Báo cáo nghiên cứu khoa học " TRUNG QUỐC NĂM 2005 "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Năm 2005, trong bối cảnh trong n-ớc và quốc tế có nhiều thuận lợi, nh-ng cũng không ít khó khăn và thách thức, Trung Quốc đã có những nỗ lực nhằm duy trì tốc độ tăng tr-ởng kinh tế t-ơng đối nhanh nh-ng hạn chế không để phát triển quá nóng; h-ớng tới một “xã hội hài hoà” trong n-ớc, tạo ra một cục diện ổn định khu vực xung quanh, v-ơn ra thị tr-ờng thế giới, nhất là thị tr-ờng dầu mỏ và khoáng sản, mạnh dạn xử lý các vấn đề trong quan hệ quốc tế song ph-ơng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " TRUNG QUỐC NĂM 2005 "

21 Trung Quèc n¨m 2005 NguyÔn Huy Quý* qu¸ tr×nh “x©y dùng toµn diÖn x· héi ¨m 2005, cã thÓ nãi lµ mét N kh¸ gi¶”, nhiÖm vô chiÕn l−îc cña Trung n¨m ®Çy Ên t−îng trong ®êi Quèc trong 20 n¨m ®Çu cña thÕ kû míi. sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ quan hÖ ®èi ngo¹i cña n−íc N¨m 2005, trong bèi c¶nh trong n−íc CHND Trung Hoa. vµ quèc tÕ cã nhiÒu thuËn lîi, nh−ng còng kh«ng Ýt khã kh¨n vµ th¸ch thøc, N¨m 2005 lµ n¨m Trung Quèc phãng thµnh c«ng con tµu vò trô ThÇn Ch©u Trung Quèc ®· cã nh÷ng nç lùc nh»m VI, mang theo hai phi hµnh gia bay 5 duy tr× tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ t−¬ng ngµy ®ªm vµ trë vÒ tr¸i ®Êt an toµn; lµ ®èi nhanh nh−ng h¹n chÕ kh«ng ®Ó ph¸t n¨m Trung Quèc v−ît qua Ph¸p, Anh trë triÓn qu¸ nãng; h−íng tíi mét “x· héi thµnh quèc gia cã tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm hµi hoµ” trong n−íc, t¹o ra mét côc diÖn quèc néi (GDP) ®øng thø t− trªn thÕ æn ®Þnh khu vùc xung quanh, v−¬n ra giíi. thÞ tr−êng thÕ giíi, nhÊt lµ thÞ tr−êng dÇu má vµ kho¸ng s¶n, m¹nh d¹n xö lý N¨m 2005 lµ n¨m Chñ tÞch Hå CÈm §µo cïng Tæng thèng Nga ra “Tuyªn bè c¸c vÊn ®Ò trong quan hÖ quèc tÕ song chung vÒ trËt tù thÕ giíi thÕ kû XXI”, lµ ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng, phôc vô cho c«ng n¨m Thñ t−íng ¤n Gia B¶o th¨m Ên cuéc c¶i c¸ch, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc vµ §é, cïng Thñ t−íng M.Singh ký kÕt n©ng cao vÞ thÕ cña Trung Quèc trªn HiÖp −íc hîp t¸c h÷u nghÞ, kÕt thóc 40 tr−êng quèc tÕ. MÆt kh¸c, n¨m 2005 n¨m “kh«ng lµ thï, nh−ng còng kh«ng lµ còng ®· béc lé nh÷ng khã kh¨n vµ vÊn b¹n” gi÷a hai quèc gia ch©u ¸ cã sè d©n ®Ò cÇn gi¶i quyÕt trong tÇng s©u cña nÒn ®«ng nhÊt thÕ giíi v.v... kinh tÕ vµ ®êi sèng chÝnh trÞ, x· héi Víi ph−¬ng ch©m “ph¸t triÓn mét Trung Quèc tån t¹i tõ l©u hoÆc míi nÈy c¸ch khoa häc” vµ môc tiªu “x©y dùng x· sinh trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch, ph¸t triÓn. héi hµi hoµ” cïng nh÷ng thµnh tùu to N¨m 2005 còng ®· béc lé nh÷ng th¸ch lín ®· thu ®−îc trong n¨m 2005, Trung thøc ®èi víi Trung Quèc vÒ ®èi ngo¹i Quèc ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn trong bèi c¶nh thÕ giíi vµ khu vùc c¹nh kinh tÕ x· héi 5 n¨m lÇn thø X (2001 – tranh gay g¾t vµ ®Çy biÕn ®éng, tr−íc 2005), t¹o c¬ së thuËn lîi cho kÕ ho¹ch hÕt thÓ hiÖn trong quan hÖ Trung – n¨m 2006 vµ quy ho¹ch 5 n¨m lÇn thø NhËt vµ Trung – Mü. XI (2006 – 2010), ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®−îc coi lµ giai ®o¹n then chèt cña * PGS. Sö häc.
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 22 I. T×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, 60,3 tû USD; tÝnh ®Õn cuèi n¨m dù tr÷ x héi. ngo¹i tÖ ®¹t 818,9 tû USD. §êi sèng cña nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn Nãi chung, n¨m 2005 Trung Quèc ®· mét b−íc: 9,7 triÖu ng−êi ë thµnh thÞ cã duy tr× ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ viÖc lµm míi; thu nhËp cã thÓ chi phèi t−¬ng ®èi nhanh, duy tr× ®−îc æn ®Þnh vÒ b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña c− d©n thµnh chÝnh trÞ, theo ph−¬ng ch©m “x©y dùng x· thÞ ®¹t 10.493 NDT, thu nhËp rßng b×nh héi hµi hoµ” ®−îc x¸c ®Þnh tõ ®Çu n¨m. qu©n ®Çu ng−êi cña c− d©n n«ng th«n lµ Ph−¬ng ch©m ph¸t triÓn kinh tÕ n¨m 3.255 NDT, khÊu trõ nh©n tè gi¸ c¶, 2005 ®−îc ®Ò ra lµ “tiÕp tôc vµ c¶i thiÖn t¨ng 9,6% vµ 6,2%”(2). ®iÒu khèng vÜ m«; tiÕp tôc t¨ng c−êng Cuèi n¨m 2005, Côc Thèng kª Nhµ c¸c mÆt c«ng t¸c “tam n«ng”; thóc ®Èy n−íc Trung Quèc ®· bÊt ngê c«ng bè bæ qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh kÕt cÊu kinh tÕ vµ sung tû lÖ t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña Trung chuyÓn ®æi ph−¬ng thøc t¨ng tr−ëng; Quèc tõ sau ngµy chuyÓn sang c¶i c¸ch thóc ®Èy sù ph¸t triÓn hµi hoµ gi÷a c¸c tíi nay. Theo c«ng bè bæ sung, tõ n¨m khu vùc. ChØ tiªu t¨ng tr−ëng kinh tÕ ®Ò 1979 – 2004 GDP cña Trung Quèc t¨ng ra cho n¨m 2005 lµ 8%”(1) kú häp thø 4 b×nh qu©n hµng n¨m 9,6% (tr−íc ®©y Quèc héi kho¸ X Trung Quèc (5 – c«ng bè lµ 9,4%). Tû lÖ t¨ng tr−ëng GDP 14/3/2006) ®· th«ng qua “B¸o c¸o c«ng tõng n¨m tõ 1994 – 2004 lÇn l−ît lµ 14%; 13,1%; 10,9%; 9,3%; 7,8%; 7,6%; t¸c cña ChÝnh phñ” do Thñ t−íng ¤n Gia 8,4%; 8,3%; 9,1%; 10%; 10,1%. N¨m 2004 B¶o tr×nh bµy, trong ®ã thµnh tùu kinh GDP Trung Quèc ®¹t 15.987 tû NDT, tÕ n¨m 2005 ®−îc tæng kÕt nh− sau: t¨ng 10,1% (chø kh«ng ph¶i 13.650 tû “Kinh tÕ ph¸t triÓn b×nh æn vµ t−¬ng ®èi NDT, t¨ng 9,5% nh− ®· c«ng bè trong kú nhanh. Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm quèc néi häp Quèc héi n¨m ngo¸i, trong sè 2.337 (GDP) c¶ n¨m ®¹t 18.230 tû NDT, t¨ng tû NDT ®−îc bæ sung ®ã, 93% lµ thu 9,9% so víi n¨m ngo¸i; thu nhËp ng©n nhËp tõ ngµnh dÞch vô”(3)). s¸ch v−ît qu¸ 3.000 tû NDT, t¨ng 523,2 Trong n¨m 2005 trong qu¶n lý vÜ m«, tû; mÆt b»ng gi¸ c¶ tiªu thô cña c− d©n ChÝnh phñ Trung Quèc tiÕp tôc sö dông t¨ng 1,8%. NÒn kinh tÕ quèc d©n thÓ nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó “h¹ nhiÖt” nÒn kinh hiÖn côc diÖn tèt ®Ñp t¨ng tr−ëng t−¬ng tÕ trë nªn qu¸ nãng tõ cuèi n¨m 2003, cã ®èi nhanh, hiÖu qu¶ t−¬ng ®èi tèt, gi¸ c¶ chÝnh s¸ch kh¸c nhau ®èi víi c¸c lÜnh t−¬ng ®èi æn. vùc kh¸c nhau. Th«ng qua c¸c chÝnh C¶i c¸ch më cöa ®· ®¹t ®−îc nh÷ng s¸ch thuÕ, tµi chÝnh, ®Êt ®ai, ®Ó h¹n chÕ b−íc tiÕn quan träng. C¶i c¸ch mét sè ®Çu t− tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng qu¸ nhanh, lÜnh vùc träng ®iÓm vµ kh©u then chèt h¹n chÕ ®Çu t− vµo nhµ ®Êt t¨ng qu¸ ®· cã b−íc ®ét ph¸ míi; tæng kim ng¹ch nhanh vµ gi¸ nhµ ë t¨ng qu¸ nhanh. mËu dÞch xuÊt nhËp khÈu ®¹t 1420 tû MÆt kh¸c ®· t¨ng ®Çu t− cho n«ng USD, t¨ng tr−ëng 23,2%; vèn ngo¹i ®Çu nghiÖp, n¨ng l−îng, giao th«ng, c¸c sù t− trùc tiÕp ®−îc sö dông trªn thùc tÕ lµ
23 Trung Quèc n¨m 2005 s¸ch. §ång thêi, Nhµ n−íc Trung Quèc nghiÖp x· héi, ®Ó cã sù ph¸t triÓn hµi còng ®· tÝch cùc gióp ®ì khuyÕn khÝch hoµ vµ bÒn v÷ng cho nÒn kinh tÕ vµ h−íng dÉn kinh tÕ phi c«ng h÷u ph¸t Trong n¨m 2005 Trung Quèc còng ®· triÓn. cã b−íc tiÕn trong ®iÒu chØnh kÕt cÊu Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Trung kinh tÕ vµ chuyÓn ®æi ph−¬ng thøc t¨ng Quèc trong n¨m 2005 ®· ph¸t triÓn mét tr−ëng, ®Æc biÖt lµ tËp trung nç lùc vµo b−íc ®¸ng kÓ. Víi tæng kim ng¹ch mËu vÊn ®Ò “tam n«ng”. 28 tØnh ®−îc miÔn dÞch xuÊt nhËp khÈu ®¹t 1420 tû USD, thuÕ n«ng nghiÖp, tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh Trung Quèc ®· trë thµnh c−êng quèc phè ®−îc miÔn thuÕ ch¨n nu«i. N¨m th−¬ng m¹i thø ba thÕ giíi (sau Mü vµ 2005 ng©n s¸ch Trung −¬ng ®· chi 297,5 §øc). C¸c ®èi t¸c th−¬ng m¹i cña Trung tû NDT cho n«ng d©n, n«ng nghiÖp, n«ng Quèc víi tæng kim ng¹ch ®¹t trªn 100 tû th«n (t¨ng 34,9 tû so víi n¨m 2004); s¶n USD xÕp theo thø tù lµ EU, Mü, NhËt, l−îng l−¬ng thùc ®¹t 484 triÖu tÊn (t¨ng Hång K«ng, ASEAN vµ Hµn Quèc. Sè 14,5 triÖu tÊn so víi n¨m 2004). Trong liÖu thèng kª míi nhÊt cña H¶i quan n¨m 2005 Trung Quèc ®· tËp trung nç Trung Quèc cho biÕt, n¨m 2005 tæng kim lùc vµo vÊn ®Ò n¨ng l−îng, kho¸ng s¶n ng¹ch mËu dÞch xuÊt nhËp khÈu Trung vµ b¶o vÖ m«i tr−êng. Nhµ n−íc ®· ph¸t Quèc – EU lµ 217,31 tû USD, t¨ng hµnh 15,2 tû NDT quèc tr¸i chñ yÕu dïng 22,6%; Trung Quèc – Mü lµ 211,63 tû cho viÖc chèng « nhiÔm ë mét sè s«ng hå USD t¨ng 24,8%; Trung Quèc – NhËt träng ®iÓm vµ b¶o vÖ rõng. Mét lo¹t c¸c xÝ B¶n lµ 184,45 tû USD, t¨ng 9,9%, lÇn nghiÖp, c«ng tr×nh tû lÖ tiªu hao n¨ng ®Çu tiªn kim ng¹ch th−¬ng m¹i Trung – l−îng qu¸ cao, g©y « nhiÔm m«i tr−êng Hµn, Trung Quèc – ASEAN v−ît møc qu¸ nÆng ®· buéc ph¶i ngõng ho¹t ®éng. 100 tû USD)(4). Cho tíi cuèi n¨m 2005, Trong n¨m 2005, Trung Quèc ®· cã Trung Quèc ®· cïng 27 quèc gia vµ vïng nhiÒu nç lùc vµ ®¹t nhiÒu kÕt qu¶ trong l·nh thæ x©y dùng 9 khu tù do th−¬ng c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ theo tinh thÇn m¹i, kim ng¹ch bu«n b¸n qua c¸c khu tù “NghÞ quyÕt cña Trung −¬ng §¶ng Céng do th−¬ng m¹i ®ã chiÕm tû lÖ 1/4 tæng s¶n Trung Quèc vÒ mét sè vÊn ®Ò hoµn kim ng¹ch ngo¹i th−¬ng cña Trung Quèc thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN”: (N¨m 2005, lÇn ®Çu tiªn Trung Quèc ®· tiÕp tôc thÝ ®iÓm c¶i c¸ch tæng hîp ë ®¹t ®−îc tho¶ thuËn x©y dùng khu tù do n«ng th«n, thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ th−¬ng th−¬ng m¹i víi mét n−íc ch©u Mü nghiÖp nhµ n−íc, hiÖn ®¹i ho¸ doanh Latinh lµ Chilª. TiÕn tr×nh ®µm ph¸n vÒ nghiÖp nhµ n−íc, c¶i c¸ch thÓ chÕ trong x©y dùng khu tù do th−¬ng m¹i gi÷a c¸c ngµnh thuÕ, vËt gi¸, ®Çu t−, ®−êng Trung Quèc víi New Zealand vµ s¾t, hµng kh«ng d©n dông ®Òu tiÕn triÓn Australia, víi Uû ban hîp t¸c vïng tèt, ®Æc biÖt lµ viÖc s¾p xÕp l¹i hÖ thèng VÞnh... còng ®ang ®−îc tiÕn triÓn thuËn doanh nghiÖp nhµ n−íc ®−îc thùc hiÖn lîi). Theo con sè chÝnh thøc ®−îc Tæng kiªn quyÕt, ng©n s¸ch Trung −¬ng ®· chi côc H¶i quan Trung Quèc c«ng bè ngµy 21,9 tû NDT hç trî cho 116 doanh 11/1/2006 xuÊt siªu th−¬ng m¹i Trung nghiÖp nhµ n−íc ®ãng cöa theo chÝnh Quèc n¨m 2005 lªn tíi 101,9 tû USD.
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 24 Ngµy 21/7/2005 Trung Quèc ®· tuyªn bè ®Õn cuèi n¨m 2006 sÏ kÕt thóc thêi kú ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a ®ång qu¸ ®é gia nhËp WTO. NDT víi ®ång USD tõ 8,28 NDT = 1 Víi tinh thÇn n¨m 2005 lµ n¨m “x©y USD lªn 8,11 DT = 1 USD. §ång NDT dùng x· héi hµi hoµ”, Trung Quèc ®· cè ®−îc n©ng gi¸ 2,1% so víi ®ång USD. g¾ng g¾n liÒn t¨ng tr−ëng kinh tÕ víi Trung Quèc cho r»ng ®ã lµ b−íc ®i quan ph¸t triÓn x· héi; ng©n s¸ch Trung −¬ng träng trong mét lo¹t c¸c c¶i c¸ch thÓ chÕ ®· chi 116,8 tû NDT cho ph¸t triÓn khoa vµ tû gi¸ hèi ®o¸i cã sù qu¶n lý cña Nhµ häc kü thuËt, gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ n−íc kÓ tõ n¨m 1981 tíi nay, nhÊt lµ tû (t¨ng 18,3% so víi n¨m 2004). Tµu vò gi¸ ®−îc thùc hiÖn tõ th¸ng 1-1994. trô ThÇn Ch©u VI ®−îc phãng thµnh QuyÕt ®Þnh n©ng gi¸ ®ång NDT lÇn nµy c«ng vµ trë vÒ tr¸i ®Êt an toµn sau 5 sÏ kh«ng cè ®Þnh, mµ sÏ ®−îc ®iÒu tiÕt ngµy bay quanh tr¸i ®Êt (12 – bëi thÞ tr−êng ë biªn ®é mµ Trung Quèc 17/10/2005) lµ mét biÓu t−îng cña sù cã thÓ qu¶n lý ®−îc. ViÖc n©ng gi¸ ®ång tr−ëng thµnh ®¸ng tù hµo cña nÒn khoa NDT lÇn nµy ®· kh«ng g©y ¶nh h−ëng häc kü thuËt Trung Quèc. N¨m 2005 tiªu cùc tíi kinh tÕ Trung Quèc, mµ cßn Trung Quèc còng ®· hoµn thµnh “Quy cã thÓ t¨ng søc c¹nh tranh cña c¸c ho¹ch quèc gia vÒ ph¸t triÓn khoa häc kü doanh nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é më cöa thuËt dµi h¹n vµ trung h¹n”. VÒ gi¸o ®èi ngo¹i cña Trung Quèc. Lo ng¹i tr−íc m¾t chØ lµ c¸c doanh nghiÖp ngo¹i dôc, träng ®iÓm cña n¨m 2005 lµ t¨ng th−¬ng sÏ bÞ ¶nh h−ëng chót Ýt, v× ®ång c−êng gi¸o dôc nghÜa vô, ®Æc biÖt lµ gi¸o NDT t¨ng 2% trong khi lîi nhuËn cña dôc nghÜa vô ë n«ng th«n. Ng©n s¸ch c¸c doanh nghiÖp nµy phÇn lín ®¹t Trung −¬ng cïng ng©n s¸ch c¸c ®Þa kho¶ng 3 – 5%. ph−¬ng ®· chi h¬n 7 tû NDT ®Ó lËp quü hç trî cho 17 triÖu häc sinh nghÌo ë 592 N¨m 2005, Trung Quèc ®· cÊp giÊy huyÖn nghÌo ®−îc miÔn häc phÝ vµ c¸c phÐp thµnh lËp míi 44.001 doanh nghiÖp kho¶n ®ãng gãp kh¸c, ®−îc cung cÊp cã vèn ngo¹i ®Çu t− trùc tiÕp víi sè vèn sö s¸ch gi¸o khoa kh«ng mÊt tiÒn, ®−îc hç dông trªn thùc tÕ 60,3 tû USD (gi¶m 0,5% trî sinh ho¹t phÝ néi tró. VÒ y tÕ, n¨m so víi n¨m 2004). Còng trong n¨m 2005 2005 còng lÊy ph¸t triÓn y tÕ n«ng th«n Trung Quèc ®· ®Çu t− ra h¶i ngo¹i lµm träng ®iÓm. Trong 3 n¨m qua, ng©n (Hång K«ng, Ma Cao, §µi Loan vµ n−íc s¸ch Trung −¬ng vµ c¸c ®Þa ph−¬ng ®· ngoµi) 6,9 tû USD (t¨ng 26% so víi n¨m ®Çu t− 10,5 tû NDT ®Ó thiÕt lËp mét hÖ 2004) chñ yÕu tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc thèng y tÕ dù phßng 3 cÊp tØnh, thÞ, khai th¸c dÇu khÝ vµ kho¸ng s¶n. Trong huyÖn. N¨m 2005 Trung −¬ng còng ®· n¨m 2005 Trung Quèc ®· cã nh÷ng ®iÒu chi 3 tû NDT hç trî cho hÖ thèng y tÕ chØnh vÒ thuÕ quan vµ c¸c ngµnh s¶n n«ng th«n ë cÊp h−¬ng, trÊn. Trong n¨m xuÊt kinh doanh phôc vô ngo¹i th−¬ng, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tranh chÊp th−¬ng qua Trung Quèc còng ®· nç lùc trong m¹i víi c¸c ®èi t¸c (nhÊt lµ vÊn ®Ò hµng viÖc ®èi phã víi dÞch cóm gia cÇm bïng dÖt may xuÊt sang Mü vµ EU), chuÈn bÞ ph¸t ë nhiÒu n¬i.
25 Trung Quèc n¨m 2005 sè luËt d©n sù theo h−íng b¶o ®¶m VÒ mÆt x· héi, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho quyÒn lîi chÝnh trÞ cña quÇn chóng nh©n nh÷ng c«ng nh©n viªn chøc mÊt viÖc qua d©n. C¶i c¸ch thÓ chÕ chÝnh trÞ tiÕp tôc qu¸ tr×nh tinh gi¶m doanh nghiÖp nhµ ®i vµo chiÒu s©u theo h−íng chuyÓn ®æi n−íc vµ bé m¸y chÝnh quyÒn nhµ n−íc lµ chøc n¨ng cña chÝnh quyÒn, t¨ng c−êng mét vÊn ®Ò nan gi¶i tõ nhiÒu n¨m nay ë sù gi¸m s¸t cña x· héi vµ d− luËn, tiÕn Trung Quèc. Trong n¨m 2005 ChÝnh phñ thªm mét b−íc trªn qu¸ tr×nh x©y dùng ®· chi 20,9 tû NDT vµo viÖc trî cÊp cho nhµ n−íc ph¸p quyÒn XHCN. Trong n¨m nh÷ng ®èi t−îng ®ã t×m l¹i viÖc lµm, kÐo 2005 ë Trung Quèc kh«ng xÈy ra nh÷ng dµi thêi gian ®−îc trî cÊp thªm 3 n¨m. xung ®ét ®¸ng kÕ do c¸c vÊn ®Ò d©n téc, ChÝnh quyÒn còng ®· lËp quy ho¹ch t¹o t«n gi¸o, chØ cã nh÷ng cuéc chèng ®èi viÖc lµm cho nh÷ng thanh niªn ®Õn tuæi quy m« nhá cña n«ng d©n xung quanh lao ®éng, häc sinh sinh viªn tèt nghiÖp c¸c vÊn ®Ò ®Êt ®ai, m«i tr−êng. T×nh ®¹i häc vµ cao ®¼ng chuyªn nghiÖp, bé h×nh chÝnh trÞ ë hai ®Æc khu hµnh chÝnh ®éi phôc viªn. Trong n¨m 2005, chÕ ®é Hång K«ng vµ Ma Cao nãi chung vÉn æn b¶o hiÓm còng ®−îc c¶i thiÖn mét b−íc. ®Þnh. C¨ng th¼ng gi÷a hai bê eo biÓn §µi §· cã 17 tØnh gi¶i quyÕt b¶o hiÓm thÊt Loan vÉn ch−a cã chiÒu h−íng hoµ dÞu, nghiÖp cho nh÷ng c«ng nh©n cña c¸c nh−ng “LuËt chèng ly khai” (“LuËt chèng doanh nghiÖp nhµ n−íc mÊt viÖc lµm. chia c¾t ®Êt n−íc”) ®−îc Quèc héi Trung Trong n¨m 2005 ng©n s¸ch nhµ n−íc ®· Quèc th«ng qua trong kú häp ®Çu n¨m chi 8,9 NDT cho c«ng t¸c cøu n¹n, ng©n ®· t¹o ®iÒu kiÖn duy tr× æn ®Þnh. s¸ch nhµ n−íc vµ ng©n s¸ch c¸c ®Þa Trong n¨m 2005, c«ng t¸c x©y dùng ph−¬ng ®· lËp quü hç trî ng−êi nghÌo §¶ng ®−îc tiÕp tôc ®Èy m¹nh. T¹i kú 16,2 tû NDT, sè ng−êi nghÌo ë n«ng th«n häp Quèc héi th¸ng 3/2005, chøc vô Chñ gi¶m 2,45 triÖu so víi n¨m 2004. tÞch Héi ®ång Quèc phßng nhµ n−íc ®· N¨m 2005 Trung Quèc ®· duy tr× ®−îc chuyÓn giao tõ «ng Giang Tr¹ch ®−îc côc diÖn æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi, D©n sang «ng Hå CÈm §µo, qu¸ tr×nh cã nh÷ng nç lùc t¨ng c−êng d©n chñ chuyÓn giao quyÒn lùc tõ thÕ hÖ l·nh chÝnh trÞ. X· luËn cña Nh©n d©n nhËt ®¹o thø ba sang thÕ hÖ l·nh ®¹o thø t− b¸o sè ra ®Çu n¨m ®· nãi vÒ nhiÖm vô ®· ®−îc hoµn tÊt. §−êng lèi l·nh ®¹o cña chñ yÕu cña Trung Quèc n¨m 2005, thÕ hÖ l·nh ®¹o míi cña §¶ng do «ng Hå trong ®ã nhÊn m¹nh ph¶i “kiªn tr× lÊy CÈm §µo lµm Tæng BÝ th− cµng thÓ hiÖn con ng−êi lµm gèc, ra søc x©y dùng x· râ nÐt h¬n. §Æc biÖt lµ viÖc nhÊn m¹nh héi hµi hßa, thùc sù b¶o vÖ lîi Ých c¨n c¸c quan ®iÓm “lÊy con ng−êi lµm gèc”, b¶n cña quÇn chóng”(5). Nh»m môc tiªu “ph¸t triÓn mét c¸ch khoa häc”, “x©y ®ã ph¶i t¨ng c−êng x©y dùng ph¸p chÕ dùng x· héi hµi hoµ XHCN”. Th¸ng d©n chñ, ®Èy m¹nh c¶i c¸ch bé m¸y 2/2005 ®ît sinh ho¹t chÝnh trÞ cña c¸n bé chÝnh quyÒn vµ kh©u then chèt lµ c«ng cao cÊp t¹i tr−êng §¶ng Trung −¬ng ®· t¸c x©y dùng §¶ng. Trong n¨m 2005 tËp trung vµo chñ ®Ò “x©y dùng x· héi Trung Quèc ®· ban hµnh 22 bé luËt hµi hoµ XHCN”, coi ®ã lµ träng t©m c«ng hµnh chÝnh vµ hoµn thµnh dù th¶o mét
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 26 t¸c trong n¨m. T×nh h×nh míi ®ßi hái ph¸t triÓn kh«ng hµi hoµ trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi. §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ph¶i n©ng tÇm l·nh ®¹o, mçi c¸n bé ®¶ng viªn ph¶i MÆc dÇu trong n¨m 2005 Trung Quèc gi÷ v÷ng vµ trau dåi b¶n chÊt cña m×nh. ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng Thùc hiÖn “NghÞ quyÕt cña Trung −¬ng khÝch lÖ trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi §¶ng Céng s¶n Trung Quèc vÒ t¨ng vµ ®êi sèng chÝnh trÞ nh− trªn, nh−ng c−êng x©y dùng n¨ng lùc cÇm quyÒn cña ChÝnh phñ Trung Quèc cho r»ng nh÷ng §¶ng” (th«ng qua t¹i Héi nghÞ Trung m©u thuÉn tån t¹i tõ l©u trong tÇng s©u −¬ng 4 kho¸ XVI th¸ng 9/2004), tõ ®Çu vÉn ch−a ®−îc gi¶i quyÕt mét c¸ch c¨n th¸ng 1/2005 Trung −¬ng §¶ng Céng b¶n, ®ång thêi l¹i xuÊt hiÖn mét sè vÊn s¶n Trung Quèc ®· ban hµnh “ý kiÕn vÒ ®Ò míi kh«ng kÐm phÇn quan träng, chñ viÖc triÓn khai trong toµn §¶ng cuéc vËn yÕu ë 5 vÊn ®Ò: Mét lµ viÖc t¨ng s¶n ®éng gi¸o dôc gi÷ v÷ng tÝnh tiªn tiÕn cña l−îng l−¬ng thùc vµ thu nhËp cña n«ng ®¶ng viªn céng s¶n víi néi dung chñ yÕu d©n cµng khã kh¨n h¬n. HiÖn nay gi¸ lµ qu¸n triÖt t− t−ëng quan träng ba ®¹i l−¬ng thùc h¹, gi¸ t− liÖu s¶n xuÊt n«ng diÖn” nh»m n©ng cao chÊt l−îng ®¶ng nghiÖp t¨ng, søc Ðp nÆng nÒ ®· ¶nh viªn, t¨ng c−êng tæ chøc c¬ së, phôc vô h−ëng tíi thu nhËp cña n«ng d©n vµ quÇn chóng nh©n d©n, thóc ®Èy c¸c mÆt nhiÖt t×nh cña hä ®èi víi s¶n xuÊt l−¬ng c«ng t¸c(6). Cuéc vËn ®éng nµy ®−îc chia thùc. §Êt canh t¸c ®ang bÞ thu hÑp dÇn, lµm 3 ®ît : ®ît 1 dµnh cho c¸n bé ®¶ng n¨ng lùc s¶n xuÊt tæng hîp cña n«ng tõ cÊp huyÖn trë lªn, ®ît 2 dµnh cho c¸n d©n kh«ng m¹nh, an ninh l−¬ng thùc bé ®¶ng cÊp h−¬ng, trÊn, ®ît 3 triÓn khai ®ang ®øng tr−íc nguy c¬ tiÒm Èn. Hai lµ réng r·i cho c¸n bé tæ chøc c¬ së ®¶ng møc t¨ng ®Çu t− t− b¶n cè ®Þnh vÉn cao. cÊp th«n vµ c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp. §ît 1 Mét sè ngµnh t¨ng ®Çu t− qu¸ nhanh, vµ ®ît 2 ®· c¬ b¶n hoµn thµnh trong c¸c dù ¸n x©y dùng míi qu¸ nhiÒu, kÕt n¨m 2005, ®ît 3 b¾t ®Çu triÓn khai tõ cÊu ®Çu t− kh«ng hîp lý, nguy c¬ g©y th¸ng 12/2005. Th¸ng 10/2005 Héi nghÞ hËu qu¶ xÊu rÊt lín. Ba lµ hËu qu¶ xÊu Trung −¬ng 5 kho¸ XVI §¶ng Céng s¶n cña mét sè ngµnh ®Çu t− qu¸ møc ®· b¾t Trung Quèc ®· th«ng qua “KiÕn nghÞ vÒ ®Çu lé râ. VÊn ®Ò d− thõa c«ng suÊt s¶n quy ho¹ch 5 n¨m lÇn thø XI”, coi ®ã lµ xuÊt ngµy cµng nghiªm träng, gi¸ c¸c träng t©m c«ng t¸c cña §¶ng trong 5 s¶n phÈm cã liªn quan xuèng thÊp, tån n¨m tíi. Trong kiÕn nghÞ ®ã, mét lo¹t kho ngµy cµng nhiÒu, lîi nhuËn cña c¸c gi¶i ph¸p lín ®· ®−îc ®Ò xuÊt : t¹o ra doanh nghiÖp gi¶m sót, thua lç gia t¨ng, nhiÒu viÖc lµm, hoµn thiÖn b¶o hiÓm x· nguy c¬ tiÒm Èn khñng ho¶ng ng©n hµng héi, ®iÒu tiÕt ph©n phèi thu nhËp mét tiÒn tÖ cµng lín. Bèn lµ nhiÒu vÊn ®Ò c¸ch hîp lý, lµm phong phó ®êi sèng tinh liªn quan ®Õn lîi Ých thiÕt th©n cña quÇn thÇn cña quÇn chóng, ra søc b¶o vÖ an chóng vÉn ch−a ®−îc gi¶i quyÕt tèt. Khã toµn sinh m¹ng vµ tµi s¶n, thóc ®Èy sù kh¨n vµ ®¾t ®á trong viÖc kh¸m ch÷a hµi hoµ x· héi”(6). ý t−ëng bao trïm lµ bÖnh, khã kh¨n vµ ®¾t ®á trong viÖc häc kh¾c phôc t×nh tr¹ng bÊt c«ng vµ sù hµnh... lµ nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc, quÇn
27 Trung Quèc n¨m 2005 chóng ph¶n ¸nh t−¬ng ®èi gay g¾t; trong ph¸t triÓn...; tiÕp tôc t¨ng c−êng quan hÖ viÖc tr−ng dông ®Êt ®ai, di dêi nhµ cöa, h÷u nghÞ víi c¸c n−íc l¸ng giÒng...; tiÕp di d©n x©y c«ng tr×nh, c¶i c¸ch doanh tôc t¨ng c−êng ®oµn kÕt vµ hîp t¸c víi nghiÖp, « nhiÔm m«i tr−êng.v.v... cßn cã thÕ giíi thø ba...”(8). Trong “B¸o c¸o c«ng nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt, vi ph¹m t¸c cña ChÝnh phñ” ®−îc kú häp thø ba chÝnh s¸ch lµm tæn h¹i lîi Ých cña quÇn Quèc héi kho¸ X th«ng qua (th¸ng chóng. N¨m lµ t×nh h×nh mÊt an toµn 3/2005), quan hÖ víi “c¸c n−íc ph¸t trong lao ®éng s¶n xuÊt rÊt nghiªm triÓn” ®−a xuèng vÞ trÝ sè hai, thø ba lµ träng. Tai n¹n hÇm má, tai n¹n giao quan hÖ víi “c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn”. th«ng diÔn ra liªn tôc, lµm tæn h¹i “B¸o c¸o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ” ®−îc nghiªm träng tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cña th«ng qua t¹i kú häp thø t− Quèc héi quÇn chóng nh©n d©n”. ChÝnh phñ kho¸ X (th¸ng 3/2006) nãi râ: Trung Trung Quèc còng ®· tù nhËn thÊy “c¸c Quèc sÏ “t¨ng c−êng nÒn ngo¹i giao toµn cÊp chÝnh quyÒn cßn nhiÒu khuyÕt ®iÓm ph−¬ng vÞ trªn c¬ së 5 nguyªn t¾c chung vµ yÕu kÐm trong c«ng t¸c. ViÖc chuyÓn sèng hoµ b×nh. Cñng cè vµ t¨ng c−êng ®æi chøc n¨ng cña chÝnh quyÒn cßn chËm hîp t¸c h÷u nghÞ víi c¸c n−íc ®ang ph¸t ch¹p, mét sè mÆt c«ng t¸c ch−a ®−îc triÓn. Kiªn tr× ph−¬ng ch©m th©n thiÖn thùc hiÖn ®Çy ®ñ, hiÖu qu¶ lµm viÖc víi l¸ng giÒng, coi l¸ng giÒng lµ ®èi t¸c kh«ng cao, chñ nghÜa h×nh thøc vµ t×nh trong ngo¹i giao víi c¸c n−íc xung tr¹ng dµi dßng v¨n tù t−¬ng ®èi phæ quanh, thóc ®Èy hîp t¸c khu vùc, ®−a biÕn, mét sè nh©n viªn chÝnh quyÒn cßn hîp t¸c thùc chÊt lªn mét tr×nh ®é míi. gian dèi lõa bÞp, l·ng phÝ xa xØ, thËm chÝ tham « hñ b¹i”(7). Më réng sù hîp t¸c v× lîi Ých chung víi c¸c n−íc ph¸t triÓn, gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng II. Quan hÖ ®èi ngo¹i nh÷ng bÊt ®ång, thóc ®Èy giao l−u vµ hîp t¸c”(9). “C¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn” N¨m 2005 cã thÓ nãi lµ mét n¨m ®Çy ®−îc ®−a lªn vÞ trÝ sè mét, “c¸c n−íc Ên t−îng trong quan hÖ ®èi ngo¹i cña ph¸t triÓn” ®−îc ®−a xuèng vÞ trÝ sè ba. Trung Quèc, ®¸nh dÊu mét b−íc tiÕn míi Tuy c¸ch diÔn ®¹t vÞ thÕ cã ®iÒu chØnh trªn qu¸ tr×nh thùc hiÖn ngo¹i giao n−íc theo tõng thêi kú, nh−ng ®−êng lèi ®èi lín. Trong n¨m 2005 Trung Quèc ®· cã ngo¹i cña Trung Quèc vÉn lµ quan hÖ víi nh÷ng ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch ngo¹i c¸c n−íc lín lµ then chèt, quan hÖ víi giao ®èi víi c¸c n−íc ph¸t triÓn, c¸c n−íc c¸c n−íc xung quanh lµ quan träng hµng xung quanh vµ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, ®Çu, quan hÖ víi c¸c n−íc ®ang ph¸t do yªu cÇu cña t×nh h×nh míi, nh−ng triÓn lµ c¬ së. ®−êng lèi ®èi ngo¹i c¬ b¶n vÉn kh«ng Trong n¨m 2005, quan hÖ Trung – Mü thay ®æi. Chñ tr−¬ng “c«ng t¸c ®èi ngo¹i” vÉn trong t×nh tr¹ng “sím n¾ng chiÒu do §¹i héi XVI §¶ng Céng s¶n Trung m−a”, nh−ng cã phÇn c¨ng th¼ng, mÆc Quèc (th¸ng 11/2002) lµ: “TiÕp tôc c¶i dÇu mét sè chÝnh kh¸ch ngo¹i giao cho thiÖn vµ ph¸t triÓn quan hÖ víi c¸c n−íc
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 28 §«ng gi÷a 2 n−íc còng trë nªn gay g¾t. lµ “tèt h¬n bao giê hÕt”. M©u thuÉn C¨ng th¼ng trong quan hÖ Trung - NhËt Trung – NhËt béc lé lµm cho quan hÖ ®· béc léc trong mét lo¹t c¸c cuéc biÓu gi÷a hai n−íc trë nªn c¨ng th¼ng ch−a t×nh chèng NhËt cña quÇn chóng t¹i B¾c tõng cã tõ nhiÒu n¨m nay. Quan hÖ Kinh vµ mét sè thµnh phè kh¸c cña Trung Quèc – Liªn hiÖp ch©u ¢u (EU) Trung Quèc vµo th¸ng 4-2005, vµ lªn vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn b×nh th−êng. ®Õn ®Ønh cao khi Phã Thñ t−íng Ng« Liªn minh Mü – NhËt trªn c¬ së HiÖp Nghi kÕt thóc tr−íc thêi h¹n chuyÕn −íc an ninh Mü – NhËt ®· t¸c ®éng quan th¨m NhËt B¶n, bá cuéc gÆp víi Thñ träng tíi quan hÖ gi÷a hai n−íc ®ã víi t−íng Koizumi ®· ®−îc s¾p xÕp vµo ngµy Trung Quèc. Mü vµ NhËt ®Òu quan ng¹i 23-5-2005. Tõ ®ã ®Õn cuèi n¨m 2005 vµ tr−íc sù t¨ng c−êng søc m¹nh kinh tÕ vµ ®Çu n¨m 2006, mÆc dÇu hai bªn ®· cã qu©n sù cña Trung Quèc vµ phèi hîp nh÷ng nç lùc, nh−ng quan hÖ Trung - hµnh ®éng ®Ó ng¨n ngõa, kiÒm chÕ NhËt vÉn ë trong t×nh tr¹ng "hoµ b×nh Trung Quèc. Th¸ng 2/2005 hai Ngo¹i l¹nh". C¨ng th¼ng trong quan hÖ chÝnh tr−ëng Mü – NhËt ra Th«ng c¸o chung trÞ ®· ¶nh h−ëng tíi quan hÖ kinh tÕ - cho r»ng HiÖp −íc an ninh Mü – NhËt cã th−¬ng m¹i gi÷a hai n−íc. Tõ nhiÒu n¨m hiÖu lùc ®èi víi c¶ c¸c vïng biÓn xung nay, NhËt B¶n ®øng vÞ trÝ sè mét trong quanh, kÓ c¶ vïng biÓn §µi Loan. B¸o quan hÖ th−¬ng m¹i víi Trung Quèc, chÝ quèc tÕ b×nh luËn: NhËt – Mü ®· nh−ng n¨m 2005 ®· lïi xuèng vÞ trÝ sè “®¸nh vµo ®iÓm ®au nhÊt cña Trung ba, sau EU vµ Mü(11). MÆc dÇu trong thêi Quèc”(10). N¨m 2005, Liªn hîp quèc ®Æt gian gÇn ®©y, l·nh ®¹o cÊp cao Trung vÊn ®Ò c¶i tæ lªn ch−¬ng tr×nh nghÞ sù, Quèc vµ NhËt B¶n ®Òu tuyªn bè nguyªn nhãm G4 (NhËt B¶n, Ên §é, CHLB §øc, t¾c c¬ b¶n trong quan hÖ ngo¹i giao gi÷a Braxin) muèn trë thµnh Uû viªn Th−êng hai n−íc vÉn kh«ng thay ®æi, nh−ng trùc Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc, Mü b×nh th−êng ho¸ quan hÖ Trung - NhËt c«ng khai ñng hé NhËt B¶n. Cßn Trung cã lÏ cßn ®ßi hái mét thêi gian t−¬ng ®èi Quèc th× cho r»ng NhËt B¶n kh«ng xøng dµi vµ nh÷ng nç lùc lín h¬n n÷a cña c¶ ®¸ng víi c−¬ng vÞ ®ã v× kh«ng ph¶i lµ hai bªn. “quèc gia cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm”, Trong n¨m 2005 hîp t¸c Trung - Mü chøng cø lµ s¸ch gi¸o khoa lÞch sö míi vÉn tiÕp tôc tiÕn triÓn, nh−ng cã nh÷ng cña NhËt B¶n ®· phñ nhËn qu©n NhËt dÊu hiÖu c¨ng th¼ng, thiÕu tin cËy trong x©m l−îc Trung Quèc, g©y nªn vô th¶m quan hÖ gi÷a hai bªn. Quan hÖ kinh tÕ s¸t Nam Kinh n¨m 1937, vµ Thñ t−íng th−¬ng m¹i Trung - Mü vÉn ph¸t triÓn, Koizumi tõ khi lªn cÇm quyÒn vÉn hµng n¨m 2005 Mü lµ ®èi t¸c th−¬ng m¹i lín n¨m ®Õn th¨m ®Òn Yasukuni (n¬i thê 2,5 thø hai cña Trung Quèc (sau EU). Mét triÖu binh sÜ NhËt tö trËn trong thÕ sè tranh chÊp vÒ hèi ®o¸i, th−¬ng m¹i chiÕn thø hai, trong ®ã cã 14 t−íng lÜnh (nh− vÊn ®Ò hµng dÖt may, vÊn ®Ò tû gi¸ vµ chÝnh kh¸ch bÞ Toµ ¸n §ång minh ®ång NDT víi ®ång USD, vÊn ®Ò b¶o vÖ quy lµ téi ph¹m chiÕn tranh). VÊn ®Ò quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, vÊn ®Ò Trung Quèc tranh chÊp nguån dÇu khÝ trªn biÓn Hoa
29 Trung Quèc n¨m 2005 ch©u ¸: NhËt B¶n, Trung Quèc, Hµn xuÊt siªu qu¸ lín…) ®· xÈy ra, nh−ng hai bªn ®· kiÒm chÕ vµ cè g¾ng t×m gi¶i Quèc, M«ng Cæ. Môc tiªu chÝnh cña ph¸p tho¶ ®¸ng. DÊu hiÖu c¨ng th¼ng chuyÕn th¨m lµ ®iÒu chØnh l¹i quan hÖ Mü - Trung. ChÝnh s¸ch §«ng ¸ cña Mü trong quan hÖ Trung - Mü trong n¨m 2005 chñ yÕu thÓ hiÖn trong chiÕn l−îc b©y giê kh«ng ph¶i lµ phong táa Trung an ninh. Trung Quèc lo ng¹i sù më réng Quèc theo kiÓu cò, mµ thõa nhËn Trung kh¸i niÖm HiÖp −íc an ninh Mü - NhËt, Quèc lµ mét c−êng quèc khu vùc, ®ßi hái nhÊt lµ liªn quan ®Õn vÊn ®Ò §µi Loan. Trung Quèc ph¶i thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm Cßn Mü th× lo ng¹i tr−íc sù trçi dËy cña cña mét c−êng quèc, th«ng qua ®ã kiÒm Trung Quèc sÏ th¸ch thøc vÞ thÕ vµ lîi chÕ Trung Quèc v−¬n lªn vÒ qu©n sù vµ chÝnh trÞ"(14). Nãi c¸ch kh¸c, Mü kh«ng thÓ Ých cña Mü trong khu vùc. ChuyÕn th¨m chÝnh thøc n−íc Mü cña Chñ tich Trung phong to¶ Trung Quèc theo kiÓu cò n÷a, Quèc Hå CÈm §µo nh©n dÞp Héi nghÞ mµ ®ang kiÒm chÕ Trung Quèc theo kiÓu Th−îng ®Ønh Liªn hîp quèc (14-9-2005) míi. VÊn ®Ò §µi Loan vÉn lµ ®iÓm nh¹y c¶m nhÊt trong quan hÖ Trung - Mü. ®· kh«ng thùc hiÖn ®−îc v× lý do phÝa Mü ®−a ra lµ "c¬n b·o Catrina". Cuéc héi §èi víi vÊn ®Ò §µi Loan, Mü vµ ngéi Bush - Hå CÈm §µo ®µnh tiÕn hµnh Trung Quèc cã môc tiªu l©u dµi ®èi lËp bªn lÒ Héi nghÞ Th−îng ®Ønh Liªn hîp nhau, nh−ng tr−íc m¾t c¶ hai bªn ®Òu quèc. B¸o chÝ quèc tÕ b×nh luËn: "Héi muèn t×nh h×nh eo biÓn §µi Loan æn ®µm cÊp cao Mü - Trung ®· thÓ hiÖn râ ®Þnh. Th¸ng 3/2005 Quèc héi Trung sù phøc t¹p cña quan hÖ Trung - Mü Quèc th«ng qua "LuËt chèng chia c¾t ®Êt hiÖn nay, trong bèi c¶nh ë Mü ®· næi lªn n−íc", t¸i kh¼ng ®Þnh lËp tr−êng "hoµ mèi lo ng¹i tr−íc sù trçi dËy cña Trung b×nh thèng nhÊt, mét n−íc hai chÕ ®é", Quèc. NhiÖm vô cña «ng Hå CÈm §µo lµ nh−ng tuyªn bè Trung Quèc sÏ "¸p dông trÊn an mèi lo ng¹i nµy"(12). Cßn b¸o ph−¬ng thøc kh«ng hoµ b×nh vµ c¸c biÖn Hång K«ng th× b×nh luËn r»ng : "Sù kh¸c ph¸p cÇn thiÕt kh¸c" trong tr−êng hîp nhau vÒ quan ®iÓm sÏ kh«ng ph¸ vì ®¹i "thÕ lùc ly khai chñ tr−¬ng §µi Loan ®éc côc quan hÖ Trung - Mü. VÒ tæng thÓ, lËp d−íi bÊt cø danh nghÜa g×, bÊt cø ch−a bao giê sù tuú thuéc lÉn nhau gi÷a ph−¬ng thøc g× t¹o ra thùc tÕ §µi Loan Trung Quèc vµ Mü s©u s¾c nh− hiÖn t¸ch khái Trung Quèc, hoÆc xÈy ra sù nay"(13). Trong cuéc häp b¸o vµo ngµy biÕn nghiªm träng dÉn tíi §µi Loan t¸ch 31/5/2005 Tæng thèng Bush cho r»ng khái Trung Quèc, hoÆc kh¶ n¨ng hoµ quan hÖ Mü - Trung lµ rÊt quan träng, b×nh thèng nhÊt hoµn toµn kh«ng cßn nh−ng "v« cïng phøc t¹p", vµ c¸ch gi¶i n÷a"(15). Ph¶n øng cña phÝa Mü ®−îc coi quyÕt ph¶i tuú theo tõng vÊn ®Ò. Tõ lµ ë møc võa ph¶i. Sau khi Trung Quèc c«ng bè bé luËt trªn, Ngo¹i tr−ëng Mü ngµy 19 - 21/11/2005 Tæng thèng Mü C.Rice ®· tíi B¾c Kinh ®Ò nghÞ Trung Bush ®· th¨m chÝnh thøc Trung Quèc - Quèc cã nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ lµm B¸o chÝ quèc tÕ b×nh luËn : "Tæng thèng gi¶m t×nh h×nh c¨ng th¼ng ë eo biÓn §µi Mü võa kÕt thóc chuyÕn th¨m 4 n−íc
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 30 Loan. Cßn Chñ tÞch Hå CÈm §µo trong (Uzbekistan, ngµy 5/7/2005) cã sù tham dù víi t− c¸ch quan s¸t viªn cña Ên §é, buæi tiÕp Ngo¹i tr−ëng C.Rice th× bµy tá mong muèn "Mü sÏ kh«ng göi bÊt cø tÝn Pakistan, Iran, ®· kªu gäi Mü Ên ®Þnh hiÖu sai l¹c nµo ®Õn thÕ lùc ly khai §µi thêi gian chãt cho viÖc rót qu©n khái hai n−íc Trung ¸ lµ UzbÐkistan vµ Kyrg−xtan. Loan". Quan hÖ Trung Quèc - Liªn hiÖp ch©u Cuèi th¸ng 8/2005 Trung Quèc vµ Nga ®· tiÕn hµnh cuéc tËp trËn chung ¢u (EU) n¨m 2005 tiÕp tôc ph¸t triÓn tèt quy m« lín ®Çu tiªn, mang tªn "Sø mÖnh ®Ñp. EU tiÕp tôc lµ ®èi t−îng th−¬ng m¹i hoµ b×nh 2005" víi sù tham gia cña lín nhÊt cña Trung Quèc víi tæng kim 10.000 binh sü vµ nh÷ng vò khÝ, ph−¬ng ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu 217,31 tû tiÖn khÝ tµi hiÖn ®¹i t¹i vïng biÓn ViÔn USD. Nh÷ng vÊn ®Ò tranh chÊp th−¬ng ®«ng Nga vµ tØnh S¬n §«ng - Trung m¹i ®· ®−îc gi¶i quyÕt qua ®µm ph¸n. Quèc. Cã nhiÒu b×nh luËn kh¸c nhau vÒ Nh−ng dù ®Þnh cña EU dì bá cÊm vËn môc tiªu cña cuéc tËp trËn chung, nh−ng vò khÝ ®èi víi Trung Quèc (¸p ®Æt tõ sau d− luËn thèng nhÊt lµ trong n¨m qua sù kiÖn Thiªn An M«n n¨m 1989) ®· Trung Quèc vµ Nga ®· xÝch l¹i gÇn nhau kh«ng thùc hiÖn ®−îc do søc Ðp cña Mü, h¬n. vµ mét phÇn do bÊt ®ång néi bé EU vÒ vÊn ®Ò nµy. Mét sù kiÖn næi bËt trong ho¹t ®éng ngo¹i giao cña Trung Quèc ®èi víi c¸c N¨m 2005 Trung Quèc ®· tiÕn hµnh n−íc xung quanh trong n¨m qua lµ nhiÒu ho¹t ®éng nh»m t¨ng c−êng quan hÖ chuyÕn th¨m Ên §é trong khu«n khæ hîp t¸c h÷u nghÞ víi c¸c n−íc xung quanh, chuyÕn th¨m 4 n−íc Nam ¸ (Pakistan, thóc ®Èy giao l−u hîp t¸c kinh tÕ vµ cñng Bangladesh, Srilanka, Ên §é) cña Thñ cè hoµ b×nh æn ®Þnh trong khu vùc. t−íng ¤n Gia B¶o ®Çu th¸ng 4/2005. Quan hÖ Trung - Nga vµ quan hÖ gi÷a Trong chuyÕn th¨m nµy, hai bªn ®· cam c¸c n−íc trong "Tæ chøc hîp t¸c Th−îng kÕt nh÷ng nguyªn t¾c chÝnh trÞ gi¶i H¶i" nãi chung ®· cã nh÷ng b−íc ph¸t quyÕt vÊn ®Ò tranh chÊp biªn giíi triÓn míi. Trong chuyÕn th¨m Nga nh©n Trung- Ên, hîp t¸c vÒ c«ng nghÖ th«ng dÞp kû niÖm 60 n¨m ngµy chiÕn th¾ng tin (phÇn cøng cña Trung Quèc vµ phÇn ph¸t xÝt (9/5/2005) Chñ tÞch Hå CÈm §µo mÒm cña Ên §é), cam kÕt ®−a trao ®æi ®· cïng Tæng thèng Putin ra "Tuyªn bè kinh tÕ gi÷a hai n−íc lªn 50 tû USD chung vÒ trËt t− thÕ giíi thÕ kû XXI". D− trong 5 n¨m tíi. B»ng nh÷ng HiÖp ®Þnh luËn b¸o chÝ cho r»ng : "Tuyªn bè chung ®· ký kÕt lÇn nµy, hai n−íc Trung Quèc ph¶n ¸nh sù bÊt b×nh cña Trung Quèc vµ vµ Ên §é cã sè d©n ®«ng nhÊt thÕ giíi ®· Nga ®èi víi viÖc Mü thùc hiÖn chñ nghÜa kÕt thóc 40 n¨m "kh«ng lµ thï, nh−ng b¸ quyÒn trªn toµn cÇu, nh»m c©n b»ng còng kh«ng lµ b¹n", më ra mét triÓn ¶nh h−ëng ®ang ngµy cµng t¨ng cña Mü, väng hîp t¸c gi÷a hai nÒn kinh tÕ n¨ng ®Æc biÖt lµ t¹i khu vùc Trung ¸"(16). Héi ®éng vµ ®Çy triÓn väng, nh− lêi cña Thñ nghÞ th−îng ®Ønh "Tæ chøc Hîp t¸c t−íng M. Singh, cã thÓ "®Þnh h×nh l¹i trËt tù thÕ giíi". Trong n¨m 2005, Mü Th−îng H¶i" (SOC) t¹i Astana
31 Trung Quèc n¨m 2005 còng ®· t¨ng c−êng quan hÖ víi Ên §é, ASEAN còng cã nhiÒu b−íc tiÕn triÓn. cam kÕt chia sÎ c«ng nghÖ h¹t nh©n vµ ASEAN ngµy nay lµ ®èi t¸c cña nhiÒu "gióp Ên §é trë thµnh c−êng quèc cña trung t©m trªn tr−êng quèc tÕ. Do vËy, thÕ giíi trong thÕ kû XXI". Gi¶i quyÕt nh− ph¸t biÓu cña Thñ t−íng Xinhgapo vÊn ®Ò biªn giíi vµ thùc hiÖn cam kÕt Lý HiÓn Long trong chuyÕn th¨m Trung hîp t¸c Trung - Ên cßn nhiÒu phøc t¹p Quèc võa qua (24-30/10/2005) "ASEAN vµ ®ßi hái mét thêi gian dµi víi nhiÒu nç hoan nghªnh quan hÖ chÆt chÏ víi Trung lùc cña c¶ hai bªn. Nh−ng râ rµng mét Quèc, nh−ng còng muèn më réng quan cét mèc míi ®· ®−îc x¸c lËp trªn hµnh hÖ víi c¸c ®èi t¸c kh¸c nh− Ên §é, Mü, tr×nh quan hÖ Trung - Ên h−íng tíi NhËt, vµ EU…. ASEAN kh«ng muèn chØ t−¬ng lai hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ. phô thuéc vµo Trung Quèc, vµ còng N¨m 2005 còng ®· ®¸nh dÊu nh÷ng kh«ng muèn bÞ Ðp ph¶i lùa chän gi÷a tiÕn triÓn trong quan hÖ gi÷a Trung Trung Quèc vµ Mü hay gi÷a Trung Quèc Quèc víi c¸c n−íc §«ng Nam ¸ vµ tæ víi NhËt. ChÝnh v× thÕ mµ ASEAN chän chøc ASEAN. mét khu«n khæ më réng cho hîp t¸c ch©u ¸…"(17). ChuyÕn c«ng du cña Chñ tÞch Hå CÈm §µo th¸ng 4-2005 th¨m 3 n−íc ChuyÕn th¨m chÝnh thøc Trung Quèc In®«nªxia, Philippin, Brunei, tham dù cña Chñ tÞch n−íc ViÖt Nam (th¸ng 7- héi nghÞ CÊp cao ¸ - Phi vµ kû niÖm 50 2005) vµ chuyÕn th¨m chÝnh thøc ViÖt n¨m Héi nghÞ ¸ - Phi (1955-2005); Héi Nam cña Tæng BÝ th−, Chñ tÞch n−íc Trung Quèc Hå CÈm §µo (th¸ng 10- nghÞ lÇn thø 19 Uû ban ®µm ph¸n 2005) lµ hai sù kiÖn quan träng trong th−¬ng m¹i Trung Quèc - ASEAN (häp quan hÖ Trung - ViÖt n¨m 2005. Th«ng t¹i B¾c Kinh ngµy 22-23/06/2005 quyÕt c¸o chung ViÖt Nam - Trung Quèc vµ ®Þnh tõ ngµy 1-07-2005 hai bªn sÏ thùc Tuyªn bè chung ViÖt Nam - Trung Quèc hiÖn gi¶m thuÕ ®èi víi kho¶ng 7000 mÆt nh©n hai chuyÕn th¨m ®ã ®· t¹o c¬ së hµng; Héi nghÞ th−îng ®Ønh hîp t¸c TiÓu cho sù ph¸t triÓn quan hÖ ViÖt - Trung vïng s«ng Mªk«ng më réng (t¹i C«n trong nh÷ng n¨m tíi, trong ®ã cã viÖc Minh ngµy 4-7-2005); Thñ t−íng ¤n Gia kÕt thóc ®µm ph¸n Trung - ViÖt vÒ vÊn B¶o tham gia Héi nghÞ th−îng ®Ønh ®Ò ViÖt Nam gia nhËp WTO; hai bªn §«ng ¸ lÇn ®Çu tiªn tæ chøc t¹i Kuala cam kÕt "thùc hiÖn ®óng thêi h¹n môc Lumpur ngµy 14-12-2005; Trung Quèc, tiªu hoµn thµnh c«ng t¸c ph©n giíi c¾m ViÖt Nam, Philippin ®· ký kÕt vµ thùc mèc trªn toµn tuyÕn biªn giíi vµ ký v¨n hiÖn kÕt qu¶ b−íc ®Çu "tho¶ thuËn c«ng kiÖn míi vÒ quy chÕ qu¶n lý biªn giíi t¸c ®Þa chÊn biÓn liªn hîp ba bªn t¹i khu chËm nhÊt vµo n¨m 2008", "phÊn ®Êu vùc tho¶ thuËn ë BiÓn §«ng” .v.v… lµ thùc hiÖn tr−íc thêi h¹n môc tiªu ®−a nh÷ng sù kiÖn næi bËt trong quan hÖ kim ng¹ch th−¬ng m¹i gi÷a hai n−íc ®¹t Trung Quèc - ASEAN trong n¨m 2005. 10 tû USD vµo n¨m 2010"(18), B¸o "Liªu §ång thêi, trong n¨m qua quan hÖ song Väng" Trung Quèc ®· b×nh luËn "§»ng ph−¬ng gi÷a Trung Quèc víi tõng n−íc sau chuyÕn th¨m ViÖt Nam cña Chñ tÞch
nghiªn cøu trung quèc sè 2(66)-2006 32 Hå CÈm §µo bao hµm mét t− duy míi n¨m qua, Trung Quèc ®· ký víi Chi Lª trong chiÕn l−îc l¸ng giÒng d−íi sù chØ HiÖp ®Þnh tù do th−¬ng m¹i song ph−¬ng (Chilª lµ n−íc ngoµi ch©u ¸ ®Çu tiªn ký ®¹o cña quan ®iÓm an ninh míi cña Trung Quèc trong giai ®o¹n míi"(19). HiÖp ®Þnh tù do th−¬ng m¹i víi Trung Trong n¨m 2005 kim ng¹ch th−¬ng m¹i Quèc. N¨m 2005 kim ng¹ch th−¬ng m¹i Trung - ViÖt ®¹t trªn 8 tû USD, vµ hai Trung Quèc - Chilª ®¹t kho¶ng 6 tû bªn ®· tÝch cùc phèi hîp nghiªn cøu ®Ó USD, Trung Quèc trë thµnh b¹n hµng thùc hiÖn ý t−ëng "mét vµnh ®ai, hai thø hai cña Chilª, sau Mü). VÐnÐzuela hµnh lang kinh tÕ" ph¸t triÓn giao l−u tiÕp tôc hîp t¸c vÒ dÇu má vµ khÝ ®èt víi hîp t¸c kinh tÕ - th−¬ng m¹i gi÷a hai Trung Quèc, th¸ng 11-2005 VÐnÐzuela n−íc. ®· ký hîp ®ång míi xuÊt khÈu dÇu th« Trong n¨m 2005 ho¹t ®éng ®èi ngo¹i sang Trung Quèc. cña Trung Quèc ®· t¨ng c−êng ®èi víi Trong n¨m 2005 Trung Quèc ®· tÝch khu vùc Trung §«ng, ch©u Phi vµ c¸c cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng ®a ph−¬ng n−íc Mü La-tinh. Trung §«ng lµ nguån trao ®æi, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ vµ cung cÊp dÇu má quan träng, trong n¨m khu vùc, ®Æc biÖt lµ ®· ®ãng gãp phÇn 2005 Trung Quèc tiÕp tôc ®Çu t− lín vµo quan träng vµo viÖc thóc ®Èy ®µm ph¸n ngµnh dÇu khÝ ë Iran, ñng hé Iran trong 6 bªn vÒ vÊn ®Ò h¹t nh©n cña CHDCND vÊn ®Ò ph¸t triÓn c«ng nghÖ h¹t nh©n TriÒu Tiªn, ®¹t ®−îc tho¶ thuËn vÒ nh»m môc ®Ých hoµ b×nh (phÝa Iran cho nguyªn t¾c thÓ hiÖn trong v¨n b¶n c«ng biÕt sÏ xuÊt sang Trung Quèc bè ngµy 19-9-2005. 360 triÖu tÊn khÝ ho¸ láng); trong n¨m §Ó ®¸p l¹i nh÷ng d− luËn quèc tÕ lo 2005 tØnh Qu¶ng §«ng Trung Quèc ®· ng¹i vÒ sù trçi dËy cña Trung Quèc, ký B¶n ghi nhí víi Kuwait vÒ dù ¸n hîp ngµy 22 th¸ng 12 n¨m 2005 ChÝnh phñ t¸c liªn doanh ho¸ dÇu, x©y dùng nhµ Trung Quèc ®· c«ng bè s¸ch tr¾ng "Con m¸y läc dÇu t¹i Qu¶ng §«ng, víi chi phÝ ®−êng ph¸t triÓn hoµ b×nh cña Trung kho¶ng 5 tû USD. Ch©u Phi lµ n¬i cung Quèc", kh¼ng ®Þnh "hoµ b×nh ph¸t triÓn cÊp 28% l−îng dÇu má vµ nhiÒu kho¸ng lµ con ®−êng tÊt yÕu cña c«ng cuéc hiÖn s¶n, l©m s¶n nhËp khÈu cña Trung ®¹i ho¸ cña Trung Quèc", "1,3 tû nh©n Quèc. Cho tíi n¨m 2005, 110 doanh d©n Trung Quèc ®i theo con ®−êng ph¸t nghiÖp Trung Quèc ®· ®Çu t− vµo 49 triÓn hoµ b×nh, ch¾c ch¾n ®· ®ãng gãp quèc gia ch©u Phi. HiÖn 47 trong 53 quèc mét nh©n tè tÝch cùc v« cïng quan träng gia ch©u Phi ®· thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i cho sù nghiÖp cao c¶ hoµ b×nh vµ ph¸t giao víi Trung Quèc : Trung Quèc ®· triÓn cña nh©n lo¹i"(20). dµnh cho 29 n−íc kÐm ph¸t triÓn ë ch©u Tãm l¹i, n¨m 2005 víi quan ®iÓm Phi quy chÕ ®·i ngé miÔn thuÕ quan mét "ph¸t triÓn mét c¸ch khoa häc" Trung sè mÆt hµng xuÊt khÈu sang Trung Quèc ®· duy tr× ®−îc nÒn kinh tÕ t¨ng Quèc. N¨m 2005 ho¹t ®éng ngo¹i giao vµ tr−ëng t−¬ng ®èi æn ®Þnh vµ t−¬ng ®èi liªn kÕt kinh tÕ cña Trung Quèc tiÕp tôc nhanh, nh−ng nh÷ng nh©n tè dÉn tíi v−¬n sang c¸c n−íc Mü La-tinh. Trong
33 Trung Quèc n¨m 2005 (2) “B¸o c¸o c«ng t¸c cña ChØnh phñ” do nguy c¬ t¸i ph¸t c¬n sèt ®Çu t− g©y mÊt Thñ t−íng ¤n Gia B¶o tr×nh bµy t¹i kú häp c©n ®èi trong quan hÖ cung cÇu vÉn tån thø 4 Quèc héi kho¸ X Trung Quèc ngµy 5-3- t¹i. N¨m 2005 Trung Quèc ®· duy tr× 2005. M¹ng T©n Hoa x·, ngµy 5-3-2006 ®−îc sù æn ®Þnh t−¬ng ®èi vÒ chÝnh trÞ, (3) M¹ng T©n Hoa x· ngµy 9-1-2006 x· héi, nh−ng môc tiªu "x©y dùng x· héi (4) Nh©n d©n NhËt b¸o, ngµy 6-2-2006 hµi hoµ" cßn lµ chÆng ®−êng khã kh¨n, l©u dµi. N¨m 2005 nÒn ngo¹i giao Trung (5) Nh©n d©n NhËt b¸o, ngµy 1-1-2005 Quèc ®· m¹nh d¹n v−¬n ra thÕ giíi thÓ (6) Nh©n d©n NhËt b¸o, ngµy 10-1-2005 hiÖn qu¸ tr×nh chuyÓn tõ c−êng quèc (7) Nh©n d©n NhËt b¸o, ngµy 19-10-2005 khu vùc tíi c−êng quèc thÕ giíi vµ ®· (8) “B¸o c¸o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ”. Tµi giµnh ®−îc nh÷ng thµnh tùu rÊt lín, liÖu ®· dÉn. nh−ng søc Ðp c¹nh tranh quèc tÕ còng (9) V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn ®· ®Æt Trung Quèc tr−íc nh÷ng thö thø XVI §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, Nxb th¸ch kh«ng nhá. ChÝnh trÞ Quèc gia. Hµ Néi – 2003, tr. 84. Trong bèi c¶nh ®ã, trong kÕ ho¹ch (10) “B¸o c¸o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ”. n¨m 2006 vµ quy ho¹ch 5 n¨m lÇn thø Tµi liÖu ®· dÉn XI (2006 - 2010) ph¸t triÓn kinh tÕ - x· (11) B¸o Le Temps (Thôy Sü), 19-4-2005 héi Trung Quèc ®· chñ tr−¬ng duy tr× (12) Thêi b¸o NhËt B¶n. Ngµy 29-11-2005 tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ ë møc võa ph¶i (n¨m 2006 : 8%; trung b×nh hµng (13) B¸o Yomiruri (NhËt B¶n), ngµy 15-9- n¨m 7,5% trong quy ho¹ch 5 n¨m), tËp 2005 trung nç lùc vµo x©y dùng n«ng th«n míi (14) B¸o V¨n hèi (Hong Kong), ngµy 15-9- XHCN, t¨ng c−êng ®iÒu chØnh kÕt cÊu 2005 ngµnh, tiÕp tôc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn (15) B¸o Mainichi (NhËt B¶n), ngµy 23- c©n ®èi gi÷a c¸c khu vùc, ra søc ph¸t 11-2005 triÓn khoa häc, gi¸o dôc, khuyÕn khÝch (16) Tr−¬ng L−u : "Trung Quèc c«ng bè s¸ng chÕ ph¸t minh, chó ý gi¶i quyÕt LuËt chèng chia c¾t ®Êt n−íc". T¹p chÝ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan tíi lîi Ých thiÕt "Nghiªn cøu Trung Quèc", sè 2-2005, tr.72 th©n cña quÇn chóng, t¨ng c−êng d©n (17) M¹nh Ph−îng Hoµng (Hång K«ng) chñ chÝnh trÞ vµ trËt tù x· héi.v.v… ngµy 2-7-2005 nh»m b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ ph¸t (18) The Traits Times - ngµy 26-10-2005 triÓn æn ®Þnh vµ x©y dùng mét "x· héi hµi hoµ". (19) Tuyªn bè chung ViÖt Nam - Trung Quèc. T¹p chÝ nghiªn cøu Trung Quèc, sè 6- 2005. (20) Liªu Väng (Trung Quèc), ngµy 7-11- Chó thÝch: 2005 (1) “B¸o c¸o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ” do (21) S¸ch tr¾ng "Con ®−êng ph¸t triÓn Thñ t−íng ¤n Gia B¶o tr×nh bµy t¹i kú häp hoµ b×nh cña Trung Quèc". M¹ng T©n Hoa thø 3 Quèc héi kho¸ X Trung Quèc ngµy 5-3- x· ngµy 22-12-2005.. 2005