB Noâng Nghieäp Tp. Hoà Chí Minh. Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2