Báo cáo nghiên cứu khoa học: "SỰ PHÂN BỐ VÀ KHẢ NĂNG SINH CHẤT KHÁNG SINH CỦA MỘT SỐ CHỦNG XẠ KHUẨN HIẾM THUỘC CHI MICROMONOSPORA PHÂN LẬP TỪ ĐẤT BÙN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

58
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ 40 mẫu đất bùn của thành phố Đà Nẵng, đã phân lập được 90 chủng xạ khuẩn hiếm thuộc chi Micromonospora, trong đó có 37 chủng có hoạt tính kháng sinh, v.v...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "SỰ PHÂN BỐ VÀ KHẢ NĂNG SINH CHẤT KHÁNG SINH CỦA MỘT SỐ CHỦNG XẠ KHUẨN HIẾM THUỘC CHI MICROMONOSPORA PHÂN LẬP TỪ ĐẤT BÙN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG"

SỰ PHÂN BỐ VÀ KHẢ NĂNG SINH CHẤT KHÁNG SINH CỦA MỘT SỐ CHỦNG XẠ KHUẨN HIẾM THUỘC CHI MICROMONOSPORA PHÂN L ẬP TỪ ĐẤT BÙN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG THE DISTRIBUTION AND THE ABILITY OF PRODUCING ANTIBIOTIC OF SOME RARE ACTYNOMYCETES STRAINS, BELONGING TO MICROMONOSPORA GENUS EXTRACTED FROM THE MUDDY SOIL IN DANANG CITY ĐỖ THU HÀ - VÕ CHÂU TUẤN Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Từ 40 mẫu đất bùn của thành phố Đà Nẵng, đã phân lập được 90 chủng xạ khuẩn hiếm thuộc chi Micromonospora, trong đó có 37 chủng có hoạt tính kháng sinh, v.v... Tuyển chọn được 4 chủng ĐN1, ĐN4, ĐN6 v à ĐN7 có hoạt tính kháng sinh mạnh, tạo vòng kháng khuẩn, kháng vi nấm cao, có thể dùng để sản xuất dịch kháng sinh thô, phòng và chống nấm bệnh do vi nấm gây ra ở một số cây trồng và vật nuôi. ABSTRACT From 40 samples of muddy soil in Danang city, 90 rare Actynomycetes strains of Micromonospora genus have been extracted, of which 37 strains are antibiotic, etc... Four strains ĐN, ĐN4, ĐN6 and ĐN7 are selected. They have the features of a strong antibiotic: creation of antibacterial cycles and high antimocrofungus. They can be used to produce raw antimyces liquid, to prevent and control diseases created by microfungus on some plants and animals. 1. Âàût váún âãö Trong nhæîng nàm gáön âáy, cuìng våïi sæû phaït triãøn näng nghiãûp, viãûc sæí duûng caïc loaûi thuäúc hoaï hoüc baío vãû thæûc váût phuûc vuû saín xuáút näng nghiãûp ngaìy caìng gia tàng. Bãn caûnh caïc kãút quaí âaî âaût âæåüc thç màût traïi cuía viãûc sæí duûng hoaï cháút baío vãû thæûc váût laì khaï låïn. Âoï laì sæû aính hæåíng cuía chuïng âãún caïc hãû sinh thaïi vaì taïc âäüng xáúu âãún sæïc khoeí con ngæåìi, låïn hån næîa laì taïc âäüng âãún sæû phaït triãøn bãön væîng trong näng nghiãûp. Mäüt säú kãút quaí nghiãn cæïu âaî chæïng minh vai troì cuía xaû khuáøn trong viãûc täøng håüp caïc cháút khaïng sinh khaïng khuáøn ráút täút vaì an toaìn vãö mäi træåìng säúng. Thaình phäú Âaì Nàông coï hãû sinh thaïi âa daûng, thuáûn låüi cho sæû phaït triãøn cuía caïc loaìi vi sinh váût coï låüi. Baìi baïo naìy âãö cáûp âãún viãûc nghiãn cæïu sæû phán bäú cuîng nhæ khaí nàng sinh khaïng sinh cuía mäüt säú chuíng xaû khuáøn hiãúm, âæåüc phán láûp tæì âáút buìn åí Thaình phäú Âaì Nàông. 2. Âäúi tæåüng vaì phæång phaïp nghiãn cæïu
2.1. Âäúi tæåüng * Caïc chuíng xaû khuáøn âæåüc phán láûp tæì 40 máùu âáút buìn cuía thaình phäú Âaì Nàông * Caïc chuíng vi sinh váût kiãøm âënh + Caïc chuíng vi khuáøn kiãøm âënh - Bacillus subtilis ATCC 6633 - Staphylococcus aureus ATCC 1228 - Escherichia coli ATCC 1283 - Klebsiella pneumoniae - Sarcina lutea ATCC 9341 + Caïc chuíng náúm kiãøm âënh - Aspergillus niger - Fusarium oxysporum - Candida albicans - Pirycularia oryzae 2.2. Phæång phaïp nghiãn cæïu * Láúy máùu âáút vaì phán láûp xaû khuáøn theo phæång phaïp cuía Nguyãùn Thaình Âaût [1], [2]. * Tuyãøn choün caïc chuíng xaû khuáøn coï hoaût tênh sinh cháút khaïng sinh bàòng phæång phaïp thoíi thaûch cuía Egorov [3]. 3. Kãút quaí vaì thaío luáûn 3.1. Sæû phán bäú cuía xaû khuáøn chi Micromonospora trong âáút buìn cuía thaình phäú Âaì Nàông * Tæì 40 máùu âáút buìn, chuïng täi âaî phán láûp vaì thuáön khiãút âæåüc 90 chuíng xaû khuáøn thuäüc chi Micromonospora trãn mäi træåìng Gause I. Táút caí caïc chuíng xaû khuáøn thuäüc chi naìy âãöu coï caïc âàûc âiãøm chung nhæ sau: + Êt hçnh thaình khuáøn ty khê sinh, chè coï khuáøn ty cå cháút. + Maìu sàõc khuáøn laûc tæì vaìng nhaût âãún da cam vaì chuyãøn thaình náu, náu âoí sau thåìi gian 7 - 14 ngaìy nuäi cáúy do hçnh thaình baìo tæí. + Caïc baìo tæí âån moüc riãng reî phán bäú doüc theo såüi cå cháút, khäng coï cuäúng sinh baìo tæí hoàûc cuäúng sinh baìo tæí ngàõn. + Khuáøn laûc thæåìng nhoí, bãö màût nhàôn hoàûc xuì xç. + Táút caí caïc chuíng xaû khuáøn phán láûp âæåüc phán bäú trong caïc loaûi âáút buìn: buìn ao, buìn ruäüng luïa, buìn säng, buìn caït.
* Chuïng täi âaî tiãún haình khaío saït nhiãöu âåüt nhàòm xaïc âënh sæû phán bäú cuía caïc chuíng xaû khuáøn chi Micromonospora taûi caïc máùu âáút buìn thuäüc khu væûc thaình phäú Âaì Nàông. Mäùi láön sæí duûng 30 - 40 âéa petri chæïa caïc mäi træåìng Gause I hoàûc ISP - 4 våïi caïc âäü pha loaîng dëch âáút khaïc nhau. Kãút quaí nghiãn cæïu sæû phán bäú cuía caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora âæåüc trçnh baìy åí baíng 1. Baíng 1: Säú læåüng xaû khuáøn hiãúm thuäüc chi Micromonospora trong caïc máùu âáút buìn taûi thaình phäú Âaì Nàông Säú Nåi vaì thåìi Thaím thæûc læåüng. Loaûi máùu pH X 103 gian láúy máùu váût CFU/g 6, Sån Traì Buìn ao 60.103 Rong, beìo 5 60 (26/12/2000) Buìn ruäüng 71.103 Luïa, coí 6, 71 (17/01/2000) luïa 5 Myî Khã 6, 30.103 Buìn caït Rong 30 (24/01/2000) 0 Säng Haìn 6, 65.103 Buìn säng Rong, coí 65 (10/02/2000) 0 Hoaì Khaïnh Coí, beìo 6, 50.103 Buìn ao 60 (23/02/2000) Nháût Baín 5 Hoaì Cæåìng Buìn ruäüng 5, 30.103 Luïa, coí 30 (28/02/2000) luïa 0 Hoaì Cáöm Buìn ruäüng 6, 60.103 Luïa, coí 60 (28/02/2000) luïa 5 Hoaì Thoü Rong âuäi 6, 57.103 Buìn ao 57 (18/03/2000) chäön sen 0 Hoaì Phaït Buìn ruäüng 6, 70.103 Luïa, coí 70 (28/03/2000) luïa 5 Khuã Trung 5, 32.103 Buìn caït Rong 32 (28/03/2000) 5 Cáöu Âoí 6, 70.103 Buìn säng, 70 Coí, rong, (05/04/2001 5 Buìn ruäüng Luïa, coí 6, 70.103 luïa 70 5 Chuï yï: CFU: Colony Forming Unit (Âån vë hçnh thaình khuáøn laûc) Kãút quaí baíng 1 cho tháúy: Säú læåüng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora âæåüc phán láûp trong caïc máùu âáút buìn khaïc nhau thç khaïc nhau. - Âáút buìn ruäüng luïa åí Hoaì Phaït, Cáöu Âoí, Sån Traì laì nhæîng nåi âáút coï canh taïc, giaìu cháút dinh dæåîng, pH gáön trung tênh (pH = 6,5), säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam
âáút buìn cao nháút so våïi caïc máùu âáút khaïc, trung bçnh âaût (70 - 71).103 CFU/gam âáút. Tuy nhiãn åí Hoaì Cæåìng cuîng laì máùu âáút buìn ruäüng luïa, nhæng pH ráút tháúp (pH = 5,0 - 5,5) nãn säú læåüng xaû khuáøn hiãúm trong 1 gam âáút buìn êt hån nhiãöu, âaût 30.103CFU/ gam âáút. - Âáút buìn ven säng Haìn, Cáöu Âoí laì nåi giaìu cháút dinh dæåîng, nguäön næåïc læu thäng, pH tæång âäúi thêch håüp (pH = 6,0 - 6,5), do âoï säú læåüng xaû khuáøn hiãúm trong 1 gam âáút buìn cuîng khaï cao: (65 - 70).103CFU/gam âáút. - Âáút buìn ao Hoaì Khaïnh, Sån Traì vaì Hoaì Thoü coï säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam âáút buìn êt hån, khoaíng (57 - 60).103 CFU/gam âáút, do nguäön næåïc khäng læu thäng pH tháúp (pH = 5,5 - 6,0). - Âáút buìn caït åí Myî Khã, Khuã Trung ngheìo dinh dæåîng, pH = 5,5-6,0. Säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam âáút buìn tháúp nháút trung bçnh tæì (30 - 32).103 CFU/ gam âáút. So saïnh caïc kãút quaí trãn våïi kãút quaí nghiãn cæïu cuía Cao Vàn Thu vaì cäüng sæû [6] phán láûp tæì caïc máùu âáút buìn Häö Táy, häö Truïc Baûch, häö Baíy Máùu, säng Ngæu (Haì Näüi), säng Tråïi, säng Láöy (Quaíng Bçnh) trong 1 g âáút buìn khoaíng (47  2,2).103CFU/gam âáút thç kãút quaí phán láûp cuía chuïng täi taûi caïc âiãøm thu máùu âáút buìn ruäüng luïa åí Hoaì Phaït, Sån Traì, Cáöu Âoí coï säú læåüng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora/gam âáút buìn cao hån mäüt êt. Nhæng caïc máùu âáút buìn åí Myî Khã, Khuã Trung laûi coï säú læåüng tháúp hån. Qua trãn chuïng täi nháûn tháúy sæû phán bäú cuía caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora phuû thuäüc vaìo nhiãöu nguyãn nhán, trong âoï tênh cháút cuía âáút coï aính hæåíng quyãút âënh âãún sæû phán bäú cuía chuïng. Âáút maìu måî coï canh taïc, giaìu dinh dæåîng, pH trung tênh, nguäön næåïc læu thäng thç nåi âoï coï khu hãû xaû khuáøn cuía chi Micromonospora phaït triãøn nhiãöu. Nháûn xeït naìy cuîng phuì håüp våïi mäüt säú taïc giaí khi nghiãn cæïu åí caïc vuìng khaïc taûi Viãût Nam nhæ Lã Mai Hæång, (Haì Näüi) [4]; Biãön Vàn Minh, (Huãú) [5]; Cao Vàn Thu vaì cäüng sæû (Haì Näüi) [6]. 3.2. Xaïc âënh tyí lãû caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora sinh cháút khaïng sinh * Tæì 90 chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora phán láûp âæåüc, chuïng täi tiãún haình nuäi cáúy trãn mäi træåìng Gause II, åí nhiãût âäü 28 - 30oC, thåìi gian 7 - 14 ngaìy. Sau âoï hoaût tênh khaïng sinh âæåüc xaïc âënh bàòng phæång phaïp khäúi thaûch våïi 4 loaûi vi sinh váût kiãøm âënh. Kãút quaí âæåüc trçnh baìy åí baíng 2.
Baíng 2: Tè lãû caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora coï hoaût tênh khaïng sinh Säú chuíng Säú chuíng æïc chãú vi Täøng säú Säú chuíng coï hoaût khuáøn chuíng phán æïc chãú vi tênh khaïng láûp náúm Gram dæång Gram ám sinh 90 37 28 20 14 100% 41,11 31,11 22,22 15,55 Kãút quaí baíng 2 cho tháúy coï 37/90 chuíng coï hoaût tênh khaïng sinh chiãúm tè lãû 41,11%, trong âoï 28/90 chuíng khaïng âæåüc vi khuáøn Gram dæång chiãúm tè lãû cao nháút - 31,11%, säú chuíng khaïng vi khuáøn Gram ám laì 20/90 chuíng chiãúm tè lãû tháúp hån - 22,22%, tháúp nháút laì säú chuíng æïc chãú vi khuáøn 14/90 chuíng chiãúm tè lãû - 15,55%, khi so saïnh caïc kãút quaí trãn våïi kãút quaí cuía Biãön Vàn Minh (Huãú) [5], Cao Vàn Thu (Haì Näüi) [6] thç caïc tè lãû trãn coï tháúp hån mäüt êt. 3.3. Tuyãøn choün caïc chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora coï hoaût tênh khaïng sinh maûnh * 37 chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora âæåüc 30oC, nuäi cáúy trãn mäi træåìng Gause II åí nhiãût âäü 28 - sau 7 - 14 ngaìy hoaût tênh khaïng sinh âæåüc thæí bàòng phæång phaïp khuãúch taïn trãn mäi træåìng thaûch våïi 9 vi sinh váût kiãøm âënh. Kãút quaí âæåüc trçnh baìy trong baíng 3.
Baíng 3: Hoaût tênh khaïng sinh cuía 37 chuíng Micromonospora Kêch thæåïc voìng vä khuáøn (D - d, mm) B.subtitus ATCC S. aureus ATCC K.pneumoniac S.lutea ATCC F.oxysporeem E.coli ATCC C.albicans Hoaût P.oryzae A.niger tênh 1283 9341 6633 1228 khaïng sinh Säú 9 6 7 14 12 7 7 6 4 chuíng Tè lãû 24,3 16,2 18,9 37,83 32,43 18,91 18,91 16,21 10,80 % 2 1 1 Kãút quaí åí baíng 3 cho tháúy khaí nàng sinh cháút khaïng sinh, khaïng caïc vi khuáøn Gram dæång laì maûnh nháút (khaïng B.subtitis chiãúm 37,83%, khaïng S.aureus chiãúm 32,43%). Khaí nàng khaïng caïc vi khuáøn Gram vaì vi náúm tháúp hån (Khaïng E.coli chiãúm 24, 32%, khaïng S.lutea chiãúm - 18,91%, khaïng K.pneumoniae chiãúm - 16,21%, khaïng F.oxysporum vaì A.niger chiãúm 18,91%, khaïng P.oryzae chiãúm 16,21%), khaïng C.albicans chiãúm 10,80%. Nãúu so saïnh caïc kãút quaí trãn våïi kãút quaí nghiãn cæïu cuía Biãön Vàn Minh (Huãú) [5], Cao Vàn Thu vaì cäüng sæû (Haì Näüi) [6], âaî cho tháúy säú chuíng coï khaí nàng khaïng vi khuáøn Gram dæång cao hån, khaïng vi khuáøn Gram ám tháúp hån, coìn khaí nàng khaïng vi náúm gáön tæång âæång. * Trong säú 37 chuíng Micromonospora coï hoaût tênh khaïng sinh âæåüc phán láûp tæì caïc máùu âáút buìn åí thaình phäú Âaì Nàông, qua så tuyãøn chuïng täi choün ra âæåüc 7 chuíng coï khaí nàng khaïng våïi êt nháút 4 loaûi vi sinh váût kiãøm âënh, taûm âæåüc kê hiãûu laì: ÂN1, ÂN2, ÂN3, ÂN4, ÂN5, ÂN6 vaì ÂN7. Kãút quaí âæåüc trçnh baìy trong baíng 4 sau âáy: Baíng 4: Hoaût tênh khaïng sinh cuía 7 chuíng xaû khuáøn chi Micromonospora Kêch thæåïc voìng vä khuáøn (D - d, mm) S. aureus ATCC K.pneumoniac S.lutea ATCC F.oxysporeem E.coli ATCC B.subtitus C.albicans ATCC 6633 P.oryzae A.niger Kê 1283 9341 1228 hiãûu ÂN1 17 18 20 19 5
ÂN2 19 18 19 16 ÂN3 18 19 20 17 ÂN4 18 16 19 20 17 16 6 ÂN5 18 17 18 19 17 ÂN6 17 18 19 20 17 18 8 ÂN7 16 15 18 19 18 17 7 Kãút quaí åí baíng 4 cho tháúy coï 04 chuíng ÂN1, ÂN2, ÂN6 vaì ÂN7 coï khaí nàng khaïng âæåüc caïc vi khuáøn Gram ám, vi khuáøn Gram dæång vaì náúm, taûo voìng vä khuáøn ráút täút cho caïc nghiãn cæïu hoaût tênh khaïng sinh cuía xaû khuáøn hiãúm coï åí thaình phäú Âaì Nàông. 4. Kãút luáûn 4.1. Tæì 40 máùu âáút buìn cuía thaình phäú Âaì Nàông, âaî phán láûp âæåüc 90 chuíng xaû khuáøn hiãúm chi Micromonospora. Säú læåüng xaû khuáøn trong 1 gam âáút åí caïc máùu âáút khaïc nhau laì khaïc nhau. Caïc máùu âáút buìn ruäüng luïa åí Hoaì Phaït, Cáöu Âoí, Sån Traì... coï säú læåüng xaû khuáøn hiãúm trong 1 gam âáút cao nháút so våïi caïc máùu âáút nhæ buìn ao, buìn caït åí Hoaì Khaïnh, Hoaì Thoü, Myî Khã vaì Khuã Trung, thaình phäú Âaì Nàông. 4.2. Trong 90 chuíng xaû khuáøn phán láûp âæåüc, coï 37 chuíng coï hoaût tênh khaïng sinh våïi êt nháút mäüt trong säú caïc vi sinh váût kiãøm âënh chiãúm 41,11%. 4.3. Tæì 37 chuíng xaû khuáøn coï hoaût tênh khaïng sinh, âaî tuyãøn choün âæåüc 7 chuíng coï hoaût tênh khaïng sinh, khaïng âæåüc êt nháút våïi 4 vi sinh váût kiãøm âënh. Trong âoï coï 4 chuíng ÂN1, ÂN4, ÂN6 vaì ÂN7 coï khaí nàng khaïng âæåüc caí vi khuáøn Gram ám, vi khuáøn Gram dæång vaì Náúm, taûo voìng khaïng khuáøn, khaïng náúm cao. Coï thãø duìng caïc chuíng tuyãøn choün coï hoaût tênh khaïng sinh maûnh naìy nghiãn cæïu sáu hån nhàòm taûo ra dëch khaïng sinh thä hæîu hiãûu phoìng vaì chäúng bãûnh vi náúm cho mäüt säú loaûi cáy träöng vaì váût nuäi taûi thaình phäú Âaì Nàông. TAÌI LIÃÛU THAM KHAÍO [ 1] Nguyãùn Lán Duîng, Phaûm Vàn Ty, Dæång Âæïc Tiãún, Mäüt säú phæång phaïp nghiãn cæïu vi sinh hoüc táûp II, Nxb Khoa hoüc vaì Kyî thuáût, Haì Näüi, 1972, tr.70 – 75. [ 2] Nguyãùn Thaình Âaût, Cå såí sinh hoüc vi sinh váût, Nxb Giaïo duûc, Haì Näüi, 1999. [ 3] Egorov N.X, Thæûc táûp vi sinh hoüc, (Ngæåìi dëch: Nguyãùn Lán Duîng), Nxb Mir Matxcåva, Nxb Khoa hoüc vaì Kyî thuáût, Haì Näüi, 1983.
[ 4] Lã Mai Hæång, Nghiãn cæïu xaû khuáøn sinh cháút khaïng sinh phán láûp åí Haì Näüi vaì vuìng phuû cáûn, Luáûn aïn Tiãún sé Sinh hoüc, 1993, tr. 48 – 52. [ 5] Biãön Vàn Minh, Nghiãn cæïu khaí nàng sinh cháút khaïng sinh cuía mäüt säú chuíng xaû khuáøn phán láûp tæì âáút Bçnh Trë Thiãn, Luáûn aïn Tiãún sé Sinh hoüc, 2000, tr. 7 – 32. [ 6] Cao Vàn Thu, Chu Thë Läüc, Læång Âæïc Tuáún, Goïp pháön nghiãn cæïu mäüt säú loaìi Micromonospora sinh täøng håüp cháút khaïng sinh tæì buìn, buìn caït Viãût Nam, Taûp chê Dæåüc hoüc säú 5, 1993, tr. 3 – 6.