intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Từ chủ nghĩa tam dân của Tôn Trung Sơn đến tư tưởng XHCN hài hòa của Hồ Cẩm Đào "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

54
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bất kỳ t- t-ởng chính trị nào cũng là con đẻ của một thời đại nhất định. Nó sinh ra nh- một nhu cầu tất yếu của cuộc sống, đại diện cho nguyện vọng bức thiết của một cộng đồng dân tộc, kết tinh tinh hoa văn hoá của thời đại. Khi định hình, t- t-ởng chính trị này lại có tác dụng định h-ớng, điều chỉnh cho b-ớc đi của lịch sử một dân tộc, thậm chí có thể định h-ớng cho b-ớc đi của nhiều dân tộc trên thế giới. ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Từ chủ nghĩa tam dân của Tôn Trung Sơn đến tư tưởng XHCN hài hòa của Hồ Cẩm Đào "

  1. trÇn lª b¶o PGS. TS. TrÇn Lª B¶o §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi ho¸ truyÒn thèng Trung Hoa víi tinh Êt kú t− t−ëng chÝnh trÞ nµo B hoa v¨n ho¸ thÕ giíi. Hai t− tr−ëng còng lµ con ®Î cña mét thêi chÝnh trÞ nµy mÆc dï c¸ch xa nhau gÇn ®¹i nhÊt ®Þnh. Nã sinh ra 100 n¨m, chóng cã nh÷ng nÐt t−¬ng nh− mét nhu cÇu tÊt yÕu cña cuéc sèng, ®ång vµ dÞ biÖt song còng cã sù kÕ thõa ®¹i diÖn cho nguyÖn väng bøc thiÕt cña vµ ®æi míi theo yªu cÇu cña thêi ®¹i. mét céng ®ång d©n téc, kÕt tinh tinh hoa C¶ hai t− t−ëng chÝnh trÞ nµy ®· vµ v¨n ho¸ cña thêi ®¹i. Khi ®Þnh h×nh, t− ®ang dÉn d¾t nh©n d©n Trung Quèc, t−ëng chÝnh trÞ nµy l¹i cã t¸c dông ®Þnh c¸ch m¹ng Trung Quèc tiÕn lªn nh»m tíi h−íng, ®iÒu chØnh cho b−íc ®i cña lÞch sö môc tiªu x©y dùng ®Êt n−íc thÞnh mét d©n téc, thËm chÝ cã thÓ ®Þnh h−íng v−îng, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh, cho b−íc ®i cña nhiÒu d©n téc trªn thÕ nh©n d©n giµu cã, h¹nh phóc… Nh÷ng giíi. kinh nghiÖm kÓ c¶ ®−îc vµ ch−a ®−îc Chñ nghÜa Tam d©n cña T«n Trung cña hai t− tr−ëng trªn ®· tõng ¶nh S¬n – l·nh tô vÜ ®¹i cña cuéc c¸ch m¹ng h−ëng ®Õn t− t−ëng cña c¸c nhµ c¸ch T©n Hîi (1911) vµ t− t−ëng chÝnh trÞ X· m¹ng ViÖt Nam thÕ kû tr−íc, vµ cã thÓ héi XHCN hµi hoµ cña Hå CÈm §µo – bæ Ých cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, Tæng bÝ th− §¶ng Céng s¶n Trung Quèc hiÖn ®¹i ho¸ còng nh− viÖc thùc hiÖn hiÖn nay ®Òu thÓ hiÖn quy luËt nµy. C¶ môc tiªu x©y dùng CNXH – d©n giµu, hai t− t−ëng chÝnh trÞ nµy ®Òu n¶y sinh n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ ra do nhu cÇu cña nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch vµ v¨n minh ë ViÖt Nam. sö – x· héi nhÊt ®Þnh, ®¹i diÖn cho nguyÖn väng cña hµng tr¨m triÖu ng−êi 1. Chñ nghÜa Tam d©n cña T«n d©n Trung Hoa vµ lµ sù kÕt tinh cña v¨n Trung S¬n nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 60
  2. Tõ chñ nghÜa Tam d©n cña T«n Trung S¬n… t− t−ëng yªu n−íc tiÕn bé, biÕt tiÕp thu Nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ t− t−ëng d©n chñ t− s¶n tõ c¸c phong kû XX, chÕ ®é phong kiÕn M·n Thanh ®· trµo c¸ch m¹ng t− s¶n ph−¬ng T©y, l¹i ë trong t×nh tr¹ng môc ruçng, tµn lôi. trùc tiÕp tr¶i nghiÖm t− t−ëng cña c¸c §Ó duy tr× chÝnh thÓ vµ v−¬ng quyÒn, vÒ nhµ c¸ch m¹ng líp tr−íc, T«n Trung S¬n ®èi néi triÒu ®×nh M·n Thanh thi hµnh muèn t×m ra con ®−êng míi cho c¸ch nhiÒu biÖn ph¸p bãc lét tµn nhÉn, hµ m¹ng Trung Quèc, ®−a ®Êt n−íc vµ d©n kh¾c, ra tay ®µn ¸p ®Ém m¸u nhiÒu cuéc téc tho¸t khái hiÓm ho¹ diÖt vong, ®ång ®Êu tranh chÝnh nghÜa v× ®éc lËp tù do thêi x©y dùng mét chÝnh thÓ míi tiÕn bé, cña d©n téc. C¸c cuéc chÝnh biÕn MËu phï hîp víi xu h−íng ph¸t triÓn cña thêi TuÊt (1898) víi môc tiªu canh t©n ®Êt ®¹i. n−íc theo ®−êng lèi NhËt B¶n, phong Trong phong trµo c¸ch m¹ng d©n chñ trµo NghÜa Hoµ §oµn (1898 – 1901) t− s¶n ®ang d©ng lªn m¹nh mÏ ë ®Êt chèng l¹i c¸c thÕ lùc ph−¬ng T©y… ®Òu n−íc Trung Quèc, th¸ng 7-1905, c¸c tæ bÞ thÊt b¹i nÆng nÒ vµ bÞ d×m trong biÓn chøc c¸ch m¹ng thèng nhÊt thµnh lËp m¸u. VÒ ®èi ngo¹i, triÒu ®×nh nhµ Thanh mét chÝnh ®¶ng c¸ch m¹ng lÊy tªn lµ theo ®uæi nh÷ng chÝnh s¸ch ph¶n ®éng, Trung Quèc c¸ch m¹ng §ång minh héi cam t©m b¸n rÎ ®Êt n−íc cho c¸c thÕ lùc (gäi t¾t lµ §ång minh héi), T«n Trung ngo¹i bang ph−¬ng T©y. §Êt n−íc Trung S¬n ®−îc bÇu lµm Tæng lý, x¸c ®Þnh Quèc ®¾m ch×m trong t¨m tèi cña chÕ ®é c−¬ng lÜnh chÝnh trÞ cña §ång minh héi phong kiÕn - ®Õ quèc c©u kÕt thèng trÞ, lµ “§¸nh ®uæi M·n Thanh, kh«i phôc d©n téc Trung Hoa c¬ hå r¬i vµo ho¹ diÖt Trung Hoa, thµnh lËp D©n quèc, b×nh vong, −íc m¬ ®éc lËp tù do h¹nh phóc l¹i qu©n ®Þa quyÒn”. Th¸ng 11-1905, nh©n cµng xa vêi. Nhu cÇu ®æi míi cña thêi dÞp ra m¾t tê D©n b¸o, tê b¸o cña §ång ®¹i, cña d©n téc ®· lªn tíi cùc ®iÓm. minh héi, T«n Trung S¬n ®· chÝnh thøc Tr−íc hiÓm ho¹ cña ®Êt n−íc vµ d©n ®Ò ra chñ nghÜa Tam d©n – Chñ nghÜa téc Trung Hoa ®ang trong c¶nh l©m d©n téc, Chñ nghÜa d©n quyÒn, Chñ nguy, nh©n d©n bÞ dån vµo con ®−êng nghÜa d©n sinh, nh»m gi¶i quyÕt ba yªu khèn cïng, ®· cã kh«ng Ýt nhµ yªu n−íc, cÇu bøc thiÕt vÒ d©n téc, d©n quyÒn vµ nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng dÊn th©n t×m d©n sinh cho ®Êt n−íc vµ nh©n d©n Trung ®−êng cøu n−íc, cøu d©n nh− Khang Quèc. T«n Trung S¬n ®· coi chñ nghÜa d©n H÷u Vi, L−¬ng Kh¶i Siªu… Tinh thÇn v× téc vµ chñ nghÜa d©n quyÒn lµ c−¬ng lÜnh d©n v× n−íc cña hä ®Òu rÊt ®¸ng kh©m ®Ó giµnh quyÒn lîi quèc gia vµ ®éc lËp d©n phôc, song ®−êng lèi, t− t−ëng chÝnh trÞ téc, coi chñ nghÜa d©n sinh lµ c−¬ng lÜnh cña hä vÉn cßn nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ. T− ph¸t triÓn kinh tÕ. Chñ nghÜa Tam d©n ®· t−ëng chÝnh trÞ cña T«n Trung S¬n ra ®êi trong bèi c¶nh lÞch sö – x· héi vµ v¨n trë thµnh ph−¬ng h−íng vµ môc tiªu hµnh ho¸ thêi ®¹i nh− trªn. Lµ mét ng−êi cã ®éng cho §ång minh héi. Còng tõ ®©y, t− nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 61
  3. trÇn lª b¶o t−ëng chÝnh trÞ nµy kh«ng chØ lµ ngän cê tr−íc råi míi ®Õn chñ nghÜa thÕ giíi vµ tËp hîp mäi lùc l−îng ®Êu tranh, mµ cßn «ng tin r»ng v¨n minh tinh thÇn cña trë thµnh c−¬ng lÜnh chÝnh trÞ hoµn chØnh Trung Quèc rÊt ®¸ng tr©n träng, song cña cuéc c¸ch m¹ng T©n Hîi long trêi lë còng cÇn häc tËp c¶ tinh hoa v¨n ho¸ ®Êt n¨m 1911 vµ c¸c cuéc c¸ch m¹ng t− ph−¬ng T©y th× míi cã thÓ gi¶i phãng s¶n kh¸c lóc bÊy giê, thóc ®Èy toµn diÖn d©n téc ®−îc. tiÕn tr×nh cËn ®¹i ho¸ Trung Quèc. Chñ nghÜa d©n quyÒn. Theo T«n T«n Trung S¬n ®· nªu kh¸i qu¸t, chñ Trung S¬n, d©n quyÒn lµ søc m¹nh nghÜa Tam d©n lµ chñ nghÜa cøu n−íc, chÝnh trÞ cña nh©n d©n, nh©n d©n qu¶n ®−a Trung Quèc lªn ®Þa vÞ quèc tÕ b×nh lý chÝnh trÞ. T− t−ëng d©n quyÒn cã mÇm ®¼ng, ®Þa vÞ chÝnh trÞ b×nh ®¼ng, ®Þa vÞ mèng tõ thêi cæ Hy L¹p, La M·, ®−îc x¸c kinh tÕ b×nh ®¼ng, lµm cho Trung Quèc lËp c¸ch ®©y 150 n¨m. LÞch sö loµi ng−êi tån t¹i m·i m·i trªn thÕ giíi. ¤ng còng ®· ®i qua thÇn quyÒn, qu©n quyÒn, d©n lý gi¶i ba tiªu chÝ cña chñ nghÜa Tam quyÒn. ¤ng còng cho r»ng “Chñ nghÜa d©n - D©n téc, D©n quyÒn, D©n sinh nh− d©n quyÒn chÝnh lµ c¨n b¶n cña c¸ch m¹ng chÝnh trÞ.”(1). Theo T«n Trung S¬n, sau: chÝnh trÞ lµ do hai bé phËn “chÝnh” vµ Chñ nghÜa d©n téc lµ chñ nghÜa “trÞ” cÊu thµnh. “ChÝnh lµ viÖc cña d©n quèc téc, lµ mét thø b¶o bèi gióp mét chóng, lùc l−îng lín tËp hîp viÖc cña quèc gia ph¸t triÓn vµ mét d©n téc sinh d©n chóng gäi lµ chÝnh quyÒn; chÝnh tån. Trong ®iÒu kiÖn Trung Quèc bÞ quyÒn cã thÓ gäi lµ d©n quyÒn. TrÞ lµ phong kiÕn M·n Thanh thèng trÞ, c¸c qu¶n lý viÖc cña d©n chóng, gäi lµ trÞ n−íc ph−¬ng T©y x©u xÐ, th× viÖc giµnh quyÒn; trÞ quyÒn cã thÓ gäi lµ chÝnh phñ. l¹i ®éc lËp cho d©n téc, lËt ®æ triÒu ®¹i Bëi vËy, trong chÝnh trÞ bao gåm hai lùc M·n Thanh, ®¸nh ®uæi c¸c thÕ lùc l−îng: mét lµ chÝnh quyÒn (d©n quyÒn), ph−¬ng T©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó cã hai lµ trÞ quyÒn (quyÒn chÝnh phñ)”(2). d©n quyÒn tù do vµ d©n sinh h¹nh phóc. ¤ng còng ®Ò ra nguyªn lý “quyÒn” vµ Theo T«n Trung S¬n, Trung Quèc chØ cã “n¨ng”. QuyÒn thuéc vÒ d©n - d©n quyÒn. chñ nghÜa gia téc vµ t«ng téc, kh«ng cã N¨ng lùc thuéc vÒ ChÝnh phñ. Nh÷ng chñ nghÜa quèc téc. Nãi ®óng h¬n lµ ng−êi tham gia ChÝnh phñ ph¶i lµ Trung Quèc ®· cã chñ nghÜa d©n téc, nh÷ng ng−êi h÷u n¨ng – trÞ quyÒn. D©n nh−ng bÞ mÊt ®i, nay ph¶i kh«i phôc. quyÒn ®Çy ®ñ, trùc tiÕp gåm bèn quyÒn: ¤ng nhÊn m¹nh cÇn ph¶i ®oµn kÕt, tËp TuyÓn cö, b·i miÔn, s¸ng chÕ (quyÕt hîp lùc l−îng tõ gia téc tíi t«ng téc råi ®Þnh ph¸p luËt), phóc quyÕt (söa luËt cò, ®Õn quèc téc nh− mét ®Æc thï cña v¨n yªu cÇu ChÝnh phñ thùc hiÖn). TrÞ quyÒn ho¸ Trung Hoa. MÆt kh¸c, «ng còng cho cã n¨m quyÒn: hµnh chÝnh, lËp ph¸p, t− r»ng cÇn coi träng chñ nghÜa d©n téc nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 62
  4. Tõ chñ nghÜa Tam d©n cña T«n Trung S¬n… ph¸p, kh¶o thÝ, gi¸m s¸t. Mçi quyÒn ®Òu nghÜa d©n sinh vµ chñ nghÜa d©n sinh lµ cã tæ chøc, c¬ chÕ ho¹t ®éng riªng. Nh− ph−¬ng tiÖn, lµ thùc hµnh chñ nghÜa vËy T«n Trung S¬n ®· thèng nhÊt bèn céng s¶n. B×nh qu©n ®Þa quyÒn lµ “ng−êi quyÒn lín cña d©n vµ n¨m quyÒn cña cµy cã ruéng”. §ã còng lµ quyÒn lîi vµ chÝnh phñ trong mét chØnh thÓ, h×nh −íc m¬ ngµn ®êi nay trªn ®Êt n−íc thµnh mét chÕ ®é chÝnh trÞ míi. ¤ng tin Trung Quèc phong kiÕn cã ®Õn 90% d©n r»ng, nÕu thùc hµnh chÝnh thÓ nµy, sè lµ n«ng d©n. Mäi quan hÖ x· héi vµ Trung Quèc cã thÓ sÏ “trë thµnh mét thÕ m©u thuÉn c¬ b¶n ®Òu n¶y sinh ra tõ giíi ch−a tõng cã”(3). T− t−ëng d©n quyÒn ®©y. TiÕt chÕ t− b¶n lµ h¹n chÕ kinh tÕ tõng lµ viªn ngäc quû trong kho tµng t− t− b¶n ph¸t triÓn tíi giai ®o¹n ®éc t−ëng chÝnh trÞ d©n chñ cæ ®¹i Trung quyÒn, nh−ng vÉn khuyÕn khÝch ph¸t Quèc: “D©n lµ gèc cña n−íc” (D©n vi triÓn kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa ë mét bang b¶n), “Thiªn h¹ lµ cña chung” tr×nh ®é thÝch hîp. Trong hoµn c¶nh (Thiªn h¹ vi c«ng); chÕ ®é kh¶o thÝ, chÕ kinh tÕ vµ quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn ®é gi¸m s¸t vèn lµ chøc n¨ng cña ngù sö tr× trÖ lçi thêi nh− thêi bÊy giê, muèn thêi tr−íc. NhiÒu nhµ t− t−ëng tiÕn bé ®em l¹i ®êi sèng Êm no h¹nh phóc cho ®· dïng nã ®Ó phª ph¸n vµ ®Êu tranh nh©n d©n, Trung Quèc kh«ng cßn con víi chñ nghÜa chuyªn chÕ phong kiÕn. ®−êng nµo kh¸c lµ ph¶i ph¸ bá quan hÖ Song dung hîp t− t−ëng d©n chñ truyÒn s¶n xuÊt phong kiÕn, ph¸t triÓn kinh tÕ thèng víi hÖ thèng t− t−ëng tù do, d©n t− b¶n chñ nghÜa, ¸p dông nh÷ng thµnh chñ, b×nh ®¼ng, b¸c ¸i cña ph−¬ng T©y tùu khoa häc kü thuËt, v¨n minh tiªn ®Ó kh¸i qu¸t thµnh chñ nghÜa d©n quyÒn tiÕn ph−¬ng T©y. Nh− vËy chñ nghÜa víi t− c¸ch lµ c−¬ng lÜnh ®Êu tranh cña d©n sinh ®−îc T«n Trung S¬n ®Æt thµnh c¸ch m¹ng d©n chñ t− s¶n ë Trung Quèc môc tiªu thø ba cña C¸ch m¹ng T©n Hîi th× chØ ®Õn T«n Trung S¬n míi cã. chÝnh lµ nh»m vµo vÊn ®Ò ph¸ bá quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn ®· qu¸ lçi thêi Chñ nghÜa d©n sinh. Theo T«n vµ bÊt c«ng, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt cña Trung S¬n, d©n sinh lµ ®êi sèng cña mu«n ngµn ng−êi lao ®éng, trong ®ã ®¹i nh©n d©n, sinh tån cña x· héi, sinh kÕ ®a sè lµ n«ng d©n, ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc d©n. Chñ nghÜa d©n sinh lµ chñ thÞnh v−îng, ®em l¹i cuéc sèng Êm no nghÜa x· héi, chñ nghÜa céng s¶n, chñ cho c¶ d©n téc Trung Hoa. Nã kh«ng nghÜa ®¹i ®ång, lµ trung t©m cña tiÕn nh÷ng ®Þnh h−íng chÝnh x¸c cho cuéc ho¸ x· héi, tiÕn ho¸ x· héi lµ trung t©m c¸ch m¹ng giµnh l¹i ®éc lËp tù do cho cña lÞch sö. Néi dung cña chñ nghÜa d©n d©n téc, diÔn ra trong hoµn c¶nh cña sinh cã 2 ®iÓm: B×nh qu©n ®Þa quyÒn vµ mét quèc gia nöa phong kiÕn nöa thuéc tiÕt chÕ t− b¶n. Nh− vËy, chñ nghÜa céng ®Þa, mµ cßn nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cèt s¶n lµ lý t−ëng, lµ môc tiªu cña chñ nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 63
  5. trÇn lª b¶o Ba thËp niªn trë l¹i ®©y, ®Æc biÖt lâi sau khi giµnh ®éc lËp lµ ph¶i ph¸t m−êi n¨m nay, nÒn kinh tÕ Trung Quèc triÓn kinh tÕ, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n ph¸t triÓn qu¸ nhanh (ng−êi ta th−êng d©n theo ph−¬ng thøc t− b¶n chñ nghÜa. gäi lµ ph¸t triÓn nãng), tæng s¶n phÈm Cuéc c¸ch m¹ng T©n Hîi n¨m 1911, quèc néi t¨ng vät, b−íc sang thÕ kû XXI, d−íi ¸nh s¸ng cña chñ nghÜa Tam D©n b×nh qu©n GDP ®· v−ît qua 1000 ®· næ ra trªn kh¾p ®Êt n−íc Trung Quèc, USD/ng−êi, nh©n d©n ®−îc h−ëng nhiÒu mäi ng−êi n« nøc h−ëng øng, hy väng sÏ phóc lîi h¬n. MÆt kh¸c, kinh tÕ ph¸t ®−îc ®æi ®êi. MÆc dï vËy cuéc c¸ch m¹ng triÓn nhanh còng xuÊt hiÖn mét sè vÊn nµy vÉn kh«ng tr¸nh khái thÊt b¹i do ®Ò, ë ®©y chñ yÕu cã ba vÊn ®Ò: mét lµ nh÷ng h¹n chÕ cña thêi ®¹i, vµ do cã quan hÖ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, nh÷ng nh−îc ®iÓm chÝnh nh−: ThiÕu mét gi÷a c¸c khu vùc víi nhau, gi÷a kinh tÕ trµo l−u t− t−ëng míi më d−êng, soi vµ x· héi cã sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång s¸ng cho hµnh ®éng c¸ch m¹ng; x¸c ®Þnh ®Òu vµ kho¶ng c¸ch nµy ngµy cµng lín; ®èi t−îng c¸ch m¹ng ch−a toµn diÖn; hai lµ m©u thuÉn x· héi ngµy cµng gia thiÕu c¬ së quÇn chóng; thiÕu sù thèng t¨ng, ®Æc biÖt lµ gi÷a c¸c giai tÇng, c¸c nhÊt trong c¸c tæ chøc c¸ch m¹ng vµ bé quÇn thÓ do thô h−ëng ph©n phèi kh«ng chØ huy c¸ch m¹ng, ®Æc biÖt lµ vai trß ®Òu mµ dÉn ®Õn m©u thuÉn vÒ lîi Ých; ba l·nh ®¹o c¸ch m¹ng cña giai cÊp t− s¶n lµ nguyªn nhiªn vËt liÖu thiÕu trÇm Trung Quèc cßn non yÕu so víi liªn minh träng, m«i tr−êng bÞ « nhiÔm nÆng nÒ, hai thÕ lùc phong kiÕn hñ b¹i ph¶n ®éng bªn c¹nh ®ã lµ nhu cÇu sö dông ngµy víi ®Õ quèc ph−¬ng T©y hïng m¹nh. Tuy cµng cao cña ®êi sèng vµ ph¸t triÓn kinh nhiªn, t− t−ëng chÝnh trÞ, chñ nghÜa tÕ thóc b¸ch. Nh÷ng vÊn ®Ò trªn nÕu xö Tam d©n cña T«n Trung S¬n vÉn lµ t− lý kh«ng tèt, rÊt dÔ ®i chÖch ®Þnh h−íng t−ëng tiªn tiÕn cña thêi ®¹i, hoµn toµn x· héi chñ nghÜa, r¬i vµo lèi mßn hÕt søc phï hîp víi ®iÒu kiÖn lÞch sö vµ thùc nguy hiÓm nh− mét sè n−íc ë ch©u Mü tiÔn cña Trung Quèc nh÷ng n¨m ®Çu thÕ La-tinh. Thùc tiÔn ë mét sè n−íc trªn kû XX. Nã lµ sù kÕt tinh nhu cÇu cña thÕ giíi, sau khi ®¹t b×nh qu©n GDP trªn thêi ®¹i vµ truyÒn thèng v¨n ho¸ Trung 1000 USD/ ng−êi, c¸c n−íc nµy b¾t ®Çu Hoa. ChÝnh v× vËy, nã ®¸p øng ®−îc tiÕn vµo thêi kú ph¸t triÓn cao, song l¹i nguyÖn väng ngµn ®êi cña nh©n d©n xuÊt hiÖn nhiÒu m©u thuÉn ®ét xuÊt. Trung Quèc vÒ mét nÒn ®éc lËp thiªng Hai ®iÒu nµy l¹i ®Æc biÖt trïng hîp. §Ó liªng, mét thiÕt chÕ d©n chñ vµ mét cuéc gi¶i quyÕt m©u thuÉn trªn, mét sè n−íc sèng c«ng b»ng, h¹nh phóc Êm no, thóc còng ®· cã nh÷ng kinh nghiÖm thµnh ®Èy qu¸ tr×nh cËn ®¹i ho¸ Trung Quèc. c«ng ®Ó võa ®¶m b¶o t¨ng tr−ëng kinh tÕ nhanh chãng l¹i võa æn ®Þnh ®−îc tiÕn 2. T− t−ëng X· héi x· héi chñ nghÜa bé x· héi, bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng h i ho cña Tæng bÝ th− §CS Trung gi¸o huÊn do nhËn thøc sai lÇm nªn dÉn Quèc Hå CÈm § o nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 64
  6. Tõ chñ nghÜa Tam d©n cña T«n Trung S¬n… ®Õn kinh tÕ kh«ng ph¸t triÓn vµ x· héi Mét lµ “D©n chñ ph¸p trÞ”. §©y lµ c¬ biÕn ®éng triÒn miªn. Tõ thùc tiÔn trªn së chÝnh trÞ cña x· héi XHCN hµi hoµ. ®Êt n−íc Trung Quèc, ®Êt n−íc nµy ®· NÕu kh«ng cã d©n chñ sÏ kh«ng cã hµi tr¶i qua mét giai ®o¹n dµi, trong ®ã vÊn hoµ, cã d©n chñ míi lµm cho mäi ng−êi ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi còng ph¶i tho¶i m¸i, thóc ®Èy ®−îc tÝnh tÝch cùc ®èi mÆt víi m©u thuÉn ngµy cµng gia cña mäi ng−êi, ®Ó thùc hiÖn x· héi hµi t¨ng, ngµy cµng phøc t¹p. hoµ. Chøc n¨ng cña ph¸p trÞ lµ b¶o hé Sau §¹i héi XVI, Tæng BÝ th− §¶ng d©n chñ, thóc ®Èy d©n chñ; vÒ ý nghÜa Céng s¶n Trung Quèc ®· ®Ò ra nh÷ng mµ nãi, kh«ng cã ph¸p trÞ còng sÏ kh«ng vÊn ®Ò quan träng cã tÝnh lý luËn cao, cã hµi hoµ. quan ®iÓm ph¸t triÓn khoa häc, t¨ng Hai lµ “C«ng b×nh chÝnh nghÜa”. §©y c−êng x©y dùng n¨ng lùc l·nh ®¹o cña lµ môc tiªu gi¸ trÞ cña x· héi XHCN hµi §¶ng vµ x©y dùng x· héi XHCN hµi hoµ. T− b¶n chñ nghÜa ®Ò cao hiÖu qu¶, hoµ… Quan ®iÓm ph¸t triÓn khoa häc x· héi chñ nghÜa ®Ò cao c«ng b»ng. C«ng còng rÊt cÇn thiÕt vµ x©y dùng x· héi b»ng vµ b×nh ®¼ng cã ®iÓm t−¬ng ®ång XHCN hµi hoµ còng lµ mét nhu cÇu cña song kh«ng ®ång nhÊt. Chñ nghÜa M¸c thêi ®¹i. Quan träng cÇn n¾m v÷ng, kÕt cho r»ng b×nh ®¼ng chØ thùc hiÖn ®−îc hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn, nhËn thøc khi thñ tiªu giai cÊp. C«ng b»ng lµ mét ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò míi, t×nh h×nh míi, nguyªn t¾c cña x· héi chñ nghÜa, thÊp h¬n b×nh ®¼ng mét bËc. Ch−a cã c«ng thiªn niªn kû míi, ®Ó ®−a ra nh÷ng b»ng th× ch−a bµn ®−îc vÒ x· héi chñ quyÕt s¸ch cã tÝnh chiÕn l−îc phï hîp nghÜa. C«ng b»ng bao qu¸t: Ph©n phèi víi thùc tiÔn cña ®Êt n−íc Trung Quèc. kinh tÕ c«ng b»ng, ®êi sèng chÝnh trÞ Quan ®iÓm ph¸t triÓn khoa häc chñ yÕu c«ng b»ng, ®êi sèng x· héi c«ng b»ng, c¬ cè g¾ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kh«ng b×nh æn héi còng cÇn c«ng b»ng, qu¸ tr×nh thùc trong ph¸t triÓn kinh tÕ, c¶i biÕn ph−¬ng hiÖn ph¶i c«ng b»ng, kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ thøc t¨ng tr−ëng; cßn x©y dùng x· héi còng ph¶i c«ng b»ng. ChÝnh nghÜa lµ XHCN hµi hoµ lµ muèn ho¸ gi¶i m©u mét lo¹i gi¸ trÞ ®Ó ®Þnh gi¸, ®Ó ph¸n thuÉn x· héi trong qu¸ tr×nh t¨ng ®o¸n. NhËn thøc ®óng ®−îc sù nghiÖp tr−ëng kinh tÕ, t¹o ra mét m«i tr−êng x· chÝnh nghÜa, mäi ng−êi sÏ ®em hÕt søc héi ph¸t triÓn tèt lµnh. m×nh ®Ó phÊn ®Êu. §Æc tr−ng c¬ b¶n cña t− t−ëng x· héi Ba lµ “Thµnh tÝn h÷u ¸i”. §©y lµ quy XHCN hµi hoµ. Tr−íc hÕt cÇn thÊy ®Æc ph¹m ®¹o ®øc cña x· héi XHCN hµi hoµ. tr−ng c¬ b¶n cña t− t−ëng nµy còng lµ Thµnh tÝn lµ quy ph¹m ®¹o ®øc quan yªu cÇu cña môc tiªu. Theo Tæng BÝ th− träng trong truyÒn thèng v¨n ho¸ Trung Hå CÈm §µo cã s¸u vÊn ®Ò: Hoa, ®ßi hái mäi ng−êi ph¶i thµnh thùc nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 65
  7. trÇn lª b¶o héi, ®iÒu thø s¸u lµ nãi vÒ quan hÖ cña vµ gi÷ ch÷ tÝn. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ con ng−êi víi tù nhiªn. S¸u ®iÒu nµy cã thÞ tr−êng, mét sè ng−êi ch¹y theo lîi Ých quan hÖ vµ t¸c ®éng lÉn nhau. Quan c¸ nh©n, kh«ng tõ mét thñ ®o¹n nµo, träng lµ ph¶i n¾m v÷ng vµ thÓ hiÖn ®Çy lµm hµng gi¶, lõa ®¶o kh«ng thÓ gäi lµ ®ñ môc tiªu x©y dùng toµn diÖn x· héi thµnh tÝn. Thµnh tÝn bao gåm c¸ nh©n XHCN hµi hoµ mang ®Æc s¾c Trung Quèc thµnh tÝn, x· héi thµnh tÝn, nh−ng quan trong giai ®o¹n qu¸ ®é tiÕn lªn CNXH. träng nhÊt lµ chÝnh phñ ph¶i thµnh tÝn, X©y dùng x· héi XHCN lµ mét qu¸ tr×nh ®Æc biÖt lµ c¸n bé l·nh ®¹o cµng ph¶i dµi l©u, th× x©y dùng x· héi XHCN hµi thµnh tÝn. H÷u ¸i ®ßi hái mäi ng−êi ph¶i hoµ còng ph¶i cã qu¸ tr×nh dµi l©u. cã t×nh th−¬ng, gi÷a c¸c céng ®ång Néi hµm khoa häc phong phó cña t− kh«ng cïng lîi Ých còng cÇn ph¶i cïng t−ëng x· héi XHCN hµi hoµ. tån t¹i, cïng sèng, cïng vinh hoa, cïng “X· héi hµi hoµ” lµ mét x· héi cã kÕt gióp ®ì nhau, cïng chia sÎ vµ cïng cã cÊu gi÷a c¸c bé phËn, c¸c yÕu tè g¾n kÕt lîi. lµm mét cïng vËn hµnh nhÞp nhµng. Bèn lµ “§Çy søc sèng” (Sung m·n Kh¸i niÖm x· héi XHCN hµi hoµ lµ mét ho¹t lùc). §©y lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña kh¸i niÖm hoµn toµn míi, cã néi hµm x· héi XHCN hµi hoµ. X· héi hµi hoµ lµ khoa häc hÕt søc phong phó. Trªn nh÷ng mét x· héi cã ®ñ søc ho¸ gi¶i nh÷ng m©u ph−¬ng diÖn lín, nã bao qu¸t bèn mÆt thuÉn x· héi, biÕt t«n träng lao ®éng, t«n hµi hoµ sau: träng tri thøc, t«n träng nh©n tµi, t«n Mét lµ hµi hoµ cña b¶n th©n con träng s¸ng t¹o, huy ®éng ®−îc tÊt c¶ c¸c ng−êi. Tù mçi ng−êi ®Òu cã sù hµi hoµ vµ nh©n tè tÝch cùc, lµm cho mäi ng−êi kh«ng hµi hoµ trong m×nh. Muèn ph¸t h¨ng h¸i tiÕn thñ vµ x· héi ®Çy søc sèng. triÓn hµi hoµ cho mçi ng−êi, cÇn kiªn tr× N¨m lµ “Yªn æn trËt tù” (An ®Þnh h÷u coi träng con ng−êi; trong giai ®o¹n hiÖn tù). §©y lµ trËt tù x· héi cña x· héi nay cÇn t¨ng c−êng ph¸t triÓn toµn diÖn XHCN hµi hoµ. Nã ®ßi hái kiÖn toµn c¬ trÝ, ®øc, thÓ, mü cho mçi c¸ nh©n, ®Æc cÊu tæ chøc x· héi, qu¶n lý x· héi hoµn biÖt lµ ph¶i cã thÕ giíi quan, nh©n sinh quan vµ gi¸ trÞ quan ®óng ®¾n ®Ó cã thÓ thiÖn, trËt tù x· héi tèt lµnh, nh©n d©n xö lý chÝnh x¸c mèi quan hÖ gi÷a con an c− l¹c nghiÖp, x· héi yªn æn, ®oµn ng−êi víi tù nhiªn, con ng−êi víi x· héi kÕt. vµ t¹o ra sù hµi hoµ gi÷a con ng−êi víi S¸u lµ “Con ng−êi øng xö hµi hoµ víi tù nhiªn vµ x· héi. tù nhiªn”. §©y lµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña Hai lµ hµi hoµ gi÷a con ng−êi vµ tù x· héi XHCN hµi hoµ. nhiªn. M«i tr−êng tù nhiªn lµ ®iÒu kiÖn Trong s¸u ®iÒu trªn ®©y, th× n¨m ®iÒu c¬ b¶n ®Ó sinh tån vµ ph¸t triÓn cña con trªn nãi vÒ quan hÖ gi÷a con ng−êi víi x· nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 66
  8. Tõ chñ nghÜa Tam d©n cña T«n Trung S¬n… ng−êi. Trong x· héi n«ng nghiÖp tr−íc héi hµi hoµ. Thùc ra hµi hoµ vµ kh«ng ®©y, do n¨ng lùc chinh phôc tù nhiªn hµi hoµ chØ cã tÝnh chÊt t−¬ng ®èi. X©y thÊp nªn con ng−êi sinh ra sïng b¸i tù dùng x· héi XHCN hµi hoµ lµ mét qu¸ nhiªn, lÖ thuéc vµo tù nhiªn. Trong x· tr×nh kh«ng ngõng lo¹i trõ nh÷ng nh©n héi c«ng nghiÖp, n¨ng lùc chinh phôc tù tè kh«ng hµi hoµ, t¨ng c−êng nh÷ng nhiªn cao h¬n, nh−ng con ng−êi chØ biÕt nh©n tè hµi hoµ, tõ ®ã mµ kh«ng ngõng chinh phôc mµ kh«ng biÕt b¶o vÖ tù n©ng cao tr×nh ®é hµi hoµ cña x· héi. nhiªn, lµm cho tù nhiªn bÞ ph¸ ho¹i 3. Sù t−¬ng ®ång v dÞ biÖt gi÷a t− nghiªm träng, m«i tr−êng sèng cña loµi t−ëng Tam d©n v t− t−ëng X· héi chñ ng−êi bÞ « nhiÔm nÆng nÒ. Trong thêi ®¹i nghÜa h i ho ngµy nay, con ng−êi b¾t ®Çu coi träng Tr−íc hÕt, hai t− t−ëng chÝnh trÞ nµy quy luËt cña tù nhiªn, võa chinh phôc tù ®Òu sinh ra do nhu cÇu cña thêi ®¹i, nhiªn l¹i ph¶i võa b¶o vÖ tù nhiªn. §iÒu trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö x· héi nµy ®ßi hái ph¶i c¶i thiÖn m«i tr−êng nhÊt ®Þnh trªn ®Êt n−íc Trung Quèc, sinh th¸i, ph¸t triÓn kinh tÕ tuÇn hoµn, trong thùc tiÔn Trung Quèc. Môc tiªu n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi nguyªn, cña c¶ hai t− t−ëng nµy ®Òu v× sù ph¸t lµm cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ®êi sèng triÓn ®Êt n−íc thÞnh v−îng, nh©n d©n giµu cã, sinh th¸i tèt lµnh, tiÕn tíi con Êm no h¹nh phóc. V× vËy, néi dung cña ®−êng ph¸t triÓn hµi hoµ gi÷a con ng−êi hai t− t−ëng chÝnh trÞ nµy ph¶n ¸nh vµ tù nhiªn. ®óng nhu cÇu thêi ®¹i vµ nguyÖn väng Ba lµ hµi hoµ gi÷a con ng−êi vµ x· ch¸y báng cña hµng tr¨m triÖu ng−êi héi. Sù hµi hoµ nµy bao gåm c¸c quan hÖ d©n Trung Quèc. Tuy nhiªn, mçi chÆng gi÷a con ng−êi víi con ng−êi, quÇn thÓ ®−êng ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc Trung víi quÇn thÓ, c¸ nh©n víi quÇn thÓ, c¸ nh©n víi chÝnh phñ, c¸ nh©n víi x· héi, Quèc l¹i cã nh÷ng yªu cÇu lÞch sö cô thÓ c¸c quan hÖ nµy ph¶i ®−îc xö lý hµi hoµ. cho tõng giai ®o¹n, cho nªn mçi t− t−ëng cã néi dung kh¸c nhau, gi¶i quyÕt nh÷ng Bèn lµ hµi hoµ gi÷a c¸c mÆt kinh tÕ, nhiÖm vô lÞch sö cô thÓ kh¸c nhau. chÝnh trÞ, v¨n ho¸ trong x· héi. Lý luËn chñ nghÜa M¸c vÒ h×nh th¸i x· héi cho D−íi gãc ®é nhËn thøc, c¶ hai t− r»ng cÊu tróc bªn trong cña mäi x· héi t−ëng chÝnh trÞ nµy ®Òu ph¶n ¸nh qu¸ gåm ba lÜnh vùc lín lµ kinh tÕ, chÝnh trÞ tr×nh nhËn thøc x· héi, ®i s©u n¾m v÷ng vµ v¨n ho¸. Kinh tÕ thuéc h¹ tÇng c¬ së, c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt, c¸c m©u chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ thuéc th−îng tÇng thuÉn c¬ b¶n nhÊt cña x· héi ®Ó gi¶i kiÕn tróc. VÊn ®Ò ë ®©y lµ quan hÖ gi÷a quyÕt. Thêi ®¹i T«n Trung S¬n gi¶i ba mÆt ph¶i ®−îc ph¸t triÒn hµi hoµ. quyÕt ba vÊn ®Ò d©n téc, d©n quyÒn, d©n B©y giê l¹i thªm mét lÜnh vùc n÷a lµ x· sinh lµ nh÷ng vÊn ®Ò bøc thiÕt nhÊt cña nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 67
  9. trÇn lª b¶o thêi ®¹i. Thêi ®¹i Hå CÈm §µo lµ thêi trung b×nh vµ thÊp. HiÖn t¹i x· héi XHCN ®¹i qu¸ ®é tiÕn lªn CNXH, trªn c¬ së hµi hoµ cña Trung Quèc míi chØ ®¹t tíi n¾m v÷ng thùc tiÔn x©y dùng x· héi chñ tr×nh ®é hµi hoµ bËc thÊp cña giai ®o¹n nghÜa, t¨ng c−êng ®i s©u nhËn thøc quy ®Çu XHCN. luËt x©y dùng CNXH toµn diÖn mang C¶ hai t− t−ëng nµy ®Òu lµ kÕt tinh ®Æc s¾c Trung Quèc. cña v¨n ho¸ truyÒn thèng Trung Quèc C¶ hai t− t−ëng chÝnh trÞ nµy ®Òu ®· víi tinh hoa v¨n ho¸ thÕ giíi. Trong v¨n x¸c lËp ®−îc m« h×nh mét thÓ chÕ míi. hãa truyÒn thèng ngµn n¨m cña Trung Víi T«n Trung S¬n, tr−íc hÕt cÇn giµnh Quèc, qua “b¸ch gia tranh minh”, nh÷ng l¹i ®éc lËp d©n téc, råi míi x¸c lËp ®−îc trµo l−u t− t−ëng lín, bao gåm tam gi¸o d©n quyÒn. Cã d©n téc, d©n quyÒn råi míi cöu l−u ®· ra ®êi. §Æc biÖt trong ®ã cã cã d©n sinh. D©n quyÒn lµ mét thÓ chÕ hai häc ph¸i lín nhÊt lµ Nho gia vµ §¹o chÝnh trÞ míi phï hîp víi nguyÖn väng gia. Nh÷ng häc ph¸i nµy ®· cung cÊp cho d©n chñ, tù do cña nh©n d©n Trung Quèc T«n Trung S¬n quan ®iÓm d©n quyÒn vµ ngµn ®êi nay, ®ång thêi còng phï hîp víi d©n sinh. Hai häc ph¸i nµy còng cung xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. §Õn thêi cÊp cho Hå CÈm §µo nh÷ng quan niÖm ®¹i x©y dùng CNXH, Hå CÈm §µo ®i s©u vÒ x· héi hµi hoµ. Nho gia coi träng x· vµo cÊu tróc cña x· héi. C¶ ba mÆt kinh héi, coi nhÑ tù nhiªn, triÕt häc cña häc tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ lµ “tam vÞ nhÊt ph¸i nµy lµ lu©n lý, ®Ò cao ®¹o ®øc nh©n thÓ” tr−íc ®©y, nay l¹i cã thªm x· héi hµi sinh víi nh÷ng quy ph¹m ®¹o ®øc: nh©n, hoµ lµ “tø vÞ nhÊt thÓ”. C¸c mÆt nµy cã nghÜa, lÔ, trÝ, tÝn… coi träng “hoµ vi quý” quan hÖ tæng thÓ ®iÒu chØnh hµi hoµ ®ång (hoµ lµ quý) (Khæng Tö). “Thiªn thêi bÊt bé. §©y lµ s¸ng t¹o vÒ lý luËn trªn c¬ së nh− ®Þa lîi, ®Þa lîi bÊt nh− nh©n hoµ” thùc tiÔn Trung Quèc. (Thiªn thêi kh«ng b»ng ®Þa lîi, ®Þa lîi kh«ng b»ng nh©n hoµ) (M¹nh Tö), ®Ò MÆt kh¸c, xÐt vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, x−íng khoan hoµ trong xö thÕ ®Ó ®iÒu t− t−ëng chÝnh trÞ cña T«n Trung S¬n ®· chØnh quan hÖ gi÷a ng−êi víi ng−êi sao thóc ®Èy qu¸ tr×nh cËn ®¹i ho¸ x· héi cho con ng−êi vµ x· héi hµi hoµ. Tr¸i víi Trung Quèc, th× t− t−ëng cña Hå CÈm §µo Nho gia, §¹o gia coi träng tù nhiªn, coi x¸c ®Þnh x©y dùng x· héi XHCN hµi hoµ, nhÑ x· héi, triÕt häc cña häc ph¸i nµy lµ vÒ thùc tÕ lµ thóc ®Èy x©y dùng toµn diÖn triÕt häc tù nhiªn, ®Ò cao quy luËt cña tù x· héi tiÓu khang vµ x· héi XHCN mang nhiªn vµ vò trô, yªu cÇu con ng−êi vµ tù ®Æc s¾c Trung Quèc. X©y dùng x· héi chñ nhiªn ph¶i hµi hoµ. Tuy nhiªn, tr−íc sù nghÜa lµ mét qu¸ tr×nh dµi l©u, song còng ph©n tranh gi÷a con ng−êi víi x· héi th× cÇn biÕt Trung Quèc ®ang ë vÞ trÝ nµo trªn §¹o gia l¹i cã th¸i ®é trèn tr¸nh. Trong chÆng ®−êng dµi l©u Êy. Sù hµi hoµ cña x· mèi quan hÖ cña con ng−êi víi tù nhiªn, héi hµi hoµ còng chia ra lµm ba bËc: cao, nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 68
  10. Tõ chñ nghÜa Tam d©n cña T«n Trung S¬n… §¹o gia ®−a ra ®−îc nh÷ng t− t−ëng cã nghÜa. ¤oen cßn tiÕn xa h¬n, chñ tr−¬ng gi¸ trÞ nh−: “Nh©n ph¸p ®Þa, ®Þa ph¸p thay t− h÷u b»ng c«ng h÷u, «ng thiÕt kÕ ra x· héi t−¬ng lai thùc hµnh lao ®éng thiªn, thiªn ph¸p ®¹o, ®¹o ph¸p tù nhiªn” (Ng−êi häc ë ®Êt, ®Êt häc ë trêi, theo chÕ ®é c«ng x·, thµnh qu¶ lao ®éng trêi häc ë ®¹o, ®¹o häc ë tù nhiªn) (L·o thuéc vÒ giai cÊp lao ®éng. ChÝnh «ng ®· Tö). §¹o gia yªu cÇu con ng−êi cÇn t«n sang Mü mua ®Êt, tËp hîp mäi ng−êi, ®Ó träng nh÷ng quy luËt tù nhiªn v× ®ã lµ x©y dùng c¸i gäi lµ “th«n xãm hµi hoµ nh÷ng chuÈn mùc cao nhÊt. §Õn thêi míi”. Tèng cßn cã t− t−ëng “Thiªn nh©n hîp Sau nµy M¸c vµ ¡nghen ®· kh¼ng nhÊt” (Trêi víi ng−êi hîp nhÊt) (Tr−¬ng ®Þnh c«ng lao cña c¸c nhµ kh«ng t−ëng: T¸i), kh¼ng ®Þnh con ng−êi vµ tù nhiªn thñ tiªu ®èi lËp giai cÊp “®Ò x−íng x· héi lµ thèng nhÊt. Nãi tãm l¹i, Nho gia lÊy hµi hoµ” lµ “chñ tr−¬ng tÝch cùc cña hä con ng−êi lµm trung t©m, yªu cÇu con (Xanh Xim«ng, Phuriª, ¤oen - chó thÝch ng−êi vµ x· héi hµi hoµ, §¹o gia lÊy tù cña ng−êi viÕt) ®èi víi x· héi t−¬ng lai”. nhiªn lµm trung t©m, ®ßi hái con ng−êi Trªn c¬ së chñ nghÜa duy vËt lÞch sö vµ vµ tù nhiªn ph¶i hµi hoµ. KÕt hîp Nho häc thuyÕt gi¸ trÞ thÆng d−, chñ nghÜa vµ §¹o võa cã ®èi lËp, võa cã bæ sung, M¸c ®· lµm cho CNXH kh«ng t−ëng t¹o thµnh quan ®iÓm ph¸t triÓn c¬ b¶n ph¸t triÓn thµnh CNXH khoa häc. Quan cña v¨n ho¸ truyÒn thèng Trung Quèc. ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c cho r»ng: cÇn T− t−ëng c¬ b¶n v¨n ho¸ truyÒn thèng ph¶i ®¸nh ®æ c¸c quèc gia t− b¶n, tiªu −u tó cña Trung Quèc tùu chung cã hai diÖt chÕ ®é t− h÷u, tiªu diÖt giai cÊp vµ lo¹i lµ “nh©n lu©n hµi hoµ” vµ “thiªn kh¸c biÖt giai cÊp…, ®Ò cao tinh thÇn nh©n hiÖp ®iÖu”. “Nh©n lu©n hµi hoµ” lµ cña mäi ng−êi, mçi con ng−êi ®Òu ®−îc nãi quan hÖ hµi hoµ gi÷a ng−êi víi ng−êi ph¸t triÓn toµn diÖn, kh«ng chØ n¾m vµ con ng−êi víi x· héi, “thiªn nh©n hiÖp v÷ng quy luËt ph¸t triÓn cña x· héi, mµ ®iÖu” lµ nãi quan hÖ hµi hoµ gi÷a con cßn n¾m v÷ng quy luËt ph¸t triÓn cña tù ng−êi víi tù nhiªn vµ x· héi víi tù nhiªn, “Con ng−êi lÇn ®Çu tiªn trë thµnh nhiªn. chñ nh©n ch©n chÝnh vµ tù gi¸c cña thÕ NÕu nh− T«n Trung S¬n tiÕp thu ®−îc giíi tù nhiªn” vµ h×nh thµnh “thÓ liªn t− t−ëng d©n chñ t− s¶n ph−¬ng T©y ®Ó hîp cña con ng−êi tù do”. Lªnin vµ sau ®Ò ra chñ nghÜa Tam d©n, th× t− t−ëng nµy Mao Tr¹ch §«ng ®Òu cã bµn vÒ m©u x· héi XHCN hµi hoµ cña Hå CÈm §µo thuÉn vµ c¸ch gi¶i quyÕt m©u thuÉn… ®· kÕ thõa t− t−ëng x· héi hµi hoµ cña nh»m ®iÒu chØnh m©u thuÉn ®Ó cã ®−îc CNXH kh«ng t−ëng. Xanh Xim«ng vµ x· héi hµi hoµ. Nh− vËy, mét sè t− t−ëng Phuriª ®· nãi tíi “chÕ ®é hµi hoµ” ®Ó phª cña c¸c nhµ triÕt häc, c¸c chÝnh trÞ gia cæ ph¸n “chÕ ®é v¨n minh” t− b¶n chñ kim ®«ng t©y ®· lµ nh÷ng t− liÖu quý nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 69
  11. trÇn lª b¶o b¸u cã thÓ tiÕp thu ®Ó x©y dùng x· héi nµy võa cã néi hµm khoa häc cao, võa cã hµi hoµ. Râ rµng, c¶ hai t− t−ëng chÝnh tÝnh thùc tiÔn nªn ®· vµ ®ang huy ®éng trÞ cña T«n Trung S¬n vµ Hå CÈm §µo ®−îc tÊt c¶ søc m¹nh vËt chÊt vµ tinh ®Òu tiÕp thu ®−îc nh÷ng tinh hoa v¨n thÇn cña nh©n d©n Trung Quèc phÊn ho¸, nh÷ng t− t−ëng triÕt häc cña c¶ cæ ®Êu cho sù nghiÖp x©y dùng x· héi kim ®«ng t©y. Tuy nhiªn, mçi thêi ®¹i XHCN. kh¸c nhau, theo tiÕn tr×nh lÞch sö x· héi Trung Quèc kh¸c nhau th× qu¸ tr×nh nhËn thøc còng cã kh¸c nhau. VÊn ®Ò lµ t− t−ëng cña mçi ng−êi so víi thêi ®¹i chó thÝch: tr−íc cã g× míi h¬n, cã ®ãng gãp cho x· héi ®−îc nhiÒu h¬n kh«ng. §iÒu mµ (1), (2), (3) T«n Trung S¬n tuyÓn tËp, kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn ®−îc lµ c¶ hai Th−îng H¶i xuÊt b¶n x·, tr. 83, 791, 725 t− t−ëng chÝnh trÞ nµy ®Òu võa cã tÝnh lý luËn, võa cã tÝnh thùc tiÔn cao. Tãm l¹i, ®ãng gãp lín lao cña T«n Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh Trung S¬n, trong ®ã cã Chñ nghÜa Tam d©n ®èi víi qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng cña 1. TriÖu DiÖu: CÊu kiÖn XHCN hµi hoµ Trung Quèc lµ v« cïng to lín, nã ch¼ng x· héi ®Ých kû c¸ lý luËn nhËn thøc vÊn ®Ò. nh÷ng lµ c−¬ng lÜnh lµ môc tiªu cña (DÉn tõ §−¬ng ®¹i thÕ giíi XHCN vÊn ®Ò. nhiÒu cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ t− s¶n ë kú 4.2005) 2. Lý Qu©n Nh− (chñ biªn)(2005): X· nhiÒu n−íc thuéc ®Þa, trong ®ã cã ViÖt héi chñ nghÜa hoµ hµi x· héi luËn. Nh©n Nam thêi bÊy giê, mµ cßn thóc ®Èy qu¸ d©n xuÊt b¶n x·, tr×nh cËn ®¹i ho¸ x· héi Trung Quèc. 3. Trung t©m nghiªn cøu Trung Quèc Môc tiªu x©y dùng x· héi XHCN hµi hoµ (2002): C¸ch m¹ng T©n Hîi 90 n¨m sau cña Hå CÈm §µo ®· ®Þnh h−íng cho viÖc nh×n l¹i (1911 – 2001). Nxb KHXH. x©y dùng Trung Quèc thµnh mét n−íc 4. ViÖn Th«ng tin Khoa häc. Häc viÖn XHCN ph¸t triÓn hµi hoµ trong bèi c¶nh ChÝnh trÞ Quèc gia HCM (2006): M−êi mét hiÖn nay. NhiÖm vô cña Trung Quèc ®iÓm nãng ®ang tranh luËn. trong giai ®o¹n nµy vÒ ®èi néi lµ x©y 5. T«n Trung S¬n tuyÓn tËp (1981). dùng x· héi hµi hoµ, ®èi ngo¹i lµ ph¸t Th−îng H¶i nh©n d©n xuÊt b¶n x·. triÓn hoµ b×nh, c¶ hai ®Òu t−¬ng bæ t−¬ng thµnh, thèng nhÊt biÖn chøng. C¶ hai “hoµ” ®Òu nh»m thÓ hiÖn ®Æc tr−ng quan träng: ph¸t triÓn XHCN mang ®Æc s¾c Trung Quèc. V× t− t−ëng chÝnh trÞ nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 70
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2