Báo cáo nghiên cứu khoa học " Tìm hiểu thêm về chế độ kinh doanh ngành nghề hóa trong nông nghiệp Trung Quốc "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

71
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để đạt mục tiêu hiện đại hoá nông nghiệp trong thời gian ngắn, sau khi hoàn thành cuộc cách mạng ruộng đất, ngay từ đầu những năm 1950, Trung Quốc đã nhanh chóng xoá bỏ chế độ kinh doanh nông nghiệp trên cơ sở tiểu nông đã tồn tại hàng nghìn năm bằng chế độ tập thể hoá. Việc thực hiện tập thể hoá sản xuất nông nghiệp đã mắc sai lầm lớn, đó là quá nóng vội, chạy theo việc nâng cấp quan hệ sản xuất một cách phiến diện. Chỉ đến cuối năm 1956, cả n-ớc đã thành...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Tìm hiểu thêm về chế độ kinh doanh ngành nghề hóa trong nông nghiệp Trung Quốc "

T×m hiÓu thªm vÒ chÕ ®é kinh doanh… ViÖt Hµ Ó ®¹t môc tiªu hiÖn ®¹i ho¸ ng−êi ®· kh¸i qu¸t c¸ch vËn hµnh cña § n«ng nghiÖp trong thêi gian CXND lóc Êy lµ “lµm viÖc chØ gµo to, ng¾n, sau khi hoµn thµnh ph©n phèi th× dµn ®Òu, chØ huy th× mï cuéc c¸ch m¹ng ruéng ®Êt, ngay tõ ®Çu qu¸ng”. N«ng d©n ch¸n n¶n, n¹n l−êi nh÷ng n¨m 1950, Trung Quèc ®· nhanh biÕng trµn lan, s¶n xuÊt suy gi¶m th¶m chãng xo¸ bá chÕ ®é kinh doanh n«ng h¹i, ®ã lµ nh÷ng g× mµ CXND ®em l¹i nghiÖp trªn c¬ së tiÓu n«ng ®· tån t¹i cho n«ng nghiÖp Trung Quèc. Lµ s¶n hµng ngh×n n¨m b»ng chÕ ®é tËp thÓ phÈm chñ quan cña viÖc phiªu l−u, ®i ho¸. ViÖc thùc hiÖn tËp thÓ ho¸ s¶n xuÊt ng−îc quy luËt kinh tÕ, CXND thÊt b¹i n«ng nghiÖp ®· m¾c sai lÇm lín, ®ã lµ vµ tan r· lµ tÊt yÕu. qu¸ nãng véi, ch¹y theo viÖc n©ng cÊp Sau khi chÕ ®é kho¸n s¶n l−îng ®Õn quan hÖ s¶n xuÊt mét c¸ch phiÕn diÖn. hé gia ®×nh ra ®êi, n«ng d©n l¹i ®−îc lµm ChØ ®Õn cuèi n¨m 1956, c¶ n−íc ®· chñ ruéng ®Êt, phÊn chÊn s¶n xuÊt, thµnh lËp 759 ngµn hîp t¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp phôc håi. Song nh− nhiÒu n«ng nghiÖp víi sù tham gia cña 96,3% tµi liÖu ®· ph©n tÝch, chÕ ®é ®ã kh«ng n«ng hé; cã ®Õn 100 triÖu n«ng hé tham thÓ tån t¹i vÜnh cöu. T×nh h×nh míi trong n−íc vµ quèc tÕ ®ßi hái ph¶i cã mét gia hîp t¸c x· cao cÊp, chiÕm 87,8% tæng chÕ ®é tæ chøc kinh doanh n«ng nghiÖp sè n«ng hé. Coi c«ng x· nh©n d©n qui m« thÝch hîp, ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt (CXND) lµ “chiÕc cÇu vµng ®i lªn chñ n«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhanh chãng vµ nghÜa céng s¶n”, cuèi n¨m 1958 c¸c hîp bÒn v÷ng. Sau mét thêi gian t×m tßi, t¸c x· trªn hîp nhÊt thµnh 28,5 ngµn nghiªn cøu, thÝ ®iÓm vµ tham kh¶o kinh CXND víi 127 triÖu n«ng hé tham gia, nghiÖm n−íc ngoµi, chÕ ®é tæ chøc kinh chiÕm 99,1% tæng sè n«ng hé c¶ n−íc. Cã nghiªn cøu trung quèc sè 5(75) - 2007 3
viÖt hµ doanh n«ng nghiÖp míi ®· h×nh thµnh Fisher ®−a ra vµo nh÷ng n¨m 30 thÕ kû vµ dÇn dÇn kh¼ng ®Þnh ®−îc tÝnh phï XX trë thµnh c¬ së cña tiªu chuÈn ph©n hîp cña nã. §ã lµ chÕ ®é kinh doanh lo¹i ngµnh nghÒ quèc tÕ. ¤ng cho r»ng ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp, tiÕng ngµnh nghÒ thø nhÊt (Primary Industry) H¸n lµ “n«ng nghiÖp s¶n nghiÖp ho¸”. lµ ngµnh n«ng nghiÖp dÝnh d¸ng trùc ë ViÖt Nam, kh¸i niÖm ngµnh nghÒ tiÕp ®Õn tù nhiªn; ngµnh nghÒ thø hai (Second Industry) lµ c«ng nghiÖp, gia ho¸ n«ng nghiÖp hÇu nh− ch−a cã, c«ng thªm mét b−íc trªn c¬ së ®ã; c¸c song nã ®· xuÊt hiÖn tõ l©u trªn thÕ giíi. ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c gäi lµ ngµnh ChÕ ®é kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ nghÒ thø ba (Third Industry). N¨m n«ng nghiÖp h×nh thµnh ®Çu tiªn vµo 1984, Côc Thèng kª nhµ n−íc Trung thËp kû 50 thÕ kû XX ë Mü, sau ®ã Quèc ban hµnh tiªu chuÈn ph©n lo¹i c¸c nhanh chãng lan sang c¸c n−íc ph¸t ngµnh nghÒ kinh tÕ. Tiªu chuÈn ®ã cã triÓn nh− ch©u ¢u, NhËt, Canada, v.v… tham chiÕu ph©n lo¹i ngµnh nghÒ theo vµ cã t¸c dông tÝch cùc trong viÖc thóc tiªu chuÈn ngµnh nghÒ quèc tÕ, cã kÕt ®Èy n«ng nghiÖp c¸c n−íc nµy ph¸t triÓn. ë Trung Quèc, nã xuÊt hiÖn tõ hîp víi t×nh h×nh cña Trung Quèc. VÒ c¬ b¶n tiªu chuÈn ®ã kh«ng kh¸c l¾m so víi cuèi nh÷ng n¨m 1980, b¾t ®Çu tõ vïng tiªu chuÈn quèc tÕ. ven biÓn, lan dÇn vµo néi ®Þa, tõ ngµnh trång trät sang ch¨n nu«i. Cô thÓ lµ, c¬ quan thèng kª cña Trung Quèc ®· c¨n cø vµo tr×nh tù ph¸t Khi míi xuÊt hiÖn ë Trung Quèc, tõ triÓn lÞch sö c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt x· “ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp” – cã héi, chia kÕt cÊu ngµnh nghÒ nh− sau: nghÜa lµ lµm cho n«ng nghiÖp trë thµnh C¸c ngµnh cã s¶n phÈm trùc tiÕp lÊy tõ mét ngµnh nghÒ – g©y rÊt nhiÒu tranh tù nhiªn th× gäi lµ ngµnh nghÒ thø nhÊt. c·i, lý do chñ yÕu lµ: b¶n th©n n«ng Ngµnh nghÒ thø nhÊt lµ n«ng nghiÖp nghiÖp ®· lµ ngµnh nghÒ thø nhÊt trong bao gåm nghÒ trång trät, nghÒ rõng, nÒn kinh tÕ quèc d©n cña Trung Quèc ch¨n nu«i, nghÒ phô vµ nghÒ c¸. C¸c råi, mµ ®· lµ mét “ngµnh nghÒ” (xuÊt ngµnh thùc hiÖn gia c«ng l¹i s¶n phÈm ph¸t tõ tiÕng Anh “Industry”), sao cßn s¬ cÊp gäi lµ ngµnh nghÒ thø hai, gåm cÇn lµm cho nã trë thµnh ngµnh nghÒ? c«ng nghiÖp vµ x©y dùng, trong ®ã c«ng ThËt ra nÕu xÐt theo ng÷ nghÜa, th× tõ nghiÖp bao gåm khai th¸c, chÕ t¹o, cÊp Industry trong tiÕng Anh kh«ng chØ cã n−íc, ®iÖn, khÝ ®èt, n−íc nãng, khÝ nghÜa lµ ngµnh nghÒ (ch÷ H¸n lµ s¶n than…. Ngµnh nghÒ thø ba gåm c¸c nghiÖp), mµ nã cã nhiÒu hµm nghÜa, ngµnh kh«ng n»m trong ngµnh thø nhÊt trong nh÷ng tr−êng hîp kh¸c nhau nã cã vµ thø hai. Do ngµnh nghÒ thø ba cã hµm nghÜa kh¸c nhau. Trong hÖ thèng nhiÒu ngµnh, ph¹m vi réng, nªn cã thÓ kinh tÕ quèc d©n, sù ph©n lo¹i c¸c ngµnh nghÒ do nhµ kinh tÕ häc ng−êi óc A.G. nghiªn cøu trung quèc sè 5(75) - 2007 4
T×m hiÓu thªm vÒ chÕ ®é kinh doanh… chia thµnh hai bé phËn lµ l−u th«ng vµ ChÝnh v× vËy, dï trªn lý thuyÕt vµ c¶ dÞch vô(1). trong thèng kª, Trung Quèc ®Æt n«ng nghiÖp vµo ngµnh nghÒ thø nhÊt, song Nh−ng cã mét ®iÒu cÇn ph¶i ®Æc biÖt trªn thùc tÕ, vµ ®èi chiÕu víi nh÷ng ®iÒu chØ râ lµ, khi c¸c nhµ kinh tÕ häc ph−¬ng kiÖn c¬ b¶n cña mét ngµnh nghÒ, th× T©y ph©n nÒn kinh tÕ quèc d©n thµnh ba lo¹i ngµnh nghÒ nh− vËy, th× c¸c n−íc n«ng nghiÖp Trung Quèc ch−a trë thµnh ph−¬ng T©y ®Òu ®· c«ng nghiÖp ho¸ råi, mét ngµnh nghÒ thùc sù. Nã vÉn cã n«ng nghiÖp còng ®· trë thµnh mét ngµnh nhiÖm vô ph¶i “ngµnh nghÒ ho¸”. nghÒ thùc sù råi. Do ®ã, trong kh¸i niÖm GÇn ®©y, ë Trung Quèc xuÊt hiÖn “ngµnh nghÒ thø nhÊt” ®Ó chØ n«ng nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nghiÖp, kh«ng ph¶i lµ nãi ®Õn n«ng nghiÖp ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp, trong ®ã d−íi bÊt cø tr¹ng th¸i kinh tÕ nµo, mµ lµ ®· ®−a ra nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ kh¸i niÖm n«ng nghiÖp ®· c«ng nghiÖp ho¸ hoÆc ®· nµy(2). T×nh h×nh ®ã còng diÔn ra ë c¸c thµnh mét ngµnh nghÒ thùc sù. n−íc kh¸c. Dï cã nh÷ng ®Þnh nghÜa §Ó thµnh mét ngµnh nghÒ thùc sù, kh«ng hoµn toµn gièng nhau, giíi ®Þnh cÇn cã 3 ®iÒu kiÖn c¬ b¶n: mét lµ ®· h×nh kh¸i niÖm kh«ng hoµn toµn nh− nhau, thµnh mét tæ hîp ngµnh nghÒ hoÆc mét vµ trong thùc tiÔn, thÓ hiÖn ra d−íi chuçi ngµnh nghÒ riªng; hai lµ ph¶i cã nh÷ng h×nh thøc vµ m« h×nh kh¸c nhau, hiÖu qu¶ quy m« nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ s¾p song cã thÓ thÊy r»ng, ë Trung Quèc xÕp tèi −u hoÆc lîi dông hîp lý c¸c còng nh− c¸c n−íc kh¸c, con ®−êng ph¸t nguån lùc; ba lµ cã thÓ lµm cho ngµnh triÓn ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp ®Òu nghÒ ®ã kh«ng ngõng n©ng cÊp vµ ph¸t cã nh÷ng ®Æc ®iÓm t−¬ng tù, cã thÓ tãm triÓn liªn tôc, tøc lµ ph¶i cã søc sèng vµ l−îc mét c¸ch kh¸i qu¸t lµ, c¨n cø vµo tuæi thä nhÊt ®Þnh. ®ßi hái cña s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i ho¸, XÐt vÒ n«ng nghiÖp, th× thÊy trong theo chiÒu däc th× nhÊt thÓ ho¸ c¸c kh©u nÒn kinh tÕ tù nhiªn, n«ng nghiÖp tuy cã s¶n xuÊt – chÕ biÕn – tiªu thô; theo trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn tù nhiªn tr−íc chiÒu ngang th× thùc hiÖn kinh doanh theo chiÒu s©u c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh− nhÊt, song nã vÉn kh«ng ph¶i lµ mét vèn, kü thuËt, nh©n tµi, v.v… h×nh ngµnh nghÒ theo ý nghÜa hiÖn ®¹i. HiÖn thµnh côc diÖn kinh doanh chuyªn m«n nay sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp ho¸ s¶n xuÊt, th−¬ng phÈm ho¸ s¶n Trung Quèc ®· tho¸t ra khái tr¹ng th¸i phÈm, x· héi ho¸ dÞch vô. kinh tÕ tù nhiªn tõ l©u, song do tr×nh ®é Ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp ë Trung thÞ tr−êng ho¸ l¹c hËu, thÓ chÕ qu¶n lý Quèc thÓ hiÖn ra ë nhiÒu h×nh thøc tæ vµ ph−¬ng thøc kinh doanh ®Òu cã nhiÒu chøc. Kh¸i qu¸t l¹i, cã 5 h×nh thøc chñ h¹n chÕ, nªn sù ph¸t triÓn ®ã cßn xa míi yÕu lµ: ®¹t ®Õn tr×nh ®é cña khu vùc ngµnh nghÒ thø nhÊt theo ý nghÜa ®óng cña nã. nghiªn cøu trung quèc sè 5(75) - 2007 5
viÖt hµ - C«ng ty + n«ng hé: C«ng ty (hoÆc Trong c¸c h×nh thøc trªn, vai trß cña doanh nghiÖp) ®ãng vai trß ®Çu tµu, c«ng ty, doanh nghiÖp, hîp t¸c x· hay n«ng hé lµ nh÷ng toa tµu lµm thµnh hiÖp héi KHKT, trang tr¹i, chî b¸n bu«n thùc thÓ kinh tÕ kinh doanh tõ s¶n xuÊt lu«n lu«n cã t¸c dông h−íng dÉn, tæ chøc ®Õn chÕ biÕn, tiªu thô. Mét sè thùc thÓ vµ phôc vô c¸c n«ng hé, thiÕu c¸c thùc kÕt hîp t−¬ng ®èi chÆt chÏ, cã hîp ®ång thÓ ®ã, kh«ng thÓ cã kinh doanh ngµnh rµng buéc gi÷a c«ng ty, doanh nghiÖp vµ nghÒ ho¸ trong n«ng nghiÖp. n«ng hé, “lîi Ých cïng h−ëng, rñi ro cïng Sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn, ®Õn n¨m chÞu”, mét sè kh¸c quan hÖ láng lÎo theo 2002, Trung Quèc ®· cã 94 ngµn tæ chøc kiÓu 2 bªn “ mua ®øt b¸n ®o¹n, mét lÇn kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp lµ xong.” víi 72,65 triÖu n«ng hé, tøc 30,5% sè - Tæ chøc kinh tÕ hîp t¸c + n«ng hé: n«ng hé trong c¶ n−íc, xuÊt hiÖn trong C¸c tæ chøc kinh tÕ hîp t¸c th«ng qua nhiÒu lÜnh vùc cña ngµnh n«ng nghiÖp(3). c¸c tæ chøc trung gian, m¹ng l−íi dÞch C¸c nhµ khoa häc Trung Quèc cho vô, liªn hÖ víi ®«ng ®¶o c¸c n«ng hé, r»ng, ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp sÏ lµ thùc hiÖn g¾n kÕt c¸c kh©u s¶n xuÊt, chÕ chiÕc “ch×a kho¸ ®a n¨ng”, më ®−îc biÕn, tiªu thô. nhiÒu c¸nh cöa l©u nay khã më, sÏ ho¸ - HiÖp héi kü thuËt chuyªn ngµnh gi¶i ®−îc nhiÒu nh©n tè k×m h·m sù n«ng nghiÖp + n«ng hé: HiÖp héi cung ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp Trung Quèc. cÊp cho n«ng d©n toµn bé ho¹t ®éng tõ NhËn ®Þnh ®ã xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ph©n th«ng tin khoa häc kü thuËt, kü thuËt tÝch sau: s¶n xuÊt, t− liÖu s¶n xuÊt, vËn chuyÓn, - §©y lµ lèi tho¸t c¨n b¶n ®Ó gi¶i tiªu thô, ®−a n«ng d©n ra thÞ tr−êng. quyÕt m©u thuÉn gi÷a s¶n xuÊt nhá vµ - Trang tr¹i + n«ng hé: Trang tr¹i do thÞ tr−êng lín. NÒn s¶n xuÊt nhá do chñ mét hoÆc nhiÒu n«ng hé, hoÆc c¸c tËp thÓ ph©n t¸n, yÕu kÐm, c¬ së máng manh thÓ, c¸c c«ng ty cæ phÇn t¹o thµnh, ho¹t nªn khã ®èi phã víi rñi ro thÞ tr−êng, ®éng theo kiÓu h×nh thµnh nh÷ng ngµnh kh«ng n¾m b¾t ®−îc th«ng tin thÞ nghÒ chñ ®¹o, dÇn dÇn kinh doanh quy tr−êng, dÉn ®Õn s¶n xuÊt mï qu¸ng, khã m« ho¸. sö dông kü thuËt míi, gi¸ thµnh s¶n - ThÞ tr−êng b¸n bu«n chuyªn ngµnh+ phÈm cao. Ph¸t triÓn kinh doanh ngµnh n«ng hé: ThÞ tr−êng b¸n bu«n h−íng dÉn nghÒ ho¸ sÏ cã thÓ bï ®¾p nh÷ng thiÕu n«ng d©n ®iÒu chØnh s¶n xuÊt theo ®ßi sãt trªn. C¸c n«ng hé cã thÓ th«ng qua hái cña thÞ tr−êng, phôc vô c¸c kh©u c¸c tæ chøc trung gian, c¸c doanh nghiÖp tr−íc, trong vµ sau s¶n xuÊt n«ng ®Çu tµu, thÞ tr−êng chuyªn m«n hoÆc c¬ nghiÖp bao gåm cung cÊp th«ng tin thÞ së s¶n xuÊt ®Ó tæ chøc l¹i, liªn hÖ víi thÞ tr−êng, gièng tèt, t− liÖu s¶n xuÊt, v.v… tr−êng, t¨ng c−êng søc chèng ®ì víi rñi ro thÞ tr−êng vµ rñi ro tù nhiªn, n©ng nghiªn cøu trung quèc sè 5(75) - 2007 6
T×m hiÓu thªm vÒ chÕ ®é kinh doanh… cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng. C¸c tr¹ng khã mua khã b¸n kÕ tiÕp nhau. n«ng hé sÏ ®−îc ®¸p øng kÞp thêi vµ hiÖu MÆc dÇu l·nh ®¹o c¸c cÊp ®· bµn b¹c qu¶ nh÷ng nhu cÇu cÊp b¸ch mµ hä gi¶i quyÕt ®Ó ®iÒu chØnh c¬ cÊu s¶n xuÊt, kh«ng thÓ cã ®−îc nÕu kinh doanh ®¬n c¬ cÊu s¶n phÈm, song kÕt qu¶ kh«ng ®éc, ph©n t¸n, nh− th«ng tin thÞ tr−êng, ®−îc lµ bao. VÉn s¶n xuÊt trïng lÆp, vÉn trî gióp vÒ vèn, cung øng t− liÖu s¶n chç thiÕu chç thõa. Nhê sù ph¸t triÓn xuÊt, dÞch vô s¶n xuÊt, chØ ®¹o kü thuËt, cña khoa häc kü thuËt, cña giao th«ng dÞch vô chuyªn chë, chÕ biÕn, tiªu thô vËn t¶i, nhiÒu s¶n phÈm, kÓ c¶ c¸c lo¹i v.v. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp ®Çu tµu ®Æc s¶n quý hiÕm, ®· mÊt lîi thÕ so hoÆc c¸c tæ chøc dÞch vô, chÕ biÕn, l−u s¸nh, trë nªn trµn lan, ø ®äng, thõa Õ. th«ng nhê liªn kÕt víi c¸c n«ng hé, nªn Tr−íc t×nh tr¹ng nµy, c¸c hé n«ng d©n còng thu ®−îc nhiÒu lîi Ých kinh tÕ nh− ph©n t¸n ®µnh bã tay. Sù gióp ®ì cña cã nguån hµng vµ c¬ së s¶n xuÊt nguyªn chÝnh quyÒn còng Ýt hiÖu qu¶. Nã ®ßi hái liÖu æn ®Þnh, ®¶m b¶o s¶n xuÊt vµ tiªu ph¶i cã mét chÕ ®é míi, ph−¬ng thøc thô kh«ng bÞ x¸o trén, còng n©ng cao míi, mµ kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ ®−îc kh¶ n¨ng phßng chèng rñi ro vµ søc n«ng nghiÖp lµ thÝch hîp nhÊt. Nã cã thÓ c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng. §ång thêi, th«ng qua c¸c doanh nghiÖp ®Çu tµu, thÞ kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp tr−êng b¸n bu«n, c¸c tæ chøc hîp t¸c cßn liªn kÕt ®−îc c¸c kh©u tr−íc, trong kinh tÕ, hiÖp héi ngµnh nghÒ, dïng biÖn vµ sau s¶n xuÊt, nhê vËy më réng ®−îc ph¸p ký cam kÕt, hîp ®ång ®Ó ®−a n«ng quy m« kinh doanh. s¶n vµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn ra thÞ - Lµ biÖn ph¸p chiÕn l−îc ®Ó n©ng cao tr−êng trong n−íc vµ quèc tÕ, ph©n bæ hiÖu qu¶ tæng hîp cña n«ng nghiÖp, gãp nguån lùc theo ®ßi hái cña thÞ tr−êng, phÇn t¨ng thu nhËp cho n«ng d©n. S¶n chØ ®¹o n«ng d©n kh«ng ngõng ®iÒu xuÊt n«ng nghiÖp nhê g¾n bã víi c¸c chØnh kÕt cÊu, cung cÊp nhiÒu s¶n phÈm kh©u gia c«ng, tiªu thô nªn kh«ng thÝch hîp víi thÞ tr−êng, h×nh thµnh s¶n ngõng t¨ng gi¸ trÞ, nhÊt lµ c¸c c«ng ®o¹n xuÊt quy m«, hiÖu qu¶. chÕ biÕn thµnh thøc ¨n nhanh, thøc ¨n - Më ra con ®−êng hÕt søc réng r·i cho bæ d−ìng v.v… mµ gi¸ trÞ gia t¨ng lín viÖc chuyÓn dÞch lao ®éng ë n«ng th«n vµ h¬n ®Õn mÊy lÇn, thËm chÝ mÊy chôc ®« thÞ ho¸ n«ng th«n. HiÖn nay n«ng lÇn. §ång thêi, l−îng c«ng viÖc trong th«n Trung Quèc cã kho¶ng gÇn 200 lÜnh vùc n«ng nghiÖp còng t¨ng lªn, gãp phÇn n©ng cao thu nhËp cho n«ng d©n. triÖu lao ®éng d− d«i, tr×nh ®é ®« thÞ ho¸ ch−a ®Õn 40%. Thùc hiÖn kinh doanh - Lµm cho c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ngµnh nghÒ ho¸, sÏ h×nh thµnh hµng vµ n«ng th«n ®−îc ®iÒu chØnh ®Ó ®¹t lo¹t doanh nghiÖp chÕ biÕn, vËn chuyÓn, hiÖu qu¶ cao nhÊt, thu nhiÒu gi¸ trÞ tiªu thô n«ng s¶n, thóc ®Èy ph¸t triÓn nhÊt. Tr−íc ®©y trong n«ng nghiÖp c¸c doanh nghiÖp h−¬ng trÊn, gãp phÇn Trung Quèc lu«n lu«n xuÊt hiÖn t×nh nghiªn cøu trung quèc sè 5(75) - 2007 7
viÖt hµ chuyªn m«n ho¸, t¹o ra nhu cÇu víi quan träng gi¶i quyÕt viÖc lµm cho mÊy khoa häc kÜ thuËt míi. tr¨m triÖu lao ®éng vèn chØ quanh quÈn trªn nh÷ng thöa ruéng nhá bÐ ë n«ng Nh÷ng ph©n tÝch cña c¸c nhµ nghiªn th«n. Nhê sù h×nh thµnh mét lo¹t doanh cøu Trung Quèc vÒ lîi Ých vµ hiÖu øng nghiÖp h−¬ng trÊn s¶n xuÊt c¸c ngµnh cña c¸ch kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ nghÒ thø hai vµ thø ba, Trung Quèc sÏ n«ng nghiÖp cho thÊy, ®©y lµ ph−¬ng tr¸nh ®−îc t×nh tr¹ng h×nh thµnh nh÷ng thøc quan träng gióp cho n«ng nghiÖp ®« thÞ lín mét c¸ch mï qu¸ng, mµ sÏ x©y Trung Quèc tiÕp nhËn thêi c¬ vµ th¸ch dùng nh÷ng ®« thÞ nhá vµ võa ngay t¹i thøc do gia nhËp WTO vµ héi nhËp vµo n«ng th«n, trùc tiÕp phôc vô n«ng nÒn kinh tÕ toµn cÇu, lµ c¬ chÕ cã hiÖu nghiÖp. qu¶ cao gióp n«ng nghiÖp Trung Quèc n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng vµ søc - Thóc ®Èy øng dông khoa häc kü thuËt míi trong n«ng nghiÖp. C¸c nhµ sèng m¹nh mÏ, hoµ vµo trµo l−u kinh tÕ nghiªn cøu ®· nhËn xÐt, n«ng nghiÖp thÕ giíi mét c¸ch thuËn lîi. kh«ng thÓ ph¸t triÓn, kh«ng thÓ trë Tuy nhiªn còng theo nghiªn cøu ®iÒu thµnh kinh tÕ hµng ho¸, vµ ph¸t triÓn tra vµ ph©n tÝch cña c¸c nhµ khoa häc bÒn v÷ng nÕu kh«ng dùa vµo khoa häc Trung Quèc, kinh doanh ngµnh nghÒ kü thuËt, song nÒn s¶n xuÊt nhá vµ khoa ho¸ n«ng nghiÖp cña Trung Quèc chØ míi häc kÜ thuËt míi lµ mét cÆp ®èi lËp, m©u b¾t ®Çu, cã nh÷ng ®Æc tr−ng cña thêi kú thuÉn, kh«ng thÓ ®ång hµnh. Nh÷ng ®Çu. §Æc tr−ng ®ã thÓ hiÖn chñ yÕu ë sù ng−êi n«ng d©n Ýt vèn, kinh doanh riªng ch−a hoµn thiÖn cña c¬ chÕ liªn kÕt lîi rÏ, thiÕu th«ng tin, tè chÊt thÊp kh«ng cã Ých. Kh«ng Ýt doanh nghiÖp ®Çu tµu vµ c¸ch nµo lµm cho khoa häc kÜ thuËt thùc n«ng hé vÉn chØ dõng ë quan hÖ “mua sù trë thµnh “nh©n tè nhanh nhËy nhÊt, ®øt b¸n ®o¹n, mét lÇn lµ xong”. NhiÒu c¸ch m¹ng nhÊt” cña søc s¶n xuÊt ®−îc, c«ng ty, doanh nghiÖp ch−a lËp ra c¬ chÕ bëi kh«ng ®−îc øng dông réng r·i, khoa hoµn tr¶ lîi nhuËn cho c¸c n«ng hé tham gia liªn kÕt, c¸c n«ng hé chØ nhËn ®−îc häc kÜ thuËt sÏ kh«ng cã søc hÊp dÉn, tõ c«ng ty, doanh nghiÖp tiÒn t−¬ng kh«ng cã ý nghÜa hiÖn thùc. Trong ®iÒu ®−¬ng tiÒn b¸n n«ng s¶n mµ kh«ng nhËn kiÖn ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp, c¸c ®−îc lîi nhuËn tõ gi¸ trÞ gia t¨ng cña doanh nghiÖp ®Çu tµu muèn cã nguån kh©u chÕ biÕn vµ tiªu thô. ChiÕc b¸nh hµng æn ®Þnh vµ nguyªn liÖu chÊt l−îng chia rÊt kh«ng c«ng b»ng. Râ rµng hai cao, sÏ ph¶i tËp trung s¶n xuÊt nguyªn bªn ch−a thËt sù liªn kÕt l©u dµi víi liÖu vµ n«ng s¶n th«, cung cÊp cho n«ng nhau trªn c¬ së lîi Ých chung, sù liªn hîp d©n dÞch vô ®ång bé h×nh thµnh s¶n cña c¸c bªn ch−a thÓ gäi lµ kinh doanh xuÊt qui m«. §ã lµ mét c¬ chÕ lîi Ých më ngµnh nghÒ ho¸ ®−îc. Cho nªn cã nhµ ra con ®−êng øng dông khoa häc kÜ nghiªn cøu cho r»ng, sè n«ng hé ®−îc thuËt vµ c«ng cô hiÖn ®¹i ®Ó s¶n xuÊt nghiªn cøu trung quèc sè 5(75) - 2007 8
T×m hiÓu thªm vÒ chÕ ®é kinh doanh… c¸c tæ chøc kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ chøc hîp t¸c kinh tÕ n«ng d©n, ¶nh l«i cuèn, n¨m 2002 ®· lªn ®Õn 30,5% h−ëng ®Õn kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ tæng sè n«ng hé c¶ n−íc, cã lÏ lµ ®· ®−îc trong n«ng nghiÖp. thæi phång lªn(4). Trong kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸, doanh nghiÖp ®Çu tµu cã vai trß mÊu chèt, bªn trong th× g¾n kÕt hµng ngµn Chó thÝch: v¹n hé, bªn ngoµi th× g¾n kÕt víi thÞ (1): Bµnh Tinh L−, Tiªu Xu©n D−¬ng tr−êng trong, ngoµi n−íc. Thùc tiÔn cho (2000): ThÞ tr−êng vµ ngµnh nghÒ ho¸ n«ng thÊy, x©y dùng ®−îc mét doanh nghiÖp nghiÖp, Nxb Qu¶n lý Kinh tÕ Trung Quèc. ®Çu tµu, cã thÓ thóc ®Èy khai th¸c tæng (2): Xem Bµnh Hoµng Diªm, Tiªu Xu©n hîp ®−îc mét hoÆc nhiÒu lo¹i n«ng s¶n. D−¬ng (2000): ThÞ tr−êng vµ ngµnh nghÒ ho¸ Theo thèng kª, ®Õn n¨m 2004, Trung n«ng nghiÖp, Nxb Qu¶n lý kinh tÕ Trung Quèc ®· x©y dùng ®−îc 372 doanh Quèc; TriÖu Bang Hång, Kh−u V¨n T−êng nghiÖp ®Çu tµu träng ®iÓm cÊp nhµ n−íc (2002): Kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ n«ng trong kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ n«ng nghiÖp ë Trung Quèc, Nxb VËt gi¸ Trung nghiÖp vµ mét l−îng lín doanh nghiÖp Quèc; Cao Toµn Thµnh: Thµnh thÞ ho¸ vµ cÊp tØnh. Nh−ng c¸c doanh nghiÖp nµy ngµnh nghÒ ho¸, hai b¸nh xe thóc ®Èy n«ng tån t¹i vµ ho¹t ®éng t−¬ng ®èi khã kh¨n. d©n giµu cã, T¹p chÝ Nh©n v¨n (TQ) sè 6- 2002; TriÖu B¶o T¸ (1999): Lý luËn vµ thùc Lµ mét s¶n phÈm míi ra ®êi, nh−ng c¸c tiÔn kinh doanh ngµnh nghÒ ho¸ n«ng doanh nghiÖp ®Çu tµu kh«ng nhËn ®−îc nghiÖp, Nxb Thuû lîi Hoµng Hµ; Ng−u sù gióp ®ì cÇn thiÕt vµ ®Çy ®ñ tõ phÝa Nh−îc Phong, Lý Thµnh Quý, TrÞnh H÷u nhµ n−íc. §· cã nhiÒu chÝnh s¸ch gióp Quý…(2004): VÊn ®Ò “tam n«ng” cña Trung ®ì ®−îc ban hµnh, nh− chÝnh s¸ch tho¸i Quèc, nh×n l¹i vµ ®¸nh gi¸ triÓn väng, Nxb thuÕ, −u ®·i tÝn dông vµ xóc tiÕn ph¸t KHXH Trung Quèc; OECD: Nh×n l¹i vµ triÓn cho doanh nghiÖp, nh−ng nh÷ng ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp cña Trung chÝnh s¸ch ®ã kh«ng ®−îc thùc hiÖn ®Õn Quèc (b¶n dÞch sang tiÕng H¸n), Nxb Kinh tÕ n¬i ®Õn chèn, bÞ bít xÐn trong khi thùc Trung Quèc, 2005, v.v… hiÖn. Sù gióp ®ì ®èi víi tæ chøc hîp t¸c (3): Ng−u Nh−îc Phong, Lý Thµnh Quý, kinh tÕ cña n«ng d©n l¹i cµng kÐm. Cã TrÞnh H÷u Quý (2004): VÊn ®Ò “tam n«ng” n¬i, bé ngµnh c«ng th−¬ng ®Þa ph−¬ng cña Trung Quèc – Nh×n l¹i vµ ®¸nh gi¸ triÓn kh«ng thùc hiÖn bÊt cø mét chÝnh s¸ch väng, Nxb Khoa häc x· héi Trung Quèc. −u ®·i nµo, mét biÖn ph¸p trî gióp hiÖu (4): Ng−u Nh−îc Phong, Lý Thµnh Quý, qu¶ nµo víi tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ, thùc TriÖu H÷u Quý… S®d. sù lµ “sù gióp ®ì dõng ë ®Çu l−ìi.” “LuËt hîp t¸c x· n«ng nghiÖp” chËm ban hµnh còng ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña tæ nghiªn cøu trung quèc sè 5(75) - 2007 9