intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo tổng kết đề tài cấp bộ: Nghiên cứu tính toán xác định khung giá điện của các loại hình công nghệ phát điện truyền thống ở Việt nam trong giai đoạn đầu thị trường phát điện cạnh tranh NGHIÊN CỨU TÍNH TOÁN XÁC ĐỊNH KHUNG GIÁ ĐIỆN CỦA CÁC LOẠI HÌNH CÔNG NGHỆ PHÁT ĐIỆN TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN ĐẦU THỊ TRƯỜNG PHÁT ĐIỆN CẠNH TRANH

Chia sẻ: Ad Dada | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:81

96
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cụm máy phát điện có công suất cực đại 1,5kW, công suất định mức 0,8kW. Trong thí nghiệm này, máy phát cấp điện cho tải ngoài gồm 10 bóng đèn, công suất mỗi bóng là 100W (hình 8). Thí nghiệm được tiến hành ứng với hai trường hợp thay đổi tải bên ngoài. Trường hợp thứ nhất, tải bên ngoài thay đổi từ từ, khi đó các bóng đèn được bật sáng lần lượt. Thí nghiệm cho thấy trong trường hợp này, nếu cô lập bộ điều tốc phụ, động cơ vẫn hoạt động bình thường nhờ van công suất,...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tổng kết đề tài cấp bộ: Nghiên cứu tính toán xác định khung giá điện của các loại hình công nghệ phát điện truyền thống ở Việt nam trong giai đoạn đầu thị trường phát điện cạnh tranh NGHIÊN CỨU TÍNH TOÁN XÁC ĐỊNH KHUNG GIÁ ĐIỆN CỦA CÁC LOẠI HÌNH CÔNG NGHỆ PHÁT ĐIỆN TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN ĐẦU THỊ TRƯỜNG PHÁT ĐIỆN CẠNH TRANH

  1. tËp ®oµn ®iÖn lùc ViÖt Nam ViÖn n¨ng l−îng Báo cáo tổng kết Đề tài cấp bộ M· sè: I-143 NGHIÊN CỨU TÍNH TOÁN XÁC ĐỊNH KHUNG GIÁ ĐIỆN CỦA CÁC LOẠI HÌNH CÔNG NGHỆ PHÁT ĐIỆN TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN ĐẦU THỊ TRƯỜNG PHÁT ĐIỆN CẠNH TRANH Chñ nhiÖm ®Ò tµi: ThS. TiÕt Minh TuyÕt Phßng kinh tÕ, dù b¸o vµ qu¶n lý nhu cÇu NL 7180 17/3/2009 Hµ néi - 12/2008
  2. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Bé C«ng th−¬ng tËp ®oµn ®iÖn lùc ViÖt Nam ViÖn n¨ng l−îng Mã số: I-143 Đề tài NGHIÊN CỨU TÍNH TOÁN XÁC ĐỊNH KHUNG GIÁ ĐIỆN CỦA CÁC LOẠI HÌNH CÔNG NGHỆ PHÁT ĐIỆN TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN ĐẦU THỊ TRƯỜNG PHÁT ĐIỆN CẠNH TRANH 1
  3. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2
  4. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ tËp ®oµn ®iÖn lùc ViÖt Nam ViÖn n¨ng l−îng M· sè: I-143 Đề tài NGHIÊN CỨU TÍNH TOÁN XÁC ĐỊNH KHUNG GIÁ ĐIỆN CỦA CÁC LOẠI HÌNH CÔNG NGHỆ PHÁT ĐIỆN TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN ĐẦU THỊ TRƯỜNG PHÁT ĐIỆN CẠNH TRANH Chñ nhiÖm ®Ò tµi: ThS. TiÕt Minh TuyÕt Phßng kinh tÕ, dù b¸o vµ qu¶n lý nhu cÇu NL Tr−ëng phßng: TrÇn M¹nh Hïng ViÖn tr−ëng: Ph¹m Kh¸nh Toµn Hµ néi - 12/2008 3
  5. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ C¬ quan, C¸n bé tham gia ®Ò tµi ViÖn n¨ng l−îng - §inh Thanh Lan: NCV, phßng kinh tÕ dù b¸o vµ qu¶n lý nhu cÇu n¨ng l−îng. TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt Nam: C«ng ty mua b¸n ®iÖn Bé C«ng Th−¬ng: Côc §iÒu tiÕt §iÖn lùc: Ban gi¸ phÝ 4
  6. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Môc lôc Trang 5 Më ®Çu Ch−¬ng I: HiÖn tr¹ng mua b¸n ®iÖn gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn vµ TËp ®oµn ®iÖn 8 lùc viÖt nam Ch−¬ng II: Kinh nghiÖm quèc tÕ trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®iÖn cña c¸c lo¹i 15 nguån ph¸t truyÒn thèng Ch−¬ng III: Tæng quan Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ nguån ph¸t truyÒn thèng 27 27 III.1. C¬ së x©y dùng ph−¬ng ph¸p 28 III.2. §Æc ®iÓm kinh tÕ chÝnh c¸c lo¹i c«ng nghÖ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng 30 III.3. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ ®iÖn thanh c¸i c¸c lo¹i h×nh nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn trong hÖ thèng theo chi phÝ quy dÉn (chi phÝ b×nh qu©n). 33 III.4. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ ®iÖn thanh c¸i thuû ®iÖn trªn c¬ së ®Çu t− theo quy ho¹ch nguån tèi −u vµ ph©n tÝch tµi chÝnh dßng tiÒn Ch−¬ng IV: Ph−¬ng ph¸p ®Ò xuÊt x¸c ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i nguån ph¸t ®iÖn 36 truyÒn thèng trong giai ®o¹n ®Çu thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh ë ViÖt Nam 36 IV.1. C¸c nguyªn t¾c chung x¸c ®Þnh gi¸ nguån ph¸t 37 IV.2. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ b×nh qu©n chung nhµ m¸y ®Çu t− míi 41 IV.3. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn míi 44 IV.4. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ nhµ m¸y thuû ®iÖn míi 45 IV.5. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ nhµ m¸y ®iÖn hiÖn cã 46 IV.6. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ nhµ m¸y ®iÖn ®a môc tiªu 5
  7. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 49 Ch−¬ng V: ¸p dông tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khung gi¸ cho c¸c lo¹i nguån ph¸t ®iÖn truyÒn thèng hÖ thèng ®iÖn ViÖt Nam trong giai ®o¹n quy ho¹ch ph¸t triÓn. 63 KÕt luËn Phô lôc 1: Tæng hîp hiÖn tr¹ng gi¸ mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN vµ c¸c nhµ m¸y 67 Phô lôc 2: Vèn ®Çu t− mét sè dù ¸n ®Çu t− nhiÖt ®iÖn ®· vµ ®ang triÓn khai 69 Phô lôc 3: SuÊt vèn ®Çu t− tæng hîp mét sè dù ¸n chuÈn nhiÖt ®iÖn tham 72 kh¶o tµi liÖu cu¶ Ng©n hµng thÕ giíi cho mét sè n−íc ®iÓn h×nh... Phô lôc 4: B¶ng tæng hîp suÊt vèn ®Çu t− ®· ®−îc hiÖu chØnh cña c¸c dù ¸n 73 thñy ®iÖn x©y dùng trong quy ho¹ch 74 Tµi liÖu tham kh¶o 6
  8. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Më ®Çu Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu ®Ò tµi Mét th¸ch thøc cña ngµnh ®iÖn ViÖt Nam hiÖn nay lµ cung cÊp ®iÖn ch−a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu ®iÖn. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i ®Çu t− x©y dùng thªm c¸c nhµ m¸y ®iÖn, víi nguån vèn ®Çu t− kh«ng chØ tõ chÝnh phñ ViÖt Nam mµ cßn ph¶i thu hót tõ khu vùc t− nh©n vµ c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi. LuËt §iÖn lùc ViÖt Nam ra ®êi n¨m 2004 ®· ®Ò ra ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch toµn diÖn trong ngµnh ®iÖn. C¸c yÕu tè chÝnh cña chiÕn l−îc c¶i c¸ch ngµnh ®iÖn ®−îc nªu trong LuËt §iÖn lµ: h×nh thµnh thÞ tr−êng ®iÖn vµ t¸i c¬ cÊu EVN. Bé C«ng nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm cho viÖc t¸i c¬ cÊu EVN vµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng ®iÖn. Trong qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu ngµnh ®iÖn, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng ®iÖn, c¸c kh©u ph¸t - truyÒn t¶i - ph©n phèi ®iÖn sÏ ph¶i chia t¸ch tõ liªn kÕt däc h¹ch to¸n phô thuéc sang h×nh thøc h¹ch to¸n ®éc lËp. Nh− vËy, biÓu gi¸ ®iÖn còng cÇn ph¶i ®−îc chia t¸ch ra ba thµnh phÇn cô thÓ: gi¸ ph¸t ®iÖn, phÝ truyÒn t¶i vµ phÝ ph©n phèi. Do vËy, nhµ ®Çu t− nguån ®iÖn sÏ biÕt ®−îc tõ biÓu gi¸ ph©n phèi ®· chia t¸ch th× møc gi¸ ®iÖn cã ®ñ ®Ó tr¶ cho chi phÝ s¶n xuÊt ®iÖn, bao gåm c¶ phÇn lîi nhuËn hîp lý hay kh«ng. Tõ tr−íc cho ®Õn nay viÖc ®µm ph¸n mua b¸n ®iÖn trong hîp ®ång PPA gi÷a c¸c nhµ ®Çu t− vµ ®¬n vÞ mua ®iÖn th−êng gÆp khã kh¨n do cã sù kh«ng minh b¹ch trong tÝnh to¸n gi¸ ®iÖn. ThÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh thÝ ®iÓm ®ang tiÕn hµnh ë n−íc ta lµ giai ®o¹n ®Çu cña Lé tr×nh ph¸t triÓn thÞ tr−êng ®iÖn (theo QuyÕt ®Þnh 26/2006/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ) nh»m chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn sang ThÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh hoµn chØnh - §ã lµ ho¹t ®éng cña thÞ tr−êng c¬ quan mua duy nhÊt. §Ó ®¸p øng nhu cÇu cung cÊp nguån ®iÖn, cÇn cã c¸c nhµ ®Çu t− kh¸c nhau thùc hiÖn ®Çu t− c¸c c«ng tr×nh. VÊn ®Ò ®µm ph¸n hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a c¸c nhµ ®Çu t− s¶n xuÊt nguån ®iÖn vµ c¬ quan mua duy nhÊt (EVN) gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi x¸c ®Þnh gi¸ ®iÖn cña c¸c lo¹i c«ng tr×nh nguån ph¸t. ViÖc ®µm ph¸n gi¸ ®iÖn víi c¸c IPP trong thêi gian qua lu«n bÞ kÐo dµi v× khã hoµ ®ång lîi Ých cña bªn mua vµ bªn b¸n. Do ch−a cã khung gi¸ quy ®Þnh nªn c«ng t¸c ®µm ph¸n mua ®iÖn th−êng lµm c¸c chñ ®Çu t− kh«ng tho¶ m·n, cã nhiÒu bóc xóc. §Ó ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng lîi Ých gi÷a ng−êi b¸n vµ bªn mua ®iÖn cÇn thiÕt ph¶i cã tiªu 7
  9. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ chuÈn vµ ph−¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ hîp lý, phï hîp víi bªn mua vµ khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t− vµo c¸c c«ng tr×nh nguån ®iÖn, nhÊt lµ trong thùc tÕ thiÕu nguån hiÖn nay. Víi bèi c¶nh ®ã, cïng víi c¸c lý do ®· nªu ë trªn, viÖc “Nghiªn cøu tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khung gi¸ ®iÖn cña c¸c lo¹i h×nh c«ng nghÖ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng ë ViÖt Nam trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh” lµ yªu cÇu cÊp thiÕt, ®©y lµ mét trong c¸c ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó cã thÓ h×nh thµnh thÞ tr−êng ®iÖn c¹nh tranh hoµn chØnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng ®iÖn lªn c¸c cÊp ®é cao h¬n. Do ®ã, ®Ò tµi nµy nghiªn cøu ®Ò xuÊt ph−¬ng ¸n x¸c ®Þnh khung gi¸ ®iÖn cña c¸c lo¹i c«ng nghÖ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng, lµm c¬ së xem xÐt cho viÖc ®µm ph¸n mua b¸n ®iÖn gi÷a c¸c nhµ ®Çu t− s¶n xuÊt nguån ®iÖn vµ bªn mua ®iÖn. Bè côc néi dung ®Ò tµi Ch−¬ng I: HiÖn tr¹ng vÒ gi¸ c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn vµ TËp ®oµn ®iÖn lùc viÖt nam. Ch−¬ng II: Kinh nghiÖm quèc tÕ trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®iÖn cña c¸c lo¹i nguån ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh. Ch−¬ng III: Tæng quan vÒ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ nguån ph¸t ®iÖn truyÒn thèng. Ch−¬ng IV: Ph−¬ng ph¸p ®Ò xuÊt x¸c ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i nguån ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong giai ®o¹n ®Çu thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh ë ViÖt Nam. Ch−¬ng V: ¸p dông tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i nguån ph¸t ®iÖn truyÒn thèng cña hÖ thèng ®iÖn ViÖt Nam trong giai ®o¹n quy ho¹ch ph¸t triÓn. KÕt luËn Ph¹m vi Giíi h¹n cña ®Ò tµi Trong khu«n khæ nghiªn cøu ban ®Çu cña ®Ò tµi, do ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ kinh phÝ, vÒ sè liÖu thùc tÕ thu thËp, ®Ò tµi giíi h¹n trong ph¹m vi nghiªn cøu chñ yÕu sau: §−a ra ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh khung gi¸ cña c¸c lo¹i nguån ph¸t ®iÖn truyÒn thèng ë ViÖt Nam, cho thêi ®iÓm lµ giai ®o¹n ®Çu cña thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh trong hîp ®ång 8
  10. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ PPA, kh«ng bao gåm nghiªn cøu x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i dÞch vô phô vµ gi¸ ®iÖn cña c¸c lo¹i nguån n¨ng l−îng míi t¸i t¹o. §Ò tµi chØ tËp trung x©y dùng ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i nguån ph¸t ®iÖn lµ: NhiÖt ®iÖn míi, thuû ®iÖn míi (trõ thuû ®iÖn nhá) trong hÖ thèng ®iÖn ViÖt Nam giai ®o¹n quy ho¹ch ph¸t triÓn, mét sè ®Þnh h−íng x¸c ®Þnh gi¸ cho c¸c c«ng tr×nh hiÖn t¹i chuyÓn tiÕp vµ c«ng tr×nh ®a môc tiªu. §ång thêi ¸p dông tÝnh to¸n gi¸ ®iÖn cho mét sè lo¹i c«ng tr×nh ®Çu t− míi ®Æc tr−ng ®· ®−îc ph¸t triÓn trong quy ho¹ch Tæng s¬ ®å §iÖn 6. §Ó ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi, chñ nhiÖm ®Ò tµi thay mÆt nhãm nghiªn cøu xin c¸m ¬n sù tham gia vµ ®ãng gãp ý kiÕn tÝch cùc cho ®Ò tµi, ®ã lµ c¸c ®ång nghiÖp vµ c¸c céng sù, c¸c ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n c¬ quan trong ngµnh nh− Bé C«ng Th−¬ng, Côc §iÒu tiÕt §iÖn lùc, TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt nam, C«ng ty mua b¸n ®iÖn, ®Æc biÖt lµ Ban gi¸ phÝ cña Côc §iÒu tiÕt ®iÖn lùc. 9
  11. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ C¸c tõ viÕt t¾t PPA: Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn (Power Purchase Agreement) EVN: TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt Nam (Electricity of Vietnam) ERAV: Côc §iÒu tiÕt §iÖn lùc (Electricity Regulatory Authority of Vietnam) SB: Mét ng−êi mua (Single Buyer) IPP: Nhµ s¶n xuÊt ®iÖn ®éc lËp (Independent Power Producer) MOIT: Bé C«ng Th−¬ng (Ministry of Industry and Trade) MO: §¬n vÞ vËn hµnh thÞ tr−êng (Market Operator) SMO: §¬n vÞ vËn hµnh hÖ thèng vµ thÞ tr−êng ®iÖn (System Market Operator) BOT: X©y dùng - VËn hµnh – ChuyÓn giao (Build - Operate- Transfer) CCGT: Tua bin khÝ chu tr×nh hçn hîp (Combined Cycle Gas Turbine) OCGT: Tua bin khÝ chu tr×nh hë (Open Cycle Gas Turbine) IGCC: Tua bin khÝ hçn hîp khÝ ho¸ than OM fix, OM Var: Chi phÝ vËn hµnh vµ b¶o d−ìng cè ®Þnh, biÕn ®æi CCEE: C¬ quan qu¶n lý, vËn hµnh thÞ tr−êng ®iÖn Braxin ANEEL: C¬ quan ®iÒu tiÕt ®iÖn lùc Braxin CND: Trung t©m ®iÒu ®é quèc gia Panama ETESA: C«ng ty truyÒn t¶i ®iÖn quèc gia Panama ERSP: C¬ quan ®iÒu tiÕt ®iÖn lùc Panama CRE: C¬ quan ®iÒu tiÕt n¨ng l−îng Mexico WAPDA: Tæng c«ng ty ®iÖn lùc nhµ n−íc Pakistan NTDC: C«ng ty truyÒn t¶i vµ ®iÒu ®é quèc gia Pakistan CPPA: §¬n vÞ mua bu«n ®iÖn Pakistan NEPRA: C¬ quan ®iÒu tiÕt ®iÖn lùc Pakistan 10
  12. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Ch−¬ng I HiÖn tr¹ng mua b¸n ®iÖn gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn vµ TËp ®oµn ®iÖn lùc viÖt nam I.1. C¸c h×nh thøc hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn vµ TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt Nam. HiÖn nay, TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt Nam (EVN) ®ang trùc tiÕp ký hîp ®ång víi c¸c c«ng ty ph¸t ®iÖn thuéc EVN vµ c¸c c«ng ty ph¸t ®iÖn ®éc lËp bªn ngoµi EVN (IPP). Theo lé tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng ®iÖn lùc ViÖt Nam theo cÊp ®é 1 (tõ 2005-2014) lµ thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh, sau mét thêi gian thùc hiÖn thÝ ®iÓm thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh néi bé, th¸ng 6/2007 EVN ®· thµnh lËp C«ng ty Mua b¸n ®iÖn. C«ng ty sÏ ®øng ra mua ®iÖn tõ c¸c nhµ m¸y ®iÖn qua thÞ tr−êng ®iÖn hoÆc theo hîp ®ång dµi h¹n vµ b¸n bu«n ®iÖn cho c¸c C«ng ty ph©n phèi ®iÖn hoÆc b¸n lÎ ®iÖn cho c¸c kh¸ch hµng lín nèi trùc tiÕp vµo l−íi truyÒn t¶i. I.1.1.C¸c h×nh thøc hîp ®ång mua b¸n ®iÖn chung hiÖn nay • H×nh thøc ®Çu t− BOT: "Hîp ®ång x©y dùng - kinh doanh - chuyÓn giao" (BOT) lµ v¨n b¶n ký kÕt gi÷a C¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam vµ Nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng (kÓ c¶ më réng, n©ng cÊp, hiÖn ®¹i hãa c«ng tr×nh) vµ kinh doanh trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó thu håi vèn ®Çu t− vµ cã lîi nhuËn hîp lý; hÕt thêi h¹n kinh doanh Nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi chuyÓn giao kh«ng båi hoµn c«ng tr×nh ®ã cho Nhµ n−íc ViÖt Nam. - C¸c dù ¸n ®Çu t− theo Hîp ®ång BOT tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ ph¶i nªu râ sù cÇn thiÕt, ®Þa ®iÓm, c«ng suÊt thiÕt kÕ, vèn ®Çu t− dù kiÕn; kiÕn nghÞ vÒ C¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn, h×nh thøc lùa chän Nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi ký kÕt Hîp ®ång BOT. Khi ®Çu t− theo h×nh thøc BOT lµ c¸c Nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi ph¶i cã ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ, ph¸t triÓn, x©y dùng, tµi trî, së h÷u, thö nghiÖm, vËn hµnh thö, vËn hµnh vµ b¶o d−ìng mét dù ¸n ph¸t ®iÖn nh»m môc ®Ých s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng vµ cung cÊp c«ng suÊt tin cËy ®Ó b¸n cho EVN vµ cã sù b¶o l·nh cña ChÝnh phñ. 11
  13. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ - HÕt thêi h¹n kinh doanh c¸c c«ng tr×nh Dù ¸n theo quy ®Þnh t¹i Hîp ®ång BOT, nhµ ®Çu t− chuyÓn giao kh«ng båi hoµn c«ng tr×nh Dù ¸n vµ c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh khai th¸c, vËn hµnh c«ng tr×nh cho Nhµ n−íc. Tµi s¶n ®−îc chuyÓn giao kh«ng bao gåm c¸c kho¶n nî ph¸t sinh cña Doanh nghiÖp Dù ¸n. Mäi nghÜa vô tµi chÝnh cña Nhµ ®Çu t− vµ Doanh nghiÖp Dù ¸n ®èi víi Nhµ n−íc cã liªn quan ®Õn Dù ¸n ph¶i hoµn thµnh tr−íc thêi ®iÓm chuyÓn giao c«ng tr×nh. • §Çu t− theo h×nh thøc IPP: Dù ¸n ®iÖn ®éc lËp (IPP) lµ dù ¸n ®Çu t− x©y dùng nguån ®iÖn kh«ng sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ n−íc ®Ó ®Çu t−, khai th¸c vµ b¸n ®iÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®iÖn lùc; ®−îc ®Çu t− th«ng qua c¸c h×nh thøc x©y dùng - kinh doanh - chuyÓn giao (BOT), x©y dùng - së h÷u - kinh doanh (BOO) hoÆc c¸c h×nh thøc kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - ViÖc ®Çu t− x©y dùng c¸c IPP ph¶i phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn ®iÖn lùc ®−îc c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt. §èi víi c¸c dù ¸n ch−a cã trong quy ho¹ch ph¶i ®−îc c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt quy ho¹ch ®ång ý tr−íc khi chuÈn bÞ ®Çu t−. • C¸c d¹ng hîp ®ång Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN (ng−êi mua - HiÖn nay EVN uû quyÒn cho C«ng ty mua b¸n ®iÖn lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc trong EVN thùc hiÖn hîp ®ång) vµ C¸c nguån ph¸t ®iÖn. HiÖn nay cã c¸c h×nh thøc hîp ®ång sau: - Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN (ng−êi mua) vµ C«ng ty cæ phÇn NhiÖt ®iÖn (ng−êi b¸n) (2006); - Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN (ng−êi mua) vµ C«ng ty cæ phÇn Thñy ®iÖn (ng−êi b¸n) (th¸ng 5/2005); - Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN (ng−êi mua) vµ c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn nhá (cã c«ng suÊt nhá h¬n hoÆc b»ng 30 MW). HiÖn nay c¸c C«ng ty ®iÖn lùc ký hîp ®ång trùc tiÕp víi c¸c nhµ m¸y lo¹i nµy - Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN (ng−êi mua) vµ c¸c nhµ m¸y ®iÖn BOT; - Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN (ng−êi mua) vµ c¸c nhµ m¸y ®iÖn IPP; 12
  14. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ - Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN vµ c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn h¹ch to¸n phô thuéc trong EVN. Trong ®ã cã thÓ ph©n lo¹i c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn víi c¸c nhµ m¸y cña EVN theo thêi h¹n nh− sau: • Hîp ®ång ng¾n h¹n (1 n¨m) ký gi÷a EVN víi c¸c C«ng ty ph¸t ®iÖn phô thuéc U«ng BÝ, §a Nhim- Hµm ThuËn- §a Mi. • Hîp ®ång dµi h¹n (4 n¨m) ký víi C«ng ty ph¸t ®iÖn cæ phÇn do EVN n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi; C«ng ty TNHH MTV ( Phó Mü, CÇn Th¬, Thñ §øc). I.1.2. Gi¸ ®iÖn theo c¸c d¹ng hîp ®ång mua b¸n ®iÖn hiÖn nay I.1.2.1. Hîp ®ång víi c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn I.1.2.1.1. Hîp ®ång víi c¸c C«ng ty cæ phÇn NhiÖt ®iÖn: Trong mçi hîp ®ång ®Òu qui ®Þnh cô thÓ c¸ch tÝnh s¶n l−îng ®iÖn vµ gi¸ ®iÖn. VÒ gi¸ ®iÖn: Gåm gi¸ cè ®Þnh vµ gi¸ biÕn ®æi phô thuéc theo gi¸ nhiªn liÖu s¶n xuÊt. C¸c nhµ m¸y ®iÖn ®· thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ hiÖn nay bao gåm: Ph¶ L¹i (1040 MW), Ninh B×nh (100 MW) vµ Bµ RÞa (400 MW)... Gi¸ ®iÖn x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Git n Pi = Pcđ + Pbđ * (∑ γ t * ) (1-1) t G0 t =1 Trong ®ã: Pi lµ gi¸ ®iÖn th¸ng i, theo hîp ®ång Pcđ , lµ gi¸ cè ®Þnh (®/kWh): kh«ng thay ®æi theo thêi gian vµ kh«ng phô thuéc vµo s¶n l−îng ®iÖn ph¸t; Pbđ lµ gi¸ biÕn ®æi (®/kWh); ®−îc ®iÒu chØnh theo gi¸ nhiªn liÖu. t=1..n lµ lo¹i nhiªn liÖu thø t ®Ó s¶n xuÊt ®iÖn (VD: than, dÇu…), γ t lµ tû träng chi phÝ nhiªn liÖu t trong gi¸ biÕn ®æi, Git lµ gi¸ nhiªn liÖu theo thùc tÕ b×nh qu©n nhËp trong th¸ng i, t G0 lµ gi¸ nhiªn liÖu tÝnh to¸n n¨m c¬ së. Mét sè hîp ®ång ®· ký bao gåm c¶ ®iÒu kho¶n bao tiªu s¶n l−îng. 13
  15. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ C«ng thøc tÝnh gi¸ nµy cã −u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, ph¶n ¸nh ®−îc sù thay ®æi cña gi¸ b¸n ®iÖn theo gi¸ nhiªn liÖu lµ thµnh phÇn chiÕm tû träng lín nhÊt trong gi¸ thµnh ®iÖn cña c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn. Nh−îc ®iÓm lín nhÊt lµ kh«ng ph¶n ¸nh ®−îc sù thay ®æi cña gi¸ b¸n ®iÖn khi s¶n l−îng ®iÖn s¶n xuÊt thay ®æi. Trong tr−êng hîp hÖ sè phô t¶i (LF) lín h¬n so víi LF sö dông khi tÝnh to¸n gi¸ hîp ®ång, nhµ m¸y sÏ thu ®−îc doanh thu cè ®Þnh lín h¬n chi phÝ cè ®Þnh; ng−îc l¹i, khi LF thÊp h¬n, doanh thu sÏ thÊp h¬n chi phÝ. VÒ s¶n l−îng ®iÖn thanh to¸n: C¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn ®Òu cã ph−¬ng thøc x¸c ®Þnh s¶n l−îng ®iÖn thanh to¸n hµng th¸ng theo c«ng thøc sau: k Qr = ∑ ( Ag − An ) i i (1-2) i =1 Trong ®ã: i = 1..k lµ sè ®iÓm ®o ®Õm, i i Ag , An lµ l−îng ®iÖn n¨ng ®o ®−îc theo chiÒu giao, nhËn t¹i ®iÓm ®o thø i, kWh Qr lµ s¶n l−îng ®iÖn thanh to¸n cho bªn b¸n, kWh I.1.2.1.2. Hîp ®ång ký víi c¸cnhµ m¸y ®iÖn BOT: C¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn cña EVN víi c¸c nhµ m¸y ®iÖn ®Çu t− theo h×nh thøc BOT lµ: Phó Mü 2.2, Phó Mü 3. Gi¸ ®iÖn cã 2 thµnh phÇn theo: Gi¸ c«ng suÊt (®/kW) vµ gi¸ ®iÖn n¨ng (®/kWh) vµ cã hiÖu chØnh theo sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo. a. Gi¸ c«ng suÊt: FCn = FCCn+FOMCn (1-3) - Tæng doanh thu cè ®Þnh ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: FCCn (VND) = FCC0 x DCn x (Xn/X0) (1-4) Trong ®ã: FCC0: thµnh phÇn gi¸ c«ng suÊt cè ®Þnh (®/kW/th¸ng) t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång. DCn : c«ng suÊt kh¶ dông th¸ng thanh to¸n (kW) X0: tû gi¸ VND/USD t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång Xn: tû gi¸ VND/USD t¹i th¸ng thanh to¸n. - Tæng doanh thu theo thµnh phÇn chi phÝ vËn hµnh cè ®Þnh x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: 14
  16. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ FOMCn (VND) = (IFn/IF0) x FOMCF0 x (Xn/X0) x DCn + (ILn/IL0) x FOMCL0 x DCn (1-5) Trong ®ã: FOMCF0 : Thµnh phÇn OM cè ®Þnh ngo¹i tÖ (VND/kW) FOMCL0 : Thµnh phÇn OM cè ®Þnh néi tÖ (VND/kW) IFn, IF0: ChØ sè tû gi¸ ngo¹i tÖ th¸ng thanh to¸n vµ thêi ®iÓm gèc ILn, IL0: ChØ sè l¹m ph¸t néi tÖ th¸ng thanh to¸n vµ thêi ®iÓm gèc b. Gi¸ ®iÖn n¨ng: Tæng doanh thu theo ®iÖn n¨ng ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: ECn=VOMCn + FCn (1-6) - Tæng doanh thu theo thµnh phÇn chi phÝ vËn hµnh biÕn ®æi x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: VOMCn(VND) = (IFn/IF0) x VOMCF0 x (Xn/X0) x En + (ILn/IL0)xVOMCL0xEn (1- 7) VOMCF0 : Thµnh phÇn OM biÕn ®æi ngo¹i tÖ (VND/kWh) VOMCL0 : Thµnh phÇn OM biÕn ®æi néi tÖ (VND/kWh) En : ®iÖn n¨ng giao th¸ng thanh to¸n (kWh) - Chi phÝ Nhiªn liÖu: FCn = Gnl0 x Sth x En x (Gnln/Gnl0) (1-8) Gnl0, Gnln : Gi¸ nhiªn liÖu gèc vµ thêi ®iÓm tÝnh to¸n (VND/kCal); Sth : suÊt tiªu hao nhiªn liÖu (kCal/kWh). C«ng thøc tÝnh gi¸ ®iÖn s¶n xuÊt cña c¸c nhµ m¸y ®iÖn BOT cã −u ®iÓm lµ c¸c thµnh phÇn tÝnh to¸n ph¶n ¸nh ®óng chi phÝ vµ ®−îc hiÖu chØnh thay ®æi theo c¸c yÕu tè ®Çu vµo nªn ®· gi¶m rñi ro cho c¸c nhµ ®Çu t− ph¸t triÓn dù ¸n. I.1.2.1.3. Hîp ®ång ký víi c¸c nhµ m¸y ®iÖn IPP: HÖ thèng ®iÖn ViÖt Nam hiÖn cã c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn IPP: - NhiÖt ®iÖn khÝ (TBKHH): Cµ Mau 1,2 (2x750 MW); Nh¬n Tr¹ch (450 MW); - NhiÖt ®iÖn dÇu, Diesel: HiÖp Ph−íc (375 MW), C¸i L©n (40 MW); - NhiÖt ®iÖn than: Cao Ng¹n (115 MW), Na D−¬ng (110 MW), S¬n §éng (220 MW), Formosa (150 MW)... 15
  17. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ C¸c nhµ m¸y IPP cã c¸c hîp ®ång rÊt kh¸c nhau. §èi víi c¸c nhµ m¸y TBKHH do PVN lµm chñ ®Çu t−, gi¸ mua b¸n ®iÖn trong c¸c PPA t−¬ng tù nh− c¸c PPA ký víi c¸c nhµ m¸y BOT. C¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn than: Cao Ng¹n vµ Na D−¬ng gi¸ ®iÖn chØ tÝnh theo ®iÖn n¨ng s¶n xuÊt (®/kWh). §èi víi nhµ m¸y Formosa, gi¸ mua b¸n ®iÖn phô thuéc vµo c«ng suÊt ph¸t vµ gi¸ than nhËp khÈu. - C¸c nhµ m¸y ®iÖn dÇu: HiÖp Ph−íc cã gi¸ c«ng suÊt, chi phÝ biÕn ®æi vµ chi phÝ nhiªn liÖu ®−îc hiÖu chØnh theo gi¸ nhiªn liÖu. I.1.2.2. Hîp ®ång víi c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn • §èi víi c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn ®· cæ phÇn ho¸: cã c¸c nhµ m¸y Th¸c Bµ (108 MW), Th¸c M¬ (150 MW) vµ VÜnh S¬n - S«ng Hinh (136 MW)… Gi¸ mua ®iÖn cña c¸c nhµ m¸y chØ cã gi¸ ®iÖn n¨ng (®/kWh), nhµ m¸y Th¸c M¬, VÜnh S¬n - S«ng Hinh gi¸ b¸n ®iÖn cßn cã gi¸ theo mïa (mïa kh« vµ mïa m−a). • C¸c IPP: nh− thuû ®iÖn CÇn §¬n (72 MW),… chØ cã mét gi¸ duy nhÊt theo ®iÖn n¨ng s¶n xuÊt, kh«ng thay ®æi trong suèt thêi gian hîp ®ång. Tuy nhiªn, doanh thu nhµ m¸y ®−îc tÝnh theo ngo¹i tÖ (USD) nªn nhµ ®Çu t− còng bít rñi ro. • Ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trong Hîp ®ång thñy ®iÖn mÉu lµ gi¸ mét thµnh phÇn (gi¸ cho ®iÖn n¨ng); cã thÓ ph©n biÖt theo 3 thêi gian trong ngµy (giê b×nh th−êng, giê cao ®iÓm vµ giê thÊp ®iÓm) vµ theo mïa (mïa kh«/mïa m−a). I.2. NhËn xÐt vÒ c¸c h×nh thøc hîp ®ång mua b¸n ®iÖn hiÖn hµnh - VÒ gi¸ mua b¸n ®iÖn: Hîp ®ång gi¸ thuû ®iÖn hiÖn nay: Lµ gi¸ mét thµnh phÇn. Cã hai lo¹i gi¸ lµ kh«ng ph©n biÖt theo thêi gian, theo mïa vµ lo¹i cã ph©n biÖt theo thêi gian, theo mïa. Gi¸ mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN vµ c¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh lµ hîp lý, tuy nhiªn chØ cã mét sè nhµ m¸y thñy ®iÖn ®−îc ký hîp ®ång cã gi¸ cè ®Þnh cho 2 mïa lµ gi¸ mïa m−a (tõ 1/7-30/9) vµ gi¸ mïa kh« (c¸c th¸ng cßn l¹i) kh¸c nhau, sè cßn l¹i tÝnh gi¸ cho mïa m−a vµ mïa kh« b»ng nhau. Trong hîp ®ång kh«ng ®Ò cËp ®Õn s¶n l−îng, ngoµi viÖc quy ®Þnh s¶n l−îng sÏ ®−îc tèi −u. 16
  18. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Hîp ®ång mÉu gi¸ cho c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn: Lµ gi¸ mét thµnh phÇn bao gåm hai phÇn: mét phÇn cè ®Þnh vµ phÇn cßn l¹i biÕn ®æi phô thuéc vµo gi¸ nhiªn liÖu. S¶n l−îng chñ yÕu dùa vµo quyÕt ®Þnh ®iÒu ®é. HiÖn nay c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn gi÷a EVN ký víi c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vÉn cßn mét sè bÊt cËp, lÏ ra tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ph¶i cã gi¸ b¸n ®iÖn tháa thuËn theo 2 thµnh phÇn cè ®Þnh vµ biÕn ®æi, nh−ng vÉn cßn mét sè hîp ®ång mua b¸n ®iÖn ®· ký gi÷a EVN vµ c¸c nhµ nhµ m¸y nµy chØ tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh. H×nh thøc mua b¸n ®iÖn hiÖn nay rÊt bÊt lîi cho ng−êi b¸n. S¶n phÈm cña c¸c dù ¸n trªn lµ ®iÖn n¨ng, tÊt yÕu ph¶i b¸n vµ ng−êi mua duy nhÊt hiÖn nay lµ TËp ®oµn §iÖn lùc ViÖt Nam (EVN). V× lÏ ®ã, ®Ó triÓn khai dù ¸n, ®Æc biÖt tr−íc khi x©y dùng luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt, c¸c chñ ®Çu t− ph¶i th−¬ng th¶o vÒ gi¸ còng nh− ph−¬ng thøc mua b¸n ®iÖn víi EVN. ChuyÖn thèng nhÊt gi¸ b¸n ®iÖn hiÖn lµ ®iÒu cùc kú khã kh¨n trong bèi c¶nh gi¸ nhiªn liÖu s¶n suÊt ®iÖn th× t¨ng cao dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n suÊt ®iÖn cao vµ khã th−¬ng th¶o hîp ®ång. - VÒ thêi h¹n cña hîp ®ång mua b¸n ®iÖn: HiÖn nay thêi h¹n cña c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn ®· ký rÊt kh¸c nhau (tõ 1-4 n¨m). §Æc biÖt lµ c¸c hîp ®ång ng¾n h¹n lµm mÊt thêi gian cho c¶ bªn mua vµ bªn b¸n trong viÖc chuÈn bÞ ®µm ph¸n vµ ký l¹i hîp ®ång mçi khi thêi h¹n cña hîp ®ång cò hÕt hiÖu lùc, còng nh− mang l¹i rñi ro cho c¶ hai bªn. Nªn thèng nhÊt thêi h¹n chung cho c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn nh−ng còng kh«ng nªn chän thêi h¹n hîp ®ång qu¸ ng¾n. Trong bèi c¶nh gi¸ ®iÖn trong hîp ®ång ®−îc tÝnh to¸n ®Ó thanh to¸n cho nhiÒu n¨m th× tr−ît gi¸ nhiªn liÖu cao nh− hiÖn nay sÏ dÉn ®Õn chi phÝ biÕn ®æi theo nhiªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt ®iÖn t¨ng cao. V× vËy, ®èi víi c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ®· ký hîp ®ång mua b¸n ®iÖn víi EVN mµ ch−a ®−îc tÝnh gi¸ ®iÖn theo 2 thµnh phÇn th× nªn ®−îc ®µm ph¸n l¹i vµ tÝnh l¹i gi¸ ®iÖn theo 2 thµnh phÇn cè ®Þnh vµ biÕn ®æi ®Ó c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn cã thÓ bï ®¾p ®−îc chi phÝ s¶n xuÊt ®¶m b¶o sù tån t¹i vÒ l©u dµi cña nhµ m¸y. 17
  19. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Ch−¬ng II Kinh nghiÖm quèc tÕ trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ ®iÖn Cña c¸c lo¹i nguån ph¸t truyÒn thèng Trong phÇn nµy sÏ so s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a c¸c thÞ tr−êng ®iÖn trong viÖc quy ®Þnh c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn vµ ®−a ra c¸c ®Æc ®iÓm næi bËt cña c¸c thÞ tr−êng ®iÖn cña mçi n−íc. Môc ®Ých chÝnh cña phÇn nµy lµ giíi thiÖu kinh nghiÖm quèc tÕ trong néi dung c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn trong m« h×nh thÞ tr−êng ®iÖn mét ng−êi mua; qu¸ tr×nh thanh to¸n vµ kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi hîp ®ång mua b¸n ®iÖn hiÖn t¹i sang thùc hiÖn trong thÞ tr−êng ®iÖn c¹nh tranh. Trong mét sè tr−êng hîp chØ giíi thiÖu mét phÇn riªng biÖt liªn quan, nh− trong tr−êng hîp Argentina, chØ giíi thiÖu kinh nghiÖm c¸ch gi¶i quyÕt ®èi víi gi¸ c«ng suÊt; mét sè tr−êng hîp giíi thiÖu c¸ch tÝnh gi¸ ®iÖn cho c¸c lo¹i nguån ®iÖn rÊt ®¬n gi¶n ®Ó tham kh¶o (nh− Ph¸p). MÆc dï c¸c quèc gia lùa chän ®Òu thùc hiÖn m« h×nh thÞ tr−êng ®iÖn mét ng−êi mua (SB), gièng nh− giai ®o¹n ®Çu cña thÞ tr−êng ®iÖn ViÖt Nam, nh−ng mçi n−íc cã nh÷ng ®Æc thï riªng; ®Æc biÖt lµ vai trß cña cña c¸c nhµ ®Çu t− t− nh©n trong lÜnh vùc ph¸t triÓn nguån ®iÖn vµ møc ®é c¹nh tranh trong thÞ tr−êng. Mét néi dung kh¸c còng ®−îc giíi thiÖu lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi hay kh«ng chuyÓn ®æi c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn (PPA) khi m« h×nh mét ng−êi mua ®−îc chuyÓn sang giai ®o¹n kh¸c cña thÞ tr−êng ®iÖn c¹nh tranh. II.1. ThÞ tr−êng ®iÖn vµ c¸ch x¸c ®Þnh gi¸ ph¸t ®iÖn tham kh¶o quèc tÕ II.1.1. Brazil M« h×nh tæ chøc cña ngµnh ®iÖn vµ c¸c vÊn ®Ò cÇn quan t©m: N¨m 2004 Brazil ®· söa l¹i luËt vµ thay ®æi l¹i qu¸ tr×nh c¶i tæ ngµnh ®iÖn giai ®o¹n 2, mét sè gi¶i ph¸p kh¸c nhau ®−îc thùc hiÖn víi môc ®Ých lµm thÞ tr−êng ®iÖn ho¹t ®éng hiÖu qu¶ trong ng¾n h¹n, bao gåm c¸c gi¶i ph¸p: - Hoµn thiÖn hîp ®ång dµi h¹n dùa trªn c¬ së chi phÝ biªn dµi h¹n (c¸c chi phÝ cè ®Þnh vµ biÕn ®æi) cïng víi viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng ®Êu gi¸. - T¨ng c−êng vai trß cña c¬ quan ®iÒu tiÕt, ®Ó cã thÓ ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p phï hîp. 18
  20. §Ò tµi NCKH cÊp Bé: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh khung gi¸ ph¸t ®iÖn truyÒn thèng trong thÞ tr−êng ph¸t ®iÖn c¹nh tranh – M· sè I143 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ M« h×nh cña thÞ tr−êng (kh«ng chó ý tíi ho¹t ®éng ®iÒu tiÕt) lµ hçn hîp gi÷a PPA (cho c«ng suÊt ®Êu gi¸ míi) vµ Hîp ®ång dµi h¹n gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn vµ c¸c c«ng ty ph©n phèi dùa trªn c¬ së khung ®iÒu tiÕt qua c¸c ho¹t ®éng ®Êu gi¸. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn C¸c hîp ®ång ®−îc ký gi÷a c¸c ®èi t¸c kh¸c nhau cã hai tr−êng hîp: • Trong tr−êng hîp ®iÒu tiÕt: hîp ®ång ký gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn vµ c¸c c«ng ty ph©n phèi ®iÖn – C¸c c«ng ty ph©n phèi tr¶ cho phÇn ®iÖn n¨ng tiªu thô th«ng qua ®Êu gi¸ – Ph©n t¸ch riªng ®Êu gi¸ cho c¸c nguån hiÖn cã vµ c¸c nguån míi – Ng−êi th¾ng qua ®Êu gi¸ cho nguån n¨ng l−îng míi sÏ ®−îc ký hîp ®ång PPA vµ quyÒn khai th¸c nguån thuû ®iÖn – C¸c nhµ m¸y ®iÖn cÇn ph¶i hîp ®ång víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty ®iÖn lùc theo tû lÖ ®iÖn b¸n cho c¸c c«ng ty nµy • Trong tr−êng hîp tù do lµ hîp ®ång ký gi÷a c¸c nhµ m¸y ®iÖn víi c¸c kh¸ch hµng sö dông ®iÖn. TÊt c¶ c¸c hîp ®ång ®−îc ®iÒu chØnh lµ c¸c hîp ®ång dµi h¹n (5 hoÆc 3 n¨m) víi môc tiªu ®Ó gi¶m tû lÖ cña c¸c PPA, nh»m n©ng cao tû lÖ vµ vai trß cña c¸c hîp ®ång gi÷a phÝa nhu cÇu vµ phÝa nguån ph¸t ®iÖn, do ®ã chi phÝ/gi¸ vµ rñi ro ®−îc chuyÓn cho c¸c nhµ ®Çu t− t− nh©n thay cho nhµ n−íc nh− tr−íc ®©y. Gi¸ b¸n ®iÖn vµ hiÖu chØnh Trong tr−êng hîp c¸c hîp ®ång ®· ®−îc ký tho¶ thuËn vÒ m«i tr−êng, c¬ quan ®iÒu tiÕt ®iÖn lùc (ANEEL) sÏ xem xÐt vÒ gi¸ ®iÖn; viÖc ®Êu thÇu ®Ó chän nhµ ®Çu t− ph¸t triÓn dù ¸n sÏ ®−îc c¬ quan vËn hµnh thÞ tr−êng (CCEE) thùc hiÖn. Tiªu chuÈn gi¸ ®iÖn thÊp nhÊt ®−îc sö dông ®Ó lùa chän ng−êi th¾ng trong ®Êu gi¸, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ, ng−êi th¾ng trong ®Êu gi¸ ®· ®−a gi¸ gi¸ thÊp nhÊt khi cung cÊp mét MWh cho nhu cÇu ®iÖn cña c¸c C«ng ty ®iÖn lùc. Gi¸ cho c¸c nguån thuû ®iÖn lµ gi¸ mét thµnh phÇn (US$/MWh) cho l−îng ®iÖn n¨ng ®¶m b¶o cña nhµ m¸y, phÇn ®iÖn n¨ng cßn l¹i (®iÖn n¨ng thø cÊp) sÏ ®−îc b¸n trªn thÞ tr−êng. Trong tr−êng hîp c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, gi¸ ®iÖn sÏ bao gåm hai thµnh phÇn 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
20=>2