Báo cáo tập huấn thử nghiệm: Nội dung đào tạo cho giáo viên tiểu học về đánh giá năng lực sử dụng tiếng Việt của học sinh bằng trắc nghiệm

Trường Đại học sư phạm TP. Hồ Chí Minh<br /> Khoa Giáo dục tiểu học<br /> <br /> Báo cáo tập huấn thử nghiệm<br /> <br /> NỘI DUNG ĐÀO TẠO CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC VỀ ĐÁNH GIÁ<br /> NĂNG LỰC SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT CỦA HỌC SINH BẰNG<br /> TRẮC NGHIỆM<br /> <br /> Người nghiên cứu: Th.s. Hoàng Thị Tuyết<br /> <br /> Đại học sư phạm TP.Hồ Chí Minh<br /> Tháng 12/2001<br /> <br /> Trường Đại học sư phạm TP. Hồ Chí Minh<br /> Khoa Giáo dục tiểu học<br /> <br /> Báo cáo tập huấn thử nghiệm<br /> <br /> NỘI DUNG ĐÀO TẠO CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC VỀ ĐÁNH GIÁ<br /> NĂNG LỰC SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT CỦA HỌC SINH BẰNG<br /> TRẮC NGHIỆM<br /> <br /> Người nghiên cứu: Th.s. Hoàng Thị Tuyết<br /> <br /> Đại học sư phạm TP.Hồ Chí Minh<br /> Tháng 12/2001<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> I. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC TẬP HUẤN .................................................................... 1<br /> 1. Đối tƣợng tham gia ............................................................................................ 1<br /> 2. Thời gian tập huấn ............................................................................................. 1<br /> 3. Nội dung tập huấn .............................................................................................. 1<br /> 4. Phƣơng thức tập huấn ........................................................................................ 2<br /> II. NHỮNG KẾT QUẢ TÌM THAY ĐƢỢC SAU ĐỢT TẬP HUẤN ..................... 3<br /> 1. Về hoạt động phân tích nội dung kiến thức hay kỹ năng/ hành vi cần đo lƣờng<br /> đƣợc của những bài trắc nghiệm ........................................................................................ 3<br /> 2. Về hoạt động xác lập bảng mục tiêu ................................................................. 4<br /> 3. Về việc xác lập tầm quan trọng của các mục tiêu dạy học và bảng phân bố câu<br /> hỏi trong bài trắc nghiệm ................................................................................................... 5<br /> 4. Về việc chọn lựa và thiết kế hình thức trắc nghiệm phù hợp với bảng mục tiêu<br /> ............................................................................................................................................ 5<br /> 5. Về việc xem xét tính giá trị của các bài trắc nghiệm ......................................... 6<br /> 6. Về số lƣợng các mục trắc nghiệm của một bài trắc nghiệm. ............................. 7<br /> 7. Về việc tính độ tin cậy cho bài trắc nghiệm....................................................... 7<br /> III. NHỮNG KINH NGHIỆM TỪ ĐỢT TẬP HUẤN GIÁO VIÊN VỀ ĐÁNH GIÁ<br /> NĂNG LỰC SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC ................................ 7<br /> PHẦN PHỤ LỤC ........................................................................................................... 9<br /> MỘT SỐ BẢNG MỤC TIÊU VÀ BÀI TRẮC NGHIỆM DO HỌC VIÊN BIÊN<br /> SOẠN......................................................................................................................................... 9<br /> <br /> I. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC TẬP HUẤN<br /> 1. Đối tượng tham gia<br /> 33 cán bộ quản lý chuyên môn của các trƣờng tiểu học thuộc địa bàn thành phố Hồ<br /> Chí Minh tự nguyện tham gia đợt tập huấn của nghiên cứu. Họ đang theo học khóa cử nhân<br /> tiểu học của Khoa Giáo dục tiểu học, trƣờng Đại học sƣ phạm TP. Hồ Chí Minh.<br /> 33 cán bộ này đều đã từng biên soạn đề thi, kiểm tra định kỳ hay hàng tháng cho<br /> trƣờng tiểu học mà mình phụ trách. Trong khoa trình học lớp cử nhân tiểu học, họ đƣợc trang<br /> bị một số hiểu biết về trắc nghiệm nói chung qua việc học bộ môn Tâm lý học trắc nghiệm<br /> (45 tiết). Theo họ, những hiểu biết lĩnh hội đƣợc từ bộ môn này đã bƣớc đầu cho họ một số<br /> cơ sở để nhìn lại những điều mình đã làm và ít nhiều biết điều chỉnh việc biên soạn các đề thi,<br /> đề kiểm tra. Tuy nhiên, tất cả họ đều chƣa trải qua một khoa tập huấn chính thức nào về đo<br /> lƣờng thành quả học tập môn Tiếng Việt của học sinh tiểu học bằng trắc nghiệm. Cùng với<br /> môn Toán, ở tiểu học, thành quả học tập môn Tiếng Việt đƣợc đánh giá chủ yếu theo hƣớng<br /> định lƣợng với rất nhiều bài kiểm tra: kiểm tra hàng tháng, kiểm tra định kỳ và kiểm tra cuối<br /> năm. (Ý kiến này nêu ra khi các trƣờng tiểu học chƣa áp dụng đại trà thông tƣ 15 của Bộ giáo<br /> dục- đào tạo về đánh giá thành quả học tập của học sinh tiểu học. Theo thông tƣ này, hiện<br /> nay, kết quả học tập môn Tiếng Việt và Toán chỉ đƣợc tính trên điểm số của bốn bài kiểm tra:<br /> 2 bài kiểm tra giữa học kỳ và 2 bài kiểm tra cuối kỳ. Các bài tập, bài làm hàng tháng chỉ đánh<br /> giá là hoàn thành hay chƣa hoàn thành). Vì vậy, họ thực sự có nhu cầu tìm hiểu, nắm vững<br /> kiến thức về đo lƣờng thành quả môn Tiếng Việt bằng trắc nghiệm để có thể vận dụng chúng<br /> vào thực tiễn biên soạn các bài tập, bài kiểm tra. Mặt khác, nếu không trực tiếp biên soạn các<br /> bài trắc nghiệm thì đối những nhà quản lý chuyên môn, những giáo viên, hiểu biết về vấn đề<br /> đo lƣờng thành quả học tập môn Tiếng Việt cũng hữu ích cho họ trong quá trình xem xét, xác<br /> định giá trị và hiệu quả của các bài trắc nghiệm do những cơ quan chuyên môn ở cấp cao hơn<br /> biên soạn.<br /> <br /> 2. Thời gian tập huấn<br /> Thời gian tập huấn kéo dài trong bốn tháng rƣỡi.<br /> - 6 buổi học viên tham gia bài giảng để nắm những vấn đề lý thuyết kết hợp với một<br /> số bài tập thực hành mẫu trên lớp.<br /> - Phần thực hành đƣợc tiến hành kéo dài trong hơn ba tháng. Trong thời gian này,<br /> ngƣời nghiên cứu trực tiếp làm việc với từng nhóm nhỏ để hƣớng dẫn, theo dõi và điều chỉnh<br /> các hoạt động thực hành của các học viên.<br /> <br /> 3. Nội dung tập huấn<br /> a. Lý thuyết<br /> - Đo lƣờng định lƣợng và trắc nghiệm<br /> - Cách phân loại trắc nghiệm<br /> - Các hình thức trắc nghiệm<br /> - Mục tiêu dạy học và cách xác lập bảng mục tiêu<br /> - Trắc nghiệm trong dạy học các lĩnh vực hoạt động ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết, từ<br /> ngữ và ngữ pháp.<br /> - Tính giá trị và cách xác định tính giá trị của bài trắc nghiệm ngôn ngữ.<br /> <br /> 1<br /> <br /> - Độ tin cậy và cách xác định độ tin cậy của bài trắc nghiệm ngôn ngữ.<br /> b. Thực hành<br /> - Nhận diện và phân tích các mục tiêu cụ thể (hành vi học tập/ hành vi ngôn ngữ)<br /> đƣợc thể hiện trong bài trắc nghiệm<br /> - Phân tích các mục tiêu cụ thể đƣợc thể hiện trong bài trắc nghiệm rồi đối chiếu với<br /> bảng mục tiêu đã định để xác định tính giá trị của bài trắc nghiệm.<br /> - Xem xét, diễn giải các mục tiêu dạy học đã đƣợc công bố trong môn Tiếng Việt của<br /> Dự thảo chƣơng trình TH 2000, rồi xác lập bảng mục tiêu cho một phân môn học = một lĩnh<br /> vực hoạt động ngôn ngữ trong một thời đoạn làm cơ sở để thực hiện trình dạy học và đánh<br /> giá.<br /> - Theo dõi những mục tiêu đã định đƣợc thực hiện trong thực tế dạy học nhƣ thế nào?<br /> Có sự thay đổi điều chỉnh nào không? Ghi lại các điều đã ghi nhận đƣợc trong quá trình theo<br /> dõi.<br /> - Căn cứ trên trên bảng mục tiêu đã định cùng với những thay đổi điều chỉnh trên thực<br /> tế (nếu có), xem xét lại nội dung đã giảng dạy, xác định những hình thức trắc nghiệm thích<br /> hợp.<br /> - Biên soạn các bài trắc nghiệm và cho học sinh làm.<br /> - Vận dụng một cách tính độ tin cậy đơn giản để xác định mức độ tin cậy của bài trắc<br /> nghiệm.<br /> <br /> 4. Phương thức tập huấn<br /> - Học viên nắm những lý thuyết về trắc nghiệm dạy tiếng thông qua nghe giảng và<br /> đọc nghiên cứu tài liệu theo hƣớng dẫn của giáo viên tập huấn. Việc cung cấp lý thuyết giúp<br /> mỗi học viên hình thành một phƣơng pháp luận thích hợp cho bản thân, nhờ đó học viên có<br /> thể ứng dụng những lý thuyết này vào thực tiễn lớp học.<br /> - Tổ chức một số hoạt động/ hình thức bài tập giúp học viên truy cập lại kiến thức,<br /> kinh nghiệm đã có về biên soạn trắc nghiệm, rồi suy nghĩ , dƣới hình thức cá nhân hay trao<br /> đổi với ngƣời khác, phác thảo ra những phƣơng diện lý thuyết liên quan đến trắc nghiệm.<br /> Hƣớng dẫn học viên đối chiếu các phƣơng diện lý thuyết đã nghiệm thấy với các phần lý<br /> thuyết trong tài liệu tham khảo, sau đó thử nghiệm những lý thuyết này một lần nữa trong<br /> thực tiễn.<br /> - Tập hợp giáo viên/ nhà quản lý từ nhiều trƣờng khác nhau thảo luận theo nhóm về<br /> những tiêu chí hay tiêu chuẩn năng lực thông qua việc phân tích các sản phẩm bài làm của<br /> học sinh. Những trao đổi nhƣ thế này cung cấp cho học viên cơ hội nhận ra những năng lực<br /> tiêu biểu biểu hiện những trình độ khác nhau của học sinh, và nhƣ vậy giúp họ nâng cao tính<br /> nhất quán của các phán đoán của mình về năng lực ngôn ngữ của học sinh thông qua việc<br /> xem xét các kết quả học tập thu đƣợc từ các bài trắc nghiệm<br /> - Giáo viên tập huấn làm mẫu, học viên theo mẫu luyện tập thực hành<br /> - Tổ chức đƣa học viên vào những hoạt động cá nhân kết hợp hoạt động nhóm/cặp<br /> nhằm giúp họ thực hành hình thành và phát triển bảng mục tiêu qui định các kết quả học tập,<br /> thực hành viết các câu trắc nghiệm, thực hành xem xét nội dung kiểm tra có tƣơng thích với<br /> <br /> 2<br /> <br />