zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học " SỰ KỲ THỊ GIỚI TÍNH BIỂU HIỆN TRONG TỪ XƯNG HÔ TIẾNG HÁN "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

71
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự xuất hiện của những câu thành ngữ, ngạn ngữ này chứng tỏ từ trong sâu thẳm tâm hồn ng-ời Hán quá coi nhẹ địa vị, thân phận ng-ời phụ nữ. trọng nam khinh nữ) đó cũng phản ánh trong các từ x-ng hô, thể hiện ở các mặt sau:

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " SỰ KỲ THỊ GIỚI TÍNH BIỂU HIỆN TRONG TỪ XƯNG HÔ TIẾNG HÁN "

lª quang s¸ng Lª Quang S¸ng NCS Th¹c sÜ - §¹i häc Trung S¬n (Trung Quèc) ” (ngùa tèt S ù kú thÞ giíi tÝnh thùc chÊt lµ 夫二嫁不女好，主一伺不马好 “ kh«ng hÇu hai chñ, g¸i tèt kh«ng lÊy hai sù kú thÞ ®èi víi phô n÷. T− chång), “ ” (mét g¸i t−ëng träng nam khinh n÷ 饭家二吃不女一 kh«ng ¨n c¬m hai nhµ), “ trong x· héi phong kiÕn mÊy ngµn n¨m 短识见长发头 , ” (tãc dµi (chØ phô n÷), hiÓu biÕt n«ng c¹n), tr−íc ®· ¨n s©u vµo tËn gèc mçi ng−êi d©n Trung Quèc. Chóng ta còng th−êng ” (®µn «ng tèt kh«ng ®Êu 斗女跟不男好 “ nghe c©u nãi: “NhÊt nam viÕt n÷ thËp n÷ víi ®µn bµ), “ ” (thø ®éc 心人妇过莫毒最 viÕt v«”. Ng«n ng÷ lµ ph−¬ng tiÖn chuyÓn nhÊt còng kh«ng b»ng t©m ®Þa ®µn bµ), t¶i nh÷ng t− t−ëng ®ã, ph¶n ¸nh mét ” (hång nhan häa thñy)…. Sù 水祸颜红 “ c¸ch tù nhiªn trong tõ ng÷ tiÕng H¸n. xuÊt hiÖn cña nh÷ng c©u thµnh ng÷, Trung Quèc cã rÊt nhiÒu c©u thµnh ng÷, ng¹n ng÷ nµy chøng tá tõ trong s©u ng¹n ng÷ nãi vÒ sù miÖt thÞ phô n÷: “ 妇 th¼m t©m hån ng−êi H¸n qu¸ coi nhÑ ®Þa ” (phô n÷ vµ trÎ th¬ ®Òu biÕt, c©u 知皆孺 vÞ, th©n phËn ng−êi phô n÷. thµnh ng÷ cã ý cho r»ng nhËn thøc cña T− t−ëng “ ” (nam t«n n÷ ti, 卑女尊男 phô n÷ chØ gièng nh− ®øa trÎ), “ 养不男养 träng nam khinh n÷) ®ã còng ph¶n ¸nh ” (Nu«i con trai kh«ng nu«i 苦受要女养女， trong c¸c tõ x−ng h«, thÓ hiÖn ë c¸c mÆt con g¸i, nu«i con g¸i ph¶i chÞu khæ),“ 子女 sau: Tõ x−ng h« th©n thuéc, x−ng h« ” (con g¸i bÊt tµi chÝnh lµ ®øc), 德是便才无 x· héi vµ sù khuyÕt thiÕu tõ x−ng h«. ” (g¸i lín kh«ng thÓ gi÷ 留中不大女 “ ®−îc),“ ” (con g¸i 1. Tõ x−ng h« th©n thuéc thÓ hiÖn t− 水的去出泼，女的去出嫁 ®i lÊy chång nh− b¸t n−íc ®· h¾t ®i), “ t−ëng “Nam t«n n÷ ti” ( ) 嫁卑女尊男卑女尊男卑女尊男卑女尊男 ” (lÊy gµ theo gµ, lÊy chã 狗随狗嫁，鸡随鸡 1.1. Sù kh«ng c©n xøng tõ x−ng h« theo chã, thuyÒn theo l¸i, g¸i theo chång), thÓ hiÖn t− t−ëng “Nam t«n n÷ ti” Nghiªn cøu trung Quèc sè 6(76)-2007 76
Sù kú thÞ giíi tÝnh biÓu hiÖn trong… Th«ng th−êng, tõ x−ng h« th©n thuéc nh−ng sau nµy chÞu ¶nh h−ëng cña v¨n trong tiÕng H¸n ®èi xøng víi nhau, nh− hãa Trung Hoa (Nho gi¸o), nªn ®Þa vÞ «ng-bµ, anh trai-chÞ g¸i. Nh−ng trªn thùc ng−êi phô n÷ còng bÞ ¶nh h−ëng, vµ tÊt tÕ, tõ x−ng h« chØ nam giíi th«ng th−êng nhiªn møc ®é ¶nh h−ëng kh«ng nÆng nÒ tÕ nhÞ h¬n tõ x−ng h« chØ n÷ giíi. VÝ dô: nh− ë Trung Quèc. ViÖt Nam còng träng nhãm tõ x−ng h«: “ ” (b¸c nam khinh n÷, nh−ng vai trß cña ng−êi 姑姑、叔叔、伯伯 b¸c (b¸c trai), thóc thóc (chó ruét), c« c« phô n÷ cã thÓ nãi t−¬ng ®èi b×nh ®¼ng (c« ruét), ®Òu lµ nh÷ng tõ x−ng h« chØ qua c¸c tõ x−ng h« t−¬ng ®èi c©n xøng: quan hÖ th©n thuéc ngang vai víi bè mÑ Bªn néi cã “b¸c (tõ chØ chung c¶ anh vµ ®Î, nh−ng phÝa nam giíi l¹i ®−îc ph©n chÞ cña bè), chó, c«”, bªn ngo¹i còng cã theo quan hÖ tuæi t¸c lín bÐ cña ng−êi “b¸c (tõ chØ chung c¶ anh vµ chÞ cña bè), cha: “ ”, trong khi ®ã, n÷ giíi Ýt cËu, d×”, cã sù ph©n biÖt tuæi t¸c dùa vµo 叔叔伯伯 , ph©n theo tuæi t¸c mµ ®Òu gäi chung lµ tuæi t¸c cña ng−êi cha (bªn néi) vµ dùa vµo tuæi t¸c cña ng−êi mÑ (bªn ngo¹i). ”(c« c«). Sù ph©n biÖt ®ã b¾t nguån 姑姑 “ tõ nguyªn nh©n cho r»ng b¸c víi chó lµ Sù kh«ng c©n xøng nµy cßn thÓ hiÖn ë ng−êi mét nhµ cã liªn hÖ nhiÒu h¬n nªn møc ®é phøc t¹p cña tõ x−ng h«: X−ng h« cÇn thiÕt ph¶i chia nhá h¬n, cßn “c«” sím cho nam giíi ng¾n gän cßn cho n÷ giíi th× hay muén còng sÏ ®i lÊy chång mµ “ 出嫁 dµi dßng phøc t¹p. VÝ dô: Con trai cña ” (c« g¸i ®· ®i lÊy 水的去出泼娘姑的门, anh em trai cã thÓ gäi lµ “ ” (ch¸u), con 侄 chång nh− b¸t n−íc ®· h¾t ®i), trë thµnh g¸i cña anh em ruét kh«ng ®−îc gäi lµ ng−êi nhµ kh¸c vµ ®−¬ng nhiªn sù liªn “ ”, chØ ®−îc gäi lµ “ ”. Con trai cña 侄女侄 hÖ sÏ Ýt h¬n, kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ph©n con trai gäi lµ “ ” (ch¸u trai), con g¸i 孙 nhá nh− vËy. Anh em vµ chÞ em cña bè cña con trai gäi lµ “ ”, con trai cña em 女孙 mÑ, chØ gäi lµ “ ” (cËu vµ d×), kh«ng 姨和舅 g¸i gäi lµ “ ”, con g¸i cña em g¸i 甥外，甥 cã sù ph©n biÖt tuæi t¸c. “ ” vµ 叔叔伯伯 , b¾t buéc ph¶i gäi lµ “ ”. Cïng mét 女甥外 ” (cËu) kh«ng c©n xøng, anh em cña 舅舅 “ giíi tÝnh lÏ nµo l¹i cã sù kh¸c biÖt nh− ng−êi cha cã nh÷ng tõ x−ng h« chuyªn vËy? Ch¼ng ph¶i mét lµ con trai, mét lµ ” (b¸c, chó), cßn anh em phÝa 叔叔、伯伯 “ con g¸i ®ã sao? ng−êi mÑ t¹i sao l¹i kh«ng ph©n theo Sù mÊt c©n xøng ®«i khi cßn thÓ hiÖn tuæi t¸c, mµ còng vÉn chØ gäi chung ë chç x−ng h« cho nam giíi cã thÓ bao chung mét tõ “ ” (cËu)? §©y chÝnh lµ 舅舅 trïm thay cho n÷ giíi, nh−ng x−ng h« vÝ dô ®iÓn h×nh cho viÖc ng−êi H¸n coi cho n÷ giíi l¹i kh«ng thÓ, ch¼ng h¹n “ 子 träng bªn néi, coi nhÑ bªn ngo¹i vµ ®ã ” (con ch¸u), chØ thÕ hÖ sau, nã cã thÓ 孙 còng chÝnh lµ sù ph©n biÖt gi÷a chÕ ®é bao gåm c¶ nam lÉn n÷, thÕ nh−ng tõ “ 孙 phô hÖ vµ chÕ ®é mÉu hÖ, sù bÊt b×nh ”, chØ ®Ó chØ n÷ (ch¸u g¸i). ChØ cã “ 女孙儿 ®¼ng nam n÷ trong gia ®×nh, chÕ ®é gia ” (con (trai) ch¸u ®Çy nhµ), nh−ng 堂满 tr−ëng cña nam giíi. ViÖt Nam víi kh«ng cã “ ” (con (g¸i) ch¸u ®Çy 堂满孙女 truyÒn thèng v¨n hãa gèc n«ng nghiÖp, nhµ), chØ cã “ ”(vî con (trai) lín 小老儿妻 vèn cã truyÒn thèng coi träng phô n÷, nghi£n cøU trung quèC sè 6(76)-2007 77
lª quang s¸ng ®−îc. bÐ), kh«ng cã “ ”. Hay trong ®¹i 小老女妻 tõ nh©n x−ng sè nhiÒu ng«i thø ba còng Hai tõ x−ng h« th©n thuéc ghÐp l¹i, vËy: “ ” (hä). Khi dïng “ trong ®iÒu kiÖn gièng nhau, th× th−êng 们她和们他们他 ”, tøc ng−êi ta ngÇm hiÓu chØ cã nam giíi, ng÷ tè x−ng h« cho nam giíi ®øng tr−íc hoÆc cã c¶ nam giíi vµ n÷ giíi, nh−ng khi ng÷ tè x−ng h« cho n÷ giíi: 、妈爸、母父 dïng “ ” tøc chØ cã n÷ giíi. Vµ mét 们她子、妹弟、姐哥、嫂兄、妻夫、婆公、娘爹 ®iÒu rÊt bÊt b×nh ®¼ng lµ, trong sè “hä” cha mÑ, bè mÑ, tÝa m¹, bè （等等女儿、女 kh«ng cÇn biÕt cã bao nhiªu n÷, chØ cÇn chång mÑ chång, chång vî (kh¸c víi tiÕng cã mét nam giíi ë ®ã, th× vÉn ph¶i dïng ViÖt), anh trai chÞ d©u, anh chÞ, em trai em g¸i, con c¸i, con c¸i… vµ còng kh«ng 们他 ”. “ ） Trong ng«n ng÷, ng−êi ta gäi nh÷ng nãi ng−îc l¹i. “T«n ti trËt tù” ( ) 序一有幼长 ®¬n vÞ ng«n ng÷ Ýt phøc t¹p, ph¹m vi sö còng lµ mét t− t−ëng ®−îc ng−êi H¸n rÊt dông réng, tÇn suÊt sö dông nhiÒu gäi lµ coi träng, nh−ng ®«i khi t− t−ëng nµy hiÖn t−îng kh«ng cã tiªu chÝ vµ ng−îc l¹i. còng ph¶i nh−êng chç cho t− t−ëng “nam Nh− vËy, tõ x−ng h« cho nam giíi phÇn t«n n÷ ti”. ChÞ d©u th«ng th−êng lín tuæi lín lµ kh«ng cã tiªu chÝ vµ x−ng h« cho h¬n chó ót, thËm chÝ cßn cã quan niÖm n÷ giíi lµ cã tiªu chÝ. ¤ng H×nh Phóc ” (d©u c¶ h¬n c¶ mÑ), nh−ng khi 母比嫂长 “ NghÜa còng ®· tõng chØ ra: Mét ®Æc ®iÓm x−ng h« chÞ d©u vµ chó ót ghÐp l¹i th× chung cña c¸c ng«n ng÷ trªn thÕ giíi lµ vÉn lµ: “ ”, còng chØ bëi v× chó ót lµ 嫂叔 dïng kh«ng tiªu chÝ biÓu thÞ chñ, nhiÒu, nam giíi. th−êng dïng; dïng cã tiªu chÝ biÓu thÞ Ýt, Sù s¾p xÕp trËt tù nh− vËy ph¶n ¸nh phôc tïng, Ýt sö dông(1). quan niÖm vÒ gi¸ trÞ x· héi. Ng−êi H¸n HiÖn t−îng kh«ng cã tiªu chÝ lµ hiÖn ph©n biÖt t«n ti trËt tù cã xu h−íng t«n t−îng chñ ®¹o trong cuéc sèng vµ trong ®øng tr−íc, ti ®øng sau. Sù s¾p xÕp nam ng«n ng÷. Sù kh¸c nhau vÒ tiªu chÝ x−ng tr−íc n÷ sau thùc chÊt lµ c¸ch biÓu ®¹t h« cho nam giíi vµ n÷ giíi thùc chÊt lµ sù kh¸c cña t− t−ëng “nam t«n n÷ ti” mµ ph¶n ¸nh ®Þa vÞ x· héi kh¸c nhau gi÷a th«i. nam n÷ vµ t− t−ëng träng nam khinh n÷ 1.3. Hä tªn chång cã thÓ thay hä tªn vî trong lÞch sö. ë ViÖt Nam, thÕ hÖ «ng bµ, cha mÑ 1.2. TrËt tõ x−ng h« thÓ hiÖn “Nam chóng ta vÉn cßn tån t¹i hiÖn t−îng nµy, t«n n÷ ti” ( ) 卑女尊男卑女尊男卑女尊男卑女尊男 ®Æc biÖt ë c¸c vïng n«ng th«n. Ng−êi phô VÒ trËt tù tõ x−ng h«, tõ x−ng h« chØ n÷ khi ®i lÊy chång gÇn nh− mÊt tªn. nam giíi th−êng ®øng tr−íc, cßn tõ x−ng ChÝnh b¶n th©n t«i còng nghe mäi ng−êi h« cho n÷ giíi th× ng−îc l¹i. Mét ®Æc gäi mÑ t«i b»ng tªn cña bè t«i. C¸ch gäi ®iÓm quan träng trong tiÕng H¸n lµ “ 为前 ®ã b¾t nguån tõ Trung Quèc. ” (trư c t«n h u ti), như “ 卑为后尊父、巨君 ë Trung Quèc, n÷ giíi sau khi kÕt h«n …” (qu©n thÇn, phô 媳婆、孙祖、子母、子 th−êng ph¶i ®æi thµnh hä cña chång vµ tö, mÉu tö, tæ t«n…), nÕu nh− ®æi l¹i trËt x−ng h« theo th©n phËn cña ng−êi chång, tù th× ng−êi ta kh«ng thÓ chÊp nhËn nh− Gi¶ mÉu, V−¬ng phu nh©n, H×nh Nghiªn cøu trung Quèc sè 6(76)-2007 78
Sù kú thÞ giíi tÝnh biÓu hiÖn trong… phu nh©n, d× TriÖu trong truyÖn “Hång thuéc” vµo “b¸c trai, chó”, “ 媳弟、子嫂” l©u méng”. V× vËy, ng−êi ta th−êng gäi (chÞ d©u, em d©u) còng lµ nh÷ng tõ x−ng tªn vî b»ng hä tªn cña ng−êi chång. VÝ h« dùa gäi theo tuæi chång. dô khi ng−êi ta gäi: “ ” («ng Ngay c¶ mét sè vïng v¨n minh hiÖn 生先张 Tr−¬ng), th× ®Ých thùc hä «ng Êy lµ ®¹i vÉn tån t¹i dÊu tÝch t− t−ëng ®ã, nh− Tr−¬ng, nh−ng “ ” (b Tr−¬ng), th× ë Hång K«ng. VÝ dô nh− tªn hä cña viªn 太太张 ch−a ch¾c bµ Êy hä Tr−¬ng. Bµ Êy cã hä chøc trong chÝnh quyÒn Hång K«ng 方陈 cña m×nh nh−ng mäi ng−êi kh«ng hay (TrÇn Ph−¬ng An Sinh, 生安泰丽徐范 gäi, mµ l¹i gäi bµ Êy theo hä cña chång. (Ph¹m Tõ LÖ Th¸i), phãng viªn thêi sù ” (phu nh©n Tr−¬ng) lµ c¸ch gäi ®µi Ph−îng Hoµng (L· Kh©u 人夫张 “ 薇露丘吕 t«n x−ng, nh−ng cho dï lµ t«n x−ng th× Lé Vi), (TrÇn Lç Dù). Nh÷ng hä 豫鲁陈 vÉn mang hä cña chång. VÝ dô kh¸c nh− tªn nµy khi nghe thÊy h¬i l¹ tai, còng chØ ”, kh«ng ph¶i lµ hä TriÖu, “ ”(chÞ bëi v× hä lÊy hä cña chång ®Æt tr−íc hä 妈赵嫂张 “ d©u Tr−¬ng), kh«ng ph¶i hä Tr−¬ng, “ tªn cña m×nh. Suy cho cïng, ®©y còng lµ 李 ” (con d©u hä Lý), còng kh«ng ph¶i mét sù tiÕn bé so víi tr−íc ®©y, ng−êi 妇媳家 lµ hä Lý. “ ” gäi lµ bµ néi Ch©u, phô n÷ sau khi ®i lÊy chång mÊt c¶ tªn 奶奶周 nh−ng kh«ng ph¶i bµ Êy hä Ch©u, mµ lµ lÉn hä. chång bµ Êy hä Ch©u. §Æc biÖt lµ ë n«ng 1.4. ë nhiÒu vïng n«ng th«n vµ th«n, vÉn tån t¹i hiÖn t−îng lÊy hä tªn vïng nói cña Trung Quèc cßn tån t¹i chång ghÐp víi mét tõ x−ng h« n÷ tÝnh ®Ó hiÖn t−îng ng−êi phô n÷ ®· ®i lÊy x−ng h« ng−êi vî: “ ” (ChÞ d©u 子嫂生炳 chång cßn bÞ gi¸ng ®i mét bËc, x−ng h« BÝnh Sinh),“ ” (Con d©u §«ng 妇媳根东 l¹i c¨n cø vµo con c¸i ®Ó x−ng h« víi ” (vî ThiÕt ®¸n). Nh÷ng C¨n), “ 娘婆旦铁 ng−êi bÒ trªn hoÆc ng−êi cïng vai tõ x−ng h« nµy lµ minh chøng cho ®Þa vÞ trong néi téc. §Ó biÓu thÞ sù t«n kÝnh, “phô thuéc” cña ng−êi phô n÷. con d©u ®øng trªn c−¬ng vÞ cña con c¸i Ngoµi ra, chóng ta cßn cã thÓ c¨n cø m×nh gäi bè mÑ chång lµ “ ” («ng 奶奶爷爷 , vµo c¸ch x−ng h« ®èi víi ng−êi vî, ®o¸n bµ), hoÆc “ ” («ng ch¸u, bµ 奶奶他、爷爷他 tuæi cña ng−êi chång: “ ” (b¸c ch¸u), gäi em trai chång lµ “ ” (chó). 婶大、妈大叔叔 g¸i, thÝm). C¸ch x−ng h« nh− vËy kh«ng Trong truyÖn “Thñy Hö”, Phan Kim Liªn, ph¶i c¨n cø vµo tuæi cña hä, mµ lµ c¨n cø chÞ d©u cña Vâ Tßng, còng lu«n miÖng vµo tuæi chång trong sù t−¬ng ®èi víi tuæi gäi Vâ Tßng lµ “ ”, cho dï vÉn ch−a 叔叔 cña bè mÑ m×nh, råi quyÕt ®Þnh lùa chän sinh con. Hay c¸c tõ x−ng h« hµng ngµy: tõ x−ng h«. Vî cña b¸c trai chÝnh lµ “ ” (b¸c nã),“ ” (chó hai nã) 伯大他大叔二他 “ ”, cho dï “b¸c g¸i” cã kÐm tuæi bè mÑ ” (c«, gäi em g¸i cña chång m×nh), 妈姑姑 “ m×nh nhiÒu còng vÉn ph¶i gäi lµ “b¸c ®Òu x−ng h« thay cho con c¸i. g¸i”. Còng t−¬ng tù, vî cña chó gäi lµ 1.5 X−ng h« vî chång thÓ hiÖn t− thÝm, bÊt luËn tuæi thÝm cã thÓ cao h¬n t−ëng “Nam t«n n÷ ti” nhiÒu so víi bè mÑ m×nh, nh−ng vÉn gäi Nh÷ng tõ x−ng h« vî chång nh− lµ thÝm. “B¸c g¸i, thÝm” hoµn toµn “phô ” («ng giµ), “ ” (bµ l·o), “ 子头老子婆老孩 “ nghi£n cøU trung quèC sè 6(76)-2007 79
lª quang s¸ng ” (bè th»ng cu), “ ” (mÑ 2.1. S¾c th¸i biÓu c¶m nam n÷ kh¸c 爸他子妈他子孩 th»ng cu), “ ” (bµ x·), “ ” («ng nhau 婆老公老 x·) “ ” (vî hoÆc chång), “ ” (chång, X−ng h« x· héi do giíi tÝnh kh¸c nhau 人爱，生先 chØ lÞch sù, ng−êi Hång C«ng hay dïng), nªn ý nghÜa s¾c th¸i biÓu c¶m kh¸c nhau. ” (vî, chØ lÞch sù). Ph©n tÝch tõ x−ng 太太 “ Nam giíi th−êng ®−îc thªm c¸c tõ “ ”, 大 h« gi÷a vî vµ chång, chóng ta còng thÊy “ ”, sau ®ã thªm c¸c tõ nh− “ ”, “ ”..., 太公爷 sù cã mÆt cña t− t−ëng “Nam t«n n÷ ti”. biÓu thÞ sù t«n kÝnh. Thêi x−a th−êng gäi Khi ng−êi vî giíi thiÖu vÒ chång m×nh lµ “ ” (®¹i l·o gia), “ ” (th¸i 爷老大爷老太 th−êng nãi: “ ” (chång t«i, nghÜa 生先我 l·o gia), “ ” (Tr−¬ng c«ng). N÷ giíi th× 公张 gèc lµ tiªn sinh, bËc tiÒn bèi), “ 人爱我 ” l¹i bÞ chôp cho ch÷ “ ”, hoÆc nh÷ng ch÷ 小 (chång t«i), “ ” (trô cét trong nhµ). 的家当 ý nghÜa t−¬ng tù ch÷ “ ” (nhá): “ 小头丫小 ” Thêi x−a, vî gäi chång b»ng nh÷ng tõ (tiÓu nha ®Çu), “ ” (con bÐ, con nhá, 子女小 x−ng h« t«n kÝnh: “ ” (quan nh©n), 人官 con ranh), “ ” (con vî), “ 妇媳小片头丫小 ” (t−íng c«ng), “ ” (l·o gia). 公相爷老 “ ” (con nha ®Çu), “ ” (x−a lµ chØ 子姐小 Nh−ng khi chång giíi thiÖu vî l¹i dïng tiÓu th−, nay ®Ó chØ g¸i nhµ hµng), “ 妞小 ” nh÷ng tõ x−ng h« kh¸ khiªm tèn: “ 堂 (con në). ”(2) (®−êng kh¸ch, ®−êng lµ n¬i lËp bµi 客 Trong tiÕng H¸n, con g¸i nhiÒu tuæi vÞ, thê cóng tæ tiªn vµ còng lµ n¬i trong ch−a lÊy chång th−êng bÞ chôp cho nhµ quyÕt ®Þnh chuyÖn lín, nh−ng v× vî nh÷ng tõ nh− “ ” (g¸i giµ), “ 娘姑老女处老 ” lµ ng−êi ngoµi, hä ngoµi, kh«ng cïng tæ (g¸i trinh giµ), nh−ng con trai l¹i gäi lµ tiªn, nªn gäi lµ “kh¸ch”, v× kh¸ch ë ” (h¶o h¸n ®éc th©n). Hai tõ “ 汉身单丈 “ “®−êng”, nªn gäi lµ “®−êng kh¸ch”, nÕu ” (chång) vµ “ ” (vî) lµ hai tõ trung 夫子妻 kh«ng ®· gäi lµ “ ” (®−êng chñ)), c¸ch 主堂 tÝnh. NÕu cho tõ “ ” tr−íc ch÷ “ ”, ý 大夫丈 gäi ®ã cßn lµ t«n träng v× hä coi nh− nghÜa kh¸c h¼n, chØ ng−êi chång anh ng−êi trong nhµ, n¬i quan träng nhÊt, hïng kh¼ng kh¸i, nh−ng víi tõ “ 子妻 ”, nh÷ng tõ x−ng h« d−íi ®©y cßn thÓ hiÖn l¹i chØ lµ mét tõ trung tÝnh. Ng−êi phô râ nÐt h¬n: “ ” (ng−êi trong buång), 的里屋 n÷ ®i lÊy chång, nh−ng kh«ng may chång ” (néi nh©n cña t«i), “ ” (c¸i 人内我子口那 “ mÊt th× th−êng bÞ gäi lµ “ ” (qu¶ 妇寡 miÖng ®ã), “ ” (ng−êi ®un bÕp), “ 的锅烧烧 phô) ®ã lµ sù “quan t©m” ®Æc biÖt ®èi víi ， ” (ng−êi ®un nÊu), “ ” (ng−êi 的火的家我 t×nh tr¹ng h«n nh©n cña phô n÷, trong nhµ t«i), “ ” (vî), “ ” (mô ®µn bµ), 妇媳娘婆 khi ®ã, nam giíi vî mÊt d−êng nh− ” (ng−êi nÊu c¬m), “ ” (néi 的饭做助内 “ kh«ng cã can hÖ g×, kh«ng cã tõ x−ng h« trî)… Thêi x−a, ®a phÇn c¸c «ng chång chuyªn ®Ó chØ nam giíi mÊt vî. Tõ “ 妇寡 ” gäi vî lµ: “ ” (ng−êi nhµ t«i), “ 人子内人贱 ” sö dông trong mét sè tr−êng hîp lµm (tiÖn nh©n), “ ” (vî ®Çn), “ ” (vî 妻愚荆拙 ng−êi ta th−êng liªn t−ëng ®Õn t×nh dôc, quª mïa), “ ” (vî vông), “ ” (tiÖn 妻拙内贱 nh− ng¹n ng÷ cã c©u “ 俏个九妇寡个十 ” néi), “ ” (vî gai gãc) v.v… 妇荆 (m−êi qu¶ phô chÝn ng−êi “ngon”), “ 妇寡 2. Tõ x−ng h« x· héi thÓ hiÖn t− ” (tr−íc nhµ qu¶ phô l¾m 多非是前门 t−ëng “Nam t«n n÷ ti” chuyÖn thÞ phi). Nghiªn cøu trung Quèc sè 6(76)-2007 80
Sù kú thÞ giíi tÝnh biÓu hiÖn trong… cßn c©n xøng, “ ” x−a nay vÉn lµ kÝnh ” (anh em) vµ “ ” (c¸c mÑ) 生先儿们爷儿们娘 “ ng÷, nh−ng “ ” l¹i cã sù th¨ng trÇm, lµ nh÷ng tõ th−êng dïng trong khÈu ng÷ 姐小 cã t«n x−ng vµ còng cã sù khinh miÖt, (®Æc biÖt ë ph−¬ng b¾c Trung Quèc). thËm chÝ cßn trë thµnh mét danh tõ Nam giíi sö dông tõ “ ”, thÓ hiÖn 儿们爷 chuyªn chØ c¸c dÞch vô ®Æc biÖt. khÈu khÝ tù hµo, d−¬ng d−¬ng tù ®¾c, vµ 2.2. Quan ®iÓm nam quyÒn hä còng th−êng tù gäi m×nh lµ “ 们爷老大 ” nh− “ Nam giíi cã nh÷ng tõ chØ chung 管要不们娘们你，事的们爷老大是这 ” (®©y lµ viÖc cña ®Êng mµy r©u chóng t«i, chung, nh−ng n÷ giíi l¹i kh«ng cã, cã ch¨ng còng chØ lµ: “ ”, chØ nh÷ng c¸c mÑ miÔn qu¶n). Khi nam giíi nãi “ 太太娘 ng−êi cã v¨n hãa, cao quý mét chót. ” (c¸c mÑ), “ ” (c¸c mÑ giµ) lµ cã 们们娘老 Trong cuéc sèng chóng ta th−êng nghe hµm ý khinh miÖt: “ 们娘个象事做么怎你 thÊy “ ” (bµ Tr−¬ng), “ ” (bµ !” (mµy lµm viÖc thÕ nµo mµ nh− c¸c 太太张太太工的似 C«ng), nh−ng hä Tr−¬ng, hä C«ng l¹i mÑ thÕ h¶?). Ng−îc l¹i, n÷ giíi l¹i ch−a kh«ng ph¶i lµ hä cña bµ Êy, mµ lµ hä cña bao giê gäi m×nh lµ “ 儿们娘 ”. chång bµ. Vµ ng−îc l¹i, ng−êi chång cã vî lµ mét tiÒn tè cÊu t¹o nªn tõ ”老“ hä Tr−¬ng, th× râ rµng kh«ng thÓ gäi giµu tÝnh biÓu c¶m trong truyÒn thèng ng−êi chång lµ: “ ” («ng Tr−¬ng), 生先张 v¨n hãa Trung Quèc, nh−ng ý nghÜa biÓu nÕu gäi lµ «ng Tr−¬ng, th× cã nghÜa lµ c¶m cña nã l¹i rÊt kh¸c nhau khi ®øng «ng Êy hä Tr−¬ng. §ã lµ minh chøng râ tr−íc c¸c tõ chØ giíi tÝnh nam vµ n÷. NÕu nÐt cho chÕ ®é nam quyÒn. nh− ®øng tr−íc c¸c tõ x−ng h« nam ”老 2.3. NhËn thøc truyÒn thèng giíi, nã thÓ hiÖn sù trang träng, kÝnh Sau khi Trung Quèc ®−îc gi¶i phãng, träng: “ ” (l·o gia), “ ” (l·o 爷老人丈老 ®Þa vÞ ng−êi phô n÷ ®· ®−îc c¶i thiÖn tr−îng nh©n, chØ «ng giµ nh−ng t«n nhiÒu, nh−ng lÔ gi¸o phong kiÕn mÊy kÝnh), “ ” (l·o ®¹i nh©n), “ 人大老板老 ” ngµn n¨m kh«ng thÓ ngay trong thêi («ng chñ); khi kÕt hîp víi tõ x−ng h« chØ gian ng¾n cã thÓ lo¹i bá hÕt. Chóng ta n÷ giíi th× hµm nghÜa hoµn toµn ng−îc còng th−êng nghe thÊy nh÷ng tõ x−ng l¹i, hµm nghÜa tuæi cao, ch©m chäc, h«: “ ” (tØnh tr−ëng), “ ” (thÞ 长省长市 kh«ng t«n kÝnh: “ ” (bµ x·), “ 婆老子妈老 ” tr−ëng), “ ” (hiÖu tr−ëng), “ 长校理经 ” (mÑ sÒ), “ ” (mÑ giµ), “ ” (vî giµ), 娘老人妇老 (gi¸m ®èc), “ ” (tiÕn sÜ), tuy b¸o chÝ, 士博 ” (g¸i giµ), “ ” (g¸i trinh 娘姑老女处老 “ ng−êi d©n lu«n ®Ò cËp b×nh ®¼ng nam n÷, giµ)… Trong tiÕng H¸n th−êng dïng “ ” 姓 nh−ng Ên t−îng ®Çu tiªn khi nghe thÊy + “ ”, nh− “ ” (V−¬ng l·o) , “ 老老王老李 ” nh÷ng tõ nµy, ng−êi Trung Quèc vÉn (Lý l·o), ®Ó chØ nh÷ng ng−êi giµ ®øc cao liªn t−ëng ngay ®ã lµ nam giíi. Bëi v× väng träng, nh−ng c¸ch dïng nµy th−êng trong nhËn thøc cña mäi ng−êi, nh÷ng dïng nhiÒu cho nam giíi, rÊt Ýt dïng cho ngµnh nghÒ hoÆc ®Þa vÞ quyÒn cao chøc n÷ giíi. träng thêi x−a nam giíi chiÕm ®¹i ®a sè, Nh÷ng tõ x−ng h« hiÖn nay nh− “ 先 nªn t©m lý ®ã ®· h×nh thµnh. Trªn b¸o ” vµ “ ”, s¾c th¸i biÓu c¶m kh«ng 生姐小 nghi£n cøU trung quèC sè 6(76)-2007 81
lª quang s¸ng chÝ vµ c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i X−ng h« gi÷a chÞ em g¸i vµ anh em chóng, x−ng h« cho nam giíi cã thÓ bá trai cña cha vµ mÑ kh«ng thèng nhÊt. ch÷ “ ” (nam), nh−ng n÷ giíi th× kh«ng ChÞ em g¸i cña cha ®Òu gäi lµ “ 男姑姑 ” ®−îc, vÉn ph¶i thªm ng÷ tè “ ” (n÷). (c«). Anh trai em trai cña mÑ ®Òu gäi lµ 女 Nh÷ng tõ chØ nghÒ nghiÖp cã ®Þa vÞ (cËu). C« lµ huyÕt thèng cña cha, ”舅舅“ x· héi thÊp nh−: “ ” (th− ký), “ con trai gäi c« cña cha lµ “ ” gäi 书秘务服，奶姑 ” (nh©n viªn phôc vô), “ ” (b¶o chång cña “ ” lµ “ ”. “ ” lµ 员姆保奶姑妈姨爷姑 mÉu), “ ” (ng−êi b¸n hµng), “ huyÕt thèng cña mÑ, “ ” cña cha tuy 员货售线接妈姨 ” (ng−êi trùc ®iÖn tho¹i)…, ng−êi ta l¹i gäi lµ “ ”, nh−ng kh«ng gäi chång cña 员奶姨 dÔ dµng nghÜ ngay ®Õn phô n÷. ”lµ “ ”, ®ã lµ sù khuyÕt thiÕu tõ 爷姨奶姨 “ x−ng h«. 3. HiÖn t−îng khuyÕt thiÕu tõ x−ng h« 3.2. Sù khuyÕt thiÕu tõ x−ng h« thÓ hiÖn t− t−ëng “Nam t«n n÷ ti” x· héi KhuyÕt thiÕu tõ x−ng h« lµ hiÖn t−îng Khi gi¶ng trªn líp, thÇy gi¸o cã thÓ t×m kh«ng thÊy tõ x−ng h« phï hîp ®Ó dâng d¹c gäi vî m×nh lµ “ ” (s− 娘师们你 x−ng h« ®èi t−îng giao tiÕp. Tõ x−ng h« n−¬ng cña c¸c em), “ ” (s− mÉu 母师们你 träng nam nhiÒu h¬n tõ x−ng h« träng cña c¸c em), nh−ng c« gi¸o l¹i chØ cã thÓ n÷. Theo thèng kª cña L©m H¹nh Quang miÔn c−ìng gäi chång m×nh lµ “ 生先我 ” vµ B¹ch Phi trong cuèn tõ ®iÓn 语汉明简《 (chång t«i). ThÇy gi¸o ®−¬ng nhiªn vÉn (tõ ®iÓn tiÕng H¸n ph©n lo¹i 》典词类义 cã thÓ gäi vî m×nh lµ “ ” (vî t«i), 子妻我 theo ng÷ nghÜa), trong môc tõ “cuéc sèng nh−ng c« gi¸o l¹i kh«ng thÓ gäi chång t×nh dôc”, cã 7 tõ dïng cho n÷ giíi, 3 tõ m×nh lµ “ ” (s− phô cña c¸c em) 父师们你 dïng cho nam giíi, nam n÷ dïng chung hoÆc “ ” (s− tÝa cña c¸c em), “ 爹师们你你 cã 8 tõ. Trong môc tõ “nam giíi”, cã 29 tõ, ” (s− ba cña c¸c em). V× vËy, häc 爸师们 trong ®ã chØ cã mét tõ “ ” (béc, trong n« 仆 sinh còng kh«ng cã tõ ®Ó x−ng h« chång béc), ®Ó biÓu thÞ khiªm x−ng, cßn l¹i 28 cña c« gi¸o. §ã lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh tõ ®Òu kh«ng cã nghÜa xÊu. Nh−ng trong cho sù khuyÕt thiÕu tõ x−ng h«. môc tõ “n÷ giíi”, cã ®Õn 52 tõ, trong ®ã Trong tiÕng H¸n, mét sè chøc vô, cã Ýt nhÊt 27 tõ nghÜa xÊu. Cïng ®Ó biÓu nghÒ nghiÖp vèn c¶ nam n÷ ®Òu cã thÓ thÞ ý nghÜa lµ mÊt chång hay mÊt vî, tõ lµm, nh−ng ®Òu dïng ®Ó chØ nam giíi, cho nam giíi chØ cã 5 tõ, cßn n÷ giíi l¹i cã nÕu nh− n÷ giíi ®¶m nhËn chøc vô hoÆc ®Õn 12 tõ, nh− “ ” (ng−êi mét nöa), 人边半 nghÒ nghiÖp nµy th× ph¶i thªm tr−íc ®ã ” (ng−êi ch−a chÕt), “ 人亡未人头回 “ ” ch÷ “ ”, nh− “ 女家作女授教女士博女 , , , (ng−êi quay ®Çu), “ ” (qu¶ phô chê 寡门望 … (n÷ tiÕn sÜ, 机司女家学科女雄英女女怨 , , cöa, “ ” (ng−êi vî bÞ bá r¬i), “ 妇弃 ” n÷ gi¸o s−, n÷ nhµ v¨n, n÷ anh hïng, n÷ (oan n÷)... nhµ khoa häc, n÷ tµi xÕ…). Hay trong 3.1. Sù khuyÕt thiÕu tõ x−ng h« th©n bãng ®¸, gäi mét ®éi bãng nam giíi cña thuéc Nghiªn cøu trung Quèc sè 6(76)-2007 82
Sù kú thÞ giíi tÝnh biÓu hiÖn trong… mét n−íc nµo ®ã chØ cÇn nãi “ ”, tiÕp. 队球足国某 cã thÓ gi¶n l−îc ®−îc hai ch÷ “ ”, 子男 nh−ng nÕu lµ ®éi bãng n÷ th× nhÊt ®Þnh ph¶i thªm hai ch÷ “ ” thµnh “ 子女女国某队球足子 ”. chó thÝch: Nguîc l¹i, còng cã nh÷ng tõ chØ ®Ó chuyªn x−ng h« cho nh÷ giíi mµ kh«ng 275 页，本订修》学言语化文《义福邢， 1. cã tõ chØ cho nam t−¬ng øng. VÝ dô, khi 2. Ngµy nay ë Hå Nam vÉn dïng lµ tõ ng−êi chång mÊt ®i, ng−êi vî bÞ gäi lµ x−ng h« trùc tiÕp gi÷a chång víi vî, nÕu gäi “ ” (gãa chång), nh−ng l¹i kh«ng cã tõ 遗 vî ng−êi kh¸c th× thªm hä vµo tr−íc nh− “ 张 x−ng h« cho ng−êi chång sau khi vî mÊt. ”, nÕu kh«ng biÕt hä cña c« Êy, 客堂李客堂 ”,“ Ng−êi chång sau khi vî mÊt, ®i b−íc n÷a cã thÓ lÊy tªn chång c« Êy ®Ó gäi: “ , 堂的三王喂 gäi lµ “ ” (tôc huyÒn), vî míi gäi lµ 弦续客 ”. ” (phßng thªm), nh−ng l¹i kh«ng cã 房填 “ tõ x−ng h« nµo ®Ó gäi qu¶ phô t¸i gi¸, vµ còng kh«ng cã tõ x−ng h« nµo ®Ó gäi Tµi liÖu tham kh¶o ng−êi chång cña qu¶ phô ®ã. T−¬ng tù, tiÕng H¸n còng kh«ng cã tõ x−ng h« kiÓu 歧别性的中化文视透角视言语从艳艳尹 1. ,“ “gµ trèng nu«i con” nh− tiÕng ViÖt, t−¬ng 期第卷第报学院学范师学人岛青视， ”, 20 3 2003 øng víi tõ “ ” (thñ qu¶, thñ tiÕt). Hay 寡守月年 9 . nh÷ng tõ “ ” (trinh), vµ “ ” (tiÕt), còng 贞节歧别性谈浅度角言语从视歧别性，丽夏． 2 “ chØ ®Ó dµnh riªng cho n÷ giíi. V× vËy, 期第总期第年业农肃廿，视 ” 2006 2 ( 235 ). trong tiÕng H¸n cã tõ “ ” (trinh n÷), 女贞文语，象想视歧的中谓称语汉，强志王． 3 “ ”“ ” (tiÕt phô), mµ l¹i kh«ng cã “ 妇节。期二年，刊学男贞 “ ” ” 2000 (trinh nam), “ ” (tiÕt nam). ChuyÖn 男节社，视歧别性的中言语，刚志马，玲崔． 4 “ ” con g¸i “ ” (thÊt tiÕt), lµ chuyÖn tÇy 节失期一第卷第总，月年，横纵科 2004 2 19 . ®×nh: “ ” (®ãi chÕt 也大事节失，事小死饿言语，现表的中言语在视歧别性，炜姚． 5 “ ” chuyÖn nhá, thÊt tiÕt míi lµ chuyÖn lín), 月年察观新 , 2007 02 . nh−ng nam giíi l¹i lµ chuyÖn b×nh 及象现视歧别性的中言语英汉，芳培张． 6 “ th−êng: “ ” (kh«ng 耻为贞童去失以不子男 ‘ ’ ，报学校学科专等高业工阳洛，因原生产其 ” bÞ nhôc v× bÞ mÊt ®ång trinh) . 。期第卷第月年 2006 12 16 5 Ng«n ng÷ lµ tÊm g−¬ng ph¶n chiÕu ®êi sèng x· héi. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nã, ý nghÜa vµ quan niÖm kú thÞ vèn cã tr−íc ®©y sÏ dÇn dÇn mÊt ®i. Vµ c¸i gäi lµ ng«n ng÷ kú thÞ ®èi víi phô n÷ còng sÏ dÇn dÇn kh«ng cßn chç ®øng trong giao nghi£n cøU trung quèC sè 6(76)-2007 83

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA

165 tài liệu

2068 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.