intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỸ THUẬT: TÌNH HÌNH NUÔI CÁ BỐNG TƯỢNG (Oxyeleotris marmorata) TẠI XÃ TÂN THÀNH, THÀNH PHỐ CÀ MAU, TỈNH CÀ MAU

Chia sẻ: Linh Ha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

77
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nguyễn Phú Hòa, Dương Hữu Tâm Khoa Thủy Sản, Đại học Nông Lâm, Tp. Hồ Chí Minh. ABSTRACT At Tan Thanh ward, Ca Mau city, Ca Mau province, marble goby (Oxyeleotris marmorata) was cultured at low stocking density of 1 –2 fish/m2 with the average size of 7 – 15 fish/kg.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỸ THUẬT: TÌNH HÌNH NUÔI CÁ BỐNG TƯỢNG (Oxyeleotris marmorata) TẠI XÃ TÂN THÀNH, THÀNH PHỐ CÀ MAU, TỈNH CÀ MAU

  1. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 143 TÌNH HÌNH NUOÂI CAÙ BOÁNG TÖÔÏNG (Oxyeleotris marmorata) TAÏI XAÕ TAÂN THAØNH, THAØNH PHOÁ CAØ MAU, TÆNH CAØ MAU CURRENT SITUATION OF MARBLE GOBY (Oxyeleotris marmorata) CULTURE AT TAN THANH WARD, CA MAU CITY, CA MAU PROVINCE Nguyeãn Phuù Hoøa, Döông Höõu Taâm Khoa Thuûy Saûn, Ñaïi hoïc Noâng Laâm, Tp. Hoà Chí Minh ABSTRACT Ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän nhaèm ñaùnh giaù hieän traïng vaø nhöõng khoù khaên cuûa ngheà nuoâi caù boáng töôïng At Tan Thanh ward, Ca Mau city, Ca Mau taïi xaõ Taân Thaønh, thaønh phoá Caø Mau, tænh Caø mau. province, marble goby (Oxyeleotris marmorata) was VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP cultured at low stocking density of 1 –2 fish/m2 with the average size of 7 – 15 fish/kg. Trash fish, mainly tilpia were used to feed marble goby. After 10 -14 Caùc cuoäc ñieàu tra ñöôïc thöïc hieän xaõ Taân Thaønh, cultured period, marble goby reached 500 – 800 g/ thaønh phoá Caø Mau, tænh Caø Mau, söû duïng baûng caâu fish. The most problem for marble goby farmer met hoûi soaïn saün. Caùc hoä nuoâi caù boáng töôïng ñöôïc choïn were seed quality and lack of seed. ngaãu nhieân ñeå thu thaäp thoâng tin veå tình hình nuoâi, dòch beänh vaø nhöõng khoù khaên trôû ngaïi. Soá GIÔÙI THIEÄU lieäu thöù caáp chuû yeáu ñöôïc thu thaäp töø cô quan coù lieân quan nhö Sôû Thuûy Saûn; Cuïc Thoáng keâ, Trung Tænh Caø Mau coù hôn 1800 soâng, keânh, raïch vôùi Taâm Khuyeán Ngö taïi Tænh Caø Mau. toång ñoä daøi gaàn 6.000 km. Caùc con soâng lôùn nhö Tam Giang, Baûy Haùp, Quaûn Loä Phuïng Hieäp, soâng Soá lieäu ñöôïc toång hôïp vaø xöû lyù baèng phaàn meàm Gaønh Haøo, Soâng Ñoác, Soâng Treïm …taïo ñieàu kieän Excel. raát thuaän lôïi cho giao thoâng ñöôøng thuûy ñi laïi khaép KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUÏAÄN: vuøng ñoàng baèng Soâng Cöûu Long vaø Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Tænh Caø Mau coù nhöõng tieàm naêng lôùn veà Tình hình nuoâi maët nöôùc, nguoàn lôïi gioáng loaøi thuûy saûn phong phuù goàm caû nöôùc maën, nöôùc lôï, nöôùc ngoït, vaø nguoàn löïc Ao nuoâi lao ñoäng doài daøo, thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån nuoâi troàng thuûy saûn, khai thaùc vaø cheá bieán thuûy saûn. Phaàn lôùn caùc ao nuoâi taïi xaõ Taân Thaønh ñeàu coù Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, nuoâi troàng thuûy saûn kích thöôùc töø 100 ñeán khoaûng 300 m2 vôùi ñoä saâu töø ôû Caø Mau coù söï phaùt trieån vöôït baäc, caûi thieän cuoäc 1,2 m – 1,5 m. Moãi ao chæ coù moät coáng thoaùt nöôùc. soáng cuûa ngöôøi daân, ñem laïi lôïi ích kinh teá to lôùn, Ngöôøi daân söû duïng maùy bôm ñeå caáp nöôùc vaøo ao. goùp phaàn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Tuy nhieân sau Nguoàn gioáng moät thôøi gian phaùt trieån nhanh, ngaønh nuoâi troàng thuûy saûn ôû Caø Mau ñang ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên, ñaëc bieät laø ngheà nuoâi toâm ñang gaëp phaûi nhöõng Ñaây laø moät yeáu toá quan troïng quyeát ñònh ñeán trôû ngaïi nhö dòch beänh, oâ nhieãm moâi tröôøng, v.v.. naêng suaát vaø saûn löôïng cuûa caû vuï nuoâi. Nguoàn gioáng Muïc tieâu cuûa nuoâi troàng thuûy saûn cuûa caû nöôùc ta cung caáp cho caùc hoä nuoâi caù chuû yeáu laø töø traïi öông trong nhöõng naêm gaàn ñaây laø ña daïng hoaù ñoái töôïng gioáng vaø thöông laùi. nuoâi, caù boáng töôïng ñaõ vaø ñang laø ñoái töôïng ñöôïc löïa choïn nuoâi ôû Caø Mau do coù giaù trò kinh teá cao. Qua thöïc teá ñieàu tra coù 21,7% hoä laáy gioáng töø caùc traïi öông gioáng vaø coù 78,3% soá hoä laáy caù gioáng Caù boáng töôïng (Oxyeleotris marmorata) laø loaøi caùc thöông laùi. Caùc thöông laùi chuû yeáu thu gom caù caù nöôùc ngoït coù kích thöôùc khaù lôùn. Chuùng phaân gioáng töø nhöõng ngö daân khai thaùc caù töï nhieân vì boá roä n g raõ i ôû caù c nöôù c Ñoâ n g Nam AÙ nhö: vaäy, thôøi ñieåm thaû gioáng coù theå thay ñoåi theo thôøi Campuchia, Thaùi Lan,Vieät Nam, Malaysia .v.v... gian khai thaùc caù töï nhieân. Ngoaøi ra do caù gioáng (Department of Fisheries, 1987; Khoa vaø ctv., 1993; coù nguoàn goác töø ñaùnh baét ngoaøi töï nhieân neân chaát Rainboth, 1996; Vidthayanon vaø ctv., 1997; löôïng con gioáng khoâng ñaûm baûo, daãn ñeán tyû leä hao Kottelat, 2001). Hieän nay, caù boáng töôïng laø moät huït cao trong quaù trình nuoâi. Phaàn lôùn caùc traïi trong nhöõng ñoái töôïng xuaát khaåu thuûy saûn cuûa nöôùc öông gioáng khoâng cung caáp ñuû con gioáng theo kích ta. Giaù caùc loaøi caù naøy treân thò tröôøng töø 380.000 – côõ thaû. 400.000 ñoàng/kg. Do giaù trò thò thöông maïi cuûa caù cao neân nhu caàu nuoâi caù trong nöôùc raát lôùn. Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007
  2. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 144 Côõ caù gioáng thaû nuoâi khoâng xaûy ra dòch beänh thì coâng taùc doïn taåy ao ñôn giaûn baèng caùch veùt buøn xong raûi voâi taåy ao 8 – Keát quaû ñieàu tra taïi Xaõ Taân Thaønh, côõ caù thaû 10 kg/100m2; neáu vuï tröôùc nuoâi caù cheát heát hoaëc nuoâi nhoû nhaát taïi ñòa phöông ñieàu tra laø 15 con/kg nhieãm beänh thì taêng gaáp ñoâi soá löôïng, taåy voâi xong vaø lôùn nhaát laø 7 con/kg. Caùc hoä nuoâi thöôøng mua phôi ao 3 – 5 ngaøy roài laáy nöôùc vaøo ao. gioáng coù kích côõ dao ñoäng trung bình laø töø 7 - 9 con/kg chieám 63,3% toång soá hoä ñieàu tra. Theo nhaän Vieäc cho caù aên ñeàu ñöôïc thöïc hieän ñuùng giôø. ñònh cuûa caùc hoä nuoâi, caù thaû côõ naøy seõ giuùp thôøi Tuy nhieân, phaàn lôùn ngöôøi nuoâi chöa quan taâm gian nuoâi ngaén hôn, giaûm caùc maàm beänh. Tuy theo doõi taêng troïng cuûa caù, chuû yeáu laø quan saùt caù nhieân, tuøy theo töøng thôøi ñieåm nguoàn gioáng vaø nhu vaø töø ñoù xaùc ñònh khaåu phaàn aên cho caù nuoâi, ngoaøi caàu caù gioáng nhö theá naøo maø kích côõ caù ñöôïc thaû ra, hoä nuoâi thöôøng kieåm tra caù vaøo luùc saùng sôùm. nuoâi seõ thay ñoåi. Thöôøng xuyeân kieåm tra tình traïng caù trong ao, Maät ñoä thaû nuoâi coù bieåu hieän beänh thì vôùt ra khoûi ao, vaø xöû lyù thuoác traùnh tình traïng laây lan maàm beänh trong ao nuoâi. Maät ñoä thaû nuoâi taïi khu vöïc ñieàu tra töông ñoái Thu hoaïch thaáp töø 1 - 2 con/m2. Maät ñoä thaû nuoâi thaáp nhaát laø 1 con/m2 chieám 86,7% vaø cao nhaát laø 2 con/m2 chieám 13,3%. Tuy nhieân, ña soá caùc hoä nuoâi thaû Tuøy theo kích côõ caù thaû ban ñaàu, töø 10-14 thaùng töông ñoái thaáp vì caùc hoä nuoâi coù taâm lyù nuoâi ít ñeå nuoâi, caù coù theå ñaït kích côõ 500-800 gr/con ñaït thöông deã quaûn lyù, caù ít hao huït trong quaù trình nuoâi neân phaåm xuaát loaïi 1. hoï thaû gioáng ít. Caù ñöôïc thu hoaïch vaøo luùc trôøi vöøa toái hoaëc saùng Thöùc aên sôùm, vì caù thöôøng taäp trung tìm moài vaøo thôøi ñieåm ñoù, coù theå taùt caïn ao thu hoaïch, caù boáng töôïng coù Thöùc aên laø moät yeáu toá raát quan troïng, quyeát tính nhaùt khi gaëp nguy hieåm thöôøng chui xuoáng ñònh naêng suaát cuûa vuï nuoâi nhaát laø moâ hình nuoâi buøn troán, neân taùt caïn vaøo chieàu maùt. caù boáng töôïng vôùi taäp tính aên ñoäng vaät. Theo keát quaû ñieàu tra, 100% caùc hoä nuoâi caù ñeàu söû duïng thöùc Caù boáng töôïng nuoâi phaùt trieån khoâng ñeàu, khi aên caù taïp cho caù boáng töôïng. Nguoàn caù taïp, ôû ñaây thu hoaïch ngöôøi daân thöôøng giöõ laïi nhöõng con nhoû chuû yeáu laø caù roâ phi, doài daøo vaø oån ñònh luoân coù ñeå nuoâi theâm moät thôøi gian. Tyû leä soáng cuûa caù saün taïi ñòa phöông, do ñoù giuùp cho caù khoâng thieáu nuoâi ñaït töø 66 – 98%. Naêng suaát coøn phuïc thuoäc thöùc aên daãn ñeán caù taêng troïng nhanh, thôøi gian vaøo dieän tích ao vaø maät ñoä nuoâi (Baûng 1). nuoâi ngaén. Tình hình beänh Quaûn lyù vaø chaêm soùc Keát quaû ghi nhaän ñöôïc töø caùc hoä nuoâi cho thaáy Coâng taùc veä sinh ao luoân ñöôïc caùc hoä nuoâi chuù beänh thöôøng xuaát hieän töø thaùng 1, 2 vaø thaùng 7, 8, troïng. Taát caû caùc hoä nuoâi ñeàu chuù troïng veä sinh ao 9. Vaøo thaùng 1 vaø thaùng 2 laø thôøi ñieåm muøa khoâ, thöôøng xuyeân haèng ngaøy hoaëc ñònh kyø. Coâng vieäc naéng noùng keùo daøi, chaát löôïng nöôùc giaûm nghieâm chuû yeáu laø siphon ñaùy ao, kieåm tra ñoä kieàm, pH, troïng. Thaùng 7, 8, 9 laø muøa möa, cho neân coù thay DO, NH3. Sau thu hoaïch, coâng taùc xöû lyù vaø caûi taïo ñoåi ñoät ngoät veà nhieät ñoä töø muøa khoâ sang muøa ao ñaëc bieät ñöôïc quan taâm. Ngöôøi daân thaùo caïn möa laøm aûnh höôûng lôùn ñeán söùc khoeû cuûa caù nuoâi. nöôùc, veùt buøn thoái laøm cho ñaùy ao thoaùng saïch, Chính vì vaäy, khi ngöôøi daân thaû caù truøng vôùi hai phôi ao vaø duøng voâi taåy ao, coù theå duøng voâi chöa thôøi ñieåm treân laøm cho söùc khoeû ñaøn caù suy giaûm, toâi CaO hay voâi toâi Ca(OH)2.. Ñoái vôùi ao ñaõ nuoâi caù deã bò maàm beänh taán coâng, gaây cheát haøng loaït. Baûng 1. Tyû leä soáng vaø saûn löôïng caù thu hoaïch Nhoùm dieän tích Soá löôïng thaû TB Saûn löôïng TB Tyû leä soáng Soá hoä ñieàu tra (m2) (con/100 m2) (kg/ao) (%) 70 – 100 17 98 48 98 100 – 200 35 156 69 88 > 200 8 229 76 66 Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  3. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 145 Baûng 2. Nhöõng khoù khaên khi nuoâi caù boáng töôïng taïi Xaõ Taân Thaønh Noäi dung Soá hoä ñieàu tra Soá hoä ñoàng yù Tyû leä % hoä ñoàng yù Nöôùc oâ nhieãm 60 7 11,67 Thieáu caù gioáng 60 22 36,67 Giaù caù gioáng 60 9 15 Chaát löôïng gioáng 60 32 53,34 Beänh 60 9 15 Beân caïnh ñoù, nuoâi caù maät ñoä cao, oâ nhieãm nguoàn - Thò tröôøng cung caáp caù gioáng chöa thaät söï nöôùc do raùc thaûi, thuoác tröø saâu töø ñoàng ruoäng, chaát cao, ngöôøi daân coøn gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc thaûi cuûa moät soá nhaø maùy cheá bieán gaàn caùc hoä nuoâi mua caù gioáng (36,67% hoä cuøng yù kieán) do ñoù giaù caù caù cuõng goùp phaàn ñeå dòch beänh boäc phaùt, laây lan gioáng khaù cao (coù 15% hoä cuøng yù kieán), daãn ñeán gaây thieät haïi cho ngöôøi nuoâi. giaù caù gioáng coøn phuï thuoäc nhieàu vaøo thöông laùi vaø thò tröôøng, chöa chuû ñoäng ñöôïc con gioáng. Beänh thöôøng xuaát hieän ôû caù khoaûng 1- 2 thaùng KEÁT LUAÄN ñaàu thaû ôû haàu heát caùc ao. Tuy nhieân, möùc ñoä khoâng traàm troïng, chæ gaây cheát cho caù chöù khoâng laây thaønh dòch beänh. Theo ngöôøi daân, beänh xuaát hieän treân Caù boáng töôïng trôû thaønh ñoái töôïng caù nuoâi tieàm caù goàm nhieàu loaïi xuaát hieän ñoàng thôøi, thöôøng beänh naêng ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Tuy nhieân, vaán xuaát huyeát ñi keøm vôùi beänh kyù sinh, beänh kyù sinh ñeà veà nguoàn gioáng, thöùc aên vaø beänh laø trôû ngaïi cuøng xuaát hieän vôùi beänh ñöôøng ruoät, naëng hôn thì ñaùng keå cho vieäc phaùt trieån, môû roäng quy moâ nuoâi ba beänh xuaát hieän cuøng moät luùc. Beänh thöôøng coù troàng caù boáng töôïng. bieåu hieän nhö xuaát huyeát mieäng, vaây, haäu moân, TAØI LIEÄU THAM KHAÛO gan maät to, söng mang, maét loài, vaây, gan coù muû, caù aên chaäm hoaëc boû aên. Department of Fisheries, 1987. Annual Fishery Khoù khaên Statistics. Ministry of Agriculture, Malaysia. Traàn Thuû Khoa, Traàn Thò Thu Höông, 1993. Ñònh Ngöôøi daân coù thoùi quen saûn xuaát töï phaùt, khoâng danh caùc loaøi caù nöôùc ngoït ôû Ñoàng baèng soâng Cöûu quan taâm ñeán caùc yeáu toá kyõ thuaät nuoâi nhö xöû lyù Long. Khoa Thuûy Saûn, Ñaïi hoïc Caàn Thô, trang gioáng, ao, nguoàn nöôùc. 141 Keát quaû baûng 2 cho thaáy: Kottelat M., 2001. F ishes of Laos . WHT - Moâi tröôøng nöôùc ngaøy caøng suy giaûm (11,67% Publications Ltd., Sri Lanka, pp 198 hoä cuøng yù kieán), chuû yeáu do oâ nhieãm töø raùc thaûi Rainboth W.J., 1996. Fishes of the Cambodian sinh hoaït cuûa caùc hoä daân, nöôùc thaûi töø caùc nhaø maùy Mekong. FAO Species Identification Field Guide cheá bieán gaàn ñoù daãn ñeán ruûi ro trong saûn xuaát ngaøy caøng nhieàu. for Fishery Purposes. FAO, Rome, pp 265 - Chaát löôïng gioáng cung caáp cho ngöôøi daân Vidthayanon C., Karnasuta J., Nabhitabhata J., 1997. Diversity of Freshwater Fishes in Thailand. khoâng oån ñònh (coù 53,34% hoä cuøng yù kieán), daãn ñeán chaát löôïng saûn phaåm khoâng cao. Caù thöôøng bò Office of Environmental Policy and Planning, beänh vaø cheát trong khoaûng thôøi gian 2 thaùng ñaàu Bangkok, Thailand, pp 102 thaû (coù 15% hoä cuøng yù kieán). Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 1&2/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2